Bijenplanten_web

heifamilie 301
Rode bosbes (Vaccinium vitis-idaea)
Rode bosbes, ook wel Vossenbes genoemd, behoort tot het
geslacht Bosbes (Vaccinium) van de Heifamilie (Ericaceae).
Dit telt ongeveer 200 soorten. Het verspreidingsgebied
van de Rode bosbes strekt zich uit over het noordelijk deel
van Europa, Azië en Noord-Amerika, in de Alpen tot even
boven de 3000 meter. Onder gunstige omstandigheden kan
de plant zo’n 13 jaar oud worden. De soort verlangt een
humusrijke, zure zandige grond die arm is aan voedingszouten,
en komt vooral voor in droge bossen en heidevelden.
Wintergroen
De plant is wintergroen en bereikt een hoogte van ongeveer
30 centimeter. De eivormige bladeren staan afwisselend,
min of meer twee aan twee, aan de takken. Aan de bovenzijde
zijn ze glanzend donkergroen. Verspreid op de naar onder
gebogen rand en op de bleekgroene onderzijde staan bruine
klierharen.
Twee bloeiperioden
De plant is een halfheester, waar honingbijen en imkers twee
maal per jaar van kunnen genieten. In mei/juni en in augustus
kunnen de bijen nectar en stuifmeel verzamelen. De imker
kan behalve honing oogsten ook nog de bessen plukken.
Deze verschijnen verschijnen in overvloed aan de planten
en zijn geschikt voor het maken van onder meer jam.
Bloemen in trossen
De bloemen vormen zich in kleine trossen aan de uiteinden
van de takken. Ze hebben een klokvormige, witte, aan de basis
rood aangelopen kroon. De stamper steekt daar ver buiten,
waardoor kruisbestuiving door insecten grote kans van slagen
heeft. De meeldraden staan aaneengesloten rond de stamper.
Aan de voet zijn ze sterk behaard. De helmhokken hebben een
kokervormige verlenging met aan de top een kleine opening.
De tong van de nectar purende honingbij moet de meeldraden
passeren om het nectarium op het vruchtbeginsel te
kunnen bereiken. Daarbij valt het poederige stuifmeel uit de
helm hokken op de onderzijde van de hangende bij. Zoals bij
alle heisoorten worden de stuifmeelkorrels in pakketjes van
vier (tetraden) verspreid.
Verspreiding door vogels
De kleur van de bessen is eerst groen en gaat bij rijping over in
scharlakenrood. Ze zijn daardoor erg opvallend voor vogels.
Ze worden graag gegeten, door lijsters en diverse soorten
hoenders, die op die manier voor de verspreiding van de zaden
zorgen. De zaden zijn roodbruin, halvemaanvormig en 1,5 tot
1,8 millimeter lang. De kieming verloopt erg langzaam.
Schimmels
Op Rode bosbes parasiteren veel schimmels. De Vossenbesbladgast
(Exobasidium vaccinii) veroorzaakt gallen in de
bloemen en bladeren. Aangetaste, met witte sporen bepoederde
bloemen zijn interessant, maar niet voor nectar purende
honingbijen.
plaat 138. Rode bosbes
A deel van bloeiende plant; B bloem; C doorsnede bloem; D meeldraad;
E pakketje van vier stuifmeelkorrels (tetrade); F bessen;
G doorsnede bes; H zaad.