Bijenplanten_web
328 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
windefamilie 329 Akkerwinde (Convolvulus arvensis) Het geslacht Winde (Convolvulus) behoort tot de Windefamilie (Convolvulaceae) en telt ongeveer 250 soorten, die voorkomen in de gematigde streken van de hele wereld. De Akkerwinde komt uit het Middellandse-Zeegebied. De trechtervormige witte bloemen van deze soort en die van de Haagwinde (Convolvulus sepium) staan in de volksmond bekend als ‘piespotjes’. Op verstoorde gronden Voor een goede ontwikkeling heeft de Akkerwinde een stikstofrijke en humusarme zandige grond nodig. De soort is meestal te vinden op verstoorde gronden, zoals in wegbermen en langs afrasteringen. Het is een overblijvende plant met een fijn en diep vertakt wortelstelsel. De voortplanting is in onze streken uitsluitend vegetatief omdat hier zelden zaad tot ontwikkeling komt. In de winter sterven alle bovengrondse delen van de plant af. Winterknoppen zorgen voor de groei in het volgende seizoen. Klimmer Onder normale omstandigheden klimt de plant in andere planten of langs kunstmatige steunpunten, zoals het gaas van een hek. De stengel van de plant windt zich om het steunpunt doordat het uiteinde van een groeiende stengel een draaiende beweging maakt tegen de wijzers van de klok in (van boven gezien). Bij het ontbreken van steunpunten, zoals in de lage begroeiing van een berm, kruipen de stengels over de grond voort. De verspreid staande bladeren zijn spiesvormig en hebben een kort stekelpuntje aan de top. Bloemen geplooid als een paraplu De bloemen zijn groot en opvallend door hun trechtervorm en heldere kleur. Ze kunnen geheel wit zijn, maar ook wit met vijf roze strepen of roze met vijf witte strepen. Ze ontwikkelen zich in de bladoksels. Kenmerkend voor het geslacht Winde zijn de twee kleine schutblaadjes die op enige afstand van de bloem aan de bloemsteel zitten. In gesloten toestand is de bloem als een dichtgeslagen paraplu geplooid en iets rechtsom gedraaid. Aan de vorm van die geplooide en samengevouwen bloemkroon heeft het geslacht zijn wetenschappelijke naam te danken: Convolvulus is afgeleid van het Latijnse convolvere (bijeenwikkelen). Vroege vogel Al vroeg in de morgen, onder normale omstandigheden al om een uur of zeven gaan de bloemen open en een uur later zijn alle helmhokken ook open. Voor honingbijen zijn de bloemen niet wit maar bijenblauwgroen. Het nectarmerk, dat insecten de weg naar het nectarium wijst, is niet te zien maar wel te ruiken. De vijf strepen, die in de witte bloemen nauwelijks zichtbaar zijn, geuren anders dan de rest van de kroon. Het nectarmerk bij de Akkerwinde is dus een geurmerk. Over het algemeen dient een geurmerk voor de oriëntatie wanneer de insecten de bloem al dicht genaderd zijn. De geurstrepen leiden insecten naar vijf openingen onder in de bloem. Alleen via deze openingen kan nectar worden gepuurd, omdat de meeldraden met lamellen aan de bloemkroon zijn verbonden, dicht tegen de stamper staan en met een verbrede voet de verdere ruimte boven het nectarium afsluiten. Het oranje nectarium ligt rond de voet van het vruchtbeginsel. De bloemen zijn maar één dag open en sluiten bij slecht weer. Bijen met stuifmeel bepoederd Bij hun bezoek lopen de bijen over de bloemkroon of over de stamper en meeldraden naar de openingen tot het nectarium. Ze komen daarbij eerst in aanraking met de stempellobben, die vorkvormig op een lange stijl staan. Bij sommige bijen is de bovenzijde van kop en borststuk al met stuifmeel bepoederd. Behalve nectar wordt ook stuifmeel door bijen verzameld. De stuifmeelklompjes hebben een grijze kleur. De stuifmeelkorrels zijn groot. plaat 152. Akkerwinde A stengel met bloemen en rijpende vruchten; B blad; C gesloten bloem; D open bloem; E meeldraden; F stuifmeelkorrel (tricolpaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht, 3 korreloppervlak (focus in en onder tectum); G stamper.
- Page 280 and 281: 278 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 282 and 283: 280 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 284 and 285: 282 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 286 and 287: 284 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 288 and 289: 286 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 290 and 291: 288 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 292 and 293: 290 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 294 and 295: 292 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 296 and 297: 294 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 298 and 299: 296 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 300 and 301: 298 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 302 and 303: 300 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 304 and 305: 302 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 306 and 307: 304 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 308 and 309: 306 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 310 and 311: 308 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 312 and 313: 310 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 314 and 315: 312 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 316 and 317: 314 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 318 and 319: 316 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 320 and 321: 318 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 322 and 323: 320 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 324 and 325: 322 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 326 and 327: 324 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 328 and 329: 326 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 332 and 333: 330 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 334 and 335: 332 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 336 and 337: 334 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 338 and 339: 336 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 340 and 341: 338 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 342 and 343: 340 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 344 and 345: 342 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 346 and 347: 344 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 348 and 349: 346 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 350 and 351: 348 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 352 and 353: 350 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 354 and 355: 352 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 356 and 357: 354 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 358 and 359: 356 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 360 and 361: 358 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 362 and 363: 360 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 364 and 365: 362 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 366 and 367: 364 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 368 and 369: 366 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 370 and 371: 368 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 372 and 373: 370 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 374 and 375: 372 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 376 and 377: 374 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 378 and 379: 376 bijenplanten: nectar en stuifme
328 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen