Bijenplanten_web

26.03.2018 Views

414 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

muskuskruidfamilie 415 Gewone vlier (Sambucus nigra) De Gewone vlier behoort tot het geslacht Vlier (Sambucus) van de Muskuskruidfamilie (Adoxaceae). Dit omvat 21 soorten, waarvan sommige een klein verspreidingsgebied hebben. De Gewone vlier is inheems in West- en Midden-Europa en in het Middellandse-Zeegebied. Al lang geleden is de soort in cultuur gebracht. Er zijn veel cultivars bekend, met vooral afwijkingen in de groeiwijze, bladvorm en bladkleur. Er is ook een vorm met gevulde bloemen. In het wild is de struik veel te vinden op voedselrijke gronden langs bosranden. Hij houdt van een stikstofrijke bodem. De soort groeit ook veel in kalkrijke duinen samen met de Duindoorn (Hippophae rhamnoides), die met behulp van wortelbacteriën stikstof in de grond brengt. Ook op afvalplaatsen en bij vogelkolonies, waar vogelmest de grond met stikstof verrijkt, vindt men Gewone vlier. Geen nectar Op de Gewone vlier is over het algemeen weinig insectenbezoek waar te nemen. Bijenbezoek is al helemaal zeldzaam. Toch wordt stuifmeel van de Gewone vlier veelvuldig in Nederlandse honing aangetroffen. Dat de bloemen voor de bijen niet zo aantrekkelijk zijn, valt te verklaren uit het feit dat de bloemen geen nectariën bezitten. Het zijn echte pollenbloemen. Wel zitten er nectariën op de bladstelen. Vaak komen daar mieren op af. Op zoek naar het zoete vocht lopen ze ook over de bloemen en leveren zodoende een bijdrage aan de bestuiving. Veel stuifmeel Geen nectar in de bloemen, maar wel een overvloed aan stuifmeel. De aanwezigheid van stuifmeel in honing is toch een aanwijzing dat bijen zo nu en dan toch op de Gewone vlier vliegen. Na lang speuren vond ik een struik waar bijen op de bloemen stuifmeel verzamelden. Ze deden dat niet uit armoede, want in de omgeving was een overvloed aan bijenplanten te vinden. Dat de bloemen veel stuifmeel produceren is te zien aan het bijenbezoek. Wanneer ze een klein aantal bloemen hebben aangedaan vliegen ze weer op om het stuifmeel in de klompjes te verzamelen. Opvallend is dat ze dat ‘stilstaand’ vlak voor de bloeiwijze doen. Als die door de wind of met de hand heen en weer wordt bewogen volgt de bij precies die bewegingen. Bij weinig wind vlogen de bijen de gehele dag op de vlier bloesem. Bij harde wind bezochten ze ‘s middags andere soorten, mogelijk ook omdat het meeste stuifmeel ‘s morgens vrijkomt. Vroeg in blad De Gewone vlier staat al in april in blad. De bladeren zijn oneven geveerd. In juni bloeit de soort uitbundig, maar niet iedereen waardeert de geur van de bloemen. De bloeiwijze is een scherm met enkele honderden kleine bloemen. De kroon is helderwit en vier- of vijftallig. Zwarte bessen In de nazomer vormen zich de glanzende zwarte bessen, waarvan een heerlijke jam is te maken. Ze worden door vogels gegeten en met de uitwerpselen worden de zaden verspreid. plaat 195. Gewone vlier A bloeiwijze met bladeren; B bloemen; C stamper; D stuifmeelkorrel (tricolp(or)aat), polair aanzicht; E vruchten; F zaad; G bladknoppen in de winter.

414 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!