Bijenplanten_web

moerasbloemfamilie 229
Geelwitte moerasbloem (Limnanthes douglasii)
In 1823 begon de Schot David Douglas met zijn reizen door
het westelijk deel van Noord-Amerika. Hij verzamelde daar
in een tiental jaren 800 plantensoorten en bracht 217 nieuwe
soorten naar Engeland. Ter ere van hem en zijn werk zijn
veel planten naar hem vernoemd, zo ook de Geelwitte
moerasbloem: Limnanthes douglasii.
Kleine familie
Geelwitte moerasbloem behoort tot de Moerasbloemfamilie
(Limnanthaceae), een kleine, geïsoleerde familie met twee
geslachten: Limnanthes en Floerkia. Limnanthes telt acht
soorten en heeft vijftallige bloemen, en Floerkia één soort
die drietallige bloemen heeft. Limnanthes is inheems in
Californië en alle soorten zijn eenjarig.
Vochtige groeiplaats
De Geelwitte moerasbloem groeit van nature op vochtige
plaatsen. Limnanthes is afgeleid van het Griekse limne
(stilstaand water, vijver, poel) en anthos (bloem). De soort
doet het goed in een vochtige tuin en kan het beste ter plaatse
worden gezaaid. De kiemtijd is ongeveer twee weken.
De frisgroene bladeren zijn geveerd en hebben een oneven
aantal gelobde blaadjes. De tweeslachtige, lang gesteelde
bloemen staan in de bladoksels.
De kroonbladen zijn, afhankelijk van de variëteit, heldergeel,
wit, of heldergeel met een witte top. Bij opvallend licht zijn
de nerven donker gekleurd, tegen het licht gezien doorschijnend.
De bloemen zijn proterandrisch. Al bij het begin
van de bloei, direct nadat de bloemknop zich heeft geopend,
gaan de helmknoppen open. Wanneer de bloemkroon zich
volledig heeft ontwikkeld en wijd open staat, groeit de
stamper verder uit en gaan de vijf stempels uiteen wijken.
Na de volledige ontwikkeling van de stamper kan het nog
enkele dagen duren voor de stempels rijp zijn.
Nectariën op de meeldraden
Het vruchtbeginsel bestaat uit vijf bolletjes, met in elk een
zaadknop. Meestal zijn er 10 meeldraden, waarvan er vijf voor
de kelkbladen staan en vijf voor de kroonbladen. De meeldraden
voor de kelkbladen zijn iets langer en hebben aan hun
basis een kliervormige verbreding. Dit is een nectarium, dat
beschermd ligt tussen glasharen die in de U-vorm op de bases
van de kroonbladen staan.
Stuifmeelkorrels
Op de bloemen van de Geelwitte moerasbloem kan een druk
bijenbezoek worden verwacht. De nectariën zijn goed
toe gankelijk en er wordt rijkelijk stuifmeel geproduceerd.
De klompjes zijn lichtgeel. De stuifmeelkorrels van Limnanthes
hebben een bijzondere vorm. In de illustratie is een korrel
aangegeven zoals deze van opzij (equatoriaal aanzicht) wordt
gezien. De polen bevinden zich boven en onder op de tekening.
Nabij het equatoriale vlak loopt in een gebogen lijn een kiemspleet
rond de korrel. Langs beide zijden van de kiemspleet
ligt een strook met een afwijkende oppervlaktestructuur.
Deze korrelvorm komt in geen andere plantenfamilie voor.
Nootjes
Als de bloem is uitgebloeid blijft de kelk schotelvormig onder
de rijpende vrucht staan. De vrucht is een deelvrucht die uit vijf
nootjes bestaat. Het zaad blijft ongeveer drie jaar kiemkrachtig.
De planten zaaien zichzelf gemakkelijk uit. Al in de herfst kunnen
zich zaailingen ontwikkelen, die een zachte winter kunnen
doorstaan.
plaat 102. Geelwitte moerasbloem
A jonge plant; B stengel met bloemen; C bloem waarvan deel bloemkroon
en aantal meeldraden zijn verwijderd; D kroonblad; E meeldraad;
F meeldraad met nectarium; G stuifmeelkorrel (syncolpaat) in
equatoriaal aanzicht, met aanduiding korreloppervlak (focus boven
en in tectum); H stamper; I rijpende vrucht; J noot; K zaad.