Bijenplanten_web

composietenfamilie 453
Zulte (Aster tripolium)
Het geslacht Aster (Aster) behoort tot de Composietenfamilie
(Asteraceae) en telt ongeveer 400 soorten, die vooral
in gematigde en subtropische streken voorkomen. Rijk aan
soorten zijn Noord-Amerika en Oost-Azië. De Zulte, ook
wel Zeeaster genoemd, is in ons land de enige inheemse
soort. Enkele andere verwilderen soms. Zulte is in ons land
een algemene plant van de zilte gronden, vooral langs de
kust.
Veel nectar en stuifmeel
Zulte kan eenjarig, tweejarig of overblijvend zijn. Het zaad
kiemt in het voorjaar. De plant vormt in het eerste jaar een
rozet van lancetvormige, gesteelde bladeren. Ze worden in
sommige streken wel als groente gebruikt. Het volgend jaar
vormen zich vertakte bloeistengels. De planten bloeien van
juli tot in september. Zulte is een zeer variabele plant.
Soms wordt een plant niet hoger dan vijf centimeter, maar
er komen ook populaties voor met planten die een hoogte
bereiken van twee meter. De stengelbladeren zijn ook lancetvormig
maar ze zijn ongesteeld en omvatten voor een deel de
stengel.
De bloemen staan bij elkaar in een hoofdje. Ze verspreiden
een intensieve geur. Er zijn buisbloemen en lintbloemen.
De buisbloemen, waarvan er 20 tot 25 stuks in een hoofdje
staan, zijn voor de bijen het meest interessant, omdat ze zowel
nectar als stuifmeel leveren. De buisvormige, gele kroon
omsluit het grootste deel van de stijl en verwijdt zich bovenaan
klokvormig. In de verbreding staan de meeldraden op de
kroon ingeplant. De nectar wordt onder in de bloem afgescheiden
en verzamelt zich in het brede gedeelte van de kroon.
Dit is maar een paar millimeter lang, waardoor de nectar
makkelijk door insecten met een korte tong kan worden
opgenomen. De bloemen produceren veel nectar. Geen wonder
dat veel insecten op de Zulte vliegen. Behalve bijen kunnen
we er ook vliegen, zweefvliegen, kevers, wespen en vlinders op
aantreffen. Voor de Schorzijdebij (Colletus halophilus) is de
Zulte de belangrijkste voedselplant. Ook de stuifmeelproductie
van de buisbloemen mag er zijn. Het stuifmeel wordt tijdens
de bloei door de stijl uit de kokervormig met elkaar verbonden
helmknoppen naar boven gedrukt. Voor honingbijen is Zulte
een ideale stuifmeelbron in een periode dat er niet veel meer
in bloei staat en de volken juist veel stuifmeel nodig hebben.
De stuifmeelklompjes zijn heldergeel. De lintbloemen staan
langs de rand van het hoofdje. De kleur van de kroon varieert
van wit tot blauwpaars. In de lintbloemen ontbreken de meeldraden;
ze hebben wel een stamper en zijn dus vrouwelijk.
Honing
De honing van de Zulte heeft een penetrante geur en een
sterke smaak. Sommige imkers geven er de voorkeur aan om
de honing niet eerder dan drie maanden na het potten te eten.
De smaak zou dan beter zijn.
Vermeerdering
Behalve bij kruisbestuiving vormt er zich ook zaad bij zelfbestuiving.
De vrucht is een nootje, dat door de aanwezigheid
van de daarop staande haren (pappus) makkelijk door de wind
wordt meegenomen. De nootjes blijven enige tijd op water
drijven en kunnen ook op deze manier worden verspreid.
Er kan ook vegetatieve vermeerdering door wortelopslag
plaatsvinden.
plaat 214. Zulte
A deel van bloeiende plant; B lintbloem; C buisbloemen in opeenvolgende
stadia; D opengeslagen meeldradenkokertje; E stuifmeelkorrel
(tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht;
F vrucht met pappus; G nootje.