Bijenplanten_web
420 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
kamperfoeliefamilie 421 Kleine kaardebol (Dipsacus pilosus) Het geslacht Kaardebol (Dipsacus) van de Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae) telt 12 soorten. In ons land zijn twee soorten inheems: de Kleine kaardebol en de Grote kaardebol (Dipsacus fullonum). De laatste wordt ook veel in tuinen aangetroffen. De bloemen van deze soort worden druk door hommels bezocht. Bloemen van de Kleine kaardebol hebben een kortere bloemkroon en zijn erg in trek bij honingbijen. Op het eerste gezicht doet de bloeiwijze van de Kleine kaardebol niet direct denken aan die van de Grote kaardebol, die fors en cylindrisch is en in uitgebloeide toestand nog lang de plant blijft sieren. Het bloemhoofdje van de Kleine kaardebol is kleiner, rond en minder opvallend. Tweejarig De Kleine kaardebol gedijt het best op een vochtige beschaduwde plaats. De plant is tweejarig. In het eerste jaar ontwikkelen zich een stevige penwortel en een dichte bladrozet. Door de aanwezigheid van de penwortel laat hij zich moeilijk verplanten. In afwijking van andere soorten zijn de bladeren gesteeld. Er zijn twee bladvormen: enkelvoudige en driedelige met twee kleine zijslippen en een grote eindslip. De bladrozet bestaat uit enkelvoudige bladeren. Aan de bloeistengels, die het tweede jaar tot ontwikkeling komen, vinden we beide vormen. De soort dankt haar wetenschappelijke naam aan de stekelige beharing op de stengels: pilosus betekent harig. bol een uitgesproken insectenbestuiver. Onder aan het bloemhoofdje bevinden zich gewimperde omwindselbladen. De bloemen hebben een onderstandig vruchtbeginsel en lijken twee kelken te hebben: een bovenstandige komvormige kelk en een onderstandige ‘buitenkelk’. Deze laatste omsluit het vruchtbeginsel en wordt het bijzonder omwindsel genoemd. Kruisbestuiving wordt in de hand gewerkt doordat de meeldraden buiten de bloemkroon steken en zo makkelijk stuifmeel afgeven. Later komt ook de stamper tevoorschijn om het stuifmeel van bij voorkeur een andere plant op te vangen van bezoekende insecten. De bloemen zijn proterandrisch. De geelachtig witte bloemkroon is aan de basis buisvormig. Naar boven wordt hij wijder en heeft aan de rand vijf slippen. De nectar wordt op de bovenzijde van het vruchtbeginsel afgescheiden en kan zich in de nauwe bloembuis verzamelen. Aan de voet van iedere bloem staat een stroschub, die na het verwelken van de bloem niet afvalt. Ze geven het uitgebloeide bloemhoofdje een bijzonder accent. Putters De vrucht is een nootje, waarvan de wand wordt gevormd door het bijzonder omwindsel. Putters zijn verzot op de tussen de stroschubben staande nootjes. Bij het zoeken en pikken vliegen de nootjes in het rond en worden op die manier verspreid. Soms knakken de stengels onder het gewicht van de vogels. In de winter Nadat in het najaar de bladeren zijn verdord en afgevallen, blijven de verdroogde stengels met de uitgebloeide hoofdjes staan nog lang overeind. In de winter zijn na een sneeuwbui de uitgebloeide bloemhoofdjes heel decoratief in het witte landschap. Insectenbloeier In juli en augustus staat de plant in volle bloei. Onder gunstige omstandigheden kan hij dan een hoogte hebben bereikt van ongeveer twee meter. De bloemen staan dicht bij elkaar in een hoofdje. Daardoor vallen de bloemen beter op voor insecten. Evenals de andere soorten van het geslacht is de Kleine kaardeplaat 198. Kleine kaardebol A bloeiwijze; B driedelig blad; C bloem met stroschub; D stroschub; E stuifmeelkorrel (tricolpaat/triporaat), polair aanzicht; F nootje; G zaad.
- Page 372 and 373: 370 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 374 and 375: 372 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 376 and 377: 374 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 378 and 379: 376 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 380 and 381: 378 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 382 and 383: 380 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 384 and 385: 382 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 386 and 387: 384 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 388 and 389: 386 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 390 and 391: 388 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 392 and 393: 390 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 394 and 395: 392 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 396 and 397: 394 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 398 and 399: 396 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 400 and 401: 398 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 402 and 403: 400 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 404 and 405: 402 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 406 and 407: 404 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 408 and 409: 406 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 410 and 411: 408 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 412 and 413: 410 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 414 and 415: 412 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 416 and 417: 414 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 418 and 419: 416 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 420 and 421: 418 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 424 and 425: 422 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 426 and 427: 424 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 428 and 429: 426 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 430 and 431: 428 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 432 and 433: 430 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 434 and 435: 432 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 436 and 437: 434 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 438 and 439: 436 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 440 and 441: 438 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 442 and 443: 440 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 444 and 445: 442 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 446 and 447: 444 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 448 and 449: 446 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 450 and 451: 448 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 452 and 453: 450 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 454 and 455: 452 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 456 and 457: 454 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 458 and 459: 456 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 460 and 461: 458 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 462 and 463: 460 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 464 and 465: 462 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 466 and 467: 464 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 468 and 469: 466 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 470 and 471: 468 bijenplanten: nectar en stuifme
420 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen