Bijenplanten_web

lipbloemenfamilie 339
Agastache scrophulariifolia
Het geslacht Agastache behoort tot de Lipbloemenfamilie
(Lamiaceae) en omvat 20 soorten. Deze zijn inheems in de
Verenigde Staten, Centraal Mexico en Canada. Eén soort
komt in het oosten van Azië voor. Alle soorten van het
geslacht zijn kruidachtige overblijvende planten. De bloemen
zijn tweelippig, met een duidelijk tweetallige bovenlip en
een drietallige onderlip. Er zijn vier meeldraden, twee korte
en twee lange. Op basis van de stand van de meeldraden
is het geslacht in twee secties verdeeld. Bij de sectie
Brittonastrum liggen alle meeldraden tegen de bovenlip.
Bij de sectie Chiastandra liggen de korte meeldraden tegen
de bovenlip en zijn de andere geknikt en steken omlaag uit
de bloem.
Dropplant
De bladeren zijn aromatisch en geuren naar anijs of drop.
Daarom worden de soorten van het geslacht wel samengevat
onder de naam Dropplant. Soms wordt deze naam alleen voor
Agastache foeniculum gebruikt. Vroeger maakten indianen een
drank van de bladeren of gebruikten ze deze om hun voedsel
mee te kruiden. Ook werd er een extract tegen verkoudheid
van gemaakt.
Bijenplanten
Van verschillende soorten van het geslacht is bekend dat het
zeer productieve drachtplanten zijn. In het westen van Canada
is een derde tot de helft van de honingopbrengst afkomstig
van Agastache nepetoides. Uit een onderzoek, dat in Polen
werd verricht door. B. Jablonski op de honingproductie van
15 drachtplanten, bleek dat het honingpotentieel van Agastache
rugosa 454 tot 791 kg/ha bedroeg. Het honingpotentieel
van een plant is de hoeveelheid honing die tijdens de bloeiperiode
theoretisch kan worden gewonnen van een stuk grond
van één hectare dat volledig met de plant is begroeid.
De waarde is berekend uit de nectarproductie per bloem, het
suikergehalte van de nectar en het aantal bloemen per hectare.
In de Encyklopedia pszczelarska, de Poolse Imkersencyclopedie,
geeft dezelfde onderzoeker voor Agastache foeniculum een
potentieel aan van 500 tot 800 kg/ha. Behalve nectar wordt
ook stuifmeel door de bijen verzameld.
Aarvormige bloeiwijze
De bloeiwijze van alle Agastache-soorten is aarvormig. Agastache
scrophulariifolia heeft de langste bloeiwijze: tot 50 centimeter.
Met een aantal andere geldt deze soort bij ons als tuinplant.
Hij maakt stevig vertakte, ruim één meter hoge vierkante
stengels. Hoewel overblijvend kunnen de planten zich in onze
tuinen niet lang handhaven. Hij zaait zich echter makkelijk
uit en zorgt zodoende zelf voor vernieuwing. Vanzelfsprekend
kan de plant ook als tweejarige worden behandeld.
Bladen als van Helmkruid
De bladeren staan kruisgewijs tegenover elkaar. Ze zijn aan
de onderkant op de nerven behaard en hebben een ruw
getande rand. De bladvorm lijkt veel op die van Helmkruid
(Scrophularia), vandaar de soortnaam scrophulariifolia. Kelk,
kroon, meeldraden en stamper vertonen allerlei tinten violet.
Het stuifmeel is lichtgeel; de korrels hebben zes kiemopeningen
en een netvormige oppervlaktestructuur. Het nectarium ligt
onder in de bloem, aan de basis van het vruchtbeginsel. Na de
bloei omgeeft de kelk de rijpende nootjes. Deze zijn donkerpurper
en aan de top kort borstelig behaard.
plaat 157. Agastache scrophulariifolia
A bloeiwijze; B blad; C bloem van opzij; D stuifmeelkorrel
(stephanocolpaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; E deel
kelk met stamper; F nootjes; G kiemplant.