Bijenplanten_web
418 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
kamperfoeliefamilie 419 Spoorbloem (Centranthus ruber) Spoorbloem, ook Rode valeriaan genoemd, is één van de 12 soorten van het geslacht Centranthus van de Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae). De geslachtsnaam Centranthus is afgeleid van het Griekse kentron (spoor) en anthos (bloem); bij alle soorten hebben de bloemen een spoor. Het geslacht is inheems in Zuid-Europa. Wasachtig berijpt De plant heeft een korte houtige wortelstok en wordt ongeveer een meter hoog. Onderaan de plant zijn de kruisgewijs tegenover elkaar staande bladeren kortgesteeld en lancetvormig, bovenaan zittend en driehoekig. De stevige rechtopstaande stengels zowel als de bladeren zijn zeegroen en geheel wasachtig berijpt. De bloeiwijzen ontwikkelen zich als eindelingse bijschermen. Bij iedere vertakking in het scherm bevindt zich een steunblaadje. De roze tot diep rozerode bloemkroon bestaat uit een negen millimeter lange bloembuis en een vijflobbige rand. Onder aan de bloembuis zit een ongeveer vier millimeter lange spoor, waarin de nectar wordt afgescheiden. Variabele bloemgeur De bloemen zijn duidelijk proterandrisch. In een bloeiwijze zijn de verschillende bloeistadia heel goed te zien. Eerst komt de enig aanwezige, met de bloemkroon vergroeide, meeldraad tot ontwikkeling. De stamper is dan nog kort en iets omgebogen. Nadat de helmknop is opengegaan en het stuifmeel aan bezoekende insecten is toevertrouwd, buigt de meeldraad naar beneden. Door het strekken en verder uitgroeien van de stamper komt de stempel op de plaats waar zich eerder de helmknop bevond. De bloemen verspreiden een zwakke geur. Je moet je neus tussen de bloemen steken om de geur waar te nemen. ‘s Morgens vroeg ruiken de bloemen lekker, overdag is er bijna geen geur en ‘s avonds is de geur versterkt met een aaslucht. Motten en bijen In haar boek Floral Biology rangschikt Mary Percival (1969) de Spoorbloem onder de mot- of nachtvlinderbloemen. Toch worden de bloemen ook door honingbijen bezocht. Ondanks de lange bloembuis halen bijen toch nectar op de bloemen. De bloembuis is in lengterichting door een dun tussenschot in tweeën gedeeld. In de ene helft bevindt zich de stamper. De andere helft is bezet met naar beneden gerichte haren en gaat naar beneden over in het spoor met het nectarium. De nectar stijgt in het smalle deel van de bloembuis omhoog, waardoor hij bereikbaar wordt en opgenomen kan worden. Grote stuifmeelkorrels Er wordt ook stuifmeel verzameld. De klompjes zijn groot en lichtbruin. De stuifmeelkorrels zijn groot. Opvallend zijn de stekeltjes op de dunne wand van de kiemopeningen. Als de korrel kiemt en de inhoud naar buiten komt, staan de stekeltjes in een walletje langs de rand van de kiemopening. In de plaat is dit voor één kiemopening aangegeven. Kelk voor windverspreiding Tijdens de bloei is de op het vruchtbeginsel staande kelk onopvallend. Hij is dan nog klein en naar binnen omgerold. Bij rijping van de vrucht groeit hij verder uit en vormt uiteindelijk een kroontje met lange geveerde haren. Dat dient voor verspreiding van de vrucht door de wind. Elke vrucht bevat één zaad. Voor de tuin De Spoorbloem is een geschikte plant voor de tuin. Hij moet echter wel in bedwang worden gehouden, want hij heeft neigingen te gaan woekeren. Bovendien laat hij zich gemakkelijk uitzaaien. In Zuid-Europa groeit de plant op warme plaatsen op een rotsachtige bodem. Waar de soort in cultuur voorkomt, wordt hij ook verwilderd op muren aangetroffen. Wellicht is de Spoorbloem geschikt voor begroeiing van stenige geluidswallen. plaat 197. Spoorbloem A bloeiwijze; B en C blad van onderaan en bovenaan de plant; D en E bloem in mannelijk en vrouwelijk stadium; F stuifmeelkorrel (tricolpaat), polair aanzicht; G vrucht met uitgegroeide kelk; H vrucht.
- Page 370 and 371: 368 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 372 and 373: 370 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 374 and 375: 372 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 376 and 377: 374 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 378 and 379: 376 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 380 and 381: 378 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 382 and 383: 380 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 384 and 385: 382 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 386 and 387: 384 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 388 and 389: 386 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 390 and 391: 388 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 392 and 393: 390 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 394 and 395: 392 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 396 and 397: 394 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 398 and 399: 396 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 400 and 401: 398 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 402 and 403: 400 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 404 and 405: 402 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 406 and 407: 404 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 408 and 409: 406 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 410 and 411: 408 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 412 and 413: 410 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 414 and 415: 412 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 416 and 417: 414 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 418 and 419: 416 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 422 and 423: 420 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 424 and 425: 422 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 426 and 427: 424 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 428 and 429: 426 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 430 and 431: 428 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 432 and 433: 430 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 434 and 435: 432 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 436 and 437: 434 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 438 and 439: 436 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 440 and 441: 438 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 442 and 443: 440 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 444 and 445: 442 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 446 and 447: 444 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 448 and 449: 446 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 450 and 451: 448 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 452 and 453: 450 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 454 and 455: 452 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 456 and 457: 454 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 458 and 459: 456 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 460 and 461: 458 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 462 and 463: 460 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 464 and 465: 462 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 466 and 467: 464 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 468 and 469: 466 bijenplanten: nectar en stuifme
418 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
Change language