Bijenplanten_web

lipbloemenfamilie 359
Watermunt (Mentha aquatica)
Watermunt behoort tot het geslacht Munt (Mentha) van de
Lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort komt algemeen in
ons land voor en groeit optimaal op plaatsen waar bodem
doorlopend vochtig is en in ondiep water. De plant heeft
liggende en rechtopstaande vertakte stengels. Onder aan de
plant vormen zich uitlopers, zowel boven als onder de grond.
De eironde bladeren aan de stengels en bovengrondse uitlopers
zijn kruisgewijs tegenoverstaand. Ze hebben een
gezaagde rand. Aan de onderzijde zitten klieren die een
vluchtige olie afscheiden, die de plant zijn karakteristieke
muntgeur geeft. Met een loep zijn de druppeltjes olie
duidelijk waar te nemen.
Eenvoudige bloembouw
De bloemen verschijnen vanaf juli en tot in de herfst in okselstandige
bijschermen. Twee tegenover elkaar staande bijschermen
vormen een schijnkrans. Aan de uiteinden van de
stengels staan de bladparen zo dicht bij elkaar dat de schijnkransen
samen een bolvormige bloeiwijze van schijnkransen
vormen. Vergeleken met de bloemen van andere geslachten
van de familie zijn die van het geslacht Munt eenvoudig
gebouwd. De buisvormige kelk heeft vijf spitse tanden.
Ze zijn ongeveer even lang, maar tussen de twee tanden aan
de voorzijde is de insnijding dieper. Op de kelk liggen rijen
olieklieren.
De kroon is buisvormig met langs de rand vier lobben, waarvan
er een breder is en een uitgerande top heeft. De kelk is
paars, de kroon helder lila. De nectar wordt afgescheiden door
een discus op de bloembodem en heeft een hoog gehalte aan
vitamine C. Boven in het buisvormige deel van de kroon
bevindt zich een haarkrans, die de nectar beschermt.
Het bovenstandige vruchtbeginsel is tweehokkig. Tijdens de
bloei deelt het zich in vieren. De lange rechte stijl heeft aan het
eind twee priemvormige stempels. Bij het begin van de bloei
staan ze nog tegen elkaar. Na het vrijkomen van het stuifmeel
wijken ze uiteen. De vier meeldraden steken ver uit de kroon.
Vermeerdering
Behalve door zaad vermeerdert de plant zich vegetatief door
de vorming nieuwe planten aan de uitlopers. Je ziet planten
van Watermunt dan ook vaak in grote groepen bijeen.
De vrucht is een splitvrucht die uit vier bruine nootjes bestaat.
Bijenbezoek
Watermunt is een welkome bron van nectar en stuifmeel voor
de bijen in de periode waarin de bijenweide op zijn retour is en
de volken zich voorbereiden op de winterzit. Bij het maken van
een serie dia’s van honingbijen op de bloemen van Watermunt
was er iets dat me opviel. Het was prachtig zonnig weer, weinig
wind en de bloemen werden druk bezocht. Het bezoek aan een
enkele bloem in een bloeiwijze is meestal vluchtig en je moet
snel zijn om een opname te kunnen maken. Automatisch ga je
dan de gang van een enkele bij volgen. Wat me daarbij opviel,
was dat als een bloeiwijze door een bij was bezocht om nectar
te puren, dezelfde bij er later wel weer op neerstreek, maar
meteen weer op de vleugels ging naar een volgende bloeiwijze.
Aan het uiterlijk van de bloemen was zo te zien niets veranderd.
Nectar en stuifmeel waren nog wel te halen, want de
bloeiwijze werd nog volop door andere honingbijen bezocht.
Een verklaring kan zijn dat bij het bezoek geurstoffen worden
achtergelaten die later weer waargenomen worden.
plaat 167. Watermunt
A deel van bloeiende plant; B bloem; C stamper; D meeldraad;
E stuifmeelkorrel (stephanocolpaat), polair aanzicht; F kelk in
vruchtstadium; G nootje.