Bijenplanten_web
416 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
muskuskruidfamilie 417 Gelderse roos (Viburnum opulus) De Gelderse roos behoort tot het geslacht Sneeuwbal (Viburnum). Dit maakt deel uit van de Muskuskruidfamilie (Adoxaceae) en telt ongeveer 250 soorten. Het verspreidingsgebied strekt zich uit over gematigd en subtropisch Eurazië en Noord-Amerika. De Gelderse roos is inheems in ons land en komt voor langs bosranden en in duinstreken. Het is een bladverliezende struik die een voedselrijke bodem verlangt. Hij gedijt goed op een schaduwrijke plaats. Lokbloemen De tegenoverstaande bladeren hebben een lange bladsteel. Aan de basis daarvan zitten twee draadvormige aanhangsels en dicht bij de bladschijf twee of meer kleine uitsteeksels die nectar afscheiden. De bladschijf bestaat uit drie grof getande lobben. In mei en juni kunnen honingbijen en insecten, als vliegen en kevers bij de Gelderse roos terecht voor nectar en stuifmeel. In de grote vlakke bloemschermen vinden we twee soorten bloemen. Langs de rand staan grote langgesteelde bloemen, die als optisch lokmiddel dienen voor bezoekende insecten. In deze bloemen zijn de stamper en de meeldraden niet tot ontwikkeling gekomen. De bloemen in het midden zijn kortgesteeld en veel kleiner. De kleur van de bloemkroon is net als bij die van de randbloemen roomwit. De vijf kroonbladen zijn met elkaar vergroeid tot een korte buis met aan de rand vijf lobben. Tussen de lobben staan de met de bloemkroon verbonden meeldraden. De stamper draagt een korte stijl met drie kussenvormige stempels. In het driehokkige onderstandige vruchtbeginsel komt één zaadknop tot ontwikkeling. Geurige stuifmeelkorrels Bij de bloemen van de Gelderse roos is ook de geur van het stuifmeel een oriëntatiemiddel voor de insecten. Het is een amino-geur, die in het bijzonder aantrekkingskracht uitoefent op vliegen en kevers. Verondersteld wordt wel dat stuifmeelgeur de oudste bloemengeur is. Het door de bijen verzamelde stuifmeel is in de stuifmeelklompjes lichtbruin. De nectar wordt op de bovenzijde van het vruchtbeginsel afgescheiden en is makkelijk bereikbaar voor insecten met een korte tong. Hij bevat gelijke hoeveelheden bietsuiker, vruchtensuiker en druivensuiker, een verhouding waaraan bijen de voorkeur geven. Bittere vruchten Na bestuiving groeit het vruchtbeginsel uit tot een iets doorschijnende, besachtige steenvrucht. In de vrucht komt één zaad tot ontwikkeling. Het vruchtvlees heeft een bittere smaak. Dit is wellicht de reden dat de vruchten door de meeste vogels niet direct worden verorberd als ze rijp zijn. Ze zijn zeer geliefd bij pestvogels, die echter alleen het vruchtvlees eten en dus geen bijdrage leveren aan de zaadverspreiding. Sneeuwbal Sinds het einde van de 16e eeuw is in ons land een bijzondere vorm in cultuur. Bij deze vorm zijn alle bloemen steriel en lijken ze allemaal op de randbloemen van de gewone Gelderse roos. Hij staat als bekend als de Sneeuwbal (Viburnum opulus f. roseum). De bloeiwijze is een grote bol met witte bloemen. plaat 196. Gelderse roos A tak met bladeren en bloeiwijze; B tweeslachtige bloem en bloemknop; C meeldraad; D stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht, 3 korreloppervlak (focus boven en in/onder tectum); E stamper; F vruchten; G steen.
- Page 368 and 369: 366 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 370 and 371: 368 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 372 and 373: 370 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 374 and 375: 372 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 376 and 377: 374 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 378 and 379: 376 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 380 and 381: 378 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 382 and 383: 380 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 384 and 385: 382 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 386 and 387: 384 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 388 and 389: 386 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 390 and 391: 388 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 392 and 393: 390 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 394 and 395: 392 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 396 and 397: 394 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 398 and 399: 396 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 400 and 401: 398 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 402 and 403: 400 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 404 and 405: 402 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 406 and 407: 404 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 408 and 409: 406 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 410 and 411: 408 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 412 and 413: 410 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 414 and 415: 412 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 416 and 417: 414 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 420 and 421: 418 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 422 and 423: 420 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 424 and 425: 422 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 426 and 427: 424 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 428 and 429: 426 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 430 and 431: 428 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 432 and 433: 430 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 434 and 435: 432 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 436 and 437: 434 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 438 and 439: 436 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 440 and 441: 438 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 442 and 443: 440 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 444 and 445: 442 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 446 and 447: 444 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 448 and 449: 446 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 450 and 451: 448 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 452 and 453: 450 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 454 and 455: 452 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 456 and 457: 454 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 458 and 459: 456 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 460 and 461: 458 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 462 and 463: 460 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 464 and 465: 462 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 466 and 467: 464 bijenplanten: nectar en stuifme
416 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen