Bijenplanten_web

26.03.2018 Views

336 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

ijzerhardfamilie 337 Blauw ijzerhard (Verbena hastata) Het geslacht Verbena (Verbena) behoort tot de IJzerhardfamilie (Verbenaceae). Het telt ongeveer 75 soorten, waarvan de meeste inheems zijn in de gematigde, subtropische en tropische streken van Amerika. Enkele soorten komen daarbuiten voor. IJzerhard (Verbena officinalis) heeft een kosmopolitische verspreiding en komt ook in ons land voor, vooral in Limburg, het riveirengebied en Zeeland. IJzerhard kan als tuinplant worden gekweekt maar de Blauw ijzerhard is sierlijker en bovendien de meest winterharde van de soorten die voor de tuin geschikt zijn. Blauw ijzerhard heeft zijn oorspronkelijk groeiareaal liggen in het zuiden van Canada en in het noordelijk deel van de Verenigde Staten. Naar analogie van de benaming in een Engelse zaadcatalogus heb ik de plant de Nederlandse naam Blauw ijzerhard gegeven. Spiesvormige bladeren De plant is overblijvend en kan 125 centimeter hoog worden. De langs de vertakte stengels verspreid staande spiesvormige bladeren hebben een getande rand. De naam hastata is afgeleid van het Latijnse hasta (spies). Van juni tot september is de plant getooid met kleine blauwe, soms witte of roze, bloemen. Die staan in dichte aren aan de uiteinden van de stengels. De bloei is van beneden naar boven. Tijdens de bloei staan de bloemen dicht op elkaar in de aar. De kelk is kort en donzig behaard. De kroon is aan de basis buisvormig. De buis is iets gebogen en aan de buitenzijde behaard. Aan de rand staan vijf lobben. De bloemen lijken veel op die van een aantal geslachten van de Lipbloemenfamilie (Lamiaceae), waarmee de IJzerhardfamilie nauw verwant is. De vier meeldraden staan in paren van verschillende lengte op de kroonbuis. De afscheiding van nectar vindt onder aan het vruchtbeginsel plaats. Korte haren boven in de kroonbuis beschermen de nectar tegen ongenode gasten. De stijl op het vruchtbeginsel is zo lang dat de gaffelvormige stempel ongeveer op dezelfde hoogte staat als de helmknoppen. Blijft kruisbestuiving uit dan kan er altijd nog zelfbestuiving plaatsvinden en zaad gevormd worden. Bij het insectenbezoek hecht het stuifmeel zich aan de monddelen en de voorzijde van de kop. Op deze wijze wordt het van de ene bloem op de andere overgebracht. Insectenbloem Blauw ijzerhard heeft de kenmerken van een plant waarvan de bloemen heel geschikt zijn om door insecten te worden bestoven. De bloemen zijn helder gekleurd en staan dicht opeen, waardoor ze beter opvallen. Door de stand van de bloemen (gebogen bloembuis) en de vorm van de bloem opening, vinden insecten daarop een geschikte landingsplaats om nectar te puren. Vermeerdering Tijdens de bloei vindt onder in de aren al vruchtzetting plaats. Bij voldoende bestuiving zal de vrucht zich splitsen in vier delen. Elke deelvrucht bevat één zaad. De deelvruchten worden nog een tijdje vastgehouden door de aan de kelk. Later worden ze hier door de wind uitgeschud. De soort laat zich gemakkelijk zaaien. plaat 156. Blauw ijzerhard A bloeiwijze; B bloem; C opengeslagen bloemkroon met meeldraden; D helmknop; E stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; F stamper; G zaad.

336 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!