Bijenplanten_web

composietenfamilie 447
Duizendblad (Achillea millefolium)
Op het eerste gezicht zou je Duizendblad tot de Schermbloemenfamilie
rekenen, maar wat bloemen lijken, zijn
eigenlijk hoofdjes, elk met een aantal kleine bloemen.
Het geslacht Duizendblad (Achillea) behoort tot de
Composietenfamilie (Asteraceae). Het bevat ongeveer
100 soorten, welke voorkomen in het gematigde deel van
het noordelijk halfrond. Veel soorten zijn te vinden in het
oostelijke deel van het Middellandse-Zeegebied en in Voor-
Azië. In ons land zijn twee soorten inheems: Duizendblad en
Wilde bertram (Achillea ptarmica).
Kan goed tegen droogte
Duizendblad is erg algemeen in ons land en we vinden de
plant, vaker in groepen dan alleenstaand, in graslanden,
bermen en op verstoorde en woeste gronden. Een diep en uitgebreid
wortelstelsel maakt dat de plant kan overleven op zeer
droge plaatsen. De soort is niet kieskeurig wat de grondsoort
betreft, maar op droge arme gronden zijn de planten wel
kleiner en zitten er minder bladeren en bloemen aan.
Eerst wordt er een bladrozet gevormd en later volgen taaie
bebladerde bloeistengels. De rozetbladeren en onderste stengelbladeren
zijn gesteeld. Bovenaan de plant zijn ze stengelomvattend.
Ze zijn lancetvormig en meervoudig veerdelig.
De hele plant is zacht behaard. De bloeistengel vertakt zich
bovenaan in een tuilvormige bloeiwijze. De bloemhoofdjes
staan in kleine schermen bij elkaar. Ze bevatten vijf randstandige
lintbloemen en 10 tot 15 buisbloemen in het midden.
De lintbloemen zijn vrouwelijk, de buisbloemen tweeslachtig.
De bloemkroon van de randbloemen is wit, soms roze of
purperachtig.
Insectenbezoek
Duizendblad is een voedselplant voor veel insectensoorten.
Een deel gebruikt de planten om eieren op te leggen.
De larven en rupsen zijn al naar gelang de soort speciaal
ge ïnteresseerd in bepaalde delen van de plant. Voor zaadzetting
is kruisbestuiving nodig, waarvoor de plant aangewezen
is op insectenbezoek. Aangezien de buisbloemen klein zijn en
de nectar die op het vruchtbeginsel vrijkomt makkelijk bereikbaar
is, komen er veel insecten met een korte tong op af.
Behalve kevers, vliegen, solitaire bijen en vlinders treffen we zo
nu en dan ook honingbijen op de bloemen aan. Als ze stuifmeel
verzamelen, vallen ze meteen op door de helder oranje
stuifmeelklompjes. Doordat de bloemen in groepjes bij elkaar
staan, vallen ze goed op. De bloemkroon van de randbloemen
kaatst geen ultraviolet terug. Voor ons oog zijn ze wit, voor
het bijenoog bijenblauwgroen.
Geneeskrachtig
De bladeren en bloemen van Duizendblad worden als geneeskrachtig
beschouwd. De naam Achillea is de Latijnse vorm van
het Griekse achilleios. Dit is de naam van een onbekende
plant, die volgens een oude sage genoemd is naar Achilles, die
de plant als wondhelend middel gebruikte.
Vermeerdering
Behalve door zaad vermeerdert de plant zich vegetatief door
het vormen van uitlopers. Over het algemeen wordt er maar
weinig zaad gevormd, veelal een gevolg van vraat. De vrucht is
een nootje zonder pappus. De verspreiding geschiedt door de
wind en door dieren die van de planten eten. Na rijping moet
het zaad een rustperiode doormaken voordat het tot kieming
kan komen. Zaden die in de herfst zijn gezaaid, ontkiemen
meestal in april/mei van het volgende jaar.
plaat 211. Duizendblad
A deel van plant met bloeiwijze; B blad van onderaan de plant;
C bladslip; D bloemhoofdje; E lintbloem; F buisbloem; G stuifmeelkorrel
(tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht,
3 korreloppervlak (focus in en onder tectum); H stempels; I nootje.