Bijenplanten_web
336 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
ijzerhardfamilie 337 Blauw ijzerhard (Verbena hastata) Het geslacht Verbena (Verbena) behoort tot de IJzerhardfamilie (Verbenaceae). Het telt ongeveer 75 soorten, waarvan de meeste inheems zijn in de gematigde, subtropische en tropische streken van Amerika. Enkele soorten komen daarbuiten voor. IJzerhard (Verbena officinalis) heeft een kosmopolitische verspreiding en komt ook in ons land voor, vooral in Limburg, het riveirengebied en Zeeland. IJzerhard kan als tuinplant worden gekweekt maar de Blauw ijzerhard is sierlijker en bovendien de meest winterharde van de soorten die voor de tuin geschikt zijn. Blauw ijzerhard heeft zijn oorspronkelijk groeiareaal liggen in het zuiden van Canada en in het noordelijk deel van de Verenigde Staten. Naar analogie van de benaming in een Engelse zaadcatalogus heb ik de plant de Nederlandse naam Blauw ijzerhard gegeven. Spiesvormige bladeren De plant is overblijvend en kan 125 centimeter hoog worden. De langs de vertakte stengels verspreid staande spiesvormige bladeren hebben een getande rand. De naam hastata is afgeleid van het Latijnse hasta (spies). Van juni tot september is de plant getooid met kleine blauwe, soms witte of roze, bloemen. Die staan in dichte aren aan de uiteinden van de stengels. De bloei is van beneden naar boven. Tijdens de bloei staan de bloemen dicht op elkaar in de aar. De kelk is kort en donzig behaard. De kroon is aan de basis buisvormig. De buis is iets gebogen en aan de buitenzijde behaard. Aan de rand staan vijf lobben. De bloemen lijken veel op die van een aantal geslachten van de Lipbloemenfamilie (Lamiaceae), waarmee de IJzerhardfamilie nauw verwant is. De vier meeldraden staan in paren van verschillende lengte op de kroonbuis. De afscheiding van nectar vindt onder aan het vruchtbeginsel plaats. Korte haren boven in de kroonbuis beschermen de nectar tegen ongenode gasten. De stijl op het vruchtbeginsel is zo lang dat de gaffelvormige stempel ongeveer op dezelfde hoogte staat als de helmknoppen. Blijft kruisbestuiving uit dan kan er altijd nog zelfbestuiving plaatsvinden en zaad gevormd worden. Bij het insectenbezoek hecht het stuifmeel zich aan de monddelen en de voorzijde van de kop. Op deze wijze wordt het van de ene bloem op de andere overgebracht. Insectenbloem Blauw ijzerhard heeft de kenmerken van een plant waarvan de bloemen heel geschikt zijn om door insecten te worden bestoven. De bloemen zijn helder gekleurd en staan dicht opeen, waardoor ze beter opvallen. Door de stand van de bloemen (gebogen bloembuis) en de vorm van de bloem opening, vinden insecten daarop een geschikte landingsplaats om nectar te puren. Vermeerdering Tijdens de bloei vindt onder in de aren al vruchtzetting plaats. Bij voldoende bestuiving zal de vrucht zich splitsen in vier delen. Elke deelvrucht bevat één zaad. De deelvruchten worden nog een tijdje vastgehouden door de aan de kelk. Later worden ze hier door de wind uitgeschud. De soort laat zich gemakkelijk zaaien. plaat 156. Blauw ijzerhard A bloeiwijze; B bloem; C opengeslagen bloemkroon met meeldraden; D helmknop; E stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; F stamper; G zaad.
- Page 288 and 289: 286 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 290 and 291: 288 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 292 and 293: 290 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 294 and 295: 292 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 296 and 297: 294 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 298 and 299: 296 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 300 and 301: 298 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 302 and 303: 300 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 304 and 305: 302 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 306 and 307: 304 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 308 and 309: 306 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 310 and 311: 308 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 312 and 313: 310 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 314 and 315: 312 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 316 and 317: 314 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 318 and 319: 316 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 320 and 321: 318 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 322 and 323: 320 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 324 and 325: 322 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 326 and 327: 324 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 328 and 329: 326 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 330 and 331: 328 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 332 and 333: 330 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 334 and 335: 332 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 336 and 337: 334 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 340 and 341: 338 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 342 and 343: 340 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 344 and 345: 342 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 346 and 347: 344 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 348 and 349: 346 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 350 and 351: 348 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 352 and 353: 350 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 354 and 355: 352 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 356 and 357: 354 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 358 and 359: 356 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 360 and 361: 358 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 362 and 363: 360 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 364 and 365: 362 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 366 and 367: 364 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 368 and 369: 366 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 370 and 371: 368 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 372 and 373: 370 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 374 and 375: 372 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 376 and 377: 374 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 378 and 379: 376 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 380 and 381: 378 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 382 and 383: 380 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 384 and 385: 382 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 386 and 387: 384 bijenplanten: nectar en stuifme
336 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen