Bijenplanten_web
170 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
ozenfamilie 171 Dwergkwee (Chaenomeles x superba) Het geslacht Chaenomeles behoort tot de Rozenfamilie (Rosaceae) en telt maar drie soorten. Twee zijn afkomstig uit China en één uit Japan. De soorten zijn gekruist en er zijn meer dan 500 cultivars benoemd. Al meer dan 400 jaren is de Dwergkwee in cultuur. Cultivar ‘Nicoline’ (hier afgebeeld) is een variëteit van de kruising tussen C. japonica en C. speciosa (C. x superba). Het is een breed uitgroeiende struik met grote bloemen. Deze zijn felrood en het is een mooi gezicht als de nog niet volledig bebladerde struiken in bloei staan. Ze houden van een zonnige standplaats en mogen niet te veel gesnoeid worden, want ze bloeien op het oudere hout. Leiplant De struik kan ook als leiplant worden gebruikt. In de Hortus Botanicus in Leiden heeft men een wand van een der kassen laten begroeien met Chaenomeles. Bloeit soms in de winter Aan het einde van de zomer vormen zich bloemknoppen. In iedere knop zit een aantal bloemen, die zich aan het begin van de winter al volledig hebben ontwikkeld. Als het weer tijdens een zachte winter gunstig is, kan men de struik al ‘voorzichtig’ in bloei zien staan. De eigenlijke bloeiperiode valt in april en mei. Eerst gaan de bloemen die dicht bij de grond staan open. Daar is het warmer. De middelste bloem van een bloeiwijze opent zich eerst. De bloemen hebben een stamper met vijf stijlen. Daaromheen staan de vele meeldraden in twee kransen. Direct na het openen van de bloem buigen de meeldraden van de buitenste krans zich naar buiten. Na een paar dagen volgen de andere. Op dat moment is het voor de bijen niet moeilijk meer om bij de nectariën te komen. Deze zitten in een ring tussen de meeldraden en de stamper. Bij sommige bloemen zullen de bijen bij het nectarpuren van slag raken omdat ze daar de centraal staande stamper zullen missen. Aan dezelfde struik komen namelijk behalve tweeslachtige bloemen ook mannelijke bloemen voor. Variabele stuifmeelkorrels De stuifmeelkorrels van de Dwergkwee hebben drie kiemopeningen (tricolpaat). Bijzonder is dat de korrels uit een helmknop niet even groot zijn. Zure schijnvruchten In de nazomer vormen zich de schijnvruchten, waarvan de vorm veel gelijkenis vertoont met die van de Appel (Malus sylvestris). Ze blijven niet lang aan de takken zitten. Het klokhuis, de eigenlijke vrucht, is net als bij de Appel vijfhokkig, maar bevat veel meer zaden. Het vruchtvlees is erg zuur. Dat is ook de reden dat de vruchten niet door vogels worden gegeten. Er is een gelei met een fris-zure smaak van te maken. plaat 73. Dwergkwee A tak met bloemen; B stamper; C meeldraden; D vruchten; E doorsnede vrucht; F tak met winterknoppen; G stuifmeelkorrel (tricolporaat), polair aanzicht.
- Page 122 and 123: 120 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 124 and 125: 122 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 126 and 127: 124 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 128 and 129: 126 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 130 and 131: 128 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 132 and 133: 130 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 134 and 135: 132 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 136 and 137: 134 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 138 and 139: 136 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 140 and 141: 138 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 142 and 143: 140 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 144 and 145: 142 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 146 and 147: 144 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 148 and 149: 146 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 150 and 151: 148 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 152 and 153: 150 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 154 and 155: 152 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 156 and 157: 154 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 158 and 159: 156 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 160 and 161: 158 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 162 and 163: 160 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 164 and 165: 162 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 166 and 167: 164 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 168 and 169: 166 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 170 and 171: 168 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 174 and 175: 172 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 176 and 177: 174 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 178 and 179: 176 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 180 and 181: 178 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 182 and 183: 180 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 184 and 185: 182 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 186 and 187: 184 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 188 and 189: 186 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 190 and 191: 188 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 192 and 193: 190 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 194 and 195: 192 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 196 and 197: 194 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 198 and 199: 196 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 200 and 201: 198 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 202 and 203: 200 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 204 and 205: 202 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 206 and 207: 204 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 208 and 209: 206 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 210 and 211: 208 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 212 and 213: 210 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 214 and 215: 212 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 216 and 217: 214 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 218 and 219: 216 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 220 and 221: 218 bijenplanten: nectar en stuifme
ozenfamilie 171<br />
Dwergkwee (Chaenomeles x superba)<br />
Het geslacht Chaenomeles behoort tot de Rozenfamilie<br />
(Rosaceae) en telt maar drie soorten. Twee zijn afkomstig uit<br />
China en één uit Japan. De soorten zijn gekruist en er zijn<br />
meer dan 500 cultivars benoemd. Al meer dan 400 jaren is<br />
de Dwergkwee in cultuur. Cultivar ‘Nicoline’ (hier afgebeeld)<br />
is een variëteit van de kruising tussen C. japonica en<br />
C. speciosa (C. x superba). Het is een breed uitgroeiende<br />
struik met grote bloemen. Deze zijn felrood en het is een mooi<br />
gezicht als de nog niet volledig bebladerde struiken in bloei<br />
staan. Ze houden van een zonnige standplaats en mogen niet<br />
te veel gesnoeid worden, want ze bloeien op het oudere hout.<br />
Leiplant<br />
De struik kan ook als leiplant worden gebruikt. In de Hortus<br />
Botanicus in Leiden heeft men een wand van een der kassen<br />
laten begroeien met Chaenomeles.<br />
Bloeit soms in de winter<br />
Aan het einde van de zomer vormen zich bloemknoppen.<br />
In iedere knop zit een aantal bloemen, die zich aan het begin<br />
van de winter al volledig hebben ontwikkeld. Als het weer<br />
tijdens een zachte winter gunstig is, kan men de struik al<br />
‘voorzichtig’ in bloei zien staan. De eigenlijke bloeiperiode<br />
valt in april en mei. Eerst gaan de bloemen die dicht bij de<br />
grond staan open. Daar is het warmer. De middelste bloem<br />
van een bloeiwijze opent zich eerst.<br />
De bloemen hebben een stamper met vijf stijlen. Daaromheen<br />
staan de vele meeldraden in twee kransen. Direct na het openen<br />
van de bloem buigen de meeldraden van de buitenste krans<br />
zich naar buiten. Na een paar dagen volgen de andere. Op dat<br />
moment is het voor de bijen niet moeilijk meer om bij de<br />
nectariën te komen. Deze zitten in een ring tussen de meeldraden<br />
en de stamper. Bij sommige bloemen zullen de bijen<br />
bij het nectarpuren van slag raken omdat ze daar de centraal<br />
staande stamper zullen missen. Aan dezelfde struik komen<br />
namelijk behalve tweeslachtige bloemen ook mannelijke<br />
bloemen voor.<br />
Variabele stuifmeelkorrels<br />
De stuifmeelkorrels van de Dwergkwee hebben drie kiemopeningen<br />
(tricolpaat). Bijzonder is dat de korrels uit een<br />
helmknop niet even groot zijn.<br />
Zure schijnvruchten<br />
In de nazomer vormen zich de schijnvruchten, waarvan<br />
de vorm veel gelijkenis vertoont met die van de Appel<br />
(Malus sylvestris). Ze blijven niet lang aan de takken zitten.<br />
Het klokhuis, de eigenlijke vrucht, is net als bij de Appel<br />
vijfhokkig, maar bevat veel meer zaden. Het vruchtvlees is erg<br />
zuur. Dat is ook de reden dat de vruchten niet door vogels<br />
worden gegeten. Er is een gelei met een fris-zure smaak van<br />
te maken.<br />
plaat 73. Dwergkwee<br />
A tak met bloemen; B stamper; C meeldraden; D vruchten; E doorsnede<br />
vrucht; F tak met winterknoppen; G stuifmeelkorrel (tricolporaat),<br />
polair aanzicht.