Bijenplanten_web

26.03.2018 Views

142 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

vlinderbloemenfamilie 143 Gewone rolklaver (Lotus corniculatus) De Gewone rolklaver behoort tot de Vlinderbloemenfamilie (Fabaceae). Het geslacht Rolklaver (Lotus) telt ongeveer 100 soorten, waarvan de meeste inheems zijn in het Middellandse-Zeegebied. In ons land is de Gewone rolklaver een algemene soort. De plant heeft een uitgebreid wortelstelsel met een penwortel. Hierdoor is hij goed bestand tegen langdurige droogte. Je ziet de plant dan ook veel in droge duinvegetaties. Tussen de andere planten is de Gewone rolklaver een opvallende verschijning. De bloemen hebben een heldergele kleur, soms rood aangelopen als ze nog in knop zijn. Voor het bijenoog zijn de bloemen bijengeel. Wanneer een koe veel bloemen van de plant eet, komt de gele kleurstof in de melk, die dan een heldergele boter levert. In ons land zal zich dat niet vaak voordoen. meel door de meeldraden naar buiten wordt gedrukt. Soms is te zien dat een bij tijdens het nectar puren met haar poten de kiel omlaag drukt en het stuifmeel in de korfjes aan de achterpoten werkt. Het stuifmeel is kleverig en blijft gemakkelijk tussen de beharing hangen. Wanneer de druk op de kiel toeneemt, komt ook de stamper naar buiten en in aanraking met de onderzijde van de bij. Daarbij komt zelfbestuiving of kruisbestuiving tot stand. Na het bezoek komt de kiel weer terug in zijn oorspronkelijke stand. Dit kan zich 8 tot 10 keer herhalen. Kruisbestuiving belangrijk Bij kruisbestuiving vormen zich de meeste zaden. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat bij zelfbestuiving (bijvoorbeeld door bijen) maar 0,6-5% van de zaadknoppen tot zaden uitgroeien. Wordt kunstmatig stuifmeel van het ene bloem op de stamper van een andere bloem in hetzelfde bloemhoofdje gebracht, dan is de kans op zaadvorming 3-18%. Bij bloemen van verschillende bloemhoofdjes van dezelfde plant is de kans 12-40%, en bij kruisbestuiving 46-83%. Hieruit blijkt weer de belangrijke rol die bijen hebben bij de zaadvorming. Veevoer In de Verenigde Staten wordt Gewone rolklaver geteeld voor veevoer. Voor de zaadteelt wordt daar veel waarde gehecht aan het werk van bijen en van de Honingbij in het bijzonder. Vermeerdering De plant vermeerdert zich door zaad. In een vruchtbeginsel kunnen 10 of soms meer zaden tot ontwikkeling komen. De vrucht is een peul. Als de zaden rijp zijn, worden ze door de spontaan openspringende en oprollende vruchtkleppen van de peul weggeslingerd. Kiel met speciale functie De bloemkroon bestaat uit een vlag, twee zwaarden en een kiel. In de kiel bevinden zich de stamper en de 10 meeldraden. Eén daarvan staat los, de andere zijn aan de basis met elkaar vergroeid en vormen een kokertje rond de stamper. Doordat die ene meeldraad los staat, is het kokertje niet helemaal gesloten. De bijen kunnen door de spleet de nectar bereiken, die aan de basis van het vruchtbeginsel wordt afgescheiden. Voor de bestuiving heeft de kiel een bijzondere functie. In het knopstadium van de bloem openen zich de helmhokken en wordt het stuifmeel als een kleverige massa in het bovenste deel van de kiel gebracht. Op dit moment zijn de meeldraden alle even lang. Ze zitten in twee kransen van vijf in de bloem. Nadat het stuifmeel is vrijgekomen vormen zich onder de helmknoppen van de vijf meeldraden van de buitenkrans kegelvormige verdikkingen. Bovendien worden deze meeldraden langer. Het stuifmeel wordt daarbij naar de top van de kiel gedreven. De kiel heeft daar een kleine opening. De bijen gebruiken de kiel als landingsplaats. Door het gewicht wordt deze iets omlaag gedrukt, met als gevolg dat een beetje stuifplaat 59. Gewone rolklaver A deel van bloeiende plant; B bloem; C bloeiwijze van boven; D kelk met kiel; E meeldraden met stamper; F meeldraden: 1 helmknop van korte meeldraad, van twee zijden, 2 helmknop van lange meeldraad; G stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; H stamper; I opengesprongen peulen; J zaden.

142 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!