ACADEMY Magazine 2015-2016
29.09.2017 • Views
Share Embed Flag

ACADEMY Magazine 2015-2016

ePAPER READ
SpeakersAcademy

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

<strong>ACADEMY</strong>®<br />

MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

DR. DANIEL COHN-BENDIT<br />

‘Dezelfde maximumsnelheid<br />

in heel Europa’<br />

DRS. PIETER COBELENS,<br />

GENERAAL-MAJOOR BD<br />

‘Wat heb ik aan privacy<br />

als ik dood ben?’<br />

DRS. FEMKE HALSEMA<br />

‘De politiek is nu geschiedenis’<br />

CHARLES GROENHUIJSEN<br />

‘Trump is een geniale marketeer’<br />

PRINSES<br />

LAURENTIEN VAN ORANJE EN<br />

PROF. DRS. JEROEN SMIT<br />

‘Kinderen kunnen ons kompas<br />

weer goed zetten’<br />

SPECTACULAIRE FOTO’S<br />

van dr. André Kuipers, Frans Lanting<br />

en Jimmy Nelson<br />

FOTOGALERIE<br />

Selectie van 125 faculty members<br />

prof. dr. Jan Peter<br />

Balkenende<br />

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig<br />

voor alles en iedereen’

INFORMEER NAAR DE<br />

TURN-KEY<br />

CONGRESPAKKETTEN<br />

VOOR 150 TOT 1.000 PERSONEN<br />

Check FokkerTerminal.nl<br />

Fokker Terminal - Binckhorstlaan 249 - Den Haag<br />

Informatie en boekingen: Tim Rosman 06 52038755 en Tom Verhaar 06 20603286

EEN MULTIFUNCTIONELE<br />

CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG<br />

• Industriële uitstraling<br />

• Flexibel in te richten<br />

• 17 subruimtes!<br />

• Zeer goede bereikbaarheid<br />

• 380 parkeerplaatsen<br />

FOKKERTERMINAL.NL

360 haalt<br />

Arnon Grunberg | ‘360 is een<br />

waardevolle aanvulling op het<br />

Nederlanse tijdschriftenaabod’<br />

Mathijs van Nieuwekerk | ‘Ik<br />

noem mij pas een man van de<br />

wereld sinds ik 360 lees’ Bas<br />

Heijne | ‘360 - Onmisbaar in<br />

verwarrende tijden’ Adiaan van<br />

Dis | ‘De wereld is ingewikkeld,<br />

maar leesbaar in 360’ Jan Mulder |<br />

‘360? Schit-te-rend!’<br />

4<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

de 100<br />

zonder grijs te worden<br />

360 <strong>Magazine</strong> – het kleurrijke magazine dat zijn blik op heel<br />

de wereld richt – nadert zijn honderdste editie, die op 2 juni zal<br />

verschijnen. De hoogste tijd voor een nadere kennismaking.<br />

50%<br />

korting<br />

Maak nu voordelig kennis met<br />

360 <strong>Magazine</strong> en ontvang<br />

5 nummers voor slechts €15<br />

Ga naar: www.360magazine.nl/probeer<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 5

INHOUDSOPGAVE<br />

Voorwoord _____________________________________________ 8<br />

Colofon ________________________________________________ 9<br />

De Kracht van Speakers Academy® _________________________ 10<br />

Marktleider ____________________________________________ 11<br />

Internationaal _________________________________________ 12<br />

INTERVIEWS & ARTIKELEN<br />

prof. dr. Jan Peter Balkenende ___________________________ 14<br />

Duurzaam Bedrijfs-DNA is voordelig voor alles en iedereen<br />

Renée Scheltema ______________________________________ 18<br />

Normal is Over<br />

dr. Daniel Cohn-Bendit __________________________________ 20<br />

Dezelfde maximumsnelheid in heel Europa<br />

Laurentien van Oranje en Jeroen Smit ______________________ 24<br />

Kinderen kunnen ons kompas weer goed zetten<br />

Maurits van Oranje _____________________________________ 28<br />

Als we erin geloven, gaan we tot het gaatje<br />

prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops ____________________________ 32<br />

Betere scheiding der machten komt Internationaal Strahof ten goede<br />

ir. homas Rau _________________________________________ 36<br />

Zonde van het geld, zonde van de tijd: Duurzaamheid<br />

prof. dr. Maarten van Rossem _____________________________ 42<br />

Mijn liefde voor Amerika is sterk getemperd<br />

Richard van Hooijdonk __________________________________ 46<br />

De toekomst is bijna te mooi om waar te zijn<br />

Jörgen Raymann ________________________________________ 50<br />

Geluksfactor is gezond virus voor bedrijven<br />

Huub Stapel ___________________________________________ 54<br />

Als dingen leuk zijn kun je alles aan<br />

Arthur Japin ___________________________________________ 58<br />

Het hoofd is een prettige plek om naartoe te gaan<br />

drs. Femke Halsema _____________________________________ 68<br />

De politiek is nu echt geschiedenis<br />

dr. Bernard Bot _________________________________________ 72<br />

Het mooie is dat Europa voor elke<br />

crisis een oplossing vindt<br />

majoor Marco Kroon ____________________________________ 78<br />

Ik heb geen baan als militair, ik bén militair<br />

drs. Ad Melkert _________________________________________ 82<br />

Eenzijdige bezuinigingspolitiek staat groei in de weg<br />

prof. dr. Kees Brunia ____________________________________ 86<br />

De toekomstherinneringen van een jong blijvend brein<br />

prof. dr. Erik Scherder ___________________________________ 90<br />

Bewegen verrijkt ons brein<br />

prof. dr. Damiaan Denys, prof. dr. Jelle Jolles en<br />

prof. dr. Victor Lamme __________________________________ 96<br />

Vrije wil, ictie of non-ictie?<br />

drs. Marianne van den Anker & drs.Rob Oudkerk ___________ 100<br />

'360 graden bereik'<br />

Jandino Asporaat ______________________________________ 104<br />

dr. André<br />

Kuipers<br />

Ik heb van mijn zwakte mijn kracht gemaakt<br />

6<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

MAGAZINE<br />

Philip Freriks _________________________________________ 108<br />

Als je denkt het in Frankrijk te redden met<br />

Engels kan dat best tegenvallen<br />

David Allen___________________________________________ 112<br />

Dingen gedaan krijgen zonder stress<br />

Monique Collignon ____________________________________ 116<br />

Mode van plastic, hoe cool is dat?<br />

Charles Groenhuijsen __________________________________ 122<br />

Trump is een geniale marketeer<br />

dr. Mathijs Bouman ____________________________________ 128<br />

Afscheid van de VAR is vervelend voor zzp’ers en de BV Nederland<br />

Pierre Wind __________________________________________ 132<br />

De grote droom van de Kok des Vaderlands<br />

SPECTACULAIRE FOTO’S VAN DR. ANDRÉ KUIPERS,<br />

FRANS LANTING EN JIMMY NELSON __________________ 135<br />

Ad Broere _______________________________________ 150<br />

Een positieve verandering, door negatieve rente?<br />

Bram Moerland __________________________________ 156<br />

Gnosis en gnostiek, wat is dat?<br />

prof. dr. Willem Vermeend _________________________ 164<br />

Slimme bedrijven denken smart<br />

Innovatie in het bedrijfsleven _______________________ 168<br />

‘Ze zien vliegen’ is in 2017 heel normaal<br />

David Schrooten __________________________________ 188<br />

De vreselijke reis van een jonge Nederlandse hacker<br />

Marcel Messing ___________________________________ 192<br />

Op weg naar de cyborg?<br />

Nick van Ruiten MBA MSc _________________________ 196<br />

Jeugd gebruikt medicijn tegen ‘ictieve ziekte’ als straatdrug<br />

dr. Gábor Lenkei __________________________________ 200<br />

Bent u ziek, of lijkt het maar zo?<br />

Frank Suárez _____________________________________ 204<br />

Herstel de stofwisseling en de kilo’s vliegen eraf<br />

generaal majoor b.d. drs. Pieter Cobelens en<br />

Anouk Vos MA MSc _______________________________ 210<br />

Wat heb ik aan privacy als ik dood ben?<br />

Mary-Jo de Leeuw ________________________________ 214<br />

Nederland aan de rand van de digitale afgrond<br />

FOTOGALERIE __________________________________ 223<br />

Selectie van 125 faculty members<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

135 78 154<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

majoor Marco<br />

Kroon<br />

© MERLIJN DOOMERNIK<br />

dr. Ad<br />

Verbrugge

MAGAZINE<br />

© STEPHAN VANFLETEREN<br />

drs. Femke<br />

Halsema<br />

68 24 90 132 116<br />

© SUITABLE IMAGES<br />

Laurentien<br />

van Oranje en<br />

Jeroen Smit<br />

© MET DANK AAN ERIK SCHERDER<br />

prof. dr. Erik<br />

Scherder<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

Pierre<br />

Wind<br />

© LENS! MARCEL KRIJGE<br />

Monique<br />

Collignon<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

Philip<br />

Freriks<br />

46<br />

COLUMNS & SPOTLIGHTS<br />

Hadassah de Boer_________________ 31<br />

De kunst van het luisteren<br />

Marc Sluszny____________________ 35<br />

Het is niet hoe goed je bent, maar hoe<br />

goed je wilt zijn<br />

Jort Kelder______________________ 40<br />

Spotlight on<br />

Annemarie van Gaal______________ 49<br />

Tweespalt<br />

Brenno de Winter_________________ 53<br />

De snelheid waarmee technologie onze<br />

maatschappij heeft overdonderd<br />

prof. dr. Dennis Vink______________ 57<br />

Financieel inzicht: iedereen kan het leren<br />

Sjaak Bral_______________________ 61<br />

Personeel, je beste adviseur<br />

mr. Frank Visser__________________ 62<br />

Conflicten oplossen is mijn specialiteit<br />

prof. dr. Bas Haring_______________ 64<br />

Proefkonijnen<br />

jhr. dr. Walther Ploos van Amstel ___ 66<br />

De consument eist precisie-logistiek<br />

René C.W. Boender & dr. Jos Ahlers__ 67<br />

Generatie Z is aan zet! Bent u klaar voor<br />

de vierde industriële revolutie?<br />

drs. Arend Jan Boekestijn__________ 71<br />

Het volk en de chaos<br />

Ruud Veltenaar___________________ 75<br />

Inspirator van Transformatie<br />

drs. Ed Nijpels___________________ 76<br />

Duurzame energie, bittere noodzaak én<br />

een zegen<br />

Errol van Engelen_________________ 85<br />

Hoe Big Data ons business landschap<br />

verandert<br />

Igor Beuker______________________ 89<br />

Spotlight on<br />

Elfried Klarenbeek________________ 93<br />

Van een systeemgerichte naar een<br />

mensgerichte samenleving<br />

drs. Pieter de Rijk_________________ 94<br />

Impressies van een fake speech van Pieter de Rijk<br />

Shay Kreuger____________________ 99<br />

Ik ben Shay en van alle markten thuis<br />

Peter Pronk_____________________ 107<br />

Westerse ondernemers succesvol ondersteunen<br />

in China<br />

Daniel Seesink__________________ 111<br />

Welk imponeergedrag leidt tot<br />

tevreden klanten?<br />

Bart Chabot____________________ 115<br />

De laatste heipaal<br />

Addy van den Krommenacker______ 119<br />

Een wandelend schilderij<br />

prof. dr. Harald Benink___________ 120<br />

Investeren in Europa<br />

drs. Patrick van Veen_____________ 125<br />

Waarom we klanten moeten vlooien<br />

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman_____ 126<br />

Jongeren versus protestgeneratie:<br />

waardestrijd in alle hevigheid losgebarsten<br />

Patrick Petersen MA MSc_________ 131<br />

Bent u klaar voor de revolutie van de<br />

multimarketeer?<br />

Maarten van der Weijden__________ 153<br />

Zowel 10.000 uur in de sport als in het<br />

bedrijfsleven<br />

dr. Ad Verbrugge________________ 154<br />

Behoefte aan fundamentele reflectie<br />

Dieter Möckelmann______________ 161<br />

De impact van technologie op onderwijs<br />

Jeffrey Spalburg_________________ 163<br />

Opgeteld de beste<br />

prof. dr. ir. Hugo Priemus_________ 167<br />

Disruptie in wonen en bouwen<br />

drs. Huub J.B.van Zwieten_________ 172<br />

Het geheim van een inspirerend leven<br />

Saskia Maarse___________________ 174<br />

Hoe overbrug je (zakelijke) cultuurverschillen?<br />

Bob W. Toetenel_________________ 176<br />

Relaties opbouwen is goed voor de business<br />

Generaal b.d. Arie T.Vermeij_______ 178<br />

Inspirerend leiderschap en visie<br />

Eric Arnold_____________________ 180<br />

Droom tot over de horizon<br />

prof. dr. Chris Peeters en<br />

Steven Djohan__________________ 182<br />

Problemen oplossen en voorkomen begint<br />

met het ontdekken van de rode draden<br />

Gerd-Jan Poortman______________ 184<br />

Optimaal gebruik maken van skill en talent<br />

Dutch Dream Foundation _________ 186<br />

Coacht ondernemers die durven te dromen<br />

Eduard Schaepman______________ 191<br />

How does a start-up start?<br />

dr. ir. Koert van Mensvoort________ 195<br />

Welkom in de technosfeer<br />

prof. dr. Vincent Icke_____________ 199<br />

Hoe meer je begrijpt …<br />

prof. dr. Peter Gøtzsche___________ 203<br />

Boekpresentatie<br />

drs. John Consemulder___________ 207<br />

Aspartaam<br />

Jelle Kuiper_____________________ 208<br />

Wat ik zeg klopt, dat maakt het hilarisch<br />

Marc Lammers__________________ 217<br />

spotlight on<br />

Quintis Ristie___________________ 218<br />

Dezelfde taal spreken is niet altijd<br />

hetzelfde bedoelen<br />

MaatschapWij__________________ 220<br />

Een nieuw maatschappelijk initiatief<br />

Pedro De Bruyckere______________ 222<br />

Wanneer kun je een expert geloven?<br />

EN VERDER<br />

Humor is noodzakelijk in het bedrijf_286<br />

Inspirerende vrouwen____________ 287<br />

Sportsprekersinstituut____________ 288<br />

Inspirerende bekende Nederlanders_ 289<br />

© JANITA SASSEN<br />

Huub<br />

Stapel<br />

54<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

Arthur<br />

Japin<br />

58<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 7

MAGAZINE<br />

Kennis plus Bewustzijn<br />

zorgt voor een betere wereld<br />

Onze manier van leven is het<br />

resultaat van een tienduizenden<br />

jaren durend gevecht.<br />

Wij, mensen, lopen al miljoenen<br />

jaren op aarde rond en pogen vanaf het<br />

begin de wereld om ons heen beter te begrijpen.<br />

Uit noodzaak, bijvoorbeeld om onszelf<br />

te kunnen verdedigen tegen de gevaren<br />

van het onbekende. Dat doen we eigenlijk<br />

nog steeds. Onze zintuigen zijn beperkt; we<br />

zien en horen nog geen 1 procent van wat<br />

er daadwerkelijk te zien en horen is. Bovendien<br />

weten we misschien maar 1 procent van<br />

1 procent van wat er te weten valt. De mens<br />

is hiermee een tragisch dier op zoek naar<br />

betekenis. Aangewakkerd door onze fantasie<br />

en creativiteit creëren we mythes om<br />

onze onwetendheid te compenseren, irrationele<br />

ideeën, emoties en onze nietigheid te<br />

verklaren en een idee te krijgen van waar we<br />

naartoe gaan. Dat doen we wel steeds minder.<br />

Ook raken velen van ons niet meer in<br />

extase in kerken, synagogen, moskeeën en<br />

tempels, maar vinden we die opwinding eerder<br />

in kunst, muziek, dans, sport, ilms en<br />

seks. Toch verandert onze aard nauwelijks,<br />

zeker als het gaat over onze diepste verlangens<br />

en angsten.<br />

© JULIETTE POLAK EN FLEUR KONING<br />

De biologische evolutie van de mens is<br />

10.000 tot 20.000 geleden nagenoeg afgerond.<br />

De Paleolithische mens (oude steentijd)<br />

leert omgaan met een enorm dilemma:<br />

de dieren, zijn vrienden die hij respecteert,<br />

moet hij doden om te kunnen overleven.<br />

De ontdekking van de landbouw is aan het<br />

einde van die evolutie misschien wel het<br />

belangrijkste moment in onze ontwikkeling.<br />

Wij besefen dan (10.000 jaar geleden)<br />

dat de aarde in overvloed al het voedsel kan<br />

verschafen dat nodig is. De Neolithische<br />

mens (nieuwe steentijd) ervaart dit als een<br />

openbaring. Hij leert de landbouw te verijnen<br />

en transformeert van jager en verzamelaar<br />

in een zelbewustere boer, die zijn eigen<br />

land bewerkt en dieren houdt. Verderop in<br />

de tijd beginnen onze voorouders steden te<br />

bouwen. Ze leren lezen en schrijven en zetten<br />

oude mythes en verhalen op papier. De<br />

geschiedenis begint.<br />

De mens en zeker de stedeling neemt<br />

steeds meer afstand van goden en mythes en<br />

creëert hierdoor een spiritueel vacuüm. Dat<br />

leidt tot een belangrijke revolutie tussen 800<br />

en 200 jaar voor Christus. Karl Jaspers heet<br />

deze periode de Spil-periode genoemd, die<br />

een sterke reactie is op een tijd van spirituele<br />

vernietiging en extreem geweld. Individuele<br />

denkers dragen wereldwijd een nieuw<br />

bewustzijn uit in een sterk veranderende<br />

sociale omgeving. In China ontstaan het<br />

confucianisme en taoïsme, in India het hindoeïsme,<br />

boeddhisme en jaïnisme. Perzië<br />

ziet de geboorte van het zoroastrisme (van<br />

Zarathustra). In het oude Judea laten de eerste<br />

profeten van zich horen en ontstaat het<br />

monotheïsme. In Griekenland komen ilosoie<br />

en rationalisme op. Allemaal tegelijk!<br />

Voor het eerst in de geschiedenis is er aandacht<br />

voor het menselijk lijden en ontstaat<br />

behoete aan spirituele religiositeit, compassie<br />

en rechtvaardigheid. Logos (rationaliteit)<br />

manifesteert zich naast mythologie. Tot<br />

rond 1500 gebeurt er weinig. Vanaf de zestiende<br />

eeuw volgen de gebeurtenissen elkaar<br />

echter zo snel op, dat alles weten niet meer<br />

mogelijk is.<br />

Om u een idee te geven: anno <strong>2016</strong>, verdubbelt<br />

onze kennis wereldwijd elk uur.<br />

Volgens sommigen zelfs elke minuut! We<br />

betalen voor dit informatiebombardement<br />

een hoge prijs. Groeiend informatieaanbod,<br />

toename van de welvaart en excessen van het<br />

materialisme laten zien dat de sociale cohesie<br />

afneemt. Mythes en grote verhalen verdwijnen<br />

nagenoeg uit het zicht.<br />

Joseph Campbell, een van ’s werelds grootste<br />

autoriteiten op het gebied van mythologie<br />

geet zijn studenten tijdens een college, vlak<br />

voor zijn dood in 1987, een aantal interessante<br />

antwoorden.<br />

Op de vraag “Professor, wat heet u geleerd<br />

van al die mythologieën, meer dan 6.000?”,<br />

antwoordt hij: “In beginsel gaan alle mythes<br />

over slechts een paar onderwerpen: de strijd<br />

van de mens met leven en dood en het<br />

gevecht tegen zijn eigen demonen.”<br />

Op de volgende vraag: “Kunt u ons een<br />

advies voor de toekomst geven?”, antwoordt<br />

hij: “Het enige advies dat ik kan geven is: volg<br />

je hart (‘follow your bliss’), doe dingen die je<br />

gelukkig maken en verder niets. Dan zul je<br />

een gelukkig leven hebben. Doe wat je hart<br />

je ingeet.” Op de laatste vraag: “Hoe weet ik<br />

wat mijn geluk (‘my bliss’) is?”, antwoordt hij:<br />

“Daar moet je naar zoeken, dat is jouw persoonlijke<br />

reis.”<br />

Het vermogen de wereld om ons heen<br />

te begrijpen (intelligentie) is belangrijk.<br />

Er blijkt aan intelligentie wereldwijd geen<br />

gebrek te zijn. De ene mens is nog intelligen-<br />

8<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

COLOFON<br />

<strong>ACADEMY</strong>®<br />

MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

DR. DANIEL COHN-BENDIT<br />

‘Dezelfde maximumsnelheid<br />

in heel Europa’<br />

DRS. PIETER COBELENS,<br />

GENERAAL-MAJOOR BD<br />

‘Wat heb ik aan privacy<br />

als ik dood ben?’<br />

DRS. FEMKE HALSEMA<br />

‘De politiek is nu geschiedenis’<br />

CHARLES GROENHUIJSEN<br />

‘Trump is een geniale marketeer’<br />

ter dan de ander. Maar vaak mist hij bewustzijn (‘awareness’). En eigenlijk<br />

gaat het uitsluitend om dat laatste. ‘Awareness’ maakt je tot mens.<br />

Onze planeet is prachtig én de enige die we hebben. Kijk naar de<br />

oceanen, bergen, bossen, planten, dieren. Wat is er mooier dan een<br />

vogeltje?<br />

De wereld heet ook een donkere kant. We lijken het respect van<br />

onze voorouders voor de natuur en de dieren verloren te hebben. Het<br />

lijkt erop dat we ook het respect voor de Ander verliezen en, als we niet<br />

oppassen, ook voor onszelf. Het ziet ernaar uit dat deze eeuw zich ontwikkelt<br />

tot de opwindendste en belangrijkste uit de geschiedenis der<br />

mensheid. Wij allen spelen daarin een belangrijke rol. Meer dan ooit<br />

hebben we behoete aan mythes en mooie verhalen om compassie te<br />

ervaren en in evenwicht te komen met pragmatisme, met Logos.<br />

In zijn boek ‘1984’ waarschuwt George Orwell voor de gevaren van<br />

een politiestaat, waarin macht voorbijgaat aan de wet. Een dergelijke<br />

totalitaire staat is dichterbij dan u denkt. Laat u niet programmeren<br />

door een veeleisende samenleving, manipulerende media of gladde<br />

praatjes van politici, en ‘goede bedoelingen’ van vrienden, familieleden<br />

en goeroes. Kijk uit voor valse profeten, blijf scherp, wees kritisch<br />

op het voedsel dat u eet en de medicijnen die u neemt (geneesmiddelen<br />

zijn volgens statistieken 16.000 procent dodelijker dan terroristen!).<br />

Toon bovenal respect voor alles dat leet en is, alles heet bewustzijn.<br />

Per jaar doden wij meer dan 200 miljard dieren (6 miljoen per dag)<br />

en nog eens 100 miljoen dieren oferen we op aan experimenten. Als<br />

we geen actie ondernemen sterven nog meer dieren en planten uit en<br />

bevatten de oceanen binnenkort meer plastic dan vissen (90% procent<br />

van alle grote vissoorten is al uitgestorven). Wilt u in zo’n wereld leven?<br />

Mijn advies: Blijf leren, elke dag van uw leven tenminste een uur. Studeer<br />

wat u wilt en niet wat u moet. Studeer geen rechten als u liever violist<br />

wordt! Draag uw kennis uit. Luister naar de goede raad van Joseph<br />

Campbell: “Volg je geluk en het universum opent deuren voor je, waar<br />

vroeger slechts muren stonden.”<br />

PRINSES<br />

LAURENTIEN VAN ORANJE EN<br />

PROF. DRS. JEROEN SMIT<br />

‘Kinderen kunnen ons kompas<br />

weer goed zetten’<br />

SPECTACULAIRE FOTO’S<br />

van dr. André Kuipers, Frans Lanting<br />

en Jimmy Nelson<br />

FOTOGALERIE<br />

Selectie van 125 faculty members<br />

prof. dr. Jan Peter<br />

Balkenende<br />

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig<br />

voor alles en iedereen’<br />

HOOFDREDACTEUR / EINDREDACTIE Albert de Booij<br />

REDACTIETEAM Celina Schüller | Maarten Pino MSc<br />

Walter Kallenbach (fotograie) | Jacques Geluk (tekst) en het Speakers<br />

Academy ® Team<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® BEZOEKADRES<br />

Postbus 22307 Schiedamse Vest 67-71<br />

3003 DH Rotterdam 3012 BE Rotterdam<br />

info@speakersacademy.nl Tel.: +31 10 433 33 22<br />

GRAFISCH ONTWERP<br />

Speakers Academy ®<br />

Don de Bruijn &<br />

Alexander Mayrhauser<br />

DRUKWERK<br />

Roularta Printing NV,<br />

Roeselare<br />

België<br />

COPYRIGHT<br />

Copyright © 1997-<strong>2016</strong> Speakers Academy ® . Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd<br />

en / of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microilm of op welke<br />

wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten<br />

voorbehouden. Speakers Academy ® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de<br />

copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen.<br />

Speakers Academy ® vraagt de auteurs, fotografen en de sprekers copyrightvrije foto’s aan te<br />

leveren. In het geval het foto’s betreft die beschikbaar zijn gesteld door externe fotografen,<br />

vermeldt Speakers Academy ® de naam van de fotograaf op de foto zelf. In een aantal gevallen is<br />

het wellicht niet mogelijk (geweest) de fotograaf te achterhalen. Mocht u menen rechthebbende<br />

te zijn van een of meerdere foto’s, neem dan contact op met Speakers Academy ® via e-mail:<br />

info@speakersacademy.nl<br />

De interviews, artikelen en columns zijn van onafhankelijke auteurs. <strong>ACADEMY</strong> ® <strong>Magazine</strong> neemt<br />

een metapositie in ten aanzien van geloof, religie, gender, ras, seksuele geaardheid en aanvaardt<br />

geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die worden gemaakt. <strong>ACADEMY</strong> ®<br />

<strong>Magazine</strong> heeft vanuit deze onafhankelijk positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende<br />

gezichtspunten hun visie naar voren brengen.<br />

FOTOSTOCK<br />

Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben, kunnen tegen een vergoeding hiervan<br />

gebruik maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ® :<br />

fotostock@speakersacademy.nl<br />

TOESTEMMING HERDRUK / GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES<br />

Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties, kunt u<br />

contact opnemen met Speakers Academy ® :<br />

magazine@speakersacademy.nl<br />

COLUMNSERVICE<br />

Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid<br />

om een column te laten schrijven voor uw personeelsblad, huisorgaan, verenigingsblad,<br />

corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een<br />

column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen.<br />

Albert F.T. de Booij<br />

Oprichter Speakers Academy®<br />

MAGAZINE<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 9

De kracht van<br />

Speakers Academy®<br />

MAARTEN<br />

PINO MSC<br />

DIR. MARKETING & COMMUNICATIE<br />

RENÉ<br />

WARMERDAM<br />

DIRECTEUR SALES<br />

NINA KESAR<br />

LL.M.<br />

ADJUNCT DIRECTEUR<br />

WALTER<br />

KALLENBACH<br />

HUGO<br />

DE REUS MA<br />

DESMOND<br />

DE JONG BBA<br />

BARBARA DE<br />

JONGE MSC<br />

FLOOR<br />

RIJKEN<br />

MART<br />

VERHAGE MA<br />

MIRIAM<br />

DE GROOT<br />

DAPHNE<br />

TENGBERGEN<br />

ROBERT<br />

VAN ISPELEN<br />

SAMATAR<br />

OMER<br />

SONJA<br />

DIENER<br />

NICK<br />

LINDEIJER<br />

DON<br />

DE BRUIJN<br />

1<br />

Speakers Academy® heet<br />

een transparant prijsbeleid.<br />

Duidelijkheid vooraf, geen<br />

boekingsfee of verborgen<br />

kosten.<br />

2<br />

Aankondigingen van<br />

congressen, seminars of<br />

andersoortige bijeenkomsten<br />

worden kosteloos vermeld op<br />

onze website.<br />

3<br />

Het consultancyteam van<br />

Speakers Academy® is het<br />

meest ervaren team in de<br />

Europese sprekerswereld. Met<br />

een gezamenlijke ervaring<br />

van zo’n 100 jaar heet het<br />

tienduizenden aanvragen voor<br />

haar relaties in behandeling<br />

genomen.<br />

4<br />

Relaties van Speakers<br />

Academy® ontvangen het<br />

<strong>ACADEMY</strong>® <strong>Magazine</strong><br />

kosteloos en de periodieke<br />

Nieuwsbrief, waarin de laatste<br />

ontwikkelingen worden<br />

besproken alsmede de meest<br />

recente sprekers worden<br />

voorgesteld. Zo krijgt de<br />

relatie up-to-date kennis<br />

van de steeds veranderende<br />

sprekersmarkt.<br />

5<br />

Een internationaal netwerk<br />

dat zijn weerga niet kent en<br />

toegang geet tot meer dan<br />

35.000 sprekers wereldwijd.<br />

6<br />

Speakers Academy® hanteert<br />

een onbesproken ethisch<br />

gedrag naar haar klanten,<br />

medewerkers, toeleveranciers,<br />

Faculty Members en naar<br />

de samenleving, hetgeen<br />

resulteert in een onberispelijke<br />

reputatie en een ongeëvenaard<br />

betalingsgedrag.<br />

7<br />

De boeiende en<br />

inspirerende werkomgeving<br />

op het Speakers Academy®<br />

hoofdkantoor garandeert<br />

optimale professionaliteit en<br />

klantgerichtheid en staat borg<br />

voor het hoogst denkbare<br />

niveau van dienstverlening.<br />

8<br />

Nadat een boeking tot stand<br />

is gekomen stemt Speakers<br />

Academy® de werkbesprekingen<br />

af, controleert de optredens<br />

en evalueert de optredens die<br />

hebben plaatsgevonden.<br />

info@speakersacademy.nl<br />

010-433 33 22<br />

speakersacademy.nl<br />

9<br />

Kosteloos advies. Onze<br />

Knowledge Ambassadors staan<br />

365 dagen per jaar voor u klaar<br />

en zorgen ervoor dat u binnen<br />

24 uur een oferte ontvangt.<br />

10<br />

In geval van ziekte en/of<br />

overmacht draagt Speakers<br />

Academy® te allen tijde zorg<br />

voor een vervangende spreker<br />

of dagvoorzitter. Uiteraard in<br />

overleg met u.<br />

CELINA<br />

SCHÜLLER<br />

ALGEMEEN DIRECTEUR<br />

10<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

Speakers Academy®<br />

als marktleider<br />

Sinds de start in 1997 is Speakers Academy® uitgegroeid tot de<br />

absolute marktleider in de sprekersbranche. Met duizenden<br />

aanvragen per jaar, honderdduizenden bezoekers op de website<br />

en meer dan een kwart miljoen lezers van het eigen <strong>ACADEMY</strong>®<br />

<strong>Magazine</strong>, heet Speakers Academy® een unieke positie verworven<br />

als toonaangevend sprekersinstituut.<br />

Speakers Academy® beheert de agenda en verzorgt de boekingen<br />

en inanciële ahandeling voor prominente wetenschappers, politici,<br />

kunstenaars, (oud-)sporters, journalisten en topmanagers uit het<br />

bedrijfsleven. Zij verzorgen lezingen op het gebied van wetenschap,<br />

ilosoie, politiek, Europese integratie, communicatie, motivatie,<br />

duurzaamheid, innovatie, marketing, sport en avontuur, media,<br />

ICT, futurologie, economie et cetera. Uiteraard is een groot aantal<br />

van deze experts ook inzetbaar als dagvoorzitter of discussieleider.<br />

Alle zogeheten Faculty Members zijn autoriteiten op hun<br />

vakgebied en brengen met het grootst mogelijke plezier kennis en<br />

inzichten over op hun toehoorders. Hiermee ontvouwt zich ook de<br />

missie van Speakers Academy®: ‘Bringing Knowledge to the World’.<br />

Binnen 24 uur na indienen van uw aanvraag neemt een van onze<br />

Knowledge Ambassadors contact met u op. Met veel kennis van<br />

zaken staat hij/zij u bij met het maken van de juiste keuze voor de<br />

invulling van uw congres of bedrijfsevenement. De professionele,<br />

zorgvuldige en adequate werkwijze heet geleid tot de sterke<br />

reputatie van Speakers Academy®.<br />

Met meer dan 80.000 aanvragen en 25.000 boekingen in het<br />

korte bestaan van Speakers Academy® is het bewijs geleverd dat<br />

kwaliteit zich altijd een weg baant. Inmiddels beheren wij een<br />

internationaal bestand dat zijn weerga niet kent en dagelijks wordt<br />

aangevuld met sprekers uit de hele wereld. Op onze website tret u<br />

duizenden sprekers aan die van onschatbare waarde kunnen zijn<br />

voor uw bedrijf of organisatie.<br />

Tevens het grootste<br />

sportsprekersinstituut van Nederland<br />

Sport brengt mensen bij elkaar. Zeker tijdens grote evenementen<br />

zoals het EK of WK voetbal of het WK hockey en belangrijke<br />

schaatswedstrijden staat Nederland massaal achter ‘onze’ jongens<br />

en meiden. Sport inspireert ook mensen en niet te vergeten de<br />

ondernemers onder hen.<br />

Het is daarom niet verwonderlijk dat een groot gedeelte van onze<br />

sprekers een sportieve achtergrond heet en Speakers Academy®<br />

inmiddels ook het grootste sportsprekersinstituut van Nederland is.<br />

Voormalig hockeybondscoach Marc Lammers weet dat er meer kans<br />

is op succes wanneer mensen op de werkvloer en in het veld kunnen<br />

meepraten, meedenken en meebeslissen. “Leer buiten de bekende<br />

kaders te denken en je te onderscheiden.”<br />

Gerd-Jan Poortman en Eric Arnold zijn niet de enigen die in deze<br />

editie van <strong>ACADEMY</strong>® <strong>Magazine</strong> presteren in de sport als metafoor<br />

gebruiken om ondernemers te helpen hun bedrijven en organisaties<br />

nog succesvoller en beter te maken.<br />

Zelfs buiten dat is het lezen van de verhalen over hun bijzondere<br />

sportieve prestaties en belevenissen een heerlijk tijdverdrijf voor wie<br />

in sport is geïnteresseerd. Op de volgende pagina’s stellen we hen<br />

graag voor of kunt u hernieuwd met hen kennismaken.<br />

‘Sport verbroedert en inspireert’<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 11

Speakers Academy® International<br />

Bringing Knowledge to the World<br />

INTERNATIONAL<br />

Het afgelopen seizoen heet Speakers Academy® honderden<br />

sprekers geboekt in Europa en ver daarbuiten. Steeds meer<br />

internationale bedrijven en organisaties weten Speakers Academy®<br />

te vinden als het gaat om kwalitatieve, inhoudelijke topsprekers<br />

en op menig Europees congres en seminar ontmoet u onze faculty<br />

members. Deze keynote speakers presenteren hun onderwerp met<br />

een diepgaande kennis en met veel enthousiasme. De jarenlange<br />

Abidjan<br />

Brugge<br />

Hamburg<br />

Lima<br />

Aken<br />

Brussel<br />

Ile de la Réunion Lissabon<br />

Amsterdam<br />

Casablanca<br />

Istanboel<br />

Londen<br />

Ankara<br />

Dubai<br />

Keulen<br />

Luxemburg<br />

Antwerpen<br />

Dublin<br />

Kingsland, GA Lyon<br />

Avignon<br />

Düsseldorf<br />

Kitzbühel<br />

Madrid<br />

Bad Kissingen<br />

Edmonton, AB Koblenz<br />

Mallorca<br />

Bad Orb<br />

Essen<br />

Kopenhagen<br />

Marrakech<br />

Barcelona<br />

Freiburg<br />

Lago Maggiore Marseille<br />

Berlijn<br />

Genève<br />

Las Vegas, NV<br />

Melbourne<br />

Bled<br />

Gent<br />

Le Touquet<br />

Milaan<br />

Brest<br />

Graz<br />

Leuven<br />

Montpellier<br />

Bernard<br />

Bernard-Henri<br />

dr. Susan<br />

prof. dr. Peter<br />

Kouchner<br />

Lévy<br />

Neiman<br />

Sloterdijk<br />

Tasha<br />

Virginie<br />

Philippe<br />

Lucy<br />

de Vasconcelos Raisson<br />

Douste-Blazy<br />

Alexander<br />

Jack<br />

Jacques<br />

Jeremy<br />

Boris<br />

Lang<br />

Attali<br />

Rifkin<br />

Cyrulnik<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

ervaring en expertise van deze mannen en vrouwen staan borg voor<br />

een zeer interessante dag of avond. Veelal wordt de mogelijkheid<br />

geboden tot interactie.<br />

Bent u geïnteresseerd in het engageren van een internationale<br />

spreker neemt u dan contact op met onze kantoren in Parijs,<br />

Barcelona of Berlijn.<br />

Faculty members van Speakers Academy® hebben in het afgelopen seizoen opgetreden in onder meer:<br />

© FANNY SCHERTZER<br />

© TASHA DE VASCONCELOS<br />

© GUILLAUME PAUMIER<br />

© ALEXIS DUCLOS<br />

© ROBERT ESPALIEU<br />

© ENITH STENHUYS<br />

© SUSAN NEIMAN<br />

© PHILIPPE DOUSTE-BLAZY<br />

© EVERT-JAN DANIËLS<br />

© ENITH STENHUYSEN<br />

© LUCY ALEXANDER<br />

© BORIS CYRULNIK<br />

Montreal<br />

München<br />

Nantes<br />

Nice<br />

Nordhorn<br />

Oostende<br />

Parijs<br />

Portoroz<br />

Praag<br />

Rome<br />

Rotterdam<br />

Schwerin<br />

© RÜDIGER JÜRGENSEN<br />

Anja<br />

Kohl<br />

© ROY BEUSKER<br />

Dominique<br />

Moïsi<br />

© XAVIER VERDAGUER<br />

Xavier<br />

Verdaguer<br />

Sint- Niklaas<br />

Stavanger<br />

Stockholm<br />

Strassbourg<br />

Strömstad<br />

Taipei<br />

honon-les-Bains<br />

Tours<br />

Vilnius<br />

Warschau<br />

Wenen<br />

Zürich<br />

© GINO DEPINTO<br />

David<br />

Shing<br />

© SIMON NEWBURY<br />

Alastair<br />

Campbell<br />

© JOSCHKA FISCHER<br />

Joschka<br />

Fischer

ONLINE<br />

Europa's grootste<br />

online sprekersinstituut<br />

speakersacademy.com<br />

ROTTERDAM<br />

Schiedamse Vest 67-71<br />

3012 BE Rotterdam<br />

PARIJS<br />

5, Rue de Castiglione<br />

4ème étage, 75001 Paris France<br />

BARCELONA<br />

Gran Via, 630 4ª planta<br />

08007 Barcelona Spain<br />

BERLIJN<br />

Kurfürstendamm 194<br />

10707 Berlin Germany<br />

T: +31 (0) 10 433 33 22<br />

E: info@speakersacademy.nl<br />

T: +33 (0) 1 53 45 10 62<br />

E: info@speakersacademy.fr<br />

T: +34 (0) 934 45 83 35<br />

E: info@speakersacademy.es<br />

T: +49 (0) 30 700 159 665<br />

E: info@speakersacademy.de<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 13

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

14<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

ONDERNEMEN EN DUURZAAMHEID<br />

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig<br />

voor alles en iedereen’<br />

prof. dr. Jan Peter Balkenende<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Jan Peter Balkenende vindt dat iedereen verantwoordelijk is voor de grote vraagstukken van deze tijd, zoals<br />

duurzaamheid, rentmeesterschap, milieu en respect voor mensenrechten. Alles begint bij de ondernemer, die<br />

duurzaamheid in zijn of haar manier van denken en het DNA van het bedrijf moet toelaten, maar de overheid<br />

mag niet aan de zijlijn staan. Nu het bewustzijn groeit – en ondernemers beseffen dat duurzaamheid een hoger<br />

‘return on investment’ kan opleveren – gaat het de goede kant op, maar “er moet nog veel gebeuren.”<br />

In de jaren zeventig, de tijd van de<br />

polarisatie, begon ik na de middelbare<br />

school met mijn studies geschiedenis<br />

en rechten. Ik was buitengewoon geïnteresseerd<br />

in maatschappelijke en politieke<br />

ontwikkelingen en toen al viel mij op dat de<br />

overheid de grote maatschappelijke vraagstukken,<br />

zoals milieu, mensenrechten en de<br />

omgang met werknemers, op haar bordje<br />

kreeg. Alles werd beschouwd als een politiek<br />

probleem. De verzorgingsstaat moest die<br />

zaken regelen door middel van wetgeving,<br />

planning en inanciering. Bedrijven zorgden<br />

voor rendement en continuïteit binnen<br />

de grenzen die de samenleving destijds<br />

stelde. Ze mochten producten en diensten<br />

leveren. Daarmee was hun verantwoordelijkheid<br />

beperkt. Dat schema heet mij nooit<br />

bevallen”, zegt Jan Peter Balkenende, hoogleraar<br />

‘Governance, Institutions and Internationalisation’<br />

aan de Erasmus Universiteit,<br />

in een vergaderkamer van accountancyen<br />

belastingadviesbureau EY, waarvoor<br />

hij zich de afgelopen jaren bezighield met<br />

‘Corporate responsibility’. “Elementen als<br />

maatschappelijke solidariteit en rentmeesterschap<br />

(zorg voor de planeet) behoren ook<br />

tot de verantwoordelijkheid van organisaties,<br />

instellingen, bedrijven én burgers.”<br />

Staat tegenover markt, overheid tegenover<br />

individu. Balkenende heet moeite met<br />

die tegenstelling die mede voortkomt uit het<br />

gepolariseerde klimaat in de jaren zeventig.<br />

Dat is wellicht de reden dat zijn proefschrit<br />

gaat over overheidsregelgeving en<br />

‘Je kunt niet<br />

succesvol zijn in<br />

een wereld die<br />

faalt’<br />

maatschappelijke organisaties. “De Club<br />

van Rome stelde in 1972 de uitputtingsproblematiek<br />

aan de orde in het rapport ‘Grenzen<br />

aan de groei’. Ik geloofde niet zo dat groei<br />

te stoppen is, maar had tegelijk het gevoel dat<br />

groei nooit ongelimiteerd kan zijn. Als secretaris<br />

van een studiecommissie die zich eind<br />

jaren tachtig onder leiding van Jelle Zijlstra<br />

bezighield met economische groei, werd mij<br />

duidelijk dat groei hoort bij het mens zijn.<br />

Maar als je eerst alleen maar groeit en pas<br />

achteraf milieuproblemen die daarvan het<br />

gevolg zijn oplost, is dat niet de goede weg.<br />

Groei moet je dus anders inrichten. Bedrijven<br />

moeten groeien om te kunnen bestaan,<br />

maar het idee dat duurzaam te doen heet<br />

mij altijd zeer aangesproken. Bijvoorbeeld<br />

door verantwoordelijkheid voor de grote<br />

maatschappelijke kwesties te integreren in<br />

een bedrijfsmodel. Het vinden van een antwoord<br />

op de vraag wie verantwoordelijk is<br />

voor wat, is al heel lang echt wel een passie<br />

van mij, die bovendien behoorlijk diep zit.”<br />

‘BUSINESS OF BUSINESS IS<br />

BUSINESS’<br />

Eind jaren zeventig is de staat de oplossing,<br />

enkele jaren later juist het probleem.<br />

Aandeelhouderswaarde is dan het tover-<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 15

ONDERNEMEN EN DUURZAAMHEID<br />

woord. Het Keynesianisme maakt plaats<br />

voor de aanbod- en de neoklassieke economie.<br />

“De markt zou het oplossen, maar we<br />

ontdekten dat die dat niet altijd kan. Interessant<br />

is dat we nu kijken naar nieuwe verhoudingen<br />

en verbindingen. Er is een andere<br />

visie ontstaan op de maatschappelijke ordening.<br />

De overheid is niet meer de klassieke<br />

verzorgingsstaat, maar veel meer de participant<br />

in een relatie van netwerken en allianties.<br />

Bedrijven volgen een nieuwe, scherp<br />

waarneembare weg. Milton Friedman zei in<br />

de jaren zeventig ‘he business of business<br />

is business’: bedrijven leveren producten en<br />

diensten, houden zich netjes aan de regels<br />

en de rest is geen kerntaak. Dat staat haaks<br />

op de moderne rol van bedrijven. Michael E.<br />

Porter spreekt over het creëren van gedeelde<br />

waarden: bedrijven moeten economische én<br />

maatschappelijke waarden genereren door<br />

ook in te spelen op de noden van de maatschappij.<br />

Tegelijk zien we dat ondernemingen<br />

het niet helemaal alleen kunnen. De<br />

waardeketen speelt een grote rol, evenals<br />

het aangaan van nieuwe allianties. De dialoog<br />

met stakeholders, zoals toeleveranciers,<br />

maatschappelijke organisaties, wetenschappers<br />

en overheden over waar ze mee bezig<br />

zijn is belangrijk. Daarnaast is er de noodzaak<br />

van langetermijndenken, gekoppeld<br />

aan het ondernemen van acties op de korte<br />

termijn.”<br />

FUNDAMENTELE VERANDERING<br />

Balkenende wijst erop dat niet gaat om een<br />

hype, maar om een fundamentele verandering.<br />

“We kunnen zaken niet meer op hun<br />

beloop laten, nu we te maken hebben met<br />

de gevolgen van de opwarming van de aarde<br />

en de wetenschap dat we in 2050 tenminste<br />

negen miljard mensen moeten voeden en<br />

grondstofen opraken. Om te voorkomen<br />

dat we de aarde verbruiken, moeten bedrijven<br />

nadrukkelijk hun rol spelen. Secretaris-generaal<br />

Ban-ki Moon van de Verenigde<br />

16<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Naties heet het heel mooi gezegd: ‘Het is de<br />

vraag hoe de private sector, na de Millennium<br />

Ontwikkelingsdoelen, gaat bijdragen<br />

aan de realisering van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.<br />

Als zij dat niet doen bereiken<br />

we die doelen nooit’. Dat besef groeit enorm.<br />

Niet alleen steeds vaker mondiaal, maar ook<br />

door in het buitenland samen te werken<br />

met lokale partijen.” ‘Corporate responsibility’<br />

betekent volgens Balkenende ook dat<br />

bedrijven eerlijk rapporteren over hun doelstellingen<br />

en hun inanciële en maatschappelijke<br />

prestaties. “Het gaat niet overal goed.<br />

Dieptepunt is dieselgate, waarbij een autofabrikant<br />

een meetmethode heet gemanipuleerd<br />

om groei na te streven, maar niet<br />

op een duurzame manier. Dat is ethisch<br />

slecht en inancieel zeer onverstandig, want<br />

het bedrijf heet nu te maken met een heleboel<br />

claims.” Daaruit blijkt temeer dat de rol<br />

van bedrijven bij het oplossen en beheersen<br />

van de grote maatschappelijke vraagstukken<br />

niet meer is te ontkennen en een<br />

nieuwe verhouding is ontstaan tussen ethiek<br />

en economie. “Volgens Adam Smith, bekend<br />

van de boeken ‘he wealth of nations’ (uit<br />

1776!) en ‘he theory of moral sentiments’<br />

(1766), had de vrije hand in de economie<br />

vooral te maken met morele sentimenten en<br />

kaders. Dat verband leggen we nu opnieuw.<br />

Het is hoopgevend dat het geen ‘business as<br />

usual’ meer is. Bovendien gebeurt dit op een<br />

moment dat de economie zelf verandert, met<br />

de nieuwe werkelijkheid van big data, internet<br />

of things, robotisering en 3D-printen.<br />

Niets blijt hetzelfde.”<br />

DUURZAAMHEIDSBELEID<br />

De grote Nederlandse ondernemingen<br />

hebben inmiddels allemaal een duurzaamheidsbeleid.<br />

“Geen bedrijf kan zich nog veroorloven<br />

geen goede strategie op dat gebied<br />

te hebben. MVO Nederland – het platform<br />

voor duurzaam ondernemen – doet onderzoek<br />

naar de situatie bij het MKB. Ook daar<br />

zijn de meeste ondernemers bezig met duurzaamheid.<br />

Bij familiebedrijven, die vanouds<br />

een sterke worteling in de maatschappij hebben,<br />

is dat meer dan negentig procent. Marlies<br />

van Wijhe van Van Wijhe Verf heet het<br />

idee van de Groene Kikker Contest ontwikkeld,<br />

omdat zij haar medewerkers wilde stimuleren<br />

zelf met ideeën te komen die de<br />

duurzaamheid van het bedrijf versterken.<br />

Gulpener kreeg de MVO Nederland Award,<br />

omdat deze kleine bierbrouwer de granen<br />

die nodig zijn voor het brouwproces lokaal<br />

duurzaam laat produceren, Dolmans Landscaping,<br />

een van de grotere hoveniersbedrijven,<br />

kiest bewust voor het in dienst nemen<br />

van mensen met een beperking. Er gebeurt<br />

dus veel bij kleine(re) ondernemingen.”<br />

DNA<br />

“Het begint allemaal bij de ondernemer<br />

zelf. Als hij kiest voor duurzaamheid zonder<br />

die te verankeren in zijn denken en<br />

het DNA van zijn onderneming, is het niet<br />

meer dan een soort techniek die gemakkelijk<br />

plaatsmaakt voor iets anders. Dus moet<br />

zijn ‘mindset’ eerst veranderd zijn. Ook de<br />

waardencomponent wordt steeds belangrijker.<br />

Waarop spreek je elkaar aan?” Volgens<br />

Balkenende kunnen overheden het nodige<br />

doen om ondernemers te helpen. “Bouwbedrijven<br />

willen best duurzaam bouwen, opereren<br />

en handelen, maar zien niet zelden met<br />

lede ogen dat degene met de laagste prijs er<br />

bij aanbestedingen met de buit vandoor gaat.<br />

Bij de Rijksoverheid is dat niet zo, daar staat<br />

duurzaamheid voorop bij deze procedures,<br />

maar bij provincies en gemeenten is verbetering<br />

mogelijk. Ook in de sfeer van Onderzoek<br />

en Ontwikkeling (R&D) en als het<br />

gaat om inanciering blijven overheden een<br />

belangrijke rol spelen. Zij staan vaak aan het<br />

begin van nieuwe ontwikkelingen.”<br />

Balkenende vindt het belangrijk kinderen<br />

zo vroeg mogelijk bewust te maken van wat<br />

zij kunnen doen om de planeet leebaar te

ONDERNEMEN EN DUURZAAMHEID<br />

houden. Hij ondersteunt ook de vraag van<br />

studenten in Utrecht, die tijdens de Dag<br />

van de Duurzaamheid rectores magniici<br />

en voorzitters van de colleges van bestuur<br />

opriepen duurzaamheid op te nemen in de<br />

curricula van alle studies. Ook het bewustmaken<br />

van volwassenen is belangrijk. De<br />

hoogleraar is blij met een initiatief van Unilever,<br />

dat klanten wil overtuigen van de<br />

noodzaak watergebruik terug te dringen.<br />

“Kishore Mahbubani, een hoogleraar uit<br />

Singapore en een goede vriend, vertelde dat<br />

zijn ontmoeting met Boyan Slat, een jonge<br />

Nederlander die veel doet aan de plastic soep<br />

in de oceanen, de interessantste was tijdens<br />

het World Economic Forum. Door dit soort<br />

zaken, maar ook door ilms en uitspraken<br />

van astronauten als André Kuipers en eerder<br />

Wubbo Ockels, die onze aarde op een heel<br />

andere manier hebben gezien, neemt dat<br />

bewustzijn enorm toe. Een positieve opstelling<br />

is ontzettend belangrijk. Het is de as van<br />

de hoop.”<br />

DUURZAAMHEID LEVERT<br />

MEER OP<br />

“Als vroeger de economie goed draaide<br />

nam de aandacht voor maatschappelijk verantwoord<br />

ondernemen toe, wanneer het<br />

tegenzat ging het om overleven en werd mvo<br />

op een lager pitje gezet. Gelukkig wint het<br />

inzicht dat kiezen voor duurzaamheid kansen<br />

biedt nu terrein. Steeds meer bedrijven<br />

zijn bereid de daarvoor benodigde<br />

cultuurverandering te implementeren en<br />

duurzaamheid te verbinden met hun eigen<br />

bedrijfsmodel. In mijn presentaties vertel<br />

ik vaak over professor Robert Eccles van<br />

‘Het is<br />

hoopgevend<br />

dat het geen<br />

‘business as<br />

usual’ meer is’<br />

de Harvard Business School, die onderzoek<br />

heet gedaan naar 180 ondernemingen tussen<br />

1993 en 2010. Daaruit bleek dat negentig<br />

zeer duurzame ondernemingen het beter<br />

doen in termen van ‘return on investment’,<br />

de aandelenmarkt en reputatie, dan bedrijven<br />

die daaraan minder doen. Er zijn ook<br />

miljarden te verdienen in de circulaire economie,<br />

waarbij sprake is van maximaal hergebruik<br />

van materialen en grondstofen,<br />

zodat (vrijwel) niets verloren gaat. Interessant<br />

is ook de veranderende verhouding<br />

tussen eigendom en gebruik: Philips verkocht<br />

traditioneel lampen en tegenwoordig<br />

verkoopt men licht als dienst. Ik was de<br />

afgelopen jaren voorzitter van de Dutch Sustainable<br />

Growth Coalition (DSGC), een verbond<br />

van acht Nederlandse multinationals,<br />

die het goede voorbeeld geven. Mensen als<br />

Paul Polman(Unilever) en Feike Sijbesma<br />

(DSM) viel het op dat nogal wat Nederlandse<br />

ondernemingen hoge noteringen<br />

halen in de Dow Jones Sustainability Index,<br />

zoals Air France-KLM, al elf jaar nummer 1<br />

in zijn categorie, Philips, Akzo Nobel, DSM<br />

en Unilever. Een prachtige aanleiding om<br />

de krachten te bundelen en ervaringen te<br />

delen met andere ondernemingen en het<br />

debat over duurzame groeimodellen te stimuleren.<br />

DSGC heet vier rapporten uitgebracht<br />

die ondernemers kunnen inspireren,<br />

maar waarmee ook is beoogd het denken<br />

over de volledige integratie van duurzaamheid<br />

en bedrijfsmodellen en -strategieën op<br />

een hoger plan te brengen.”<br />

TOEKOMST<br />

“Je kunt niet succesvol zijn in een wereld<br />

die faalt. Het kiezen voor een perspectief<br />

dat veel verder gaat dan de eigen onderneming<br />

betekent de eigen rol in een veel bredere<br />

context plaatsen. Dat is nu echt nodig,<br />

maar ook ingewikkeld. Ondernemers moeten<br />

uit hun comfortzone treden. Een uitdaging,<br />

die vooral jonge mensen aannemen.<br />

Het besef dat duurzaam ondernemen moet<br />

neemt overal ter wereld toe. De volgende<br />

stap is verdieping en verdere implementatie.<br />

We zitten in een proces van verandering<br />

en transitie. Er moet nog veel gebeuren. Het<br />

gaat de goede kant op, nu komt het aan op<br />

tempo en schaal.” Ook in de autosport, een<br />

andere passie van Jan Peter Balkenende, is<br />

sprake van duurzame transitie. De Formule<br />

E (elektrisch) is in opkomst en in de Formule<br />

1 werkt men aan innovaties die hun weg vinden<br />

naar gewone auto’s. Met een stralende<br />

lach zegt hij: “Ik vind dat Max Verstappen<br />

het geweldig doet, daar geniet ik van. Mensen<br />

die niets met autosport hebben doen dat<br />

ook, vanwege het karakter van zo’n talentvolle<br />

coureur.”<br />

Prof. dr. Jan Peter Balkenende is, gezien zijn betrokkenheid bij EY en DSGC, specialist op het gebied van ‘Corporate<br />

Responsibility’ en hoogleraar ‘Governance, Institutions and Internationalisation’ aan de Erasmus Universiteit<br />

Rotterdam. Verder is bij onder meer voorzitter van de Maatschappelijke Alliantie en de International Advisory Board<br />

van Rotterdam. Eerder was de CDA-politicus onder andere Tweede Kamerlid en minister-president (2002-2010).<br />

janpeterbalkenende@speakersacademy.nl<br />

© SUITABLE IMAGES<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 17

De documentaire die iedereen<br />

gezien moet hebben<br />

Een unieke ilm met talloze oplossingen om de teloorgang van onze planeet te stoppen<br />

Normal Is Over’ is een aangrijpende<br />

en scherpzinnige<br />

documentaire, waarbij tvjournaliste<br />

Renée Scheltema<br />

de ‘big picture’ onderzoekt:<br />

Hoe komt het dat we de planeet steeds<br />

meer vernietigen? Is ongebreidelde economische<br />

groei een van de oorzaken? Zijn er<br />

dieper liggende oorzaken die besloten liggen<br />

in ons systeem?<br />

Na een grondige analyse, suggereert de<br />

ilm diverse oplossingen.<br />

Na 40 jaar ‘groen’ denken en 4,5 jaar<br />

werken aan deze ilm, komt Renée tot de<br />

conclusie dat: het uitsterven van planten<br />

diersoorten; klimaatverandering; het<br />

vluchtelingenprobleem; de inanciële crisis;<br />

steeds meer onbestuurbare naties;<br />

ongezonde voedselproductie, etc eerder<br />

symptomen zijn dan losse onahankelijke<br />

problemen.<br />

Gedurende haar tocht door de wereld<br />

ontmoet Renée veel inspirerende denkers<br />

Renée Scheltema<br />

‘A catalyst for changing<br />

the world, and a must for<br />

every decision maker in<br />

this world’<br />

Professor Michael Braungart<br />

Co-founder Cradle-2-Cradle<br />

en doeners. De ilm onderzoekt ook hoe<br />

ons inancieel-economische systeem deze<br />

ogenschijnlijk losse fenomenen met elkaar<br />

verbindt en biedt alternatieven die niets<br />

te maken hebben met kapitalisme of communisme.<br />

Humor, mooie beelden, inspirerende<br />

mensen en de voldoening te zien hoe<br />

steeds meer puzzelstukjes in elkaar grijpen<br />

zorgen ervoor dat ‘Normal is Over’ niet al te<br />

zwaar aanvoelt. ”We moeten zo snel mogelijjk<br />

naar een system dat geënt is op het verbeteren<br />

van onze planeet”, aldus Renée.<br />

Met:<br />

Prof. Lester Brown, Agricultural Economist.<br />

Prof. Michael Mann, Meteorologist. Prof.<br />

Naomi Oreskes, History of Science. Dr. Vandana<br />

Shiva, Environmental activist. Charles<br />

Eisenstein, Author. Paul Gilding, Social Activist.<br />

Al Gore, Former Vice President. Prof.<br />

Bernard Lietaer, International Finance en<br />

vele anderen.<br />

NORMALISOVERTHEMOVIE.COM<br />

Link naar de trailer:<br />

player.vimeo.com/video/160460909<br />

Link naar de ilmmaker:<br />

normalisoverthemovie.com/the-ilm-maker/<br />

‘Smart, diferent and compelling … An educational journey about money and the<br />

planet we should all go on’ Andy Ridley Co-Founder Earth Hour, and Managing Director<br />

© MET DANK AAN RENÉE SCHELTEMA<br />

Documentaire ilmmaakster Renée Scheltema biedt in haar laatste ilm ‘Normal is Over’ diverse oplossingen<br />

op verschillende niveaus om de teloorgang van onze planeet te stoppen.<br />

Drs in Criminologie en BA Law, Leiden University. M.A. University of California, Berkeley; tv- en<br />

fotojournalistiek. Gedurende 35 jaar werkte Renée voor de Nederlandse televisie als regisseur, producente<br />

en cameravrouw. Sommige van haar documentaires, werden bekroond op Internationale ilmfestivals.<br />

Renée heeft als fotograaf gewerkt voor tijdschriften en kranten in Nederland, de VS en Zuid Afrika. Ze was<br />

lid van Gamma Liaison (wat later werd overgenomen door Getty Images in NewYork).<br />

reneescheltema@speakersacademy.nl<br />

De mogelijkheid bestaat om Renée Scheltema te engageren voor een presentatie<br />

van haar ilm. Ze maakt met u een fascinerende reis over de wereld om de diverse<br />

oplossingen te bespreken. Informeer naar de mogelijkheden.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 19

© GIMP | MET DANK AAN DANIEL COHN-BENDIT<br />

‘Dezelfde<br />

maximumsnelheid<br />

in heel Europa’<br />

20<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

EUROPA<br />

‘Europeanen kunnen<br />

zichzelf best eens verrassen’<br />

dr. Daniel Cohn-Bendit<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

“Ik ben niet meer actief in de politiek, maar ik becommentarieer de politiek actief”, zegt<br />

de Duits-Franse publicist en ex-politicus Daniel Cohn-Bendit. Zo vindt hij dat Franse<br />

politici moeten leren compromissen te sluiten, vraagt hij van Europese landen meer solidariteit<br />

om de vluchtelingenkwestie op te lossen en weet hij zeker dat Europa uiteindelijk<br />

alle hindernissen overwint en verenigd uit de strijd komt.<br />

Europa is niet alleen mijn grote liefde,<br />

maar ook absoluut noodzakelijk. Door de<br />

verdergaande mondialisering verliezen de<br />

afzonderlijke staten steeds meer aan betekenis.<br />

We gaan toe naar een federale Europese republiek.<br />

Dit historische proces voltrekt zich niet van<br />

vandaag op morgen. Ik verwacht dat de vorming van<br />

de Verenigde Staten van Europa over enkele decennia<br />

een feit kan zijn”, zegt Daniel Cohn-Bendit, die in<br />

2012 al eens samen met onder anderen de Belgische<br />

liberale ex-premier Guy Verhofstadt in een manifest<br />

heet gepleit voor een Europa dat niet van de politici<br />

en de elites is, maar van de burgers. Tegenargumenten,<br />

zoals de aanname dat de vele culturen en de<br />

24 verschillende talen in Europa werkelijke integratie<br />

bemoeilijken, werpt hij van zich af en lijken hem<br />

zelfs een beetje boos te maken. “U kunt al die argumenten<br />

opnoemen, maar Europa heet al vele malen<br />

laten zien dat moeilijkheden kunnen worden overwonnen.”<br />

Volgens Cohn-Bendit lijkt het nu, door bijvoorbeeld<br />

de vluchtelingencrisis en de daardoor heringevoerde<br />

(tijdelijke) grenscontroles, alsof de Europese<br />

Unie faalt, maar laat de geschiedenis zien dat het<br />

altijd op en neer gaat. “Nu schijnen we weer te maken<br />

hebben met een blokkade van dat proces. Het is echter<br />

net als met ietsen. Als je stopt met trappen kom<br />

je niet verder, maar als je dan je voeten opnieuw op<br />

de pedalen zet ga je weer vooruit. Europeanen kunnen<br />

zichzelf best eens verrassen”, denkt hij. “Ik ben<br />

ervan overtuigd dat een verenigd Europa op den<br />

duur haalbaar is. Gedurende de eurocrisis is ook<br />

veel bereikt dat eerst onmogelijk leek. Eigenlijk doet<br />

Europa tijdens elke crisis een stap vooruit.” Over<br />

Groot-Brittannië en de dreigende Brexit die Europa<br />

maandenlang in haar greep heet gehouden, is Cohn-<br />

Bendit feller: “De Britten moeten ophouden met die<br />

chantage. Als ze in Europa willen blijven is dat goed,<br />

wanneer ze liever de 51ste staat van Amerika willen<br />

zijn is dat ook prima, maar dat heen-en weer-gedoe<br />

moet stoppen.”<br />

VLUCHTELINGENCRISIS<br />

Het zal geen verrassing zijn dat Cohn-Bendit er<br />

vol van overtuigd is dat er op Europees niveau een<br />

compromis komt voor het oplossen van de vluchtelingencrisis.<br />

Hij noemt de houding van veel regeringen,<br />

die weinig of helemaal geen vluchtelingen<br />

willen opnemen, politiek en moreel onhoudbaar.<br />

Cohn-Bendit vindt dat de Europese lidstaten als<br />

compromis een investeringsprogramma moeten<br />

opzetten om een oplossing van deze crisis mogelijk te<br />

maken. Om dat te kunnen bekostigen moet Europa<br />

niet langer vasthouden aan de eis dat het inancieringstekort<br />

niet meer dan 3 procent van het bruto<br />

binnenlands product mag bedragen en moet ook<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 21

EUROPA<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© STEPHAN RÖHL<br />

opnieuw naar de schuldenabouw worden<br />

gekeken. Ook moet er een compromis met<br />

Duitsland komen over de verdeling van de<br />

vluchtelingen over Europa. “De onderhandelingen<br />

met Turkije zullen bovendien heel<br />

‘De Britten<br />

moeten<br />

ophouden met<br />

hun chantage’<br />

anders verlopen, wanneer de Europeanen in<br />

staat zijn tot onderlinge solidariteit. Dat is<br />

tot op heden niet zo en egoïsme ligt daaraan<br />

ten grondslag. Kijk naar de Oost-Europese<br />

lidstaten die solidair zijn met elkaar,<br />

maar niet met de overige landen als het gaat<br />

om de opvang van vluchtelingen. Het mág<br />

geen eenrichtingverkeer zijn”, aldus Cohn-<br />

Bendit.<br />

KLIMAATPROBLEMEN<br />

Daniel Cohn-Bendit is dan wel niet<br />

meer politiek actief, hij laat wel geregeld<br />

van zich horen. Op radio en<br />

televisie en in zijn boeken geet hij<br />

commentaar. “Ik gebruik de ervaring<br />

die ik in de politiek heb opgedaan om<br />

commentaar te kunnen geven”, zegt<br />

hij. Bijvoorbeeld op hoe de politiek<br />

en de samenleving omgaan met klimaatverandering.<br />

Niet zo vreemd.<br />

Cohn-Bendit, die zowel de Duitse als<br />

de Franse nationaliteit bezit, is tussen 1994<br />

en 2014 voor de fractie van De Groenen lid<br />

geweest van het Europees Parlement, vanaf<br />

1999 in combinatie met de Vrije Europese<br />

Alliantie en sinds 2002 ook als medevoorzitter.<br />

Twee keer namens Duitsland (Bünd-<br />

22<br />

nis 90/Die Grünen) en twee keer namens<br />

Frankrijk (Les Verts/Europe Écologie). “Er<br />

is een nieuwe deinitie van de politiek nodig,<br />

waarbij oriëntatie op de ecologische noodzaak<br />

voorop moet staan. Simpel gezegd<br />

moeten we naar ons groei-ideaal kijken. We<br />

moeten onderzoeken wat schadelijk is voor<br />

het milieu en de planeet en welke vormen<br />

van hernieuwbare energie we moeten ontwikkelen<br />

om de klimaatverandering te kunnen<br />

stoppen. Dat móet gebeuren, ook al<br />

werkt dat economisch misschien niet altijd<br />

even positief uit. In Duitsland, waar ik woon<br />

in Frankfurt am Main, moeten we bijvoorbeeld<br />

het ontbreken van een maximumsnelheid<br />

op delen van het Autobahnnet tegen<br />

het licht houden. Ik pleit voor een Europees<br />

maximumsnelhedenbeleid, zodat bijvoorbeeld<br />

op snelwegen nergens harder dan<br />

120 of 130 mag worden gereden. Voor steden<br />

moet dat 40 of 60 en voor provinciale<br />

wegen 80 km per uur zijn. Daarnaast moeten<br />

overheden de introductie van hernieuwbare<br />

energie ondersteunen en inancieren,<br />

kolenenergie het liefst tot nul reduceren en<br />

kerncentrales langzaam abouwen. In het<br />

algemeen gezegd moeten we met z’n allen<br />

gewoon minder energie consumeren. We<br />

zijn goed op weg, maar soms kan dat nog<br />

veel beter.”<br />

FRANKRIJK<br />

De laatste tijd haalt Daniel Cohn-Bendit<br />

in Frankrijk geregeld de voorpagina’s<br />

en de nieuwsrubrieken<br />

met zijn kijk op<br />

de Franse politiek.<br />

Samen met de journalist<br />

Hervé Algalarrondo pleit hij, onder het<br />

motto ‘Laten we ophouden met die onzin’<br />

voor een revolutionalisering van het Franse<br />

politieke systeem. “Een meerderheidsregering<br />

vormen zal na de volgende parlementsen<br />

presidentsverkiezingen, niet meer zo<br />

gemakkelijk zijn, waardoor Frankrijk dreigt<br />

te blokkeren. Daarom moet Frankrijk leren<br />

coalities te vormen en compromissen te sluiten.”<br />

De situatie in Nederland laat volgens<br />

hem zien hoe moeilijk het is als het kabinet<br />

in een van de Kamers geen meerderheid<br />

heet. “Ik geef toe dat het beeld dat Nederland<br />

laat zien tegenstrijdig is.” Waar hij zich<br />

ook druk over maakt is de werkgelegenheidssituatie<br />

in Frankrijk. “De regering van<br />

François Hollande is te laat met de hervorming<br />

van de arbeidswet (Code du Travail).<br />

Om de lexibilisering van de arbeidsmarkt<br />

naar voren te halen is het noodzakelijk een<br />

vangnet voor de werknemers te creëren en<br />

hen meer zekerheid te bieden. Het lexicurity-model,<br />

zoals dat in Denemarken is geïntroduceerd,<br />

zou hier goed kunnen werken,<br />

maar het voorstel dat er nu ligt biedt te weinig<br />

lexibilisering en onvoldoende zekerheid.<br />

De overheid gaat niet ver genoeg. Dat<br />

komt niet zozeer door tegenstand van de<br />

vakbonden. De traditionele bonden, waaronder<br />

de communistische, zijn conservatiever<br />

en onbeweeglijker, maar er zijn<br />

voldoende vakbonden, zoals de CFDT, die<br />

bereid zijn tot compromissen.” Zou het helpen<br />

als hij in 2017 zou meedoen aan de presidentsverkiezingen?<br />

“Ik word absoluut niet<br />

de nieuwe president van Frankrijk”, zegt hij<br />

stellig, maar zijn standpunten zal hij vol vuur<br />

blijven verdedigen.<br />

Dr. Daniel Marc Cohn-Bendit, kind van joodse ouders die Duitsland in<br />

1933 ontvluchtten, groeide op in Frankrijk, maar bracht zijn middelbareschooltijd<br />

in Duitsland door. Hij studeerde sociologie in Frankrijk en werd<br />

daar persona non grata na de Parijse studentenopstand (1968) waarvan<br />

hij de aanstichter zou zijn. In Duitsland raakte hij betrokken bij de linkse<br />

studentenbeweging. In 1984 werd hij lid van de Groenen en in 1989 loco-burgemeester<br />

van Frankfurt am Main. Van 1994-2014 was hij lid van de fractie van De Groenen. In 2010<br />

was Cohn-Bendit een der medeoprichters van de Spinelligroep, die ijvert voor een federaal<br />

Europa. Op 17 april 2014 beëindigde hij met een toespraak zijn actieve loopbaan als<br />

politicus. danielcohnbendit@speakersacademy.nl

De eerste online<br />

Creative Writing Academy van Nederland<br />

Laat je innerlijke schrijver spreken<br />

chrijven is niet alleen talent, en je hoet ook niet te<br />

wachten tot je zeeën van tijd hebt. Schrijven is een ambacht<br />

met bijbehorende technieken en vaardigheden. Iedereen kan<br />

deze technieken leren en een betere schrijver worden. Ontdek<br />

zelf hoeveel plezier je aan schrijven kunt beleven. Je kunt het doen<br />

waar je ook bent, je hoet alleen maar online te zijn.<br />

Bij EDITIO, de eerste online Creative Writing Academy van<br />

Nederland leer je schrijven aan de hand van succesvolle auteurs<br />

als homas Verbogt, Manon Uphof, Marcel Möring, Auke Kok en<br />

anderen. Schrijvers die ruimschoots bewezen hebben de kunst van<br />

het schrijven te beheersen, leren je de technische knepen van het vak<br />

en dragen hun liefde voor het schrijfvak aan je over.<br />

DE EDITIO KERNPUNTEN<br />

- Interactief taalonderwijs, gebaseerd op de methode van de<br />

University van Oxford;<br />

- een interactieve lesmethode waarbij je leest, leert en schrijt;<br />

- heldere en gestructureerde opdrachten;<br />

- feedback van jouw persoonlijke tutor en van medecursisten;<br />

- de mogelijkheid om zelf te reageren op het werk van anderen,<br />

een waardevolle toevoeging in het leerproces;<br />

- online leeromgeving, wereldwijd beschikbaar;<br />

- een inspirerende online schrijfomgeving met een creatieve<br />

look-and-feel;<br />

- De mogelijkheid om je eigen boek of artikel te publiceren.<br />

Maandelijks starten er cursussen ictie, non-ictie, bloggen, foodbloggen, thrillers, kinderverhalen.<br />

Binnenkort bij EDITIO: cursussen voor communicatie-professionals (zoals bijvoorbeeld longreads en branded content).<br />

© KEKE KEUKELAAR<br />

© GERLINDE DE GEUS<br />

© BOB BRONSHOFF<br />

© MICHIEL VAN NIEUWKERK<br />

Marcel<br />

Möring<br />

Manon<br />

Uphof<br />

Thomas<br />

Verbogt<br />

Auke<br />

Kok<br />

Blijf op de hoogte en meld je aan voor de nieuwsbrief! www.editio.nl<br />

Voor meer informatie: stuur een email naar: contact@editio.nl<br />

Of bel: 020-620 80 56 (tijdens kantooruren)<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 23

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

24<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

KINDEREN EN LEIDERSCHAP<br />

‘Kinderen kunnen ons kompas<br />

weer goed zetten’<br />

Laurentien van Oranje en Jeroen Smit<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

‘Nog lang en gelukkig’ heet het voorlees- en werkboek voor leiders die de weg een beetje kwijt zijn, denken dat<br />

alles draait om weten en winnen en vaak privé en zakelijk niet dezelfde persoon zijn. Laurentien van Oranje<br />

en onderzoeksjournalist Jeroen Smit vinden dat ze moeten worden geholpen. Door kinderen, want die kunnen<br />

volwassenen helpen het kind in zichzelf terug te vinden, dat eerlijk en nieuwsgierig is en zich verbonden voelt<br />

met de wereld. Het boek bestaat uit ontwapenende interviews met Nederlandse leiders, verrassende reacties van<br />

kinderen en het prachtige fictieverhaal over Thomas en Giel dat kinderen hun ouders zouden moeten voorlezen.<br />

Kinderen inschakelen om volwassenen<br />

wat te leren. Laurentien<br />

van Oranje heet er ervaring<br />

mee. In 2009 heet de prinses de<br />

Missing Chapter Foundation opgezet, omdat<br />

ze vindt dat het serieus nemen van kinderen<br />

beslissingen toekomstbestendig maakt.<br />

“Strategieën die volwassenen nu bedenken<br />

voor 2050 betekenen helemaal niets, tot ze<br />

tegenover een kind zitten en bedenken dat<br />

die jongen of dat meisje dan veertig is en<br />

ermee aan de slag moet. Door de toekomst<br />

naar het nu te brengen creëren we een heel<br />

andere waarde.” Besluiten over maatschappelijke<br />

kwesties zijn bepalend voor die toekomst.<br />

Waar volwassenen zich al snel laten<br />

beperken door moeilijkheden en onmogelijkheden,<br />

kunnen kinderen met hun open,<br />

intuïtieve invalshoeken, directe vragen en<br />

heldere logica de besluitvormers op scherp<br />

zetten en nieuwe inzichten geven.<br />

“Een jaar voor de Klimaattop in Kopenhagen<br />

plantten de Russen een vlag op de<br />

Noordpool, een plek die symbool staat voor<br />

de kwetsbaarheid van de aarde. Dat heet<br />

mij toen vanuit mijn werk op het gebied van<br />

duurzaamheid aan het denken gezet: waarom<br />

stellen we de waaromvraag niet? Een morele<br />

vraag, omdat die alles te maken heet met<br />

‘Je moet goede<br />

beslissingen<br />

nemen, dat zijn<br />

beslissingen die<br />

voor iedereen<br />

met wie je werkt<br />

goed zijn’<br />

Mika (11 jaar)<br />

hoe besluitvormers en leiders daar inzitten.<br />

Na een zoektocht van anderhalf jaar ben ik<br />

met kinderen, jongeren en jongvolwassenen<br />

gaan praten en ontdekte dat vooral kinderen<br />

tot 12 jaar konden helpen wezenlijke vragen<br />

weer op tafel te krijgen. Simpelweg door<br />

met volwassenen die zich daarvoor durven<br />

openstellen in gesprek te gaan. Daarom heb<br />

ik een kinderboek geschreven om kinderen<br />

de kracht te geven om ons volwassenen een<br />

spiegel voor te houden. ‘Mr Finney’ ontdekt<br />

de wereld door vragen te stellen. Kinderen<br />

die het verhaal lezen of horen stellen die vragen<br />

op hun beurt aan hun ouders, die daarover<br />

dan gaan nadenken.”<br />

Kinderen weten niet alles, maar volgens<br />

prinses Laurentien onderschatten volwassenen<br />

de kennis die zij hebben en wat er in hun<br />

hoofden gebeurt. “Kinderen van 9-12 jaar<br />

met wie wij ook voor ‘Nog lang en gelukkig’<br />

hebben gesproken, denken na over de informatie<br />

die op hen akomt.” Die kan beangstigend<br />

zijn, zoals blijkt uit het verhaal dat<br />

Shell-topman Ben van Beurden vertelt in het<br />

boek over zijn 9-jarige dochter, die beset dat<br />

haar vader in de olie- en gasbusiness zit en<br />

daarvan niet kan slapen omdat ze denkt dat<br />

hij de planeet kapotmaakt. Maar ook heel<br />

hoopvol. “Kinderen in die leetijd zeggen:<br />

‘We denken niet over wat niet kan, maar hoe<br />

we het kunnen oplossen’. Dat is niet naïef,<br />

maar gewoon heel helder.”<br />

HET BOEK<br />

Het eerste deel van het boek heet ‘Leiders<br />

& kinderen’. Daarin vertellen tien leiders<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 25

KINDEREN EN LEIDERSCHAP<br />

van vandaag – Paul Polman (Unilever),<br />

Frans Timmermans (Europees commissaris),<br />

Wiebe Draijer (Rabobank), Merel<br />

van Vroonhoven (AFM), Ben van Beurden<br />

(Shell), Feike Sijbesma (DSM), Neelie Kroes<br />

(speciale gezant StartupDelta), Marc Bolland<br />

(Marks & Spencer), Ahmed Aboutaleb<br />

(burgemeester van Rotterdam) en Herna<br />

Verhagen (PostNL) – openhartig over hun<br />

zorgen en twijfels. “We hebben hen samen<br />

uitgebreid geïnterviewd, met als voornaamste<br />

doel het hebben van een echt gesprek en<br />

het formuleren van hun dilemma’s, waarmee<br />

we naar de kinderen konden gaan. Negentien<br />

basisscholieren, die vrijwel dezelfde<br />

fantasieën hebben over hun toekomst als<br />

de leiders toen zij kind waren, vertellen hen<br />

daarna wat zij moeten doen”, zegt Jeroen<br />

Smit. Laurentien: “De dynamiek van de<br />

gesprekken was dat Jeroen en ik beide kanten<br />

van het leiderschap vertegenwoordigden<br />

en dat die ook naar voren kwamen. Jeroen<br />

als onderzoeksjournalist en ik als degene<br />

die open vragen stelde, zoals kinderen dat<br />

zouden doen, maar zonder de pretentie te<br />

denken als een kind. De kinderen waren vervolgens<br />

intrinsiek gemotiveerd om de personen<br />

met hun hulpvragen te helpen.”<br />

“Laurentien en ik kennen elkaar al 35 jaar.<br />

Twee jaar geleden kwam de gedachte op<br />

samen iets te doen”, zegt Jeroen, die is gefascineerd<br />

door het leiderschap dat in de vorige<br />

eeuw succesvol was, maar in deze eeuw<br />

tekortschiet. “We dreigen vast te lopen en<br />

realiseren ons dat niemand succesvol kan<br />

zijn in een wereld die faalt. Wat maakt het<br />

leiderschap weer los, wat inspireert leiders?<br />

Zijn ze met alles tegelijk bezig, van het tevreden<br />

houden van stakeholders tot het milieu?<br />

Naast Laurentiens werk hebben we beiden<br />

drie kinderen en weten dus ook vanuit ons<br />

ouderschap dat zij iets onder woorden kunnen<br />

brengen op een toon die wij herkennen,<br />

omdat het kind nog in ons zit. Daarom kunnen<br />

kinderen ons inspireren en ons kompas<br />

weer goed zetten. Dat merken we ook<br />

als de Raden van Kinderen, een initiatief<br />

van Missing Chapter en Unicef, tegenover<br />

bestuurders zitten en een kind van 11 vraagt:<br />

26<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK FLEUR KONING<br />

‘Misschien helpt het<br />

om een tekening<br />

te maken van die<br />

toekomst. Laat<br />

zien hoe de wereld<br />

er zonder bomen<br />

uitziet bijvoorbeeld.<br />

Laat zien wat er kan<br />

gebeuren. Maak dan<br />

een plan voor wat er<br />

nu moet gebeuren om<br />

dat te voorkomen’<br />

Joran (11 jaar)<br />

‘Waarom doe je dat? Bel hem gewoon, dat<br />

is ook iemand met kinderen!’ Als je dat sec<br />

ziet staan zijn het woorden en zinnen, maar<br />

als je de ballonnetjes met kindercommentaren<br />

in het boek leest en ziet hoe oud ze zijn,<br />

sta je versteld!”<br />

Laurentien: “We zijn met deze leetijdscategorie<br />

in gesprek gegaan omdat bij hen ratio<br />

en gevoel nog op één lijn staan. Ook leiders<br />

willen graag ‘aligned’ zijn, maar zodra ze van<br />

huis gaan zijn ze een ander persoon.” Jeroen:<br />

“Ze zeggen dat het geweldig zou zijn als ze<br />

meer naar hun gevoel kunnen luisteren,<br />

beter kunnen samenwerken, maar zijn<br />

meteen weer in de ban van de dagelijkse<br />

aandelenkoersen en concurrentiestrijd.<br />

In hun beleving is de wereld een plek van<br />

markt en strijd, je bent jager of prooi. Ze<br />

zijn aan het overleven. Daardoor kunnen<br />

ze niet één zijn. Daarom hopen we dat leiders<br />

echt met ons boek aan de slag gaan en<br />

letterlijk door kinderen worden voorgelezen.<br />

Laurentien heet het verhaal van homas<br />

en Giel zeer overtuigend geschreven<br />

vanuit het perspectief van een 11-jarige, die<br />

ziet dat zijn vader zowel zakelijk als privé de<br />

weg behoorlijk kwijtraakt. De wijsheid van<br />

dat jochie heet efect heet op de vader. Dat<br />

is een spannend gegeven. Alleen al het feit<br />

dat ouders hierdoor naar hun kind luisteren<br />

– en zich daarin oefenen kan iets bewerkstelligen.”<br />

KINDEREN BREKEN IETS OPEN<br />

Laurentien: “We zijn erg bezig generaties<br />

met elkaar in gesprek te brengen op basis<br />

van wederkerigheid. Kinderen kunnen het<br />

natuurlijk niet allemaal oplossen, maar breken<br />

iets open en brengen alles terug naar<br />

de essentie. Ik geef een mooi voorbeeld<br />

vanuit de Missing Chapter Foundation.<br />

Center Parcs vroeg de leden van de Raad<br />

van Kinderen of zij willen kijken hoe het<br />

bedrijf meer energie zou kunnen besparen.<br />

De kinderen constateerden dat het<br />

water in de vele zwembaden na gebruik<br />

snel akoelde en dat dit link wat energieverlies<br />

opleverde. Hun oplossing: alle zwembaden<br />

afdekken met pingpongballen. Die

KINDEREN EN LEIDERSCHAP<br />

zijn niet gebruikt, want dat zou niet praktisch<br />

zijn, maar Center Parcs heet het idee<br />

wel heel serieus genomen en gaat alle baden<br />

afdekken, zij het met andere materialen.”<br />

Missing Chapter richt zich niet alleen op<br />

jonge kinderen, maar is ook bezig met het<br />

bevorderen van verjonging van besturen en<br />

Raden van Commissarissen om ook op die<br />

manier leiders kennis te laten maken met<br />

frisse ideeën. Laurentien: “Zomaar een jonger<br />

iemand op een lege stoel zetten is niet<br />

genoeg. Met dit boek willen we ook duidelijk<br />

maken dat de andere bestuursleden<br />

eerst moeten oefenen om de andere toonhoogte<br />

van andersdenkende jongeren te<br />

kunnen horen. Er moet aan beide kanten,<br />

maar zeker ook iets met ons gebeuren. Ik<br />

merk dat bestuurders die praten met Raden<br />

van Kinderen in het tweede jaar al heel<br />

andere gesprekken voeren. Wij zien dit echt<br />

als een werkboek voor leiders, waarmee ze<br />

kunnen trainen om de dingen waarmee ze<br />

bezig zijn ook af te stemmen op de denkwijzen<br />

van een nieuwe generatie. Je groeit<br />

door te leren openstaan voor onverwachte<br />

denkwijzen”, aldus Laurentien. “Ik ervaar af<br />

en toe een cynische houding, maar iedereen<br />

moet besefen dat we hier tijdelijk zijn.<br />

Ik zie wat het doet met volwassenen die de<br />

helderheid van kinderen benutten om zich<br />

als leiders te laten inspireren en zichzelf toe<br />

te staan verbindingen te maken.” Jeroen vult<br />

aan: “Ook als ouders moeten zij besefen dat<br />

hun kinderen er niets aan hebben als ze hun<br />

werk als alibi gebruiken om geen tijd aan<br />

hen te besteden als ze het nodig hebben.”<br />

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK FLEUR KONING<br />

LOSLATEN<br />

Laurentien herinnert zich uitspraak van<br />

een 10-jarige jongen, die erg aansluit op het<br />

nieuwe boek. “Toen we het over leiderschap<br />

hadden zei hij: ‘Leiderschap is leren loslaten<br />

te denken altijd de beste te moeten zijn’.<br />

We zijn gaan uitpluizen wat de baas zijn is.<br />

Kinderen zeggen dan: ‘Je bent alleen de baas<br />

als anderen dat ook vinden. Anders ben je<br />

baas van niks’. Altijd het goede doen kan volgens<br />

hen ook niet: ‘Dat is onmogelijk, niemand<br />

is perfect’. Leiders willen juist perfect<br />

zijn, want dan gaat het volgens hen goed.<br />

Dat is helemaal niet zo. Kinderen weten<br />

dat. Daarom hopen wij leiders die zich in<br />

het boek kwetsbaar durven opstellen, weten<br />

waar ze naartoe willen, maar toegeven dat ze<br />

niet alle antwoorden hebben, met dit boek<br />

een gezicht te geven.”<br />

Ze is een rasoptimist en ervan overtuigd dat<br />

wanneer leiders serieus het gesprek met kinderen<br />

aangaan, zij daardoor het kind in zichzelf<br />

weer terugvinden. “De gesprekken met<br />

de leiders in het boek geven dat ook aan. Ik<br />

denk dat zij daar uiteindelijk gelukkiger door<br />

zijn. Zelfs heb ik het gevoel dat ik, sinds ik vijf<br />

jaar geleden de Missing Chapter Foundation<br />

heb opgezet, helemaal thuis ben. Met één<br />

been werk ik in de volwassen wereld, waar<br />

ik vandaan kom, en het andere in de wereld<br />

van kinderen. Ik krijg hier zoveel energie van<br />

en leer iedere dag. Kinderen leren me dat er<br />

geen licht mag zitten tussen wat je denkt,<br />

voelt, zegt en uitstraalt. Ze prikken overal<br />

doorheen dus je hebt geen keus. Je moet echt<br />

jezelf zijn. dat merk je ook bij de leiders. Ze<br />

zijn allemaal geraakt door de eigenheid van<br />

de kinderen”, aldus de prinses. “Alle leiders<br />

zouden elke vrijdagmiddag met een Raad<br />

van Kinderen moeten praten. Iedereen haalt<br />

daar iets uit en ik denk dat geen bedrijfscoach<br />

daar tegenop kan. Wij hopen dat<br />

langzaam een groep van leiders opstaat die<br />

durt zich open te stellen. De vijtig bedrijven<br />

die al met Raden van Kinderen werken<br />

zijn daar de voorvechters van.” Jeroen: “De<br />

boodschap van dit boek kan op veel plekken<br />

in vruchtbare aarde vallen, omdat heel veel<br />

mensen met de waaromvraag bezig zijn. Dat<br />

is een goed startpunt.”<br />

H.K.H. Prinses Laurentien is lid van het Koninklijk Huis. Sinds 2001 zet zij zich in voor de<br />

bestrijding van laaggeletterdheid bij volwassenen en initiatieven rond leesbevordering als oprichter<br />

van de Stichting Lezen & Schrijven, waar zij nu erevoorzitter is. Zij is ook oprichter en<br />

directeur van de Missing Chapter Foundation, waarmee zij zich inzet voor kinderparticipatie<br />

op strategische vraagstukken en maatschappelijke thema’s. Zij is auteur van de ‘Mr Finney’-<br />

kinderboekenreeks, die inmiddels in acht landen vertaald is. Begin <strong>2016</strong> schreef ze samen<br />

met Jeroen Smit ‘Nog lang en gelukkig’.<br />

Jeroen Smit is bedrijfskundige, onderzoeksjournalist, spreker en voormalig hoogleraar journalistiek<br />

aan de Rijksuniversiteit Groningen. Bekend is hij van zijn boeken ‘De Prooi, blinde trots breekt ABN AMRO’, waarvoor hij de Machiavelli-prijs<br />

heeft gekregen, en eerder ‘Het drama Ahold’. Smit presenteerde de documentaireserie ‘Leiders gezocht’.<br />

© SUITABLE IMAGES<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 27

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

28<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

BUSINESS DEVELOPMENT<br />

‘Als we erin geloven,<br />

gaan we tot het gaatje’<br />

Maurits van Oranje en Felix van der Houwen<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

The Source is een groeikatalysator, een businessversneller, die startups, scale-ups en corporates helpt te groeien<br />

door hun kracht te koppelen aan nieuwe mogelijkheden en modellen. “We onderscheiden ons door een (deels)<br />

risicodragend businessmodel en een sterke focus op eindresultaat. Daarnaast helpen we bedrijven als het nodig<br />

is ook om besparingen te realiseren die voor groei aangewend kunnen worden”, zegt Maurits van Oranje, die het<br />

bedrijf tien jaar geleden samen met Felix van der Houwen heeft opgezet.<br />

Veel ondernemers zijn zo druk bezig<br />

met de dagelijkse gang van zaken in<br />

hun bedrijf, dat ze eigenlijk geen tijd<br />

hebben na te denken over de volgende<br />

stap: groei. Andere bedrijven zitten in een gewoontemachine<br />

en besefen niet dat anders naar werkwijzen<br />

kijken al voor groei kan zorgen. Maurits van<br />

Oranje, Felix van der Houwen en Michel van Honk<br />

die later als partner is toegetreden, zien dat wel en<br />

helpen bedrijven hun groeidoelen te bepalen en te<br />

bereiken. Ze helpen niet alleen met het (her)schrijven<br />

van businessplannen en strategieën, maar ook<br />

bij de uitvoering. Als het nodig is het hele traject<br />

van idee tot executie.<br />

Daarbij hanteren de managing partners van he Source Group een<br />

disruptief en ondernemend businessmodel, dat voor hen ook risicodragend<br />

is. “We vragen onze klanten vooraf alleen een bescheiden<br />

‘commitment fee’ om de betrokkenheid van de businesspartner te<br />

garanderen. Het bedrijf moet het uiteindelijk hebben van de behaalde<br />

resultaten. Ons verdienmodel zit hem met name in de gerealiseerde<br />

(extra) groei van een bedrijf. Daar krijgen we een percentage van in<br />

geld of aandelen wat we een ‘resultaat fee’ noemen”, zegt Van Oranje.<br />

Als ze met een partij in zee gaan – en daarin zijn ze selectief – beperken<br />

ze zich niet tot het maken van plannen, maar gaan ze tot het<br />

gaatje om partijen echt te helpen het gewenste resultaat te bereiken.<br />

“In tegenstelling tot sommige consultancybureaus gaat het ons er niet<br />

‘Zonodig<br />

doen we het<br />

hele traject,<br />

van idee tot<br />

executie’<br />

om zoveel mogelijk uren te ‘verkopen’, maar willen<br />

we mee ondernemen”, vult Felix van der Houwen<br />

aan. Van Oranje: “he Source helpt maar een zeer<br />

beperkt aantal bedrijven tegelijk, zodat we ons volledig<br />

kunnen focussen en snelheid kunnen maken.<br />

Het bedrijf kent geen traditionele partnerstructuur<br />

met daaronder een piramide met veel mensen. Wij<br />

zitten echt met onze handen in de klei. Het leuke<br />

van ons werk is dat we het zelf doen. Al zitten we op<br />

de Zuidas, we voelen ons niet te goed om meetings<br />

voor te bereiden, presentaties te houden en sales te<br />

doen. Van koie halen tot en met strategie bepalen.”<br />

BEHOEFTE<br />

Van der Houwen: “Bij sommige bedrijven beginnen we helemaal<br />

vanaf nul, andere zitten op 30 procent en hebben al een concept, maar<br />

weten niet hoe ze dat moeten vermarkten of communiceren. Ze hebben<br />

geen idee wat de volgende stap moet zijn. Soms stappen we in als<br />

een bedrijf al op 80 procent zit. Dan is onze rol anders en kijken we of<br />

de gekozen opzet goed is.” Van Oranje: “In algemene zin zijn wij goed<br />

in dingen zelf bedenken, maar ook in het vertalen van bewezen strategieën<br />

in andere markten naar de markt van de klant. Daarbij is het<br />

belangrijk eerst te kijken of er überhaupt behoete is aan de diensten of<br />

producten die hij in de markt wil zetten. Als je kijkt naar B2B zit men<br />

ook daar niet altijd op ideeën te wachten, hoe fantastisch ze ook zijn.<br />

Vaak ondersteunen we zaken waar het bij de klant al aanwezige team<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 29

BUSINESS DEVELOPMENT<br />

misschien niet zo goed in is of geen tijd voor<br />

uitontwikkeld en geïmplementeerd.” Inmiddels<br />

heet het concept zich in de markt fysiek<br />

heet. Dat is breed en maakt het ingewikkeld<br />

om het uit te leggen. De ene keer zijn we erg<br />

bewezen en is de orderportefeuille voor<br />

bezig met marketing, communicatie, distributie<br />

en verkoop. De andere keer gaat het om<br />

wordt een geprefabriceerde schil rond een<br />

renovatie goed gevuld. In slechts vijf dagen<br />

het bedenken en implementeren van disruptieve<br />

businessmodellen en assisteren we veel<br />

mogelijk zijn verwerkt. Het resultaat is mini-<br />

huis aangebracht, waarin installaties zoveel<br />

eerder in de waardeketen”.<br />

male energievraag, maximale energiebesparing<br />

en maximaal wooncomfort.<br />

Aanvankelijk dachten Van Oranje en Van<br />

der Houwen dat ze na een jaartje wel weer<br />

weg zouden zijn bij een bedrijf, maar dat<br />

S2NRG<br />

blijkt niet altijd zo te zijn. De trend is dat<br />

Over duurzaam gesproken: “Uit he Source<br />

de periodes langer worden, tot wel een paar<br />

en uit de samenwerking met een Amerikaanse<br />

technologiepartner is een sepa-<br />

jaar. Is het bedrijf dan altijd succesvol? Nee,<br />

soms blijkt ook dat dingen niet werken,<br />

rate onderneming ontstaan onder de naam<br />

omdat bedrijven het zelf niet (meer) zien zitten<br />

of de marktacceptatie moeilijker ligt dan<br />

energie die overblijt bij de productie van<br />

‘S2NRG’. Dit bedrijf maakt elektriciteit uit<br />

gedacht. Het voordeel is dan dat de investering<br />

van de partner zeer overzichtelijk was<br />

dan gaan om restwarmte, gassen en stoom,<br />

onder andere staal en aluminium. Het kan<br />

(en he Source naar z’n resultaathonorering<br />

maar we kijken naar slimme toepassingen<br />

kon luiten).<br />

in de gehele productieketen. In feite gebruiken<br />

we de industrie als belangrijke bron van<br />

BUILT4U<br />

betrouwbare en goedkope stroom, waardoor<br />

de staal- en aluminiumbedrijven hun<br />

‘Built4U-concept<br />

Heel illustratief voor wat he Source doet is<br />

de renovatiemethode Built4U, die van 0 tot heet zich fysiek<br />

CO₂-uitstoot kunnen verminderen, inkomsten<br />

verbeteren en interessante investerings-<br />

100 procent is uitgevoerd. Van Oranje: “Middenin<br />

de bouwcrisis benaderde een partij<br />

projecten ontstaan. Dit alles als belangrijke<br />

bewezen’<br />

ons met de vraag of we konden helpen met de<br />

aanvulling op de ‘traditionele’ renewables<br />

inanciering en realisering van een energieeiciënt<br />

kozijn. Ze wilden dat toepassen in<br />

den zijn. We zijn momenteel actief in Ame-<br />

zoals solar en wind die niet altijd voorhan-<br />

de nieuwbouw, maar die markt zag er op dat ten dat energieneutraal of -passief renoveren<br />

alleen mogelijk was als dat zo goedkoop andere delen van de wereld.”<br />

rika, maar ontwikkelen ook projecten in<br />

moment slecht uit. Voor de renovatiemarkt<br />

zou het project wel goed zijn en daarom zijn mogelijk kon. Dit kon alleen maar door alle Hoewel de gedreven ondernemers Maurits<br />

we gaan praten met zo’n 30 woningbouwcorporaties,<br />

die voor de uitdaging stonden de bouw geheel te herzien. Door maximale linke risico’s durven nemen en alles doen<br />

traditionele samenwerkingsmethodes in van Oranje en Felix van der Houwen soms<br />

en staan in 2020 20 procent CO₂-reductie te energiebesparing te realiseren ontstaat per wat nodig is om hun doel te bereiken, zijn ze<br />

realiseren. Ook spraken we met partijen die maand een te besteden bedrag. Dit bedrag er na tien jaar nog steeds. Hun bron is nog<br />

deze sector inancieren zoals de Bank Nederlandse<br />

Gemeenten en de Waterschapsbank. renovatie uiteindelijk inancieel haalbaar<br />

zorgt voor extra investeringsruimte die de lang niet opgedroogd.<br />

We wilden geen concept lanceren dat de maakt. Samen met een aantal grote toeleveranciers<br />

in de bouw hebben we dit verder<br />

huurders inancieel zou raken en bedach-<br />

Maurits van Oranje behaalde in 1995 aan de Universiteit Groningen zijn MSc Economie. Daarna vervulde hij verscheidene<br />

managementfuncties bij de Luchthaven Schiphol. Van 2001-2006 werkte hij voor Philips DAP (huishoudelijke<br />

apparaten en persoonlijke verzorging) in Amersfoort. In 2006 richtte hij samen met Felix van der Houwen The<br />

Source op en in 2012 S2NRG waar hij managing director is.<br />

Felix van der Houwen is ondernemer op de gebieden marketing, media en communicatie en heeft veel (nu bekende)<br />

bedrijven en merken helpen opzetten. Hij heeft gedoceerd aan universiteiten, privéscholen en cursussen<br />

gegeven. Samen met Maurits van Oranje heeft hij The Source opgezet.<br />

Michel van Honk was 20 jaar directeur-eigenaar van een gerenommeerde groep van communicatiebureaus in Rotterdam. Sinds 2011 is hij toegetreden<br />

als partner in The Source. Naast het ondernemerschap was en is Michel betrokken bij bij een aantal maatschappelijke doelen, zo was<br />

hij onder andere voorzitter van SIRE. Sinds <strong>2015</strong> is hij ook managing director bij S2NRG.<br />

30 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK FLEUR KONING<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

SPOTLIGHT<br />

De meeste mensen kennen Hadassah de Boer waarschijnlijk<br />

van de kunst- en cultuurprogramma’s die ze jarenlang heet<br />

gepresenteerd voor televisie en radio. Zo was ze te zien als<br />

presentator van het North Sea Jazz Festival, de uitreiking van de<br />

Edisons Klassiek en het wekelijkse cultuurmagazine ‘NPS Arena’. Daarnaast<br />

werkte Hadassah ook als programmamaker. Ze regisseerde voor RTL4 de<br />

serie Mannen van een Zekere Leetijd en maakte de documentaire ‘Barry Hay,<br />

Kissing a Dream’. over de frontman van Golden Earring.<br />

“Ik word inderdaad snel in de culturele hoek geplaatst en daarom werk ik<br />

als dagvoorzitter/ presentator veel en graag in de cultuursector. Maar mijn<br />

interesses en werkervaring beslaan een breder terrein.”<br />

Het levert een bont spectrum aan opdrachtgevers op. Als we kijken naar<br />

de laatste maanden, zien we naast culturele spelers als Het Internationaal<br />

Documentaire Festival, de Museumvereniging en Stichting Lezen, ABN<br />

AMRO, het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid en HBO<br />

Nederland.<br />

De kunst<br />

van het<br />

luisteren<br />

Hadassah de Boer<br />

“In de twintig jaar dat ik als presentator werk, ben ik de discipline van het<br />

dagvoorzitten steeds beter gaan beheersen en waarderen. Men denkt dat<br />

televisie het hoogste podium is dat je als presentator kunt bereiken. Daar ben<br />

ik het niet mee eens. Een dagvoorzitterschap is doorgaans veel uitdagender.<br />

Bij de televisie werk je met een vast team en volgens een vast stramien. Bij<br />

een dagvoorzitterschap kom je steeds in een nieuwe omgeving terecht die je<br />

je in korte tijd eigen moet maken. Je moet iedere zaal opnieuw voor je zien<br />

te winnen. Maar bij al die verschillende zalen en mensen draait het voor een<br />

dagvoorzitter vooral om één ding: De kunst van het luisteren.<br />

Niet alleen moet je goed luisteren naar de mensen die je op de dag zelf<br />

interviewt, maar ook naar hetgeen de opdrachtgever wil bereiken met het<br />

evenement”.<br />

Naast het reguliere modereren, specialiseert Hadassah zich momenteel in de<br />

‘Socratic Design Method’. Ook hier speelt luisteren een prominente rol.<br />

“Het is een methode waarmee vastgeroeste patronen in denken en handelen<br />

worden doorbroken en er ruimte ontstaat voor het creëren van nieuwe<br />

perspectieven. Mensen worden min of meer gedwongen om heel goed naar<br />

elkaar te luisteren en om samen, als groep, kennis te genereren. Interessant<br />

voor bedrijven en organisaties die zoeken naar nieuwe toekomstscenario’s,<br />

maar ook toepasbaar op het individu.<br />

Het is een prachtige aanvulling op alles wat ik al doe. Eigenlijk heb ik het<br />

leukste en meest afwisselende werk dat er bestaat”.<br />

FOTOGRAFIE: MET DANK AAN HADASSAH DE BOER<br />

Hadassah de Boer heeft veel vaste opdrachtgevers zoals MOA, Centre<br />

for Information based Decision Making and Marketing Research, De<br />

Boekman Stichting waarvoor zij jaarlijks de presentatie verzorgt van de<br />

Johannes Vermeer Prijs (de staatsprijs voor de Kunsten) en de stichting<br />

What Design Can Do waarvoor Hadassah een jaarlijkse internationale<br />

meerdaagse conferentie presenteert over de impact en urgentie van design.<br />

Oprichter en directeur van What Design Can Do, Richard van der<br />

Laken: “Hadassah is al vijf jaar presentator van What Design Can Do.<br />

Naast een ravissante verschijning is zij een kundige moderator met een<br />

warm hart en kennis van zaken. Wat ons betreft op naar de volgende vijf<br />

edities!” hadassahdeboer@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 31

© MET DANK AAN GEERT-JAN KNOOPS<br />

32<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

INTERNATIONAAL RECHT<br />

‘Betere scheiding der machten komt<br />

Internationaal Strahof ten goede’<br />

prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

“Rechtssystemen bestaan niet alleen om de maatschappij te beschermen tegen individuen, maar vooral om<br />

individuen te beschermen tegen de macht van de overheid. Om die reden is het principe van de scheiding der<br />

machten ontstaan. Het systeem van het Internationaal Strafhof in Den Haag kent echter enkele mechanismen<br />

die met dit principe op gespannen voet staan”, concludeert Geert-Jan Knoops bij de aanvaarding van<br />

het ambt van Bijzonder Hoogleraar van het Internationaal Recht aan de Faculteit der Maatschappij- en<br />

Gedragswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.<br />

Rechters kunnen, volgens het systeem<br />

van het Internationaal<br />

Strahof, de aard van de verweten<br />

misdrijven of de aansprakelijkheidsvorm<br />

van de verdachte laten<br />

wijzigen zonder dat de aanklager daarom<br />

vraagt. Dat is een van de mechanismen die<br />

niet stroken met het principe van de scheiding<br />

der machten”, aldus prof. dr. mr. Geert-<br />

Jan Knoops tijdens zijn oratie ‘Separation of<br />

powers at the International Criminal Court’<br />

in de aula van de Universiteit van Amsterdam<br />

op 19 november <strong>2015</strong>. “Wanneer de<br />

principes van zowel de interne als de externe<br />

scheiding der machten – dus tussen respectievelijk<br />

de organen binnen het hof en de<br />

verdragsstaten zelf en het hof – niet worden<br />

gehonoreerd, verkrijgen uitspraken wellicht<br />

niet de gewenste legitimiteit en kan dit het<br />

imago van het Strahof – dat al kritiek ondervindt<br />

– aantasten.”<br />

Knoops herinnert er aan het einde van<br />

zijn inaugurele rede aan dat de Franse ilosoof<br />

Charles de Montesquieu de scheiding<br />

‘De rechterlijke<br />

macht binnen<br />

deze tribunalen<br />

is (indirect)<br />

betrokken bij het<br />

wetgevend proces’<br />

der machten – waarbij overheid en de wetgevende<br />

en rechtsprekende macht onahankelijk<br />

van elkaar opereren – in 1748 heet<br />

geïntroduceerd om de burger te beschermen<br />

tegen de ongebreidelde macht van de<br />

overheid. Hij denkt dat het de legitimiteit<br />

van het Strahof ten goede komt wanneer dat<br />

dit principe meer zou toepassen. “De scheiding<br />

der machten is het hart van een verijnd<br />

rechtssysteem en belichaamt het principe<br />

van ‘natuurlijke rechtvaardigheid’ dat best<br />

eens de status van een ‘jus cogens’-norm kan<br />

hebben bereikt binnen het internationaal<br />

recht”, aldus Knoops. ‘Jus cogens’ (dwingend<br />

recht) is een term uit het internationaal recht<br />

die verwijst naar regels die (bijna) alle staten<br />

aanvaarden. Het internationaal recht kent<br />

geen strikt onahankelijk wetgevend orgaan,<br />

maar de advocaat merkt op dat de praktijk<br />

van internationale stratribunalen heet aangetoond<br />

dat de rechterlijke macht binnen<br />

deze tribunalen (indirect) betrokken is bij<br />

het wetgevend proces. “Eerlijk gezegd zijn<br />

de doctrines van externe en interne machtsscheiding<br />

niet diep geworteld in het systeem<br />

van het Internationaal Strahof. (…) Zelfs<br />

wanneer het systeem is gebaseerd op waarheidsvinding,<br />

moet men rekening houden<br />

met het feit dat er externe gevolgen kunnen<br />

zijn wanneer men het principe van interne<br />

scheiding der machten niet respecteert.”<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 33

INTERNATIONAAL RECHT<br />

ZES WIJZIGINGEN<br />

De doctrine van de scheiding der machten<br />

is te beschouwen als een exponent van<br />

de zogeheten sociale contract-theorie. “De<br />

redenering daarachter is het voorkomen<br />

van arbitraire beslissingen en het garanderen<br />

van fundamentele vrijheidsrechten.<br />

Daarom zijn de meeste op conlictmodellen<br />

gebaseerde rechtssystemen niet blij met<br />

praktijken waarbij de rechter op eigen initiatief<br />

de tenlastelegging verandert. Dit<br />

laatste idee is van grotere waarde voor de<br />

mensheid, dan welk waarheidvindingsargument<br />

ook.” In die geest heet Knoops het<br />

Strahof zes wijzigingen voorgesteld. Hij<br />

zegt onder andere dat rechters niet zelf –<br />

en in elk geval niet op het laatste moment<br />

– aanpassingen mogen doen, maar dat zij<br />

dit uitsluitend moeten overlaten aan de<br />

aanklagers. De bestaande regelgeving op<br />

dit gebied (Regulering 55) zou Knoops het<br />

liefst afgeschat zien. “Wat de externe scheiding<br />

der machten betret wil ik voorstellen<br />

dat een onahankelijk, uit experts bestaand<br />

orgaan de verantwoordelijkheid krijgt voor<br />

de regelgeving binnen het Strahofsysteem.”<br />

Prof. Knoops denkt dat honorering<br />

van zijn suggesties het Internationaal Strafhof<br />

zal wapenen tegen uitdagingen die het<br />

gevolg zijn van het huidige gebrek aan legitimiteit<br />

en eerlijkheid. Het zal bovendien<br />

het waardevolste recht van de mens, vrijheid,<br />

onderschrijven. Hij besluit zijn oratie<br />

met een citaat van John Quincy Adams,<br />

VOORBEELD KENIA<br />

In zijn oratie geeft prof. dr. mr. Knoops een voorbeeld van rechters van het Internationaal<br />

Strafhof die met quasi-wetgevende activiteiten verder zouden gaan dan het concept van<br />

externe scheiding der machten toelaat . “De Keniaan William Ruto was de eerste zittende<br />

vicepresident van een staat die partij is bij het Strafhof tegen wie een strafzaak is<br />

aangespannen. Hij had te maken met het dilemma dat hij verplicht aanwezig moest zijn in<br />

Den Haag en tegelijk moest optreden als bestuurder van zijn land. De Keniaanse regering<br />

bekritiseerde de wettelijke eis van het Strafhof dat een beklaagde zijn proces moest bijwonen,<br />

tijdens verschillende bijeenkomsten van de Afrikaanse Unie. Op 28 februari 2013<br />

vroegen Ruto en zijn mede-verdachte Joshua Sang of zij fysiek afwezig mochten zijn en<br />

via een videoverbinding aan het proces konden deelnemen. Op 17 april 2013 verzocht de<br />

verdediging van Ruto de Trial Chamber hem niet te verplichten continu aanwezig te zijn,<br />

vanwege zijn publieke verplichtingen, maar een videoverbinding als alternatief te overwegen.<br />

Destijds bestond daarvoor geen voorziening. Desondanks bereidden rechters een<br />

verandering van de regels voor. De Trial Chamber honoreerde Ruto’s verzoek gedeeltelijk.<br />

Hij moest alleen aanwezig zijn tijdens de openings- en sluitingsverklaringen en in persoon<br />

zijn eigen verklaring aleggen en het vonnis en eventueel de bijbehorende verhoren aanhoren.<br />

De Trial Chamber voegde daaraan toe: ‘In bijzondere omstandigheden mag de Kamer<br />

per geval naar eigen discretie volgens artikel 64(6)(f) een beklaagde onthefen van de plicht<br />

continu aanwezig te zijn. Dat geldt ook voor situaties waarbij deze persoon belangrijke<br />

functies moet verrichten’.”<br />

die het twaalf jaar na het einde van zijn presidentschap<br />

in 1841 voor het Amerikaanse<br />

Hooggerechtshof tijdens de Amistad-zaak<br />

opneemt voor gevangenen uit Sierra Leone,<br />

met als doel de afschaing der slavernij:<br />

‘Heren, ik moet zeggen dat ik van mening<br />

verschil met de scherpe geesten van het<br />

Zuiden en met onze president, die kennelijk<br />

hun gezichtspunten deelt. In plaats daarvan<br />

is de natuurlijke staat van de mensheid – en<br />

ik weet dat dit een controversieel idee is –<br />

vrijheid. Het bewijs is de enorme moeite die<br />

een man, vrouw of kind willen nemen om<br />

wat hen is ontnomen terug te krijgen. Hij<br />

zal zijn ketenen van zich afwerpen. Hij zal<br />

zijn vijanden decimeren. Hij blijt het proberen,<br />

tegen beter weten en alle vooroordelen<br />

in, om thuis te komen’.<br />

Geert-Jan Alexander Knoops is bijzonder hoogleraar politiek van het internationaal recht aan de Universiteit van<br />

Amsterdam en visiting professor internationaal strafrecht aan Shandong University (Jinan, China); van 2003-2013<br />

was hij hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 1998 aan de Universiteit<br />

van Leiden (strafrecht) en in 2004 aan de Universiteit van Ierland (internationaal strafrecht). Daarnaast behaalde<br />

hij in 2000 een LLM graad (Master of Law) aan de Universiteit van Leiden op het gebied van het publiek internationaal<br />

recht en internationaal strafrecht. Prof. Knoops praktiseert als advocaat bij Knoops’ Advocaten en treedt<br />

geregeld op als advocaat voor verschillende internationale tribunalen. geertjanknoops@speakersacademy.nl<br />

34 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© MARCO PETERS FOTOGRAFIE

FOTOGRAFIE: EZEQUIEL SCAGNETTI<br />

COLUMN<br />

Marc Sluszny<br />

Toen Sir George Mallory zich in 1924 opmaakte om als eerste Brit<br />

de hoogste berg van de wereld te beklimmen, vroeg een reporter<br />

hem: "Why do you want to climb Mount Everest?" Mallory antwoordde<br />

kort en bondig: "Because it’s there." Dit lijkt een uiterst<br />

eenvoudig antwoord, maar ik heb er jaren over gedaan om te begrijpen wat<br />

hij hiermee bedoelde.<br />

Elk individu beschikt over een bepaalde hoeveelheid energie die het mogelijk<br />

maakt om zijn of haar dromen te verwezenlijken op voorwaarde dat hij<br />

of zij beschikt over genoeg moed, doorzettingsvermogen en focus. Toch zoeken<br />

wij allen het gemakkelijkste en minst zware pad. Waarom afzien? Waarom<br />

pijn of ongemak verduren? Is het niet eenvoudiger om gewoon te doen wat je<br />

altijd hebt gedaan? Onze natuur lijkt ons te dicteren dat we het best in onze<br />

comfortzone kunnen blijven.<br />

Het is niet<br />

hoe goed je<br />

bent, maar<br />

hoe goed je<br />

wil zijn<br />

Met zijn legendarische respons bedoelde Mallory dat niet zozeer de berg<br />

de uitdaging was, maar het feit dat hij een keuze maakte, zich een doel stelde<br />

en zijn eigen pad koos. Daarom had hij zich uitstekend voorbereid en zorgvuldig<br />

de mogelijkheden gecreëerd om deze hachelijke onderneming tot een<br />

succesvol einde te brengen. Het ging niet om geld, roem of glorie, maar om<br />

persoonlijke groei !<br />

Als mens hoef je geen ‘natuurlijk talent’ te hebben om je dromen te verwezenlijken.<br />

Als je echt iets wil bereiken, zijn er een paar vereisten: je moet<br />

je genoeg willen inzetten, je angsten durven overwinnen en gefocust blijven.<br />

Gun jezelf de tijd om (zelf)kennis te vergaren, werk dagelijks bewust aan je<br />

fysieke en mentale ontplooiing en haal het beste uit jouw capaciteiten. Ga op<br />

zoek naar inspiratie en zorg ervoor dat je gemotiveerd blijt. Gooi jezelf in de<br />

uitdaging; geef honderd procent en wie weet waartoe jij in staat bent. Ook in<br />

jou zit een Mallory!<br />

Waarom is dit dan voor velen zo moeilijk? Het antwoord heet: angst. Angst<br />

is het grootste struikelblok op het pad naar de verwezenlijking van onze dromen.<br />

Alles wat ons ervan weerhoudt om onze doelen of objectieven te bereiken,<br />

is gebaseerd op angst. We kampen allemaal met angsten, ze horen bij het<br />

dagelijks leven. Ze bepalen mede wie we zijn, waar we naartoe gaan en hetgeen<br />

we doen. Echter: pas als we onze angsten in de juiste context kunnen plaatsen<br />

en de psychologische herkomst ervan doorgronden, kunnen we deze hindernis<br />

overwinnen. De meeste mensen hebben de neiging onbekende situaties te<br />

vermijden, om zich zo te distantiëren van alle onzekerheden.<br />

Als het je lukt om je geest vrij te maken van angsten en je negatieve gedachten<br />

uit te schakelen, dan kun je een zen-toestand bereiken, waarin je geest één<br />

is met je lichaam. Pas als geest en lichaam harmonieus functioneren kun je je<br />

doel bereiken en je leven ten volle te benutten! Het is niet hoe goed je bent,<br />

maar hoe goed je wil zijn.<br />

marcsluszny@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 35

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

VOORBIJ DUURZAAMHEID<br />

‘Zonde van het geld, zonde<br />

van de tijd: Duurzaamheid’<br />

ir. Thomas Rau<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

“Duurzaamheid is niets meer dan het optimaliseren van een ziek systeem. Het is<br />

slechts symptoombestrijding. Bovendien werkt optimalisatie niet, want we liggen<br />

met z’n allen op de intensive care”, zegt architect, innovator en visionair Thomas<br />

Rau. “We moeten voorbij duurzaamheid kijken en de samenleving fundamenteel<br />

anders organiseren. Vanuit het besef dat we tijdelijk te gast zijn op aarde, alleen<br />

consequenties van die tijdelijkheid permanent zijn en alles binnen het gesloten<br />

systeem van onze planeet even belangrijk is.”<br />

“<br />

Als onbekend is wat de toekomst brengt,<br />

is het verstandig eerst te kijken wat de<br />

belemmeringen zijn op de weg er naartoe”,<br />

zegt homas Rau. Denken in oplossingen<br />

bijvoorbeeld. Die gewoonte levert volgens de<br />

architect vooral beperkingen op. “Op bijvoorbeeld<br />

de vraag hoe we het (economisch en eco-) systeem<br />

kunnen veranderen is een multidimensionaal antwoord<br />

nodig. Bovendien moeten we samen achter<br />

bepaalde wetmatigheden gaan staan. De cultuur die<br />

nodig is om zo te kunnen denken en handelen moeten<br />

we met elkaar kweken en accepteren, ongeacht<br />

religie, geslacht, opleidingsniveau, huidskleur en<br />

intelligentiegraad.”<br />

“Zonde van het geld, zonde van de tijd: Duurzaamheid.”<br />

Een opmerkelijke uitspraak van de man die<br />

velen zien als de belichaming van dat woord. “Problemen<br />

moeten we bij de oorzaak aanpakken. In deze<br />

maatschappij bestempelen we het middel – in dit<br />

geval duurzaamheid – echter als doel. Daarmee zijn<br />

we er vanaf en hoeven we er niet meer over na te denken.<br />

Dat zie je aan het SER-energieakkoord. Daarin<br />

gaat het alleen over het middel, maar komt geen<br />

enkele zin voor over het werkelijke doel.” Volgens<br />

Rau zitten we in een impasse en weten we niet goed<br />

hoe we ons op deze planeet moeten organiseren. “De<br />

natuur heet altijd gelijk, dus kun je natuurlijke wetmatigheden<br />

niet loslaten zonder daar achteraf op te<br />

worden afgerekend. Kijk naar het klimaatprobleem.”<br />

Rau vertelt later, in het sober aangeklede kantoorgebouw<br />

van RAU Architects met fantastisch uitzicht<br />

over het IJ, dat hem ooit is gevraagd wat hij verwachtte<br />

van de COP21 Klimaatconferentie in Parijs.<br />

“Het allerergste zou een akkoord zijn. Dat betekent<br />

stilstand. Als ik met mijn vrouw een akkoord sluit dat<br />

ik in 2040 stop met drinken en vanaf 2050 zal proberen<br />

trouw te zijn is dat een waardeloze afspraak.<br />

Precies zo’n overeenkomst is in Parijs gesloten. Daar<br />

is overeengekomen dat de opwarming van de aarde<br />

niet meer mag zijn dan twee graden. Met wie hebben<br />

ze dat afgesproken? Wie kan ik daarover bellen, mailen<br />

of appen? Niemand! Het is ongeloolijk arrogant<br />

te denken dat de mens centraal in de schepping staat.<br />

Dit is voorbij duurzaamheid.”<br />

CONSEQUENTIES ZIJN PERMANENT<br />

Rau is in zijn visie mede geïnspireerd door een<br />

zwartwit-foto van de aarde uit 1968, waarop de<br />

mensheid voor het eerst de plek kon zien waar hij te<br />

gast is. “De gastheer, de aarde, dekt de tafel, niet de<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 37

VOORBIJ DUURZAAMHEID<br />

gast. Die moet zich schikken. Dat is moeilijk, bedacht. Het enige wat je kunt doen is met<br />

maar onze houding tegenover de planeet die een bepaald iets een optie nemen op de toekomst<br />

en zorgen dat dit iets er nog is als je<br />

ons zijn mogelijk maakt is voor mij essentieel.<br />

Ons zijn is bovendien tijdelijk, sterker ermee klaar bent. In een gesloten systeem,<br />

nog: alles op aarde is tijdelijk. Mensen, dieren,<br />

bomen, auto’s, stoelen, gebouwen. Niets het waardevolste dat we hebben, meestal de<br />

waarin alles belangrijk is, mag namelijk niets<br />

verloren gaan. We moeten niet iets voor,<br />

doch mét de toekomst bouwen”, zegt de man<br />

in wiens nieuwe economische systeem we<br />

‘Iedereen kan<br />

producten niet langer bezitten, maar slechts<br />

gebruiken. “Alles verandert al. Niets is het<br />

de petitie voor<br />

nieuwe iets. Airbnb, een der grootste hotelketens<br />

ter wereld, heet geen enkele hotel-<br />

de Rechten van<br />

kamer. Uber, het grootste taxibedrijf heet<br />

het Materiaal<br />

zelf geen enkele auto. En als we dingen bouwen<br />

of maken weet niemand tevoren hoe dat<br />

ondertekenen’<br />

uitpakt, maar wel dat we ze misschien wel<br />

gedurende veertig jaar afschrijven. Totale<br />

waanzin. Daarmee leg je een beperkende<br />

hypotheek op een onbekende toekomst. We<br />

schrijven iets af om er vanaf te komen, maar<br />

is permanent, behalve de consequenties van kinderen, schrijven we niet af. Ook al kosten<br />

ze ongeloolijk veel en zijn ze niet eens<br />

het tijdelijke.” Als voorbeeld geet Rau dat de<br />

gemeenteraad van Caïro nog steeds steggelt jouw eigendom. Dat komt doordat ze voor<br />

over het onderhoud van de piramiden, terwijl jou waardevol zijn. Je schrijt niet op wat ze<br />

niemand aan tafel behoort tot de bedenkers kosten, maar wel waar je met hen op vakantie<br />

was of wanneer ze hun eerste tandjes<br />

ervan. “Het heden is dus een opsomming van<br />

alle permanente consequenties van tijdelijke kregen. Kortom je houdt hun waardeontwikkeling<br />

bij. Hetzelfde geldt voor opties op<br />

beslissingen. Met andere woorden: het huidige<br />

klimaatprobleem komt niet doordat we de toekomst.”<br />

ons nu fout gedragen, het is het gevolg van<br />

tijdelijk gedrag uit het verleden. Wat we ook MENTALE TRANSFORMATIE<br />

moeten besefen is dat de aarde een gesloten<br />

systeem is. Wat er is, is er, wat er niet is, heid en geld, zoals nu de deinitie luidt, maar<br />

De economie is geen relatie tussen mens-<br />

is er niet. Er komt niets meer bij. Dat geldt tussen mensheid en natuur (de aarde). “Daarover<br />

gaat het en niets anders. Het nieuwe sys-<br />

voor alle grondstofen. Daarnaast is alles<br />

even belangrijk. Als ik een goedkoop onderdeeltje<br />

uit een duur apparaat haal, werkt het respectvolle relatie faciliteren. Het gaat dus<br />

teem moet die evenwichtige, wederkerige en<br />

niet meer. De waarde van dingen heet niet te niet over duurzaamheid en circulariteit,<br />

maken met geld, maar met de betekenis binnen<br />

de context.”<br />

onze eigen mentale transformatie.” Dan gaat<br />

die beide slechts middelen zijn, maar over<br />

het niet over kennis delen en transparantie.<br />

“Degenen die het hardst roepen dat we<br />

NIETS IS HET NIEUWE IETS<br />

Een andere wetmatigheid is volgens homas<br />

Rau inderdaad dat niemand de toeste<br />

inhoud. Kennis veroorzaakt geen enkele<br />

alles moeten delen, hebben meestal de minkomst<br />

kent. “Ik zeg soms gekscherend dat de verandering. Als op een sigarettenverpakking<br />

staat dat roken dodelijk is en je blijt<br />

toekomst er vroeger anders uitzag. Niemand<br />

had gedacht dat we in <strong>2016</strong> zouden staan, ondanks die kennis doorroken, ben je zelf<br />

waar we nu staan, maar het kan best zijn dat de enige reden waarom dat niet verandert.<br />

in 1999 ineens iets bestond dat al in 1985 was Omdat je het niet wilt. Als ik niet van plan<br />

38 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

VOORBIJ DUURZAAMHEID<br />

was geweest dit gesprek te voeren, was ik niet<br />

gekomen. Ik ben hier, omdat ik dat wilde. Als<br />

we de keten, waarvan wij het kleinste onderdeel<br />

zijn, willen veranderen moeten we onszelf<br />

veranderden. Wat roken betret, of een<br />

andere verslaving, is er geen evolutionaire<br />

manier om te stoppen. Het enige dat werkt<br />

is direct stoppen en het oncomfortabele traject<br />

van zweten, koorts, nervositeit en slecht<br />

slapen doormaken. Die eerste stap zetten is<br />

echter heel moeilijk. De kunst is de mensen<br />

een goed gevoel te geven bij deze oncomfortabele<br />

momenten en trajecten. Dat doe ik<br />

tijdens lezingen.” Rau trekt zijn toehoorders<br />

over de streep door ze te raken. Dat werkt.<br />

“Als een dokter tegen een patiënt zegt dat hij<br />

meteen moet stoppen omdat het anders fout<br />

gaat, raakt hij ook een (emotionele) snaar<br />

en ontstaat een fundamentele verandering.<br />

Dan is de kans groot dat de roker stopt, tenzij<br />

de wil ontbreekt. Mensen helpen elkaar<br />

daarbij. Als een zesjarig kindje koorts krijgt,<br />

omdat zijn tanden wisselen, en gaat hoesten<br />

troost ik het door te zeggen dat het grotemensentanden<br />

krijgt. Wanneer een mens<br />

zijn tanden verliest als hij dertig is, heet hij<br />

wel een levensgroot probleem. Hij weet dat<br />

er dan geen nieuwe komen.”<br />

DISRUPTIEF<br />

We kunnen de toekomst niet kennen,<br />

maar wel de wetmatigheden herkennen<br />

waarbinnen die zich ontwikkelt. Een boer<br />

zaait en bewerkt het land en kan daardoor<br />

voorspellen dat hij zijn mais in oktober kan<br />

oogsten. Doordat hij voor- en niet na-denkt<br />

(dan is hij te laat) weet hij dat als hij niets<br />

doet, er niets gebeurt. “Eigenlijk moeten<br />

we allemaal mentaal boer worden en ons<br />

realiseren dat we wat we niet zaaien in ons<br />

bewustzijn, ook niet kunnen oogsten.” We<br />

moeten dus eerst onze geest ontwrichten<br />

om – automatisch – hetzelfde te doen met<br />

de economie, de samenleving en de keten,<br />

waarvan we onderdeel zijn. Rau: “Dat is de<br />

sleutel. Disruptie betekent afscheid nemen<br />

van waar je vandaan komt, zonder te weten<br />

wat daarvoor wanneer in de plaats komt.”<br />

Volgens de architect is er nog een manier<br />

om een andersoortige samenleving te creëren.<br />

In zijn visie wordt daarin ook waarde<br />

gehecht aan dingen die weinig geldwaarde<br />

hebben, maar desondanks cruciaal zijn. “Er<br />

zijn drie niveaus van kapitaalstromen: geld,<br />

(de materieelste), communicatie en liefde.<br />

Voor een goede relatie is liefde heel belangrijk,<br />

maar als het stukloopt en praten niet<br />

meer helpt, moet je dokken. Uiteindelijk is<br />

het belangrijk te realiseren dat iedereen met<br />

niets op aarde komt en met niets weer gaat.<br />

Tussenin is het een grote kermis. We moeten<br />

onze identiteit dus niet baseren op wat<br />

we hebben, want dat is tijdelijk, maar op wie<br />

we zijn. Ons gedrag binnen de context van<br />

de cultuur waaruit te voortkomen weerspiegelt<br />

zich in de economie. Opvallend is dat we<br />

van hetgeen we het meest hebben, vrijheid,<br />

het minst gebruikmaken. Misschien komt<br />

dat doordat we niet aan de vooravond staan<br />

van de vierde industriële revolutie, maar<br />

van de allereerste zijnsrevolutie. Die geet<br />

ons de mogelijkheid bewust en in alle vrijheid<br />

te kiezen voor een andere relatie met de<br />

plek waar we te gast zijn. Dat vraagt om rijpheid<br />

en die komt niet vanzelf.” Volgens Rau<br />

zijn we spirituele wezens op een menselijke<br />

reis, waarin onze spirituele kracht in tegenstelling<br />

tot onze fysieke kracht oneindig is.<br />

“Ieder mens moet zijn eigen verantwoordelijkheid<br />

nemen en besefen dat slechts één<br />

persoon voldoende is om het hele systeem<br />

te veranderen.”<br />

URGENT IS NIET ACTUEEL<br />

Een ander probleem is dat deze maatschappij<br />

draait om de actuele dingen. Niet<br />

om wat urgent is. Rau: “Urgente dingen ontwikkelen<br />

zich langzaam door de tijd heen<br />

Thomas Rau, CEO van Turntoo en RAU Architecten, is architect/ondernemer en in 1960 geboren in het<br />

Duitse Gummersbach. Hij heeft een pedagogische opleiding gevolgd in Bonn, architectuur gestudeerd aan<br />

de Technische Universiteit Aken en dans en architectuur aan de Kunstacademie in Bonn. Sinds 1989 werkt<br />

hij in Nederland. Rau is een internationaal veel gevraagd spreker. thomasrau@speakersacademy.nl<br />

en trekken dan weinig media-aandacht.<br />

Zodra ze actueel en groot nieuws zijn is het<br />

te laat. Neem de vluchtelingencrisis. Wij<br />

hebben het jarenlang genegeerd en nu zijn<br />

we verbaasd dat die mensen, die niets meer<br />

hebben, naar plaatsen gaan waar ze denken<br />

het beter te krijgen. We wisten dat ze eraan<br />

kwamen, niemand heet daarop geacteerd.<br />

En nu is urgent actueel en breekt de pleuris<br />

uit. Daar staan we nu. Eigenlijk is het<br />

super simpel om dat te veranderen, maar<br />

ook hier is de eerste stap zetten moeilijk<br />

omdat dit vraagt om een ander gedragspatroon.<br />

Daarbij maken we nieuwe fouten,<br />

maar daar leren we van.”<br />

UNIVERSELE RECHTEN<br />

VAN HET MATERIAAL<br />

De schending van mensenrechten gaat<br />

vaak samen met de schending van de<br />

natuur en omgekeerd. Om dit aan te pakken<br />

in het nieuwe economische systeem<br />

heet homas Rau samen met zijn team het<br />

initiatief genomen om, analoog aan de Universele<br />

Verklaring voor de Rechten van de<br />

Mens, ‘he Universal Declaration of Material<br />

Rights’ te introduceren. Op de website<br />

http://theuniversaldeclarationofmaterialrights.org<br />

kan iedereen de bijbehorende<br />

petitie ondertekenen. “Als een mens soeverein<br />

is, is een materiaal dat ook. Als materiaal<br />

soeverein is gaan we heel anders over<br />

bouwen nadenken en over hoe we dingen<br />

doen. Deze Verklaring is een bijdrage aan<br />

de mensenrechten en heet dezelfde impact<br />

op het systeem als de mensenrechten op het<br />

huidige. Alles is even belangrijk. Het een<br />

bestaat niet zonder het andere.”<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 39

© MARTE | JAN HIBMA<br />

40<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

SPOTLIGHT ON<br />

Jort Kelder<br />

Kelder laat zich vorstelijk voor optredens betalen. Zijn<br />

gages bewegen zich (in nouveau riche vocabulaire) rond<br />

de ‘5 tot 10k’, variërend van ijzingwekkende redes/voordrachten/monologen<br />

tot proi verzorgde dagvoorzitterschappen<br />

en galavoorstellingen. Wie maken kans op korting?<br />

Weinigen. Want Kelder is een beetje druk, wat in combinatie met<br />

zijn geringe organisatorische vaardigheden leidt tot een chronisch<br />

overspannen agenda. Gelieve hem niet te storen voor warrige businessplannen,<br />

schrijfopdrachten voor corporale almanakken of deelname<br />

aan tv-programma's in de categorie dansen/koken/zingen/<br />

schaatsen/'modderworstelen', al dan niet met sterren. Heus, dat<br />

meent-ie. U wilt ‘m benaderen namens een goed doel? Hij ligt dagelijks<br />

wakker van ziektes, zielige kinderen en andere wereldleed, maar<br />

leent zich uitsluitend en bij uitzondering voor een enkel ‘groen- en/<br />

of goed dierendoel’. Ook het uitschudden van rijkaards behoort niet<br />

langer tot zijn nevenactiviteiten (bemachtig een Quote 500, vink de<br />

suikeromes van uw dromen aan en benader ze zelf).<br />

Waar kunt u de jongeheer Kelder wél voor benaderen?<br />

1. DAGVOORZITTEN, DEBATTEN, GALA’S<br />

Dat doet-ie graag, en naar verluidt niet onverdienstelijk. Hij<br />

bouwde een stevig trackrecord op als spreekstalmeester bij tal van<br />

bedrijven en brancheorganisaties. Kelder alleen nodig als meningmaker<br />

in een forum? Ook goed. Tevens strikt de polderdandy regelmatig<br />

zijn zelbinder voor om gala’s en andere festiviteiten professioneel<br />

knipogend naar een onvergetelijke inale te voeren.<br />

2. RIJK WORDEN: DE REGELS<br />

(VOOR GEVORDERDEN)<br />

Als hoofdredacteur van Quote en tv-presentator bivakkeert JK al<br />

een kwart eeuw in de reservaten der superrijken. Op basis van al die<br />

kennis en kennissen maakte hij een informatieve en amusante presentatie<br />

over de wereld van het grote, het snelle geld, het goede en<br />

het foute geld. Wat zijn de regels van het rijk worden? Hoe haal je de<br />

Quote 500 en, zeker zo belangrijk, hoe blijf je rijk? Tijdsduur: 1 uur,<br />

exclusief leuke en/of lastige vragen.<br />

3. HOE HEURT HET EIGENLIJK?<br />

Jaha, weet u dat eigenlijk wel… hoe het heurt? Onze polderdandy<br />

annex knufelkakker smaakt succes met ‘Hoe heurt het eigenlijk?’,<br />

zijn tv-programma dat al weer vier reeksen bij de AvroTros/NPO1<br />

te zien is. Met Amy Groskamp-ten Have’s gelijknamige etiquettebijbel<br />

(1939) in de hand, trekt hij door de wereld van de oude en nieuwe<br />

rijken. Onuitroeibare tradities, loepzuivere etiquette, smaak en wansmaak;<br />

het komt allemaal aan bod in zijn Nationale Etiquette Test.<br />

Kelder doet deze presentatie eventueel samen met Yvo van Regteren<br />

Altena, connaisseur van luxe trivia en co-auteur van vrijwel alle Kelder<br />

& Co-producties. De presentatie is, zo u wilt, interactief en bij<br />

voorkeur op een passende oud/nieuw geld-locatie. Tip: heeren, neem<br />

uw vrouw mee. Die heet vast ook zo haar gedachten over de manieren<br />

van de man. Tijdsduur: >45 minuten.<br />

4. PITCHES IN DE DRAKENKELDER<br />

(VOOR ONDERNEMERS)<br />

Uw bedrijf is dritig toe aan nieuwe, innovatieve ideetjes? Trommel<br />

uw talenten op naar een happening met een speciaal pitchdecor,<br />

plus catwalk. Een format op maat waarbij de beste vondsten en producten<br />

ten overstaan van een jury gelanceerd worden. Goed voor de<br />

deelnemers, die zich sterk presenteren, en uitstekend voor het bedrijf<br />

dat het beste uit z’n mensen haalt. Eventueel inclusief professioneel<br />

catwalkdecor en een ‘praatje met de baas’. Tijdsduur: 60-90 minuten.<br />

5. KELDERS CARRIÈRE TIPS<br />

(VOOR HIGH-POTENTIALS)<br />

Boekenkasten zijn volgeschreven vol tips & trucs naar de top. Kelder<br />

vertelt hoe-ie zelf eerst een baasje en daarna een bekendheid werd.<br />

Wat zijn de do’s en don’ts om de top te halen, en waarom lukt het de<br />

een wel en de ander niet? Op basis van cases uit de corporate careerjungle<br />

en interactieve testjes per sms stoeit Kelder met de zaal. Doelgroep:<br />

studenten, high potentials & wannabe Q500-leden. Tijdsduur:<br />

30-60 minuten.<br />

Optreden voor (semi-)overheden doet ‘de knufelkakker’ principieel<br />

voor ‘de helt’, danwel in ruil voor een git aan het goede doel<br />

van zijn voorkeur: Het Beloofde Varkensland van de blonde heldin<br />

Dafne Westerhof. Steun de familie Bokont, check hier hun site, en<br />

stort beestachtige bedragen op Giro 469 t.n.v. 'Familie Bokont' in<br />

Amstelveen.<br />

6. NIEUW, NIEUW, NIEUW!<br />

KELDER IS EEN EVANGELIST...<br />

Helaas, helaas, maar de gemeenschappelijke Europese munt is de<br />

grootste ramp van onze generatie, aldus onze presentator en researcher<br />

Arno Wellens in Het Euro Evangelie. De euro zal Nederland honderden<br />

miljarden gaan kosten. Curieus genoeg leest u daar weinig<br />

over. Ach ja, al die getallen. Te moeilijk voor pers en politiek. En is<br />

het altijd populairder naïef euroiel te zijn of dom eurosceptisch, dan<br />

gewoon met gezond verstand en een calculator bij de hand in de cijfers<br />

te vlooien. Kelder & Wellens komen graag een avondje hel en<br />

verdoemis prediken, zoals het echte evangelisten betaamt. Maar er is<br />

ook ruimte voor luim. Want wees nou eerlijk: de manier waarop verschillende<br />

mediterrane miljonairsfamilies de zaak lessen heet het<br />

niveau van een onweerrstaanbare schelmenroman. Don Silvio rules!<br />

Omdat het duo idealistische motieven heet treden ze op voor 50%<br />

van Kelders normale gage en krijgen bezoekers - liefst vooraf- gratis<br />

een exemplaar van Het Euro Evangelie. Boek nu en lig óók wakker!<br />

jortkelder@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 41

© SUITABLE IMAGES<br />

‘Mijn liefde voor<br />

Amerika is sterk<br />

getemperd’

MAATSCHAPPIJ<br />

‘Nederland is<br />

permanent in PANIEK’<br />

prof. dr. Maarten van Rossem<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Historicus Maarten van Rossem gaat gewapend met humor en onvoorstelbaar veel<br />

kennis in op actualiteiten, maatschappelijke en politieke kwesties tijdens de Speakers<br />

Academy® Theaterlezingen en andere bijeenkomsten in het hele land. À l’improviste.<br />

Elke lezing is een verrassing en gegarandeerd prikkelend en uitdagend. Alle thema’s zijn<br />

mogelijk. Precies zo verloopt het gesprek dat <strong>ACADEMY</strong>® <strong>Magazine</strong> met hem heeft aan<br />

zijn stamtafel in het Polman’s Huis in Utrecht.<br />

Het NTR-televisieprogramma ‘Hier<br />

zijn de Van Rossems’ – waarin<br />

geschiedkundige Maarten van Rossem,<br />

broer Vincent (architectuurexpert)<br />

en zus Sis (kunsthistorica)<br />

ieder op hun eigen wijze naar steden kijken – is met<br />

soms wel een miljoen kijkers ongekend populair. Ze<br />

beschikken alle drie over een enorme feitenkennis,<br />

doch zijn het desondanks soms hartgrondig oneens.<br />

“Ik heb veel gezeur gehad van mensen die denken<br />

dat we een toneelstukje opvoeren en alles ingestudeerd<br />

is. Niet zo gek, want veel uitzendingen zijn<br />

oplichterij van de ergste soort, maar dit programma<br />

is volkomen spontaan.” Dat geldt ook voor de heaterlezingen,<br />

waarvan hij er dit jaar elf of twaalf geet.<br />

“Het zijn geen shows of voorstellingen. Een cabaretier<br />

studeert alles in, bij mij is alles volledig geïmproviseerd.<br />

Natuurlijk ga ik uit van het thema waarvoor<br />

ik ben gevraagd, maar ik bereid geen praatje voor.<br />

Het kan alle kanten opgaan. Dat maakt het niet alleen<br />

voor het publiek, maar vooral voor mezelf boeiend.”<br />

Van Rossems feitenkennis is enorm. Het lijkt alsof<br />

hij een complete encyclopedie in zijn hoofd heet.<br />

“Dat is niet zo moeilijk. Ik heb een uitstekend geheugen<br />

voor jaartallen. Dat is een kwestie van oefening.<br />

Als je vraagt wanneer Eisenhower is geboren roep<br />

ik meteen 1890, maar ik noem dit voorbeeld omdat<br />

ik weet dat ik het weet”, lacht hij. Dat geldt voor veel<br />

feiten over net zoveel onderwerpen, die allemaal ter<br />

sprake kunnen komen tijdens zijn lezingen. Amerika<br />

bijvoorbeeld, zijn grote liefde. “Nou die liefde is<br />

sterk getemperd”, zegt hij verrassend. “Halverwege<br />

de jaren zestig werd ik gegrepen door een boek van<br />

heodore White over de campagne voor de presidentsverkiezingen<br />

van 1960. “Ik raakte eraan verslaafd.<br />

Dat was nog eens politiek! Heel wat anders dan<br />

ons geneuzel met politici die op de markt van Zutphen<br />

folders uitdelen. In 1968 heb ik de voorverkiezingen<br />

met rode oortjes gevolgd. Uiteindelijk mocht<br />

ik mij voor de Utrechtse universiteit decennia lang<br />

bezighouden met de Amerikaanse geschiedenis.”<br />

AMERIKA-VERSLAVING IS OVER<br />

“Mijn verslaving is helemaal over. Ik zie de presidentiële<br />

campagnes nu als miljarden verslindend<br />

amusement op hoog niveau, terwijl het eigenlijk zou<br />

moeten gaan over het voeren van politiek beleid en<br />

het levenslot van modale, vaak ongelukkige Amerikanen.<br />

Miljonairs regeren en miljardairs inancieren<br />

de politiek, met als gevolg groeiende inkomensongelijkheid:<br />

0,1 procent van de Amerikanen verdient nu<br />

gemiddeld 6,4 miljoen dollar per jaar, 206 keer meer<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 43

MAATSCHAPPIJ<br />

dan de 90 procent die gemiddeld 31.000 dollar<br />

krijgt bijgeschreven. “Politiek is Amerika<br />

van de rails geraakt. Het gevolg is een treurig<br />

en beschamend schouwspel, met in de<br />

hoofdrol verschrikkelijke Republikeinen die<br />

de meest abjecte lulkoek uitkramen. Hoe dat<br />

is ontstaan? President Franklin D. Roosevelt<br />

is in 1933, om de grote crisis te kunnen aanpakken,<br />

begonnen met het vergroten van de<br />

rol van de federale overheid. De Republikeinen<br />

vinden dit in strijd met de essentie van<br />

Amerika: de vrijheid van het individu. Zo<br />

is die hele mythologie rond het wapenbezit<br />

er ook gekomen. Zij vinden dat iemand<br />

pas echt een individu is als hij een vuurwapen<br />

heet. Dan kan hij al schietend ‘in glory’<br />

sterven. Het gaat zelfs zover dat scholieren<br />

volgens hen een wapen moeten kunnen dragen,<br />

om zich te verdedigen als iemand hen<br />

op school aanvalt. Het recht van de sterkste<br />

heerst al een beetje in Amerika, maar die<br />

situatie verergert als je de rol van de overheid<br />

weer zou reduceren. De overheid moet niet<br />

alleen goed functionerende markten creëren,<br />

maar ook de zwakkeren in de samenleving<br />

beschermen. Dat vinden rechtse<br />

Amerikanen al snel socialisme. Obama is<br />

een geweldige president, maar zij vinden<br />

hem een socialist, waar wij hem een beetje<br />

links-liberaal zouden vinden. Daarom proberen<br />

ze hem politiek te breken.”<br />

ROMEINSE RIJK<br />

Van Rossems laatste boek ‘Het einde van<br />

het Romeinse Rijk’, dat 17 februari is verschenen<br />

gaat over de oorzaken van de neergang<br />

van het Romeinse Rijk. De historicus kijkt<br />

daarin ook naar parallellen met het heden.<br />

Geregeld duiken beschouwingen op waarin<br />

de trage, relatieve atakeling van de Amerikaanse<br />

mondiale dominantie wordt vergeleken<br />

met de ondergang van Rome. “Toch<br />

kun je die parallel niet trekken. Amerika<br />

raakt niet helemaal in verval. Politiek gaat<br />

het slecht, maar economisch en technologisch<br />

juist goed.” Twee dingen moeten hem<br />

nog van het hart. “Jammer is dat het individu<br />

zo’n grote rol speelt, dat er weinig aandacht<br />

is voor de publieke ruimte. Kijk naar de derdewereldachtige<br />

chaos op Kennedy Airport.<br />

44<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Een ander probleem is dat de Amerikanen<br />

zichzelf voortdurend feliciteren. Steeds<br />

roepen dat je ‘A great nation’ of ‘God’s own<br />

country’ bent is niet de beste houding om de<br />

zaken nu eens kritisch aan te pakken.”<br />

Vooruitkijkend naar de komende presidentsverkiezingen<br />

zegt Van Rossem niet te<br />

denken dat de linkse onahankelijke, maar<br />

bij de Democraten aangesloten kandidaat<br />

Bernie Sanders dé oplossing brengt. “Door<br />

de echte rijken aan te pakken, wat toch nooit<br />

lukt, veroorzaakt hij slechts kapitaalvlucht.”<br />

Hij ziet niet gebeuren dat Donald Trump<br />

president wordt, maar een nominatie sluit<br />

hij niet uit. Van Rossem geet ook toe dat alle<br />

deskundigen in het begin van de campagne<br />

over alles ongelijk hebben gehad. Dus is alles<br />

mogelijk en Leiden in last als Trump toch zou<br />

winnen. “Bij populisten is niets zeker. Het is<br />

allemaal retoriek. In eigen land is Geert Wilders<br />

compleet gebakken lucht. Hij wil uit de<br />

Europese Unie, de gulden terug en een hek<br />

om Nederland. De kans dat dit gebeurt is<br />

voorlopig nul. Toch geloven zijn kiezers het<br />

en dat is een van de grote problemen van<br />

een moderne democratie. Iedereen is nu<br />

geëmancipeerd, dus mogen we allemaal twitteren<br />

dat Rutte mag verzuipen of de regering<br />

uit dieven bestaat. De sociale media, waarvan<br />

velen hoog hebben opgegeven, hebben geen<br />

positief efect. Ik doe er niet aan mee, dat is<br />

verreweg het beste.”<br />

PANIEK<br />

“We hadden beter naar Angela Merkel<br />

moeten luisteren”, houdt Van Rossem de<br />

bezoekers van zijn lezingen voor. “Zij heet<br />

moed en bepaalt de juiste richting”, zegt hij<br />

onder meer wijzend op de vluchtelingencrisis.<br />

De reactie van Oost-Europese landen, die<br />

niet willen meewerken, komt doordat zij niet<br />

hetzelfde emancipatieproces hebben doorgemaakt<br />

als wij. Maar ook bij ons gaat het<br />

niet goed. De manier waarop kleine gemeenschappen<br />

reageren op de komst van (veel)<br />

asielzoekers is ‘geen voorbeeld van vrijgeestigheid’.<br />

“Nederland is vrijwel over alles permanent<br />

in paniek. Over de economie, Europa<br />

dat voortdurend instort of juist te groot<br />

dreigt te worden en natuurlijk over asielzoekers.<br />

In <strong>2015</strong> hebben we 55.000 vluchtelingen<br />

binnengekregen, minder dan een derde<br />

deel van een procent van de bevolking. Toch<br />

is het een drama dat we niet aankunnen. We<br />

denken dat vluchtelingen de hele dag het<br />

azc uitrennen om onze lelieblanke vrouwen<br />

te verkrachten of andere verschrikkelijke<br />

dingen te doen. Onterecht, want juist in de<br />

omgeving van die centra blijkt de criminaliteit<br />

helemaal niet te zijn gestegen. Het gekke<br />

is als ik over dit en andere zaken relativerend<br />

zeg dat het wel zal meevallen, veel mensen<br />

boos worden. Zij vinden alles verschrikkelijk.”<br />

Nog niet lang geleden heet Van Rossem<br />

in een lezing gezegd dat veel beveiligingsmaatregelen,<br />

die voortkomen uit overdreven<br />

of paniekreacties op schokkende gebeurtenissen,<br />

lauwekul zijn. “Iedereen weet dat suïcidale<br />

jongens met AK 47-geweren zo over<br />

beveiligingspoortjes heen springen en beveiligers<br />

neerschieten. Daar helpt niets tegen.<br />

Charlie Hebdo werd ook bewaakt. Haal die<br />

poortjes dus maar weg. Al beweert de Nationaal<br />

Coördinator Terrorismebestrijding dat<br />

de dreiging substantieel is, de kans dat een<br />

Nederlander wordt doodgeschoten door een<br />

terrorist is ongeveer even groot als de kans<br />

op een hoofdprijs winnen in de Staatsloterij.<br />

Angst is een obsessie in dit land dat tot<br />

de vijf veiligste ter wereld behoort.” In Amerika<br />

is die obsessie na 9/11 volgens de historicus<br />

volledig uit de hand gelopen. “Dat land<br />

heet op een volkomen verkeerde, treurige<br />

manier gereageerd, wat heet geleid tot een<br />

mislukte oorlog in Afghanistan en een nog<br />

veel vreselijker mislukte oorlog in Irak. Als<br />

een land het wereldwijde terrorisme heet<br />

bevorderd, zijn dat wel de Verenigde Staten.<br />

Weet je nog dat we Libië moesten bevrijden<br />

van Ghadai? Dat is nu één grote, gewelddadige<br />

chaos waaruit nog allerlei onbeschrijflijke<br />

ellende kan voortkomen.”<br />

BOZIGHEID<br />

Even is het stil. Snel pakt Maarten van<br />

Rossem, een rasverteller, de draad op.<br />

“Zeventig procent van de bevolking is min<br />

of meer redelijk, maar zo’n 25 tot dertig procent<br />

van de Nederlandse kiezers is, net als

MAATSCHAPPIJ<br />

in de VS, bezeten van een heuse bozigheid.<br />

Dat leidt tot niets.” Direct daarna constateert<br />

hij dat er in een gezin met kinderen<br />

altijd wel één lastpost is die alle aandacht<br />

krijgt. In de politiek is dat precies zo. “Of<br />

het nou gaat over de komst van een azc of<br />

wat anders, die lastpost schreeuwt, gooit<br />

met stenen en bepaalt de stemming. Dat<br />

geldt evenzeer voor de volgens de kiezers<br />

populairste politicus van dit moment. De<br />

ouderen onder ons weten dat wij zelf nog<br />

maar net de fase voorbij zijn waarin homoilie<br />

taboe was, vrouwen lange jurken moesten<br />

dragen en achter het aanrecht moesten<br />

blijven. Eind jaren vijtig is de emancipatie<br />

van onze maatschappij begonnen. Moslims<br />

hebben dat proces niet doorgemaakt,<br />

omdat dat in hun land niet kon.” Vandaar<br />

dat het soms botst, maar in eigen land constateert<br />

Van Rossem een rechtse ‘backlash’<br />

die al vijtien jaar aan de gang is. “Dat heet<br />

te maken met de opkomst van het populisme,<br />

wat ik niet de schone maar de boze<br />

slaapster noem. Pim Fortuyn, die overigens<br />

totaal anders was dan Geert Wilders,<br />

heet een hele roedel slapende honden wakker<br />

gemaakt. Daardoor zitten we nu met de<br />

gebakken peren.”<br />

VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE<br />

BOND<br />

Ten slotte gaat het nog even over hemzelf.<br />

College geven doet hij sinds 2010,<br />

twee jaar na zijn pensionering niet meer.<br />

Lezingen des te meer. Maarten van Rossem<br />

vindt bovendien dat ieder fatsoenlijk mens<br />

lid moet zijn van een politieke partij. Zijn<br />

grootvaders stemden op de vooroorlogse<br />

links-liberale Vrijzinnig Democratische<br />

Bond, een soort D66 zonder de rimram van<br />

referenda en gekozen burgemeesters,<br />

die in 1946 is opgegaan in de Partij van<br />

de Arbeid. Van die partij is Van Rossem<br />

nog altijd lid. “Het had in de jaren zestig<br />

best D66 kunnen worden, maar ik was<br />

het niet eens met hun stelling dat onze<br />

democratie slecht functioneerde.Die<br />

functioneerde wel, hoewel niet zoals<br />

ik wilde. Daar wil ik het best over hebben<br />

tijdens een heaterlezing.”<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

PROF. DR.<br />

MAARTEN<br />

VAN ROSSEM<br />

SEP ‘16<br />

OKT ‘16<br />

NOV ‘16<br />

DEC ‘16<br />

JAN ‘17<br />

MRT ‘17<br />

Maarten van Rossem is bekend als auteur van onder andere ‘Nederland volgens<br />

Maarten van Rossem’ (2012) en zijn nieuwste boek ‘Europa volgens Maarten van<br />

Rossem’. Daarnaast verschijnt hij vaak op televisie bij talkshows zoals De Wereld<br />

Draait Door en is hij vast jurylid bij De Slimste Mens. Zijn charme was samen met dat<br />

van zijn broer en zus te bewonderen in het programma ‘Hier zijn de Van Rossems’.<br />

In een avond met Maarten van Rossem leert en lacht het publiek niet alleen veel,<br />

het zal ook versteld staan van de ongelooflijke verhalen waarin hij hedendaagse<br />

gebeurtenissen scherp analyseert en misconcepties blootlegt.<br />

SEIZOENSOVERZICHT <strong>2016</strong>/2017<br />

vr 30 GOUDA De Goudse Schouwburg 20.00 u 0182-513750 goudseschouwburg.nl<br />

ma 3 OSS Theater De Lievekamp 20.15 u 0412-648922 lievekamp.nl<br />

wo 12 WAALWIJK Theater De Leest 20.15 u 0416-331751 deleest.nl<br />

do 13 ROOSENDAAL Schouwburg De Kring 20.00 u 0165-555555 dekringroosendaal.nl<br />

di 25 ZOETERMEER Stadstheater 20.15 u 079-3427565 stadstheater.nl<br />

vr 28 TIEL Schouwburg Agnietenhof 20.00 u 0344-673500 agnietenhof.nl<br />

ma 31 HEERLEN Theater Heerlen 20.00 u 045-5716607 parkstadlimburgtheaters.nl<br />

wo 30 MIDDELBURG Schouwburg Middelburg 20.00 u 0900-3300033 (1,00 p/g) zeelandtheaters.nl<br />

di 13 AMSTELVEEN Schouwburg Amstelveen 20.00 u 020-5475175 schouwburgamstelveen.nl<br />

za 14 DEN HELDER Schouwburg de Kampanje 20.15 u 0223-674664 kampanje.nl<br />

di 17 CUIJK Schouwburg Cuijk 20.15 u 0485-314344 schouwburgcuijk.nl<br />

wo 18 HOUTEN Theater Aan de Slinger 20.15 u 030-6351024 theateraandeslinger.nl<br />

vr 20 BARENDRECHT Theater het Kruispunt 20.15 u 0180-615958 theaterhetkruispunt.nl<br />

za 28 DEN HAAG Koninklijke Schouwburg 20.15 u 0900-3456789 (10 cpm) ks.nl<br />

vr 10 WINSCHOTEN De Klinker 20.15 u 0597-700270 indeklinker.nl<br />

za 25 DORDRECHT Schouwburg Kunstmin 20.15 u 078-6397979 kunstmin.nl<br />

Producent: Speakers Academy ®<br />

Tourneeplanning en publiciteitsmateriaal: Senf Theaterpartners<br />

tel. +31 (0)10 592 31 55 of www.senf.nl<br />

WWW.MAARTENVANROSSEMONLINE.NL<br />

Maarten van Rossem, historicus en Amerikadeskundige, was bijzonder<br />

hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is geregeld te gast als<br />

commentator op radio en televisie. Sinds 2008 heeft hij zijn eigen glossy<br />

‘Maarten!’ . In 2012 werd hij enig jurylid in ‘De slimste mens. Van Rossem<br />

heeft een groot aantal boeken op zijn naam staan. Zijn nieuwste<br />

boek is ‘Het einde van het Romeinse Rijk’ (Uitgeverij Nieuw Amsterdam,<br />

ISBN 9789046819081). maartenvanrossem@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 45

© STUDIO OOSTRUM<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

‘De toekomst is bijna te mooi<br />

om waar te zijn’<br />

Zelf autorijden is in 2025 verboden. Mensen managen in 2026 dankzij slimme apparaten in en buiten hun<br />

lichaam zelf hun gezondheid. Ondernemers moeten hun volgende bedrijf vast opzetten en daarvoor mensen<br />

met een nieuwe ‘mindset’ inhuren. Niets blijft hetzelfde. Richard van Hooijdonk signaleert niet alleen nieuwe<br />

trends, maar spreekt daarover veelvuldig in binnen- en buitenland en helpt overheden, instellingen en<br />

bedrijven zich voor te bereiden op alsmaar snellere veranderingen. Van Hooijdonk, in <strong>2015</strong> de meest gevraagde<br />

trendwatcher en futurist van Nederland, presenteert elke woensdag ‘Mindshift’ op BNR. Daarnaast is hij<br />

regelmatig te zien op televisie, waar hij zijn visie geeft op de toekomst die te mooi is om waar te zijn.<br />

46<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

TRENDWATCHER/FUTURIST<br />

Richard van Hooijdonk<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

De wereld verandert zo snel,<br />

dat de toekomst ons in feite<br />

inhaalt. “Vannacht is de sotware<br />

van mijn Tesla, die ik nu<br />

een jaar heb, geüpdatet. Als ik nu uitstap<br />

parkeert de auto vanzelf in. Op de snelweg<br />

zit ik nog achter het stuur, maar hoef niets<br />

meer te doen”, zegt dé trendwatcher en futurist<br />

van Nederland, Richard van Hooijdonk,<br />

enthousiast. “Straks brengen auto’s mensen<br />

zelfstandig van hun huis naar hun werk en<br />

weer terug. Sowieso verbiedt de overheid<br />

in 2025, na een overgangsfase met gescheiden<br />

rijbanen voor zelfrijdende en autonome<br />

auto’s, zelf autorijden.” Van Hooijdonk ziet<br />

veel voordelen. “Mensen veroorzaken nu 99<br />

procent van alle ongelukken, dus als je de<br />

mens verwijdert wordt het heel veilig op de<br />

weg. Dat heet grote impact op de autoverzekeraars.<br />

Vrachtwagens rijden in treintjes,<br />

iles verdwijnen en we bezitten geen auto’s<br />

meer maar gebruiken ze. Als ik hem niet<br />

nodig heb, kan een ander ermee weg.”<br />

Fitbits zijn straks verbonden met slimme<br />

spiegels. Ze meten automatisch de hartslag<br />

van degene die ervoor staat, maar via<br />

de slimme spiegel zien ze ook vlekjes op het<br />

lichaam. “Daar maken ze een foto van, die<br />

ze doorsturen naar een slimme computer<br />

die ze in een databank vergelijkt met 300.000<br />

andere vlekjes die kunnen duiden op kanker<br />

of een voorstadium daarvan. Binnen drie<br />

minuten is bekend of iemand kanker heet<br />

en kan de behandeling beginnen.” 3D-printers<br />

printen niet alleen medische apparatuur<br />

en protheses, maar ook de medicijnen<br />

die de digitale arts op basis van de verkregen<br />

informatie voorschrijt. “Het is een van<br />

de vele nieuwe instrumenten en technieken<br />

die ziekten in een vroegtijdig stadium kunnen<br />

opsporen. De huisarts zien we over tien<br />

jaar niet meer en ook de ziekenhuismarkt is<br />

dan met twee derde gereduceerd. We managen<br />

straks zelf onze gezondheid en veel langer<br />

dan nu, want de meeste mensen worden<br />

ouder dan 100”, zegt Van Hooijdonk. “Bedrijven<br />

als Philips gaan zich voor een groot deel<br />

op de preventieve gezondheidszorg richten.<br />

Dat is een miljardenmarkt.”<br />

'Privacy en<br />

dataveiligheid is het<br />

grootste probleem<br />

dat we moeten<br />

aanpakken’<br />

ALLES VERBONDEN<br />

Dankzij het Internet of hings zijn steeds<br />

meer zaken met elkaar verbonden. Dat leidt<br />

tot radicale veranderingen wat betret winkelen<br />

en de inrichting van steden. “Virtual<br />

reality en 3D-printers brengen de detailhandel<br />

echt op de knieën. Met een VR-bril<br />

op loop je als het ware langs een modeshow<br />

en druk je op een toets als je jouw favoriete<br />

kledingstuk ziet. Dat wordt vervolgens<br />

geprint of besteld en komt vervolgens bij jou<br />

thuis. Nu vinden veel mensen winkelen in<br />

de stad of online nog leuk, maar straks vinden<br />

veel meer mensen VR-shoppen leuk.”<br />

Van Hooijdonk denkt dat fysiek winkelen<br />

over enkele jaren alleen nog maar bestaat als<br />

‘shopping experience’ in een paar grote steden.<br />

“Maar ook dan klik je op abeeldingen<br />

van wat je wilt hebben en krijg je die producten<br />

’s avonds automatisch thuisbezorgd. Niemand<br />

wil meer sjouwen.” Steden veranderen<br />

in systemen van systemen, digitale plekken<br />

waarin alles qua voorzieningen, veiligheid,<br />

energie en vervoer aan elkaar is gekoppeld.<br />

“Deze transformatie is een grote uitdaging<br />

voor burgemeesters en wethouders.<br />

DRONES EN SMOG-ETENDE<br />

PANELEN<br />

Ook in de landbouw blijt niets hetzelfde.<br />

Drones brengen het land in kaart en dirigeren<br />

sproeidrones naar exact de juiste plekken,<br />

zodat nooit te veel pesticiden worden<br />

verspreid en de vervuiling wordt teruggedrongen.<br />

De oogst is straks volledig programmeerbaar.<br />

Er komen dit jaar al appels op de<br />

markt waarvan het gen is veranderd, zodat ze<br />

niet meer bruin verkleuren. “Inspectiedrones<br />

maken de bouw veel veiliger en smogetende<br />

panelen op gebouwen houden de<br />

luchtvervuiling in toom. Er is zoveel aan de<br />

hand, maar het duurt wel even voordat weten<br />

regelgeving zijn aangepast op de nieuwste<br />

ontwikkelingen.” De overheid begrijpt het<br />

niet en het onderwijs en bedrijfsleven reageren<br />

te traag, constateert Van Hooijdonk.<br />

“Start-ups veranderen alles wat we gewend<br />

waren. Airbnb had geen verstand van hotels<br />

en is nu groter dan Hilton. Uber wist niets<br />

van de taxiwereld, maar speelt daarin nu ene<br />

leidende rol. Hetzelfde geldt voor Spotify,<br />

dat niets had met muziek en nu die branche<br />

helemaal overneemt. Hoewel we nog helemaal<br />

aan het begin staan, volgen ontwikkelingen<br />

op het bied van robotica, internet<br />

of things, big data, nano- en biotechnologie<br />

elkaar snel op. Het onderwijs leidt onze kinderen<br />

echter nog steeds op voor banen die<br />

over tien jaar niet meer bestaan en houdt<br />

geen rekening met de komst nieuwe, interessante<br />

functies, waarvan we zestig procent<br />

nog niet eens kennen. In elk geval zal aan<br />

data-ontwerpers en cyberdetectives grote<br />

behoete zijn.<br />

‘THE NEXT COMPANY’<br />

Digitalisering van de samenleving levert<br />

heel veel kansen op, maar dan moeten we<br />

daar wel op inspelen. Bedrijven moeten hervormen<br />

en nadenken over ‘the next company’.<br />

Voor veel bedrijven geldt dat het<br />

einde best wel eens dichterbij kan zijn dan ze<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 47

TRENDWATCHER/FUTURIST<br />

denken. Denk aan het bekende Kodak-voorbeeld.<br />

“Dan is het van groot belang langs de en ze in tien dagen klaar te stomen voor de<br />

gevraagd honderd medewerkers te trainen<br />

randen van het huidige bedrijf een nieuw toekomst op basis van gefundeerde informatie,<br />

cijfers en toekomstbeelden. Voor slechts<br />

concept neer te zetten, met jonge ‘mindsets’<br />

aan het roer. Zij moeten de vrijheid krijgen een klein aantal van deze specialisten is die<br />

briljant te zijn, door hen bijvoorbeeld drie toekomst weggelegd.”<br />

maanden hun gang te laten gaan en dan verder<br />

te kijken. Doordat in een wereld die zo deelnemers eerst aan een ‘mindset-test’<br />

Richard van Hooijdonk onderwerpt de<br />

snel verandert, verandering de enige constante<br />

factor is, moet elke onderneming die toekomst te laten kijken. “We behandelen<br />

om hen met de juiste zienswijze naar de<br />

zichzelf serieus neemt echt nu al werken aan alle vooroordelen en angsten die ze hebben,<br />

allereerst door ze erover te laten ver-<br />

dat volgende bedrijf en op die manier een<br />

nieuw fundament creëren. Dat is echt waar tellen. Daarna doelgericht aan de slag met<br />

we naartoe moeten en een belangrijke conclusie<br />

die ik ook tijdens mijn lezingen trek. kelde ‘roadmap for disruption’, een unieke<br />

een speciaal voor de masterclasses ontwik-<br />

Bovendien vertel ik dan dat het bedrijfsleven<br />

als geheel meer moet samenwerken met toekomst manoeuvreert; een combinatie<br />

methode die het bedrijf stapsgewijs naar de<br />

universiteiten, hogescholen en mensen in de van kennis, creativiteit en visie.<br />

cloud”, aldus Richard van Hooijdonk.<br />

DE TOEKOMST GAAT OVER<br />

ZOVEEL MEER<br />

De toekomst gaat over zoveel meer. Wat<br />

te denken van privacy en dataveiligheid. Dat<br />

is de komende vijf tot acht jaar het grootste<br />

'Krachtige workshops<br />

probleem dat we moeten aanpakken. Nu is<br />

over ‘Future<br />

de situatie zo dat tien hackers binnen tien<br />

dagen alle banken in Europa kunnen platleggen,<br />

vliegtuigen van koers kunnen laten<br />

Management’<br />

veranderen en kunnen inbreken in Tesla’s.<br />

Tegelijkertijd ontwikkelt de technologie zich<br />

ook zodanig dat we zellerende algoritmes<br />

krijgen die aanvallen van buitenaf kunnen<br />

pareren. De aandacht voor de bestrijding<br />

van cybercriminaliteit en -terrorisme is<br />

INSPIRERENDE LEZINGEN EN<br />

groot, maar nog niet groot genoeg. Terroristen<br />

die stuwdammen laten doorbreken,<br />

WORKSHOPS<br />

“Samen met Speakers Academy® ga ik een<br />

internet of openbare verlichting platleggen<br />

stuk verder en probeer ik door mijn visie op<br />

en met bio-wapens ons drinkwater besmetten<br />

zijn degenen voor wie we echt bang moe-<br />

verandering te geven tijdens inspirerende<br />

lezingen, een andere manier van denken over<br />

ten zijn. Ik spreek daarover vaak in opdracht<br />

te brengen. Ik doe dat voor zalen met duizenden<br />

toeschouwers, maar ook voor groep-<br />

van Defensie en politie. Ook internationaal.”<br />

Van Hooijdonk verwacht de komende<br />

jes van tien mensen. Vaak zijn dat leden van<br />

tijd bizarre ontwikkelingen, niet alleen wat<br />

raden van bestuur, directies en managers,<br />

beveiligingsvraagstukken betret, maar ook<br />

die niet weten welke richting ze uit moeten.<br />

Ik daag ze uit en neem ze mee in mijn<br />

als het gaat om 3D-printen, (botsende)<br />

visie en bewijsvoering, die vaak jaren vooruit<br />

is. Alles op basis van zorgvuldig onderzoek<br />

en inspanning van mijn researchteam. spreker. Daarnaast adviseert hij multinationals en andere ambitieuze<br />

Richard van Hooijdonk is trendwatcher en futurist, internationaal top-<br />

Daarnaast zijn er krachtige workshops over organisaties. Hij is gastdocent aan diverse universiteiten. Eerder<br />

‘Future management’, waarin we in kleine werkte hij als strategisch adviseur, marketingdirecteur, adviseur en<br />

teams aan de slag gaan met de vraag hoe om lid van de raden van bestuur en directies van diverse banken, verzekeraars,<br />

uitgevers en technologiebedrijven.<br />

te gaan met verandering. Een van de grotere<br />

IT consultancybedrijven ter wereld heet me richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl<br />

48 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

drones en zelfrijdende auto’s. Als de wetgeving<br />

helemaal is aangepast en lexibeler is<br />

dan nu om steeds snel te kunnen inspringen<br />

op veranderingen en we gewend zijn aan alle<br />

veranderingen, kan iedereen (burgers, overheden,<br />

ondernemers en onderwijs) daarvan<br />

ten volle proiteren. Wie Van Hooijdonk<br />

goed beluistert weet dat we daarmee niet te<br />

lang moeten wachten.<br />

BUITENLAND, BOEKEN EN<br />

PLATFORMS<br />

Intussen groeit de autoriteit van Richard<br />

van Hooijdonk link. Hij spreekt veelvuldig<br />

in het buitenland en tournees door in<br />

India en Brazilie komen eraan. Sinds ruim<br />

een half jaar presenteert hij elke woensdagochtend<br />

van 10.45-11.00 uur het programma<br />

‘MindShit’ op BNR Nieuwsradio.<br />

“Er komen twee boeken aan. ‘System error’<br />

gaat over hoe de bestaande detailhandels-,<br />

gezondheidszorg-, landbouw-, bancaire en<br />

andere systemen veranderen door de komst<br />

van nieuwe technologie. ‘Terror tech’ gaat<br />

over terrorisme en technologie.” In <strong>2015</strong><br />

bestaat het team van Richard van Hooijdonk<br />

uit 20 specialisten, gevestigd in Sarajevo,<br />

Londen en Amsterdam.<br />

Doordat hij heet gemerkt dat veel ondernemers<br />

niet klaar zijn voor de toekomst en<br />

bedrijven heel beperkt naar de echte toekomst<br />

kijken en nog steeds vooral denken<br />

aan de resultaten en aandelenkoersen van<br />

vandaag, zijn er TrendXS trendportals in<br />

ontwikkeling voor vele sectoren. “Te beginnen<br />

met vastgoed laten we ondernemers<br />

kennismaken met de laatste trends binnen<br />

hun sectoren en laten we zien wat startups,<br />

universiteiten en innovatieve bedrijven<br />

doen, zodat ze actie kunnen ondernemen.”<br />

Richard van Hooijdonk heet de toekomst<br />

al gezien en helpt bedrijven, overheden en<br />

instellingen graag zich daarop voor te bereiden,<br />

voor het te laat is.”<br />

© HIJWEEGE

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

FOTOGRAFIE: CARLI HERMES<br />

COLUMN<br />

Tweespalt<br />

Annemarie van Gaal<br />

Meer en meer raak ik ervan overtuigd dat we een tweespalt in<br />

de samenleving hebben. Of liever gezegd; twee verschillende<br />

samenlevingen die elkaar lastig kunnen begrijpen of vinden.<br />

Aan de ene kant heb je de samenleving van de politiek. Dit is de samenleving<br />

van ‘woorden vangen’. Elkaar betrappen op uitspraken die je jaren geleden<br />

onder andere omstandigheden hebt gedaan. Iemand confronteren met een<br />

zinsnede die verkeerd overkomt omdat die gedaan is tijdens een twee uur<br />

durend interview en nu volledig uit zijn verband is gerukt. Dit is de samenleving<br />

van elkaar woorden in de mond leggen, verdraaien en vervormen. Alles om<br />

je eigen gelijk te halen via de woorden van de ander. Ik sprak laatst met oudpremier<br />

Jan Peter Balkenende over hoe hij het ervoer als iemand alleen maar<br />

bezig is met je te vangen op woorden. ‘Ach, dan denk ik; jij speelt jouw rol en<br />

ik de mijne’, antwoordde hij. Een soort spel is het dus. En wie dat spel het beste<br />

beheerst blijt overeind in de samenleving van ‘woorden vangen’. Instituten<br />

doven meningen en persoonlijkheden. Zolang iedereen in het gareel blijt<br />

lopen en zich aan de code van het spreken met één mond houdt, is er niets aan<br />

de hand en ben jij verzekerd van je salaris aan het eind van de maand. Iedere<br />

kleinste loslippigheidje, kan funest zijn voor de gesloten gelederen.<br />

De journalistiek is overigens een mooi verlengde van deze samenleving.<br />

De beste journalisten zijn in staat om van iedere eenvoudige uitspraak een<br />

controversieel artikel te maken en begrijpen als geen ander het belang van<br />

‘woorden vangen’. Dat is hun rol.<br />

Aan de andere kant van deze samenleving staat een compleet andere<br />

samenleving. Dat is er een van ‘daden doen’. Een groep die zich niet bezighoudt<br />

met elkaar afrekenen op woorden, maar zich richt op het eindresultaat.<br />

Denk bijvoorbeeld aan werknemers of ondernemers. Soms begrijp je de<br />

opdrachtgever niet goed of heb je iets niet goed afgesproken, maar dat is geen<br />

reden om meteen elkaars gelijk te willen halen, je probeert elkaar te vinden om<br />

eruit te komen. Het resultaat telt namelijk en dat is in ieders belang. Geen spel,<br />

geen rol, maar vaak bittere noodzaak omdat er veel op het spel staat.<br />

Maar zodra de samenleving van ‘daden doen’ een overlap krijgt met de<br />

samenleving van ‘woorden vangen’, gaat het mis.<br />

Hoe betekenisvoller je bent hoe lastiger je het krijgt. De politiek en<br />

journalisten rekenen je niet af op daden, maar op woorden. Authentiek zijn<br />

is een zwaar zwaard om te dragen en gedrevenheid is lastig. Toch zullen die<br />

samenlevingen bij elkaar moeten komen om onze wereld te verbeteren en<br />

uiteindelijk vooruitgang te boeken.<br />

annemarievangaal@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 49

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

is gezond<br />

virus voor<br />

bedrijven’<br />

Vrijwel iedereen kent Jörgen Raymann<br />

(en zijn alter ego Tante Es) als<br />

presentator van ‘Raymann is laat’ en<br />

‘zo: Raymann’. Als motivator heeft<br />

hij ontdekt dat het verspreiden van<br />

de geluksfactor binnen een bedrijf<br />

leidt tot gedragsverandering, die<br />

uiteindelijk winst voor het bedrijf en<br />

alle medewerkers oplevert.<br />

50<br />

‘Geluksfactor<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

MOTIVATIE<br />

Jörgen Raymann<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Tien jaar geleden ontmoette ik<br />

Stedman Graham, de man van<br />

Oprah Winfrey. Hij is een inspirerende<br />

motivator die mij met<br />

zijn ‘9 Steps to Success’ stimuleerde anders<br />

naar mijn leven te kijken. Ik kwam erachter<br />

dat het motiveren van mensen ook dicht bij<br />

mij ligt. Net als hij wilde ik vanaf dat moment<br />

mijn eigen verhaal vertalen naar methodes<br />

om andere mensen te helpen hun leven te<br />

verbeteren”, vertelt Jörgen Raymann. Eerst<br />

doet hij dat samen met Dionne Abdoelhaiezkhan.<br />

Ze richten de volledig privaat<br />

geinancierde organisatie Hi5 op, die kansrijke<br />

jongeren zonder sociaal netwerk helpt<br />

de omslag te maken van slachtofer- naar<br />

winnaarsmentaliteit, met de hand als kompas<br />

voor de succes. “De duim staat voor<br />

een positieve instelling, de wijsvinger voor<br />

het bepalen van doel en focus, de ringvinger<br />

voor vertrouwen en betrouwbaarheid<br />

en de pink voor bij de pinken zijn. De middelvinger<br />

geet aan dat je met kop en schouders<br />

boven de rest uitsteekt en overzicht<br />

hebt. We hebben de jongeren meegegeven<br />

dat ze ervoor moeten zorgen dat ze ’s avonds<br />

slimmer gaan slapen dan ze ’s morgens zijn<br />

opgestaan en dat er twee keuzes zijn in het<br />

leven: ouder worden of groeien. Het eerste<br />

kan iedereen, het tweede is een keuze waarmee<br />

je je kunt onderscheiden. Met de rond<br />

Hi5 mede door mij ontwikkelde methodiek,<br />

hebben we in vijf jaar tijd 3.500 jongeren<br />

kunnen koppelen aan bedrijven voor een<br />

stage of een baan en bij hen een mentaliteitsverandering<br />

teweeg gebracht. Het was mijn<br />

eerste ervaring met ‘motivational speaking’”,<br />

zegt Jörgen. Hi5 bestaat niet meer. Dionne<br />

is een zakelijker richting opgegaan met het<br />

bedrijf IZI Solutions, waarmee ze bruggen<br />

slaat tussen overheid, jongeren en bedrijfsleven.<br />

Jörgen Raymann is eind <strong>2015</strong> begonnen<br />

met zijn bedrijf, Giray Motivation and<br />

Coaching. “Girai is Surinaams voor raadgever<br />

(de y is van Raymann).”<br />

ZAKELIJKE ANTIBIOTICA<br />

“Er wordt veel gekopieerd in de motivatiewereld.<br />

Het gaat om basisprincipes van verandering<br />

en persoonlijke groei. Ik ben ervan<br />

overtuigd dat een motivator geloofwaardiger<br />

overkomt als hij daaraan zijn eigen verhaal<br />

koppelt en als het ware zelf zijn eigen<br />

bewezen concept is”, weet Jörgen inmiddels.<br />

“Ik ben in Nederland begonnen als<br />

presentator van een comedyshow en heb<br />

dat uitgebouwd tot het langstlopende ‘late<br />

night’-programma bij de publieke omroep.<br />

‘Raymann is laat’ heet 13 jaar, dus 26 seizoenen,<br />

gelopen. Dat is ongekend. Natuurlijk<br />

heb ik dat niet allemaal van de een op<br />

de andere dag bereikt. Ik heb er hard voor<br />

gewerkt, keuzes gemaakt en eigenschappen<br />

en gedachten aangepast om succesvol te<br />

kunnen worden. Succes komt pas wanneer<br />

je begrijpt wat je met je populariteit kunt<br />

doen en je voor continuïteit zorgt bij wat je<br />

doet.” Voor Giray Motivation and Coachting<br />

‘Ph.D staat bij<br />

mij voor Passion,<br />

Happiness en<br />

Drive’<br />

heet Jörgen Raymann intussen twee nieuwe<br />

instrumenten ontwikkeld. Het eerste noemt<br />

hij ‘business antibiotics’, zakelijke antibiotica.<br />

“Grote bedrijven die een HR-probleem<br />

hebben nodigen vaak een van de grote vier<br />

bureaus uit om hun onderneming door te<br />

lichten. Er wordt van alles bedacht, inclusief<br />

nieuwe werkstructuren, maar meestal<br />

begint er pas dertien maanden en vele euro’s<br />

verder iets te gebeuren en dan is nog niet<br />

zeker dat het aanslaat. Mijn aanpak is totaal<br />

anders. Ik praat liever eerst met de eigenaren<br />

en managers zelf. Zij kennen de missie<br />

en het doel van het bedrijf en weten precies<br />

waar het stagneert. Ik kan ze helpen ontdekken<br />

waarom dat zo is. Met een groepje van<br />

vijf tot tien mensen ga ik zes weken lang aan<br />

de slag. De bedoeling is een soort bewustzijnsverandering<br />

in gang te zetten en in<br />

beeld te brengen welke talenten de organisatie<br />

in huis heet en hoe die het beste zijn te<br />

benutten om de onderneming weer vooruit<br />

te helpen. Na die zes weken kunnen zij als<br />

ambassadeurs de volgende stap zetten, bijvoorbeeld<br />

door de communicatie binnen het<br />

bedrijf en de manier waarop zij op hun beurt<br />

mensen motiveren te verbeteren. Daaraan<br />

schort het vaak.” Vaak maken mensen dingen<br />

ingewikkelder dan ze zijn, is de observatie<br />

van Jörgen, die zelf een pragmatische<br />

aanpak voorstaat.<br />

PH.D<br />

Jörgen Raymann heet enige tijd economie<br />

en rechten gestudeerd en weet hoe bedrijven<br />

in elkaar zitten. Bovendien heet hij er<br />

zelf drie. “Mijn aanpak is mede gebaseerd op<br />

hoe, volgens mijn eigen waarneming, dingen<br />

gebeuren en mensen reageren. Het gaat<br />

in bedrijven ook altijd om de mensfactor en<br />

het stimuleren van ondernemerschap binnen<br />

de onderneming. Het is wetenschappelijk<br />

bewezen dat de geluksfactor daarbij<br />

heel belangrijk is.” Jörgen helpt mensen een<br />

Ph.D, normaal de hoogste Amerikaanse universitaire<br />

graad, te halen. “Bij mij staan die<br />

letters echter voor Passion, Happiness en<br />

Drive, want daar staat of valt alles mee. Ik<br />

ken mensen die niet zijn afgestudeerd en<br />

geen hogere studies hebben gevolgd, maar<br />

doordat ze gelukkig zijn in wat ze doen<br />

toch redelijk succesvol zijn. Ze weten wat<br />

hun passie is en hebben daardoor de drijfveer<br />

beter te presteren. Die geluksfactor zie<br />

ik als een virus dat heel het bedrijf moet<br />

infecteren. Dat gebeurt vaak met kleine men-<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 51

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

selijke omgangsvormen, waar ik ze ook mee<br />

help.” Jörgen geloot echt in gedragsverandering<br />

van de mens. “Ik zeg ondernemers<br />

niet hoe ze hun bedrijf moeten runnen,<br />

dat weten ze zelf wel. Ik geef<br />

hen de instrumenten om een<br />

betere verbinding met en tussen<br />

het personeel tot stand te<br />

breng en. Ook vertel ik hoe<br />

zij hun medewerkers beter<br />

kunnen motiveren om te<br />

doen wat zij graag willen.”<br />

PERSOONLIJKE<br />

DOORSTART<br />

“Ik noem mijn motivatielezingen<br />

voortaan<br />

‘ignition<br />

speeches’, omdat ik<br />

ze zie als startpunt.<br />

Met één lezing kun<br />

je mensen enthousiast<br />

maken en inspireren,<br />

maar dat is te weinig<br />

voor gedragsverandering.<br />

Dat is een langduriger proces.<br />

Daarom is het tweede instrument<br />

dat ik heb ontwikkeld de persoonlijke<br />

doorstart, gebaseerd op mijn eigen ervaringen.”<br />

Hij vertelt hoe hij in 1996, nadat zijn<br />

restaurant in Suriname is gesloten, in een<br />

zwart gaat valt. “Ik ben op zoek gegaan naar<br />

mijn eigen passie en geluk aan de hand van<br />

de vier O’s: Opstaan na de val, Ontdekken<br />

van jezelf, Overzicht creëren en ten slotte<br />

Ondernemen. Door dat te doen heb ik uit-<br />

Jörgen Raymann is televisiemaker, cabaretier en ‘motivational<br />

speaker’. Hij is bekend van programma’s als ‘The Comedy<br />

Factory’, ‘Raymann is laat’ en ‘zo: Raymann’. In Suriname<br />

heeft hij als 17-jarige zijn debuut gemaakt als quizmaster.<br />

jorgenraymann@speakersacademy.nl<br />

52<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

MOTIVATIE<br />

‘Succes komt pas wanneer je begrijpt<br />

wat je met je populariteit kunt doen’<br />

eindelijk het succes bereikt in Nederland.<br />

Dat instrument wil ik inzetten voor mensen<br />

die in ontslagprocedures of een neerwaartse<br />

spiraal zitten en niet meer gelukkig<br />

zijn. Ik geef voor die groep sessies van een<br />

uur, maar wanneer het (werk)boek dat ik nu<br />

schrijf in september uitkomt ga ik trainingen<br />

geven voor iedereen die ongelukkig is in<br />

de bedrijven, van directieleden tot de mensen<br />

op de werkvloer. Volgens mij kan iedereen<br />

een persoonlijke doorstart maken, als de<br />

manier van denken maar goed is en mensen<br />

zich realiseren dat een schijnbaar uitzichtloze<br />

situatie ook kansen biedt. Ik weet dat er<br />

in eerste instantie obstakels zijn, waaronder<br />

inanciële, waardoor mensen die hun baan<br />

verliezen of het niet naar hun zin hebben in<br />

een dip geraken. Maar dat komt doordat ze<br />

de mogelijkheden door hun angst over het<br />

hoofd zien. Het gaat ook hier om het hervinden<br />

van de geluksfactor en de passie. Met<br />

behulp van het juiste instrument komen ze<br />

vanzelf op dat punt”, aldus Jörgen, die tot<br />

nu toe goede reacties heet ontvangen op de<br />

uursessies.<br />

TELEVISIE<br />

Onder het voorbehoud dat de NPO de<br />

pilot goedkeurt, presenteert Jörgen Raymann<br />

vanaf komend najaar een quiz over<br />

rariteiten in contracten en wetten, zeg maar<br />

de kleine lettertjes. “We spelen elke week<br />

met twee teamcaptains en bekende Nederlanders<br />

onder toezicht van een rechter en<br />

een publieksjury.” Een nieuw praatprogramma<br />

op de late avond zit er voorlopig<br />

niet in na zestien jaar ‘Raymann is laat en ‘zo:<br />

Raymann’. “Ook ik moet mijn passie soms<br />

opnieuw ontdekken door nieuwe dingen te<br />

doen en afscheid nemen van het oude.. Tante<br />

Es komt wel terug, maar als stripiguur. Een<br />

tijd geleden heb ik samen met mijn vrouw<br />

een kookboek uitgebracht ‘Koken met tante<br />

Es’. De recepten gaan we online brengen met<br />

commentaar van de getekende Tante Es.”<br />

© MINISTERIE VAN BEELD

FOTOGRAFIE: SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

MEDIA & JOURNALISTIEK<br />

Brenno de Winter<br />

Tekst: Barbara Bulten<br />

Op 5-jarige leetijd schreef je je eerste computerprogramma en sindsdien<br />

ben je altijd met informatietechnologie bezig. Wat fascineert je daar zo in?<br />

“Mijn vader nam me als kind mee naar de levensverzekeraar waar hij werkte.<br />

Die grote computers en hun ongekende mogelijkheden vond ik machtig,<br />

vooral als ik er zelf mee aan de slag ging. Al sinds de jaren ’70 zijn bedrijven<br />

ahankelijk van een computersysteem. De gevaren die daarmee gepaard gaan<br />

vind ik beangstigend en intrigerend tegelijkertijd. Daarom ben ik op zoek<br />

gegaan naar oplossingen. Ik probeer altijd voor de realiteit uit te gaan; dat lees<br />

je ook terug in mijn volgende boek ‘Digitale Stormvloed’. ”<br />

Waar gaat het boek over?<br />

“Digitale Stormvloed gaat over de snelheid waarmee technologie onze<br />

maatschappij heet overdonderd. Veel mensen kunnen dat niet bijbenen. Ze zien<br />

wel de gevolgen, maar niet de oorzaak. Het boek schetst hoe de arbeidsmarkt is<br />

veranderd, waarom winkelketens verdwijnen, politiek niet goed functioneert,<br />

bedrijven hun strategie niet op orde krijgen en hackers ons leven lijken te<br />

bepalen. En vooral hoe je bedreigingen in kansen kunt omzetten.”<br />

Wanneer het gaat over<br />

informatiebeveiliging, hackers, digitale<br />

spionage of privacybescherming, dan is<br />

Brenno de Winter een graag geziene gast<br />

in de media en op symposia. Als geen<br />

ander weet hij helder en doeltreffend uit<br />

te leggen wat er aan de hand is en wat<br />

bedrijven en burgers kunnen doen om zich<br />

te beschermen. Wat drijft deze ICT-kenner?<br />

Hoe probeer jij dit soort onderwerpen aan een breed publiek uit te leggen?<br />

“Neem datalekken. Dat is ingewikkeld, maar ik laat mensen de perspectieven<br />

zien. Ik probeer bij een lezing met concrete voorbeelden uit mijn eigen<br />

praktijk de boodschap op een heldere, serieuze, maar ook humoristische<br />

manier over te brengen. Het komt zelden voor dat bij mijn lezingen niet ook<br />

wordt gelachen.<br />

Daarnaast vind ik het leuk om mensen zelf te laten hacken of een incident na te<br />

laten spelen. Ik heb een interactieve serious game ontwikkeld voor bedrijven<br />

en overheden. Onder tijdsdruk moeten deelnemers bepaalde keuzes maken<br />

en komen ze in contact met oiciële instanties en hackers. Tijdens het spel zie<br />

je dat mensen besefen wat er gaande is en dat hun handelen er echt toe doet.”<br />

Waarom is het belangrijk voor bedrijven om zich te wapenen tegen<br />

datalekken?<br />

“Iedere organisatie verwerkt persoonsgegevens en de wetgever stelt daaraan<br />

zware eisen. Sinds begin <strong>2016</strong> staan er serieuze boetes op overtredingen<br />

wanneer een bedrijf een datalek niet meldt. Goede voorbereidingen zijn<br />

essentieel. Bedrijven moeten nadenken over hun visie en ik help daar graag<br />

bij. Iedere organisatie is uniek, dat maakt mijn werk zo afwisselend. Mijn<br />

lezingen en trainingen zijn nooit een standaard verhaal.”<br />

Brenno de Winter (1971) is een expert op het gebied van informatiebeveiliging,<br />

privacy en de ontwikkeling van de informatiemaatschappij. Hij<br />

schreef diverse boeken, is een veel gevraagd spreker, trainer en dagvoorzitter.<br />

Vorig jaar verscheen zijn meest recente titel 'De Rode Hack'.<br />

brennodewinter@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 53

© JANITA SASSEN<br />

‘Als<br />

dingen<br />

leuk zijn<br />

kun je<br />

alles aan’

THEATER, FILM, TELEVISIE<br />

Topacteur ambieert nóg<br />

een carrière: regisseren<br />

Huub Stapel<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Huub Stapel hoeft zich dit jaar nog op één grote klus te focussen: de rol van de<br />

gehandicapte miljonair Philippe in de theaterversie van de Franse film ‘Intouchables’.<br />

“De laatste tijd heb ik zoveel naast elkaar gedaan. De televisieseries ‘Land van Lubbers’,<br />

‘Zwarte Tulp’(2), ‘Flikken Rotterdam’ en de speelfilm ‘De zevende hemel’ zijn klaar. En ik<br />

heb in januari nog negen voorstellingen gegeven van mijn one man theatershow ‘M/V²’<br />

over relaties en liefde.” Huub weet niet hoe hij het heeft volgehouden, maar had er niets<br />

van willen missen! “Allemaal even leuk.”<br />

De eerste serie voorstellingen van<br />

‘Intouchables’ in het DeLaMar heater<br />

was al elke dag uitverkocht. De reacties<br />

waren zonder uitzondering enthousiast.<br />

Een technicus die in de zaal was gaan kijken,<br />

zei dat hij de ilm al na vijf minuten was vergeten.<br />

En dat terwijl die Franse tragikomedie wereldwijd<br />

door 52 miljoen en in Nederland door 1,2 miljoen<br />

mensen is gezien. De best bekeken Franstalige ilm<br />

ooit!”, zegt Huub Stapel in de artiestenfoyer van het<br />

theater. Zelf heet hij de ilm, waarin de wereld van<br />

de zwaar gehandicapte miljonair Philippe volledig<br />

op z’n kop komt te staan als hij de kleine Parijse<br />

crimineel Driss aanneemt als zijn persoonlijke verzorger,<br />

alweer enige tijd geleden gezien. “Het begon<br />

met een man en een boek, gevolgd door een documentair<br />

portret en een toneelstuk. Nog steeds gebaseerd<br />

op Philippes waargebeurde verhaal, is dat<br />

verilmd en nu is er de Nederlandstalige theaterversie,<br />

waarbij restricties vanuit de producent die<br />

de rechten bezit ervoor zorgen dat we dichtbij het<br />

origineel blijven.” Huub Stapel heet zich terdege<br />

voorbereid, onder meer door de echte Philippe in<br />

Marokko te bezoeken.<br />

“Ik heb er zoveel aan gehad. Door wat hij mij vertelde<br />

en hoe hij erbij lag en zat wist ik hoe ik kon<br />

proberen de kern te raken. Hij kan helemaal niets,<br />

behalve zijn hoofd bewegen en praten. Zijn rolstoel<br />

kan hij via zijn mond bedienen. Hij heet bovendien<br />

oncontroleerbare spasmeaanvallen, die soms<br />

urenlang niet en dan snel achter elkaar voorkomen.<br />

Zo zit ik ook op het toneel. Wat in de ilm en op<br />

het podium niet te zien is, maar wat Philippe wel in<br />

zijn boek beschrijt is dat hij constant enorm veel<br />

fantoompijn heet: 9,5 op een schaal van 1-10. Ook<br />

toen ik met hem praatte verrekte hij van de pijn,<br />

waar hij mee had leren omgaan. Ongeloolijk. Hij<br />

vond het trouwens geweldig dat ik mij zo in hem<br />

verdiepte, voordat ik de rol zou gaan spelen.” Cyriel<br />

Guds speelt in de theaterversie de rol van Driss,<br />

die Philippe introduceert in een voor hem onbekende<br />

wereld, waarin ze op zoek gaan naar spanning<br />

en avontuur. In augustus keert ‘Intouchables’<br />

even terug in het DeLaMar. Tussendoor en daarna<br />

tot eind november zijn er voorstellingen in het hele<br />

land.<br />

‘DE ZEVENDE HEMEL’<br />

De ilm ‘De zevende hemel’ gaat eind dit jaar in<br />

première. Stapel speelt de eigenaar van het gelijknamige<br />

restaurant. Hij heet een vrouw (Henriëtte<br />

Tol) en drie kinderen (homas Acda, Jan Kooij-<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 55

THEATER, FILM, TELEVISIE<br />

man en Halina Reijn), die op hun beurt zijn and Maude’. Doordat Dick Maas’ casting<br />

getrouwd met Noortje Herlaar, Tjitske Reidinga<br />

en Ruben van der Meer. “Er zijn aller-<br />

kreeg ik later de hoofdrol in ‘De lit’. Ik had<br />

director André Sjouwerman in de zaal zat<br />

lei verwikkelingen”, zegt Huub Stapel, die op eerder drie jaar in een fabriek gewerkt,<br />

dat moment nog het prettige vooruitzicht dus ik wist hoe het voelde in een overall te<br />

heet nog een stukje te mogen draaien in lopen.” Daarna speelt hij onder veel meer<br />

Italië. “Ik heb de ruwe, ruwe versie al gezien in ‘Amsterdamned’, ‘Hofmans Honger’ van<br />

en die vond ik behoorlijk indrukwekkend. Leon de Winter en meer contemplatieve<br />

Het is een prachtige, heel goed gelukte tragikomedie.<br />

Het leuke is, dat er ook heel veel<br />

rollen, zoals in ‘Retour Den Haag’ (als Ed<br />

muziek in zit. Het is geen musical, maar we<br />

barsten af en toe in gezang uit. Nederlandstalige<br />

liedjes. Ik zing bijvoorbeeld ‘Zeg me<br />

dat het niet zo is’ van Frank Boeijen. De ‘Ik doe ’t liefst<br />

zang komt naadloos voort uit de scènes.”<br />

alles door elkaar’<br />

In ‘De zevende hemel’ komen twee carrières<br />

van Huub Stapel samen. Acteren en<br />

zingen. Met Dick Maas en Leon de Winter<br />

heet hij ooit in de Director’s Band gespeeld.<br />

“Niet zolang geleden heb ik bij Marco Borsato<br />

in het Gelredome voor 33.000 mensen<br />

‘Wit licht’ gezongen en ‘When the lady van hijn). De lijst met Nederlandse producties<br />

waarin hij op doek en scherm te<br />

smiles’ van Golden Earring. Ik houd van dat<br />

rock idioom. Geweldig om te doen. Weet zien is, is lang. “Ik heb ook de eerste twee<br />

je trouwens dat ik in de originele clip van ‘Flodder’-ilms gedaan, tot Coen van Vrijberghe<br />

de Coningh – die in 1997 bizar vroeg<br />

dat nummer zat? Ik liep daarin een lit uit.<br />

Niet zo gek, want Dick Maas was zowel de is overleden – het overnam.”<br />

regisseur van de clip als van de ilm ‘De lit’, Recent is het wel heel druk geweest<br />

waarin ik mijn ilmdebuut maakte.”<br />

voor de acteur uit Tegelen. In <strong>2015</strong> gaan<br />

op dezelfde avond twee televisieseries in<br />

MEER DAN 140 ROLLEN<br />

première waarin hij een grote rol speelt.<br />

Huub Stapel is, sinds zijn afstuderen Als charmezanger Benno in ‘Goedenavond<br />

dames en heren’ en als Luuk Vonk<br />

als acteur én docent aan de Toneelschool<br />

Maastricht, alweer 35 jaar bezig. Zelfs een in de thrillerserie ‘Zwarte Tulp’. “Seizoen 2<br />

tijdje met het Zwitserleven-gevoel. “Het is ’t is klaar en prachtig geworden. Ik ben nog<br />

leukst alles door elkaar te doen en een breed steeds hartstikke dood, maar in de geest<br />

spectrum aan rollen te spelen. In Nederland, ben ik er weer bij en natuurlijk kan mijn<br />

Duitsland, België, zelfs een keer in Engeland.<br />

Ik kan inmiddels terugkijken op meer Dat verandert wel.” Dan zegt hij, vol ver-<br />

kleindochter mij zien en oma een beetje.<br />

dan 140 fantastische rollen op televisie, het bazing: “Sommige mensen vroegen mij of<br />

witte doek en het toneel”, zegt hij met evenveel<br />

geestdrit als in het begin. “Mijn eerste op tv te zien is anders speelt. Hoe komen<br />

een serie die eerst op Videoland en dan pas<br />

rol was met Mary Dresselhuys in ‘Harold ze op zo’n rare vraag? Alsof ik in het DeLa-<br />

Huub Stapel heeft aan de Toneelschool Maastricht eerst de opleiding docent drama gevolgd en daarna de<br />

acteursopleiding. Hij heeft talloze toneel-, theater- en ilmrollen gespeeld en heeft daarnaast televisieprogramma’s<br />

(waaronder ‘Stapel op auto’s’, ‘TAFKAS, ‘Oberon’ en ‘MAX Monumentaal’). In 2014 heeft hij de Johan<br />

Kaart Prijs gekregen voor de voorstellingen ‘God van de slachting’ en ‘Mannen komen van Mars, vrouwen van<br />

Venus’, mede ‘vanwege zijn scherpe en precieze tekstbehandeling’.<br />

huubstapel@speakersacademy.nl<br />

56<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Mar anders speel dan in de Stadsschouwburg!”<br />

Van ‘Flikken Rotterdam’, dat net als<br />

‘Zwarte Tulp’ op een miljoenenpubliek mag<br />

rekenen en waarin hij het hele seizoen de<br />

rol van Hein Berg speelt, zijn de opnamen<br />

eveneens afgerond. Over ‘Land van Lubbers’,<br />

waarin hij oud-politicus Ruud Lubbers<br />

neerzet, zegt hij: “Dat was fantastisch.”<br />

KRITISCH<br />

Huub Stapel is kritisch op de rollen die<br />

hij krijgt aangeboden ‘en in de positie nee<br />

te zeggen’. “Ik kan dingen afzeggen als ik ze<br />

lauwekul vind of ze er niet bij kan hebben.<br />

Dat is prettig. Het is belangrijk dat dingen<br />

leuk zijn, dan kun je alles aan.” Zelfs met<br />

zoveel producties tegelijk, zoals het afgelopen<br />

jaar, heet hij er ook nu hij ietwat<br />

ouder is geen moeite mee teksten te leren<br />

en te onthouden. Integendeel. “Ik heb het<br />

idee dat het steeds sneller gaat.” Hij heet<br />

nog wel een wens: “Ik wil ook gaan regisseren.<br />

Ik heb dat tot nu toe alleen kleinschalig<br />

gedaan. In Amerika is het heel gewoon<br />

dat acteurs aleveringen van series waarin<br />

ze spelen regisseren. Hier doen Martin<br />

Schwab en Victor Reinier dat. Dat is ook<br />

logisch. Een acteur heet duizenden uren<br />

ervaring op de set. Daar komt geen enkele<br />

regisseur bij in de buurt. Ik kan mensen vrij<br />

snel aan de gang krijgen en weet hoe ik ze<br />

beter kan laten spelen, dus moet het er maar<br />

eens een keer van komen. Ik maak mezelf<br />

wijs dat het wel iets voor me is.” Zelfs als<br />

dat niet op korte termijn gebeurt, kijkt hij<br />

terug op een carrière waarin hij veel verschillende<br />

dingen heet gedaan en de successen<br />

zich blijven opstapelen. “Als het<br />

morgen stopt, kan ik alleen maar blij zijn.”<br />

Maar waarschijnlijk is morgen wel een<br />

beetje te vroeg.<br />

© JORIS VAN BENNEKOM

ECONOMIE & FINANCIËN<br />

Financieel inzicht:<br />

‘iedereen kan het leren’<br />

prof. dr. Dennis Vink<br />

Financieel inzicht is cruciaal voor bestuurders en commissarissen. Prof. dr. Dennis Vink: “Dat lijkt complex,<br />

maar iedereen kan het onder de knie krijgen.” Vink is hoogleraar Finance and Investment op Nyenrode<br />

Business Universiteit. Hij maakt managers vertrouwd met alle facetten van sterk financieel management<br />

waarbij hij nieuwe inzichten koppelt aan de strategische keuzes van de organisatie.<br />

VOORKOM FINANCIEEL<br />

MISMANAGEMENT<br />

“Managers en executives moeten fundamenteel<br />

inzicht hebben in inancieel management<br />

en kritische vragen kunnen stellen ten<br />

aanzien van het verdienmodel van de organisatie.<br />

Vink: ‘Dat is niet langer een keuze, je<br />

moet wel. Anders ben je stuurloos en kun je<br />

verkeerde beslissingen nemen. Dan loop je<br />

het risico failliet te gaan, zoals gebeurde bij<br />

B&O, Imtech en V&D. Als bestuurder kun je<br />

daar persoonlijk voor aansprakelijk worden<br />

gesteld. Ik behandel alle facetten van inanciele<br />

aansturing. Je leert inanciële overzichten<br />

te maken en begrijpen en legt de verbinding<br />

met het verdienmodel. Kortom, je leert jouw<br />

organisatie beter kennen en aansturen.”<br />

WORD EEN EFFECTIEVERE<br />

GESPREKSPARTNER<br />

“Iedereen kent de casus van woningbouwcorporaties,<br />

die gemeenschapsgeld investeerden<br />

in niet-gerelateerde activiteiten. Dat<br />

draaide uit op verlies en had consequenties<br />

voor de hele organisatie. ‘Kennis van inanciele<br />

zaken versterkt je positie als gesprekspartner.<br />

Naar externe inanciers, maar ook naar<br />

de Raad van Toezicht. Je kunt bijvoorbeeld<br />

sterke argumenten geven die overtuigen om<br />

bepaalde investeringen te doen.’ Andersom<br />

werkt het ook: ‘Je weet kritische vragen te<br />

stellen bij een voorstel. Cijfers zijn te manipuleren.<br />

Als een bestuurder bijvoorbeeld per<br />

se een overname wil, kan hij dat proberen<br />

te realiseren door de jaarcijfers optimistisch<br />

voor te spiegelen. Iemand met verstand van<br />

zaken prikt daar doorheen. Simpel gezegd:<br />

niemand kan je meer wat wijsmaken. Dat is<br />

belangrijk, want je wil dat mensen je serieus<br />

nemen als manager.”<br />

BEGRIJP HET FINANCIEEL<br />

KRACHTENVELD<br />

“Vink signaleert dat zijn deelnemers een<br />

grote slag slaan: ‘Mensen ontwikkelen visie op<br />

inancieel management. De tools, – inzicht<br />

in de cash low, het lezen van de balans, een<br />

inanciële strategie bepalen – wij merken dat<br />

mensen die zich eigen maken. Dat zien we<br />

terug in de business cases die mensen schrijven;<br />

daar zitten echt hele goede tussen. Je<br />

merkt dat mensen het spel echt begrijpen.’<br />

Volgens Vink lijkt inancieel management<br />

complex, maar kan iedereen het onder de<br />

knie krijgen. ‘Deelnemers krijgen gaandeweg<br />

het vertrouwen om er zelf mee aan de slag te<br />

gaan en dat is mooi om te zien.”<br />

© THIJS ROOIMANS<br />

Dennis<br />

is<br />

Finance<br />

Vink<br />

hoogleraar<br />

and<br />

Investment op<br />

Nyenrode.<br />

Hij<br />

is ook werkzaam<br />

voor universiteiten<br />

in Kopenhagen, Moskou en<br />

Kaapstad op het gebied van inancial<br />

engineering. Daarnaast is hij betrokken<br />

bij de complexere adviesopdrachten in<br />

de publieke en private sector.<br />

dennisvink@speakersacademy.nl<br />

‘Kennis van inanciële zaken<br />

versterkt je positie als gesprekspartner’<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

57

© GOED VOLK HR CMARC BRESTER<br />

‘Het hoofd<br />

is een<br />

prettige plek<br />

om naartoe<br />

te gaan’<br />

Mensen die hun eigen weg gaan en<br />

ondanks alles iets van hun leven maken.<br />

Arthur Japin voert ze op in zijn romans<br />

en laat zich door hen inspireren. De lezer<br />

komt hen eveneens tegen in de 28 korte<br />

reisverhalen die samen de pas uitgekomen<br />

bundel ‘Goed volk’ vormen. Hoop en<br />

de zelf gekozen dood. Een bijzondere<br />

combinatie, die in werk en leven van<br />

Japin vaak terugkomt en zijn boeken<br />

bijzonder maakt.<br />

58<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

LITERATUUR<br />

Arthur Japin<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Arthur Japin houdt ervan mensen<br />

te beschrijven die ook tegen<br />

beter weten in hoop in het leven<br />

houden. Over hen gaan de<br />

korte verhalen, soms niet meer dan prachtig<br />

uitgewerkte aantekeningen en notities, in<br />

‘Goed volk’. “Door met die bundel bezig te<br />

zijn, merk ik dat ik op bepaalde mensen let<br />

en kijk hoe ze reageren en wat ze doen. Tijdens<br />

twee lezingen van mijn partner Benjamin<br />

Moser bij Harvard is dezelfde vrouw mij<br />

opgevallen, een academische zwerfster die<br />

van lezing naar lezing gaat om te luisteren,<br />

te leren, wat mee te eten en wat overblijt in<br />

haar tas stopt. Ze heet ons na aloop bedankt<br />

en is een van die wonderlijke mensen, die<br />

een ander soort pad kiezen dan anderen en,<br />

al loopt het anders dan gedacht, toch iets van<br />

‘Wat in je jeugd<br />

gebeurt zet de koers<br />

uit voor je leven’<br />

hun leven maken. Deze vrouw houdt een<br />

soort stijl in stand door te eten uit vuilnisbakken<br />

en daarna een lezing bij te wonen.<br />

Dat ontroert mij. Als ik op het verhaalspoor<br />

kom van iemand uit het verleden blijkt dat<br />

ook vaak zo’n persoon te zijn. Iemand die<br />

heet moeten worstelen om een plek te veroveren<br />

of te behouden in de maatschappij.”<br />

“Het heerlijke van reizen is dat ik veel bijzondere<br />

mensen mag zien en ontmoeten.<br />

Als ze mij frapperen maak ik altijd noties<br />

in een opschrijboekje of op mijn telefoon.<br />

Ze komen later meestal wel ergens terug.<br />

Lange tijd heb ik een schetsboekje en pennetje<br />

meegenomen om contouren te schetsen<br />

van zo iemand, er ogen in te tekenen en<br />

te hopen dat het lijkt. In ‘Goed volk’ schets ik<br />

in woorden wat mij is opgevallen, iets dat je<br />

niet verwacht en dus verrast”, zegt Japin. Dat<br />

gebeurt niet alleen bij zwervers en koninginnen<br />

van de nacht, ook bij schrijvers, vorsten<br />

en politici. In het eerste verhaal ‘Staarten<br />

van de Salamander’ valt minister Eveline<br />

Herkens negatief uit de toon tijdens de viering<br />

van het feest rond de 300-jarige betrekkingen<br />

tussen Nederland en Ghana. Japin<br />

beschrijt beeldend hoe hij vergeefs probeert<br />

haar wat te vertellen over Kwasi en Kwame,<br />

twee Ashanti-prinsjes die in de negentiende<br />

eeuw vanuit het fort in Elmina naar Nederland<br />

vertrokken. En hoe Máxima en Willem-Alexander<br />

een half jaar later dansend de<br />

harten van de lokale bevolking veroveren tijdens<br />

hun eerste buitenlandse reis in oiciele<br />

dienst. “Het eerste met Herkens was erg,<br />

het tweede leuk om mee te maken. Vooral<br />

tijdens het toneelstuk, gebaseerd op mijn<br />

boek over de prinsjes, ‘De zwarte met het<br />

witte hart’, was het geweldig ze erbij te hebben.”<br />

Een ander verhaal gaat over de Amerikaanse<br />

schrijfster en activiste Susan Sontag<br />

(1933-2004). “Ben is sinds vijf jaar haar oiciële<br />

biograaf. In ‘Goed volk’ is te lezen hoe<br />

onze reis, als het uitkomt reizen we samen,<br />

in Sarajevo begint op de plek waar dat gekke<br />

mens tijdens de oorlog in Joegoslavië Samuel<br />

Becketts ‘Wachten op Godot’ uitvoerde, terwijl<br />

de mensen vanaf de heuvels openlijk<br />

werden beschoten. Het verhaal over Susan<br />

is nieuw, net als de helt van de andere verhalen.<br />

De rest is eerder gepubliceerd, zij het<br />

dat fragmenten uit mijn dagboek nu verhalen<br />

zijn geworden.”<br />

VERLIEFDHEID<br />

Vrijwel al Japins boeken zijn historische<br />

romans. “Dat genre bevalt mij goed. Als het<br />

echt om historische iguren gaat kloppen de<br />

feiten van zo’n leven altijd. Zodra de deur<br />

dichtgaat en ik in iemands hoofd invul wat<br />

hij of zij moeten hebben gevoeld of gedacht,<br />

komt de ictie om de hoek kijken.” Japin wil<br />

wel zo dicht mogelijk blijven bij zijn personages.<br />

Het onderzoek dat hij daarvoor doet<br />

vergelijkt hij met verliefd zijn. “Je ontmoet<br />

iemand, gaat uit eten en probeert meer over<br />

hem of haar te weten te komen door te vragen<br />

naar hun verleden, favoriete ilms, boeken,<br />

muziek en landen. Dat soort dingen wil<br />

ik over die historische iguren ook weten<br />

en het is gewoon verrukkelijk om je een<br />

paar jaar lang te mogen onderdompelen in<br />

een hele andere tijd. Ik kom wel steeds uit<br />

op de negentiende eeuw. Die periode voelt<br />

heel natuurlijk en dichtbij, maar dat heet<br />

misschien te maken met het feit dat ik ben<br />

opgegroeid met mensen die in die eeuw zijn<br />

geboren en tussen meubels uit die tijd.” Japin<br />

voegt er meteen aan toe dat de zeventiende<br />

eeuw een grens is. “Als ik daarvoor ga zitten<br />

– of in de toekomst – geloof ik het zelf<br />

niet meer. Dat ligt te ver bij mij vandaan.” Of<br />

toch niet? “Een van mijn favoriete romans<br />

is ‘Hadrianus’ Gedenkschriten’ van Marguerite<br />

Yourcenar. Dat verhaal speelt in de<br />

Romeinse tijd en heb ik totaal geloofd en<br />

geslikt. Misschien is een kleiner verhaal over<br />

die tijd een keer een mooi experiment.”<br />

REALITEIT<br />

Zijn personages passen niet in de wereld<br />

zoals die is, maar hebben volgens de schrijver<br />

toch vooral ook met de realiteit te maken.<br />

“Hun verhaal is mijn manier om iets te zeggen<br />

over de realiteit van vandaag. Kijk naar<br />

de ‘De zwarte met het witte hart’. Dat gaat<br />

over culturen en mensen die uit culturen<br />

geplaatst zijn en daardoor ook over de<br />

Sinterklaasdiscussie. Dingen die ik om mij<br />

heen zie zijn er altijd wel in verwerkt. Ik kijk<br />

goed, vermom mij als het ware in een kostuum<br />

en verplaats me in een ander decor.<br />

Door zo afstand te nemen ben ik minder<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 59

LITERATUUR<br />

betrokken, minder een partij in deze wereld<br />

en kan ik door de ogen van historische iguren<br />

kijken naar vandaag en is er tijd om dingen<br />

te doorgronden en te begrijpen.” Japin<br />

is in zijn jeugd jarenlang gepest en geestelijk<br />

en lichamelijk mishandeld en heet daardoor<br />

al vroeg geleerd dingen van alle kanten<br />

te bekijken. “Wanneer mensen jou pijn en<br />

‘Ik vermom mij<br />

als het ware in<br />

een kostuum en<br />

verplaats me in een<br />

ander decor’<br />

verdriet berokkenen, moet je beginnen met<br />

proberen te doorgronden waarom zij dat<br />

doen. Daarvoor moet je een stap uit jezelf<br />

doen en anders kijken. Dan kun je gebeurtenissen<br />

een plaats geven en misschien begrip<br />

opbrengen voor die ander. Wat in je jeugd<br />

gebeurt zet de koers uit voor je leven. Mijn<br />

boek ‘Schitterend gebrek’ heet niet voor niets<br />

zo. Op een gegeven moment denk je zo mismaakt<br />

te zijn door wat er is gebeurd, dat je<br />

nooit meer kunt deelnemen aan het gewone<br />

leven. Dat is ook zo. Ik kan niet echt functioneren<br />

op dezelfde manier als anderen, maar<br />

het schrijven is een manier om daarmee om<br />

te gaan. Vanuit de achterstand uit mijn jeugd<br />

(het gebrek) is het voordeel (schitterend) dat<br />

ik heb geleerd als beschouwer te zien hoe<br />

mensen in elkaar steken.” Japins vader was<br />

recensent van boeken en toneelstukken. “Ik<br />

mocht vaak mee naar het voorstellingen.<br />

Dat was een soort droomwereld.” Niet zo<br />

gek dus dat hij in eerste instantie denkt dat<br />

hij zich het beste in een ander kan verplaatsen<br />

door te acteren. “Het masker van het theater<br />

opzetten en je daar juist laten zien leek<br />

een veilige oplossing voor mijn diepe verlegenheid<br />

en schaamte, maar ik had er niet<br />

over nagedacht. Op toneel merkte ik al snel<br />

dat dit niet was wat ik bedoelde. Mijn boek<br />

‘Maar buiten is het feest’, dat het leven van<br />

Karin Bloemen beschrijt, gaat daar eigenlijk<br />

ook over.”<br />

Japins schrijversloopbaan begint in 1997<br />

met de roman ‘De zwarte met het witte hart’.<br />

“Ik hoorde dat verhaal tien jaar eerder en<br />

60<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

diezelfde avond wist ik dat het moest vertellen.<br />

Ik heb het als scenario naar verschillende<br />

omroepen gestuurd, maar het was te<br />

duur dit historische verhaal te verilmen”,<br />

aldus de auteur die van diezelfde omroepen<br />

wel andere scenario-opdrachten kreeg. Het<br />

schrijven van boeken is, weet hij nu, voor<br />

hem de prettigste manier om te laten weten<br />

wat hij werkelijk van belang vindt. “Ik kan<br />

alles dan rustig uitdenken. Het hoofd is een<br />

heel prettige plek om naartoe te gaan en je<br />

erin terug te trekken. Dan kun je, op een<br />

andere manier, de wereld schetsen zoals je<br />

die wilt of kunt zien, Dat doe ik graag. Daar<br />

staat geen enkele andere schrijfvorm mee<br />

in verhouding. Als je een scenario schrijt<br />

heb je te maken met de inbreng van andere<br />

mensen, terwijl ik nu mijn eigen regisseur<br />

én hoofdrolspeler ben.” In diep in je eigen<br />

hoofd zitten schuilt wel een gevaar, “want<br />

soms moet je wel iets met de werkelijkheid.<br />

Nadat ik afgelopen winter in Frankrijk had<br />

gezeten moest ik na terugkomst reïntegreren<br />

in de maatschappij en mezelf hervinden.<br />

Wanneer je te lang in je hoofd blijt, bestaat<br />

het gevaar dat je helemaal in verdwijnt en er<br />

niet meer uit kunt komen. Dus moet je zoeken<br />

naar een balans.”<br />

‘DE GEVLEUGELDE’<br />

De roman ‘De gevleugelde’ – over luchtvaartpionier<br />

Alberto Santos-Dumont<br />

(1873-1932) die echt geloot dat de mens<br />

kan vliegen, maar gedesillusioneerd stert<br />

– is vorig jaar goed ontvangen en nu al verkocht<br />

aan Brazilië. Duitsland volgt. Het<br />

thema is zelfmoord, naast hoop een rode<br />

draad in het leven en werk van Japin. “In<br />

de week dat Joost Zwagerman uit het leven<br />

stapte is het boek uitgekomen. Wim Brands<br />

interviewde mij over de dood van Joost en<br />

wilde daar graag over doorpraten omdat ook<br />

in mijn boek zelfmoord wordt uitgelegd. Van<br />

dat vervolggesprek is het niet meer gekomen.<br />

Brands koos in april zelf voor de dood.<br />

Jaren geleden had ik al lange gesprekken met<br />

Joost over zelfmoord, waar hij – denk ik – al<br />

erg mee bezig was en tegelijk erg tegen. Hij<br />

zei dingen die ik toen niet begreep, maar nu<br />

wel heb begrepen.” Heel nabij maakt Japin<br />

als 12-jarige de zelfmoord van zijn vader<br />

mee. “Ik was daar als kind blij mee en dankbaar<br />

dat hij het gedaan had. Het luchtte op<br />

en ik dacht dat het goed was. Eigenlijk had<br />

ik me na de dood van Wim Brands voorgenomen<br />

er wat voorzichtiger over te spreken”,<br />

bedenkt Japin zich. “Het geheim en<br />

drama van zelfmoord is dat je het vaak niet<br />

ziet of merkt dat mensen het van plan zijn.<br />

Iemand die zover is en de werkelijkheid zijn<br />

twee parallelle werelden, die elkaar niet kunnen<br />

raken. Iemand had mij tevoren gezegd<br />

dat hij hoopte dat Joost zijn interview in ‘De<br />

wereld draait door’ zou halen. Toen Joost<br />

twee dagen later dood was, was diezelfde<br />

man verbijsterd. Het kan gebeuren dat een<br />

ernstig depressief persoon om hulp vraagt,<br />

maar anderen dat letterlijk niet horen.”<br />

NIEUWE PROJECTEN<br />

Arthur Japin is met twee nieuwe projecten<br />

bezig. Hij is bij het nieuwe DeLa-<br />

Mar druk bezig met een nieuw toneelstuk<br />

(“ik zit alsnog in het theater, maar nu aan<br />

de andere kant”) en zit middenin zijn volgende<br />

roman, die in het najaar van 2017 uitkomt.<br />

“Dat boek gaat over de gedwongen<br />

zelfmoord van Pjotr Tsjaikovski. Een door<br />

zijn broer Modest opgevoede doofstomme<br />

jongen komt langzaam achter het geheim<br />

van de dood van de componist. Het zou ‘De<br />

Tsjaikovski code’ kunnen heten, want het is<br />

best spannend.” Hoewel ook dit boek zelfmoord<br />

als rode draad heet, staat Arthur<br />

Japin zelf vrolijk in het leven. “Het wisselt<br />

zoals bij iedereen, maar ik zit nu in een optimistische<br />

periode.”<br />

Arthur Japin is een Nederlandse<br />

schrijver, die<br />

met romans als ‘De<br />

zwarte met het witte<br />

hart’, ‘Een schitterend<br />

gebrek’, ‘De overgave’<br />

en ‘Vaslav’ grote literaire<br />

prijzen heeft gewonnen,<br />

waaronder de<br />

Libris- en de NS-Publieksprijs. In <strong>2015</strong><br />

verscheen zijn nieuwste roman ‘De gevleugelde’.<br />

Japin schrijft ook verhalen,<br />

toneelstukken en ilmscenario’s. ‘Goed<br />

volk’ is in april <strong>2016</strong> uitgekomen (Uitgeverij<br />

Magonia, ISBN 978949224078).<br />

arthurjapin@speakersacademy.nl<br />

© HEER CORBINO

FOTOGRAFIE: MARTIJN BEEKMAN<br />

COLUMN<br />

Personeel, je<br />

beste adviseur<br />

Sjaak Bral<br />

Personeel is als kinderen: je neemt ze niet, je krijgt ze. Vervolgens<br />

mag je een vaardigheid zien te verwerven die lang niet iedereen van<br />

nature heet: leiderschap. Toch is je stijl van leidinggeven essentieel<br />

voor het slagen van je onderneming. Vandaar dat er boekenkasten<br />

vol worden geschreven over managementstijlen en miljoenen worden<br />

gespendeerd aan trainingen en cursussen. Terwijl geen enkel boek of cursus<br />

kan tippen aan de beste leerschool: uiteraard, de praktijk. Het allerergste dat<br />

je daarbij kan overkomen is volgzaam personeel. Daarmee loop je geheid in<br />

zeven sloten tegelijk. Goede werknemers zijn een verlengstuk van jezelf maar<br />

bezitten tevens een unieke eigenschap die jou en je onderneming verder helpt.<br />

Omring je daarom altijd met mensen die niet klakkeloos aannemen wat je<br />

zegt en betaal ze naar behoren. Geef ze de ruimte om hun mening te geven -<br />

en neem die ter harte.<br />

Heb ik nooit een blunder begaan waarvoor mijn personeel mij had<br />

gewaarschuwd? Jazeker. Een paar jaar geleden bedacht ik voor mijn<br />

oudejaarsconference een lied op de ukelele, zo’n klein grappig houten<br />

gitaartje. Het leek mij leuk om — na het bespelen van het instrument — dit<br />

achteloos op een kruk te leggen en vervolgens een half uurtje later op die<br />

kruk en dús op de ukelele te gaan zitten. In mijn enthousiasme had ik alvast<br />

vijfendertig ukeleles aangeschat. Iedere avond een nieuw exemplaar. Maar<br />

bij de eerste show ging het al mis. Ik zeeg neer op de ukelele; in plaats van<br />

komische gekraak en de aanblik van een dubbelgevouwen gitaartje gebeurde<br />

er helemaal niets. Het kleine kreng bleek zelfs tegen mijn 120 kilo bestand. Een<br />

van mijn technici is nog in de weer geweest met een zaag om dat vervelende<br />

stuk brandhout vooraf door te zagen maar helaas: hoe ik ook ging zitten, het<br />

instrument overleefde glansrijk de klap van mijn zuignap. “Als je goed kijkt,<br />

valt er altijd iets te winnen”, vertrouwde Joop van den Ende mij eens toe. Hij<br />

had gelijk. Haal winst uit je verlies. De afgelopen jaren hebben mijn familie<br />

en vrienden dan ook een origineel verjaardagscadeau mogen ontvangen: een<br />

met felicitaties beschreven ukelele.<br />

sjaakbral@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 61

© SBS ELVIN<br />

oplossen<br />

is mijn<br />

specialiteit’<br />

62<br />

‘Conlicten<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

RECHTSPRAAK<br />

mr. Frank Visser<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Als televisierechter lost mr. Frank Visser al ruim twintig jaar conflicten op tussen gewone mensen.<br />

“Op televisie zien mensen hoe ik dat doe en daar willen ze meer over horen”, aldus Visser. Hij geeft<br />

veel lezingen over dit onderwerp en is steeds vaker rechter bij ‘namaakprocessen’, bijvoorbeeld om<br />

duidelijk te maken hoe het oplossen van bepaalde zakelijke conflicten in zijn werk gaat.<br />

Conlicten oplossen tussen burgers<br />

is mijn specialiteit”, zegt mr.<br />

Frank Visser. “Net zoals ik dat tot<br />

twee jaar geleden deed als kantonrechter<br />

in Zaandam, ga ik ook op televisie<br />

heel integer en volstrekt authentiek te werk.<br />

Ik speel geen rol. Bovendien gaat het om<br />

echte civiele zaken tussen echte mensen, die<br />

iedereen kunnen overkomen. De uitspraken<br />

die ik doe zijn bindend, Beroep is niet<br />

mogelijk. Anders dan bij de gewone rechtbank<br />

komen de partijen die tegenover elkaar<br />

staan vrijwillig naar mij toe, maar zodra ze<br />

het contract hebben getekend waarin staat<br />

dat ze mijn uitspraak accepteren, zitten ze<br />

er aan vast. Als ze bij mij winnen of verliezen<br />

is dat ook zo.” Mr. Visser wijst erop dat<br />

arbitragezaken buiten de rechtbank om in de<br />

zakenwereld vaak voorkomen.<br />

“Mensen zien op televisie hoe ik bestaande<br />

conlicten tussen burgers aanpak. Ze krijgen<br />

een idee hoe onenigheid begint, hoe je<br />

er weer uit kunt komen, wat de juridische<br />

mogelijkheden zijn en welke uitspraken te<br />

verwachten zijn. Dat kun je ook vertalen<br />

op zakelijk niveau. Het is ook de reden dat<br />

opdrachtgevers mij vooral vragen lezingen<br />

te geven over conlictoplossing, of het nu<br />

gaat om burenruzies, problemen op de werkvloer<br />

of conlicten tussen burgers of bedrijven<br />

met de overheid”, aldus mr. Visser.<br />

‘HUMAN INTEREST’<br />

Televisierechtspraak met echte rechters<br />

en bindende vonnissen is in 1981 in de Verenigde<br />

Staten geïntroduceerd. “Dat was ‘he<br />

People’s Court. In Nederland zijn we in 1995<br />

begonnen. Aanvankelijk keken slechts een<br />

paar honderdduizend mensen, maar langzaam<br />

aan is het programma steeds beter<br />

aangeslagen. Na twintig jaar was het met<br />

vaak 1,5 miljoen kijkers een groot succes.”<br />

Een antwoord op de vraag wat daarvan de<br />

reden is kan mr. Visser niet geven. “Achteraf<br />

denk ik wel dat het feit dat zo’n programma<br />

is opgebouwd uit meerdere lagen een rol<br />

speelt. De eerste is ‘human interest’: het verhaal<br />

achter het conlict. Ook willen mensen<br />

weten hoe het juridisch zit. Daarnaast<br />

is er het wedstrijdelement. Kijkers willen<br />

‘Naast lezingen,<br />

speel ik steeds vaker<br />

ook processen na’<br />

een winnaar zien. Tel daarbij op de nodige<br />

humor en drama en je hebt een aantal aspecten<br />

die een programma interessant maken.<br />

Kennelijk vinden de mensen mijn persoon<br />

ook leuk, misschien wel doordat humor bij<br />

mij past.”<br />

Mr. Frank Visser is rechter, tv-presentator, spreker en schrijver. Van<br />

1989-2014 was hij kantonrechter in Zaandam en daarvoor onder<br />

meer rechercheur, reclasseringsambtenaar en oicier van justitie.<br />

Twintig jaar lang (1995-<strong>2015</strong>) presenteerde hij voor de NCRV ‘De<br />

rijdende rechter’. Hij is nu bij SBS 6 te zien in ‘Mr. Frank Visser doet<br />

uitspraak’. Visser heeft ook een aantal boeken geschreven.<br />

frankvisser@speakersacademy.nl<br />

‘MOOT COURT’<br />

‘Moot Court’ is inmiddels een verplicht<br />

vak aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid<br />

in Leiden. Het is een soort oefenrechtbank,<br />

waar studenten bijvoorbeeld kunnen<br />

leren hoe ze een pleidooi moeten opbouwen.<br />

Mr. Frank Visser speelt op verzoek<br />

van opdrachtgevers, die hem naast lezingen<br />

ook daarvoor via Speakers Academy®<br />

kunnen boeken, eveneens steeds vaker processen<br />

na. Dan gaat het bijvoorbeeld over<br />

bedrijven die te maken hebben met een<br />

bepaald type conlict, willen weten wat de<br />

juridische implicaties zijn en hoe een eventuele<br />

rechtszaak eraan toe kan gaan. Wat<br />

een simulator voor piloten in opleiding is,<br />

is het ‘Moot court’ voor juristen en mensen<br />

die bij een conlict betrokken zijn of<br />

kunnen raken. “Je laat aan de zaal zien hoe<br />

het gebeurt. Ik speel de rechter. Twee mensen<br />

uit het bedrijf kunnen, bijvoorbeeld in<br />

het geval van een arbeidsconlict, het dan<br />

opnemen voor respectievelijk de werknemer<br />

en de werkgever. Ik kom ook met een<br />

beslissing, die is toegespitst op de organisatie<br />

die mij heet gevraagd. De casus bedenken<br />

we altijd in overleg”, aldus mr. Frank<br />

Visser, die sinds kort ambassadeur is van<br />

Buurtbemiddeling Nederland. “Overal<br />

in Nederland bestaat buurtbemiddeling<br />

bij burenruzies. Vrijwilligers doen dat.<br />

Zij hebben behoete aan landelijke dagen<br />

waar ze bijeen kunnen komen en iemand<br />

die het belang van hun werk wil uitdragen.<br />

Daarvoor kwamen ze bij uit en ik heb er ja<br />

op gezegd.”<br />

© MET DANK AAN FRANK VISSER<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 63

© ROY BEUSKER<br />

‘De wereld is zo<br />

ingewikkeld niet’<br />

64<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FILOSOFIE<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

‘De alledaagse vraag naar<br />

wetenschap’<br />

prof. dr. Bas Haring<br />

Bij de lezingen die ik geef, en ik geef<br />

ze regelmatig, zitten er meestal<br />

wel een paar mensen in het<br />

publiek die me vragend aanstaren:<br />

"Waar ken ik die vent van?" Ik herken dat<br />

gestaar vaak wel en leg dan uit dat het vermoedelijk<br />

komt vanwege het tv-programma<br />

'Proekonijnen', waar ik een klein rolletje in<br />

heb. Het is heel vreemd om vanwege zo'n<br />

programma herkend te worden. Het speelt<br />

maar een kleine rol in mijn leven en wordt<br />

in een paar weekenden opgenomen. Maar<br />

omdat het wekelijks uitgezonden wordt en<br />

ook nog eens link herhaald heet het meer<br />

impact dan ik in eerste instantie vermoedde.<br />

Ik schaamde mij in het verleden een beetje<br />

voor Proekonijnen. Of misschien is het eerlijker<br />

om te stellen dat ik niet zeker wist wat<br />

anderen van het programma zouden vinden,<br />

en daar een beetje onzeker van werd.<br />

Er lopen schaars geklede dames door het<br />

beeld en het wordt gepresenteerd door de o<br />

zo populaire Dennis en Valerio, op wie vele<br />

meisjes en dames verliefd zijn – dat weet ik<br />

vanwege de rijen voor de studio. En ondertussen<br />

beweert BNN dat het hier om een<br />

wetenschappelijk programma gaat. Die voelen<br />

doorgaans een stuk ernstiger. Moet ik<br />

‘Ik realiseer me<br />

tegenwoordig dat<br />

de combinatie<br />

van onbevangen<br />

nieuwsgierigheid<br />

en daadkracht een<br />

mooie is’<br />

hier wel aan meedoen? Heb ik me regelmatig<br />

afgevraagd. Ik ben ook professor aan een<br />

universiteit. Die van Leiden. Hoe zal men<br />

daar aankijken tegen mijn rol in dit showprogramma?<br />

Ondertussen, nu al weer vier seizoenen<br />

verder, voel ik me bijzonder senang bij<br />

'Proekonijnen', vind ik het júíst een wetenschappelijk<br />

tv-programma, en realiseer ik<br />

me dat het programma bijzonder goed bij<br />

me past.<br />

Dennis en Valerio stellen zélf vragen die<br />

ze zélf proberen te beantwoorden. Een mooi<br />

voorbeeld is de vraag of je als man kunt ervaren<br />

hoe pijnlijk een bevalling is. Mooie vraag<br />

toch? In plaats van zich te wenden tot wetenschappers<br />

in labjassen die van alles kunnen<br />

vertellen over de biologische oorsprong van<br />

pijn en over wat er allemaal gebeurt in een<br />

vrouwenlichaam tijdens een bevalling, gaan<br />

Dennis en Valerio zelf op onderzoek uit. In<br />

de onderhavige vraag binden ze een kastje<br />

voor hun buik dat stroomstootjes afgeet.<br />

Als gevolg daarvan trekken de buikspieren<br />

samen en het idee is dat het aan barensweeën<br />

doet denken. Ik weet natuurlijk niet<br />

of dat werkelijk zo is, en dat weten Dennis<br />

en Valerio zelf ook niet, maar ik vind de<br />

houding prijzenswaardig en wetenschappelijk.<br />

"De wereld is zo ingewikkeld niet", lijkt<br />

'Proekonijnen' te zeggen. "Stel vragen, wees<br />

nieuwsgierig en u mag heus zelf op onderzoek<br />

uitgaan."<br />

En precies dat probeer ik met mensen te<br />

bereiken. Bovendien op een luchtige en toegankelijke<br />

manier. Waar ik me voorheen een<br />

beetje schaamde voor mijn link met Proekonijnen,<br />

realiseer ik me tegenwoordig dat de<br />

combinatie van onbevangen nieuwsgierigheid<br />

en daadkracht een mooie is. En ik gun<br />

iedereen iets meer van díe combinatie.<br />

Bas Haring denkt & vraagt, schrijft & spreekt. Op een heldere en prikkelende manier probeert hij wetenschap en<br />

ilosoie betekenis te geven voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken, columns en het maken van tvprogramma's.<br />

Bas Haring is hoogleraar aan Universiteit Leiden waar hij de leerstoel 'publiek begrip van wetenschap'<br />

bekleedt en hij is oprichter van het masterprogramma 'Media Technology' voor creatieve wetenschap.<br />

basharing@speakersacademy.nl<br />

© ROY BEUSKER<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 65

© FOTOGRAFIE: BAS ROZENDAAL<br />

COLUMN<br />

De consument<br />

eist precisielogistiek<br />

jhr. dr. Walther Ploos van Amstel<br />

Steeds meer bedrijven bieden hun klanten opties voor levering. Bestel<br />

je iets bij CoolBlue, dan wordt het vanavond nog geleverd. In de bouw<br />

geldt: vandaag besteld, morgen tussen 7 en 9 afgeleverd op de bouwplaats.<br />

Je kunt er ook voor kiezen om het pakje af te halen bij het pickup-point.<br />

Afspraak is afspraak. Klanten verwachten precisie-logistiek. Hoe<br />

bereik je dat?<br />

Een paar jaar geleden stond internet vol met artikelen over ‘onthaasten’.<br />

Vergeet het maar! Webwinkels bieden ons steeds meer leveropties aan. Vandaag<br />

besteld vanavond geleverd, vandaag besteld morgen tussen 8 en 10 geleverd<br />

of het pakje ophalen bij een door jou gekozen pick-up point.. Het moet<br />

allemaal nog sneller en nog nauwkeuriger. En, afspraak is afspraak. We betalen<br />

er immers voor.<br />

Klanten, zowel consumenten als organisaties, zijn steeds beter gewend.<br />

Mijn Uber-taxi meldt zich 3 minuten voor aankomst met een bericht:<br />

‘Your Uber is arriving now’. Niet alleen handig voor de klant, maar ook voor<br />

de chaufeur die niet hoet te wachten. De aankomstroute en -tijd van de Uber<br />

zijn bovendien te volgen op je smartphone. Dat is handig.<br />

Dergelijke ontwikkelingen maken dat de klant ook meer verwacht van<br />

transporteurs. Maar waar blijt die service? Een simpel bericht met ’Wij zijn<br />

er over 15 minuten. Bent u niet thuis, druk dan ‘graag een andere keer’ of ‘graag<br />

een andere plek’ in’ bestaat nog niet. Of, ‘bezorg bij mijn buren op nummer<br />

68’. Dit zijn uitdagingen waar bedrijven zich de komende tijd mee bezig moeten<br />

gaan houden.<br />

‘Your Uber is<br />

arriving now’<br />

Consumenten verwachten precisie-logistiek. Dit vergt samenwerken met<br />

de beste partners in de keten; zowel in de magazijnen als in de levering. De<br />

partners zullen onderling hun planningen naadloos moeten afstemmen. Die<br />

planning gaat niet over de komende dagen of uren. Die planning gaat over<br />

de komende minuten. En, als het onverwacht fout gaat, moet die informatie<br />

direct naar zowel de klant als de verzender.<br />

Zo kunnen zij samen snel een oplossing bedenken. Wie is er klaar voor?<br />

waltherploosvanamstel@speakersacademy.nl<br />

66 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

ONDERNEMERSCHAP<br />

Generatie Z is aan zet!<br />

Wie nu ahaakt, haakt nooit meer aan!<br />

René C.W. Boender & dr. Jos Ahlers<br />

Wij praten veel over ze, maar<br />

praten we ook met ze?<br />

Z-ers zijn de kids die nu<br />

opgeleid worden. Zij zien<br />

kansen. Ze zijn slim, snel, open en direct.<br />

Zijn multimediaal en hyperactief (met<br />

games). En willen het vooral leuk hebben.<br />

Generatie Z is een generatie die optimistisch<br />

is over de toekomst. Ze zijn pragmatisch en<br />

autonoom. Maar er zijn ook bedreigingen.<br />

Als het niet snel boeiend is, haken Z-ers af.<br />

Zij hebben minder geduld en zijn ongevoelig<br />

voor hiërarchieën. Zij houden van 'learning<br />

by doing' en willen zowel online als<br />

oline in een machtige beweging ervaringen<br />

op doen. Real time, all the time! Uit wereldwijd<br />

onderzoek uitgevoerd door Jos Ahlers<br />

en René Boender blijkt dat zij behoete hebben<br />

aan persoonlijke aandacht en inspirerende<br />

coaching. Ben je niet spot on binnen<br />

3 seconden, dan klikken ze je weg. Daarbij<br />

is inspireren belangrijker dan motiveren.<br />

Pagina na pagina lees je in ‘Generatie Z en de<br />

vierde industriële revolutie’ hoe de toekomst<br />

eruit gaat zien.Hierbij alvast een inkijkje in<br />

de wereld van Generatie Z....<br />

pag 1 binnentitelblad 1 rechts; alleen naam boek<br />

Z<br />

GENERATIE Z<br />

EYE-OPENER<br />

WAT GAAT ER GEBEUREN VANAF 2025?<br />

1 |<br />

Dr. Jos Ahlers<br />

René C.W. Boender<br />

En de Vierde (Industriële) Revolutie<br />

Generatie Z over de toekomst van geld, leren,<br />

werken, geloof, hoop, dood, liefde, seks, de nieuwe<br />

politieke werkelijkheid, het internet of things<br />

en de vierde industriële revolutie.<br />

INTENSIEVE BEGELEIDING IS<br />

LEUK EN VANAF NU EEN<br />

VEREISTE<br />

Generatie Z is geïnteresseerd in korte<br />

termijn gratiicatie. Zoals we al zagen is<br />

Generatie Z opgevoed met externe feedback.<br />

Hierbij is coachende begeleiding een<br />

must. Bezielde werkgevers of sportclubs die<br />

een beleid voeren waarbij Z-ers met kleine<br />

(korte termijn) stapjes hun positie zien verbeteren,<br />

zullen het beter doen dan clubs die<br />

dit soort programma’s niet hebben. Generatie<br />

Z wil weten waarvoor ze het nu doet!<br />

Ze willen waardering en respect voelen. En<br />

precies weten wat ze moeten doen voor de<br />

volgende stap. Ja, Generatie Z-ers hebben al<br />

vroeg een mening. En die laten ze horen.<br />

INVESTEER IN DE ONDERLINGE<br />

RELATIES<br />

Sfeer is voor Generatie Z belangrijker<br />

dan het behalen van topprestaties. Het<br />

is daarom van belang om, als je Generatie<br />

Z-ers wilt binnenhalen of houden, actief te<br />

investeren in de ‘zachte kant’. Het moet leuk<br />

zijn. Netwerkstructuren, variabele teams,<br />

ruimte voor zelfontplooiing en sociale activiteiten<br />

zijn allemaal instrumenten die<br />

Generatie Z-ers willen ervaren. EEC blijkt<br />

daarbij essentieel: energie, enthousiasme<br />

en creativiteit blijkt de sleutel naar succes<br />

bij Z-ers. Echt en oprecht. Generatie Z kan<br />

moeilijk omgaan met abstracte omschrijvingen.<br />

Trainingen in de sport en opdrachten<br />

in het bedrijfsleven moeten speciiek<br />

en helder zijn. Ook de context waarbinnen<br />

wordt getraind, is belangrijk. Z-ers doen<br />

niets ‘omdat het ze nou eenmaal gezegd<br />

wordt’. Denk daarom niet in opdrachten,<br />

maar in speciieke uitdagingen. Communiceer<br />

daarom duidelijk en geef aan waar het<br />

aan bijdraagt, zodat ze weten waarvoor ze<br />

het doen.<br />

SOCIALE NETWERKEN ZIJN DE<br />

TOEKOMST<br />

Generatie Z is een netwerkgeneratie. Z-ers<br />

leven zowel on- als oline! Maak daar dus<br />

gebruik van.<br />

Dus zet je ilter open.Wij (oudere generaties)<br />

hebben vaak de neiging smalend te oordelen<br />

over de generaties die na ons komen. Uit die<br />

houding is nooit veel goeds voortgekomen.<br />

Want, of we er nu positief of negatief tegenaan<br />

kijken: de Digital Natives zijn onder ons.<br />

En over een tiental jaren zullen deze digitale<br />

inboorlingen beginnen de dienst uit te<br />

maken. Dat is de realiteit van de demograische<br />

ontwikkeling. Deze geboren netwerkers<br />

voor wie internet en al zijn toepassingen<br />

zo gewoon zijn als zuurstof, zullen een aantal<br />

ingrijpende veranderingen afdwingen in<br />

de manier waarop we leven en werken. Wie<br />

nu ahaakt, haakt nooit meer aan. Niets doen<br />

is geen optie!<br />

Meer weten? Lees ‘Generatie Z en de vierde<br />

industriële revolutie’! Of beter nog: boek Jos<br />

Ahlers of René Boender voor de enerverende<br />

Generatie Z keynote. Je gaat dan meteen<br />

anders denken! Op naar de nieuwe MVO:<br />

Moreel verantwoord ondernemen.<br />

reneboender@speakersacademy.nl<br />

josahlers@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN RENÉ BOENDER<br />

© MET DANK AAN JOS AHLERS<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

67

© STEPHAN VANFLETEREN<br />

‘De politiek is nu<br />

echt geschiedenis’<br />

Femke Halsema blikt in ’Pluche’ terug op een ‘fantastisch avontuur’. Haar politieke carrière – van nieuwbakken en<br />

onervaren Kamerlid tot bij velen geliefd fractievoorzitter en debater – valt immers samen met een van de turbulentste<br />

perioden in de Nederlandse politieke geschiedenis. De aanslagen van 9/11, de moorden op Pim Fortuyn en Theo<br />

van Gogh, de opkomst van Geert Wilders, de economische crisis en de verruwing van het debat. Ze is openhartig en<br />

eerlijk, ook over zichzelf. “Ik ben geen heilige en heb ook wel eens trucjes uitgehaald.”<br />

68<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

POLITIEKE MEMOIRES<br />

drs. Femke Halsema<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

De opkomst van het populisme<br />

heet mijn politieke<br />

loopbaan erg getekend”, zegt<br />

Femke Halsema, wanneer we<br />

een laatste keer de politiek induiken om<br />

te praten over haar politieke memoires. In<br />

‘Pluche’ beschrijt ze helder en boeiend hoe<br />

de Tweede Kamer tussen 1998 en 2010 verandert<br />

van een besloten sociëteit in een<br />

politieke arena, waar politici soms op het<br />

scherpst van de snede politieke conlicten<br />

uitvechten. Die ontwikkeling begint wanneer<br />

Pim Fortuyn in 2001 de landelijke<br />

politiek betreedt. Femke is dan drie jaar<br />

Kamerlid. Met zijn hyperbolische taalgebruik<br />

en on-Nederlandse machtsambitie<br />

krijgt Fortuyn steeds meer aanhangers. ‘Hij<br />

deelt onomwonden mee dat er nog maar nul<br />

asielzoekers mogen binnenkomen, noemt<br />

de moslims een ‘vijfde colonne’, die het huis<br />

willen overnemen. Zijn stijl en woordkeuze<br />

maken zijn politieke tegenstanders woordeloos’,<br />

aldus Femke in ‘Pluche’. Na de val van<br />

het paarse kabinet Kok II en – enkele dagen<br />

voor de verkiezingen van mei 2002 – de<br />

moord op de LPF-voorman, kan ze ‘het verlangen<br />

naar zekerheid en hardere maatregelen<br />

emotioneel goed begrijpen’. “Ik heb de<br />

manier waarop politici daarmee aan de haal<br />

gingen echter heel zorgelijk gevonden.” Ze<br />

trekt een parallel met het heden: “Na de aanslagen<br />

in Brussel zie je dat de roep om grenzen<br />

te sluiten en privacy in te perken omwille<br />

van de veiligheid weer aanzwelt. Een dader<br />

van de aanslagen in Parijs is echter in Brussel<br />

gewoon dankzij klassiek grondig recherchewerk<br />

gevonden. Dat is veel belangrijker dan<br />

het blijven aantasten van burgerrechten. Het<br />

is zeer zorgwekkend dat politici die daarvoor<br />

zijn zoveel macht krijgen.”<br />

ZIEKTE VAN DE POLITIEK<br />

Ze uit nog maar zelden een politieke<br />

mening. Ruim vijf jaar na het verlaten van<br />

de politiek lijkt het alsof een last van haar<br />

schouders is gevallen. “Door ‘Pluche’ ben ik<br />

er nog een keer mee bezig, maar ik volg de<br />

‘Ik heb voor een<br />

mensenleven<br />

genoeg meningen<br />

uitgedeeld’<br />

politiek nu van vrij grote afstand. De binnenlandse<br />

politiek houdt me ook niet zo bezig,<br />

ik ben meer geïnteresseerd in wat internationaal<br />

gebeurt, zoals in Syrië en het Midden-Oosten.<br />

Ik heb voor een mensenleven<br />

genoeg meningen uitgedeeld, dat hoet niet<br />

meer zo nodig. Als ik me al ergens mee<br />

bemoei is dat om het op te nemen voor mensen.<br />

Zoals Diederik Samsom, die onrechtvaardig<br />

wordt beoordeeld.” Ze schrijt dat<br />

ze na haar vertrek merkte dat ze was gaan<br />

lijden aan de ziekte van de politiek en bijna<br />

alles beschouwde als een wedstrijd. “Dat<br />

was eigenlijk al een tijdje zo en ik was verveeld<br />

geraakt. Toch had ik niet verwacht<br />

dat ik ‘Pluche’ zou ervaren als een deinitieve<br />

afronding van die periode. En als een<br />

kroon! Mijn politieke geschiedenis is voltooid.<br />

Dat is heel prettig.” ‘Het is klaar. De<br />

reden is simpel. Ik heb er genoeg van’, schrijt<br />

Femke over haar afzwaaien, eind 2010. Haar<br />

partij staat dan op tien zetels, maar de euforie<br />

daarover verzwakt snel. De formatie van<br />

een paars+ kabinet mislukt en GroenLinks<br />

wacht wederom een oppositierol. De eerste<br />

twee jaar na haar vertrek als Kamerlid en<br />

fractievoorzitter voelt Femke enkel akeer<br />

als de politiek ter sprake komt. Door de<br />

chaos die na haar afscheid is ontstaan binnen<br />

haar partij slaat de onzekerheid toe en vraagt<br />

ze zich af of de lange jaren van politiek werk<br />

niet voor niets zijn geweest. Na alle ruzies<br />

en blunders verliest de partij snel aan aantrekkingskracht.<br />

Femke trekt zich dat aan.<br />

Ze schrijt: ‘Met het dramatische vertrek van<br />

mijn opvolger Jolanda Sap in oktober 2012<br />

bevrijd ik mij van de laatste aanhankelijkheid<br />

aan GroenLinks. (…) Door Groen-<br />

Links daarna echt naar de achtergrond van<br />

mijn bestaan te verbannen krijg ik lucht<br />

en een realistischer perspectief op de politiek<br />

en mijn bijdrage daaraan. Daarmee<br />

breekt het moment aan dat ik rekenschap<br />

wil gaan aleggen over mijn politieke jaren’.<br />

Ze voegt, inmiddels weer neutraler denkend<br />

over GroenLinks, de daad bij het woord en<br />

begint te schrijven met als resultaat ‘Pluche’,<br />

waarin ze onthult dat het avontuur nog niet<br />

ten einde had hoeven zijn: Lodewijk Asscher<br />

heet haar in 2012 heet gevraagd minister<br />

te worden in Rutte II. Voordat ze ja of nee<br />

kan zeggen blijkt dat coalitiepartij VVD haar<br />

eventuele voordracht blokkeert.<br />

DISCREET<br />

Ze vertelt haar memoires zeer bewust in<br />

de tegenwoordige tijd. “Je kunt het schrijven<br />

als iemand die terugkijkt en zegt ‘met<br />

de kennis van nu hadden we het allemaal<br />

heel anders gedaan’, maar dat lijkt mij minder<br />

interessant. Lezers willen gewoon weten<br />

hoe ik het ervaren heb. Het enige nadeel is<br />

dat deze schrijfvorm de mogelijkheid terug<br />

te blikken, te analyseren en daaruit conclusies<br />

te trekken beperkt, maar ik doe het wel af<br />

en toe. Ik heb per se geen ‘I told you so’-boek<br />

willen schrijven en geprobeerd zo indiscreet<br />

mogelijk over mezelf en zo discreet mogelijk<br />

over anderen te schrijven, zeker als het gaat<br />

om vrienden of kwetsbare medewerkers”,<br />

zegt Femke Halsema. “De moeilijkste passages<br />

gaan over mensen die door iedereen<br />

afgebrand zijn en geraakt, zoals Tara Singh<br />

Varma, die ik niet opnieuw wil beoordelen,<br />

maar wel efect op mij hebben gehad.” Het<br />

boek is heel gedetailleerd. “Je weet hoe het<br />

geheugen werkt. Sommige gebeurtenissen<br />

maken een enorme indruk en die onthoud je<br />

helemaal. Bijvoorbeeld een lunch met Felix<br />

Rottenberg, halverwege de jaren negentig.<br />

Ik herinner me het gesprek bijna woordelijk,<br />

van de rest er omheen niets meer. Ik heb<br />

dus veel onderzoek moeten doen. Al was het<br />

maar omdat ik mij geen slordigheden kan<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 69

POLITIEKE MEMOIRES<br />

permitteren. Om mensen een beter inzicht met onze omgeving moeten omgaan. Ik heb<br />

te geven in de politiek moet het kloppen.” mezelf altijd beschouwd als kind van de jaren<br />

Femke beschrijt uitgebreid hoe ze in zeventig, toen tolerantie hoogtij vierde. Journalist<br />

Henk Holand schreef daarover dat de<br />

de politiek terechtkomt. “Als criminoloog<br />

en wetenschappelijk medewerker van de burger gedekoloniseerd raakte door de staat<br />

Wiardi Beckman Stichting schreef ik een en dat mensen zich ontworstelden aan rangen<br />

boekje over criminaliteit, waarmee de PvdA en standen. Dat vind ik nog steeds heel mooi.”<br />

– de partij waarvan ik voor mijn werk lid<br />

moest zijn – niet zo gelukkig was. Ik ben uiteindelijk<br />

bij de stichting weggegaan, omdat Femke Halsema vertelt dat ze aanvankelijk<br />

COMPROMISSEN<br />

ik mij daar niet thuis voelde. Paul Rosenmöller,<br />

toen fractievoorzitter van GroenLinks, maar later besete dat het ook eervol kan<br />

compromissen sluiten ‘een beetje vies vond’,<br />

vroeg me of ik samen met hem progressieve zijn. “Als je er uitkomt met mensen die veel<br />

politiek wilde vormgeven.” Ze kent, ook vanwege<br />

de reacties van allerlei mensen, een dat een goed gevoel. Dat besef heet me ook<br />

tegenovergestelde opvattingen hebben, geet<br />

moeilijke start, maar leert veel van Paul. gematigder gemaakt.” Met Mark Rutte kan<br />

“Dat moest wel, want voordat mijn politieke ze het goed vinden, maar eens is ze het niet<br />

loopbaan begon, was ik nooit in de plenaire altijd met zijn aanpak. Ook met Alexander<br />

zaal van de Tweede Kamer geweest.” Vier Pechtold en André Rouvoet klikt het, blijkt uit<br />

jaar later al volgt ze hem onverwacht op als ‘Pluche’. “Maxime Verhagen was hard, maar<br />

fractievoorzitter.<br />

wel gezellig. Bij Jan-Peter Balkenende voelde<br />

ik me ongemakkelijk. Ik heb nooit begrepen<br />

dat hij zo’n lange tijd premier kon zijn.”<br />

PROGRESSIEVE DENKER<br />

In haar eerste periode als Kamerlid speelt Ze constateert ook dat de slechte sfeer tussen<br />

PvdA en CDA lang de politieke verhou-<br />

haar (te) grote openheid haar soms parten.<br />

Femke is dan wat naïef, fel en echt boos als dingen heet bepaald. “Ze gunden elkaar het<br />

ze wordt geconfronteerd met onrecht. Dat licht in de ogen niet. Dat leidde tot stilstand,<br />

komt vooral uit haarzelf, heet meestal niets met name na het uitbreken van de crisis. Elke<br />

met politiek te maken, maar is niet altijd even stap die Wouter Bos als minister van Financiën<br />

zette, werd door het CDA om electorale<br />

efectief. Snel merkt ze dat niet alles draait om<br />

de schoonheid van het debat. Het is kortom redenen getorpedeerd.”<br />

allemaal wennen. “Een echte partijtijger ben<br />

ik nooit geweest, meer een passant in de politiek<br />

en een progressieve denker aan de linker-<br />

“Ik heb een geweldige tijd gehad, die ik niet<br />

TROTS<br />

kant van de samenleving.” Soms voelt ze zich ga overdoen. Ik ben blij dat het over is.” Want<br />

een vreemde eend in de bijt, zoals in 2006 tijdens<br />

een bijeenkomst van de JOVD, die haar moorden waren lastig om mee om te gaan,<br />

altijd geweldig was het ook weer niet. “Die<br />

de titel Liberaal van het Jaar verleent voor evenals de electorale nederlagen. De periode<br />

haar manifest ‘Vrijheid eerlijk delen’. “Het was met de LPF en Mat Herben was heel moeilijk.<br />

allemaal wat eclectisch. Eerlijk gezegd denk Als zo duidelijk is dat sommige mensen vinden<br />

dat je niet gewenst bent om wat je denkt<br />

ik dat veel Nederlanders dezelfde opvattingen<br />

hebben als ik en vinden dat het wat rechtvaardiger<br />

en eerlijker mag, we mensen meer kan-<br />

voelde me afgewezen, zeker omdat ik nog heel<br />

en wie je bent, raakt dat je persoonlijk. Ik<br />

sen moeten geven en recht op goed onderwijs, onervaren was. Tegelijk ben ik op die periode<br />

we de vrijheid moeten koesteren en beter ook het meest trots, omdat ik mijn rug recht<br />

Femke Halsema studeerde criminologie in Utrecht, werkte voor de Wiardi Beckman Stichting en maakte in 1998 als<br />

parlementariër de overstap naar GroenLinks, waarvan ze in 2002 fractievoorzitter werd. Tegenwoordig is ze onder andere<br />

schrijver, bestuurder bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en voorzitter van de Weekblad Persgroep.<br />

Ze geeft bovendien lezingen. Femke, die zelf ook programmamaker is (bijvoorbeeld ‘Seks en zonde’ over vrouwen<br />

en de islam en de politieke dramaserie ‘De fractie’) is gehuwd met documentairemaker Robert Oey.<br />

femkehalsema@speakersacademy.nl<br />

70<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

heb gehouden.” Ze heet ook veel moeite met<br />

de problemen rond haar opvolging als fractievoorzitter.<br />

“Over de periode erna, met<br />

al die publieke ruzies, was ik heel aangeslagen.<br />

Ik kreeg een gevoel van vergeefsheid,<br />

maar inmiddels kan ik dat relativeren. Alle<br />

politieke maatregelen hebben immers een<br />

beperkte houdbaarheid.”<br />

Femke schrijt ook uitgebreid over de<br />

invloed die haar politieke carrière heet gehad<br />

op de relatie met haar man Robert, die het er<br />

soms heel moeilijk mee had, en hun in 2003<br />

geboren zoon en dochter. “Ik heb veel niet<br />

beschreven, maar wel dat mijn dochter direct<br />

na de geboorte nogal ziek was. Dat verhaal<br />

was al bekend, maar laat wel zien hoe groot<br />

de druk is waaronder je opereert.<br />

Na de geboorte van de tweeling had ik<br />

twee maanden zwangerschapsverlof. Te kort,<br />

zeker als je kind ziek is. Gelukkig kon ik de<br />

combinatie moederschap-politiek volhouden<br />

doordat mijn partner bereid was zijn<br />

deel te doen, ook in de opvoeding. Ik wilde<br />

iets compleets schrijven en daarbij hoort ook<br />

mijn privéleven.”<br />

LEZINGEN<br />

Als alle publiciteit rond ‘Pluche’ is weggeebt<br />

en de politiek weer naar de achtergrond<br />

is verdwenen, zou Femke graag een roman<br />

schrijven en misschien wel een tijdje met<br />

haar gezin in het buitenland gaan wonen.<br />

Naast haar werk als bestuurder en commissaris<br />

en lezingen die ze geet over internationale<br />

en nationale maatschappelijke<br />

ontwikkelingen, behoorlijk bestuur én politiek.<br />

Femke heet nog een tip voor oudcollega’s.<br />

“Jef Bridges citeert als president<br />

Jackson Evans Napoleon in ‘he Contender’:<br />

‘To get power you need to display absolute<br />

pettiness; to exercise power you need to<br />

show true greatness’, waaraan hij toevoegt:<br />

‘Such pettiness and such greatness are rarely<br />

found in one person’.”<br />

© STEPHAN VANFLETEREN

POLITIEK<br />

Het volk en de chaos<br />

drs. Arend Jan Boekestijn<br />

Referenda maken meer kapot<br />

dan de liehebbers van directe<br />

democratie besefen. Het klinkt<br />

prachtig als de voortdenderende<br />

Brusselse trein een halt toe wordt geroepen.<br />

Het is echter de vraag of de Europese Unie<br />

(EU) er nog wel een crisis bij kan hebben.<br />

Referenda kunnen een nuttige rol spelen als<br />

een natie op een tweesprong staat en de regering<br />

een zware beslissing moet nemen. In<br />

1961hield president Charles de Gaulle een<br />

referendum over de onahankelijkheid van<br />

de Franse kolonie Algerije. Hij werd aan alle<br />

kanten aangevallen. Links verweet hem zijn<br />

bezuinigingen, het centrum zijn anti-Amerikanisme<br />

en zijn kritiek t.a.v. Europese<br />

integratie en de VN. Extreemrechts verweet<br />

hem zijn vredesinitiatieven ten aanzien<br />

van Algiers. De Gaulle besete dat de oorlog<br />

in Algerije niet kon worden gewonnen<br />

en besloot tot een referendum. Een meerderheid<br />

koos voor Algerijnse zelbeschikking<br />

en De Gaulle verstevigde zijn positie.<br />

Een ander voorbeeld is de overdracht van<br />

nationale bevoegdheden aan een supranationaal<br />

orgaan. In het geval van de<br />

Europese grondwet besloot een aantal EUlidstaten<br />

om deze reden het volk te raadplegen.<br />

Ook een controversiële uitbreiding van<br />

de Europese Unie is een goed onderwerp<br />

voor een referendum.<br />

Een referendum over het associatieverdrag<br />

met de Oekraïne is dat niet. Het opent een<br />

doos van Pandora. De negatieve uitslag van<br />

het Nederlandse referendum heet grotere<br />

gevolgen voor de stabiliteit in Europa dan<br />

de meeste Nederlandse kiezers besefen.<br />

De duivel zit niet noodzakelijkerwijs in het<br />

detail, maar vooral in de samenhang.<br />

De Nederlandse negatieve uitslag van het<br />

referendum zou zomaar kunnen leiden tot<br />

een Brexit. Ik geloof niet dat onze matrozenpet,<br />

Jan Roos, in het Verenigd Koninkrijk<br />

veel indruk zal maken, maar Brexit aanvoerder<br />

Nigel Farage, de leider van UKIP, zal<br />

zeker proberen om te surfen op het Nederlandse<br />

momentum. Aangezien de twee kampen<br />

elkaar ongeveer in evenwicht houden,<br />

kan het Nederlandse resultaat zomaar het<br />

nee-kamp in het Verenigd Koninkrijk aan<br />

een meerderheid helpen.<br />

‘Het monster<br />

van de directe<br />

democratie<br />

maakt meer kapot<br />

dan u lief is’<br />

Als dat gebeurt, is dat voor Nederland slecht<br />

nieuws. Den Haag wordt immers vermorzeld<br />

door de Frans-Duitse as als er geen<br />

Nederlands-Brits tegenwicht meer kan worden<br />

geboden. Britse uittreding betekent<br />

bovendien dat het protectionistische zuidelijke<br />

blok in de EU aan kracht wint.<br />

Daar komt nog bij dat Oost-Europa, dat<br />

toch al sikkeneurig is vanwege de EU-dwang<br />

om vluchtelingen op te nemen, veel te verliezen<br />

heet bij een Brexit. Oost-Europa kampt<br />

met een groeiende werkloosheid die enigszins<br />

werd verlicht door migratie, met name<br />

naar het Verenigd Koninkrijk. Die route<br />

wordt straks afgesloten waardoor de werkloosheid<br />

en het populisme zullen toenemen.<br />

Oost-Europa is een netto-ontvanger van<br />

EU-gelden en heet dus goede redenen om<br />

in de EU te blijven - maar populisten hebben<br />

daar geen boodschap aan.<br />

En dat alles komt op een moment dat de<br />

instroom van vluchtelingen van Libië naar<br />

Italië dramatisch toeneemt. Oostenrijk heet<br />

al aangekondigd om paspoortcontrole in te<br />

voeren bij de Brennerpas waar elk jaar twee<br />

miljoen vrachtwagens passeren. Dit zou het<br />

Schengen Verdrag ondergraven en eveneens<br />

de de gemeenschappelijke markt uithollen.<br />

De economische kosten die dit met<br />

zich meebrengen, zullen het populisme verder<br />

doen groeien. Compromissen in Brussel<br />

worden dan nog lastiger.<br />

Stel nu dat de deal met Turkije Griekenland<br />

in rustiger vaarwater brengt. Dan zal Noord-<br />

Europa het misschien aandurven om aan te<br />

sturen op een Grexit. Een Grexit kan echter<br />

niet plaatshebben zonder blijvende Europese<br />

steun aan Athene. De Nederlandse<br />

referendumwet kan deze steun echter van<br />

tafel blazen. Net zoals een trans-Atlantisch<br />

handelsverdrag met de VS in een Nederlands<br />

referendum kan sneven. De instabiliteit<br />

die daar het gevolg van is, biedt de<br />

Russische president Vladimir Poetin een<br />

uitgelezen kans om de Baltische staten nog<br />

meer te destabiliseren zonder dat de verdeelde<br />

NAVO reageert. Te weinig mensen<br />

besefen dat economie belangrijker is dan<br />

soevereiniteit. Een land kan soeverein zijn,<br />

maar geen greep hebben op het beleid van de<br />

handelspartners. Soevereiniteitsoverdracht<br />

is dus verdedigbaar als het onze invloed in<br />

andere staten vergroot. In al dit soort nuances<br />

lijkt niemand meer geïnteresseerd. Het<br />

monster van de directe democratie maakt<br />

meer kapot dan u lief is.<br />

Arend Jan Boekestijn studeerde geschiedenis en politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit. Vanaf 1989 is hij<br />

werkzaam bij de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Van 2003 tot 2006 was hij lid van de klankbordgroep<br />

van de Nederlandse minister van Defensie. Vanaf november 2006 tot november 2009 was hij lid van de Tweede<br />

Kamer voor de VVD-fractie met de portefeuilles defensie en ontwikkelingssamenwerking. In november 2009 verscheen<br />

'De prijs van een slecht geweten'. In dit boek wordt de ontwikkelingsindustrie aan de kaak gesteld. In 2013 verscheen<br />

'Een onvolkomen Unie', over Europa en de eurocrisis. arendjanboekestijn@speakersacademy.nl<br />

© ANNEKE HYMMEN / PLAATJE VAN KAATJE<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 71

© JORIS DEN BLAAUWEN<br />

‘Het<br />

mooie<br />

is dat<br />

Europa<br />

voor elke<br />

crisis een<br />

oplossing<br />

vindt’<br />

In ‘Achteraf bezien’, zijn memoires, constateert<br />

dr. Bernard Bot dat nationale belangen, onder<br />

toenemende druk van politiek en media, het<br />

Nederlandse multilateralisme steeds meer naar de<br />

achtergrond drukken. Bot beschrijft die ontwikkeling<br />

aan de hand van een boeiend verhaal over zijn<br />

persoonlijke, diplomatieke en politieke leven, dat tegelijk<br />

een toegankelijk stuk geschiedschrijving is over een periode<br />

die bijna acht decennia beslaat. Hij blikt niet alleen terug,<br />

maar in vrijwel elk hoofdstuk ook vooruit. Vol optimisme.<br />

72<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

POLITIEK EN DIPLOMATIE<br />

dr. Bernard Bot<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

We moeten niet zo pessimistisch<br />

doen. Ondanks het<br />

vele geschetter en door de<br />

vluchtelingencrisis aangewakkerde<br />

scepsis maak ik mij over het voortbestaan<br />

van de Europese Unie niet zo druk.<br />

Een beetje spektakel, overal tegenaan schoppen<br />

en op alles kritiek hebben is een beetje<br />

de ziekte van deze tijd, terwijl we toch in<br />

een gouden eeuw van welvaart leven. Zeker<br />

in Nederland. Tegelijk weten de lidstaten<br />

donders goed aan welke kant de boterham<br />

geboterd is. Natuurlijk is er op onderdelen<br />

ontevredenheid en heerst in sommige Europese<br />

landen dofe ellende, maar de meeste<br />

denken er niet over de Unie te verlaten. Dat<br />

prachtige schild, waarbinnen ze heerlijk<br />

kunnen investeren”, zegt diplomaat en politicus<br />

Bernard Bot, die in zijn decennialange<br />

loopbaan Europa heet zien groeien van<br />

een samenwerkingsverband van zes landen<br />

(de Europese Gemeenschap voor Kolen en<br />

Staal en de Europese Economische Gemeenschap)<br />

tot een Unie met 28 lidstaten. Het<br />

laatst als minister van Buitenlandse Zaken in<br />

de kabinetten Balkenende II en III. In ‘Achteraf<br />

bezien’ illustreert hij die ontwikkeling<br />

met veel persoonlijke details en anekdotes.<br />

Behalve Europa zijn ook Indonesië en het<br />

communisme rode draden in het boek. “Het<br />

communisme heb ik als heel hevig ervaren<br />

tijdens de drieënhalf jaar dat ik in Oost-<br />

Berlijn woonde. Zo’n ervaring wordt heel<br />

bijzonder als je ziet hoe goed de Oostbloklanden<br />

die nu lid zijn van de EU het doen.”<br />

Inmiddels staat hét symbool van de<br />

Unie, het Schengen Verdrag dat vrij verkeer<br />

van personen regelt tussen een groot<br />

aantal lidstaten, onder druk. Sommige staten<br />

controleren de binnengrenzen weer<br />

om vluchtelingen en terroristen te stoppen.<br />

Velen zien dat als het begin van het einde van<br />

de Unie. “Die intensieve controles leveren<br />

vooral veel economische schade op. Gelukkig<br />

zijn er nu publicaties waarin staat dat ze<br />

ons miljarden gaan kosten. Schengen helemaal<br />

opzeggen zou desastreus zijn”, aldus<br />

Bot. Duitsland heet inmiddels aangekondigd<br />

de tijdelijke controles aan de grens met<br />

Oostenrijk te beëindigen. “Als de cijfers op<br />

tafel komen volgt de rest ook. Het mooie<br />

van de EU is dat er voor elke crisis steeds<br />

weer een oplossing komt. Vaak met hangen<br />

en wurgen, maar het lukt steeds weer. God<br />

zij dank zijn we heel creatief.” Overigens<br />

begrijpt hij dat de overheid tijdelijke maatregelen<br />

tret na bijvoorbeeld terreuraanslagen:<br />

“Niemand heet de illusie dat agenten<br />

met stenguns een aanslag kunnen voorkomen,<br />

maar hun aanwezigheid geet de bevolking<br />

wel vertrouwen, die daardoor het idee<br />

heet dat de overheid iets voor hen doet.”<br />

MENSEN EN HUN BIOTOOP<br />

“Tijdens lezingen vraag ik de mensen in<br />

de zaal of zij liever in een land rondom of<br />

in de Europese Unie willen wonen. Vrijwel<br />

niemand kiest voor Rusland, China of het<br />

Midden-Oosten. Dat zegt wat en het brengt<br />

ze weer terug in de werkelijkheid.” Wat Bot<br />

betret is het helemaal niet nodig, zelfs ongewenst,<br />

dat Nederlanders zich bovenal Europeaan<br />

gaan voelen. “Mensen houden erg van<br />

hun biotoop en willen iets te zeggen hebben<br />

over hun eigen leven. Ze zijn nu eenmaal<br />

Spanjaard, Griek of Nederlander. Ontneem<br />

hen dat niet, anders worden<br />

ze ongelukkig en opstandig<br />

en willen ze uit de EU. Om<br />

dezelfde reden ben ik ook<br />

tegen het samenvoegen van<br />

provincies en gemeenten.<br />

Dat is economisch zinnig,<br />

maar dat geldt niet voor het<br />

gevoel van mensen.”<br />

Nederland speelt, zegt<br />

Bernard Bot, als (qua<br />

inwonertal) middelgroot<br />

land altijd een belangrijke<br />

rol als bemiddelaar tussen<br />

degenen die naar een al<br />

te grote Europese integratie streven en<br />

anderen die nieuwe samenwerkingsvormen<br />

prefereren. “We vormen geen bedreiging<br />

voor de grote landen en de kleine landen<br />

zien ons als hun vertegenwoordiger. Zeker<br />

wanneer ons land zoals nu, maar ook al tien<br />

keer eerder, voorzitter is van de Europese<br />

Unie. Bovendien hebben we altijd stevige<br />

commissarissen geleverd aan de Europese<br />

Commissie. Op het ogenblik is de secretaris-generaal<br />

eveneens een Nederlander,<br />

Alexander Italianer. Ook als je kijkt naar<br />

het aantal directeur-generaalposten, zijn<br />

wij boven proportioneel goed bediend. Dat<br />

komt doordat wij voor al die functies toptalent<br />

sturen.” Het belang van Nederland<br />

hangt wel sterk af van de geestesgesteldheid<br />

van de zittende regering. “Ik zou graag willen<br />

dat onze regering Europa enthousiaster<br />

aan het volk verkoopt. Dat kan best krachtiger.<br />

Toch blijf ik optimistisch. Immers 70<br />

procent van de Nederlanders is pro Europa.<br />

Om dat zo te houden moeten we goed luisteren<br />

naar hun problemen en klachten en daar<br />

wat aan doen!”<br />

BREXIT<br />

De Brexit, de eventuele uittreding van<br />

Groot-Brittannië uit de EU, komt ter sprake.<br />

“Voor Nederland zou dat slecht zijn, omdat<br />

we behoren tot de landen die de meeste handel<br />

drijven met het Verenigd Koninkrijk.<br />

Aan de andere kant gaat de handel ook<br />

dan gewoon door, zij het<br />

zeker de eerste jaren met<br />

meer belemmeringen.<br />

De Britten zullen daar het<br />

meest onder lijden.” Het<br />

is niet de eerste keer dat<br />

een land dreigt de Europese<br />

samenwerking op te<br />

zeggen. “Ik herinner me,<br />

dat beschrijf ik ook in mijn<br />

memoires, de lege stoel van<br />

de Franse president Charles<br />

De Gaulle. Frankrijk was al<br />

uit de NAVO gestapt en hij<br />

dreigde ook zonder Europa<br />

verder te gaan. Veel mensen<br />

dachten dat het toenmalige Europa van de<br />

zes wel eens het Europa van de vijf zou kunnen<br />

worden. Als nu een bepaald deel van de<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 73

Unie zich zou willen afscheiden, gaan we<br />

volgens sommigen in Brussel gewoon door<br />

en creëren we met acht of negen krachtige<br />

noordelijke lidstaten snel een nieuwe EU.”<br />

Er zal zeker een doorstart zijn, maar eigenlijk<br />

verwacht Bot totaal niet dat dit scenario<br />

werkelijkheid wordt. “Als puntje bij paaltje<br />

komt wil niemand uit de Unie, dat zou economisch<br />

rampzalig zijn. Veel landen staan<br />

juist te trappelen om erin te mogen.” Op dit<br />

moment is Bot niet voor uitbreiding. “Politici<br />

moeten luisteren naar de sentimenten.<br />

Als ik bij de Europese Commissie in Brussel<br />

ben adviseer ik dat ook. Eerst moeten we de<br />

vluchtelingencrisis achter ons laten en de EU<br />

consolideren, zodat iedereen beset dat lid<br />

zijn goed is voor de portemonnee. Als ook<br />

de economische groei doorzet, kunnen we<br />

daarna weer aan toelating van nieuwe leden<br />

denken.”<br />

TURKIJE<br />

Turkije heet het hart van Bot gestolen,<br />

vooral tijdens zijn periode als Nederlands<br />

ambassadeur in Ankara (1986-1989).<br />

“Ik ben ervoor dat Turkije zich betrokken<br />

blijt voelen bij Europa en wij bij Turkije.<br />

Het moet ons iets waard zijn dat dit land<br />

fungeert als bufer tegen een aantal vervelende<br />

landen ten zuiden ervan. We moeten<br />

voorkomen dat daar ISIS-achtige constructies<br />

ontstaan. Dat zou fataal zijn voor ons.<br />

Er is veel kritiek op Turkije, terecht en dat<br />

blijf ik uitdragen, maar Europa heet wel de<br />

deur opengezet voor het toekomstige EUlidmaatschap.<br />

Waarmee niet per se is gezegd<br />

dat de Turken lid worden. Zolang ze zich<br />

niet aan alle afgesproken condities houden<br />

kunnen ze niet toetreden. Intussen moeten<br />

we het signaal geven dat we in gesprek willen<br />

blijven, waardoor nieuwe vormen van<br />

samenwerking kunnen ontstaan.”<br />

ADVISEUR<br />

Zolang het lijf blijt meewerken en mensen<br />

graag een beroep op hem doen blijt<br />

Ben Bot doorwerken. "Wanneer ik signalen<br />

krijg dat ik moet vertrekken, ga ik mij<br />

weer aan de wielrennerij en andere zaken<br />

wijden. De snelheid neemt wat af, maar ik<br />

klim elk weekeinde nog steeds graag op<br />

de raceiets of de mountainbike.” Doordeweeks<br />

behartigt hij als partner van<br />

adviesbureau Meines Hola & Partners<br />

de belangen van de zakenwereld. “Mijn<br />

74<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© JORIS DEN BLAAUWEN<br />

diplomatieke ervaring komt daarbij goed<br />

van pas. In mijn adviserende functie moet<br />

ik álle partijen goed verstaan en begrijpen<br />

en als een soort trait-d’union bij elkaar brengen.<br />

Bedrijven weten vaak niet hoe zich tot<br />

een overheid moeten wenden. Ik leg uit hoe<br />

ze ervoor kunnen zorgen dat hun voorstellen<br />

worden gewaardeerd en geaccepteerd.<br />

Aan de andere kant waarderen politici het<br />

enorm wanneer ik vertel hoe dingen lopen<br />

en complexe problemen in elkaar zitten.<br />

Diplomatie gaat over verbanden leggen en<br />

invoelingsvermogen. Als je die capaciteit<br />

hebt en kunt overdragen kom je een heel<br />

‘Laten we niet<br />

elke keer met het<br />

opgestoken vingertje<br />

komen’<br />

eind.” Ben Bot noemt de tankdeal met Indonesië,<br />

waarover hij uitgebreid schrijt in<br />

‘Achteraf bezien’. “Laten we ons inleven in die<br />

jonge natie en niet elke keer met het opgestoken<br />

vingertje komen. Ik had er in 2005<br />

voor gezorgd dat de relatie met Indonesië<br />

eindelijk weer goed was en toen ging PvdA-<br />

Kamerlid Frans Timmermans daar in 2011<br />

dwars tegenin door te zeggen dat die tanks<br />

niet mochten worden geleverd, om schending<br />

van de mensenrechten van opstandelingen<br />

te voorkomen. Op dat moment waren<br />

er helemaal geen conlicten! Dus zei Duitsland<br />

de volgende dag: wij gaan wél tanks verkopen<br />

en weg was onze deal. De Indonesiërs<br />

willen goed met ons verder, maar hebben er<br />

een hekel aan als<br />

we steeds belerend vertellen hoe het moet.<br />

Er zijn mentaliteitsverschillen en daarmee<br />

moeten we rekening houden.”<br />

ENTHOUSIASTE REACTIES<br />

De memoires van Bernard Bot zijn<br />

inmiddels al bijna aan het einde van de<br />

derde druk en hebben in de grote steden<br />

langdurig in de boeken top-10 gestaan.<br />

De reacties zijn buitengewoon enthousiast.<br />

“Veel mensen zeggen dat ze dingen<br />

door mijn boek en de gekozen persoonlijke<br />

invalshoek beter zijn gaan begrijpen<br />

en belangstelling hebben gekregen voor<br />

gebeurtenissen die nog steeds doorwerken<br />

in de huidige maatschappij.” In het buitenland<br />

is het gewoon dat politici hun memoires<br />

schrijven, in Nederland nog niet. “Ik<br />

moest een drempel over. Al snel bedacht ik<br />

echter dat het een unieke kans was aan de<br />

hand van mijn levensverhaal – dat begint<br />

in Nederlands-Indië waar ik in Batavia ter<br />

wereld kwam en later, toen mijn vader als<br />

krijgsgevangene naar Birma was overgebracht,<br />

met mijn moeder en zusjes in een<br />

interneringskamp verbleef – op te schrijven<br />

hoe de buitenlandse dienst werkt en wat<br />

dat vraagt van de mensen die in het buitenland<br />

voor ons land werken. Biograieën zijn<br />

vaak saai. Daarom heb ik formaliteit zoveel<br />

mogelijk vermeden en waar mogelijk leuke<br />

anekdotes weergegeven.” Bijvoorbeeld<br />

over een extra brede stoel voor Helmut<br />

Kohl, die Bot – dan Permanent Vertegenwoordiger<br />

in Brussel – bonuspunten oplevert.<br />

Of over Joseph Luns, die nadat hij in<br />

1984 door Lord Carrington was vervangen<br />

als secretaris-generaal van de NAVO, zijn<br />

opvolger ongevraagd van advies bleef dienen.<br />

“Ik moest hem de pijnlijke boodschap<br />

overbrengen dat Carrington daarvan niet<br />

gediend was. Gepikeerd beende hij daarna<br />

voor de hekken van het hoofdkwartier heen<br />

en weer, tot hij begreep dat hij zichzelf daarmee<br />

belachelijk maakte.”<br />

Dr. Bernard Bot (CDA) heeft een lange carrière binnen de diplomatie<br />

en politiek achter de rug, die hem onder meer in Argentinië, de DDR,<br />

Turkije en als Permanent Vertegenwoordiger bij de NAVO en de EU<br />

in Brussel bracht. Van 2003-2007 was hij minister van Buitenlandse<br />

Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. Tegenwoordig is hij<br />

partner bij consultancybureau Meines Holla & Partners in Den Haag.<br />

Zijn recentste boek is ‘Achteraf bezien’ (Uitgeverij Prometheus, ISBN<br />

9789035143920). bernardbot@speakersacademy.nl

Inspirator van Transformatie<br />

www.ruudveltenaar.nl<br />

friskijker en doorprikker<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 75<br />

filosoof | TED-spreker | trendwatcher

© EVERT-JAN DANIELS<br />

‘Duurzame<br />

energie,<br />

bittere<br />

noodzaak én<br />

een zegen’<br />

76<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

COLUMN<br />

drs. Ed Nijpels<br />

Parijs herbergde in december <strong>2015</strong> een nog nooit vertoond aantal staatshoofden en regeringsleiders.<br />

Inzet was te komen tot een wereldwijd akkoord over het terugdringen van de uitstoot van CO₂, een van de<br />

voornaamste veroorzakers van het broeikaseffect. Die CO₂ vormt een deken rond de aarde, waardoor onze<br />

planeet niet kan afkoelen. Lekker zou je zeggen, het wordt wat warmer, waar maken we ons druk over?<br />

In zijn column legt drs. Ed Nijpels uit wat er werkelijk aan de hand is.<br />

“<br />

De werkelijkheid is een andere.<br />

Die opwarming van de aarde<br />

heet desastreuze gevolgen<br />

voor de natuur, de mensheid,<br />

de landbouw, kortom voor ons hele ecosysteem.<br />

Een van de gevolgen is bijvoorbeeld de<br />

stijging van de zeespiegel door het smelten<br />

van de ijskappen op de Noord- en de Zuidpool.<br />

Wij in Nederland draaien onze handen<br />

daar niet voor om en leggen al honderden<br />

jaren dijken aan. Wij zijn er in de hele wereld<br />

beroemd om geworden. Maar in andere<br />

werelddelen is die stijging van de zeespiegel<br />

niets minder dan een ramp. Op dit moment<br />

woont meer dan 50 procent van de wereldbevolking<br />

in delta’s. Het is volslagen onmogelijk<br />

die delta’s te beschermen met dijken,<br />

zoals wij dat in Nederland doen. Het gaat<br />

simpelweg om een levensbedreigende situatie<br />

voor miljarden mensen.<br />

Die opwarming veroorzaakt niet alleen<br />

het smelten van de ijskappen. Klimaatzones<br />

verschuiven, vruchtbare landbouwgebieden<br />

verdrogen en verworden tot woestijnen.<br />

Droogte, stormen, orkanen, vloedgolven,<br />

wij worden er de afgelopen jaren steeds<br />

vaker mee geconfronteerd. De zomer van<br />

<strong>2015</strong> was de warmste ooit. Negen van de tien<br />

warmste zomers in de afgelopen eeuw zijn na<br />

2000 voorgekomen. Honderd miljoen mensen<br />

zijn anno <strong>2016</strong> door de efecten van die<br />

opwarming al tot extreme armoede veroordeeld.”<br />

EENSTEMMIGHEID<br />

“In Parijs was er tegen de verwachtingen<br />

in een grote mate van eenstemmigheid<br />

over de dramatische gevolgen van het<br />

broeikasefect. De wetenschap is de politiek<br />

voorgegaan. Duizenden wetenschappers uit<br />

allerlei landen hebben onder de vleugels van<br />

de milieuorganisatie van de Verenigde Naties<br />

de afgelopen jaren periodiek gerapporteerd<br />

over de ernst van de situatie. Niet iedereen<br />

is het met die wetenschappers eens. Er is<br />

een kleine groep van ‘klimaatsceptici’, die de<br />

opwarming van de aarde beschouwt als een<br />

steeds terugkerend natuurverschijnsel. Ze<br />

omschrijven de wel bezorgde wetenschappers<br />

als de klimaatmaia en waarschuwen<br />

voor de gruwelijke verspilling van geld om<br />

die uitstoot van CO₂ te beperken. Ik vergelijk<br />

die sceptici wel eens met de geleerden die<br />

in de middeleeuwen bestreden dat de wereld<br />

een bol was. De aarde was plat en als je per<br />

schip naar het randje zou varen dan zou je er<br />

vanaf vallen. We weten wel beter.<br />

Willen wij de meest ernstige gevolgen vermijden,<br />

dan mag de aarde maximaal twee<br />

graden opwarmen. Dat was het uitgangspunt<br />

vóór Parijs. Tot grote verbazing gingen<br />

die staatshoofden een stapje verder: beperking<br />

tot anderhalve graad is wenselijk. En<br />

daarmee werd echt een politieke doorbraak<br />

bereikt, vooral ook omdat de afspraken bindend<br />

zijn voor alle landen.”<br />

ENERGIEAKKOORD<br />

“In ons land wordt het energiebeleid in<br />

Ed Nijpels heeft een belangwekkende politieke carrière achter de rug<br />

waar een duurzame rode draad doorheen loopt. Hij is onder andere<br />

lid van de Tweede Kamer, minister van VROM, burgemeester van<br />

Breda en Commissaris van de Koningin van Friesland geweest.<br />

Nadat hij uit de politiek is gestapt, maakt hij zich sterk voor<br />

duurzaamheid in de Sociaal-Economische Raad, waar hij tot maart<br />

<strong>2016</strong> de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord<br />

was. ednijpels@speakersacademy.nl<br />

belangrijke mate vormgegeven door het<br />

Energieakkoord. Dat akkoord is in 2012<br />

gesloten tussen 47 partijen, van het kabinet<br />

tot en met Greenpeace, van werkgevers<br />

tot en met de woningbouwcoöperaties. De<br />

bedoeling was een einde te maken aan het<br />

inconsistente en warrige energiebeleid van<br />

de voorafgaande tien jaar. Nederland staat<br />

in de Europese ranglijst van duurzame energie<br />

op de op twee na laatste plaats. Alleen<br />

Malta en Luxemburg doen het nog slechter.<br />

We moeten de komende jaren dus een<br />

geweldige inhaalslag maken. Meer duurzame<br />

energie en energiebesparing leidt tot<br />

minder uitstoot van CO₂ en daar is het allemaal<br />

om begonnen.<br />

In 2050 wil Nederland naar een CO₂arme<br />

opwekking van energie, Europa wenst<br />

tegen die tijd een reductie van 80 tot 95 procent.<br />

De weg die in Parijs is ingeslagen is<br />

onomkeerbaar. De wereld van kolen, olie en<br />

gas voor energieopwekking zal op termijn<br />

verdwijnen, er komt wind, zon, biomassa,<br />

geothermie en getijdebeweging voor in de<br />

plaats. Die transitie naar duurzame energie<br />

geet geweldige kansen voor innovatie, economische<br />

groei en werkgelegenheid. Maar<br />

het zorgt er vooral voor dat de generaties die<br />

na ons komen in een leebare wereld kunnen<br />

wonen. En dat is een zegen.”<br />

© EVERT-JAN DANIELS<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 77

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

‘Ik heb<br />

geen<br />

baan als<br />

militair,<br />

ik bén<br />

militair’<br />

78<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

LEIDERSCHAP<br />

Majoor Marco Kroon<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Marco Kroon (2009), Gijs Tuinman (2014) en het gehele Korps Commandotroepen (<strong>2016</strong>) hebben de Militaire<br />

Willems-Orde ontvangen voor hun buitengewone inzet in Afghanistan. Kroon legt uit hoe belangrijk goed<br />

leiderschap is en waarom het hebben van voldoende draagvlak en het verkrijgen van SA (Situational Awareness) –<br />

weten wie waar is en wat er gebeurt – het verschil kan maken. In zijn vakgebied zelfs tussen leven en dood.<br />

Marco Kroon gaat in 2006<br />

voor de tweede keer als<br />

pelotonscommandant naar<br />

Afghanistan. In Uruzgan<br />

leidt hij de eerste en enige Nederlandse<br />

gevechtseenheid die buiten Kamp Holland<br />

opereert. Tijdens een van de laatste meerdaagse<br />

patrouilles stuit de commandant op<br />

een overmacht aan Talibanstrijders. Na een<br />

langdurig en hetig vuurgevecht vraagt hij<br />

uiteindelijk luchtsteun op de eigen positie.<br />

De Amerikaanse piloot zou later zeggen:<br />

‘You had to do it, there was no other<br />

option. You were overrun by hundreds’.<br />

Kroon laat zijn manschappen in dekking<br />

gaan, terwijl hij en zijn Forward Air Controller<br />

Amerikaanse gevechtsvliegtuigen<br />

naar de vijand loodsen. Later slaat hij vanuit<br />

een huis nachtelijke tegenaanvallen van de<br />

Taliban af. Tijdens de vele gevechten onder<br />

zijn commando sneuvelt, hoe ongeloofwaardig<br />

het ook mag klinken, geen enkele<br />

Nederlandse commando en zijn er slechts<br />

enkele lichtgewonden aan eigen zijde. Deze<br />

acties en zijn algehele optreden als leidinggevende<br />

zijn voor collega’s en meerderen<br />

reden hem voor te dragen voor de hoogste<br />

militaire onderscheiding. Na tweeënhalf<br />

jaar onderzoek slaat koningin Beatrix hem<br />

in 2009 tot Ridder der Militaire Willems-<br />

Orde 4e Klasse ‘voor zijn optreden als leider,<br />

militair en mens tijdens de hele missie’.<br />

Tien jaar later zegt Kroon: “In mijn<br />

optiek verdient iedere krijger, die openlijk<br />

het gevecht aangaat met een andere krijger,<br />

na het brengen van het allerhoogste ofer,<br />

respect. Ongeacht achtergrond, religie of<br />

overtuiging. Hij is gestorven voor zijn ideaal.<br />

Voor terroristen die anderen of zichzelf<br />

met walgelijke aanslagen vermoorden, heb<br />

ik dat natuurlijk niet. Ondanks de weerstand<br />

van mijn mannen zorgde ik dat dit<br />

standpunt daadwerkelijk werd uitgevoerd.<br />

De doden aan Talibanzijde werden bedekt,<br />

zelfs met mijn eigen sjaal. Het maakte me<br />

niet uit dat ‘die vent mij net daarvoor nog<br />

wilde neerschieten’. Eventuele gewonden<br />

zijn door ons eveneens goed verzorgd. Ik<br />

wilde een voorbeeld stellen en zelf doen wat<br />

ik van anderen eiste. Respect tonen. Als wij<br />

dat niet doen zijn we hetzelfde als onze vijanden.<br />

Wij militairen, krijgers, vechten<br />

volgens bepaalde normen en waarden. Een<br />

erecode. Wanneer anderen dat niet doen<br />

is dat hun zaak.” Een commandant is in<br />

© MET DANK AAN MARCO KROON<br />

de optiek van Kroon verplicht zijn gevoelens<br />

opzij te kunnen zetten en objectief te<br />

blijven. “Hoe moeilijk dit soms ook is en<br />

hoe onnatuurlijk dit ook soms zal voelen.<br />

“Indien hij die discipline niet kan opbrengen<br />

zal chaos de overhand krijgen.”<br />

‘LEVENDE SCHADUW’<br />

Kroon is nu docent/ trainer bij het Land<br />

Training Centre van de Koninklijke Landmacht.<br />

Zijn hoofdtaak is het begeleiden,<br />

coachen en adviseren van jonge compagniecommandanten<br />

die zich met hun eenheid<br />

voorbereiden op een eventuele missie<br />

en/of grote internationale oefening. Gezien<br />

de huidige dynamiek in de wereld kan een<br />

dergelijke missie binnen zeer korte tijd en<br />

overal ter wereld, na een gedegen politieke<br />

besluitvorming, worden uitgevoerd. “Gedurende<br />

dit coachings- en begeleidingsproces<br />

heb ik absoluut niets te zeggen. Commandanten<br />

zijn baas over hun eigen eenheid en<br />

uiteindelijk degenen die met hun mannen<br />

en vrouwen het gevecht aangaan. Ik zit dus<br />

niet op hun stoel, maar door vanaf de zijlijn<br />

‘onzichtbaar als levende schaduw’ over<br />

de schouder van de commandanten mee<br />

te kijken, valt er veel meer rendement uit<br />

een dergelijke oefening of andere activiteit<br />

te halen. Vanaf de zijlijn zie ik beter welke<br />

minder goede beslissingen en fouten zijn<br />

gemaakt. Ik kan die jonge, energieke mensen<br />

daardoor een spiegel voorhouden om<br />

te voorkomen dat ze in dezelfde valkuilen<br />

stappen als ik deed. Mijn kracht is dat ik zelf<br />

ook een ‘Japie Krekel’ op mijn schouder heb<br />

gehad en net zo ben beoordeeld en bekeken.<br />

Daardoor weet ik dat relectie goud waard<br />

is en leidinggevenden anderen alleen een<br />

spiegel kunnen voorhouden als ze zichzelf<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 79

© MET DANK AAN MARCO KROON<br />

LEIDERSCHAP<br />

ook openstellen voor kritiek, hoe moeilijk<br />

dat soms is”, aldus Kroon. “Het is nooit leuk<br />

om te horen dat je fouten hebt gemaakt!<br />

Zeker niet als het gaat om leven en dood.<br />

Daarom krijgen mensen bij ons de kans die<br />

fouten te maken tijdens oefeningen. Fouten<br />

maken is niet erg. Er niets van leren wel!“<br />

MEERWAARDE<br />

Het was even wennen voor Marco Kroon<br />

om voor de eerste keer van zijn leven in<br />

een niet-uitvoerende rol te zitten, maar<br />

nu hij merkt dat de commandanten leergierig<br />

en dankbaar zijn, ziet hij ook zelf de<br />

meerwaarde daarvan binnen de organisatie<br />

groeien. “Ik zeg eerlijk dat ik van nature<br />

best eigenwijs ben. En dominantie is een<br />

eigenschap van me die niet snel zal wegebben.<br />

Dat hoet ook niet. Het is een eigenschap<br />

die iedere natuurlijke leider dient te<br />

hebben en mij heet gebracht waar ik nu sta.<br />

Gedurende mijn loopbaan bij Defensie heb<br />

ik ervaren dat mijn dominantie niet negatief<br />

wordt uitgelegd en dat de mannen graag<br />

wat van me aannemen. Nu ik de Willems-<br />

Orde heb mogen ontvangen, is dat draag-<br />

80<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

vlak alleen maar groter geworden, hoewel<br />

mijn karakter niet is veranderd. Het dragen<br />

van de medaille is helaas ook een magneet<br />

voor jaknikkers. Daar baal ik eerlijk gezegd<br />

enorm van. Ook ik heb relectie nodig. Juist<br />

ik, als iemand die denkt dat hij het altijd<br />

beter weet. Ik hoor graag hoe het ook kan,<br />

zeker als ik iets voor het eerst doe.”<br />

KEURIGE PUBER MET EEN DOEL<br />

“Ik heb geen baan als militair, ik bén militair”,<br />

zegt Kroon. Hij sport als jongen en<br />

kiest op school voor Engels en wiskunde.<br />

Een keurige puber met een doel: militair<br />

worden. Dit doel had ik van kinds af aan<br />

voor ogen en ontwikkelde daardoor een<br />

soort innerlijke discipline, die mij later goed<br />

van pas is gekomen.” Als jonge man van 19<br />

mag hij, na zijn opleiding, beginnen bij het<br />

Korps Mariniers. Dat hij van nature eigenlijk<br />

verlegen is, zal menigeen verbazen.<br />

Toch is het zo. Kroon: “Ik heb een mooie<br />

groeicurve doorlopen. Bij de mariniers<br />

heb ik putjes geschrobd met een tandenborstel.<br />

Dat hoort erbij en voldeed precies<br />

aan mijn verwachtingspatroon. Eerst leren<br />

dienen! Iedere leider moet dat doormaken!<br />

Daarna heb ik mezelf ontwikkeld. Ik<br />

werd mondiger, ambieerde bepaalde functies<br />

en leerde overleven, omdat ik overal de<br />

beste in wil zijn. Tegelijk kende ik mijn plek.<br />

Als ik ergens minder goed in was deed ik<br />

een stapje terug, tot ik wist hoe ik het kon<br />

oppakken.” Marco Kroon bevindt zich nu in<br />

een nieuwe fase van zijn leven, waarin het<br />

niet meer belangrijk is waar hij goed in was.<br />

Het gaat er nu om wat hij weet en hoe hij die<br />

kennis kan overdragen. “Uiteraard doet het<br />

wel pijn dat ik, nu ik wat ouder word, letterlijk<br />

niet meer zo hard kan lopen, ook al sport<br />

ik veel. Hoewel ik dat zelf erg vreemd vind,<br />

heb ik er vrede mee dat leetijd nu meetelt.”<br />

Desondanks is hij in 2014 bijna zes maanden<br />

in Mali geweest voor een missie met het<br />

Korps Commandotroepen. “In die verzengende<br />

hitte werd me wel duidelijk dat mijn<br />

operationele tijd over en uit is. Kilometers<br />

lopen met een uitrusting van tenminste 35<br />

kilo bij een temperatuur van meer dan 50°<br />

is topsport. Sterker: nog zwaarder dan topsport<br />

als je de fysieke inspanning combineert<br />

met tekorten aan slaap, eten en water<br />

en de noodzaak constant alert te zijn. Na<br />

alle inspanningen kun je instorten, maar<br />

tijdens een militaire operatie sta je nooit<br />

uit, altijd aan. Als je uitstaat en bijvoorbeeld<br />

tijdens het wachtlopen in slaap valt<br />

is het afgelopen. Dat is, om in sporttermen<br />

te spreken, een rode kaart in het kwadraat,<br />

een fout die je nooit mag maken.” Alles dat<br />

ten koste gaat van de eenheid, het collectief,<br />

is een ‘no go’.<br />

De bevlogen majoor is ervan overtuigd<br />

dat militairen een heilig vuur in zich moeten<br />

hebben. “Toewijding kun je niet spelen.<br />

Dat moet in je zitten, anders kun je<br />

het niet overdragen. Ook al ben je een dag<br />

minder gemotiveerd, mensen moeten altijd<br />

zien dat je echt bent. Anders heb je een probleem,<br />

kijken ze dwars door je heen en<br />

zeggen ze ja en doen ze nee.” Een militair

LEIDERSCHAP<br />

commandant moet zijn toewijding kunnen<br />

overbrengen op zijn mannen en hen<br />

nooit iets vragen dat hij zelf nooit zou doen<br />

of heet gedaan. Een leider in een bedrijf<br />

moet naar mijn mening ook uitstralen dat<br />

iets interessant is om zijn mensen mee te<br />

krijgen.” Goed inspirerend leiderschap is<br />

belangrijker dan ooit, zeker “nu een klaaggeneratie<br />

lijkt op te staan. Dienen is voor<br />

deze generatie een vies woord.”<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

PARALLELLEN<br />

Tijdens lezingen vertelt Marco Kroon<br />

graag zijn verhaal. Op maat voor zijn<br />

opdrachtgevers, maar zijn toehoorders<br />

moeten zelf parallellen trekken met het<br />

bedrijfsleven. “Ik ben van nature een stuiterbal<br />

en probeer zo ook op deze zeer eigen<br />

authentieke manier vol toewijding en passie<br />

mijn verhaal over te brengen op de toehoorder.<br />

Een schema hoe ze leiding moeten<br />

geven krijgen ze niet, maar achteraf blijken<br />

ze vaak zelf door mijn verhaal en getoonde<br />

beelden nieuwe inzichten te hebben gekregen.<br />

Aan de hand van een chronologisch,<br />

waargebeurd verhaal trek ik de toehoorders<br />

mee in mijn wereld en probeer ik aan de<br />

hand van eigen ervaringen aan te geven hoe<br />

zij het beste draagvlak bij hun mensen kunnen<br />

genereren. En behouden, want leiderschap<br />

is een continuproces dat nooit stopt.<br />

Een leider moet zichzelf zijn. Wanneer<br />

zijn mannen of medewerkers<br />

zien dat hij ook gewoon de vervelende<br />

dingen doet creëert hij draagvlak.<br />

Dat is een van de belangrijkste<br />

bouwstenen van leiderschap”, aldus<br />

Kroon. “Een leider moet kunnen<br />

schakelen tussen micro en macro<br />

en tegelijk het overzicht houden.<br />

Weten wie waar is en wat<br />

er gebeurt, maar ook of er dingen<br />

in het privéleven van je mensen spelen<br />

die hun functioneren kunnen beïnvloeden,<br />

is in elk geval voor een commandant binnen<br />

mijn tak van sport het allerbelangrijkste<br />

en kan het verschil maken tussen leven<br />

en dood. Dat kan zich ook in een bedrijf<br />

voordoen, maar bij ons is de inzet anders.<br />

De tweede plek in een oorlogssituatie is geen<br />

‘Mijn kracht is dat<br />

ik zelf ook een ‘Japie<br />

Krekel’ op mijn<br />

schouder heb gehad’<br />

zilver, geen goud, maar hout. Dan lig je in<br />

een kist. Dat is een van de grootste verschillen<br />

met het bedrijfsleven, maar ook een van<br />

de grootste drijfveren om personeel gemotiveerd<br />

te houden.”<br />

Majoor Marco Kroon is trainer bij het Land Training Centre van de Koninklijke<br />

Landmacht in Amersfoort. Hij is drager van de Willems-Orde. Zijn<br />

militaire loopbaan: 1989 Korps Mariniers (o.a. Irak en Cambodja); 1994<br />

landmacht; 1995 groepscommandant 17e Pantserinfanteriebataljon (1996<br />

Bosnië); 1998 Korps Commandotroepen (2000 Bosnië); KMA-opleiding;<br />

2003 Pelotonscommandant SFOR-missie Bosnië; 2004 Leidinggevende<br />

functies bij Korps Commandotroepen (Irak en drie keer Afghanistan), 2012<br />

Compagnie- commandant 17e pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses<br />

Irene; 2014 VN-missie Mali; 3 november2014 bevordering tot majoor.<br />

marcokroon@speakersacademy.nl<br />

DRIEKLEUR DIENEN<br />

Hoe gemotiveerd de majoor zelf is, blijkt<br />

als hij zegt: “Iedereen zal en mag een mening<br />

hebben over onze missies. Maar die mening<br />

maakt voor ons militairen<br />

niet uit als het gaat om het uitvoeren<br />

van onze missie. Dat is namelijk onze plicht,<br />

ongeacht de mening van anderen en onszelf.<br />

Ik ga gewoon naar de plek waar mijn regering<br />

mij naartoe stuurt. Met volle overtuiging,<br />

omdat ik weet dat het merendeel van<br />

onze democratische samenleving mij daar<br />

wil hebben om vrede en veiligheid te brengen<br />

daar waar mensen het keihard nodig<br />

hebben en vrede en veiligheid NIET vanzelfsprekend<br />

zijn. Kroon constateert dat het<br />

draagvlak onder de bevolking voor de militair<br />

en Defensie na Uruzgan ontzettend is<br />

toegenomen.<br />

BESTSELLER<br />

Zijn inzichten en gedachten over leiderschap<br />

beschrijt Marco Kroon in zijn eerste<br />

boek, de bestseller ‘Leiderschap onder vuur’<br />

(2012), waar zijn beproefde wijze van leiderschap<br />

én de daden van zijn peloton als rode<br />

draad doorheen lopen . Zijn tweede boek<br />

‘Danger Close’ (2013) leest als een spannend<br />

jongensboek en gaat over de extreem<br />

gevaarlijke acties van de speciale troepen van<br />

de Nederlandse Special Forces in Afghanistan<br />

onder zijn commando. Tevens rekent<br />

hij af met de laatste stukjes frustratie die zijn<br />

blijven hangen van de rechtszaak waarin<br />

hij ten onrechte werd beschuldigd. Hierin<br />

beschrijt hij de echte feiten en niet de aannames<br />

en insinuaties die gedurende anderhalf<br />

jaar zijn opgesomd in de media.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 81

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

‘Eenzijdige<br />

bezuinigingspolitiek<br />

staat groei in de weg’<br />

82<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

POLITIEK<br />

drs. Ad Melkert<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Oud-minister Ad Melkert toetst als staatsraad ‘onze’ begroting en de Miljoenennota aan de Europese regels<br />

en kijkt tegelijk naar de samenhang, bijvoorbeeld met de werkgelegenheid. De man van de Melkertbanen<br />

pleit – mede met het oog op automatisering – voor een bredere kijk en aanpak. Daarnaast wil hij tijdens<br />

lezingen de problemen van vandaag begrijpelijk maken door ze in een historische context te plaatsen en te<br />

vertellen over zijn vele ervaringen in het buitenland.<br />

Over de efecten van robotisering<br />

voor de arbeidsmarkt<br />

ben ik niet somber. Natuurlijk<br />

komen er gigantische verschuivingen.<br />

Banen verdwijnen, maar er<br />

komen nieuwe bij. Dat kan aansluitingsproblemen<br />

opleveren en (her- of bij-)scholing<br />

zal voor veel mensen noodzakelijk zijn. Toch<br />

schept deze ontwikkeling vooral kansen, bijvoorbeeld<br />

voor het anders inrichten van de<br />

manier waarop we arbeid organiseren.” In<br />

een rapport dat een PvdA-commissie eind<br />

2013 onder voorzitterschap van Ad Melkert<br />

schrijt over hoe Nederland uit het dal van de<br />

crisis kan klimmen, staat al het pleidooi voor<br />

het invoeren van een twee keer vierdaagse<br />

werkweek voor stellen. “Vier jaar later zitten<br />

we nog steeds vast in het vaste patroon van<br />

vijf dagen werken en twee dagen weekend,<br />

waarbij vrouwen vaak kleinere banen hebben<br />

dan mannen. Voor buiten de gebaande<br />

paden denken is helaas weinig oor. Jammer.<br />

Met onze oplossing is het bijvoorbeeld ook<br />

makkelijker de kinderen op te vangen of<br />

ouders meer aandacht te geven.”<br />

“De belangrijkste aanbeveling uit dat rapport<br />

– beter gebruikmaken van macro-economische<br />

beleidsinstrumenten om groei<br />

aan te zwengelen – geldt ook nog steeds”,<br />

zegt Melkert, die als commissievoorzitter<br />

zijn eerste binnenlandse klus binnenhaalde<br />

nadat hij in 2002 de nationale politiek had<br />

verlaten. “Rond 2012 waren 80.000 bouwvakkers<br />

werkloos. Tegelijk was toen al duidelijk<br />

dat Nederland binnen de Europese<br />

Unie achterloopt op het gebied van investeringen<br />

in de infrastructuur en klimaatvriendelijke<br />

bouw. Eén van de ideeën was<br />

die twee te koppelen door een enorm programma<br />

voor groene bouw en renovatie<br />

van de grond te tillen. Ik heb nooit begrepen<br />

waarom dat nooit tot actie heet geleid.<br />

We hadden er veel werkloze bouwvakkers<br />

mee kunnen helpen, maar zouden daarmee<br />

nu ook veel schoolverlaters perspectief kunnen<br />

bieden. Die maatregelen kunnen geld<br />

kosten terwijl we natuurlijk moeten voldoen<br />

aan de regels van Brussel. Die bieden echter<br />

ruimte voor tijdelijke afwijkingen wanneer<br />

die de economische groei bevorderen.” In dit<br />

verband wijst Melkert op de gevaren van een<br />

eenzijdige bezuinigingspolitiek. “Dat beleid<br />

staat groei in de weg, waardoor ook de staatsschuld<br />

nauwelijks afneemt en de werkloosheid<br />

hoog blijt”, aldus Melkert, die vindt dat<br />

dit in Europees verband aan de orde moet<br />

worden gesteld. “Onze commissie heet het<br />

idee gelanceerd als bovengrens van de werkloosheid<br />

vijf procent aan te houden. Bij een<br />

hoger percentage moet een land extra economische<br />

en monetaire maatregelen trefen.<br />

Belangrijk blijt het verlagen van de lasten<br />

op arbeid. Als arbeid goedkoper is zal een<br />

werkgever eerder ook mensen met een wat<br />

lagere opleiding of productiviteit aannemen.<br />

Op dit gebied moeten regeringen hun beleid<br />

fundamenteel herzien, ook met oog op de<br />

verdergaande automatisering. Bedrijven<br />

met veel robots moeten, vanuit hun winsten<br />

of kapitaal. bijdragen aan het in stand houden<br />

van een arbeidsmarkt. Sommige menselijke<br />

arbeid is nu eenmaal onvervangbaar.”<br />

MELKERTBANEN<br />

Melkert constateert dat het werkgelegenheidsbeleid<br />

ook in eigen land nog altijd<br />

zoekende is en te veel gericht op de aanbodzijde.<br />

“Het is niet zo dat het vanzelf goed<br />

komt als de economie weer wat op stoom<br />

is en de regels lexibel zijn. Het is evenzeer<br />

nodig vanuit de arbeidsvraag te redeneren<br />

en, ervan uitgaande dat iedereen talenten<br />

heet, te proberen vraag en aanbod beter bij<br />

elkaar te brengen. Bijvoorbeeld met behulp<br />

van belastinginstrumenten en trainingsovereenkomsten.<br />

Soms kan de overheid<br />

banen creëren, zoals ik in de jaren negentig<br />

als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid<br />

heb gedaan met de introductie<br />

van de zogenoemde Melkertbanen. Langdurig<br />

werklozen met de grootste afstand tot<br />

de arbeidsmarkt konden dankzij een subsidieregeling<br />

aan het werk bij (gemeentelijke)<br />

instellingen. In de huidige Participatiewet<br />

en bij sommige gemeenten zijn daarvan elementen<br />

terug te vinden.” Volgens Melkert<br />

zijn er meer mogelijkheden dan mensen<br />

vaak denken en staat het buiten kijf dat de<br />

private sector de meeste banen moet scheppen.<br />

De overheid moet daarvoor, zegt hij<br />

stellig, wel de regie voeren en kaders scheppen<br />

om te voorkomen dat er ‘gaten vallen in<br />

het arbeidsgebouw’.<br />

STAATSRAAD<br />

Een deel van het werk dat hij heet gedaan<br />

in het kader van het rapport uit 2012 is relevant<br />

voor de functie die hij sinds begin dit<br />

jaar bekleedt bij de Raad van State. In zijn<br />

nieuwe kantoor in het gebouw van de Raad<br />

aan de Haagse Kneuterdijk, zegt Melkert: “Ik<br />

ben daar samen met enkele collega’s staatsraad<br />

in buitengewone dienst. De Europese<br />

Unie vraagt van elke lidstaat dat de voornemens<br />

die de regering voorlegt aan Brussel<br />

vergezeld moeten gaan van een onahankelijke<br />

toets door een nationaal aangewezen<br />

commissie. Die vormen wij binnen het<br />

kader van de Raad. Zo toetsen wij de voorjaarskaders<br />

en de Miljoenennota aan de<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 83

POLITIEK<br />

Europese regels, die vooral streng zijn als mondiale agenda te volgen en verschillende<br />

het gaat om de reductie van tekorten en de economische stelsels te kunnen vergelijken<br />

staatsschuld. We beschouwen daarbij het op het niveau van de G20, waar Nederland<br />

algemene begrotingsbeleid, mede in relatie via de EU bij betrokken is. Dat heet me veel<br />

tot de macro-economische omgeving en de inzicht gegeven in de grote vragen van werkgelegenheid,<br />

migratie en sociaaleconomi-<br />

daarmee samenhangende werkgelegenheid.<br />

Het is ook onze taak de regeringsstukken sche ontwikkeling en de opties om nationaal,<br />

te becommentariëren en indien nodig van Europees en mondiaal vooruit te komen.”<br />

kritische aantekeningen en aanvullingen te<br />

voorzien als het gaat om de manier waarop<br />

de regering omgaat met bepalingen over het<br />

bevorderen van economische dynamiek en<br />

‘Bedrijven met<br />

groei.” Bij de invoering van de euro is in het<br />

kader van het Groei- en Stabiliteitspact afgesproken<br />

dat landen elkaar moesten kun-<br />

veel robots moeten<br />

bijdragen aan het in<br />

nen aanspreken op hun begrotingsbeleid.<br />

De commissie waarvan Melkert nu deel uitmaakt<br />

is daarvan een uitvloeisel.<br />

stand houden van<br />

een arbeidsmarkt’<br />

CARRIÈRE<br />

Als zelfstandige adviseert Ad Melker regeringen,<br />

bedrijven en niet-gouvernementele<br />

organisaties over allerlei onderwerpen die<br />

verband houden met de rol van multilaterale<br />

instellingen, zoals de Wereldbank en “Mensen volgen grote problemen als<br />

INSPIREREND<br />

de Verenigde Naties, of liggen op het terrein werkloosheid, de toestroom van vluchtelingen<br />

en de oorlog in het Midden-Oosten<br />

van werkgelegenheid en economische ontwikkeling.<br />

Hij probeert kruisverbindingen enorm. Ik merk bij spreekbeurten, waarvoor<br />

te leggen. Zo is hij geregeld in Georgië. De ik graag op pad ga, dat mensen het waarderen<br />

als je verbanden kunt leggen en aan de<br />

helt van de staatsbegroting daar is ahankelijk<br />

van bijdragen van Europa, Amerika en hand van een stukje geschiedenis de dingen<br />

van vandaag en de mogelijke oplossin-<br />

de Wereldbank. De regering dreigt daardoor<br />

haar onahankelijkheid deels te verliezen. gen voor morgen begrijpelijker kunt maken.<br />

“Ik adviseer de minister-president over de Door mijn verblijf in Irak en vele bezoeken<br />

coördinatie van die donorbijdragen, met het aan en ervaringen in landen in het Middendoel<br />

de positie van de regering in het overleg Oosten en met organisaties als de Wereldbank<br />

en de VN kan ik de samenhang der<br />

met de EU en andere partners te versterken<br />

op basis van haar eigen prioriteiten.”<br />

dingen laten zien. Dat is heel belangrijk.<br />

Wanneer ze daardoor kunnen meediscussieren<br />

voelen velen dat als heel inspirerend.”<br />

Werken in en reizen naar het buitenland<br />

is, naast sociale zaken, werkgelegenheid en<br />

inanciën, de tweede constante lijn in Melkerts<br />

carrière. “Europa en het Midden-Oosten<br />

komen op de een of andere manier steeds<br />

Drs. Ad Melkert is zelfstandig adviseur en staatsraad bij de Raad van<br />

State. Hij is lid van de Partij van de Arbeid en was voor deze partij<br />

terug. Ik ben ook nog in de race geweest<br />

Kamerlid, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (1994-<br />

voor de functie van directeur-generaal van<br />

1998) en fractievoorzitter. In 2002 werd hij bewindvoerder van de<br />

de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO).<br />

Wereldbank en in 2006 tweede man bij het Ontwikkelingsprogramma<br />

van de Verenigde Naties. Van juli 2009 tot 1 oktober 2011 was<br />

Dat had in de lijn gelegen. De internationale<br />

functies die ik wel heb mogen vervullen bij<br />

Melkert speciale vertegenwoordiger van de secretaris-generaal der<br />

de Wereldbank en de Verenigde Naties hebben<br />

me altijd de gelegenheid gegeven de<br />

VN in Irak. admelkert@speakersacademy.nl<br />

84<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Het schetsen van de economische en politieke<br />

situatie op een bepaald moment is wellicht<br />

nog belangrijker om de achtergrond<br />

van bepaalde ontwikkelingen te duiden.<br />

“Europa heet het de afgelopen acht jaar economisch<br />

gezien enorm voor de kiezen gekregen,<br />

met een veel te hoge werkloosheid. Veel<br />

mensen zijn onzeker, omdat ze niet weten<br />

of hun kinderen het straks beter krijgen dan<br />

zij. In zo’n klimaat vinden velen het moeilijker<br />

open te staan voor grote groepen vluchtelingen,<br />

waardoor ze defensiever reageren.<br />

Daar heb ik op zichzelf begrip voor. Anderen<br />

laten zich juist niet afschrikken en staan<br />

klaar om te helpen. Het Rode Kruis heet<br />

nog nooit zoveel vrijwilligers gehad. Fantastisch!”<br />

Melkert discussieert daar graag<br />

over. “We moeten erover doorpraten om te<br />

laten zien waar het probleem vandaan komt<br />

en wat de mogelijkheden zijn het bij de bron<br />

aan te pakken, namelijk door politieke initiatieven<br />

in het Midden-Oosten te nemen,<br />

zodat mensen geen aanleiding meer hebben<br />

om te vluchten. Ik wil mensen het grotere<br />

verhaal laten horen, aanknopingspunten<br />

geven en vertellen hoe het eventueel wel kan,<br />

zodat ze kunnen omgaan met allerlei sentimenten<br />

waarmee ze via de (sociale) media in<br />

aanraking komen. Alles wordt uitvergroot,<br />

maar ze weten diep in hun hart ook wel dat<br />

het sluiten van de grenzen geen oplossing is<br />

en dat ze in zo’n wereld niet willen leven.”<br />

Melkert voelt iets van een drang om de<br />

kenniservaring die hij heet mogen opdoen<br />

in Nederland en daarbuiten over te dragen.<br />

“Ik geloof dat we inderdaad in een moeilijke<br />

tijd leven en het van belang is dat mensen<br />

niet de kop in het zand steken, maar juist<br />

open met elkaar de discussie aangaan. Daaraan<br />

kan en wil ik mijn bijdrage leveren.”<br />

© WALTER KALLENBACH

ICT & SOCIAL MEDIA<br />

Hoe Big Data ons<br />

businesslandschap verandert<br />

Errol van Engelen<br />

Big Data wordt steeds vaker<br />

gebruikt door toonaangevende<br />

bedrijven om de concurrentie te<br />

overtrefen. Of het nu gevestigde<br />

bedrijven zijn of startups, ze omarmen datagerichte<br />

strategieën om de concurrentie achter<br />

zich te laten.<br />

Banking en retail zijn 'early adopters' op<br />

het gebied van Big Data. Steeds meer andere<br />

marktsegmenten maken gebruik van Big<br />

Data, zoals productiebedrijven, verzekeringen<br />

en de overheid.<br />

Big Data is niet alleen interessant vanwege<br />

het volume, maar ook vanwege het realtime<br />

karakter waardoor het real-time testen<br />

van businessstrategieën mogelijk wordt<br />

gemaakt. Terwijl het nieuwe groeimogelijkheden<br />

biedt aan bestaande bedrijven, creëert<br />

het ook een nieuwe categorie bedrijven die<br />

data vastleggen en analyseren over producten<br />

en diensten, afnemers en leveranciers en<br />

voorkeuren van consumenten.<br />

WAT KAN BIG DATA ANALYTICS<br />

VOOR U BETEKENEN?<br />

* Optimaliseren van uw Operations<br />

Geavanceerde analyses, in combinatie<br />

met high-end computer hardware, maken<br />

het u mogelijk om data uitgebreider en vaker<br />

te analyseren om daardoor meer inzicht te<br />

verkrijgen. U zit letterlijk op een goudmijn<br />

van transactionele data. Steeds vaker gaat u<br />

mogelijkheden ontdekken en ontwikkelen<br />

om deze enorme hoeveelheid data te verzamelen<br />

en te gebruiken teneinde betere<br />

managementbeslissingen te kunnen nemen.<br />

© MEINZAHN<br />

‘Big Data analytics<br />

stelt u in staat om<br />

betere zakelijke<br />

beslissingen te nemen<br />

en uit te voeren’<br />

* Sneller reageren<br />

Big Data analytics stelt u in staat om betere<br />

zakelijke beslissingen te nemen en uit te voeren.<br />

Big Data en analytics tools bieden u de<br />

mogelijkheid om met deze data te werken<br />

zonder ingewikkelde technische stappen uit<br />

te voeren.<br />

* Verbeteren van de kwaliteit van uw<br />

dienstverlening<br />

Big Data analytics genereert echte<br />

zakelijke waarde door het combineren van<br />

Errol van Engelen is expert op het gebied van Big Data, Digital Marketing en Technologie. Errol van Engelen is zijn<br />

loopbaan gestart in de ICT, waar hij het traditionele pad heeft gevolgd van developer naar projectmanager. Na zijn<br />

avondopleidingen Marketing Management en Bedrijfskunde is hij de commerciële richting opgegaan met als focus<br />

Business Development (strategisch) en Sales (operationeel). Sinds 2001 werkt hij zelfstandig, de laatste jaren ligt zijn<br />

focus op Social Media en Big Data. errolvanengelen@speakersacademy.nl<br />

analyse, data en verwerking. De mogelijkheid<br />

om meer data op te nemen, diepere<br />

analyses uit te voeren en sneller antwoorden<br />

te verkrijgen kan uw dienstverlening<br />

signiicant verbeteren. Big Data maakt het<br />

mogelijk steeds verder te segmenteren en<br />

daardoor meer op maat gemaakte producten<br />

of diensten te leveren.<br />

* Relevant communiceren met klanten<br />

Technologie kan nu bijhouden waar uw<br />

klanten zich op elk moment bevinden als<br />

zij mobiel surfen en waar ze naar kijken of<br />

wat ze kopen. U kunt daardoor aangepaste<br />

boodschappen naar uw klanten sturen.<br />

Daarnaast zijn er mogelijkheden om strategieën<br />

te testen met een kleine steekproef.<br />

Waar is de gap?<br />

Een succesvol Big Data-initiatief kan<br />

een belangrijke culturele verandering in<br />

uw organisatie vereisen. Naast het bouwen<br />

van de juiste infrastructuur, is het werven<br />

van het juiste talent één van de belangrijkste<br />

investeringen die u kunt maken om uw<br />

Big Data-initiatief te doen slagen. Het hebben<br />

van de juiste mensen gaat ervoor zorgen<br />

dat de juiste vragen worden gesteld - en<br />

dat de juiste inzichten worden gewonnen<br />

uit de data die beschikbaar zijn. Data professionals<br />

zijn schaars en worden al snel<br />

binnengehaald door topbedrijven. Ervaren<br />

freelancers zijn een optie.<br />

© MET DANK AAN ERROL VAN ENGELEN<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

85

© ENITH STENHUYS<br />

‘De vrije wil moet je<br />

niet in dit tijdsdomein<br />

zoeken, maar in hoe je<br />

de toekomst ziet’<br />

De toekomstherinneringen<br />

van een jong blijvend brein<br />

prof. dr. Kees Brunia<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

86 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Al sinds 1964 hangt naast zijn voordeur het bordje C.H.M. Brunia, zenuwarts. Dat was toen. Vóór de<br />

splitsing tussen neurologie en psychiatrie. Kees Brunia woont nog steeds in hetzelfde huis in Breda en geeft<br />

colleges over brein, bewustzijn en gedrag. Dat is nu. In een tijd waarin men toch weer vaker psychiatrische<br />

afwijkingen in breinterminologie vertaalt. De geschiedenis verandert immers voortdurend. In zijn boek ‘Het<br />

Brein van farao tot fMRI’ laat hij lezers kennismaken met iedereen die zich de afgelopen duizenden jaren<br />

heeft beziggehouden met de hersenwetenschap.

NEUROWETENSCHAP<br />

Het IK is nog steeds een groot<br />

mysterie, maar dankzij geavanceerde<br />

technieken is het sinds<br />

25 jaar wel mogelijk te laten<br />

zien wat binnen in het brein gebeurt. Die<br />

ontwikkeling gaat razendsnel. “Op röntgenabeeldingen<br />

van het brein zag je niets.<br />

Nu zorgt de MRI-scan voor een beeld van<br />

de structuur van de hersenen en geet een<br />

functionele MRI (fMRI) hersenactiviteit<br />

weer. Dat is fantastisch, maar betekent dus<br />

niet dat we snappen hoe het brein werkt”,<br />

zegt hersenwetenschapper prof. dr. Kees<br />

Brunia. “De 3D-beelden bewijzen slechts<br />

dat bepaalde gebieden, die herkenbaar zijn<br />

aan een kleurtje, iets te maken hebben met<br />

het uitvoeren van een speciieke taak door<br />

een proefpersoon. We kunnen dat nu laten<br />

zien. “Bij fMRI spreek je over voxels, driedimensionale<br />

pixels van ongeveer 3 mm³, die<br />

zo’n 10.000 cellen bevatten. Bij een kleine<br />

onnauwkeurigheid is zo’n voxel al niet meer<br />

te zien. Wetenschappers onderzoeken of ze<br />

een techniek kunnen ontwikkelen die de<br />

zes cellagen van de hersenschors zo in beeld<br />

brengt dat ze kunnen zien uit welke laag een<br />

bepaalde gekleurde vezel komt. Zover is het<br />

nog niet, maar het gaat de goede kant op. Ik<br />

zie een enorme progressie.” Lachend: “Met<br />

een collega heb ik afgesproken dat we over<br />

vijtig jaar terugkomen om te zien wat ze er<br />

dan van hebben gebakken.”<br />

BILL CLINTON<br />

“Een wetenschapper kon op een gegeven<br />

moment de activiteit van één zenuwcel<br />

of neuron in de motorische cortex meten.<br />

Nadat de ‘single unit’-techniek in het onderzoek<br />

naar de motoriek was uitgegroeid tot<br />

een gebruikelijke techniek, is die ook elders<br />

toegepast.” Bij epilepsiepatiënten plaatst<br />

men elektroden in de temporale hersenschors<br />

om via EEG-onderzoek te registreren<br />

welke cel verantwoordelijk is voor ongecontroleerde<br />

bewegingen. Brunia: “Interessant<br />

is dat sommige cellen reageren op categorieën<br />

en andere op elementen daarvan. Er<br />

zijn neuronen die aanslaan op abeeldingen<br />

van dieren, maar niet op die van huizen of<br />

landschappen. Andere op gezichten en juist<br />

niet op dieren. Ook zijn er cellen die speciiek<br />

op een beeld van één mens reageren. Doordat<br />

één elektrode bij één patiënt net op de<br />

juiste plaats zat, zagen onderzoekers aan de<br />

forse uitslagen dat één cel alleen actief werd<br />

bij drie plaatjes van Bill Clinton. Bij een wiskundige<br />

is zelfs een cel gevonden die alleen<br />

reageerde op de stelling van Pythagoras:<br />

a²+b²=c². Dat vind ik enorm fascinerend.”<br />

Relativerend zegt Brunia: “Rust in het centrale<br />

zenuwstelsel bestaat niet, er gebeurt<br />

altijd wat, maar bij iets speciieks zoals in dit<br />

geval, kan één cel enorm vuren. Het heet,<br />

denk ik, met geheugen in neuronennetwerken<br />

te maken. Onbekend is nog hoe dat<br />

werkt. Dus zijn ontdekkingen als deze een<br />

kwestie van serendipiteit.”<br />

HIËROGLIEFEN<br />

‘Het Brein van de farao’s tot fMRI’ eindigt<br />

met de toekomst. De lezers hebben dan<br />

al een spannende en leerzame ontdekkingsreis<br />

door de geschiedenis van de hersenwetenschap<br />

achter de rug. “In het Egypte van<br />

de farao’s was al bekend dat ons brein en<br />

bewegen iets met elkaar te maken hebben.<br />

Dat staat in een oud document dat Edward<br />

Smith, handelaar in echte en valse voorwerpen<br />

en manuscripten, in de negentiende<br />

eeuw had gevonden. Na zijn dood gaf zijn<br />

dochter het aan de de directeur van het Historical<br />

Institute in New York. Hij haalde de<br />

directeur van het Oriental Institute in Chicago<br />

erbij, die er tien jaar over deed om het<br />

hiërogliefenschrit te vertalen en het in 1930<br />

uitgaf.” Enthousiast: “We weten tegenwoordig<br />

dat een beschadiging in het rechterdeel<br />

van de hersenen een verlamming links tot<br />

gevolg heet. Oorspronkelijk is dat waarschijnlijk<br />

ook goed opgeschreven, maar het<br />

stuk dat Smith te pakken had was een ‘foute’<br />

kopie met ook onjuiste verbeteringen. Dat<br />

die allereerste schrijver een paar duizend<br />

jaar voor Christus beschreef dat een hersenbeschadiging<br />

kan leiden tot motorische<br />

afwijkingen en die waarschijnlijk wel goed<br />

beschreef is echt ongeloolijk.”<br />

FARAO’S<br />

Kees Brunia schrijt zoals hij colleges<br />

geet. “Ik houd ervan anderen enthousiast<br />

te maken over waar ik zelf enthousiast over<br />

ben.” Dat gaat hem uitstekend af. Enthousiast<br />

passeren het brein, het hart en zelfs drie zielen<br />

(Plato), en de mensen die zich daarmee<br />

bezighielden, de revue. “Het is verhelderend<br />

en leuk kunstzinnige, politieke en staatkundige<br />

achtergronden te schetsen van degenen<br />

die door de eeuwen heen hebben geprobeerd<br />

kennis van het brein te vergaren.” In<br />

zijn boek komen ze ook via citaten aan het<br />

woord, waardoor de lezer direct in contact<br />

komt met hun gedachten, conclusies, twijfels<br />

en ambities. Dat én vele biograische<br />

details zorgen ervoor dat deze onderzoekers<br />

‘Fascinerend: één cel<br />

van een wiskundige<br />

reageerde alleen op de<br />

stelling van Pythagoras:<br />

a²+b²=c²’<br />

en ilosofen tijdens het lezen echt tot leven<br />

komen. Brunia’s historische reis, die veel<br />

meer omvat dan dit artikel vermeldt, toont<br />

aan dat alles is begonnen met kijken. “Naar<br />

binnen kijken kon nog niet, tenzij iemand<br />

een enorm gat in zijn kop had. Bovendien<br />

dachten priesters in het oude Egypte dat het<br />

hart het centrum van het leven was. Dat was<br />

ook de reden dat alle ingewanden en organen,<br />

inclusief de hersenen, uit het lichaam<br />

van een dode farao werden gehaald, behalve<br />

het hart. Dat was heilig. Als dat per ongeluk<br />

toch werd verwijderd, moest het, met<br />

het nodige ceremonieel, in een aparte pot<br />

bewaard of teruggeplaatst worden.”<br />

GALENUS<br />

Galenus (131-210 n.Chr.) is docent en<br />

doet secties op dode dieren in de straten van<br />

Rome. Bijna 1500 jaar lang is hij bepalend<br />

voor ‘onze’ anatomische kennis. “Als hij iets<br />

had gezegd was het zo. Hij beschreef hoe het<br />

voorlopige bloed via het rechter hart in de<br />

linkerhelt terechtkwam om vandaar naar<br />

de organen te stromen als de golven van de<br />

zee.” Galenus spreekt ook over een bloedvatkluwen,<br />

een wonderbaarlijk netwerk van<br />

bloedvaten aan de onderkant van het brein<br />

dat ontspringt aan de grote halsslagader. Hij<br />

beschrijt enthousiast hoe de spiritus vitales<br />

hetig rondstromen in dat netwerk en<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 87

88 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

NEUROWETENSCHAP<br />

daardoor veranderen in spiritus animales.<br />

Een anatomische tekening van Leonardo<br />

da Vinci, een van de tweehonderd prachtige<br />

illustraties in het boek, laat de bloedvatkluwen<br />

(rete mirabile) zien. “De bloedcirculatie<br />

was nog niet uitgevonden.” De Brabander<br />

Vesalius, tijdgenoot van Da Vinci, is de eerste<br />

arts in de geschiedenis die sectie verricht<br />

op menselijke overschotten en de vader van<br />

de moderne anatomie. Hij maakt dan ook<br />

een einde aan Galenus’ hegemonie.<br />

Brunia maakt in zijn boek een associatie<br />

met he Circle Line van de Londense<br />

metro, waar reizigers altijd weer op hetzelfde<br />

punt uitkomen. In de zestiende eeuw<br />

worstelt William Harvey, de grondlegger van<br />

de fysiologie, met de vraag hoe het kan dat<br />

bloed heen- en weer terugstroomt. Hij berekent<br />

hoeveel bloed, dat volgens hem in de<br />

lever wordt gemaakt, nodig is om te kunnen<br />

blijven stromen, in ogenschouw nemend<br />

dat het in de periferie voor van alles wordt<br />

gebruikt. Dat levert onmogelijke getallen op.<br />

Uiteindelijk beset hij dat de bloedsomloop<br />

een cirkel moet zijn.<br />

DE VRIJE WIL<br />

Brunia schrijt en praat ook uitgebreid<br />

over de vrije wil. Het IK, dus ook over ‘Ik<br />

denk, dus ik ben’ van Descartes. Wederom<br />

gedetailleerd en uitermate boeiend. De<br />

vraag blijt, schrijt hij: ‘Hoe kan een stel neuronen<br />

in mijn hoofd leiden tot een gevoel of<br />

een gedachte? Gevoelens of gedachten die<br />

IK heb?’ Intrigerende vragen met even intrigerende<br />

antwoorden. Dan zegt hij: “De vrije<br />

wil moet je niet in dit tijdsdomein zoeken,<br />

maar in hoe je de toekomst ziet. Ons werkgeheugen<br />

slaat deze herinnering aan de toekomst<br />

op, die we vanaf dat moment kunnen<br />

gebruiken om de buitenwereld te lijf te gaan.”<br />

Mensen handelen ook voordat ze denken.<br />

Brunia geet als voorbeeld een automobilist<br />

die zonder nadenken remt als een kind<br />

ineens voor zijn wagen opduikt.<br />

ILLUSIES<br />

Als Kees Brunia in zijn boek allang in het<br />

heden is gearriveerd komt het gesprek op<br />

illusies. Hij laat een kubus zien, maar na lang<br />

kijken zijn het er ineens twee. Dan is er de<br />

beroemde tekening waarin zowel een jonge<br />

vrouw als het gezicht van een heks te zien is<br />

en een driehoekje dat niet bestaat, maar wel<br />

op andere iguren (met uitsparingen die zorgen<br />

voor de illusie) lijkt te liggen. “Je kunt<br />

die dingen in de bewuste sfeer nooit tegelijk<br />

zien, omdat elke cel iets anders waarneemt”,<br />

legt hij met veel plezier uit. “Ons netvlies<br />

krijgt steeds dezelfde prikkels die niets met<br />

een bewuste ervaring te maken hebben. Ze<br />

komen daarna terecht in de visuele cortex,<br />

waar nog steeds geen verschil wordt<br />

gemaakt. Pas verderop in het visuele systeem<br />

kun je afwisselend het een of het ander zien.<br />

De stimulus blijt hetzelfde, de interpretatie<br />

verandert. Dat heet allemaal te maken<br />

met het feit dat we aan de basis zitten van<br />

het bewustzijn.”<br />

VAKGENOTEN<br />

Het boek is door zijn verhalende vorm<br />

toegankelijk voor een groot publiek. Tegelijkertijd<br />

heet Brunia voor vakgenoten en<br />

iedereen die verder wil ploegen een zeer serieuze<br />

literatuurlijst en notenapparaat toegevoegd<br />

aan het verhaal dat voortkomt uit zijn<br />

eigen fascinatie, die is begonnen in de laatste<br />

klas van het gymnasium. “Mijn leraar fysica<br />

liet zijn leerlingen een verhaal houden. Het<br />

mijne ging over de metafysica van Aristoteles.<br />

Ik wist er eigenlijk niets van, maar realiseer<br />

me nu dat daar voor het eerst mijn<br />

belangstelling voor de relatie tussen lichaam,<br />

ziel en geest naar voren is gekomen.” Uiteindelijk<br />

specialiseert Brunia zich in neurologie<br />

en psychiatrie. Tijdens die specialisatie<br />

haalt hij zijn doctoraal psychologie. In 1972<br />

wordt hij hoogleraar fysiologische psychologie<br />

in Tilburg. “Ik heb het altijd vreemd<br />

gevonden dat mensen leerden over gedragsafwijkingen,<br />

maar nooit les kregen in normaal<br />

gedrag. Ik heb nooit spijt gehad van de<br />

combinatie psychologie en medicijnen.” Nu<br />

is de wetenschapper volgens sommigen met<br />

zijn 83 jaar een oude man. Hij is echter het<br />

levende bewijs van het tegendeel. Kees Brunia<br />

zwemt elke dag een kilometer en geet<br />

drie keer per week colleges in het kader van<br />

Hoger Onderwijs voor Ouderen (HOVO).<br />

“Mijn laatste heet ‘Brein en bewustzijn’. Ik<br />

heb veel Engelstalige technische publicaties<br />

geschreven, maar nooit een boek als dit,<br />

waarvoor het idee door die colleges is ontstaan.<br />

Uiteindelijk heb ik mijn verhaal efectief<br />

in vijf jaar geschreven. Inclusief al het<br />

onderzoek en veel leeswerk.”<br />

Prof. dr. C.H.M. Brunia, emeritus hoogleraar fysiologische psychologie, was gedurende zijn loopbaan verbonden aan<br />

de universiteiten van Utrecht en Tilburg. Daarnaast werkte hij ruim dertig jaar als zenuwarts in de Hans Berger Kliniek<br />

te Breda. Brunia geeft nog altijd colleges (Hoger Onderwijs Voor Ouderen) in Rotterdam, Utrecht en Tilburg. Zijn boek<br />

‘Het Brein van farao tot fMRI’ (Uitgeverij Eburon, ISBN 9789059729360, te bestellen via de Stichting Verbreding<br />

Breinkennis op keesbrunia.nl) vult een leemte in de kennis van de hersenwetenschap. Met dit ‘hoofdwerk’, waarvan<br />

onlangs een paperbackeditie is uitgebracht, brengt Brunia levenslange studies van het menselijk brein, gedrag en<br />

bewegen samen. keesbrunia@speakersacademy.nl<br />

© ENITH STENHUYS

© PETER BEZEMER<br />

Igor Beuker<br />

In de schijnwerpers is Igor Beuker professioneel publiek spreker en host die met<br />

regelmaat op radio en televisie verschijnt als onahankelijk expert op het gebied<br />

van marketing, media en innovatie.<br />

Achter de schermen realiseerde Igor als ondernemer meerdere exits, is hij actief<br />

als mondiaal marketing strateeg voor merken als Nike, Amazon, Unilever en<br />

trendwatcher voor verschillende Fortune 500s.<br />

Tijdens ruim 800 internationale conferenties en op Twitter werd hij al meerdere<br />

trending topic als ‘Math Man in World of Mad Men’.<br />

In iedere markt en in ieder segment lopen publiek en event planners weg met deze<br />

charismatische, energieke en uitgesproken autoriteit.<br />

igorbeuker@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 89

© MET DANK AAN ERIK SCHERDER<br />

Technologische ontwikkelingen<br />

maken de gemiddelde mens steeds<br />

luier. Ze hoeven bijna nergens hun<br />

stoel meer voor uit en nemen zelfs<br />

de lit naar de eerste of tweede etage<br />

van een gebouw. Die houding verhoogt<br />

niet alleen het risico op allerlei<br />

ernstige lichamelijke klachten, maar<br />

tast ook allerlei cognitieve functies<br />

aan in de hersenen, zoals het geheugen.<br />

Hoogleraar neuropsychologie<br />

Erik Scherder, auteur van het boek<br />

‘Laat je hersenen niet zitten’, ziet het<br />

als zijn missie mensen aan het bewegen<br />

te krijgen. Tenminste een half<br />

uur per dag goed doorstappen is goed<br />

voor lichaam en geest, maar voor<br />

iedereen zover is zijn we tenminste<br />

een generatie verder.<br />

‘Actief en<br />

obees is<br />

beter dan<br />

inactief<br />

en slank’<br />

90<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

NEUROPSYCHOLOGIE<br />

Bewegen verrijkt ons brein<br />

prof. dr. Erik Scherder<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Onze hersenen hebben verrijking<br />

nodig en impulsen, maar<br />

alleen door te bewegen kunnen<br />

we de motor die onze hersenen<br />

aanstuurt aanzetten. Kauwen op kauwgom<br />

kan al voor betere doorbloeding van een deel<br />

van het brein zorgen. “Een half uur per dag<br />

link doorstappen kan leiden tot een verhoging<br />

van de alertheid, omdat het een stimulerend<br />

efect heet op de hersengebieden<br />

in het ‘Protoreptilian brain’, waar de motor<br />

zich bevindt.” De mate van opwinding die<br />

dit oplevert, prof. dr. Erik Scherder noemt<br />

dat ‘arousal’, bepaalt uiteindelijk de activiteit<br />

van de hersenschors. “Deze buitenste laag,<br />

het bovenste deel van de hersenen, speelt<br />

een grote rol bij intellectuele functies, zoals<br />

beslissingen nemen, empathie en lexibiliteit<br />

tonen, plannen en aan zelfrelectie doen,<br />

waardoor mensen zaken ook van een andere<br />

dan hun eigen kant kunnen bekijken.”<br />

Het brein van iemand die bijvoorbeeld<br />

in een isoleercel is opgesloten ervaart geen<br />

prikkels van buitenaf en verarmt, waardoor<br />

die persoon gaat roepen en schreeuwen om<br />

te voorkomen dat zijn of haar hersenen zelf<br />

gaan hallucineren. “In zo’n geval wil je weten<br />

of je nog leet, hoort en ziet. Gevangenen die<br />

– doordat het bed prominent in hun cel staat<br />

– een groot deel van de dag liggend doorbrengen<br />

en te weinig bewegen, missen de<br />

verrijking die nodig is om hun toch al kwetsbare<br />

impulsen onder controle te houden. Ze<br />

zouden de gelegenheid moeten krijgen hard<br />

te lopen en iets zinvols te doen. Schaken bijvoorbeeld,<br />

want dan zijn ze ook bezig met<br />

hun brein. Zeker als ze het allebei doen verrijken<br />

ze hun hersenen, wat hen in staat stelt<br />

plannen te maken voor als ze uit de bajes<br />

komen en te werken aan nieuwe structuur in<br />

hun leven.” Ook de cognitieve conditie van<br />

patiënten in bijvoorbeeld verpleegtehuizen,<br />

die voornamelijk liggen of zitten, verslechtert.<br />

Degenen die in staat zijn te bewegen<br />

kunnen echter hun brein actief houden en<br />

de kans op geestelijke achteruitgang tijdens<br />

hun verblijf verkleinen of voorkomen.<br />

COMBINATIE<br />

De combinatie met een cognitieve training<br />

van het brein, bijvoorbeeld door te<br />

puzzelen of een andere taal te leren, en<br />

bewegen is volgens prof. Scherder het beste.<br />

“Tijdens de lezingentour die ik samen met<br />

Dick Swaab en Ard Schenk door het hele<br />

land maak, laat Swaab ook zien hoe je mensen<br />

cognitief kunt uitdagen. Er zijn hele<br />

mooie studies naar gedaan, die een heel<br />

positief efect laten zien bij ouderen die aan<br />

nieuwe dingen zijn begonnen. Maar aan<br />

cognitieve training alleen heb je niet zoveel<br />

wanneer er problemen zijn met het hart- en<br />

vaatstelsel. Als je lijdt aan diabetes type 2 of<br />

hart- en vaatziekten is de combinatie van<br />

bewegen en een cognitieve uitdaging ideaal.<br />

Goed nieuws is dat studies laten zien<br />

dat mensen die obees zijn, maar wel lichamelijk<br />

actief, een lagere stertekans hebben<br />

dan niet-actieve slanke mensen. Degenen<br />

met overgewicht die wel willen bewegen,<br />

maar het niet doen omdat ze denken dat<br />

ze toch niet afvallen, moeten zich realiseren<br />

dat lichamelijke activiteit het dus wint<br />

van het gevaar van die extra kilo’s. Bewegen<br />

zorgt voor een daling van de mortaliteit.”<br />

Ook mensen die denken dat bewegen<br />

in een omgeving met verontreinigde lucht<br />

geen zin heet, hebben ongelijk. De activiteit<br />

wint het van de vervuiling wat onze<br />

gezondheid betret.<br />

GOED MOMENT OM DOOR<br />

TE PAKKEN<br />

De afgelopen jaren heet prof. Scherder op<br />

allerlei manieren onder de aandacht gebracht<br />

dat bewegen mensen slimmer en gezonder<br />

maakt. In zijn boeiende en helder geschreven<br />

boek ‘Laat je hersenen niet zitten’, geet<br />

hij aan de hand van vele onderzoeken aan<br />

dat bijvoorbeeld een trainingsprogramma<br />

van acht tot twaalf weken voldoende is om<br />

de hartconditie te verbeteren, waardoor de<br />

bloeddruk kan afnemen. Actieve mensen<br />

hebben ook een betere gewichtscontrole en<br />

het aantal triglyceriden in het bloed neemt<br />

af bij een hogere bewegingsintensiteit. Wat<br />

dementie betret kan bewegen, voor zover<br />

nu bekend, het risico dat je het krijgt verlagen.<br />

Anderhalf jaar na publicatie kan hij niet<br />

zeggen of zijn boek heet geleid tot gedragsverandering.<br />

“Ik moet bescheiden zijn als<br />

u vraagt naar de spin-of ”, aldus Scherder,<br />

die het onderwerp ook aansnijdt tijdens<br />

colleges, lezingen, optredens voor de Universiteit<br />

van Nederland en bijdragen aan<br />

televisieprogramma’s als ‘De wereld draait<br />

door’. Daarnaast is hij onder andere ambassadeur<br />

van het grote nationale programma<br />

Alles is gezondheid. “Dan nog is de vraag<br />

hoe je het gedrag van mensen kunt veranderen.<br />

Onlangs kwam het RIVM met cijfers<br />

die aangeven dat de volgende generaties<br />

ongezonder zullen zijn dan wij. Nog meer<br />

mensen gaan zitten, met meer overgewicht<br />

en diabetes type 2, ook bij jonge mensen,<br />

tot gevolg. Het gaat dus alsnog de verkeerde<br />

kant op, waardoor dit een goed moment is<br />

om enorm door te pakken. Ik doe alles wat<br />

ik kan. Tijdens de gratis publiekslezingen<br />

met Dick Swaab en Ard Schenk zitten telkens<br />

1.000 mensen in de zaal, die het gewel-<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 91

NEUROPSYCHOLOGIE<br />

dig vinden met ons op de foto te gaan, maar spellen kunnen bedenken waarbij jongeren<br />

ik vraag me af hoeveel van hen de andere dag alleen maar lopend een spel kunnen uitspelen.<br />

overwegen hun leefstijl echt te veranderen.<br />

Als ik vraag hoeveel mensen een half uur<br />

achter elkaar matig-intensief bewegen steken<br />

er maar een paar hun hand op. Daar ligt<br />

‘Ons brein vraagt om<br />

mijn missie. Ik zie bijvoorbeeld ouderen echt een beloning op korte<br />

niet allemaal naar de sportschool gaan, maar<br />

termijn’<br />

doorstappen of ietsen op een stadsiets moet<br />

mogelijk zijn.”<br />

BIJ DE JEUGD BEGINNEN<br />

DE MISSIE<br />

Scherder gunt iedereen zijn comfort van Zijn missie is nog lang niet<br />

harte, “maar het wordt daardoor niet beter. afgelopen. “Ik neig ernaar<br />

Bovendien is het brein zo ingesteld dat we dat we mensen moeten blijven<br />

wijzen op de gunstige<br />

een beloning op korte termijn willen. Webwinkels<br />

zijn een groot succes, doordat mensen<br />

als ze vandaag iets willen, het morgen dat de overheid misschien<br />

efecten van bewegen en<br />

in huis hebben. Mijn verhaal is anders. De ook een stapje moet zetten.<br />

Het feit dat rokers<br />

beloning volgt niet morgen, mensen zien pas<br />

over dertig jaar dat ze er verstandig aan hebben<br />

gedaan hun leefstijl te veranderen.” Hij wen, cafés en restaurants, maar op een win-<br />

niet meer roken in gebou-<br />

heet daarom niet direct een antwoord op de derige hoek komt niet doordat ze dat zelf<br />

vraag of zijn boodschap wel aankomt in het graag willen. Het is opgelegd. Dat geldt ook<br />

deel van de hersenen dat er ook wat mee kan. voor de plastic tasjes die mensen voortaan<br />

Er wordt volgens hem hard nagedacht over zelf meenemen naar de winkel”, aldus Scherder,<br />

die trouwens onze huidige inactiviteit in<br />

de wijze waarop we het besef dat bewegen<br />

nodig is om gezondheidsrisico’s te verkleinen<br />

en de geest scherp te houden kunnen “Ik ben er niet voor alles op te leggen, maar<br />

zijn boek omschrijt als ‘het nieuwe roken’.<br />

vergroten. “Daarover wordt bovendien verschillend<br />

gedacht. Sommigen vinden dat zetten en te laten merken dat sommige din-<br />

er moet iets gebeuren om de volgende stap te<br />

je het niet kunt afdwingen, anderen zeggen<br />

dat je bij de jeugd moet beginnen door gens hem ‘not done’, dat we de hersenen van<br />

gen gewoon niet meer kunnen.” Het is vol-<br />

meer bewegingsonderwijs aan te bieden toch al cognitief kwetsbare mensen in instellingen<br />

of eenzame ouderen thuis verder<br />

en het gebruik van smartphones en tablets<br />

te beperken. Als kinderen opgroeien met laten verarmen, door hen niet te laten bewegen<br />

of mee naar buiten te nemen. Zelf heet<br />

bewegen, gaan ze dat zien als vast onderdeel<br />

van hun leven. Maar er kan wel een generatie<br />

overheen gaan, voordat ze ook thuis op de teit gevraagd het onmogelijk te maken met<br />

Scherder het bestuur van de Vrije Universi-<br />

bank stoppen met gamen en appen.” Scherder<br />

vindt het een goed idee als gamemakers van het hoofdgebouw te gaan, met uitzonde-<br />

de lit naar de eerste of tweede verdieping<br />

Prof. dr. Erik J.A. Scherder is als neuropsycholoog verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij leidt daar het<br />

onderzoeksprogramma Neuropsychologie van neurodegeneratieve ziekten, over de relatie tussen lichamelijke (in)activiteit<br />

en gedrag bij mensen met en zonder dementie. Scherder is gediplomeerd fysiotherapeut en heeft aan de VU de<br />

studie psychologie gevolgd, met als specialisatie neuropyschologie, waarin hij in 1995 is gepromoveerd. In 2002 is hij<br />

benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de VU en daarna tot hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de RUG in<br />

Groningen. Onlangs is zijn boek ‘Laat je hersenen niet zitten’ heruitgegeven als gebonden ‘feesteditie’ (Athenaeum –<br />

Polak & Van Gennip, ISBN 9789025300685). erikscherder@speakersacademy.nl<br />

92<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

ring van mensen met een beperking die een<br />

speciaal pasje krijgen. “Mijn wens is gehonoreerd.<br />

Voorheen kwamen studenten te laat<br />

op college, doordat ze stonden te wachten<br />

voor de lit, terwijl ze op een of twee hoog<br />

moesten zijn en makkelijk de trap hadden<br />

kunnen nemen. Traplopen is heel gezond. Je<br />

bent it én op tijd. Helaas zijn in veel gebouwen<br />

liten prominent aanwezig en is het zoeken<br />

naar de trap.”<br />

FYSIOTHERAPEUT<br />

Prof. Scherder is als fysiotherapeut<br />

begonnen in de Valeriuskliniek, een neurologisch<br />

en psychiatrisch ziekenhuis in<br />

Amsterdam. Daar is zijn liefde voor de<br />

neurologie ontstaan. Hij kreeg en greep<br />

de kans in de avonduren neuropsychologie<br />

te studeren aan de VU en promoveerde<br />

in 1995. “Neuropsychologen en<br />

bewegingswetenschappers kijken niet naar<br />

elkaars werkveld. Dat is opvallend, omdat<br />

beide beroepsgroepen een geheel vormen.<br />

De Rijksuniversiteit Groningen vroeg mij<br />

daarom als hoogleraar Bewegingswetenschappen<br />

de link te leggen tussen cognitie<br />

en het beweegapparaat. Dat was ontzettend<br />

ijn om te doen, maar wel eenzaam, want<br />

het gezin Scherder was niet mee naar Groningen.”<br />

Scherder werkt nu aan een boek<br />

over muziek en het brein. “En, hoewel ik 65<br />

word, ga ik ook voltijds door met mijn werk<br />

bij de VU. Ik denk dat ik aan het begin sta<br />

van een hele mooie periode, waarin ik misschien<br />

het momentum mag meemaken dat<br />

we een stap kunnen maken. Studies laten<br />

zien dat als je 65 bent en denkt dat alles<br />

alleen maar achteruit gaat, je dan ook slechter<br />

presteert. Je moet dus niet leven naar je<br />

leetijd, maar leven naar zoals je je voelt en<br />

waar je zin in hebt.”<br />

© MET DANK AAN ERIK SCHERDER

MENS EN SAMENLEVING<br />

Van een systeemgerichte naar een<br />

mensgerichte samenleving<br />

Elfried Klarenbeek<br />

Kunt u zich een toekomst voorstellen<br />

waarin de medische wetenschap<br />

preventief genetische ingrepen<br />

doet om u een maximale gezondheid te<br />

garanderen? Waarin energie nagenoeg gratis<br />

is en u assistentie krijgt van een computer -<br />

al of niet in de gedaante van een robot - die<br />

slimmer is dan de mens, met een ontwikkeld<br />

emotioneel en empathisch vermogen?<br />

Waarin überhaupt het manuele werk uit<br />

handen is genomen door robots en u in<br />

zelfsturende auto’s op afroep wordt vervoerd<br />

naar de gewenste plek van bestemming?<br />

Waarin een nieuwe virtuele wereld versmelt<br />

met uw werkelijke omgeving?<br />

Mijn lineair en extrapolair ingerichte<br />

brein heet daar grote moeite mee. Toch<br />

is deze toekomst nabij, voorspelbaar en<br />

onvermijdelijk.<br />

Wij leven in een spannende tijd. De<br />

wereld om ons heen verandert in een<br />

razend tempo. Niemand kan nog overzien<br />

wat er allemaal gebeurt binnen de vele,<br />

soms samenwerkende vakgebieden in de<br />

complexe buitenwereld. Evolutie van de<br />

maatschappij waarin deze veranderingen<br />

plaatsvinden, blijt achter. Bestaande<br />

instituties en organisaties kraken in hun<br />

voegen. Ons denkkader, ons handelen en<br />

onze systemen zijn aan groot onderhoud toe.<br />

EEN UPDATE VAN HET<br />

BESTURINGSSYSTEEM IS<br />

NOODZAKELIJK<br />

De transitie die gaande is, gaat op iedere<br />

organisatie een grote impact hebben. De<br />

context waarin organisaties functioneren,<br />

verandert immers drastisch. Dat stelt eisen<br />

aan hun adaptatievermogen, ofwel de wijze<br />

waarop zij op die veranderingen zullen<br />

inspringen.<br />

Het besturingssysteem van de meeste<br />

organisaties vindt zijn wortels echter in<br />

de vorige eeuw; vaak nog traditioneel en<br />

hiërarchisch georganiseerd en gericht op<br />

groei en controle. Niet aansluitend op de snel<br />

veranderende realiteit van vandaag: waarin<br />

innovatie en engagement van medewerkers<br />

een noodzaak zijn om te overleven.<br />

Voor veel bedrijven betekent dit dat zij<br />

zich opnieuw zullen moeten uitvinden.<br />

Veel organisaties zijn dan ook zoekende<br />

naar andere manieren van ontwikkelen, van<br />

organiseren en samenwerken.<br />

NIEUW LEIDERSCHAP<br />

Echte vernieuwing moet van binnenuit<br />

komen, met een nieuwe vorm van leiderschap<br />

als voorwaarde. Leiderschap gestoeld op<br />

andere waarden; waarbij de mens centraal<br />

staat en waarin het geluk van mensen weer<br />

telt. Die mensen de vrijheid geet te doen<br />

waar ze goed in zijn zodat ze waarde kunnen<br />

creëren op manieren die niet kan binnen<br />

traditioneel georganiseerde bedrijven. Van<br />

optimaliseren voor groei naar optimaliseren<br />

voor mensen kortom.<br />

TIJD VOOR HR DIT TE OMARMEN<br />

EN TE GAAN TREKKEN<br />

Uiteindelijk zal mensgericht organiseren<br />

een noodzakelijke voorwaarde worden<br />

voor organisatiesucces op langere termijn.<br />

HR heet daarom bij uitstek de rol om<br />

bedrijven door deze transformatie heen<br />

te helpen. Maar dan moet ook HR op een<br />

andere manier naar zichzelf gaan kijken.<br />

Niet instrumenteel en reactief zijn; HR moet<br />

echt gaan begrijpen wat er aan de hand is en<br />

vandaar stoutmoedig te werk gaan.<br />

Elfried Klarenbeek is gepassioneerd vernieuwer. Hij beweegt zich op het kruispunt van<br />

mensen, technologie en business. Hij observeert, denkt, adviseert en onderneemt.<br />

Elfried heeft ruime ervaring als primus inter pares in multidisciplinaire teams die vernieuwende<br />

digitale producten en diensten creëren. Dit doet hij in opdracht van grote ondernemingen,<br />

maar ook als medeoprichter van nieuwe bedrijven zoals de start-up harver.<br />

com. Harver maakt game changing HR applicaties die ver over de landsgrenzen verkocht<br />

worden. Meer weten? elfriedklarenbeek@speakersacademy.nl<br />

HR-TECH<br />

Een speciale rol is weggelegd voor<br />

HR-tech. We zien veel nieuwe HR-tech<br />

start-ups op het toneel verschijnen. Jonge<br />

bedrijven die technologie maken om op<br />

een andere manier de juiste mensen aan<br />

te trekken, samen te werken of het werk te<br />

organiseren. Bedrijven die leunen op big<br />

data, algoritmes en artiiciële intelligentie.<br />

Deze ontwikkeling kan bij uitstek een<br />

wezenlijke bijdrage leveren aan nieuwe<br />

vormen van organiseren en samenwerken,<br />

waarbij de mens centraal staat.<br />

Het is een uitdagende periode voor<br />

organisaties. Een periode waarin velen<br />

bedreigingen zullen ervaren, maar voor<br />

wie het kan zien ook heel veel kansen. De<br />

manier waarop we met elkaar samenwerken,<br />

waarop het nieuwe leiderschap zijn vorm<br />

vindt en de rol die HR in dat proces kan gaan<br />

innemen, zijn daarbij belangrijke sleutels.<br />

Niet alleen voor het succes van individuen<br />

en organisaties maar juist ook voor de<br />

samenleving die we met elkaar creëren.<br />

© MET DANK AAN ELFRIED KLARENBEEK<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 93

Impressies van een fake speech van Pieter de Rijk,<br />

1. Heel soms ben ik zo belangrijk dat ik bewaking nodig heb.<br />

3. Wie ben ik vandaag ook alweer? De CEO van Siemens Mobility?<br />

Nee, dat was gisteren.<br />

94<br />

5. De zaal zet zich schrap. Dit kon weleens zwaar worden. 6. Lichaamstaal: Een halfuur in het Duits? Pff.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

2. Wachten naast strak afgerokte tafels. Daar staan<br />

straks de borrelhapjes op.<br />

4. Vandaag ben ik Daniel Ruhe, de Duitse<br />

staatssecretaris voor Verkeer.<br />

Fotograie: met dank aan Pieter de Rijk

één van Nederlands meest komische sprekers!<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

7. Ik ga over op Bernhard-Nederlands. Een dankbare eerste lach.<br />

8. Dit wordt wel heel erg geestig, zie je ze denken. En dat<br />

voor een Duitser.<br />

9. Ja, wij Duitsers geven het voorbeeld. 10. De stemming is nu opperbest. Verrast met topcabaret, wat wil je nog meer!<br />

11. Ik praat nog even na met opdrachtgevers en prospects. 12. Tot slot een persconferentie. Maar niet heus. Naar huis!<br />

pieterderijk@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 95

NEUROWETENSCHAPPEN<br />

Vrije wil,<br />

ictie of non-ictie?<br />

prof. dr. Damiaan Denys, prof. dr. Jelle Jolles en prof. dr. Victor Lamme<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

© DANNY SCHWARZ<br />

© JUDITH IJKEN<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

prof. dr. Damiaan<br />

Denys<br />

prof. dr. Jelle<br />

Jolles<br />

prof. dr. Victor<br />

Lamme<br />

Drie gerenommeerde neurowetenschappers, Jelle Jolles, Damiaan Denys en Victor Lamme, gaan in op<br />

vragen over onze vrije wil, impulsief gedrag en robotisering van ons brein. Ze breken zich het hoofd over de<br />

vraag of criminelen thuishoren in gevangenissen of meer baat hebben bij bijvoorbeeld stimulatie van hun<br />

hersenen. De antwoorden zijn verrassend, lijken soms ver uit elkaar te liggen, maar komen vaak overeen.<br />

96<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

NEUROWETENSCHAPPEN<br />

Mensen zijn vrij in het maken<br />

van hun keuzes, maar dat is<br />

niet in alle gevallen vanzelfsprekend<br />

en ook de mate<br />

waarin verschilt. Neuropsycholoog Jelle Jolles<br />

en neurowetenschapper, ilosoof en psychiater<br />

Damiaan Denys verschillen daarin<br />

van mening met neurowetenschapper Victor<br />

Lamme. Hij zegt dat wetenschap en psychologie<br />

al lang laten zien dat allerlei zaken<br />

de keuzes van mensen beïnvloeden, buiten<br />

hen om en vaak zonder dat ze het zelf doorhebben<br />

en er veel controle over kunnen uitoefenen.<br />

Jolles: “De mens kan zijn eigen<br />

keuzes te maken. De discussie of de vrije<br />

wil al dan niet bestaat is onnodig gepolariseerd.<br />

De mate van vrijheid die een persoon<br />

heet om zelf te kiezen voor een handeling,<br />

een gedachte, een actie hangt echter af van<br />

de aard daarvan. Ik vergelijk het menselijk<br />

handelen vaak met een ijsberg. Een klein<br />

stukje steekt boven water: ‘het bewustzijn’.<br />

Het grootste deel blijt onder water en staat<br />

voor het enorme aantal handelingen dat we<br />

automatisch verrichten. Bijvoorbeeld tijdens<br />

het autorijden. Dat geldt ook als een<br />

medeweggebruiker plots uitwijkt. Dan heet<br />

het lichaam, aangestuurd door de hersenen,<br />

al een beslissing genomen, maar de automobilist<br />

denkt dat hij een bewuste keuze heet<br />

gemaakt. De conclusie: veel relatief simpele,<br />

doch levensbelangrijke beslissingen zijn<br />

voorbewust gemaakt en daarin zijn we niet<br />

erg vrij. Gelukkig, want daardoor kunnen<br />

we eiciënt functioneren en de vele ‘dingen<br />

van de dag’ goed uitvoeren.” Volgens Jolles<br />

geldt dat voor zaken waarmee we ervaring<br />

hebben, maar er zijn ook situaties die zich<br />

niet eerder hebben voorgedaan. Een adolescent<br />

die moet kiezen voor een studietraject<br />

kan de verkeerde keuze maken, doordat eerdere<br />

ervaringen onvoldoende zijn en sprake<br />

is van nieuwe prikkels. Maar het is wel zijn<br />

eigen keuze.<br />

Damiaan Denys betoogt dat de mens weliswaar<br />

beschikt over een vrije wil, maar dat<br />

die tot stand komt via wederzijdse interactie<br />

met de maatschappij waarin hij leet. “Dat<br />

betekent dat mensen hun gedrag kunnen<br />

aanpassen en zelfstandig kunnen beslissen<br />

of ze wel of niet iets doen, met als beperking<br />

dat zij ahankelijk zijn van de omgeving<br />

waarin ze zitten. Die bepaalt mede hoe<br />

hun dag er uitzag.” Gedrag is volgens Denys<br />

dus niet volledig het product van de vrije wil,<br />

maar van de samenhang van die vrije wil met<br />

‘De discussie<br />

of vrije wil al<br />

dan niet bestaat<br />

is onnodig<br />

gepolariseerd’<br />

de context van dat moment. “Dat zijn andere<br />

mensen, de omgeving en de ruimte waarin<br />

iemand zich bevindt. Ook kleuren zijn van<br />

invloed. “ Victor Lamme bestrijdt dat de<br />

mens vrij is in zijn eigen keuzes, doordat<br />

hij van alle kanten van buitenaf wordt beïnvloed.<br />

Hedonistische principes van menselijk<br />

gedrag spelen een grote rol. “Veel<br />

mensen lijden, door gerichte marketingactiviteiten,<br />

modeverschijnselen en sociale<br />

ontwikkelingen en gedreven door hebzucht<br />

en onbewuste emoties en angsten, aan kuddegedrag.<br />

Dat zit allemaal diep verankerd in<br />

hun brein en daardoor rennen ze makkelijk<br />

achter elkaar aan. Interessant is dat steeds<br />

meer onderzoek laat zien dat hersenscans<br />

beter aangeven of iemand bijvoorbeeld echt<br />

wil afvallen of stoppen met roken, dan de<br />

persoon zelf, die het vaak niet weet.”<br />

IMPULSIVITEIT<br />

Over wat vrije keuze en impulsief gedrag<br />

met elkaar te maken hebben, zegt Denys:<br />

“Impulsiviteit is een afwijking, die leidt tot<br />

onnadenkend handelen, maar die we allemaal<br />

kennen in ons normale leven. Tijdens<br />

een impulsieve handeling hebben we onszelf<br />

even niet onder controle. Wanneer wij<br />

een kroket, een stukt taart, een glas wijn<br />

of een sigaret niet kunnen weerstaan is de<br />

zin groter dan onze weerstand. Er zijn ook<br />

impulsieve stoornissen die leiden tot disfunctioneren,<br />

bijvoorbeeld een verslaafde<br />

die de impuls heroïne te gebruiken nooit kan<br />

weerstaan en daardoor werkt aan zijn eigen<br />

destructie.” Jolles noemt<br />

impulsiviteit een woord dat beschrijt<br />

dat voorgebakken reactiepatronen vrijwel<br />

direct leiden tot gedrag , zonder tussenkomst<br />

van een bewuste keuze. Veel mensen reageren<br />

op die manier op prikkels. “Toch kunnen<br />

mensen nadenken over zichzelf, hun gedrag<br />

bijstellen én leren vrijere keuzes te maken!”<br />

Lamme komt met een voorbeeld: “Niet lang<br />

geleden is er die rechtszaak geweest van de<br />

man die per ongeluk, dus impulsief, op de<br />

knop drukte in ‘Miljoenenjacht’ van Linda<br />

de Mol en daardoor een enorme bedrag misliep.<br />

Op het moment dat hij drukte was zijn<br />

hele brein, zijn hele lichaam, erop gericht<br />

voor zekerheid te gaan. Achteraf denkt hij<br />

wat anders. Dat kan ik me voorstellen. Het<br />

is een voorbeeld van cognitieve dissonantie,<br />

maar zijn actie liet zien wie hij werkelijk is.”<br />

HET GEVANGENISDILEMMA<br />

De kennis van de werking van het brein<br />

neemt snel toe, wat de vraag oproept of<br />

gevangenisstraf nog wel de juiste manier is<br />

om, naast het strafelement, het gedrag van<br />

criminelen te beïnvloeden of veranderen.<br />

Jolles: “Opsluiting zorgt voor een beperking<br />

van de sociale en fysieke omgeving<br />

van de gevangene, wat desastreus is voor<br />

diens mentale ontwikkeling. Medegevangenen<br />

zijn het enige rolmodel, want vooral<br />

jonge criminelen kan aansporen tot kopieergedrag.<br />

Door zijn het perspectief van de<br />

gevangene te verbreden door zijn brein te<br />

‘vullen’ met nieuwe relevante kennis en zinvolle<br />

ervaringen, zoals het leren van nieuwe<br />

vaardigheden, kan zijn bestaan waardevoller<br />

en socialer worden en verkleint de kans<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 97

NEUROWETENSCHAPPEN<br />

op recidive. We moeten dus gevangenen maatschappelijke afwijking en niet als een tie die ik toepas. Dat gaat allemaal verder<br />

de kans geven hun brein te ontwikkelen en stoornis. Dan behandel je in feite gezonde evolueren. Apparaten komen op de markt<br />

te leren denken. Daar heet ook de samenleving<br />

baat bij, ook al is dat strijdig met de we tot nu toe alleen bij zieke mensen gebrui-<br />

denkproces overnemen. Een goede ontwik-<br />

mensen met een zeer invasieve methode die die zelfstandig nadenken, een deel van het<br />

opvatting dat we gevangenen moeten straffen.”<br />

vindt dat intenties, gedachten en meningen naar de ethische consequenties. Er is nood<br />

ken. Ethisch ligt dat best moeilijk.” Lamme keling, mits voortdurend wordt gekeken<br />

niet zoveel invloed hebben op ons gedrag aan strikte normen en regels om gevaarlijke<br />

en vraagt zich mede daarom af waarom er situaties te voorkomen.” Lamme constateert<br />

onderscheid is tussen moord en doodslag dat nu al robotarmen, kunstmatige ogen en<br />

bij de bepaling van de strafmaat. “Waarom andere middelen worden aangesloten op het<br />

‘Waarom krijgt<br />

krijgt iemand een andere straf als hij iets brein. “Het kan een oplossing zijn voor mensen<br />

met beperkingen. Stroomstroompjes<br />

met voorbedachten rade doet of vanuit een<br />

iemand een<br />

impuls? In beide gevallen gaat het om een die door het brein lopen kunnen iemands<br />

andere straf<br />

brein dat niet helemaal voldoet aan wat de gemoedstoestand of concentratievermogen<br />

maatschappij verwacht.” Hij is het eens met beïnvloeden, maar ook het gedrag. Moderne<br />

als hij iets met<br />

Jolles als hij zegt: “De gevangenis is meestal marketingmethoden en propaganda is echter<br />

veel efectiever als het gaat om gedrags-<br />

voorbedachten<br />

een hele slechte omgeving om van crimineel<br />

gedrag af te komen en versterkt het beïnvloeding. De (sociale) media kunnen<br />

rade doet of<br />

zelfs, omdat je dan juist in een sociale context<br />

belandt waar criminaliteit heel gewoon over moeten we ons drukker over maken<br />

ons gedrag extreem manipuleren. Daar-<br />

vanuit een<br />

en zelfs stoer is. Laten we eens wat anders dan over de nieuwe technologische mogelijkheden.”<br />

impuls?’<br />

verzinnen dan gevangenisstraf. We moeten<br />

iets doen aan de werking van die breinen<br />

en, wanneer het gaat om psychopathische Jolles: “Gerichte onderdelen van het brein<br />

moordenaars of pedoielen, daar een fysieke zijn met behulp van technische hulpmiddelen<br />

tot betere actie aan te zetten. Dat is geen<br />

schil omheen leggen of bijvoorbeeld vrijheid<br />

Denys: “Gevangenissen hebben een dubbele<br />

functie. Enerzijds om mensen op te logieën, zoals enkelbanden.”<br />

we met neurale protheses kunnen doen.” Net<br />

beperken met behulp van moderne techno-<br />

ictie, dat gebeurt al. We weten alle drie wat<br />

sluiten die een gevaar vormen voor de maatschappij<br />

en anderzijds om hen tegen zichzelf ROBOTISERING VAN HET BREIN blinden en doven om weer (grove waarne-<br />

als Denys noemt hij mogelijkheden voor<br />

te beschermen omdat ze de controle kwijt Robotisering van het brein is ictie zegt mingen) te zien en beter te horen, maar zegt<br />

zijn. In principe is een aantal gevangen te Jelle Jolles. Non-ictie roepen Damiaan ook dat gedachten een stuk techniek kunnen<br />

behandelen met nieuwe technologieën, zoals Denys en Victor Lamme. In beide gevallen<br />

is enige nuancering op zijn plaats. “Het beweging te brengen. “Dat is een soort robo-<br />

aansturen om verlamde ledematen weer in<br />

diepe hersenstimulatie. Via geïmplanteerde<br />

elektroden kunnen we het brein zodanig stimuleren<br />

dat de gevangenen de controle over elektroden, je kunt implantaten inbren-<br />

principe een soort ‘Robocop’ mogelijk is en<br />

kan. Hersenen zijn te manipuleren met tisering, maar als het gaat om de vraag of in<br />

zichzelf terugkrijgen en bepaalde agressieve gen”, zegt Denys. “Technologie maakt het dan zeg ik ‘nee’. Daar zijn de hersenen oneindig<br />

veel te ingewikkeld voor. Het hele brein<br />

handelingen niet meer uitvoeren. Moderne mogelijk blinden (enigszins) te laten zien<br />

technologie kan dus opsluiting vervangen,<br />

maar de vraag is of we diepe hersen-<br />

doven te laten horen via implantaten. Neulijk.<br />

Dat laat onverlet dat computers/robots<br />

door chips op de retina aan te brengen en vervangen door robothersenen is onmogestimulatie<br />

op hen mogen toepassen als we rologische of psychiatrische patiënten zijn veel beter kunnen zijn dan de mens in geïsoleerde<br />

taken.”<br />

hun criminele gedrag beschouwen als een te genezen door de diepe hersenstimula-<br />

Prof. dr. Jelle Jolles is hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leider van het Centrum Brein & Leren. Prof. dr.<br />

Damiaan Denys is verbonden als hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam en afdelingshoofd Pyschiatrie van het AMC. Prof.<br />

dr. Victor Lamme is hoogleraar cognitieve neurowetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en partner in Neurensics.<br />

jellejolles@speakersacademy.nl | damiaandenys@speakersacademy.nl | victorlamme@speakersacademy.nl<br />

98 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FOTOGRAFIE: MINISTERIE VAN BEELD<br />

COLUMN<br />

Shay Kreuger<br />

Shay heeft haar eigen radioshow en is bovendien uitstekend<br />

inzetbaar als presentatrice, debatleider en dagvoorzitter. Ze<br />

staat voor alles open en is breed inzetbaar. Wat M&M’s daarmee<br />

te maken hebben legt ze zelf uit in haar eigen column.<br />

Valt<br />

Matthijs van<br />

Nieuwkerk<br />

op structuur,<br />

schoonheid,<br />

inhoud of alle<br />

drie?<br />

Ik kan een optreden in ‘De wereld draait door’ aan mijn lijst toevoegen!<br />

Zouden ze mij hebben uitgenodigd, omdat ze met mij aan tafel een<br />

inhoudelijke en geanimeerde spreker in huis hebben gehaald, die ook<br />

nog eens een knappe verschijning is? Misschien wel om elk van deze drie<br />

redenen. Ik heb nu eenmaal jong geleerd een open vizier op de wereld te hebben<br />

en ben daardoor breed inzetbaar om over allerhande thema’s te praten.<br />

Of zou het feit dat ze weten dat ik mijn M&M’s op kleur scheid, omdat ik<br />

van structuur houd, de doorslag hebben gegeven? Want daardoor spring ik in<br />

een verhaal over Beyoncé niet van de hak op de tak. Ze kunnen natuurlijk ook<br />

enthousiast geworden zijn tijdens het luisteren naar mijn radioshow ‘Morad<br />

& Shay’, waarin ik zo switch van een onderwerp als de vluchtelingenproblematiek<br />

naar een topic over vrouwen die masturberen tijdens de bevalling.<br />

Het maakt niet uit of ik een boekpresentatie aan elkaar praat, bij een multinational<br />

als ING de rol van debatleider op mij neem of artiesten af- en aankondig<br />

tijdens het North Sea Jazz Festival. Op al die plekken voel ik mij als<br />

een vis in het water. Wel altijd met de nodige objectiviteit en kennis van zaken,<br />

want ik weet heel goed dat ik de schakel ben tussen de organisatie die mij heet<br />

gevraagd en het publiek.<br />

Terug naar ‘De wereld draait door’: na uren van voorbereiding, gezonde<br />

zenuwen en éénwording met het onderwerp, zat ik dus aan tafel bij Matthijs<br />

van Nieuwkerk. Mijn eerste televisieoptreden in een talkshow was het logische<br />

gevolg van mijn harde werk, jarenlange ervaring en deskundigheid. Ik<br />

zie het als een van de volgende stappen in mijn carrière. Net als deze samenwerking<br />

met Speakers Academy®. Zij geloven – net als ikzelf – in talent. Ik ben<br />

Shay en van alle markten thuis.”<br />

Shay Kreuger is behalve dj op het radiostation<br />

FunX (‘Morad & Shay’, elke maandag<br />

t/m donderdag 16.00-19.00 uur online en<br />

in de vier grote steden via de ether), ook<br />

presentatrice en dagvoorzitter.<br />

shaykreuger@speakersacademy.nl<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

99

© LILIAN VAN ROOIJ<br />

‘360 graden bereik’<br />

100<br />

MAATSCHAPPIJ<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Marianne van den Anker & Rob Oudkerk<br />

Rob Oudkerk en Marianne van den Anker trekken na de zomer van <strong>2016</strong> het land in.<br />

Met de 'straat' als metafoor presenteren ze hun 360 graden-theorie (verzeker, vind, luister, voel, sta,<br />

communiceer en draag), die is gebaseerd op wetmatigheden in de zin van succesvolle formules en strategieën,<br />

maar ook van bizarre, kromme, soms zelfs van lachwekkende aard. "Inzicht daarin helpt overheden,<br />

bedrijven, instellingen zonder en met winstoogmerk en instanties bij het laten landen van hun begrijpelijke<br />

en goede instanties bij hun doelgroep."

MAATSCHAPPIJ<br />

De succesvolle presentatoren<br />

van het voormalige dagelijkse<br />

radioprogramma '1-op-straat'<br />

en het huidige programma<br />

'Kwesties' (NPO1, iedere zondagavond<br />

vanaf 20.00 uur) Rob Oudkerk en Marianne<br />

van den Anker gaan – gewapend met hun<br />

zeer brede ervaringen – na de zomer van<br />

<strong>2016</strong> het land intrekken. Oudkerk was<br />

huisarts, publicist, politiek commentator,<br />

parlementslid en wethouder en is nu naast<br />

radiopresentator strategisch adviseur<br />

van proit en non-proitorganisaties. Van<br />

den Anker was wetenschapper, auteur,<br />

strategisch adviseur, raadslid en wethouder<br />

en is naast radiopresentator nu vooral<br />

moderator en daarnaast toezichthouder.<br />

Oudkerk & Van den Anker geven lezingen<br />

over hun politieke ervaringen, maatschappelijke<br />

belevenissen en analyses uit hun radioprogramma.<br />

“Een waarachtig, humoristisch<br />

maar ook hard verslag van de rauwe, ongecensureerde<br />

waarheid van en met de betrokkenen<br />

zelf ”. Zij diepen in hun programma<br />

'Kwesties' een onderwerp tot op het bot uit<br />

en geven aan waar het debat werkelijk over<br />

zou moeten gaan. Ze slaan framing aan larden<br />

en gooien heilige huisjes omver.<br />

Hebt u een bijeenkomst waar u werkelijk<br />

tot-de-kern van problemen en oplossingen<br />

wil komen en stappen vooruit wilt zetten,<br />

dan zijn Oudkerk & Van den Anker uw ideale<br />

partner.<br />

Zij hebben in hun diverse werkkringen en<br />

de laatste 2 jaar dagelijks op Radio 1 de goede<br />

intenties van de tekentafel met de rauwe<br />

ongecensureerde werkelijkheid geconfronteerd.<br />

Als geen ander weten zij hoe de kloof<br />

tussen de intenties en waar het moet gebeuren<br />

kan worden gedicht. Communicatie is<br />

hierbij , simpel gesteld, de sleutel, maar o zo<br />

weerbarstig om te doen<br />

“Beleid maken, uitvoeren en handhaven?<br />

Een strategie doorvoeren? Een nieuw product<br />

op de markt zetten? Duurzame kostenbesparingen<br />

realiseren? Dat kan alleen<br />

vanuit waarachtigheid, zonder beperkingen,<br />

zonder ego, volledig geïnformeerd,<br />

authentiek en oorspronkelijk!”<br />

© M ET DANK AAN ROB OUDKERK<br />

WAT IS JULLIE WERKWIJZE?<br />

Wij gaan uit van de ‘straat’ als metafoor,<br />

als symbolische plek waar werelden samenkomen.<br />

De ‘straat’ als landingsplaats, de plek<br />

waar je ziet of gelukt is wat je wilt bereiken.<br />

De ‘straat’ als spiegelplaats, “klopt het?”.<br />

De ‘straat’ wordt vaak gezien als ‘eind van<br />

de pijplijn’ maar is juist de vindplaats van<br />

ideeën, expertise en energie. De ‘straat’ is<br />

voor ons het symbool van het geluid dat juist<br />

óók gehoord moet worden. De ‘straat’ is dus<br />

die leraar voor de klas die opeens 5 zorgleerlingen<br />

in zijn klas krijgt, dat bedrijf dat plots<br />

een dijk van een imagoprobleem ziet opdoemen,<br />

die organisatie die opeens overgeslagen<br />

lijkt te worden in de samenwerking, het<br />

instituut dat 30% van zijn omzet moet inleveren,<br />

dat dorp dat opeens 750 vluchtelingen<br />

gaat opvangen of een windmolenpark in de<br />

achtertuin krijgt, die ambtenaar met gewetensbezwaren<br />

of die burgemeester die durt<br />

te zeggen dat zijn gezag wordt ondermijnd<br />

door criminelen. De ‘straat’ zit vol waarachtige<br />

experts, met geluiden, ideeën en<br />

weerstand, divergerende belangen, 'niet-inmijn-achtertuin'-emoties,<br />

irrationele overwegingen:<br />

zij zullen er altijd gelijktijdig zijn.<br />

Het is een kwestie van deduceren en analyseren,<br />

om te weten waar je uit kan en wil<br />

komen.<br />

Wij putten daarnaast uit een oneindig lijkend<br />

aantal praktijkvoorbeelden op basis<br />

van onze ervaring na jaren werkzaam te zijn<br />

geweest in de politiek, binnen de politie en<br />

de zorg, en na honderden radio-uitzendingen,<br />

in alle hoeken en gaten van het land over<br />

de meest uiteenlopende kwesties.<br />

De betrokkenen staan in onze aanpak centraal:<br />

of dat nu uw werknemers zijn, klanten,<br />

relaties of stakeholders zijn, of het veld, de<br />

kwestie of de samenleving in brede zin.<br />

JULLIE HEBBEN EEN EIGEN<br />

THEORIE GEFORMULEERD<br />

GEBASEERD OP WETMATIG-<br />

HEDEN, WELKE ZIJN DAT?<br />

Onze theorie is gebaseerd op wetmatigheden<br />

in de zin van succesvolle formules<br />

en strategieën, maar ook wetmatigheden<br />

van bizarre, kromme, soms zelfs van lachwekkende<br />

aard. “Zo dus niet”! Inzicht in<br />

deze wetmatigheden helpt U bij het ontwikkelen<br />

en uitvoeren van hoe U als overheid,<br />

bedrijf(stak), proit of non-proit-instelling<br />

of instantie begrijpelijke en goede intenties<br />

laat landen bij uw doelgroep, die overigens<br />

echt niet altijd bezig is met het grotere<br />

geheel.<br />

Wij geven ook een toelichting op onze<br />

managementtheorie en -ilosoie. Want de<br />

gebruikelijke theorieën volstaan niet. Die<br />

zijn te plat, te tweedimensionaal. Die pakken<br />

maar een deel van de werkelijkheid. De<br />

blik van de top blijkt veel te beperkt en er<br />

is bij de top een grote informatieachterstand<br />

waar te nemen van de dagelijkse praktijk en<br />

context. Beleid is te vaak gebaseerd op vooral<br />

de papieren werkelijkheid. De top benut ook<br />

de expertise en kennis van uitvoerders niet<br />

voldoende. Zo blijt de onderstroom daar<br />

waar hij is, en verwijdert steeds verder van<br />

de mainstream. Het klassieke systeem van<br />

hiërarchie blokkeert dat uitvoerders durven<br />

te zeggen wat er gezegd moet worden, soms<br />

overigens niet alleen in het veld zelf, maar<br />

ook in de (sub)top.<br />

Er is niet veel fantasie nodig om je te realiseren<br />

dat de maatschappij en de onderstroom<br />

– ook vanwege de invloed van sociale<br />

media en internet – op een heel andere wijze<br />

omgaat met de top van de samenleving dan<br />

voorheen. Er is veel opstand en weerstand.<br />

Omdat iedereen met iedereen kan communiceren,<br />

overal, altijd en op elk gewenst<br />

moment is echter de kracht om zaken niet<br />

alleen te agenderen maar ook te veranderen<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 101

MAATSCHAPPIJ<br />

onvergelijkbaar met de conservatieve wegen nen in het instituut politiek, het instituut wagen als meest pregnante voorbeelden van<br />

om mensen te mobiliseren. De onderstroom overheid. In het private domein gelden de vervreemding tussen top en maatschappij.<br />

krijgt bij slim opereren meer kennis en dus bankencrisis of de recente crisis rondom de Er is een vrij grote vertrouwens- en loyaliteitscrisis.<br />

potentieel meer invloed, maar in plaats van vluchtelingen of de Fyra of rondom Volks-<br />

het feit dat de top gebruik maakt van die kennis<br />

en kunde, reageert ze te vaak behoudend<br />

en conservatief. Toch zitten er vele voordelen<br />

aan onderstroom mainstream maken.<br />

DE 360 GRADEN THEORIE<br />

Om dat te mitigeren, te veranderen, kleiner te maken hebben Oudkerk en Van den Anker<br />

Neem de muziekindustrie, waar sinds op<br />

een conceptueel kader gemaakt. Globaal bestaat dat kader uit de volgende elementen:<br />

internet muziek kon worden uitgewisseld<br />

de platenindustrie gedwongen werd haar<br />

conservatieve manier van werken – haar<br />

VERZEKER je van een goede informatiepositie,<br />

verzeker je ervan dat je weet wat neer die niet meteen weg, wals het niet<br />

leidend is. Hoor ook de weerstand, rede-<br />

systeemwereld – te veranderen. Opeens hadden<br />

ze niet meer het monopolie op de verkoop,<br />

maar moesten ze na gaan denken hoe<br />

je moet weten, vertrouw niet op papier plat vanuit ratio, papier en omdat je zelf<br />

alleen, ga de haarvaten in van je organisatie,<br />

de werkvloer, de gebruiker, de samen-<br />

consequenties van wat je wil bovenop het<br />

vindt dat het zo’n goed plan is. Doorleef de<br />

ze hun industrie toch levend konden houden.<br />

Zonder internet was dat nadenken niet<br />

leving. Dat is de basis van alles. Weten gebruikelijke feit dat je zaken goed doorberekent,<br />

risico’s in kaart brengt etc.<br />

eens gebeurd. Ook bij multinationals krijgen<br />

door waarachtig te doorgronden. Dan<br />

aandeelhouders steeds meer macht, omdat<br />

hoor je ook het geluid van al die experts<br />

ze via internet veel meer informatie krijgen<br />

die de samenleving en jouw organisatie VOEL en herzie zo nodig wat je vindt.<br />

dan vroeger, toen de top van zo’n concern<br />

rijk is, waardoor goede ideeën, invalshoeken<br />

en analyses tot je komen die je anders STA ervoor en handel vanuit opgebouwd<br />

die kennis niet deelde of wilde delen. Een<br />

beter geïnformeerde aandeelhoudersvergadering<br />

zegt geen ja en amen maar (be)stuurt<br />

zou missen, niet hoort of hoort uit frustratie<br />

(ze luisteren toch niet). En hoor je<br />

draagvlak.<br />

mee. De revolutie in Egypte die begon op het<br />

ook waar het in de uitwerking/uitvoering COMMUNICEER duidelijk, open en<br />

Tahirplein was zonder facebook ook nooit<br />

verkeerd gaat.<br />

transparant (ook en vooral over hoe je de<br />

van de grond gekomen.<br />

belangen hebt afgewogen, waar de dilemma’s<br />

zaten en hoe je daarin tot (ethische)<br />

VIND (essentie beetpakken, kern benoemen).<br />

Alle beweging, verandering komt keuzes hebt gemaakt.<br />

Leiders, hoe goed ze ook zijn en welke<br />

goede intenties ze ook hebben, genieten in<br />

immers voort uit ‘iets vinden’. Eerst moet<br />

het huidige tijdsgewricht niet langer en niet<br />

je dus ‘ergens iets van vinden, een mening DRAAG de volle verantwoordelijkheid<br />

vanzelfsprekend meer het voordeel van de<br />

hebben, een oordeel hebben.<br />

en wimpel deze niet af (voorbeeld: een<br />

twijfel. Het gat tussen maatschappij en top<br />

burgemeester die niets anders kan dan<br />

moet efectiever gedicht worden en daar<br />

LUISTER: doe dat 360 graden om je heen, de COA/minister zijn zin geven dat er<br />

springen Oudkerk en Van den Anker op in.<br />

dus ook en vooral naar de betrokkenen. 1500 asielzoekers op een relatief kleine<br />

Er zijn voorbeelden zat om dat “gat”<br />

Dus niet doordrukken, arrogant zijn en gemeenschap komen: ‘ik kan dit besluit<br />

serieus te nemen. Neem de opkomstcijfers<br />

menen dat de macht die je hebt als overheid,<br />

burgemeester, minister, grote instan-<br />

dat je het niet wil tegenhouden, omdat je<br />

niet tegenhouden’, terwijl de essentie is<br />

bij lokale verkiezingen: In maart 2014 nog<br />

geen 50%. Heb je dan mandaat? Nee, eigenlijk<br />

maar 1 agenda die je mag, kunt en moet<br />

tie, speler op de markt, top van een bedrijf immers later nog een baantje nodig hebt).<br />

hebben als politiek: vertrouwen terugwin-<br />

Oudkerk & Van den Anker zijn uw dagvoorzitters en werken samen met u dat ideale 360-graden-programma<br />

uit. “Vooruit met dat waar het werkelijk om gaat.” Het vermogen om de essentie direct beet te pakken, veel en<br />

snel te schakelen en focus aan te brengen met een kwinkslag, maken dat uw bijeenkomst anders eindigt dan<br />

hij begon. U wilt immers dat de moeite die u doet om mensen op één plek samen te brengen al wordt benut.<br />

mariannevandenanker@speakersacademy.nl | roboudkerk@speakersacademy.nl<br />

102 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© LILIAN VAN ROOIJ

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 103

© MARTIKA DE SANDERS<br />

‘Ik heb<br />

van mijn<br />

zwakte,<br />

mijn<br />

kracht<br />

gemaakt’<br />

De carrière van Jandino Asporaat<br />

(35) gaat als een komeet. Hij heeft<br />

een eigen show, presenteert diverse<br />

televisieprogramma’s en vorig jaar<br />

kwam zijn eerste film uit. Wat maar<br />

weinig mensen weten, is dat achter die<br />

Antilliaanse bravoure, een betrokken<br />

man schuilt, die zich inzet voor<br />

probleemjongeren. ‘Je hebt altijd de<br />

keuze om iets van je leven te maken’.

THEATER, FILM, TELEVISIE<br />

Humor is mijn wapen<br />

Jandino Asporaat<br />

Tekst: Floor de Booys<br />

Vanuit zijn kantoor in het Nieuwe Luxor<br />

heater heet hij een prachtig uitzicht<br />

op de Erasmusbrug en de Kop van<br />

Zuid. . “Dit is een geweldige plek. Rotterdam<br />

is echt mijn stad. Hier voel ik me thuis.” En<br />

dan vertelt hij met pretoogjes: “Ik heb in dit theater<br />

gewerkt toen ik studeerde, als bijbaantje in de<br />

avond uren. Maar ik werd na een tijdje ontslagen<br />

omdat ik niet geschikt zou zijn. Dat ik hier nu mijn<br />

kantoor heb, geet me dagelijks een goed gevoel.<br />

Mijn uitzicht is mooier dan dat van de directeur.<br />

Hoezo, niet geschikt?”<br />

Een vechtersmentaliteit heet hij zeker. “Ik kan<br />

er heel slecht tegen als mensen er met de pet naar<br />

gooien. Als mensen kansen laten liggen.” Daarom<br />

maakt hij in zijn overvolle agenda graag tijd vrij om<br />

in jeugdgevangenissen, tbs-klinieken en achterstandswijken<br />

met probleemjongeren in gesprek te<br />

gaan. “Eerst doe ik een paar stukjes uit mijn show, ze<br />

mogen ook lachen. Daarna gaan we in gesprek. Dan<br />

zeggen ze tegen mij ‘jij hebt makkelijk praten want<br />

jij bent beroemd en rijk’. Dat klopt, zeg ik dan, maar<br />

daar heb ik keihard voor moeten werken.”<br />

BUENA VISTA<br />

Jandino Asporaat heet weinig in het leven<br />

cadeau gekregen. Hij werd geboren in Willemstad,<br />

Curaçao. De wijk Buena Vista – een van de armere<br />

in Willemstad met relatief veel criminaliteit – was<br />

het decor van zijn jeugd. Hij herinnert het zich nog<br />

goed. “We woonden in een krot van vier bij vier.<br />

Het geld was altijd eerder op dan de maand en dan<br />

hadden we honger.” De woonomstandigheden werden<br />

beter toen het gezin begin jaren negentig naar<br />

Rotterdam verhuisde, maar de rammelende maag<br />

kwam ook in Nederland nog regelmatig voor. “De<br />

voedselbank bestond toen nog niet.” Kort na aankomst<br />

in Nederland verliet zijn vader het gezin en<br />

stond moeder Mariska er alleen voor. “Ze had drie<br />

baantjes, maar het bleef sappelen. Ik probeerde haar<br />

altijd op te beuren door te zeggen dat ze een ondernemer<br />

was en daar trots op moest zijn. Maar daar is<br />

mijn moeder veel te bescheiden voor.”<br />

Daar heet Jandino geen last van. “Ik was me al<br />

jong bewust van mijn sterke kanten, van mijn kwaliteiten.<br />

En wist die ook goed in te zetten en daarmee<br />

mijn doel te bereiken.” Op de basisschool was hij het<br />

perfecte pestmateriaal. “Ik had x-benen, mijn bril<br />

was kapot en werd met plakband bij elkaar gehouden.”<br />

Er waren genoeg redenen om het pispaaltje<br />

van de klas te worden. Maar hij wapende zich met<br />

humor. “Ik was altijd al rap van de tongriem gesneden.<br />

En wist van mijn zwakte mijn kracht te maken.”<br />

Dat werkte. “Ik kreeg de mooiste meiden en de grote<br />

jongens op het schoolplein hadden ontzag voor me.”<br />

En die tactiek werkt nog steeds. Jandino weet zelfs<br />

Gordon – toch ook niet op zijn mondje gevallen –<br />

op zijn plek te zetten.<br />

Hij is er ver mee gekomen. In Nederland heet<br />

Jandino zo’n beetje alles bereikt wat er te bereiken<br />

is. Hij heet zijn eigen programma ‘Dino Late<br />

Night Show’ en presenteert goed bekeken televisieprogramma’s<br />

als ‘Alles mag op zaterdag’ samen met<br />

Gordon en Gerard Joling en ‘Dance, Dance, Dance’<br />

met Chantal Janzen. Zijn eerste ilm ‘Bon Bini Holland’<br />

was eind vorig jaar zo’n groot succes dat hij<br />

nu al aan het schrijven is aan een vervolg. En de<br />

kledingzaak die hij in 2014 in Delt opende, loopt<br />

ook als een trein. “Ik heb zelf een tijdje als verkoper<br />

in een kledingwinkel gestaan. Een van mijn vele<br />

bijbaantjes. Ik vond vooral het contact met klanten<br />

altijd leuk. Als ze waren geslaagd en stralend de<br />

winkel uitliepen. Ik vind het zelf ook belangrijk om<br />

goed gekleed te zijn. Helaas ben ik zo druk, dat ik<br />

niet veel tijd meer heb om zelf in de zaak te staan.<br />

Dat doet mijn goede vriend en compagnon Marcel<br />

Rocha. Maar ik ben wel betrokken bij alle inkoop.<br />

Er hangt alleen kleding die ik zelf ook draag.”<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 105

106 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

THEATER, FILM, TELEVISIE<br />

DUITSE HUMOR<br />

Ook de toekomst ziet er stralend uit voor<br />

de getalenteerde grappenmaker. Hij gaat<br />

zijn geluk buiten de landsgrenzen beproeven.<br />

“We hebben al wat shows in België<br />

gedaan. Dat is relatief gemakkelijk want<br />

hetzelfde taalgebied. Maar we gaan het nu<br />

ook in Duitsland proberen. Ik ben druk<br />

bezig met een taalcursus. Maar wat misschien<br />

nog wel belangrijker is, ik verdiep<br />

me in de Duitse humor. Waar mensen om<br />

moeten lachen, verschilt enorm per land<br />

en cultuur. Humor zit in de volksaard. Dus<br />

dat is belangrijk om te weten als je grappen<br />

gaat maken in het buitenland. Ik vind<br />

het een enorme uitdaging. Heb veel plezier<br />

in de voorbereidingen. Maar mijn leven<br />

hangt er niet vanaf. Als het niet lukt, is het<br />

jammer. Maar dan heb ik het in elk geval<br />

geprobeerd. Ik heb niets te verliezen.” Jandino<br />

zit strak in zijn tijdschema en wordt<br />

door zijn management goed afgeschermd.<br />

Maar als hij eenmaal tegenover je zit, is hij<br />

uiterst bescheiden, vriendelijk en vol aandacht.<br />

“Ik kan heel goed focussen, in het<br />

hier en nu leven. Wat ik straks moet doen,<br />

daar maak ik me nu nog niet druk over.<br />

ontzettend trots. “Ze komt naar elke show<br />

en geniet enorm van mijn succes.”<br />

Toen Jandino dertien, veertien jaar was,<br />

keek veel naar de show van Oprah Winfrey.<br />

“Als ik thuis kwam van school, dan ging de<br />

televisie aan. Mijn moeder was veel aan het<br />

werk om het gezin draaiende te houden.<br />

Oprah was mijn tweede moeder. Ze was<br />

echt een voorbeeld voor me. Een zwarte<br />

vrouw, die het zover brengt. Ik herken in<br />

haar ook die vechtersmentaliteit. Ik heb een<br />

groot respect voor wat zij bereikt heet.”<br />

BINNENHUISARCHITECT<br />

Zijn naam heet niet iedereen meteen<br />

paraat, maar als je hem omschrijt als ‘die<br />

Antilliaanse grappenmaker met die grote<br />

mond, dat kale hoofd en die bril’, dan weet<br />

iedereen wie je bedoelt. Zijn gezicht vergeet<br />

je niet snel. Toch was Jandino niet altijd van<br />

plan om stand-up comedian te worden. Hij<br />

droomde van binnenhuisarchitect, maar<br />

dat was te hoog gegrepen dus volgde hij een<br />

schildersopleiding “Er was een studietraject<br />

mogelijk waarbij je dan de assistent van<br />

een binnenhuisarchitect<br />

kon worden.<br />

Daar hoopte ik op.” Maar dat mislukte<br />

en hij belandde in de bouw. “Ik verdiende<br />

behoorlijk goed, maar gelukkig werd ik er<br />

niet van. Ik voelde dat er een ander leven<br />

op me lag te wachten.”<br />

Daarvoor moest Jandino wel een sprong<br />

in het diepe wagen. Na lang wikken en<br />

wegen durfde hij zich aan te melden bij<br />

de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam<br />

(SKVR) en werkte twee jaar voor<br />

hun project Young Stage. “Dat is een fantastisch<br />

project voor en door leerlingen. Ik<br />

heb daar veel plezier gehad en veel geleerd.<br />

Ik verdiende nog geen vijhonderd euro per<br />

maand, maar ik wist dat ik de goede keuze<br />

had gemaakt.”<br />

Natuurlijk is het ijn dat hij nooit meer<br />

geldzorgen heet. Al vraagt hij zich soms<br />

af of hij zijn kinderen niet te veel verwent.<br />

“Ik ben zo ver gekomen, omdat ik weinig<br />

gewend was. Het is ijn om een Mercedes te<br />

kunnen rijden, maar met een Suzuki Alto<br />

kom ik er ook. Geld is kortom, niet het doel.<br />

Het gaat om de vrijheid de dingen te kunnen<br />

doen die je belangrijk vind. Ik hoop dat<br />

ik mijn kinderen dat mee kan geven.”<br />

Als ik iets gedaan heb, laat ik het meteen<br />

los. Ik verlies geen energie aan tobben of<br />

piekeren. Dat scheelt enorm. Zo kan ik<br />

alle ballen in de lucht houden en blijf ik<br />

toch uitgerust ook al slaap ik regelmatig<br />

maar vier uur per nacht.” Jandino heet<br />

een jong gezin, waaraan hij ook tijd wil<br />

besteden. Hij is getrouwd met Shirley<br />

en het stel heet een zoon, Elijah (5), en<br />

een dochter Amy-Lee (1,5). “Zij willen ook<br />

met hun vader naar het park om de eendjes<br />

te voeren. Daar wil ik tijd voor maken.”<br />

Presentator en stand-up comedian Jandino Jullian Asporaat werd<br />

op 9 januari 1981 geboren in Willemstad, Curaçao. Hij groeide op in<br />

de arme wijk Buena Vista. Begin jaren negentig verhuisden ze naar<br />

Rotterdam, waar moeder Mariska het gezin in haar eentje draaiende<br />

moest houden. Jandino begon als schilder, werkte later ook nog in de<br />

bouw, maar volgde toen toch zijn hart. Hij ging werken bij Young Stage,<br />

een theaterproject voor en door scholieren. In 2005 stond hij in de<br />

inale van het ca- baretfestival Cameretten. Hij werd tweede en won de persoonlijkheidsprijs.<br />

Zijn eerste avondvullende theatervoorstelling ‘Antilliaanse Pot’ ging in september<br />

2006 in première. ‘Buena Vista’ was de opvolger van zijn eerste theaterprogramma. Op<br />

televisie brak hij door met ‘The Comedy Factory’ en hij speelde zijn eerste rollen in ilms<br />

Zelf groeide Jandino grotendeels op<br />

zonder vader. Hij schreef er het prachtige,<br />

gevoelige liedje ‘Pappa’ over. Het contact<br />

met zijn vader is hersteld. “Hij woont<br />

op Curaçao en als ik daar ben dan zien we<br />

elkaar. Maar wat ik gemist heb, kunnen we<br />

nooit meer inhalen. Ik neem het hem niet<br />

meer kwalijk. Ik weet nu hoe moeilijk het is<br />

(‘Deuce Bigalow’, ‘Staatsgevaarlijk’). Sinds 2011 heeft hij zijn eigen televisieprogramma:<br />

‘De Dino Show’. In 2013 werd de show genomineerd voor het Europese festival voor<br />

amusementsprogramma's op televisie de Gouden Roos (Rose d'Or). Tegenwoordig is hij<br />

elke zaterdagavond te zien in ‘Alles mag op zaterdag’ dat hij samen met Gerard Joling en<br />

Gordon presenteert. Zijn eerste eigen ilm ‘Bon Bini Holland’ was eind vorig jaar een groot<br />

succes. Hij schrijft aan een vervolg. Jandino Asporaat is getrouwd met Shirley en het stel<br />

heeft samen een zoon Elijah (5) en een dochter Amy-Lee (1,5).<br />

jandinoasporaat@speakersacademy.nl<br />

om een goede vader te zijn.” Zijn moeder is<br />

© MARTIKA DE SANDERS

ONDERNEMEN<br />

Westere ondernemers succesvol<br />

ondersteunen in China<br />

Peter Pronk<br />

De enige Nederlander ooit in dienst<br />

van een ‘triple A security’ Chinees<br />

staatsbedrijf.<br />

Geboren en getogen ‘serial entrepreneur’<br />

Peter woont al 9 jaar in China, waar hij zijn<br />

18e bedrijf runt. 1421 Consulting Group<br />

(1421), een bedrijf opgericht om Westerse<br />

ondernemers te ondersteunen in China. Deel<br />

van het succes zijn de unieke ervaringen die<br />

hij heet opgedaan bij zijn enige baan ooit.<br />

Peter werd al op jonge leetijd ondernemer,<br />

op zijn 23ste startte hij een groothandel in<br />

vlees. Naast zijn sterk groeiende groothandel<br />

begon hij een investeringsbedrijf om<br />

beginnende ondernemers een kans te<br />

bieden. Naast inanciële hulp werd de<br />

startende ondernemer ondersteund<br />

met boekhouding, coaching, business<br />

development en marketing.<br />

“Peter his sharp presentation on the<br />

diferences between China and the West were<br />

beneicial to me in understanding Western<br />

people when doing business. His enthusiasm<br />

and respect for both cultures helped to grasp<br />

the essentials. Especially his case studies<br />

show great insight in culture diferences and<br />

understanding of Chinese business culture.”<br />

Mr. Han Shuwang – CEO China Energine<br />

In 1997 verkocht Peter zijn groothandel<br />

om zich te focussen op consultancy en<br />

investeringsprojecten. Via verschillende<br />

consultancy-werkzaamheden kwam<br />

Peter uiteindelijk uit bij het Nederlandse<br />

© MET DANK AAN PETER PRONK<br />

windturbinebedrijf EWT en kreeg hij zijn<br />

eerste opdracht naar Azië af te reizen voor<br />

het vinden van een geschikte partner voor<br />

de Chinese markt.<br />

‘U krijgt te horen<br />

wat je moet weten<br />

om te slagen in<br />

China’<br />

In 2005 begon Peter als werknemer, zijn<br />

eerste baan ooit, als directeur Azië bij EWT.<br />

In de jaren die volgden reisde Peter vaak<br />

naar Azië en leerde daar de ijne kneepjes<br />

van het zaken doen in China. In 2007<br />

coördineerde hij een huwelijk tussen EWT<br />

en de Chinese Aerospace Group (China<br />

Academy of Launch and vehilce Techology)<br />

welke resulteerde in de verkoop van het<br />

eerste windmolenpark van 55 turbines, de<br />

opzet van twee productie joint ventures en<br />

een marketing en sales joint venture.<br />

Zowel de Chinese als Nederlandse<br />

partner vroegen Peter naar China te gaan<br />

om daar de CEO van de sales joint venture<br />

en boardmember van de productie joint<br />

ventures te worden. Een doel én droom die<br />

werkelijkheid werden. Daar werken met<br />

voeten in de aarde voor een Chinees (staats)<br />

bedrijf was uniek. Daar leerde Peter dat<br />

hij eigenlijk helemaal niets wist. Alles ging<br />

anders en alles was anders.<br />

In 2011 ontstond de mogelijkheid<br />

om, zonder gezichtsverlies, het Chinese<br />

staatsbedrijf te verlaten en een eigen<br />

onderneming te starten. Met het<br />

windturbinebedrijf als startende klant<br />

begon 1421 Westerse ondernemers in<br />

China te begeleiden. In 5 jaar tijd is 1421<br />

snel gegroeid. Meer dan 22 man personeel<br />

heet al meer dan 75 klanten begeleid in de<br />

Chinese markt. Basis van het succes? Een<br />

stevig netwerk in China door Peter zijn tijd<br />

bij het Chinese staatsbedrijf en een ilosoie<br />

over hoe je zaken hoort te doen in China.<br />

Peters ervaringen en praktische kennis<br />

worden ondersteund door talrijke verhalen,<br />

business cases en ervaringen. U krijgt te<br />

horen wat u moet weten om te slagen in<br />

China.<br />

peterpronk@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 107

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

‘Als je denkt het<br />

in Frankrijk<br />

te redden<br />

met Engels<br />

kan dat best<br />

tegenvallen’<br />

108<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FRANKRIJK<br />

Philip Freriks<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

“Zijn die Fransen niet verschrikkelijk arrogant en vervelend? Tijdens mijn lezingen,<br />

die vaak over Frankrijk gaan, leg ik uit dat dit allemaal ontzettend meevalt en<br />

negen van de tien misverstanden voortkomen uit taalkwesties. Natuurlijk zijn er ook<br />

cultuurverschillen, maar het is onzin te zeggen dat die een onneembare barrière vormen.<br />

Het is voldoende ze te onderkennen en er rekening mee te houden”, zegt journalist,<br />

schrijver en presentator Philip Freriks vanuit Parijs, waar hij samen met zijn Franse<br />

vrouw Lili al vele jaren woont.<br />

We hebben het er nooit over, maar<br />

de overeenkomsten die wij hebben<br />

met de Fransen zijn vaak<br />

groter dan de verschillen. Zij hebben<br />

veelal met dezelfde dingen te maken als wij”,<br />

zegt Philip Freriks, die dit jaar exact 50 jaar – met<br />

enkele onderbrekingen – in Frankrijk woont en weet<br />

waarover hij het heet. Het loont, bijvoorbeeld voor<br />

ondernemers, de Fransen zoveel mogelijk in hun<br />

eigen taal aan te spreken. “De Fransen hebben het<br />

gevoel dat ze voor gek staan als ze een buitenlandse<br />

taal spreken. Doordat ze er, in tegenstelling tot de<br />

Nederlanders, van overtuigd zijn dat ze het niet kunnen,<br />

durven ze het ook niet. Dus wanneer je denkt<br />

het met Engels te kunnen redden in Frankrijk, kan<br />

dat best tegenvallen. President François Hollande<br />

spreekt ook maar drie woorden Engels en slaagt erin<br />

die ook nog verkeerd uit te spreken.” Freriks relativeert<br />

dat beeld enigszins door te zeggen dat bij grote<br />

bedrijven als Renault, waar veel buitenlanders werken,<br />

Engels de voertaal is aan de top en dat ook jongeren<br />

steeds vaker het Engels beheersen. Hij neemt<br />

het ook op voor zijn tweede vaderland: “In de tegenwoordige<br />

tijd wordt Frankrijk vaak afgeschilderd als<br />

de zieke man van Europa, een land dat op instorten<br />

staat. Dat is natuurlijk een beetje onzin. Het is nog<br />

steeds de vijfde economie ter wereld. Er valt best veel<br />

op- en aan te merken, maar dit land gaat zeker Griekenland<br />

niet achterna.”<br />

‘BENT U IN NEDERLAND?’<br />

Veel mensen kennen Philip Freriks als presentator<br />

van het NOS-Journaal (1996-2009), het ‘Groot dictee<br />

der Nederlandse taal’ en de quiz ‘De slimste mens’.<br />

Daarnaast is hij voor diverse omroepen en kranten<br />

jarenlang correspondent in Frankrijk geweest. “Ze<br />

vragen mij nog steeds af en toe om commentaar op<br />

actuele gebeurtenissen. Na de aanslagen van november<br />

<strong>2015</strong> in Parijs ben ik een aantal avonden achter<br />

elkaar te gast geweest in ‘Pauw’.” Geregeld is de eerste<br />

vraag die programmamakers stellen: ‘Bent u in<br />

Nederland?’ en als hij antwoordt ‘Nee, in Parijs’ gaat<br />

het vaak niet door. “We zijn nu bezig met een documentaire<br />

televisieserie die zich in Parijs afspeelt,<br />

maar daar kan ik nog niets over zeggen”, kondigt<br />

Freriks voorzichtig aan. Waar komt dat gevoel voor<br />

Frankrijk vandaan? “Dat heet te maken met de<br />

‘Frankrijk werd een<br />

soort fata morgana, een<br />

droom’<br />

generatie waartoe ik behoor. In de periode dat ik als<br />

ongeveer 12-jarige naar de HBS ging, rond 1957, was<br />

Parijs wat later New York en Londen zijn geworden.<br />

Het was de dominante stad waar het gebeurde, al wist<br />

je niet precies wat dat was. De radio draaide evenveel<br />

Franse chansons als Engelse en Amerikaanse nummers.<br />

De sfeer was Frans georiënteerd. Bekende Vijftigers,<br />

de Remco Camperts en zo, schreven erover.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 109

FRANKRIJK<br />

Het leek allemaal avontuurlijk. Er gebeurden<br />

dingen die in Nederland niet konden of andere methoden en zienswijzen. Bovengen<br />

elders gebeuren en maken kennis met<br />

mochten en daar kreeg je rode oortjes van. dien ontdekken ze dat die vaak meer resultaat<br />

opleveren, dan wanneer ze waren blijven<br />

Jongens en meisje konden er ook vrij gemakkelijk<br />

naartoe, met de trein of voor een habbekrats<br />

met viswagens die vanuit IJmuiden<br />

ronddraaien in hun eigen kringetje.”<br />

naar Parijs reden. Naar Amerika gaan was<br />

in de jaren vijtig volstrekt ondenkbaar. Dat<br />

kostte een fortuin. Er zaten wel veel Amerikanen<br />

in Parijs, onder wie veel jazzmusici<br />

‘Dit land gaat zeker<br />

Griekenland niet<br />

die daar na de Tweede Wereldoorlog waren<br />

blijven hangen.”<br />

achterna’<br />

KOETERWAALSEN<br />

Freriks leert op school de drie moderne<br />

talen. “Als je in Frankrijk kwam en je had<br />

een beetje je best gedaan op de middelbare<br />

school kwam je een heel eind. Tijdens LIEFDE VOOR TAAL<br />

vakanties pikte ik straattaal op en koeterwaalste<br />

ik me er altijd wel doorgeen. De velen Philip Freriks toedichten. Terecht,<br />

Liefde voor de taal is een eigenschap die<br />

Fransen vonden het toen al prachtig als je maar het ligt allemaal wel wat genuanceerder.<br />

“Op de middelbare school moesten we<br />

hen in hun eigen taal aansprak. Frankrijk<br />

werd een soort fata morgana, een droom, van een leraar Nederlands, die ook dichter<br />

maar toen ik er eenmaal zat – ik studeerde was, geregeld opstellen schrijven. Hij maakte<br />

politieke wetenschappen in Parijs – bleek daar ook een competitie van. Ik schreef ook<br />

het wel minder romantisch te zijn dan ik in voor de schoolkrant, maar dat dit bewust<br />

Utrecht had bedacht. Ik wist toen nog niet voortkwam uit mijn liefde voor de taal geloof<br />

dat ik vijf jaar later correspondent zou worden.<br />

Ik was niet zo’n carrièreplanner, maar ik kon me er een beetje mee manifesteren.<br />

ik niet. Journalistiek was leuk om te doen en<br />

had wel al jong het idee dat ik een tijdje naar Pas in de loop der tijd ben ik gaan spelen<br />

het buitenland moest. Ik had het gevoel dat met taal en begonnen met het schrappen van<br />

ik daarvan wat kon opsteken, zonder precies overbodige woorden. Met name bij de krant<br />

te kunnen deiniëren wat het me zou opleveren.<br />

Nu ik dat wel weet raad ik jongeren ker, doordat ik in een hele korte tijd moest<br />

en later het NOS-Journaal werd dat nog ster-<br />

ontzettend aan dat te doen, want mensen die samenvatten welk nieuws ik wilde overbrengen.<br />

Bovendien werd ik steeds kritischer op<br />

een tijdje in het buitenland hebben gezeten<br />

hebben iets extra’s en zijn in staat verder te mezelf.” Freriks maakt zich niet zo druk over<br />

kijken dan hun neus lang is. Ze blijven niet hoe anderen met de taal omgaan. “Taal is een<br />

steken in ‘nombrilisme’, navelstaren, maar levend iets, dat haar eigen leven leet. Mopperen<br />

op taalgebruik is ook van alle tijden,<br />

kijken over hun grenzen heen, zien hoe din-<br />

Philip Freriks begon zijn journalistieke loopbaan tijdens zijn middelbare schooltijd bij de Utrechtse editie van Het<br />

Parool. In 1966 vertrok hij naar Parijs om politieke wetenschappen te studeren. Vanaf 1971 was hij correspondent<br />

voor diverse kranten en omroepen en van 1996-2009 nieuwslezer bij het NOS-Journaal. Verder heeft hij<br />

tv-programma’s gepresenteerd als ‘Lopend vuur’, ‘Groot dictee der Nederlandse taal’, het boekenprogramma<br />

‘Passages’, ‘Lekker weertje’ samen met Erwin Kroll en (nog steeds) ‘De slimste mens’. Verder heeft hij succesvolle<br />

theatertournees door Nederland gemaakt en was hij verteller in kameropera’s. Daarnaast heeft hij<br />

boeken geschreven, waaronder ‘Les chats de Lili’, ‘De Mitterrand route’, ‘Gare du Nord’ en de ‘Meridiaan<br />

route’. philipfreriks@speakersacademy.nl<br />

110<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

dat is net zoiets als zeggen dat vroeger alles<br />

beter was of klagen over die jeugd van tegenwoordig.<br />

Daar kun je niet veel mee.” Toch<br />

ergert Freriks zich wel eens. “Het woord gaat<br />

duikt op in vrijwel elke zin: het gaat gebeuren,<br />

het gaat dit of dat. Als ik eindredacteur<br />

was zou ik dat woord uit alle zinnen halen.<br />

Dat maakt de tekst een stuk mooier. Hij klimt<br />

echter niet in de pen om met een opgeheven<br />

vingertje vlammende ingezonden brieven te<br />

schrijven tegen de verloedering onzer taal.<br />

“Ik houd van een goed geschreven stuk of<br />

boek, maar dat is altijd een kwestie van eigen<br />

smaak. Er zijn boeken waar critici of kenners<br />

enorm mee weglopen en ik niet zoveel mee<br />

heb. En omgekeerd.”<br />

Wat taal betret: Philip Freriks heet het<br />

‘Groot dictee der Nederlandse taal’ naar<br />

Nederland en Vlaanderen gebracht. “Toen<br />

ik correspondent was in Frankrijk was het<br />

dictee daar een soort nationale hype. Ik<br />

heb, in een speciale afdeling voor buitenlanders,<br />

meegedaan om een reportage te<br />

schrijven voor de Volkskrant. Ik kreeg daar<br />

zoveel positieve reacties op en de vraag of<br />

we dit niet konden doen in Nederland. Dat<br />

hebben we bij de NOS oude stijl aangeboden<br />

en uiteindelijk is het van de grond gekomen<br />

en uitgegroeid tot het dictee zoals we<br />

dat nu kennen.” Ten slotte goed nieuws voor<br />

trouwe kijkers: Philip Freriks en Maarten<br />

van Rossem, het enige jurylid, blijven voorlopig<br />

te zien in de quiz ‘De slimste mens’ van<br />

KRO-NCRV. “Het is een ontzettend leuke<br />

klus. Aanvankelijk dachten we dat we het<br />

één zomerseizoen zouden doen, maar het<br />

was meteen al een kijkcijferkanon. Inmiddels<br />

zijn we vier jaar verder en geniet ik van<br />

de opnamen, waarvoor ik twee keer per jaar<br />

naar Nederland kom.”<br />

© MINISTERIE VAN BEELD

COMMUNICATIE<br />

Welk imponeergedrag leidt tot<br />

tevreden klanten?<br />

Daniel Seesink<br />

Bewust Zoo! - de bioLOGISCHE kijk op communicatie<br />

De alfa-man, ofwel de mannelijke leider van een familie chimpansees - laten we hem voor het verhaal Mikkie noemen - zet<br />

zijn haren rechtop, maakt zich breed en rent luid krijsend tussen de leden van zijn familie door, hier en daar een rake tik uitdelend<br />

aan vrouwtjes en jonge mannen. Meteen daarna gaat hij zitten alsof er niets aan de hand is. Sommige vrouwtjes en jonge<br />

mannen komen op de leider afgelopen, rustig en met het hoofd naar beneden gebogen, ondertussen zachte geluidjes makend.<br />

De alfa-man neemt deze blijken van onderdanigheid op zijn gemak in ontvangst. Iedereen kent zijn plek in de groep. En dat<br />

mag wat de leider betret waarschijnlijk nog wel een tijdje zo blijven.<br />

© S.A. MEINDERTSMA<br />

BRUTE KRACHT OF<br />

POLITIEK CORRECT?<br />

Wat maken wij wetenschappelijk gezien<br />

op uit dit soort waarnemingen? Onderzoek<br />

dat sinds de jaren zestig in de natuurlijke<br />

leefomgeving en in dierentuinen en onderzoekscentra<br />

met chimpansees plaatsvindt,<br />

laat ons zien dat het vertonen van imponeergedrag,<br />

zoals onze alfa-man Mikkie dat liet<br />

zien, een belangrijke rol speelt in het verkrijgen<br />

en behouden van een leidende positie.<br />

Het voorbeeld van chimp Mikkie laat zien<br />

dat uiterlijk vertoon van kracht de andere<br />

apen in de groep dwingt tot onderdanig<br />

gedrag. Er zijn echter ook voorbeelden van<br />

leiders die hun macht op een meer subtiele<br />

manier verkrijgen en behouden door het<br />

bedrijven van politiek. De Nederlandse primatoloog<br />

Frans de Waal heet dit zeer beeldend<br />

beschreven in zijn boek ‘Chimpansee<br />

Politiek’, gebaseerd op zijn jarenlange onderzoek<br />

naar de chimpansees in het Arnhemse<br />

Burgers’ Zoo. Het aangaan van verbonden<br />

met concurrerende (jonge) mannen, het op<br />

subtiele wijze steun verlenen aan hooggeplaatste<br />

vrouwen,<br />

het kwetsbaar durven opstellen in de<br />

groep, heet betrouwbare leiders opgeleverd.<br />

Wetenschappelijk onderzoek heet zelfs aangetoond<br />

dat de leiders die door het bedrijven<br />

van politiek aan de macht komen, langer hun<br />

positie behouden en op meer steun kunnen<br />

rekenen, dan de leiders die met brute kracht<br />

en agressie hun leiderschap opeisen.<br />

T=R-V<br />

Imponeergedrag kent dus meerdere verschijningsvormen.<br />

Imponeren op basis van<br />

inhoud en kennis blijkt een goede tegenhanger<br />

te zijn van imponeren op basis van uiterlijk<br />

vertoon en brute kracht. En het mooie<br />

is, beide vormen kunnen leiden tot tevreden<br />

klanten. Het is daarom goed om te begrijpen<br />

welk efect de twee vormen van imponeergedrag<br />

bioLOGISCH gezien op potentiële<br />

klanten heet. De vertaling is even simpel als<br />

efectief en in een formule te vatten: Tevredenheid<br />

is gelijk aan het Resultaat minus de Verwachting,<br />

ofwel T = R - V. Tevredenheid staat<br />

voor het goede gevoel dat we ergens aan over<br />

houden, onze motivatie om bepaald gedrag te<br />

vertonen. Wanneer we in staat zijn het resultaat<br />

positief te sturen, danwel de verwachting<br />

goed te managen, lukt het om positieve<br />

tevredenheid te realiseren. Wanneer imponeren<br />

door uiterlijk vertoon en brute kracht niet<br />

leidt tot een tevreden (interne) klant , probeer<br />

het dan eens minder opvallend en meer op<br />

inhoud en kennis. Dus ontdek de Mikkie in<br />

jezelf of laat hem juist even los. Je zult verrast<br />

zijn door het efect.<br />

Daniel Seesink, oud-biologiedocent, gedragscoach en oprichter van Bewust Zoo! maakt mensen door zijn lezingen en<br />

masterclasses (in de dierentuin) bewust van de gedragsbioLOGISCHE basis van hun gedrag. Door hen via de apen naar<br />

gedrag te laten kijken, houdt hij zijn klanten een spiegel voor die hen haarijn laat zien wat zij over zichzelf kunnen leren. Dit<br />

onder het motto ‘If you don’t understand apes you don’t understand yourself’. danielseesink@speakersacademy.nl<br />

© JANE GOODALL INSTITUUT NEDERLAND<br />

Een gedragsbioLOGISCHE onderbouwing<br />

voor succesvolle communicatie<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 111

© MET DANK AAN DAVID ALLEN<br />

Dingen<br />

gedaan krijgen<br />

zonder<br />

stress<br />

112<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

ORGANISATIEMODEL<br />

David Allen<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

‘Getting Things Done’, wereldwijd bekend als ‘GTD’, is een door David Allen ontwikkelde methodologie om efficiënt<br />

te werken en leven zonder stress. Mede aan de hand van een vijfstappenplan beschrijft hij in de hernieuwde,<br />

geactualiseerde versie van zijn gelijknamige boek hoe mensen hun privé- en professionele leven zo kunnen<br />

organiseren dat direct duidelijk is wat ze waar en wanneer kunnen doen. “Alleen als het hoofd leeg is en ideeën<br />

georganiseerd zijn kan iemand productief zijn zonder stress en zijn creativiteit laten werken.”<br />

David Allen omschrijt zijn boek<br />

als ‘een goudmijn van ideeën<br />

die zijn lezers meer energie én<br />

ontspanning geven en hen helpen<br />

meer te bereiken met minder inspanning’.<br />

Mensen kunnen pas geconcentreerd<br />

werken als ze een overzicht hebben van wat<br />

ze kúnnen doen en alles zo organiseren dat<br />

ze zich niet meer hoeven laten aleiden door<br />

wat ze nog moeten doen. Een belangrijk<br />

voordeel: wie zijn leven prettig en eiciënt<br />

indeelt, direct zaken rubriceert en ahandelt<br />

en daarna de volgende stap zet, kan geregeld<br />

stressvrij genieten van even helemaal niets<br />

doen.<br />

Hoe dat praktisch kan legt Allen mede<br />

uit aan de hand van een vijfstappenplan, dat<br />

begint met het verzamelen van alle kleine en<br />

grote dingen die de aandacht trekken, privé<br />

of werk-gerelateerd. Dat levert een doelijstje<br />

op. Bekijk daarna (stap 2) per onderdeel<br />

of het nodig is meteen of later actie te<br />

ondernemen. Zo niet: weggooien of opslaan<br />

als referentie, zodat die onderdelen je niet<br />

meer aleiden. Zo ja: besluiten wat het volgende<br />

actiepunt is en dat opvolgen of delegeren.<br />

Stap 3 is organiseren, bijvoorbeeld door<br />

actieherinneringen op de juiste lijstjes te zetten<br />

(telefoontjes plegen, e-mails verzenden<br />

of boodschappen doen). De vierde stap is de<br />

lijstjes regelmatig doorkijken en controleren<br />

of de gekozen actiepunten nog kloppen. Dat<br />

houdt het hoofd helder en stimuleert creativiteit.<br />

Het laatste punt: simpelweg doen!<br />

Hier kunnen mensen hun eigen systeem<br />

gebruiken om concrete acties vol zelfvertrouwen<br />

te ondernemen.<br />

Allen leet volgens zijn eigen methodologie.<br />

“Het is een op wetenschappelijke inzichten<br />

uit de cognitieve psychologie gebaseerde<br />

leefstijl, die mensen in staat stelt hun leven<br />

levenslang te managen.” ‘Getting hings<br />

Done: de kunst van stressvrije productiviteit’<br />

is het eerste boek dat daarop focust. “Degenen<br />

die zich het meest aangetrokken voelen<br />

tot de methodologie, hebben die eigenlijk<br />

het minst nodig. Zij zijn vaak al gecommitteerd,<br />

productief, ambitieus, proactief en<br />

soms visionair. Alle andere geïnteresseerden<br />

willen we de kans geven op elk niveau<br />

mee te doen. Daarnaast kan men kiezen voor<br />

één-op-één coaching, het bezoeken of organiseren<br />

van seminars, ‘in-house’-trainingen<br />

en straks digitaal met een opgewaardeerde<br />

e-learning-trainingsmethode.”<br />

BAANTJES<br />

Allens methodologie is niet ineens ontstaan,<br />

maar een direct vervolg op de leefstijl<br />

die vrijwel altijd de zijne is geweest. Voor zijn<br />

35ste heet hij 35 betaalde baantjes gehad,<br />

variërend van ober, karateleraar, tuinman,<br />

vitaminedistributeur, draaibankbediener bij<br />

een glasblaasbedrijf, benzinepomphouder<br />

tot verkoper en restaurant-kok. “Doordat<br />

ik meer geïnteresseerd was in de spirituele<br />

en immateriële wereld dan de materiële,<br />

had ik geen echte ondernemersambities. Ik<br />

moest wel de rekeningen betalen, dus kwam<br />

ik terecht bij ondernemende vrienden in<br />

mijn netwerk. Tijdens al die banen zocht ik<br />

steeds naar de makkelijkste manier om het<br />

werk te doen en vertelde mijn collega’s dan<br />

hoe ze dat moesten aanpakken. Nu zouden<br />

ze dat procesverbetering noemen. Als ze dat<br />

eenmaal deden en alles op de automatische<br />

piloot ging, begon ik me te vervelen en zocht<br />

ik een andere baan, waar dat proces zich herhaalde.<br />

Uiteindelijk ontdekte ik dat er een<br />

naam was voor wat ik deed – consultant – en<br />

bedrijven daarvoor wilden betalen.” In 1981<br />

begint Allen een adviespraktijk. Hij komt<br />

snel tot de conclusie dat het een stuk makkelijker<br />

zou zijn een model te vinden om mee<br />

te werken. Hij gaat aan de slag als trainer persoonlijke<br />

groei en vindt al snel een ervaren<br />

mentor. “Die man had een vijfdaags organisatorisch<br />

verandermodel ontwikkeld en<br />

ontdekt dat veel organisaties die willen veranderen<br />

met een heleboel oude business zitten,<br />

die ze moeilijk kunnen loslaten. Ik pakte<br />

een stapel wit papier en schreef alles op dat<br />

in me opkwam, elk onderdeel op een nieuwe<br />

pagina. Dat werkte verbazingwekkend goed.<br />

Mijn mentor ried me aan die stapel door te<br />

bladeren en als ik iets tegenkwam waarmee<br />

ik verder wilde de volgende stap te bepalen.<br />

Zo ontstonden de kernelementen van mijn<br />

methodologie.” Allen ontdekt dat het proces<br />

zich via de CEO al snel via de hele organisatie<br />

verspreidt en de oude business uiteindelijk<br />

uit ieders hoofd verdwijnt. “In 1982<br />

kreeg iedereen een eigen in-bakje, werd elk<br />

memo opgepakt en beoordeeld wat de volgende<br />

stap moest zijn. Dat was fase 1, waarmee<br />

wel negentig procent van alle bestaande<br />

problemen werd opgelost. Bewustwording<br />

inbouwen in organisatorische veranderingen.<br />

Ik vond dat zo iets krachtigs dat ik het<br />

wilde inbouwen en gebruiken in mijn eigen<br />

netwerk. Het mislukte nooit en werkte voor<br />

iedereen. Elke keer was het resultaat hetzelfde:<br />

een groter gevoel van helderheid,<br />

controle en perspectief.” Al snel benadert het<br />

hoofd personeelszaken van Lockheed Allen,<br />

die vervolgens een organisatieontwikke-<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 113

ORGANISATIEMODEL<br />

lingstrainingsprogramma schrijt. “De pilot te zetten. De meeste mensen passen dit een<br />

voor de leiding en de managers sloeg aan. Ik beetje toe. Dat helpt wel, maar de echte verandering<br />

die je wilt komt er niet. Het is een<br />

vond het een gave baan, de eerste die me niet<br />

zou vervelen. Na 25 jaar had ik ontdekt wat ik verschil van lichtjaren wanneer je de GTDmethode<br />

volledig toepast.”<br />

had ontdekt en dat het uniek was. Niemand<br />

had dit eerder gedaan en nu had ik eindelijk<br />

genoeg zelfvertrouwen om verder te gaan.” STRESSVERSLAVING<br />

“Het harde nieuws: de grootste barrière<br />

BOEK<br />

om mijn methodologie te implementeren<br />

Allen koopt de twee partners met wie is stressverslaving. Mensen zijn vaak bereid<br />

hij samenwerkt uit en reconigureert zijn dat gevoel te tolereren. Ik voel ook wel eens<br />

bedrijf. “Een verkoopteam werkte niet. Ik stress, maar blijf er niet in hangen. Onderzoek<br />

waar het vandaan komt en probeer er<br />

was de vlaggendrager van de methodologie.<br />

Bovendien was het gemakkelijker mezelf te vanaf te komen. In het Engels kennen we de<br />

verkopen als persoon dan als proces. he akorting FEAR (Fantasized Experiences<br />

David Allen Company bestaat nu uit mijn Appearing Real). Mensen maken zichzelf<br />

vrouw Kathryn en mijzelf.” Rond 1996-1997<br />

besteedt de pers voorzichtig al aandacht aan<br />

zijn methode. Hij krijgt het advies een boek ‘Fase 1:<br />

te schrijven. Het kost hem een jaar om uit<br />

Iedereen zijn eigen<br />

te zoeken hoe dat moet. “Het zelfvertrouwen<br />

dat ik nodig had, kreeg ik na het implementeren<br />

van mijn methodologie in een van<br />

in-bakje’<br />

de moeilijkst denkbare omgevingen: een<br />

grote inanciële irma waar ik ongeveer honderd<br />

managing directors en partners had gek met ‘wat als’-gedachten of ze denken –<br />

gecoacht. Dat was een geslaagde test. Het feit en dat is typisch Nederlands – dat ze in de hel<br />

dat het daar viraal ging gaf mij de bevestiging belanden als ze even niets doen. Dus: Richt<br />

dat ik zelf de enige was die mijn levenswerk alle bewuste aandacht op één ding. Negeer<br />

in een boek zou kunnen beschrijven. Na vier de rest op dat moment. Mediteer, dat helpt.<br />

jaar lag de eerste versie, nu ruim vijtien jaar Deze methodologie is niet aangeleerd en<br />

geleden, op de plank.” In zijn huidige woonplaats<br />

Amsterdam legt de Amerikaan uit dat is simpel, niet simplistisch. Hele eenvou-<br />

vereist wat cognitieve paardenkracht. Het<br />

de wereld sinds de publicatie van zijn boek dige dingen – antwoord geven op vragen als<br />

aan zijn deur klopt. “Gelukkig kwam ik met wat proberen we te bereiken, wat is de volgende<br />

stap en wie doet het – kunnen een hele<br />

mensen in aanraking die ervaring hebben<br />

met het wereldwijd opbouwen van een franchiseorganisatie,<br />

ook juridisch. Wij beheren eerst en vul dan het doe-lijstje in, anders cre-<br />

bedrijfscultuur veranderen. Committeer je<br />

zelf ons intellectuele eigendom en zijn verantwoordelijk<br />

voor het certiiceren van onze<br />

eer je net zoveel stress als je loslaat.”<br />

meestertrainers, die op hun beurt trainers Ten slotte het grote geheim: “Dingen voor<br />

certiiceren die in hun eigen regio en taal lesgeven.<br />

Er is inmiddels een netwerk ontstaan elkaar te krijgen. Het gaat erom dat je naar<br />

elkaar krijgen doe je niet door dingen voor<br />

van mensen op wie ik kan bouwen.” Het behoren betrokken bent bij wat je doet in je<br />

boek is een handleiding, waarin Allen voor<br />

het eerst ingaat op alle implicaties en applicaties.<br />

“Ik heb niets achtergehouden. Het is David Allen is algemeen directeur van de David Allen & Co en heeft<br />

een beschrijving van de hele methodologie. meer dan twintig jaar ervaring als managementconsultant, ‘executive<br />

coach’ en opleider. Hij wordt een van 's werelds invloedrijkste<br />

Het mooie is dat ik die niet heb verzonnen,<br />

ik herkende alleen wat we altijd al doen en denkers genoemd op het gebied van productiviteit. Artikelen van<br />

hoe belangrijk het is eerst orde in de chaos zijn hand zijn onder andere verschenen in Fast Company, Fortune<br />

te scheppen om daarna met een ‘opgeruimd en de Los Angeles Times. Allen is ‘minister’ van de Movement<br />

hoofd’ en zonder stress de volgende stappen of Spiritual Inner Awareness. davidallen@speakersacademy.nl<br />

114 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

leven en op je werk. Maak steeds af wat je<br />

wilt afmaken, anders word je ’s nachts zwetend<br />

wakker, en bepaal dan de volgende stap.<br />

Je kunt pas eiciënt zijn als je ontspannen<br />

bent, maar dat ben je pas als je deze methodologie<br />

toepast.”<br />

FILOSOFEN<br />

Als we even napraten, zegt David Allen<br />

dat hij altijd geïnteresseerd is geweest in de<br />

manier waarop het onzichtbare het zichtbare<br />

beïnvloedt. “Hoeveel tijd heb je?”,<br />

vraagt hij. “Als je kunt ontdekken wat er echt<br />

gebeurt in het universum en er kunt binnengaan,<br />

word je leven een stuk gemakkelijker<br />

zonder hard te moeten werken.” Hij groeit<br />

op in Louisiana, acteert vanaf zijn elfde,<br />

wordt staatskampioen debatteren en verblijt,<br />

via een uitwisselingsprogramma, een<br />

jaar bij een Zwitsers gezin. Allen bezoekt in<br />

Zürich het Real Gymnasium en krijgt een<br />

andere kijk op de wereld, met meer belangstelling<br />

voor mensen. Zijn halbroer, een<br />

schrijver uit New York, introduceert hem<br />

in de wereld der denkers. Hij studeert ilosoie<br />

aan een onahankelijk ‘college’. “Ik was<br />

vooral geïnteresseerd in de ilosofen zelf.<br />

Waarom ze dachten hoe ze dachten.” Het<br />

lezen van Osward Spenglers ‘he Decline of<br />

the West’ bevestigt zijn fascinatie voor grote<br />

modellen als structuren om dingen beter en<br />

begrijpelijker te maken. Op de Universiteit<br />

van Californië, Berkeley, gaat zijn afstudeerproject<br />

over de geschiedenis van het Amerikaanse<br />

denken. “Daarna werkte ik aan mijn<br />

eigen verlichting en probeerde korte tijd elke<br />

drug die voorhanden was. Niet om erin te<br />

vluchten, maar om te ontdekken of er een<br />

andere realiteit bestond.” Door het beoefenen<br />

van oosterse gevechtskunst – hij heet<br />

de zwarte band karate – leert hij mediteren<br />

en zijn hoofd leegmaken. En daarmee heet<br />

hij misschien wel de basis gelegd voor zijn<br />

huidige succes.<br />

© MET DANK AAN DAVID ALLEN

Bart Chabot<br />

FOTOGRAFIE: MINISTERIE VAN BEELD<br />

"<br />

SPOTLIGHT ON<br />

Wat we willen", zei Tibor van het Evenementenbureau, "is<br />

een losse sfeer, ongedwongen."<br />

Door de grote vensters van het grand café kon je een<br />

stukje van de binnenstad van Den Haag zien, winterkoud.<br />

"Kijk," vervolgde Tibor, "het gaat om de laatste heipaal die de grond in<br />

gaat, aan de Turfmarkt. Dat is een feestje waard. Het is een gigaproject, twee<br />

ministerietorens, elk dik honderdveertig meter hoog, een soort "Chicago aan<br />

de Turfmarkt", zo-moet-je-het-zien. Er is een budget mee gemoeid van ver<br />

boven de driehonderd miljoen… Hoe dan ook, jij doet een welkomstwoord,<br />

niet te lang, kort en bondig, en je vraagt de wethouder, Marnix, en de directeur-generaal<br />

van de Rijksgebouwendienst, Peter, het podium op en interviewt<br />

hen, snappy. Geen speeches. Dat wordt stijf, formeel, en dat willen we<br />

nou juist niet."<br />

"En de architect," vroeg ik, "is die er ook bij?"<br />

"Ja," zei Tibor, "die komt er speciaal voor naar Den Haag. Een Duitse architect.<br />

En nee, die wil ik niet op de bühne hebben, een Duitser. Alles goed en wel,<br />

maar we gaan de boel hier niet nodeloos ingewikkeld maken, begrijp je? Dus<br />

die mag toekijken, die komt niet aan het woord."<br />

Toen ik een week later bij de bouwput aankwam, lag er een heipaal klaar<br />

waarop de genodigden hun handtekening mochten zetten. "Is dit nou de laatste<br />

paal?", vroeg ik.<br />

"Welnee," antwoordde een bouwvakker. Hij wees naar de bouwput, in de<br />

diepte. "De paal dáár, bij die heimachine…"<br />

"Bart," zei Tibor in de partytent, "zo werken die dingen. Het gaat om de<br />

symbólische "laatste paal". Er moeten er na vanmiddag nog honderdveertig<br />

de grond in."<br />

Na de interviews liepen Marnix, Peter en ik naar buiten en zetten onze<br />

naam op de "laatste paal". Terwijl we terugliepen naar de partytent, ging de<br />

heimachine dreunend aan het werk.<br />

"Nee!!" schreeuwde Tibor naar de man in de cabine. "Wacht!!"<br />

De heimachine staakte zijn werkzaamheden.<br />

"Ze drukken éérst op de rode knop," riep Tibor, "binnen, in die tent! En<br />

dán pas heien!"<br />

Binnen telde ik af.<br />

"Dames en heren, het grote moment is bijna aangebroken… De laatste<br />

paal… Marnix, Peter, zijn jullie er klaar voor? Goed, handen boven de knop…<br />

Drie, twee, één…!"<br />

De bewindspersonen drukten vol overgave op de knop.<br />

Maar de afstand van de heimachine tot de partytent was te groot om uit<br />

te maken of de knop wel of niet werd ingedrukt, dat viel vanuit de cabine met<br />

het blote oog niet vast te stellen. En de heimachine kwam niet in werking.<br />

Bart Chabot is dichter, schrijver en podiumdier. Wie aan Chabot denkt, denkt aan beweging. Achter zijn bril sprankelen<br />

een tomeloze energie en verbeelding, die zijn vastgelegd in zijn poëzie, verhalen en biograieën. Chabot beleefde<br />

zijn literaire doorbraak naar het grote publiek met zijn vierdelige biograie over Herman Brood. In 2007 ontving hij de<br />

Johnny van Doornprijs voor de gesproken letteren. In 2011 verscheen Diepere lagen, eind oktober 2013 verscheen<br />

Triggerhappy, waarmee Bart Chabot debuteerde als romanschrijver. bartchabot@speakersacademy.nl<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 115

© MARCEL KRIJGER<br />

Mode van<br />

plastic, hoe<br />

cool is dat?<br />

116<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

MODE/MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN<br />

Monique Collignon<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Modeontwerpster Monique Collignon is helemaal terug. Haar gedwongen sabbatical heeft haar alleen maar<br />

sterker gemaakt. Ze onderscheidt zich door maatschappelijk verantwoord te ondernemen, wat zich in bij haar<br />

onder andere vertaalt in een bijzondere ‘Conscious Collection’. Het gaat ook goed met haar ‘startup’. Monique<br />

denkt zelfs aan het binnen twee jaar openen van een flagship store.<br />

De nieuwe confectielijn van<br />

Monique Collignon is voor<br />

meer dan 70 procent vervaardigd<br />

uit gerecycled plastic. Het<br />

is begin februari als zo’n duizend goed verpakte<br />

jurken, maar ook jumpsuits en overjassen,<br />

op pallets in de hal van haar nieuwe<br />

pand in Amsterdam-Zuidoost arriveren. De<br />

topontwerpster is benieuwd en haalt er snel<br />

een uit de doos. “Het is spannend. Dit is de<br />

eerste Couture Light – Conscious Collection’,<br />

maar die ziet er goed uit. Na het reconditioneren<br />

en stickeren leveren we zo snel<br />

mogelijk uit aan gerenommeerde winkels,<br />

die enthousiast zijn over het concept en de<br />

bijzondere stofen die we gebruiken. In juli<br />

volgt de wintercollectie, een complete confectielijn<br />

bestaande uit jurken, broeken, rokken,<br />

blouses, colberts en mantels.”<br />

Na een moeilijke periode, is Monique<br />

helemaal terug. Als startup, maar met<br />

behoud van haar naam, kennis en ervaring.<br />

“Mijn visie op ontwerpen en zakendoen is<br />

nu een belangrijke drijfveer. Daarbij leg ik<br />

de nadruk op maatschappelijk verantwoord<br />

ondernemen. Mijn zakenpartner Monique<br />

Maissan is eigenaar en CEO van het bedrijf<br />

Waste2Wear, dat vanuit Sjanghai, China, de<br />

wereld verovert met innovatieve, duurzame<br />

stofen. Ik ken haar heel lang en heb de afgelopen<br />

acht jaar mogen meekijken hoe ze<br />

die stofen ontwikkelt. Ze is bijna een halve<br />

wetenschapper. Daar raak ik creatief opgewonden<br />

van, zeker nu ik ze gebruik als basis<br />

voor mijn confectiecollecties.”<br />

FLESJES<br />

Monique Collignons man Jan Henny Holvast,<br />

is vrijwilliger bij de Plastic Soup Foundation.<br />

“Plastic afval zit overal in, zelfs in ons<br />

eten, maar dat besefen we niet. We moeten<br />

er wel wat aan doen, zodat generaties na ons<br />

ook nog van deze mooie planeet kunnen<br />

genieten. Dan bedoel ik niet de mensen op<br />

straat, die moeten we informeren. Het begint<br />

bij producerende bedrijven en ontwerpers<br />

die iets bedenken om te laten zien dat het<br />

anders kan. Dat geldt dus ook voor mij als<br />

modeontwerpster.” Het plastic uit de oceanen<br />

is vooralsnog niet te gebruiken om stoffen<br />

van te maken. Er zit te veel troep in. Aan<br />

het plastic dat aanspoelt op de stranden hebben<br />

Monique en Monique ook niets. Dat is<br />

geschikt om tapijten en andere ruigere producten<br />

van te maken. “Waste2Wear gebruikt<br />

'Ik ben geen<br />

wereldverbeteraar,<br />

maar veranderen<br />

begint wel bij mezelf'<br />

plastic lesjes waarin bijvoorbeeld limonade<br />

heet gezeten. Die worden gestript. Doppen<br />

en etiketten eraf. Verhitten en dan kunnen<br />

we er de draden uittrekken die Monique<br />

Maissan gebruikt om de stofen van te<br />

maken. Natuurlijk zijn die ook te combineren<br />

met andere, liefst duurzame materialen.”<br />

Plastic gebruiken als grondstof is niet zo<br />

gek als sommige mensen denken. En angst<br />

voor transpireren is ook niet nodig. Vrijwel<br />

iedereen heet in zijn kast kleding hangen die<br />

voor een groot deel of helemaal is gemaakt<br />

van polyester, net als plastic een olieproduct<br />

en weer helemaal hip, ook in sportkleding.<br />

‘CRADLE-TO-CRADLE’<br />

“Ik ben geen wereldverbeteraar, maar veranderen<br />

begint wel bij mezelf. Dat betekent<br />

dat ik niet poeslief hoef te zijn, maar wel fair.<br />

Een bitch, in de betekenis van een ‘babe in<br />

total contral of herself ’”, lacht Monique. Ze<br />

wil er bijvoorbeeld zeker van zijn dat als ze<br />

kleding in het buitenland laat maken, de<br />

arbeidsomstandigheden goed zijn. Werknemers<br />

moeten voldoende verdienen om,<br />

volgens ter plaatse geldende maatstaven,<br />

behoorlijk te kunnen leven. Als jurkjes hier<br />

12 euro kosten, inclusief invoerrechten<br />

en transportkosten, is er volgens haar iets<br />

waar over nagedacht moet worden. Bovenal<br />

is ze mode. “Ik wil creëren en elk seizoen<br />

een nieuwe collectie presenteren. Tegelijk<br />

geloof ik in ‘slow fashion’ en wil ik overbrengen<br />

dat het onzin is een kledingstuk na één<br />

keer dragen weg te doen. Ik stap zo weer in<br />

een pakje uit mijn haute couturecollectie<br />

van twaalf jaar geleden en dan zeggen al die<br />

jonge mensen ook nog eens dat het mooi is.<br />

Cool. Couture is niet trendvolgend, hooguit<br />

trendsettend, een op zichzelf staand instituut.<br />

Daarvan wil ik mijn confectie aleiden<br />

en ook een jurkje uit die collectie moet bij<br />

wijze van spreken na twee jaar nog steeds<br />

leuk uit de kast te dragen zijn. Monique<br />

Maissan en ik kijken of we in de nabije toekomst<br />

zelfs ‘cradle-to-cradle’ kunnen gaan.<br />

Klanten kunnen hun gedragen kleding weer<br />

inleveren, zodat wij het kunnen hergebruiken.<br />

Dat is ontzettend inspirerend. Ik wil<br />

ook een eigen stof ontwikkelen.” In juli <strong>2015</strong><br />

mag Monique Collignon de Fashion Week<br />

openen met haar haute couturecollectie,<br />

drie dagen voor haar eerste confectieshow<br />

met kleding van gerecycled plastic, overigens<br />

met een prachtige sote afwerking. “Ik<br />

stond daar zo achter dat ik dat ook in mijn<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 117

118 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

MODE/MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN<br />

haute couture wilde verwerken, zeker nu ik<br />

weet wat je er allemaal mee kan. Iedereen<br />

dacht dat ik een grapje maakte, omdat mijn<br />

couture-kledingstukken altijd uit de meest<br />

luxueuze materialen bestaat. Nu valt iedereen<br />

ervoor, ook mondiaal. Het gaat leven bij<br />

de mensen en vooral bij degenen die wat in<br />

de melk te brokkelen hebben.” Monique realiseert<br />

zich dat het omgekeerde, elementen<br />

van haar couture doorvoeren in de confectielijnen,<br />

niet altijd mogelijk is. “Maar ik kan<br />

er wel iets mee en soms heel dichtbij komen.<br />

Dat maakt me verschrikkelijk enthousiast.”<br />

‘THE CONSCIOUS COLLECTION’<br />

Ze hoopt dat de winkeliers het ‘plastic verhaal’<br />

doorvertellen aan hun klanten, want<br />

het is niet zomaar een collectie. “Ze hebben<br />

een mooie doos gekregen met informatie,<br />

een video en een verhaal over de collectie,<br />

de gedachtegang erachter en de stofen.<br />

Aan de kleding zelf is een lesje met een<br />

eigenlijk heb je geen moment stilgestaan’.<br />

Dat is zo. Je kan niet stilstaan, want dan komt<br />

er niets meer. Zelfs mijn leveranciers kwamen<br />

langs om te knufelen en hun nieuwe<br />

collectie te laten zien. Ze wisten gewoon dat<br />

ik opnieuw zou beginnen. Hoe cool is dat?<br />

Ik werk nog steeds met hen samen.” In diezelfde<br />

periode vroeg het ‘Holland Casino’ me<br />

voor hun nieuwe bedrijfskleding. Het ging<br />

hen om mij. Nu is bedrijfskleding een onderdeel<br />

van de onderneming en staat het nieuwe<br />

grote project alweer voor de deur: Het Prinses<br />

Máxima Centrum in Utrecht. Ik heb<br />

nooit getwijfeld. Dit is mijn vak, mijn leven.<br />

Ik heb dit gewild, sinds ik negen jaar was. Het<br />

beste ga ik nog laten zien, als ik maar de tijd<br />

krijg om dat neer te zetten zoals ik het voor<br />

ogen heb en de steun krijg van mensen die<br />

het grote geheel zien.” In negativiteit heet<br />

Monique absoluut geen zin, het is dan ook<br />

uitsluitend positiviteit die ze uitstraalt. “Als<br />

de basis van je bedrijf en jezelf goed is, komt<br />

het allemaal goed en kunnen we alles waarmaken.”<br />

Volgens Monique kunnen humor<br />

en een beetje zelfspot daarbij helpen.<br />

en buitenland kennismaken met mijn visie<br />

en manier van werken. Ik kan er dingen uitproberen,<br />

tussencollecties presenteren, zien<br />

wat wel en niet loopt en personeel trainen.<br />

Daarnaast kijken we hoe we eerst de Duitse<br />

en daarna de Belgische markt het beste kunnen<br />

bedienen.”<br />

MINERALEN<br />

Terug in de hal zijn Moniques medewerkers<br />

nog steeds druk met het uitpakken van<br />

de dozen met de allereerste ‘Waste2Wear’-<br />

confectiecollectie. De poppen met haar<br />

haute couturecollectie ‘Earth Delight’, waarmee<br />

ze de Fashion Week <strong>2015</strong> heet geopend,<br />

zijn even opzij geschoven. “Bij het ontwerpen<br />

van die collectie was ik getriggerd door<br />

de mineralencollectie van een vriend.<br />

Op een gegeven moment komt dat eruit,<br />

ga ik nadenken over hoe ik kan weergeven<br />

wat ik in mijn hoofd heb, door stobewerking,<br />

borduren. Vanuit de stof iets creëren.<br />

Aan een van de jurken uit de collectie is alleen<br />

al zes weken lang met de hand geborduurd.<br />

Hier in het atelier. Dan snap je dat zo’n kledingstuk<br />

25.000 tot 30.000 euro moet kosten<br />

en dat er dan nog steeds niet veel winst<br />

'We kijken of we in<br />

FLAGSHIP STORE<br />

de nabije toekomst<br />

De vooruitzichten voor dit jaar zijn alvast op zit.” Enthousiast zegt Monique: “Begin dit<br />

goed. “Ik verwacht het jaar mooi te kunnen<br />

afsluiten, ondanks de hobbels die bij tijdens de Amsterdam Fashion Week in het<br />

jaar mocht ik deze collectie ook laten zien<br />

zelfs ‘cradle-tocradle’<br />

kunnen gaan' een startup horen. Het kan zelfs een meer DeLaMar heater, samen met een ensemble<br />

dan leuk jaar worden, wanneer we ook voet<br />

aan de grond krijgen in Azië. Voor 2017 verwacht<br />

ik een stijgende lijn en uiterlijk in 2018<br />

hoop ik een lagship store te kunnen openen<br />

van het Nederlands Philharmonisch Orkest.<br />

Couture Ensemble heette dat en er waren<br />

driehonderd mensen, meer dan verwacht,<br />

op afgekomen. Fantastisch!”<br />

in Amsterdam, die geheel volgens mijn<br />

Moniquestrikje bevestigd. Daaraan kunnen<br />

mensen herkennen dat het Waste2Wear is.<br />

eigen inzichten is ingericht. In de wereld<br />

van Monique kunnen mensen uit binnen-<br />

Op het etiket staat Collignon Couture Light<br />

met daaronder de tekst ‘he Conscious Collection’<br />

en ten slotte zie je hoeveel lesjes zijn<br />

gebruikt om dat ene kledingstuk te maken.”<br />

Volgens Monique is er internationaal grote<br />

belangstelling voor het concept, met name<br />

vanuit Maleisië, waar ze ook de haute couturecollectie<br />

willen zien, alsmede in Singapore.<br />

“Ik blijf met twee benen op de grond<br />

staan, maar ben er wel helemaal klaar voor.<br />

Met Monique (Maissan) en haar kennis aan<br />

mijn zijde.”<br />

Monique heet veel van haar gedwongen<br />

sabbatical geleerd. Ze staat er weer. “Iemand<br />

zei: ‘Je bent continu in ontwikkeling en<br />

Monique Collignon is een succesvolle Nederlandse modeontwerpster<br />

en ondernemer. In 1990 heeft ze haar eerste<br />

haute couture-collectie ontworpen. Haar eerste prêt-àporter<br />

lijn inclusief accessoires, MC by Monique Collignon<br />

(later Couture Light), dateert uit 2008. Monique kleedt vele<br />

nationale en internationale sterren, onder wie Carly Steel,<br />

Giuliana Rancic, Becly Baeling Lythgo, Carice van Houten,<br />

Thekla Reuten, Pia Douwes, Lieke van Lexmond, Katja Herbers en Hind. Zowel het<br />

Amsterdams Historisch Museum als het Haags Gemeente Museum hebben stuks uit de<br />

haute couturecollectie opgenomen in hun collectie. In 2010 ontving Monique ‘The Designer<br />

Of The Year Award’ en in 2012 werd ze ‘Best Foreign Designer’(Duitsland). Monique is<br />

ambassadrice van Stichting Kunstweek en Stichting Kika.<br />

moniquecollignon@speakersacademy.nl<br />

© MARCEL KRIJGER

MODE<br />

Een wandelend schilderij<br />

Addy van den Krommenacker<br />

Toen ik in april vorig jaar 65 werd,<br />

kreeg ik geregeld de vraag of ik<br />

het nu eindelijk wat rustiger aan<br />

zou gaan doen. Het kwam niet<br />

eerder in mij op. Ik ben misschien een laatbloeier,<br />

na vele jaren in de mode durfde ik pas<br />

in 2002 mijn couture aan het grote publiek te<br />

tonen. Ik begin pas net, waarom zou ik rustiger<br />

aan gaan doen? Nu de volgende verjaardag<br />

wel erg dichtbij komt, kan ik wel zeggen<br />

dat – bewust of onbewust – de trein onverminderd<br />

is door blijven denderen. Er zijn<br />

per slot ideeën genoeg, ze komen als vanzelf.<br />

Zo’n jaar geleden sprak ik onder anderen<br />

met Ton Rombouts, de Bossche burgemeester,<br />

over het toen nog aanstaande zijnde Jheronimus<br />

Bosch jaar. Intussen kan niemand<br />

er meer omheen, maar toen was het nog een<br />

grote verrassing hoe het 500ste sterjaar van<br />

de bekendste kunstenaar van Den Bosch zou<br />

worden herdacht. De stad zou er veel aandacht<br />

aan gaan schenken en de vraag werd<br />

bij me neergelegd om te kijken wat ik rondom<br />

dat jubileumjaar zou kunnen betekenen. Ik<br />

ben me toen gaan verdiepen in de Middeleeuwse<br />

artiest. Duistere beeltenissen combineerde<br />

hij met lielijke taferelen, waarin de<br />

vreemdste, naargeestige fantasieën werkelijkheid<br />

werden. Hoe zou ik dat gaan vertalen<br />

naar de mode? Wie mijn werk een beetje kent,<br />

denkt al gauw aan romantiek, vrouwelijkheid<br />

in optima forma, zeker niet aan monsterlijke<br />

wezens. Ik ben de Tuin der lusten compleet<br />

gaan ontleden en heb mijn best gedaan om<br />

er verschillende, nieuwe kunstwerken van te<br />

maken. Het ene heb ik laten weven op een<br />

intussen museaal weefgetouw, waarop vroeger<br />

gobelins werden gemaakt. En zo komt het<br />

ander, afgebeeld op een brokaatzijde met laklaag,<br />

nu tot leven als een wandelend schilderij.<br />

Toeristen van over de hele wereld komen<br />

de voorbije maanden – nadat ze de tentoonstelling<br />

met de werken van Bosch hebben<br />

gezien - langs in de winkel voor mijn Boschvertaling<br />

in shawls op linterdun Italiaans<br />

zijde. Keer op keer zijn ze uitverkocht. Ik had<br />

‘Zesenzestig is wat mij betret het nieuwe<br />

drieëndertig!’<br />

niet durven dromen dat het zo’n vaart zou<br />

lopen en dat de shawls mee in de kofers zouden<br />

gaan, naar verre bestemmingen, zoals de<br />

schilderijen van Bosch ook ooit de stad hebben<br />

verlaten. Onvermoed was ook dat ik met<br />

mijn Bosch-jurken de halve wereld over zou<br />

gaan reizen. Een staande ovatie in New York<br />

tijdens de Couture Fashion Week, lovende<br />

kritieken in het Zwitserse Lugano en nog<br />

meer bestemmingen in het verschiet; ze doen<br />

alle hoofdbrekens over het werk van Bosch<br />

vergeten. Zesenzestig is wat mij betret het<br />

nieuwe drieëndertig: vol energie en inspiratie<br />

ga ik door met ontwerpen, de lust van<br />

mijn leven. “Doe waar je passie ligt, dat houd<br />

je jong!”<br />

Addy van den Krommenacker is een toonaangevend Nederlands couturier. In 2002 lanceerde<br />

hij zijn eerste eigen ontwerpen, waarna zijn carrière in een stroomversnelling<br />

kwam. Hij heeft verscheidene fashionevenementen verrijkt met zijn<br />

ontwerpen en heeft naast Tyra Banks als jurylid gefungeerd bij America's<br />

Next Topmodel. Ook hier werden zijn ontwerpen veelvuldig getoond.<br />

Hij is wereldwijd beroemd geworden met zijn ontwerpen, die<br />

gedragen worden door nationale en internationale beroemdheden<br />

op grote evenementen als de Oscar uitreikingen, de Emmy Awards<br />

en het Eurovisiesongfestival.<br />

addyvandenkrommenacker@speakersacademy.nl<br />

© ADDY VAN DEN KROMMENACKER<br />

© ADDY VAN DEN KROMMENACKER<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 119

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

Investeren in<br />

Europa<br />

Het jaar <strong>2016</strong> is turbulent begonnen. Aandelenmarkten gingen wereldwijd fors onderuit,<br />

niet alleen door een lagere economische groei in China maar ook door een groeivertraging in<br />

de VS. Olieprijzen en de prijzen van grondstoffen zijn gekelderd, hetgeen de grondstoffen- en<br />

olie-exporterende landen hard heeft geraakt. Opkomende economieën, zoals in Rusland,<br />

Latijns-Amerika en het Midden-Oosten, vertonen tekenen van economische stagnatie.<br />

120<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

CATEGORIE<br />

Harald Benink<br />

In Europa dreigt een desintegratie van<br />

het Europese project. In veel landen,<br />

zoals Frankrijk, Italië en Spanje, blijt<br />

de groei te laag en de werkloosheid te<br />

hoog. Populistische partijen roeren zich met<br />

een anti-euro en anti-Europa agenda. De<br />

vluchtelingencrisis zet het Europese integratieproces<br />

verder onder druk. Rondom de<br />

zomer van <strong>2016</strong> zullen de Britten een referendum<br />

houden over het lidmaatschap van<br />

de Europese Unie. Een eventuele Brexit zal<br />

gevolgen kunnen hebben voor de Franse<br />

presidentsverkiezingen in het voorjaar van<br />

2017. En als Frankrijk een anti-Europese<br />

president kiest, komt het Europa-project<br />

onder zware druk te staan.<br />

De eurozone heet dringend behoete<br />

aan economische hervormingen, maar ook<br />

aan een groeistimulans. Vele internationale<br />

organisaties, waaronder het Internationaal<br />

Monetair Fonds en de OESO, hebben tot<br />

een forse investeringsimpuls in de Europese<br />

infrastructuur aanbevolen. Daarbij moet het<br />

gaan om publieke investeringen die ook het<br />

groeipotentieel van de Europese economie<br />

versterken. Denk bijvoorbeeld aan bruggen,<br />

transportinfrastructuur, duurzame energie<br />

zoals zonne-energie, elektriciteitsnetwerken<br />

die de stroom van Zuid- naar Noord-Europa<br />

kunnen transporten, glasvezelnetwerken die<br />

snel internet mogelijk maken, en hoogwaardig<br />

onderwijs en onderzoek. Door de slechte<br />

staat van de overheidsinanciën in de meeste<br />

landen in de eurozone hebben deze landen<br />

helaas nauwelijks ruimte om deze publieke<br />

investeringen te verrichten. Duitsland, en tot<br />

op zeker hoogte ook Nederland, hebben die<br />

begrotingsruimte overigens wel maar lijken<br />

vooralsnog niet genegen om tot een publieke<br />

investeringsimpuls over te gaan.<br />

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de<br />

Europese Commissie, heet onlangs voorgesteld<br />

om een fonds onder auspiciën van de<br />

EIB op te richten, waaruit met een kapitaalsbasis<br />

van 21 miljard euro aan Europees belastinggeld<br />

via het aantrekken van fondsen bij<br />

private beleggers voor een bedrag van ruim<br />

300 miljard euro aan nieuwe infrastructuurprojecten<br />

zou kunnen worden geinancierd.<br />

Dit plan is een belangrijke stap in de goede<br />

richting, maar lijkt wat betret de omvang te<br />

mager. Bovendien gaat het plan-Juncker uit<br />

van co-inanciering door de private sector,<br />

hetgeen voor lange termijn investeringsprojecten<br />

vaak een belemmering kan zijn.<br />

Beter zou het zijn om voor een groter<br />

bedrag, zeg 1000 miljard euro, een investeringsagenda<br />

voor de komende 5 jaar uit te<br />

zetten. Onder de paraplu van de Europese<br />

Investeringsbank wordt een nieuw investeringsfonds<br />

opgezet dat voor dit bedrag<br />

nieuwe investeringsprojecten gaat uitzettem.<br />

In tegenstelling tot het Juncker-fonds<br />

is co-inanciering door de private sector<br />

niet nodig. Wel heet het nieuwe fonds een<br />

kapitaalsbasis vanuit de Europese belastingbetaler<br />

en gaat op basis hiervan obligaties<br />

uitgeven op de kapitaalmarkt. Dit plan heet<br />

verschillende voordelen.<br />

Ten eerste zal een investeringsimpuls van<br />

1000 miljard euro in de nabije toekomst<br />

de vraag in de economie stimuleren en<br />

de werkloosheid naar beneden brengen.<br />

Belangrijk is dat alleen al de aankondiging<br />

van zo’n substantiële economische<br />

impuls een positieve invloed zal hebben<br />

op het vertrouwen in de economie<br />

van zowel consumenten als bedrijven.<br />

Dit vergroot de kans dat zij meer gaan<br />

consumeren en investeren.<br />

Ten tweede zullen hogere, gerichte investeringen<br />

in de Europese infrastructuur de<br />

aanbodzijde van de economie versterken,<br />

waardoor de concurrentiekracht en het<br />

groeipotentieel van Europa op de langere<br />

termijn wordt versterkt.<br />

Ten derde zal het zo zijn dat de obligaties<br />

die het nieuwe investeringsfonds gaat<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

uitgeven en die op de kapitaalmarkt zullen<br />

worden verhandeld, ook door de Europese<br />

Centrale Bank (ECB) als deel van haar programma<br />

van monetaire verruiming (quantitative<br />

easing ofwel QE) kunnen worden<br />

gekocht. De aankondiging van een omvangrijke<br />

monetaire impuls die, anders dan de<br />

huidige QE waarbij vooral obligaties van<br />

euro-landen worden opgekocht, daadwerkelijk<br />

in bestedingen zal neerslaan, zal de<br />

inlatieverwachtingen voor de langere termijn<br />

verhogen. De neerwaartse beweging<br />

van inlatieverwachtingen zal worden<br />

gekeerd waardoor het risico op een delatoir<br />

scenario (prijsdalingen) in de eurozone<br />

aanzienlijk wordt ingeperkt. Deze eliminatie<br />

van de delatiespook zal het vertrouwen<br />

en economische groei positief beïnvloeden.<br />

Kortom, het is tijd voor investeren in<br />

Europa. De huidige negatieve spiraal van<br />

afnemend vertrouwen en crisissentiment<br />

dient te worden doorbroken. Europa moet<br />

haar plaats in de wereld innemen die het<br />

toekomt op basis van haar cultuur, historie<br />

en ontwikkeling die wereldwijd worden<br />

gewaardeerd. Alleen dan zal ze ook een<br />

invloedrijke rol op het wereldtoneel kunnen<br />

blijven spelen.<br />

Harald Benink is<br />

hoogleraar<br />

Banking<br />

& Finance aan<br />

Tilburg<br />

University<br />

en Associate Member<br />

van de Financial<br />

Markets Group van<br />

de London School of<br />

Economics. Tevens is hij voorzitter van<br />

het European Shadow Financial Regulatory<br />

Committee. Deze groep van<br />

hoogleraren uit een tiental Europese<br />

landen geeft regelmatig beleidsadviezen<br />

inzake regulering en toezicht op<br />

inanciële instellingen en markten.<br />

haraldbenink@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 121

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

‘Trump is<br />

een geniale<br />

marketeer’<br />

122<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

AMERIKAANSE VERKIEZINGEN<br />

Charles Groenhuijsen<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Amerika-kenner Charles Groenhuijsen denkt dat Donald Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen zou<br />

kunnen winnen, maar geeft voorlopig Hillary Clinton het voordeel van de twijfel. In zijn boek ‘Donald Trump:<br />

iedereen houdt van mij’ en tijdens lezingen laat Groenhuijsen zijn publiek kennismaken met het fenomeen<br />

Trump, de eigenzinnige miljardair die zijn kiezers wil helpen de verloren Amerikaanse droom terug te vinden.<br />

Elke vier jaar moet ik de dag na de<br />

Amerikaanse presidentsverkiezingen<br />

‘Cold Turkey’ akicken.”<br />

Amerika-kenner Charles Groenhuijsen<br />

is ernstig verslaafd aan dit periodiek<br />

terugkerende politieke circus in de Verenigde<br />

Staten. “De strijd tussen Ronald Reagan<br />

en Walter Mondale (1984) heb ik vanuit<br />

Nederland gedaan voor de NOS. De eerste<br />

verkiezing die ik in Amerika vanaf de ‘primaries’<br />

heb gevolgd, was die tussen George<br />

Bush Sr en Michael Dukakis (1988).” Deze<br />

eeuw heet het spektakel al voor de tweede<br />

keer een extra dimensie. “2008 was fantastisch,<br />

omdat de dynamiek van de race tussen<br />

Barack Obama en John McCain zo anders<br />

was dan daarvoor. Obama’s uitspraak ‘Yes,<br />

we can’ ging de wereld rond. Ik zie nu al een<br />

beetje op tegen 2020. Dat wordt nooit zo leuk<br />

als <strong>2016</strong>. Dit is een piekmoment.” Groenhuijsen<br />

zou het liefst zien dat er geen einde komt<br />

aan deze groter dan grootste show op aarde,<br />

maar verheugt zich op de vele televisiedebatten<br />

tussen Hillary Clinton (Democraten) en<br />

Donald Trump (Republikeinen) die nog volgen<br />

in de aanloop naar de verkiezingen van<br />

november. Hij voorspelt nog hogere kijkcijferrecords<br />

dan tijdens de voorverkiezingen<br />

en gigantische reclame-inkomsten voor de<br />

televisienetwerken. “Hillary doet het in haar<br />

broek”, voorspelt hij.<br />

‘IEDEREEN HOUDT VAN MIJ’<br />

Charles Groenhuijsen, die Hillary consequent<br />

bij haar voornaam noemt en Trump<br />

bij zijn achternaam, acht intussen de kans<br />

reëel dat de eigenzinnige multimiljardair<br />

de presidentsverkiezingen kan winnen,<br />

maar denkt nog wel dat Hillary uiteindelijk<br />

aan het langste eind trekt. Had hij Trumps<br />

opmars voorzien? “Het is een beetje keepersgeluk,<br />

maar wel gebaseerd op enige ervaring.<br />

In <strong>2015</strong> kondigde Trump zijn kandidatuur<br />

aan. Dat had hij al eerder gedaan en toen<br />

bleek het een publiciteitsstunt voor zijn boek<br />

te zijn. Die zomer zag je hem in de peilingen<br />

behoorlijk stijgen en dat vond ik vrij bijzonder.<br />

In augustus begon het te kriebelen en in<br />

september kreeg ik een brainwave: ik moest<br />

een boek over die man schrijven. Op zaterdagochtend<br />

ben ik volgens een vast schema<br />

(zes uur op, vijf over zes beginnen) eerst alles<br />

over hem gaan bestuderen en lezen, waaronder<br />

al zijn boeken, biograieën en krantenartikelen,<br />

en vervolgens gaan schrijven. Een<br />

aantal weken lang, zeven dagen per week.”<br />

Het resultaat is ‘Donald Trump: iedereen<br />

houdt van mij’, waarin Amerikakenner<br />

Groenhuijsen op 120 pagina’s beschrijt wie<br />

en wat Trump is en waar hij vandaan komt<br />

en vooruitblikt op wat er gebeurt als hij de<br />

verkiezingen wint of verliest. Het boek is zo<br />

geschreven dat het een tijdje meekan, maar<br />

inmiddels werkt hij aan een geactualiseerde<br />

uitgave.<br />

“Ik heb allereerst zijn jeugd vrij uitgebreid<br />

beschreven. Als je daarvan niets afweet<br />

snap je hem niet. Hij groeit op als zoon van<br />

de New Yorkse vastgoedondernemer Fred<br />

Trump, die grote bakstenen woontorens<br />

bouwt in Brooklyn. Al snel nadat hij bij de<br />

zaak komt, merkt hij dat het burgermansbestaan<br />

niets voor hem is. Hij gaat aan de slag<br />

in Manhattan en richt zich op het allerhoogste<br />

segment. Dat is hij blijven doen, met wisselend<br />

succes. Met zijn casino’s gaat het mis,<br />

andere zaken leveren hem veel op.” Groenhuijsen<br />

herinnert zich een anekdote: “Wanneer<br />

hij als jongen met een van zijn broers<br />

met legoblokken speelt vraagt hij of hij een<br />

paar blokjes van hem mag lenen om zijn<br />

gebouw te kunnen afmaken. In plaats van ze<br />

terug te geven aan zijn broer lijmt hij de blokjes<br />

vast. Typisch Trump: altijd zijn eigenbelang<br />

voorop en dat slim spelen.”<br />

AMERIKAANSE DROOM<br />

VERVLOGEN<br />

Peilingen waaruit blijkt dat ruim driekwart<br />

van de Amerikanen vindt dat het niet<br />

goed, zelfs fout gaat met hun land, zijn een<br />

belangrijke reden voor Groenhuijsen door<br />

te gaan met schrijven. Daardoor kan hij de<br />

achtergronden schetsen die Trumps opmars<br />

verklaren. “De snelgroeiende, door de Republikeinen<br />

aangeblazen ongelijkheid, erkenning<br />

van het homohuwelijk en legalisering<br />

van marihuana in een aantal staten en ontkerkelijking<br />

dragen bij aan die ontevredenheid.<br />

Voeg daarbij dat de Verenigde Staten<br />

internationaal steeds meer kritiek krijgen,<br />

vooral industriële banen naar het buitenland<br />

verdwijnen en de overheid steeds meer<br />

bezuinigt op onderwijs, gezondheidszorg en<br />

infrastructuur. Bovendien worden de rijken<br />

rijker en staat een voor Amerikaanse begrippen<br />

vrij linkse president aan het roer. Het<br />

trotse Amerika dat ze kennen, hun Amerika,<br />

bestaat niet meer. Vervolgens staat iemand<br />

op als Trump, die zegt dat hij het volk de vervlogen<br />

Amerikaanse droom wil teruggeven.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 123

124 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

AMERIKAANSE VERKIEZINGEN<br />

Hij beloot hen dat hun kinderen het beter<br />

zullen hebben dan zij.” Dat is de crux waarvan<br />

Trump het uiteindelijk moet hebben en<br />

die hem zoveel steun oplevert van mensen<br />

die dachten dat ze geen toekomst meer hadden.<br />

woeden, denkt hij dat Trump de debatten zal<br />

winnen, puur op lair en stijl. “Hij zet Hillary<br />

baf in de hoek.” Tijdens zijn boeiende lezingen,<br />

die hij vanuit zijn enorme kennis over<br />

Amerika en de Amerikaanse politiek geet<br />

en rijkelijk illustreert met beeld, geluid en<br />

soms hilarische voorbeelden, vertelt Groenhuijsen<br />

proberen. Als hij een muur wil bouwen tussen<br />

Mexico en de VS om illegale immigranten<br />

tegen te houden moet hij eerst naar het<br />

Congres, want dat gaat over het geld. Het<br />

zit er niet in dat Mexico die muur betaalt.<br />

Ook zijn plannen om illegalen te deporteren<br />

maken geen kans. Dat gaat zo’n 100 mil-<br />

zijn toehoorders dat de politieke jard dollar kosten, omdat je die mensen ook<br />

‘Ik zie nu al een<br />

marketing van Trump absoluut GENIAAL moet opsporen. Bovendien zit Amerika niet<br />

is. “Dan roepen ze vanuit de zaal meteen ‘ho te wachten op televisiebeelden van spartelende<br />

kinderen en radeloze ouders. Ik denk<br />

beetje op tegen 2020’<br />

ho ho’. Dan zeg ik dat ik nooit op Trump zou<br />

De Republikeinen zijn er medeverantwoordelijk<br />

voor dat de bevolking bang is dat<br />

het nog veel erger wordt. “Iedereen heet de<br />

afslag naar de 21ste eeuw genomen, alleen<br />

de Republikeinen hebben hem gemist. Ze<br />

doen alsof ‘het goeie ouwe Amerika’ nooit<br />

is weggeweest. In werkelijkheid wordt Amerika<br />

nooit meer wat het was. Over een kwart<br />

eeuw is meer dan de helt van de Amerikanen<br />

niet blank. In een aantal staten is dat nu<br />

al (bijna) zo. Sommigen zijn bang dat een<br />

groeiende groep ‘vermaledijde’ immigranten<br />

ervoor zorgt dat hun ideaal verdwijnt.<br />

Ze hoeven maar uit het raam te kijken om te<br />

zien dat banen voor een deel naar deze mensen<br />

gaan, die vaak bereid zijn voor 5 of 6 dollar<br />

per uur te werken. Te veel om dood te<br />

gaan, te weinig om van te leven. Daar komt<br />

bij dat de invloed van de kerk snel afneemt<br />

en dat is voor veel Amerikanen een gruwel.<br />

Het blijt in vergelijking met het in Amerikaanse<br />

ogen ‘heidense’ Nederland een zeer<br />

religieus land. Toch sluiten jaarlijks duizenden<br />

kerken hun deuren, net als fabrieken,<br />

scholen en ziekenhuizen. De symbolen<br />

van wat was verdwijnen steeds sneller. Daardoor<br />

neemt het aantal mensen dat ‘pissed’,<br />

nijdig, is snel toe. Door de sociale ellende,<br />

ongezond leven en zelfs mislukte levens<br />

stemmen. Altijd Democratisch. Maar dat je,<br />

ook als je tegen zijn opvattingen bent, vanuit<br />

een marketingoogpunt naar hem moet<br />

kijken en dan moet constateren dat hij het<br />

briljant doet. Hij is op geen enkele manier<br />

met Hillary te vergelijken, niet qua persoonlijkheid,<br />

ook niet wat herkomst politieke stijl<br />

en ideeën en de wijze van debatteren betret.<br />

Trump is geen intellectueel, maar zeker niet<br />

dom. Met humor weet hij zijn soms verschrikkelijke<br />

of zelfs discriminerende uitspraken<br />

meestal recht te breien. Hillary<br />

daarentegen heet haar goede momenten,<br />

maar is zo geprogrammeerd. Ze draait altijd<br />

een riedeltje af over vrouwenrechten en<br />

minderheden, zonder te verrassen. Mensen<br />

vinden haar aardig, maar houden niet van<br />

haar. Ze is populair, niet geliefd. Dat is een<br />

cruciaal verschil.”<br />

HANDELSVERDRAGEN<br />

Mocht Trump winnen, dan heet dat ook<br />

voor het Nederlandse en Europese bedrijfsleven<br />

gevolgen. “Hij zal proberen bestaande<br />

handelsverdragen, zoals het omstreden<br />

TIPP, eenzijdig op te zeggen of bij te sturen,<br />

maar kan dat meestal niet in z’n eentje<br />

beslissen. Uiteindelijk is hij totaal ahankelijk<br />

van anderen. Elke keer dat hij aankondigt<br />

als president bepaalde dingen te gaan<br />

doen, betekent dat niet meer<br />

dan dat hij het gaat<br />

dat de negatieve efecten wel mee zullen vallen,<br />

omdat Congresleden en Afgevaardigden<br />

zich voortdurend zullen afvragen of ze<br />

wel willen meewerken aan Trumps plannen.”<br />

Groenhuijsen denkt dat Trump op den<br />

duur serieuzer wordt genomen. Dat is ook<br />

gebeurd met Ronald Reagan. Die was echter<br />

een heer, strak in het pak en nooit een<br />

onvertogen woord. “Trump is wilder, scheldt<br />

op iedereen, gebruikt het F-woord en uitdrukkingen<br />

als ‘bull shit’. Kinderen worden<br />

van school gestuurd als ze dat doen! Ik<br />

denk dat hij inbindt als president, maar de<br />

Republikeinen kunnen er niet tegen dat hij<br />

een enorme pragmaticus is. Ideologie is voor<br />

Trump niet zo belangrijk, als het inancieel<br />

en zakelijk maar goed gaat met Amerika.<br />

Zijn partijgenoten hebben echter de laatste<br />

decennia alleen maar op ideologie gehamerd<br />

– God en Vaderland. Hij is als een aal in een<br />

emmer, die ze niet te pakken krijgen en dat<br />

frustreert de Republikeinen.”<br />

Charles Groenhuijsen geniet nog even,<br />

maar kijkt al vooruit naar de Nederlandse<br />

verkiezingen van 2017. Ook daar kan hij – net<br />

als over hoe technologie en innovatie (drones,<br />

3D-printen) onze levens ingrijpend veranderen<br />

– boeiend over spreken. “Ik maak<br />

er een show van”, zegt hij. Dat is dan meteen<br />

de enige overeenkomst tussen hem en het<br />

onderwerp van zijn laatste boek.<br />

neemt de levensverwachting binnen deze<br />

groep, vooral onder mannen, zelfs af. Zij<br />

juichen voor Trump, want ze denken dat<br />

Amerika-kenner Charles Groenhuijsen is schrijver, columnist, programmamaker,<br />

consultant, spreker en een veelgevraagd moderator<br />

hij naar hen luistert en zal doen wat hij<br />

beloot.”<br />

en dagvoorzitter. Hij is sinds 1974 actief in de journalistiek, waarvan<br />

EINDSTRIJD<br />

23 jaar bij de publieke omroep. Hij heeft vele publicaties op zijn naam<br />

staan, waaronder het boek over Donald Trump (Uitgeverij Balans, ISBN<br />

Vooruitkijkend naar de eindstrijd,<br />

9789460030987). charlesgroenhuijsen@speakersacademy.nl<br />

die tussen september en november zal<br />

© WALTER KALLENBACH

KLANTVRIENDELIJKHEID<br />

Lief zijn<br />

Waarom we klanten moeten vlooien<br />

Wat is er toch aan de hand<br />

dat ik organisaties voortdurend<br />

hoor praten over<br />

klantgerichtheid, burger<br />

centraal, gastvrijheid en patiëntgericht? Het<br />

lijkt wel alsof er niets belangrijkers is dan<br />

het koesteren van onze ‘cashcow’. Jawel, die<br />

klant, burger, patiënt, bewoner en cliënt die<br />

ervoor zorgen dat ik en de rest van werkend<br />

Nederland brood op de plank krijg.<br />

Maar hoe is het dan toch mogelijk dat wanneer<br />

ik aan de klanten-kant van de balie<br />

sta de huterigheid toeneemt, een simpele<br />

begroeting een lijdensweg is geworden, procedures<br />

mijn leven verzieken en ik steeds<br />

vaker het gevoel heb gereduceerd te zijn tot<br />

een nummer dat op zijn beurt wacht?<br />

Hoe kan ik als gedragsbioloog die gewoon is<br />

te observeren, negeren dat klantvriendelijkheid<br />

steeds verder weg lijkt te staan terwijl<br />

organisaties het steeds hoger op de agenda<br />

plaatsen en er grote investeringen plaatsvinden<br />

om de klant te binden? Waarom zie ik<br />

steeds vaker signalen waarbij ik mij afvraag<br />

of er werkelijk niemand is geweest die het<br />

eens vanuit mijn perspectief heet bekeken?<br />

Mogelijk maken we het te complex.<br />

Als ik chimpansees observeer valt het mij<br />

altijd weer op dat het ze geen moeite lijkt<br />

te kosten om aardig te zijn naar diegene die<br />

met eten in zijn of haar handen zit. Ze lipsmakken,<br />

vlooien en bieden hun diensten<br />

aan, ze weten precies wat ze moeten doen<br />

drs. Patrick van Veen<br />

om de ander te verleiden. Ze snappen blijkbaar<br />

beter dan mensen dat aandacht belangrijk<br />

is: zonder dat ze vlooien hebben, vlooien<br />

ze uren met elkaar, bouwen vertrouwen op<br />

en zorgen dat er relaties ontstaan. En ook al<br />

Patrick van Veen is een gedragsbioloog met een missie: wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar brengen. Hij<br />

combineert onderzoek naar gedrag van mensen en apen en vertaalt deze kennis naar maatschappelijk belangrijke<br />

thema’s: sociaal gedrag op de werkvloer, klantgerichtheid, oerinstincten van de liefde en pestgedrag bij kinderen.<br />

Hij schreef onder andere bestsellers als ‘Help, mijn baas is een aap!’ en ‘Dierbare Collega’s’.<br />

patrickvanveen@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN PATRICK VAN VEEN<br />

‘Klantgerichtheid<br />

begint bij<br />

incompetente<br />

managers die leren<br />

aandacht en liefde<br />

te hebben voor<br />

medewerkers’<br />

is het niet altijd oprecht, ze geven elkaar het<br />

gevoel dat de ander op dat moment de liefste<br />

van de wereld is.<br />

Maar misschien helpt het ook dat apen geen<br />

managers hebben die controleren of procedures<br />

worden nageleefd en die sturen op<br />

output en resultaat. Of die zelf het foute<br />

voorbeeld geven zoals in een restaurant waar<br />

de stropdas medewerker over een vertrapt<br />

koekje stapt alsof hij het niet ziet, maar even<br />

later een schort medewerker aanspreekt dat<br />

ze troep op de vloer moet opruimen. Hoe<br />

kan ik klantgerichtheid verwachten als de<br />

manager medewerkers niet vertrouwt, geen<br />

ruimte geet en voortdurend controleert?<br />

Waarom zou een medewerker mij fatsoenlijk<br />

te woord moeten staan als diezelfde<br />

medewerker al maanden wacht op een fatsoenlijk<br />

gesprek met zijn leidinggevende?<br />

En waarom zou een medewerker mij attent<br />

moeten opmerken als de manager iedereen<br />

in de organisatie negerend voorbijloopt?<br />

Klantgerichtheid is niet zo lastig maar het<br />

wordt lastig door de organisatie die we om<br />

de klant heen bouwen. We bedenken regels,<br />

procedures en systemen om de klant tevreden<br />

te stellen en het makkelijk te maken.<br />

Maar, wat de klant wil zit gewoon in onze<br />

natuur, daar hebben we geen systeem voor<br />

nodig: een beetje aandacht, liefde en op het<br />

juiste moment even belangrijk gevonden<br />

willen worden.<br />

© MET DANK AAN PATRICK VAN VEEN<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 125

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Jongeren versus<br />

protestgeneratie:<br />

waardenstrijd<br />

in alle hevigheid<br />

losgebarsten<br />

126<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

BEDRIJFSCULTUUR<br />

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

De waardesystemen van de protestgeneratie, die vaak nog aan het roer staat, en jongeren botsen binnen<br />

organisaties en zijn zelfs totaal niet compatibel. Hoogleraar Organisatiekunde Mathieu Weggeman legt<br />

tijdens lezingen en in dit interview uit waarom hij denkt dat leidinggevende babyboomers, althans degenen<br />

die in het oude denken zijn blijven hangen, uiteindelijk moeten inbinden.<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

“Jonge mensen die bij<br />

een organisatie gaan<br />

werken vragen eerst wat<br />

het nut is van die club”<br />

De protestgeneratie drijt nog<br />

steeds op geld, status en macht.<br />

Deze babyboomers fuseren<br />

graag, want dan zijn ze baas<br />

van iets groters en krijgen ze meer status en<br />

macht. Ze zijn materieel ingesteld en hechten<br />

veel waarde aan bonussen of betaling in<br />

opties van aandelen als het om beursgenoteerde<br />

ondernemingen gaat en protesteren<br />

tegen de Balkenendenorm”, zegt hoogleraar<br />

Mathieu Weggeman. “Het waardesysteem<br />

van de jonge generatie vormt daarmee een<br />

enorm contrast. Zij vinden niet drie maar<br />

vier P’s belangrijk: People, Planet, Proit én<br />

Pleasure. Jongeren hechten aan het welzijn<br />

van collega’s, klanten en de inwoners van de<br />

stad of het dorp waar de organisatie is gevestigd.<br />

Ze schamen zich als mensen moeten<br />

stoppen met barbecueën als vieze lucht uit<br />

het bedrijf waar zij werken overtrekt. Ze<br />

vinden ook dat de toestand van de planeet<br />

beter moet zijn als ze hem verlaten dan toen<br />

ze erop kwamen. Natuurlijk willen zij uiteindelijk<br />

wel iets in hun zak steken, maar<br />

die winst niet gebruiken om een Bentley,<br />

Porsche Panamera, Audi A6 of een tweede<br />

huis met zwembad te kopen.” Deze jongeren<br />

hebben volgens Weggeman meer<br />

belangstelling voor de laatste gadgets<br />

van Apple of Samsung of een mountainbike.<br />

Ze zien ook de wereld als hun<br />

huiskamer en vliegen graag met een<br />

goedkope luchtvaartmaatschappij<br />

voor een weekendje naar Barcelona.<br />

“De materiële wensen van deze twee<br />

generaties zijn dus heel verschillend.”<br />

Leden van de protestgeneratie willen<br />

dat het leven betekenisvol is. “Zij<br />

willen door hard werken stenen verlegd hebben<br />

en het verschil gemaakt hebben. Plezier<br />

hoet daarbij geen rol te spelen. Generatie Y,<br />

de jongeren, wil dat het leven naast betekenisvol<br />

ook aangenaam is. Daarom hebben zij<br />

de P van Pleasure toegevoegd. Deze groep<br />

wil wel naar politici luisteren, maar dan op<br />

Lowlands of strijden voor betere bestrijding<br />

van hiv, maar dan met U2 erbij. Onderzoeksgeld<br />

inzamelen voor ALS combineren<br />

ze met een ‘ice bucket challenge’.”<br />

HET GROTE WAAROM<br />

“Jonge mensen die bij een organisatie gaan<br />

werken vragen eerst wat het nut is van die<br />

club. Ze vragen naar wat Simon Sinek noemt<br />

‘the big why’, het grote waarom. Waarom<br />

worden bepaalde producten gemaakt, waar<br />

komen de winsten vandaan en wie worden<br />

daar blij van? De protestgeneratie vindt dat<br />

wat zweverig en denkt vooral aan de aandeelhouderswaarde<br />

van de bedrijfsactiviteiten.”<br />

Weggeman citeert CEO Paul Polman<br />

van Unilever uit een<br />

interview met Scope:<br />

‘De jonge mensen die hier tegenwoordig<br />

binnenkomen vragen niet meer wat Unilever<br />

hen kan bieden, maar wat onze waarden<br />

zijn en wat wij in de wereld bereiken’.<br />

“Hij zei verder zoiets als ‘Dat moet niet gekker<br />

worden’. Ik heb echter veel bewondering<br />

voor Polman. Hij vindt het lastig en raar,<br />

maar heet die verandering wel gezien en is<br />

zich daartoe aan het verhouden. Veel protestgeneratiemensen<br />

merken dat helemaal<br />

niet op. Dat komt doordat wie de macht heet<br />

en eigenaar is van de assets, niet vindt dat<br />

hij zich hoet aan te passen aan degenen die<br />

geen macht hebben. Deze leiders geven toe<br />

dat de jongere generatie anders denkt, maar<br />

zeggen daar meteen achteraan: ‘Dat zal allemaal<br />

wel, maar wij doen het hier zo. Als het<br />

ze niet bevalt gaan ze maar. Dat is echter op<br />

termijn niet vol te houden, want dan gaan<br />

er te veel.” Mathieu Weggeman: “Het contrast<br />

is het grootst tussen generatie Y en de<br />

babyboomers. De generaties daar tussenin<br />

laten we even buiten beschouwing.” Hij is<br />

optimistisch over de jongeren. “Zij kunnen<br />

goed samenwerken, pluggen zonder dat dit<br />

opvalt meteen in op nieuwe groepen doordat<br />

ze prima kunnen hechten en onthechten,<br />

zijn resultaatgericht en delen alle kennis en<br />

verwachten dat ook van anderen. Kennis is<br />

voor hen geen macht, maar een middel.”<br />

Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde (specialisatie<br />

Innovatiemanagement) aan de TU Eindhoven, strategisch partner<br />

van Squarewise en bestuursadviseur. Weggeman focust op het begrijpen<br />

en verklaren van innovatieprocessen in technologie- en kennisintensieve<br />

organisaties, met bijzondere aandacht voor leidinggeven aan professionals<br />

en het Rijnlands-model. In 2001 kreeg hij de œuvreprijs van de Orde<br />

van Organisatiekundigen en -Adviseurs voor zijn bijdragen aan de managementvakliteratuur.<br />

Zijn boek ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ is in 2008 uitgeroepen tot<br />

Managementboek van het Jaar. mathieuweggeman@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 127

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

‘Afscheid van de VAR is<br />

vervelend voor zzp’ers<br />

en de BV Nederland’<br />

De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), waarmee de zelfstandige zonder personeel zijn opdrachtgevers kon<br />

vrijwaren van eventuele naheffingen van de belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank, is niet meer.<br />

In plaats daarvan zijn er nu modelovereenkomsten waarin zzp’ers en opdrachtgevers tevoren door de<br />

belastingdienst goedgekeurde afspraken kunnen maken die aantonen dat geen sprake is van loondienst.<br />

De bedenker, staatssecretaris Eric Wiebes, ziet alleen maar voordelen voor de zzp’er. Econoom Mathijs<br />

Bouman ziet slechts nadelen, voor de zelfstandigen, opdrachtgevers en de economie, die door de nieuwe<br />

regels minder flexibel en dus minder veerkrachtig wordt.<br />

128<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

ECONOMIE<br />

dr. Mathijs Bouman<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Staatssecretaris Wiebes zag het als een<br />

nadeel voor zzp’ers dat zij een aanslag<br />

konden verwachten, wanneer achteraf<br />

zou blijken dat ze in feite toch<br />

in loondienst – en dus geen ondernemer –<br />

waren. Bovendien konden ze dan hun recht<br />

op ondernemersatrek verliezen. Daarom<br />

heet hij de VAR vervangen door een nieuw<br />

systeem van modelovereenkomsten, waarbij<br />

de zzp’er probeert samen met zijn opdrachtgever<br />

tevoren door de belastingdienst goedgekeurde<br />

afspraken te maken, waarin<br />

duidelijk staat dat hij wel degelijk ondernemer<br />

en geen werknemer is. De belastingdienst<br />

kan na aloop kijken of iedereen zich<br />

daaraan goed heet gehouden en, indien dat<br />

niet zo is, alsnog beide partijen – dus ook de<br />

opdrachtgever – belasten met vooral sociale<br />

werknemerspremies. In de oude situatie was<br />

de zzp’er in de gelukkige omstandigheid zijn<br />

opdrachtgever te kunnen beloven dat er geen<br />

claims zouden komen. Dat vermogen is hij nu<br />

kwijt. Dat leidt ertoe dat bedrijven zich gaan<br />

indekken, omdat ze niet graag het risico van<br />

een claim achteraf willen lopen, hoe klein dat<br />

ook is. Hoe dat in de praktijk uitpakt weten<br />

we niet, maar het lijkt erop dat veel opdrachtgevers<br />

ervoor kiezen geen opdrachten meer<br />

te geven aan zzp’ers”, zegt zzp’er Mathijs Bouman.<br />

Tijdens zijn verhelderende lezingen<br />

en bijdragen aan onder andere het vernieuwende<br />

nieuwsprogramma ‘Z Today’ op de<br />

ambitieuze nieuwszender RTL Z heet hij het<br />

al eerder gezegd en nu herhaalt hij het: “Dat<br />

is niet alleen voor de zzp’er, maar ook voor de<br />

BV Nederland heel vervelend.”<br />

BRIEF<br />

Wiebes schrijt in zijn brief aan zzp’ers<br />

onder andere dat het ‘in veel gevallen<br />

duidelijk is dat een zzp’er niet in loondienst<br />

werkt. Denk aan een schilder die steeds voor<br />

verschillende particulieren werkt. U hoet<br />

in deze gevallen geen modelovereenkomst<br />

te gebruiken. Bij twijfel kunt u met uw<br />

opdrachtgever gebruikmaken van een<br />

modelovereenkomst, maar dit is niet<br />

verplicht’. In alle andere gevallen raadt<br />

hij zzp’ers aan op de internetsite van de<br />

belastingdienst ‘de modelovereenkomst te<br />

zoeken die past bij de manier waarop hij<br />

en zijn opdrachtgever willen werken’. In<br />

de bijlage schrijt Wiebes: ‘De positie van<br />

zzp’ers wordt versterkt, omdat ook zij nu<br />

‘Ik voorspel dat veel<br />

opdrachtgevers zelfs<br />

preventief proberen<br />

van zzp’ers af te komen’<br />

zekerheid vooraf hebben. Daarnaast kan de<br />

zzp’er, als achteraf blijkt dat toch sprake was<br />

van loondienst nu wél aanspraak maken op<br />

uitkeringen…’ En, wat veel zzp’ers dus niet<br />

als voordeel, maar als het inleveren van<br />

hun wisselgeld zien: ‘Beide partijen zijn nu<br />

verantwoordelijk voor de eigen belastingen<br />

premieverplichtingen’. Het meeste lijkt te<br />

mooi om waar te zijn en dat is het volgens<br />

Bouman ook.<br />

“De brief is verhullend en zeer teleurstellend.<br />

Gedaan wordt alsof de rechtspositie van de<br />

zzp’er is versterkt. De bijlage, met vragen en<br />

antwoorden, beslaat ruim een half A4-tje.<br />

Totaal lachwekkend. Op een willekeurige<br />

zzp-website vind je soms tientallen pagina’s<br />

met problemen die mensen opwerpen.<br />

In werkelijkheid is de onderhandelingspositie<br />

van de zzp’er erg verslechterd en krijgt hij<br />

geen opdrachten meer omdat opdrachtgevers,<br />

met name middelgrote en grote bedrijven,<br />

op advies van hun juristen, zelfs geen<br />

klein risico willen lopen dat ze een aanslag<br />

krijgen omdat ze een schijn-zzp’er hebben<br />

aangenomen. Dat de VVD dit doet is opmerkelijk.<br />

Ik heb er met Wiebes, een leuke, vriendelijke<br />

en analytische man, over gesproken<br />

en hij denkt echt dat het een probleem was<br />

voor zzp’ers dat ze achteraf konden worden<br />

aangeslagen en de opdrachtgever, die minstens<br />

zoveel schuld had, niet. Analytisch<br />

klopt dat, maar hij vergeet dat er de afgelopen<br />

jaren zoveel schijnzelfstandigen zijn bijgekomen<br />

doordat de belastingdienst geen<br />

mensen om te controleren of al die zzp-contracten<br />

wel klopten. Dat had niets te maken<br />

met de VAR. Wat hij nu doet is in plaats van<br />

beter controleren dreigen met een zware<br />

straf om schijnzelfstandigen en opdrachtgevers<br />

die deze mensen aannemen af te schrikken.<br />

Ten koste van alle andere zzp’ers.”<br />

ONZEKERHEID<br />

Het allerbelangrijkste is de extra onzekerheid<br />

die nu is ontstaan bij alle betrokkenen.<br />

Er is een nieuw soort lexcontract bedacht,<br />

dat naast een algemeen model per beroepsgroep<br />

verschillend is en daarbinnen ook<br />

nog varianten kent. Volgens Bouman weet<br />

niemand hoe en of het geldig is en waaraan<br />

hij of zij zich moet houden. Houvast uit de<br />

VAR-tijd is verdwenen. Nergens staat dat<br />

het aantal opdrachtgevers dat iemand heet<br />

een bepalende factor is om als zelfstandige<br />

te worden gezien, terwijl dat dat altijd een<br />

voornaam criterium is geweest. Bijkomende<br />

onzekerheid komt voort uit het feit dat de<br />

belastingdienst van de vele modelcontracten<br />

die ter goedkeuring zijn voorgelegd, nog<br />

slechts een klein percentage heet goedgekeurd.<br />

“Ik voorspel dat veel opdrachtgevers in<br />

<strong>2016</strong> en 2017, wanneer de overgangsperiode<br />

aloopt, zelfs preventief proberen van zzp’ers<br />

af te komen. Of door payroll-constructies en<br />

lexcontracten aan te bieden aan deze mensen,<br />

die liever zelfstandig zijn. Fundamenteel<br />

hierbij is de in het economisch verkeer<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 129

ECONOMIE<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

onuitgesproken vraag, die bij het afsluiten<br />

van contracten altijd vaag wordt gehouden:<br />

‘Wie is de baas?’. In de nieuwe constructie is<br />

dat het deiniërende, maar eigenlijk niet te<br />

deiniëren element dat ze gaan gebruiken als<br />

beslissingsfactor of iemand zelfstandige is of<br />

werknemer.<br />

In de jaren negentig zaten ze ook met die<br />

vraag en dat is toen afgedekt met de VAR,<br />

een soort ‘Verlaat de gevangenis zonder betalen’-kaart:<br />

‘Als je die kunt tonen doen we niet<br />

moeilijk over de gezagsrelatie, die valt toch<br />

niet te deiniëren’. Wiebes heet besloten dat<br />

het wel kan en gooit de VAR weg, waarmee<br />

een fundamenteel probleem uit de jaren<br />

negentig, dat net was opgelost, weer helemaal<br />

terug is.” Bouman vindt ook dat schijnzelfstandigen<br />

snel een eerlijk contract moet<br />

krijgen, zoals de postbodes van PostNL, maar<br />

“dat zijn heel andere mensen dan freelancers<br />

in de journalistiek, interim managers of masseurs,<br />

die precies weten wat hun vaardigheden<br />

zijn en die proberen te vermarkten. Dat<br />

onderscheid is heel belangrijk, maar wordt nu<br />

niet gemaakt.” Bouman wijst erop dat Wiebes<br />

continu is gewaarschuwd door de Raad van<br />

State en Kamerleden dat hij dingen wil deiniëren<br />

die niet deinieerbaar zijn. De wet is<br />

uiteindelijk aangenomen, omdat een eerder<br />

voorstel van Wiebes ‘nog dramatischer was’.<br />

“Daarbij moest je bij elke opdracht opnieuw<br />

130<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

onderhandelen met de opdrachtgever en<br />

samen een internetformulier moest invullen<br />

om erachter te komen of je wel of geen zzp’er<br />

was.” Is er nog wat te doen tegen het uitschakelen<br />

van de zzp’er. Bouman: “Onlangs heet<br />

Pieter Omtzigt (CDA) Kamervragen gesteld,<br />

waarin hij uiteindelijk tot de kern kwam: hoe<br />

gaat de belastingdienst om met die modelcontracten?<br />

Met andere woorden: hoe deinieert<br />

de belastingdienst werknemerschap<br />

en ondernemerschap? Die fundamentele<br />

vraag uit de jaren negentig is dus opnieuw<br />

in de Tweede Kamer gegooid en zolang we<br />

die niet beantwoorden is geen echte oplossing<br />

mogelijk.<br />

FLEXIBILITEIT UIT DE ECONOMIE<br />

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek<br />

telt Nederland zo’n miljoen zzp’ers<br />

op zeven miljoen werkenden. “In goede en<br />

slechte tijden fungeren ze als een heel belangrijke<br />

bufer. Aannemend dat de CBS-cijfers<br />

kloppen, verwacht ik dat de economie door<br />

de nieuwe regeling verstart, omdat die de<br />

rubberen laag – zoals ik de bufer zie – van de<br />

arbeidsmarkt afpelt. Juist in een tijd waarin<br />

bedrijven toch al angstig zijn over ontwikkelingen<br />

rond de Chinese economie, technologie,<br />

robotisering, een mogelijke ‘Brexit’, een<br />

nieuwe eurocrisis, een Amerikaanse recessie<br />

en de gevolgen voor Europa en de immigratiecrisis<br />

en de extra kosten daarvan. Bedrijven<br />

willen graag lexibiliteit, maar door de<br />

zzp’ers in deze positie te brengen zijn economische<br />

schokken minder gemakkelijk<br />

op te vangen en kunnen ondernemers minder<br />

gemakkelijk inspelen op snelle veranderingen<br />

in de buitenwereld. De economie zal<br />

wel blijven groeien, zeker als we alle conjunctuurgolven<br />

achter elkaar leggen, maar minder<br />

proiteren van goede tijden en meer last<br />

Dr. Mathijs Bouman is econoom, journalist, commentator RTL Z en<br />

geeft lezingen. Na zijn promotie in 1998 was hij onderzoeker en docent<br />

aan de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de<br />

Universiteit Leiden. Vervolgens was hij adjunct-hoofdredacteur van<br />

FEM Business. Tussen 2003 en 2005 werkte hij voor De Nederlandsche<br />

Bank. Boeken van Bouman zijn onder andere: ‘Hollandse<br />

Overmoed, waarom de beste economie van de wereld ontspoorde’<br />

(2006) en ‘De elektrische spijkerbroek en andere avonturen in de<br />

economie’ (2010). In 2013 won hij de ‘Gouden Stier’ voor beste<br />

inanciële commentator. mathijsbouman@speakersacademy.nl<br />

‘Het komt goed<br />

als iedereen zich<br />

realiseert dat het<br />

niet zo interessant is<br />

of iemand zzp’er is of<br />

werknemer’<br />

hebben van slechte tijden. Voor de individuele<br />

zzp’er kan deze nieuwe ontwikkeling uitlopen<br />

op een klein drama, omdat hij niet weet<br />

of hij volgend jaar nog wel een opdrachtgever<br />

heet en in het slechtste geval theoretisch met<br />

een koopkrachtdaling tot wel 100 procent te<br />

maken kan krijgen.”<br />

Bouman, tot besluit: “In onzekere economische<br />

omstandigheden, zoals we de afgelopen<br />

jaren hebben gehad, is dus juist veel<br />

lexibiliteit nodig. Een groep mensen wil<br />

dat in vrijwilligheid en met plezier aanbieden<br />

en dan komt er uit Den Haag een oekaze<br />

die dat onmogelijk dreigt te maken. Dat is<br />

eigenlijk onverdraaglijk. Het komt goed als<br />

iedereen zich realiseert dat het niet zo interessant<br />

is of iemand zzp’er is of werknemer.<br />

Dat verschil is toch al difuus. Het gaat er<br />

alleen maar om dat men wil weten wie onder<br />

de werknemersverzekeringen moet vallen,<br />

maar dan moeten we terug naar de vraag<br />

waarom we die verzekeringen hebben. Pas<br />

als we de sociale zekerheid inrichten op een<br />

manier die mensen aan de onderkant van de<br />

samenleving beschermt en mensen aan de<br />

bovenkant hun eigen gang laat gaan – zzp’er<br />

of werknemer maakt niet uit – is het probleem<br />

opgelost.”<br />

© JULIETTE POLAK EN FLEUR KONING

COMMUNICATIE & PR<br />

Bent u klaar voor de revolutie<br />

van de multimarketeer?<br />

Patrick Petersen MA MSc<br />

Marketing, nieuwe marketing<br />

en digitale marketing.<br />

Het lijken modewoorden.<br />

We zijn van marketeer naar<br />

‘marcommer’ vervolgens snel door naar<br />

een interactieve en multichannel marketeer<br />

gegaan en doorgroeiend naar de marketeer<br />

van interactieve communicatie. We hebben<br />

nog even online communicatiespecialist<br />

gehad, en dat gaat momenteel via social pr<br />

naar ‘contentstrateeg’. Het lijkt vooral op een<br />

hoge snelheid van de ontwikkeling van het<br />

vakgebied. De veelvoud aan noodzakelijke<br />

disciplines lijkt de herboren professional in<br />

verwarring te brengen. De eigen identiteit<br />

moet met ‘zomaar’ een virtuele functieomschrijving<br />

vastgelegd worden. Het beestje<br />

moet een naam hebben, toch?<br />

REVOLUTIE EN RELEVANTIE<br />

Beheer jij diverse kanalen in de sociale<br />

media, waarin jij vooral vragen beantwoordt,<br />

dan ben je een puike community<br />

manager. Noem jezelf dan geen ‘contentstrateeg’.<br />

Hopelijk zijn jouw competenties<br />

op gebied van service en relatiebeheer<br />

sterker dan het uitzetten van strategische<br />

lijnen met de hulp van branded, curated en<br />

user generated content. Laten we de strateeg<br />

hierbij óók de noodzakelijke competentie<br />

toedichten dat hij of zij de ervaren inzichten<br />

bevat om organisaties van laag tot hoog<br />

te doen overtuigen in hun veranderingen.<br />

Zijn online professionals verworden tot de<br />

ultieme transformers? De werkloze twitteraars<br />

die zich na een jaar intensief twitteren<br />

spontaan ‘social media strateeg’ noemen<br />

vormen dé Optimus Primes van de virtuele<br />

marketingwereld. Bijna komisch is hun<br />

motto dat ‘social media marketing’ draait om<br />

het centraal stellen van de klant en gebruiker.<br />

Had nu maar die gedegen basiscursus marketing<br />

gedaan, dan had je het al veel eerder<br />

‘beter’ geweten.<br />

© MET DANK AAN PATRICK PETERSEN<br />

Patrick Petersen studeerdeerde BK aan de EUR en Marketing<br />

en Strategic Digital Marketing aan de London Business<br />

School. Petersen is bestseller auteur van onder andere het<br />

‘Handboek Online Marketing’, ‘Handboek Engaging Content’,<br />

‘Handboek ContentStrategie’ en ‘Handboek Social<br />

Business’. Daarnaast is hij columnist voor Adformatie, Marketingtribune<br />

en CustomerTalk. Bovendien schrijft hij voor<br />

zijn eigen SocialMedia.nl platform.<br />

patrickpetersen@speakersacademy.nl<br />

VIRTUELE LEIDERS EN<br />

TRACKRECORD<br />

Feit is dat we virtuele leiders kennen die<br />

geen échte leiders zijn. Het humane principe<br />

van ‘door aantoonbare ervaring omhoog<br />

klimmen’ lijkt in de huidige virtuele wereld<br />

over boord te zijn gegooid. We maken virtueel<br />

in een moordend tempo carrière. De<br />

vraag is of dit voorbeelden zijn van zelfoverschatting<br />

of een inlatie van de moderne vormen<br />

van marketing. Waar je ooit nog wel<br />

eens harde onderzoekscompetenties in huis<br />

diende te hebben, incluis een trackrecord<br />

van succesvolle marketingcampagnes en<br />

creatief denken, lijkt nu niets meer dan een<br />

leuke eendaagse training Content Management<br />

nodig te zijn om jezelf te upgraden tot<br />

‘online marketeer’. Staat ‘online marketeer’<br />

te lang op jouw Facebookpagina dan maken<br />

we hier ‘strateeg’ van. Door leuke voorbeelden<br />

van succesvolle campagnes aan te halen<br />

lijk jij – wederom virtueel – een trackrecord<br />

van ervaring op te bouwen. De luchtballon<br />

gevuld met zelbenoemde moderne marketeers<br />

krijgt zijn mand maar nauwelijks de<br />

lucht in. Er is gelukkig wii aan boord.<br />

EEN INSTANT STRATEEG,<br />

SPONTANE INFLATIE OF LEF?<br />

Waar ik mijzelf pas na ruim tien jaar<br />

online marketingcampagnes draaien<br />

‘online strateeg’ durfde te noemen, lijkt de<br />

term ‘strateeg’ een múst in een beetje Twitter-bio.<br />

Ik brand hiermee niet mijn gerespecteerde<br />

collega’s af, maar ik vraag mij<br />

wél hardop af hoe zo’n virtuele carrière op<br />

hoge snelheid daadwerkelijk verloopt. Het<br />

lef van de virtuele carrièremakers verdient<br />

wederom waardering. Toch mogen de ballen<br />

indalen en mag de oververhitte zelfperceptie<br />

bekoelen. Stop met nutteloze sociale<br />

proof als het geen aantoonbare ervaring<br />

betret waar jij echt bij betrokken bent<br />

geweest. Stop met het schreeuwen langs<br />

de zijlijn als je nog nooit hebt gevoetbald.<br />

Hulde aan alle ervaren marketeers die op<br />

een gedegen en eerlijke manier het nieuwe<br />

tijdperk betreden en glashard door het<br />

hyperig gedrag heenkijken.<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 131

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

‘De grote droom<br />

van de Kok des<br />

Vaderlands’<br />

Kookoloog Pierre Wind spreekt tijdens lezingen en<br />

workshops over alles dat met eten te maken heeft,<br />

maar schrijft zijn zienswijzen ook op in columns en<br />

vertelt erover als deskundige op televisie. “Als ik iets<br />

niet weet verdiep ik mij erin”, zegt de grondlegger der<br />

smaaklessen. “Geen enkele presentatie is hetzelfde,<br />

maar altijd op maat. Ik heb zelfs voor een klant een<br />

hele culinaire theatershow gemaakt.”<br />

132<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

VOEDING<br />

Pierre Wind<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Samen met onder andere de Wageningen<br />

Universiteit hebben we met<br />

onze didactische smaaklessen al<br />

3.600 scholen bereikt. Mijn grote<br />

droom is – en daar vecht ik voor – dat basisscholen<br />

straks verplicht zijn voedingslessen<br />

te geven. Apart of geïntegreerd in bestaande<br />

vakken, dat moeten ze zelf weten. Ook moeten<br />

ze in alle vrijheid kunnen bepalen hoe<br />

ze het doen, want ik houd niet van het belerende<br />

vingertje”, zegt Pierre Wind. “Ik wil<br />

geen koks van die kinderen maken, maar<br />

ze wel op een leuke manier kennis meegeven.”<br />

Dat is hard nodig. “Als ik voor de klas<br />

een courgette laat zien, denken ze dat het<br />

een komkommer is. Laatst hebben we daarvan<br />

opnamen gemaakt om te bewijzen dat<br />

die reacties niet gespeeld zijn. Ze weten ook<br />

niet wat een aubergine is. Koolsoorten herkennen<br />

ze al helemaal niet. Veel basisscholen<br />

hebben op vrijdagmiddag een soep- of theeuurtje.<br />

Dat is een mooi moment om de kinderen<br />

te laten proeven en ruiken.” Volgens<br />

Pierre is het belangrijk op de basisschool te<br />

beginnen. “Dan creëer je een nieuwe cultuur,<br />

die later doorwerkt in de volgende schakels.<br />

Hoopgevend is dat de kinderen enthousiast<br />

zijn en onderzoek bewijst dat voedingslessen<br />

werken. Om dat te versterken moet er<br />

natuurlijk wel een vervolg komen. Als een<br />

kind leert rekenen, maar daarna nooit meer<br />

oefent wordt hij nooit een rekenwonder. Dat<br />

geldt hiervoor ook.” Op middelbare scholen<br />

is voedingsleer vaak onderdeel van het vak<br />

burgerschap, maar zou er “veel meer moeten<br />

gebeuren.”<br />

Op vele manieren probeert Pierre mensen<br />

ervan te overtuigen gezonder te eten, maar<br />

altijd zonder belerend te zijn. “Ik vertel ze<br />

bijvoorbeeld dat ze bloemkool kunnen schaven<br />

over hun carpaccio. Dan hoef je geen<br />

kaas te gebruiken en maak je het gerecht,<br />

ook als je wilt afvallen, veganist bent of een<br />

lactose-intolerantie hebt toch pittig.” Hij<br />

heet als een van de eersten het suikerprobleem<br />

onder de aandacht gebracht. “Ik heb<br />

het boekje ‘WAM’ (Wind Afval Methode) als<br />

pamlet tegen suiker uitgebracht om aan te<br />

geven dat overtollige kilo’s snel verdwijnen<br />

als mensen suiker en light-producten radicaal<br />

van het menu schrappen. Nu is dat een<br />

nationale discussie. Kikkûh. Van een suikerverslaving<br />

akomen duurt twee weken.<br />

Daarna ga je de zoetheid in natuurlijke producten<br />

ontdekken. Koie is bijvoorbeeld van<br />

zichzelf heel zoet. Het probleem is dat suiker<br />

vaak onderdeel is van een totaalproduct.<br />

Een stukje taart lacht naar je, want daar heb<br />

je goede herinneringen aan. Dat is de verleiding.<br />

Maar ook een wortel kan tegen je<br />

lachen! In principe kun je alles eten, maar<br />

met mate. Gewoon keuzes maken, zo simpel<br />

is het. Ik veroordeel echter niemand en vertel<br />

mensen hooguit waarop ze moeten letten.”<br />

‘Voedingslessen<br />

verplicht op alle<br />

basisscholen. Daar<br />

vecht ik voor’<br />

PRACTOR<br />

De Haagse kookoloog probeert voortdurend<br />

nieuwe dingen te ontdekken en te signaleren.<br />

“Dingen die eraan komen, maar er<br />

nog niet echt zijn.” Hij verslindt ook onderzoeken.<br />

“Dat is mijn kennis. Daar kan ik<br />

op innoveren. Daarom ben ik trots dat ik<br />

ben benoemd tot practor ‘food innovation<br />

& concepts’ bij de Internationale Hotel- en<br />

Managementschool ROC Mondriaan in<br />

Den Haag. Een soort lectoraat, zoals je dat<br />

op hogescholen en universiteiten ziet, maar<br />

dan praktischer. Vanaf september ga ik<br />

samen met excellente studenten aan de slag.<br />

We stellen eerst een onderzoeksvraag. Op<br />

basis van de antwoorden formuleren we een<br />

conclusie. Van daaruit werken we aan praktische<br />

oplossingen en bedenken we nieuwe<br />

creaties, concepten en formules, die we uittesten<br />

en daarna presenteren. Daar maken<br />

we een e-magazine van, dat we elk half jaar<br />

aan zoveel mogelijk ‘vrienden’ willen sturen.<br />

Die kunnen er de dingen uithalen die hen<br />

aanspreken en als ze meer willen weten de<br />

pdf van het oiciële onderzoek downloaden,<br />

inclusief bronnen. Dit een moderne manier<br />

om wetenschap bij de brede consument te<br />

brengen. Moeilijke dingen op eenvoudige<br />

wijze voorschotelen, zodat je het bij mensen<br />

kunt laten landen of wegvliegen. Ik hoop dat<br />

dingen die ik zeg of doe, ook tijdens presentaties,<br />

mensen aanzet tot nadenken en dat ze<br />

daarna zelf beslissen wat ze ermee doen.”<br />

HORECA ALS METAFOOR<br />

Eén van Pierre’s taken als Kok des Vaderlands,<br />

een titel die hij sinds 2014 draagt, is<br />

ervoor zorgen dat mensen – vanaf zo jong<br />

mogelijke leetijd – meer groente en fruit<br />

gaan eten. Pierre vertelt dan ook enthousiast<br />

over een broccolicongres in Madrid. “Er<br />

zaten zo’n duizend mensen uit de hele wereld<br />

in de zaal. Mij was gevraagd iets te vertellen<br />

over bestaande en niet-bestaande technieken<br />

om broccoli, een van de allergezondste<br />

groenten, populairder te maken. Wat kun je<br />

er meer mee doen dan koken? Ik heb daar<br />

broccolisap, gerechten met broccolistelen<br />

en broccoli rauw in kleine stukjes gepresenteerd.<br />

De mensen waren mega enthousiast.<br />

Een nieuwe trend is dat je poeder van zelf in<br />

de oven of magnetron gedroogde broccoli en<br />

andere verse groenten over een broodje kunt<br />

strooien voor de kleur en de smaak. Straks<br />

heet iedereen zijn eigen poedertjes.” Wat<br />

broccoli betret schiet hem nog een bijzondere<br />

presentatie te binnen. “Soms vragen ze<br />

me de horeca te gebruiken als metafoor als<br />

ik spreek voor mensen uit een heel andere<br />

beroepsgroep. Dan vraag ik wat tijd om de<br />

presentatie goed voor te bereiden en een<br />

originele kwinkslag te bedenken. Tijdens<br />

een bijeenkomst over klantvriendelijkheid<br />

voor een niet-culinair publiek heb ik de zaal<br />

broccolistronken laten knufelen. Dat heb<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 133

VOEDING<br />

‘Als je je laat<br />

wegzinken in een dip<br />

kom je nooit verder’<br />

ik maar één keer gedaan, speciaal voor die<br />

klant. Al mijn presentaties zijn op maat en<br />

wat het budget betret komen de opdrachtgever<br />

en ik er altijd samen uit. Dat geldt ook<br />

voor de inhoud. Ik luister eerst altijd goed<br />

naar de wensen van de klant. Hij kent zijn<br />

publiek het beste. Natuurlijk krijg je automatisch<br />

mijn verhaal en zienswijze te horen,<br />

maar wel altijd aangepast aan de zaal. Het is<br />

nooit hetzelfde. Laatst ben ik gevraagd door<br />

het wandelwezen. Dan zoek ik eerst helemaal<br />

uit wat wandelaars het beste kunnen<br />

eten. In maart was ik op de Gezondheidsbeurs,<br />

die tijdens de Gezondheidsweek op<br />

alle Texelse basisscholen is gehouden.”<br />

Een van de visies die Pierre graag naar<br />

voren brengt gaat over consumenteninformatie.<br />

“Als ik minister van het ministerie<br />

van Voedsel zou zijn, zou ik een zienswijze<br />

formuleren over het voedsel- en dierenpaspoort”,<br />

zegt Pierre Wind, die wil dat consumenten<br />

bij alle versproducten een duidelijk<br />

leesbaar ‘paspoort’ aantrefen met daarop<br />

antwoorden op een aantal basisvragen over<br />

de plaats van herkomst, het aantal kilometers<br />

dat een product heet afgelegd, het<br />

gebruik van antibiotica, maar ook over de<br />

hoeveelheid water die in een kipilet zit.<br />

“Verder wil ik weten hoeveel kilocalorieën<br />

er bijvoorbeeld in een wortel zitten. Met die<br />

informatie, die misschien ook via een QRcode<br />

oproepbaar zou kunnen zijn, kan de<br />

consument echte keuzes maken.”<br />

SCHIJF VAN VIJF<br />

Tijdens de presentatie van de nieuwe<br />

Schijf van vijf in maart door het Voedingscentrum<br />

heet Pierre een speciaal Schijf<br />

van vijf-hapje gepresenteerd: de volledig<br />

daarop gebaseerde pizza 5.0. “Ik denk dat<br />

met deze nieuwe Schijf een enorme stap<br />

vooruit is gezet. Deze is minder belerend<br />

dan de vorige. Op de vijf vlakken<br />

staat wat wetenschappelijk gezien de<br />

juiste verhouding moet zijn tussen de<br />

verschillende voedingsmiddelen. Daar<br />

134<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

staan allerlei tekentjes bij. Mensen van elk<br />

geloof, elke cultuur of dimensie, kunnen hun<br />

eigen keuzes maken. Het is geen moeten. Ik<br />

zou er graag een beweegschijf omheen hebben,<br />

zoals in België het geval is. Voor degenen<br />

die al veel van eten weten is zo’n schijf<br />

in principe niet nodig, maar voor anderen is<br />

het een goed houvast. Ik ben het ook niet met<br />

alles eens wat het Voedingscentrum zegt.<br />

Roomboter is, vind ook ik, bijvoorbeeld<br />

beter dan margarine, want dat is een bewerkt<br />

product. Dat betekent niet dat ik alles wat ze<br />

zeggen of zelfs de hele organisatie afwijs,<br />

zoals sommigen doen. Ze doen veel goed,<br />

bijvoorbeeld mensen laten zien hoe ze hun<br />

koelkast het beste kunnen indelen. Ruzie<br />

maken is niet de oplossing, het is beter te kijken<br />

naar wat je bindt en mensen te blijven<br />

vertellen wat er aan de hand is.” Pierre Wind<br />

geloot in onahankelijke voorlichting. “Ik<br />

ben ambassadeur van de stichting Natuur &<br />

Milieu. Ik merk daardoor dat het in de visindustrie<br />

beter kan. Bij het MSC-keurmerk<br />

is bijvoorbeeld wel naar het milieu gekeken,<br />

maar niet naar dierenleed. Ook in de vleesindustrie<br />

zijn veranderingen nodig. Ik heb<br />

inmiddels geleerd dat je geduld moet hebben.<br />

Wel blijven vechten en hameren, maar<br />

niet in een dag resultaat willen zien.” Hoe het<br />

ook zij, hij denkt altijd positief en in oplossingen.<br />

“Daarom ben ik waarschijnlijk ook<br />

altijd heel vrolijk. Als je je laat wegzinken<br />

in een dip kom je nooit verder. Als je wordt<br />

meegezogen met de drang naar voren te gaan<br />

kom je ook verder. Ik heb wel gemerkt dat ik<br />

met sommige ideeën te vroeg ben. Daarom<br />

zet ik ze nu eerst in de koelkast, om ze er op<br />

het goede moment pas uit te halen.”<br />

BEELD EN GELUID<br />

Pierre doet veel, acht dagen per week. Hij<br />

is niet alleen kookdocent, spreker en deskundige,<br />

maar maakt ook programma’s over<br />

gezond koken en eten, is geregeld te zien<br />

in ‘Kassa’ bij voedsel-<br />

en smaaktesten en in andere tv-shows<br />

en nu bezig met opnamen voor de nieuwe<br />

AVROTROS-jeugdserie ‘Bij Ron in het pension’<br />

van Ron Boszhard, waarin hij een rol<br />

speelt. “Ik doe geen dag hetzelfde en vind het<br />

ook leuk zelf of met anderen ‘high’- en ‘low’-<br />

producties te doen. Soms maak ik voor weinig<br />

geld zelf een productie, omdat die anders<br />

niet gemaakt kan worden. Op mijn website<br />

zijn aleveringen te zien van de serie ‘Slim<br />

Oud’, waarmee ik ouderen wil helpen gezonder<br />

te leven. TV West heet die serie uitgezonden.<br />

Met sommige dingen ben ik jaren<br />

bezig, met andere een dag.” Ook bij serieuze<br />

presentaties laat hij graag ilmpjes zien.<br />

“Die maken je geest open en daar krijg je een<br />

glimlach van. Er ontstaat helderheid en dat<br />

creëert een soort balans.” Het mooiste dat<br />

Pierre kan overkomen is een staande ovatie.<br />

“Ik leef op applaus, want in mijn vak is dat<br />

een compliment. Dan ga ik met mijn hoofd<br />

in de wolken naar huis.”<br />

HOFTRAMMM<br />

Wie zich wil laten verrassen door de<br />

kookkunsten van Pierre Wind kan terecht<br />

in de Haagse Hotrammm. Wel eerst minimaal<br />

anderhalve maand tevoren reserveren.<br />

“Bobby van Galen is de culinaire baas<br />

en wij hebben afgesproken dat de gerechten<br />

50 procent herkenbaar en 50 procent Pierre<br />

Wind-innovatie zijn. Denk aan een rookworst<br />

met trufel- of erwtensoepsmaak of<br />

een hartige tompouce met gele room. Bijzonder<br />

is de smaakpil. Een capsule met<br />

vijf huisgedroogde kruiden en bloemetjes,<br />

die je 30 seconden voor je gaat eten in je<br />

mond doet. Dat trekt door naar je hoofd en<br />

dan geet elke hap een andere smaaksensatie.<br />

Met een smaakhengeltje en daaraan een<br />

zakje eveneens huisgedroogde kruiden kunnen<br />

gasten bouillon op smaak maken. Nergens<br />

ter wereld hebben ze dat. Kikkûh. We<br />

zijn 11 mei 2014 begonnen en nu zit het elke<br />

dag vol. Ik ben zo blij.”<br />

Pierre Wind is (televisie-)kok, kookdocent, practor aan de Internationale<br />

Hotel & Managementschool ROC Mondriaan in Den Haag, ‘executive<br />

chef’ van tramrestaurant Hoftrammm, voedselstilist, columnist<br />

en schrijver van culinaire boeken. Hij verzorgt workshops, kookentertainment<br />

en lezingen op maat en ontwerpt en fabriceert digigraie,<br />

websites, i-books en video’s in eigen beheer of samen met anderen.<br />

pierrewind@speakersacademy.nl

© ESA NASA<br />

Spectaculaire<br />

foto’s van<br />

André Kuipers,<br />

Frans Lanting en<br />

Jimmy Nelson<br />

___<br />

Aurora borealis – ofwel het noorderlicht – is vanuit de<br />

ruimte prachtig te zien als golvende, groene gordijnen<br />

boven het noordelijke poolgebied.<br />

dr. ANDRÉ KUIPERS<br />

135

© ESA NASA<br />

136

___<br />

Op 21 december 2011 verlaat André Kuipers in<br />

een Sojoezraket de aarde vanaf het cosmodrome in<br />

Baikonour, Kazachstan, voor een verblijf van ruim zes<br />

maanden in het internationale ruimtestation ISS.<br />

dr. ANDRÉ KUIPERS<br />

137

© ESA NASA<br />

___<br />

Het Sojoez-ruimteschip vastgekoppeld aan het<br />

internationale ruimtestation ISS boven West-Europa bij<br />

nacht. De heldere stad onder het linker zonnepaneel is<br />

Parijs. Links van dit paneel is België goed zichtbaar als een<br />

oranje vlek. Nederland ligt linksboven.<br />

dr. ANDRÉ KUIPERS<br />

138

139

RUIMTEVAARTCOLLEGE<br />

EEN UNIEKE KIJK<br />

IN HET LEVEN VAN<br />

EEN ASTRONAUT<br />

André Kuipers nodigt u uit om samen met<br />

hem zijn reis door de ruimte te beleven.<br />

Een college vol humor, verbazing en<br />

wonderbaarlijke feiten<br />

140<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

A S<br />

T R O N A U T<br />

V<br />

A<br />

N<br />

D<br />

&<br />

E<br />

A M B A S<br />

A<br />

A<br />

R<br />

D<br />

E<br />

S A D E U R

PROGRAMMA <strong>2016</strong><br />

SEP ‘16<br />

OKT ‘16<br />

NOV ‘16<br />

do 15 APELDOORN Schouwburg Orpheus 055-5270300 orpheus.nl<br />

vr 16 VELDHOVEN Theater De Schalm 040-2533578 deschalm.com<br />

za 17 EIBERGEN Openluchttheater Eibergen 0545-474568 openluchttheatereibergen.nl<br />

zo 18 LEEUWARDEN Stadsschouwburg De Harmonie 058-2330233 matinee harmonie.nl<br />

vr 23 OSS Theater De Lievekamp 0412-648922 lievekamp.nl<br />

za 24 HELMOND Theater Speelhuis 0492-587000 theaterspeelhuis.nl<br />

zo 25 ALPHEN AD RIJN Theater Castellum 0172-429292 matinee theatercastellum.nl<br />

ma 26 HEERLEN Theater Heerlen 045-5716607 parkstadlimburgtheaters.nl<br />

vr 30 PAPENDRECHT Theaters De Willem 078-6158226 theaterdewillem.nl<br />

vr 7 BERGEN OP ZOOM Schouwburg De Maagd 0164-280555 demaagd.nl<br />

za 8 VEENENDAAL Schouwburg De Lampegiet 0318-540141 lampegiet.nl<br />

zo 9 ZOETERMEER Stadstheater 079-3427565 matinee stadstheater.nl<br />

wo 12 AMSTELVEEN Schouwburg Amstelveen 020-5475175 schouwburgamstelveen.nl<br />

do 13 ASSEN Theater De Nieuwe Kolk 088-0128550 dnk.nl<br />

vr 14 STEENWIJK Rabo Theater De Meenthe 0521-514004 demeenthe.nl<br />

ma 24 DEN BOSCH Theater aan de Parade 0900-3372723 (lok. tarief) theateraandeparade.nl<br />

do 27 VENLO Theater de Maaspoort 077-3207222 maaspoort.nl<br />

za 29 EMMELOORD Theater ‘t Voorhuys 0527-699907 theater-voorhuys.nl<br />

zo 30 EMMEN ATLAS Theater 0591-850855 matinee atlastheater.nl<br />

vr 4 ROERMOND TheaterHotel De Oranjerie 0475-391491 theaterhotelroermond.nl<br />

za 5 HENGELO Rabotheater Hengelo 074-2556789 rabotheater.nl<br />

zo 6 GRONINGEN MartiniPlaza Theater 050-5222797 matinee martiniplaza.nl<br />

vr 11 ZEIST Figi Theater 030-6927400 figi.nl<br />

za 12 HARDENBERG Theater De Voorveghter 0523-280350 voorveghter.nl<br />

zo 13 VLISSINGEN CineCity XL 0900-24632489 (45 cpm) matinee cinecity.nl<br />

vr 18 ALMELO Theaterhotel Almelo 0546-803000 theaterhotel.nl<br />

za 19 ZAANDAM Zaantheater 0900-3344553 (30 cpm) zaantheater.nl<br />

zo 20 ZWOLLE Theater De Spiegel 0900-1435 (45 cpm) matinee zwolsetheaters.nl<br />

di 22 DOETINCHEM Schouwburg Amphion 0314-376000 amphion.nl<br />

DEC ‘16<br />

JAN ‘17<br />

FEB ‘17<br />

vr 9 EINDHOVEN Parktheater Eindhoven 040-2111122 parktheater.nl<br />

za 10 HOOFDDORP Schouwburg De Meerse 023-5563707 demeerse.com<br />

di 13 OSS Theater De Lievekamp 0412-648922 lievekamp.nl<br />

vr 16 DEN HELDER Schouwburg de Kampanje 0223-674664 kampanje.nl<br />

zo 18 DEN HAAG Koninklijke Schouwburg 0900-3456789 (10 cpm) matinee ks.nl<br />

di 27 TIEL Schouwburg Agnietenhof 0344-673500 agnietenhof.nl<br />

wo 28 BARENDRECHT Theater het Kruispunt 0180-615958 matinee vtheaterhetkruispunt.nl<br />

do 29 GOES Theater de Mythe 0900-3300033 (45 cpg) zeelandtheaters.nl<br />

vr 30 AMSTERDAM De Meervaart 0900-4107777 (1,00 pg) meervaart.nl<br />

di 3 ROTTERDAM Oude Luxor Theater 010-4843333 matinee luxortheater.nl<br />

vr 6 ALKMAAR TAQA Theater De Vest 072-5489999 theaterdevest.nl<br />

za 7 BUSSUM Spant! 035-6913949 spant.org<br />

zo 15 LEIDEN Stadsgehoorzaal 071-5163881 matinee stadspodia.nl<br />

wo 18 VELDHOVEN Theater De Schalm 040-2533578 deschalm.com<br />

vr 20 MEPPEL Schouwburg Ogterop 0522-254242 schouwburgogterop.nl<br />

wo 25 OOSTERHOUT Theater de Bussel 0162-428600 theaterdebussel.nl<br />

vr 27 WAALWIJK Theater De Leest 0416-331751 deleest.nl<br />

za 28 VALKENSWAARD De Hofnar, cultuurcentrum 040-2074020 hofnar.nl<br />

wo 8 CUIJK Schouwburg Cuijk 0485-314344 schouwburgcuijk.nl<br />

vr 10 ZUTPHEN De Hanzehof 0575-512013 hanzehof.nl<br />

di 14 RIJSWIJK De Rijswijkse Schouwburg 070-3360336 rijswijkseschouwburg.nl<br />

WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN | FOTO • SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® - WALTER KALLENBACH<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 141

© FRANS LANTING<br />

___<br />

De ijngebouwde bonobo's, die oorspronkelijk pygmee-chimpansees werden genoemd, komen uitsluitend voor in de donkere wouden van Centraal Congo. Ze zijn<br />

lange tijd over het hoofd gezien door onderzoekers en natuurbeschermers. Deze primaten leven volgens een heel andere sociale ordening dan andere mensapen.<br />

Samenwerking tussen vrouwtjes vormt het hart van hun leefstijl. Competitie tussen mannetjes speelt nauwelijks een rol. Vrouwtjes domineren de mannetjes en<br />

conlicten worden vaak opgelost door seks te hebben. Het vrouwtje op de foto is een van de weinige bonobo's die in gevangenschap leven. Het lot van de soortgenoten<br />

in het wild is zeer onzeker vanwege de (menselijke) spanningen in hun leefgebied.<br />

FRANS LANTING<br />

142 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© FRANS LANTING<br />

© FRANS LANTING<br />

___<br />

"Ik was gefascineerd toen ik de veelkleurige tentakels van een gestreepte<br />

bloemhoedkwal zag, die door het oceaanwater zweet, maar zich ook<br />

over de bodem beweegt. De voorouders van de kwal behoorden tot de<br />

eerste dieren met een structureel georganiseerde lichaamsvorm, met<br />

groepjes cellen die samen het weefsel vormen dat verantwoordelijk is<br />

voor verschillende lichaamsfuncties."<br />

FRANS LANTING<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

143

© FRANS LANTING<br />

___<br />

Wanneer de kuikens van de keizerspinguïn een maand oud zijn, gaan hun<br />

ouders naar zee op zoek naar voedsel. De kuikens verzamelen zich in een<br />

soort crèche en wachten daar af. Ouders en kinderen herkennen elkaar<br />

vooral aan het geluid dat ze maken. Volwassenen die terugkeren met voedsel<br />

roepen hun jongen door een trompetgeluid te maken, die antwoorden met<br />

luid gepiep. Aan de rand van de crèche wacht een ouder tot hij wat hoort.<br />

FRANS LANTING<br />

144

145

___<br />

Aan de oever van de heilige Ganges, hoog in het Indiase deel van het<br />

Himalayagebergte, in de buurt van Haridwar, is Jimmy begonnen met het<br />

in kaart brengen van de volgende 35 iconische inheemse culturen, voor<br />

het tweede deel van zijn visuele odyssee. Hij begint met de Sadhus.<br />

JIMMY NELSON<br />

146

147

© JIMMY NELSON<br />

___<br />

Ver weg in het verborgen hart van Afrika, na een dagenlange rit over landweggetjes<br />

en vele wegversperringen, komt Jimmy aan bij het legendarische Mundari-volk.<br />

De meeste Mundari hebben nog nooit blanken gezien en zijn dus niet eerder<br />

gefotografeerd. Tussen honderden koeien, nog veel meer vliegen, verzengende hitte<br />

en heel veel stof op alle denkbare plekken, probeert Jimmy bijna obsessief de visuele<br />

perfectie te bereiken.<br />

JIMMY NELSON<br />

148 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 149

© PETRA VAN VLIET<br />

Negatieve rente is onmogelijk binnen het huidige<br />

financiële stelsel en zal nooit leiden tot groei van de<br />

economie. Toch staan plannen om de rente zo negatief<br />

te maken als nodig is om de bestedingen te vergroten<br />

op de agenda van onder andere de Europese Centrale<br />

Bank. Ook wordt in dit verband gesproken over het<br />

afschaffen van contant geld om daarmee de vluchtroute<br />

af te grendelen. Het lijkt erop dat de voorgenomen<br />

maatregelen het definitieve faillissement van het<br />

huidige financiële stelsel slechts dichterbij brengen.

FINANCIËLE WERELD<br />

Een positieve verandering<br />

door negatieve rente?<br />

Ad Broere<br />

Tekst: © Ad Broere<br />

Economielessen hebben ons geleerd dat<br />

geld drie functies heet. Geld is een ruilmiddel,<br />

een rekeneenheid en een oppotmiddel.<br />

Rente vragen over het uitlenen<br />

van geld is vooral in de westerse wereld een vanzelfsprekendheid.<br />

Immers: het is logisch dat de bank jou<br />

een vergoeding geet voor het uitlenen van jouw geld<br />

aan een onbekend iemand.<br />

Voor degenen die ervan overtuigd zijn dat het systeem<br />

zo werkt, is de wereld door elkaar geschud,<br />

want negatieve rente staat haaks op deze overtuiging.<br />

Betalen voor het geld dat je spaart…? Dat kan<br />

niet kloppen! Het klopt ook niet in een systeem dat<br />

ervan uitgaat dat geld een oppotmiddel is en mensen<br />

tenminste terugkrijgen wat ze op hun spaarrekening<br />

hebben gezet. Bovendien betalen ze belasting<br />

over hun spaargeld, omdat de overheid uitgaat van<br />

een rentevergoeding van 4%, waarvan de Belastingdienst<br />

– boven de franchise – 30% wil ‘meepikken’.<br />

Waarom dan negatieve rente? Omdat inanciële<br />

autoriteiten, voor Nederland de Europese Centrale<br />

Bank (ECB), de geldeconomie willen sturen op twee<br />

doelstellingen: de prijzen van goederen en diensten<br />

stabiel houden en de inlatie net onder de 2% handhaven.<br />

Hiervoor gebruikt de ECB rente als belangrijkste<br />

stuurmiddel.<br />

HAPERENDE ECONOMIE?<br />

In september 2008 viel het doek voor de Amerikaanse<br />

zakenbank Lehman Brothers. Er ging een<br />

schokgolf door de wereld. De bankencrisis volgde en<br />

in veel landen kwamen banken en verzekeringsbedrijven<br />

zwaar onder druk te staan. Er volgden meer<br />

faillissementen. De inanciële sector zou zonder de<br />

omvangrijke en wereldwijde steun van overheden,<br />

waarschijnlijk voorgoed zijn gecrasht. Ook burgers<br />

betaalden fors mee, onder meer in de Verenigde Staten,<br />

Groot-Brittannië, Japan en de eurolanden, waaronder<br />

Nederland. Erkentelijkheid hiervoor naar de<br />

belastingbetalers zat er bij de inanciële sector, die<br />

zelfs zijn eigen rol bij het ontstaan van de crisis niet<br />

heet erkend, niet in. Banken en verzekeringsbedrijven<br />

hebben hun eigen straatjes schoongeveegd,<br />

door hun balans zo goed mogelijk op orde te brengen<br />

en burgers te strafen voor hun onverantwoorde<br />

leengedrag. De drempel om te kunnen lenen werd<br />

verhoogd door hogere eisen en voorwaarden te stellen<br />

aan de kredieten en leningen vragende bedrijven<br />

en particulieren. Het werd daardoor moeilijker<br />

voor bedrijven – vooral het midden- en kleinbedrijf<br />

(MKB) – om te investeren en voor particulieren<br />

om bijvoorbeeld een hypotheek te krijgen. De<br />

Nederlandse economie werd nog ahankelijker van<br />

het buitenland en in het bijzonder multinationals.<br />

Het aantal faillissementen onder lokale en regionale<br />

MKB-bedrijven steeg. De koopkracht van burgers<br />

daalde, terwijl tegelijk meer werd besteed bij multinationale<br />

ondernemingen die hun winsten grotendeels<br />

uitkeren aan de eigen aandeelhouders ‘aan de<br />

andere kant van de wereld’.<br />

Vanzelfsprekend zorgde en zorgt ook het internet<br />

voor een verandering in het koopgedrag. De onlinemarkt<br />

is goed voor ongeveer 20% van alle bestedingen.<br />

De consument is mede verantwoordelijk voor<br />

het deels verdwijnen van de lokale middenstand.<br />

Ook na de crisis blijt bovendien de consumptie<br />

teruglopen. Dat geldt vooral voor duurzame goederen.<br />

Mensen sparen meer. Volgens De Nederlandsche<br />

Bank is ‘ons’ spaartegoed gegroeid met 25% tot<br />

€ 396 miljard eind <strong>2015</strong>. Deze ontwikkelingen rechtvaardigen<br />

de conclusie dat er bestedingsweerstand is.<br />

Komt dit voort uit angst voor de toekomst, verzadiging<br />

bij kopers of een veranderende houding tegenover<br />

consumptie?<br />

NEGATIEVE RENTE<br />

Wat heet het bovenstaande te maken met negatieve<br />

rente? De inanciële autoriteiten beschouwen<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 151

152 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

FINANCIËLE WERELD<br />

het als hun ‘Hoge Missie’ de economie te sturen<br />

via het geld. Dat lijkt maar niet te lukken.<br />

Een reeks van renteverlagingen en kwantitatieve<br />

verruimingen door nieuw geld in de<br />

markt te brengen, heet niet geleid tot een<br />

overtuigende weg omhoog.<br />

wen is in de toekomst. Bovendien zakken<br />

de prijzen door delatie, dus levert uitstel<br />

van koop voordeel op. De groep rijken zal<br />

niet meer besteden onder druk van negatieve<br />

rente. Het is voor deze groep eerder<br />

een aansporing om andere wegen te zoeken<br />

voor het verder vergroten van hun vermogen.<br />

verminderd tot € 950, doordat knaagdieren<br />

het hebben aangevreten en een deel door<br />

schimmel verloren is gegaan. Geld, als uitdrukking<br />

van waarde, ‘stert’ dus geleidelijk.<br />

Oppotten is, aldus Gesell, zinloos. Wanneer<br />

mensen hun geld nu uitgeven kunnen ze er<br />

meer voor kopen dan dat ze het eerst een jaar<br />

Kortom, negatieve rente werkt contra-<br />

in de kluis stoppen.<br />

NIEUWSBERICHT 10 MAART <strong>2016</strong>:<br />

productief .<br />

‘Het belangrijkste rentetarief van de<br />

Speciaal voor die middengroep hebben Rond 1932 had in het Oostenrijkse<br />

ECB, de rente die banken betalen als ze<br />

sommige economen bedacht dat het goed Wörgl een economisch experiment<br />

voor meer dan één dag geld lenen bij de<br />

zou zijn contant geld af te schafen. Dan is er plaats dat tot op de dag van vandaag<br />

centrale bank in Frankfurt, gaat van 0,05<br />

niet meer de mogelijkheid geld van de bank monetaire hervormers inspireert. Zich<br />

naar 0 procent. De Europese banken<br />

te halen en in een kluis te stoppen. Behalve baserend op de economische theorie<br />

kunnen voortaan dus geheel gratis geld<br />

dat een kluis ook geld kost, is de gedachte dat van Silvio Gesell voerde de toenmalige<br />

burgemeester Michael Untergug-<br />

lenen bij de ECB.<br />

dit zou helpen om de bestedingen te vergroten<br />

ridicuul. De reden om niet te besteden is genberger een nieuwe lokale munt in<br />

De depositorente daalt van -0,3 procent<br />

naar -0,4 procent. Dat betekent dat het<br />

immers het ontbreken vertrouwen in de toekomst.<br />

Zolang die niet is weggenomen, zal werkloosheid drastisch te verminde-<br />

en wist daarmee in zeer korte tijd de<br />

banken nog meer geld gaat kosten om<br />

grote geldreserves aan te houden in<br />

dwang geen resultaat hebben.<br />

ren. Het succes vond echter geen navolging<br />

omdat de regering van Oostenrijk,<br />

Frankfurt. De nieuwe verlaging van de<br />

depositorente zal de banken in de eurozone<br />

naar schatting 1,4 miljard euro<br />

SILVIO GESELL, VRIJE ECONOOM op advies van de nationale bank, verdere<br />

experimenten verbood.<br />

Binnen het kader van het huidige inanciele<br />

stelsel gaat negatieve rente tegen de bewe-<br />

(Bron: inancieel.info.nu)<br />

per jaar extra kosten. Tot slot gaat ook<br />

de rente op de marginale leenfaciliteit<br />

ging van het systeem in, wat leidt tot grotere<br />

omlaag. Dat is de rente die banken betalen<br />

voor noodkredieten van 24 uur bij de<br />

problemen. Het stelsel is gebaseerd op positieve<br />

rente, omdat geld met geld verdienen er CONCLUSIE<br />

ECB. Dat tarief daalt van 0,3 naar 0,25<br />

onverbrekelijk mee verbonden is. Het klopt De crisis heet, behalve dat zij veel angst<br />

procent’. (Bron: De Volkskrant)<br />

niet als de bank mij € 95 teruggeet voor de heet gegenereerd, ook een ontstellend<br />

Wat begrijpen de bankiers niet, waardoor<br />

ze blijven doorgaan op een al doodlopende<br />

weg? Het lijkt hen te ontgaan dat<br />

de economie geen machine is, die harder<br />

of minder snel gaat lopen door aan wat<br />

knoppen te draaien. Emoties drijven de<br />

economie, waarvan angst en hebzucht de<br />

krachtigste zijn. Als mensen geen vertrouwen<br />

hebben in de toekomst, maar wel<br />

hun hebzucht kunnen bevredigen, ontstaat<br />

het vreemde verschijnsel dat het<br />

vermogen van een relatief klein aantal<br />

mensen zeer snel toeneemt en bij een<br />

relatief groot aantal anderen een steeds<br />

€ 100 die ik een jaar eerder op mijn spaarrekening<br />

heb gezet. Silvio Gesell (1862-1930)<br />

beweerde juist het tegenovergestelde. ‘Planten,<br />

dieren, bomen, mensen, alles stert’, zei<br />

Gesell. Datzelfde geldt ook voor bijvoorbeeld<br />

auto’s, tv’s, computers of een huis.<br />

Waarom zou geld dan eeuwig zijn? Geld<br />

moet volgens hem, parallel aan het natuurlijke<br />

proces en ‘de gang der dingen’, sterven.<br />

Volgens Gesell is geld een waardedrager: op<br />

het moment dat de<br />

boer graan opslaat<br />

in zijn pakhuis is het<br />

€ 1.000 waard. Een<br />

jaar later is de waarde<br />

gebrek aan inzicht bij de inanciële autoriteiten<br />

aangetoond over wat geld is. De experimenten<br />

om de economie weer aan de praat<br />

te krijgen missen daarom doel. Er is een herziening<br />

nodig van geld en waarde. Het oude<br />

paradigma, waarin geld centraal staat in het<br />

economisch handelen, moet worden vervangen<br />

door een nieuw paradigma, waarvan de<br />

waarde die de mens produceert door goederen<br />

en diensten voort te brengen de centrale<br />

kern is. Als de autoriteiten het vertrouwen<br />

van de burgers zouden willen terugwinnen,<br />

moet het huidige inanciële systeem zo snel<br />

mogelijk worden vervangen door een op het<br />

nieuwe paradigma gebaseerd stelsel.<br />

groter tekort optreedt.<br />

Bevordert negatieve rente de koopbereidheid?<br />

De velen die te weinig geld<br />

hebben om na de betaling van hun<br />

vaste lasten geld aan andere zaken te<br />

besteden komen er niet door in beweging.<br />

De middengroep met wat spaargeld<br />

zal eerder het geld van de bank halen dan<br />

het uit te geven, omdat er geen vertrou-<br />

Econoom en vrijspreker Ad Broere is meer dan veertig jaar actief in het<br />

bedrijfsleven en op het gebied van banken, advisering en onderwijs.<br />

Door zijn brede en langjarige ervaring is hij als geen ander in staat op<br />

een begrijpelijke en eenvoudige manier de werking van het inanciële<br />

systeem en de daarmee samenhangende economie te verklaren. Ad Broere is de auteur<br />

van ‘Een Menselijke Economie’, ‘Ending the Global Casino’, ‘Geld komt uit het Niets’ en<br />

‘Hanneke de Vries leent geld bij de bank’. adbroere@speakersacademy.nl<br />

© PETRA VAN VLIET

FOTOGRAFIE: CASPER VAN AGGELEN<br />

SPORT<br />

Maarten van der Weijden<br />

Al als klein kind wil Maarten van der Weijden zijn tijden verbeteren.<br />

Op zijn achtste verbreekt hij zijn eerste zwemrecords. In<br />

2001 krijgt hij de diagnose acute lymfatische leukemie en moet<br />

hij de controle over zijn leven grotendeels uit handen geven. Zijn<br />

motto is ook dan beter worden. Mede dankzij een goede behandeling lukt dat.<br />

Hij pakt zijn sport weer op, traint hard, denkt na over zijn kansen en behaalt<br />

uiteindelijk in 2008 goud op de Olympische Spelen in Peking. Daarna gaat<br />

hij op zoek naar nieuwe doelen waarbij hij zichzelf kan verbeteren en wordt<br />

onder meer een succesvol spreker en inancieel manager.<br />

Zowel<br />

10.000 uur<br />

in de sport<br />

als in het<br />

bedrijfsleven<br />

SNEL EN FLEXIBEL<br />

Op de website beter.nu staat een groot aantal blogs van Maarten, die net<br />

als zijn lezingen een goed beeld geven van de manier waarop hij de sport als<br />

voorbeeld neemt om ondernemers te inspireren en motiveren zichzelf te blijven<br />

verbeteren. Zoals de afgelopen zomer, als hij schrijt: “In een omgeving<br />

die snel verandert, moet je snel mee veranderen en lexibel zijn. Dit geldt voor<br />

jezelf, bedrijven, maar ook voor de sport. Voor openwaterzwemmen geldt dit<br />

bij uitstek, omdat dit onderdeel pas op het Olympisch programma staat sinds<br />

2008 en moeite heet zichzelf te verkopen.” En onder het kopje ’10.000 uur in<br />

sport en bedrijfsleven’: “In zijn boek ‘Uitblinkers’ legt Malcolm Gladwell ons<br />

uit dat we ongeveer 10.000 uur nodig hebben om het beste uit onszelf te halen.”<br />

En: “Een bredere blik kreeg ik door het geven van ongeveer 250 bedrijfspresentaties.<br />

Ik begrijp die markt wel. Bekende sporter heet succes gehad,<br />

bedrijf wil ook succes. Bekende sporter vertelt hoe hij dit succes bereikt heet.<br />

Bedrijf probeert te doen wat sporter ook deed en wacht op succes. Na 10.000<br />

uur in zowel het bedrijfsleven als in de sport wordt het makkelijker om de<br />

overeenkomsten en de verschillen te benoemen. Ik zie veel verschillen. Sporters<br />

hebben hun droom glashelder, terwijl het bedrijfsleven vaak langer moet<br />

nadenken over het echte doel. Sporters kunnen zo’n enorme tunnelvisie hebben<br />

dat ze niet meer in de gaten hebben wat er buiten hun specialisme gebeurt.<br />

Het risico dat sporters durven te nemen is groter en daarom slagen ze er wel<br />

in om innovatiever te zijn dan het bedrijfsleven. Ik zie ook overeenkomsten<br />

en gelukkig zijn er in beide werelden genoeg mensen die<br />

wel elke dag BETER willen worden. De 10.000 uur in het<br />

bedrijfsleven laat mij de link tussen sport en bedrijfsleven<br />

steeds beter begrijpen en zo word ik BETER in het<br />

geven van bedrijfspresentaties.”<br />

Maarten van der Weijden is geboren in Alkmaar en<br />

woont in Rotterdam. Hij heeft wiskunde gestudeerd<br />

aan de Universiteit Utrecht en heeft, onder leiding<br />

van coach Marcel Wouda, topprestaties geleverd<br />

als openwaterzwemmer (5, 10 en 25 km). Hij is voormalig inancieel<br />

manager bij Unilever en is als vrijwilliger actief voor KWF Kankerbestrijding<br />

en Swim to Fight Cancer.<br />

maartenvanderweijden@speakersacademy.nl<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 153

© MERLIJN DOOMERNIK<br />

‘Behoete aan<br />

fundamentele relectie’<br />

FILOSOFIE<br />

We leven in woelige tijden.<br />

Europa worstelt met<br />

de vluchtelingencrisis,<br />

op veel plaatsen spelen<br />

nationalistische en religieuze sentimenten<br />

op en ieder moment kan de onrust over<br />

de euro weer losbreken. Het is duidelijk<br />

154<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

dr. Ad Verbrugge<br />

“Ik merk dat er bij veel mensen een grote behoete bestaat om op een fundamentele manier na te<br />

denken over zaken die hen aan het hart gaan: hun kinderen, buurt, stad, bedrijf, werk, school, land<br />

e.d. – en dat het liefst zonder al te veel moralisme of politieke correctheid.”<br />

dat de inanciële crisis nog niet voorbij is,<br />

het beleid van centrale banken wordt in<br />

toenemende mate ter discussie gesteld,<br />

de pensioenen staan onder druk en in<br />

zowel de publieke als private sector ligt<br />

het ‘rendementsdenken’ onder vuur.<br />

Bovendien lijkt er sprake te zijn van een<br />

erosie van de representatieve democratie<br />

met haar partijpolitieke structuur. Men<br />

spreekt inmiddels over een meervoudige<br />

crisis op verschillende gebieden die elkaar<br />

beïnvloeden en versterken. Tegelijkertijd<br />

zijn er technologische ontwikkelingen<br />

gaande die een ‘disruptieve’ werking hebben

FILOSOFIE<br />

op allerlei terreinen: de opkomst van ICT en<br />

robotica die traditionele verdienmodellen<br />

van veel bedrijven ontwricht of de enorme<br />

bloei van sociale media en de nieuwe vormen<br />

van zelforganisatie door consumenten en<br />

burgers.<br />

Zulke ontwrichtende ontwikkelingen versterken<br />

de behoete aan fundamentele relectie:<br />

onze gangbare manier van denken lijkt te<br />

kort te schieten om te begrijpen wat er aan<br />

de hand is, een nieuwe benadering van problemen<br />

is geboden. Dan is het bij uitstek tijd<br />

voor ilosoie. Daarin worden namelijk radicale<br />

vragen gesteld en nieuwe perspectieven<br />

ontwikkeld op de mens en zijn plaats in de<br />

wereld. Ik beschouw het als mijn roeping een<br />

bijdrage te leveren aan deze fundamentele<br />

relectie op onze eigen tijd en de vragen die<br />

nu op ons akomen. In de loop der jaren ben<br />

ik mij als ilosoof dan ook steeds meer gaan<br />

toeleggen op het duiden van maatschappelijke<br />

ontwikkelingen en onderstromen – en<br />

het zoeken van antwoorden op de vraag hoe<br />

daar het beste op in te spelen.<br />

Na mijn promotie in 1999 ben ik naast<br />

mijn academische werk aan de universiteit<br />

begonnen met het verzorgen van lezingen<br />

voor een breder publiek – ook voor de<br />

overheid en het bedrijfsleven. Teruggrijpend<br />

en voortbouwend op inzichten van<br />

verscheidene grote denkers ging ik allerlei<br />

maatschappelijke en politieke vraagstukken<br />

uitdiepen en verhelderen. Daarbij heet<br />

ook de opkomst van Pim Fortuyn een rol<br />

gespeeld. Hoewel ik het niet eens was met<br />

al zijn opvattingen, beschouw ik hem nog<br />

steeds als een van de meest inzichtrijke en<br />

inspirerende Nederlandse politici van deze<br />

eeuw.<br />

In 2002 ben ik aangesteld aan de Vrije<br />

Universiteit te Amsterdam voor sociale en<br />

culturele ilosoie (enkele jaren geleden is<br />

daar trouwens ook ilosoie van de economie<br />

bij gekomen). Daar heb ik ook een verdere<br />

invulling gegeven aan mijn maatschappelijke<br />

proiel.<br />

In 2004 werd een uitzending van VPRO’s<br />

'Tegenlicht' gewijd aan mijn denkwereld en<br />

verscheen mijn boek 'Tijd van Onbehagen',<br />

een bundel ilosoische essays over een cultuur<br />

op drit. De thema’s die ik daarin aankaart<br />

variëren van zinloos geweld en het<br />

doorgeslagen marktdenken tot de grondwet<br />

van de Europese Unie en terrorisme – alles<br />

geanalyseerd vanuit een ilosoisch perspectief.<br />

Vanaf dat moment ben ik ook met regelmaat<br />

artikelen gaan schrijven in landelijke<br />

kranten en opinieweekbladen.<br />

In die periode heb ik samen met wat<br />

andere mensen het thema van ‘beroepseer’<br />

op de kaart gezet in Nederland; gericht tegen<br />

de oprukkende managementcultuur, de<br />

ondoelmatigheid en bureaucratie van veel<br />

moderne organisaties. In 2006 heb ik met<br />

enkele geestverwanten de vereniging Beter<br />

Onderwijs Nederland opgericht, waarvan<br />

ik tot op de dag van vandaag voorzitter ben.<br />

De kwaliteit en de positie van de docent, de<br />

uitdijende overhead en bureaucratie, maar<br />

ook de ondermijning van vakmanschap en<br />

ambachtelijk onderwijs vormen de speerpunten<br />

van onze vereniging.<br />

Ik merk dat er bij veel mensen een grote<br />

behoete bestaat om op een fundamentele<br />

manier na te denken over zaken die hen aan<br />

het hart gaan: hun kinderen, buurt, stad,<br />

bedrijf, werk, school, land e.d. – en dat het<br />

liefst zonder al te veel moralisme of politieke<br />

correctheid. Het verwoorden en begrijpen<br />

wat veel mensen ergens wel aanvoelen, maar<br />

waarvoor ze niet de woorden kunnen vinden<br />

beschouw ik als een van mijn talenten.<br />

Ad Verbrugge is ilosoof, schrijver, publicist en presentator-commentator<br />

voor radio en televisie. Bekend zijn onder meer 'Het Filosoisch<br />

kwintet' en 'OBAlife bij Human' met onderwerpen over samenleving,<br />

cultuur, politiek, ethiek en wetenschap. Verbrugge neemt in Nederland<br />

een onafhankelijke en zelfstandige wijsgerige positie in waarbij<br />

hij nadrukkelijk en kritisch relecteert over de tijdgeest. Hij werpt licht<br />

De laatste tien jaar geef ik bij Comeniusleergangen<br />

seminars over wijsheid, zingeving<br />

en leiderschap. Sinds 2011 verzorg<br />

ik samen met Clairy Polak het televisieprogramma<br />

'Het Filosoisch Kwintet' van<br />

HUMAN. Daarnaast ben ik de laatste jaren<br />

begonnen met consultancy-werk, zowel<br />

voor de overheid als het bedrijfsleven. Het<br />

gaat daarbij vooral om complexe vraagstukken<br />

die niet meer vanuit één wetenschappelijke<br />

discipline kunnen worden beantwoord,<br />

maar die een meer integrale en normatieve<br />

analyse vereisen.<br />

Om die reden heb ik met verscheidene<br />

collega’s als Gabriel van den Brink en Govert<br />

Buijs aan de VU Centrum Èthos opgericht<br />

waarin we hedendaagse maatschappelijke<br />

transformaties vanuit een sociaal-cultureel,<br />

technologisch, economisch en ilosoisch<br />

perspectief bestuderen. Sinds <strong>2016</strong> verzorgen<br />

we van daaruit ook een tweejarige<br />

masteropleiding Filosoie van cultuur en<br />

bestuur, die mede wordt geinancierd vanuit<br />

het bedrijfsleven.<br />

Ik hou ervan te spreken in het openbaar –<br />

zowel in grote als kleine groepen – en ik ben<br />

een ‘leraar’ in hart en ziel. Zowel in Leiden<br />

als Amsterdam had ik de eer tot beste universitaire<br />

docent te worden verkozen.<br />

Mijn laatste boek 'Staat van Verwarring<br />

– Het ofer van Liefde' verscheen in 2013.<br />

Momenteel bereid ik een boek voor over<br />

radicalisering en terrorisme, getiteld 'Schaduwen<br />

van de vrijheid'.<br />

op de vaak verhulde onderstromen binnen de samenleving op zowel cultureel,<br />

economisch als sociaal-maatschappelijk terrein. adverbrugge@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN AD VERBRUGGE<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 155

KENNIS<br />

Gnosis en gnostiek,<br />

wat is dat?<br />

Door Bram Moerland<br />

In het kader van de slogan van Speakers Academy® die luidt 'Bringing Knowledge to the World' vragen<br />

wij in elke uitgave van ons magazine <strong>ACADEMY</strong>® aandacht voor Kennis. Gnosis is het Griekse woord<br />

voor kennis. Daarom in deze editie, als eerste in een reeks, een artikel van de hand van de filosofoof<br />

Bram Moerland over Gnosis en Gnostiek.<br />

KERNTHEMA GNOSTIEK:<br />

'STA OP EN HERINNER<br />

JEZELF'<br />

De gnostiek is een vroegchristelijke<br />

stroming uit de eerste eeuwen<br />

van onze jaartelling. Kernthema van<br />

de gnostiek is dat de mens vergeten<br />

is wie hij in werkelijkheid is. Jezus is<br />

in de gnostische teksten een boodschapper<br />

die de mens oproept zichzelf<br />

te herinneren: "Sta op en herinner<br />

jezelf."<br />

Gnosis is het Griekse woord voor<br />

kennis, en betekent hier kennis van je<br />

ware zelf. Omdat je als mens met je<br />

ware zelf deel bent van de ware werkelijkheid,<br />

is kennis van je ware zelf<br />

tegelijkertijd ook kennis is van de<br />

ware werkelijkheid. Gnosis als zelfkennis<br />

is kennis van 'het Al'. Wie zichzelf<br />

kent, kent het Al.<br />

156<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© MARLIES TERSTEGGE<br />

De gnostiek als christelijke stroming<br />

dient te worden onderscheiden<br />

van het traditionele, kerkelijke christendom<br />

zoals dat bij het concilie van Nicea<br />

in 325 werd geïnstitutionaliseerd. Volgens<br />

de verzoeningsleer die bij dat concilie werd<br />

uitgeroepen tot de zaligmakende waarheid<br />

van het christendom, zou Jezus de eniggeboren<br />

zoon van God zijn, zelf ook God, die met<br />

zijn lijden boet voor de zonden van de mensheid.<br />

Niets daarvan tret men aan in de gnostische<br />

teksten. Vanaf het concilie van Nicea<br />

werd de gnostiek door de kerk van Rome met<br />

steun van de Romeinse keizers fel bestreden.<br />

GNOSTISCHE GESCHRIFTEN<br />

De gnostiek is opnieuw onder de aandacht<br />

gekomen door de vondst, in 1945, van<br />

gnostische geschriten, de zogenaamde Nag<br />

Hammadi-geschriten uit de eerste eeuwen<br />

van de westerse jaartelling. Vóór de<br />

vondst van deze geschriten was de<br />

algemene opvatting van de kerkhistorici<br />

dat de gnostiek diende te worden<br />

beschouwd als een ketterij, dus<br />

als een afwijking van de hoofdstroom<br />

van het christendom. De gnostici<br />

werden daarom door de kerk fel<br />

bestreden. Maar steeds meer hedendaagse<br />

historici neigen ernaar de<br />

gnostiek een vooraanstaande positie<br />

te verlenen in de wordingsgeschiedenis<br />

van het vroege christendom.<br />

Een van de meest tot de verbeelding<br />

sprekende teksten uit de gnostieke<br />

Nag Hammadi-geschriten is<br />

het Evangelie van homas. Dat is een<br />

verzameling uitspraken van Jezus,<br />

die door de meeste huidige historici<br />

van het christendom worden geacht<br />

ouder te zijn dan de evangeliën uit<br />

het Nieuwe Testament, en vergelijkbaar<br />

met de veronderstelde verzameling<br />

uitspraken Q (van 'Quelle'), die<br />

aan de nieuwtestamentische evangeliën<br />

van Mattheüs en Lukas ten grondslag<br />

zouden hebben gelegen.<br />

VERWANTSCHAP GNOSTIEK MET<br />

KATHAREN EN HERMETISME<br />

Als een opzienbarende ontdekking als<br />

resultaat van de teruggevonden Nag Hammadi-geschriten<br />

geldt de verwantschap van

KENNIS<br />

de gnostiek met de katharen uit de twaalfde<br />

en dertiende eeuw. Ook die werden steeds<br />

voorgesteld als een ketterij binnen het christendom,<br />

en als een incidentele, geïsoleerde<br />

gebeurtenis in Zuid-Frankrijk. Nu is duidelijk<br />

geworden dat er een onderbroken continuïteit<br />

moet zijn geweest tussen de katharen<br />

en de gnostici uit de eerste eeuwen.<br />

De katharen werden door de kerk van<br />

Rome in de 13de eeuw bloedig vervolgd.<br />

Ook de strijd van Rome tegen de katharen<br />

bleek nu geen uitzondering, maar een voortzetting<br />

van de vervolging van de gnostici uit<br />

de begintijd van het christendom.<br />

In 1321 werd de laatste kathaar verbrand.<br />

Daarmee was de gnostiek als spirituele traditie<br />

uit de geschiedenis verwijderd. Maar in<br />

onze tijd geniet de gnostiek opnieuw grote<br />

belangstelling. Veel hedendaagse christenen<br />

ervaren de teruggevonden gnostische teksten<br />

als een welkome bron van inspiratie, en<br />

als een kans op vernieuwing van het kerkelijk<br />

christendom.<br />

Uit de vondst bij Nag Hammadi blijkt ook<br />

een grote verwantschap van de christelijke<br />

gnostiek met de zogenaamde hermetische<br />

gnosis. Daarin is niet Jezus de hoofdpersoon,<br />

maar Hermes Tresmegistos. Dat maakt<br />

duidelijk dat de gnosis als gedachtegoed in<br />

de oudheid niet alleen maar christelijk was,<br />

maar ook voorkwam ‘onder de heidenen’.<br />

Als we in deze tijd de gnostiek bestuderen,<br />

zoals die ons is overgeleverd in de teksten<br />

die werden gevonden bij Nag Hammadi,<br />

kunnen we die proberen te verstaan binnen<br />

het grotere kader van de klassieke oudheid,<br />

dus als verwant met de heidense gnosis. De<br />

'heidense' gnosis is een vorm van ilosoische<br />

spiritualiteit. waarin geestelijke vrijheid<br />

en persoonlijke ontplooiing een grote<br />

rol spelen.<br />

GNOSIS<br />

De gnostici stelden de innerlijke gnosis<br />

boven elk uiterlijk gezag. Het woord gnosis<br />

is verwant aan het Nederlandse woord geweten.<br />

De gnostici verkondigden dat Jezus hen<br />

had geleerd dat liefde de kernkwaliteit is van<br />

de gnosis. De gnosis is het innerlijk weten<br />

van de liefde. De gnosis als het weten van<br />

de liefde is een goddelijk weten, want het is<br />

verbonden met de goddelijke bron van het<br />

bestaan waaruit alle mensen voortkomen.<br />

In elk mens schuilt een goddelijke vonk,<br />

leerden de gnostici. Maar de meeste mensen<br />

zijn daar onwetend van. Als spirituele traditie<br />

biedt de gnostiek een weg om de mens<br />

in staat te stellen zich weer met die innerlijke<br />

vonk te verbinden. Wie die verbinding<br />

Hermes Tresmegistos<br />

heet hersteld, beschikt ten gevolge daarvan<br />

over gnosis.<br />

Om de gnosis in zichzelf te kunnen vinden<br />

moet een mens zich innerlijk vrijmaken, zich<br />

bevrijden van alle morele slavernij. Alleen<br />

wie zich vrij heet gemaakt van alle uiterlijke<br />

morele dwang kan de gnosis in zichzelf ontdekken,<br />

kan de goddelijke bron van zichzelf,<br />

in zichzelf vinden, kan de goddelijke liefde<br />

in zichzelf realiseren. De grote nadruk van<br />

de gnostiek op de bevrijding uit morele slavernij<br />

was aanleiding voor de kerkvaders om<br />

de gnostiek amoreel of immoreel te noemen.<br />

Door de gnosis is de individuele mens<br />

voor zichzelf de hoogste morele autoriteit.<br />

De gnosticus is zijn eigen wetgever,<br />

maar ook zijn eigen hoogste rechter. Morele<br />

gedragsregels voor de samenleving worden<br />

door vrije mensen onderling afgesproken,<br />

niet door een externe autoriteit opgelegd,<br />

vonden de gnostici. Nooit kunnen die maatschappelijke<br />

conventies boven de innerlijke<br />

autoriteit van de individuele mens geplaatst<br />

worden. Er is in de gnostiek dan ook geen<br />

centraal kerkelijk leergezag, zoals de kerk<br />

van Rome dat is voor de rooms-katholieken.<br />

De afwijzing van een centraal leergezag<br />

leverde de gnostiek het verwijt op dat het zou<br />

leiden tot sociale chaos en anarchie.<br />

Het standaardverwijt tegen de gnostiek<br />

is dat het egoïstisch en narcistisch zou zijn.<br />

Maar misschien wel de belangrijkste boodschap<br />

van de gnostiek is dat alleen een vrij<br />

mens in staat is tot waarachtige liefde.<br />

GNOSIS EN DWALING<br />

Mensen kunnen vergeten wie ze zelf in<br />

werkelijkheid zijn. De onverloste mens is<br />

'zichzelf kwijt'. Het gevolg daarvan is dat zo<br />

iemand het contact met zijn innerlijk weten,<br />

de gnosis, verliest. Wie zichzelf kwijt is, leet<br />

als een slaaf van onpersoonlijke machten.<br />

Deze staat van vervreemding van het ware<br />

zelf wordt in de gnostische teksten met velerlei<br />

verschillende termen beschreven, zoals<br />

slavernij, vergetelheid, slaap, dronkenschap,<br />

blindheid, de dood. De meest algemene term<br />

die daarvoor vaak wordt gebruikt is 'de dwaling',<br />

in de betekenis van 'verdwaald zijn'.<br />

Daarbij past het volgende verhaal, het Lied<br />

van de Parel.<br />

Het verhaal vertelt over een koningszoon<br />

die door zijn ouders naar een ver land<br />

gestuurd wordt. De koningszoon krijgt de<br />

opdracht in het verre land een parel te zoeken.<br />

Als hij in dat land aangekomen is, vergeet<br />

hij echter zijn opdracht. Hij neemt de<br />

zeden van het vreemde land aan en wordt zo<br />

een 'zoon van het land'. Daardoor vergeet hij<br />

ook wie hij van oorsprong is, waar hij vandaan<br />

kwam en wat zijn opdracht was. Maar<br />

dan komt er een boodschapper van zijn<br />

ouders. Die herinnert hem aan zijn akomst.<br />

Nu weet hij weer wie hij is en hij herinnert<br />

zich ook zijn opdracht. Hij slaagt erin de<br />

parel te vinden en hij keert terug naar zijn<br />

geboorteland en wordt daar koning. Het Lied<br />

van de Parel verbeeldt de staat van de mens<br />

die verdwaald is geraakt in een vreemde werkelijkheid,<br />

zichzelf vergeten is en vervolgens<br />

door een boodschapper namens zijn ouders<br />

weer aan zijn ware aard herinnerd wordt en<br />

zo leert zichzelf en zijn bestemming te hervinden.<br />

In de gnostische teksten is Jezus die<br />

boodschapper.<br />

GNOSIS EN HERSTEL<br />

De verlossing uit de dwaling kan de mens<br />

dus verkrijgen door zich zijn oorspronkelijke<br />

aard te herinneren, door zich te verbinden<br />

met zijn ware zelf. Dat proces wordt<br />

beschreven als bevrijding, wakker worden,<br />

weer nuchter worden, de genezing<br />

van blindheid, de opstanding uit de dood.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 157

KENNIS<br />

De algemene term daarvoor is 'het herstel'.<br />

Het woord herstel dient te worden verstaan<br />

in de zin van genezing. In het Nieuwe<br />

Testament wordt verteld hoe Jezus wonderen<br />

verrichtte. Hij genas zieken en wekte<br />

zelfs doden weer tot leven. Voor de gnostici<br />

waren dat geen feitelijke gebeurtenissen; het<br />

zijn geen wonderen. Het zijn symbolische<br />

beschrijvingen van het herstel door Jezus als<br />

de verlosser uit de dwaling. De gnostische<br />

Jezus geneest mensen van de dwaling, hun<br />

zelfvergetelheid. Hij leert ze zichzelf herinneren.<br />

Een gnostische tekst uit de vondst<br />

bij Nag Hammadi formuleert het zo: 'Sta op<br />

en herinner jezelf '. Hier zien we heel kort<br />

samengevat de kern van de gnostiek: de<br />

opstanding is geen verrijzenis uit de lichamelijke<br />

dood, maar een spiritueel proces,<br />

gericht op het weer tot leven wekken van het<br />

ware zelf.<br />

Wie zichzelf hervindt zal niet alleen weten<br />

wie hij is, maar ook zijn bestemming kennen.<br />

Ook dat weten behoort tot de gnosis.<br />

Daarover handelt een tekst uit het Evangelie<br />

van de Waarheid, ook een van de teksten<br />

die gevonden werden bij Nag Hammadi,<br />

geschreven door de gnosticus Valentinus:<br />

Wie zo gnosis heet, weet waar hij vandaan<br />

gekomen is en waar hij heen zal<br />

gaan. Hij weet dat hij, zoals iemand die<br />

dronken was, en weer nuchter is geworden<br />

en, tot zichzelf gekomen, zijn zaken<br />

weer op orde heet gesteld.<br />

GNOSTIEK EN VROUWEN<br />

De gnostiek kent geen principieel onderscheid<br />

tussen mannen en vrouwen. Bij de<br />

gnostieke vieringen konden ook vrouwen<br />

sacramentele functies verrichten. Dat treffen<br />

we ook aan bij de latere, gnostische<br />

katharen. Dat was in de kerk van Rome<br />

wel anders. De kerkvader Tertullianus,<br />

fel bestrijder van de gnostici, schreef over<br />

vrouwen:<br />

Jullie zijn de poorten van de duivel. De<br />

toorn van God rust op jullie geslacht tot<br />

in deze tijd, zoals ook jullie schuld noodzakelijkerwijs<br />

voortleet.<br />

158<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Waar slaat dat op? In het eerste boek van<br />

het Oude Testament wordt verteld hoe Eva<br />

door de slang werd verleid om te eten van<br />

de boom van kennis van goed en kwaad,<br />

‘In de gnostiek<br />

is de vrouw de<br />

gelijke van de<br />

man’<br />

hoewel God dat streng verboden had. Eva<br />

verleidde daarna haar man Adam om ook<br />

van de boom van kennis van goed en kwaad<br />

te eten. Sedertdien verkeren alle mensen in<br />

een staat van erfzonde, leerde de kerk en dat<br />

is de schuld van Eva. Alle vrouwen na Eva<br />

delen in haar schuld.<br />

In de Bijbel staat een soortgelijke lering in<br />

een brief die (ten onrechte) is toegeschreven<br />

aan Paulus (1 Timoteüs 2:11-14, NBV):<br />

Een vrouw dient zich gehoorzaam en<br />

bescheiden te laten onderwijzen; ik sta<br />

haar dus niet toe dat ze zelf onderwijst<br />

of gezag over mannen heet; ze moet<br />

bescheiden zijn. Want Adam werd als<br />

eerste geschapen, pas daarna Eva. En niet<br />

Adam werd misleid, maar de vrouw; zij<br />

overtrad Gods gebod.<br />

In de gnostiek wordt de zondeval echter<br />

niet als leerstelling erkend en wordt het eten<br />

van de verboden vrucht in het paradijs veelal<br />

gezien als een symbolische vertelling over<br />

het verwerven van gnosis: de mens neemt<br />

kennis van goed en kwaad, daartoe uitgenodigd<br />

door Eva, een vrouw. Dat gaat samen<br />

met een geheel andere perceptie van de rol<br />

van de vrouw in de gnostiek, namelijk als de<br />

gelijke van mannen, zelfs als verlosser van<br />

het mannelijke.<br />

Als in het conlict tussen de kerk en de<br />

katharen in de twaalfde eeuw een delegatie<br />

van de paus een gesprek aangaat met<br />

een delegatie van de katharen blijkt er bij de<br />

katharen een vrouw deel van het gezelschap<br />

te zijn. De vertegenwoordiger van de paus<br />

roept ontsteld en verontwaardigd uit: ‘Vrouw,<br />

keer terug naar uw spinnewiel!’ Hij weigerde<br />

te onderhandelen met een vrouw. Het zou<br />

Esclarmonde de Foix betrefen, een kathaarse<br />

parfaite, en zus van de graaf van Foix.<br />

BREUK MET DE GOD DER WRAKE<br />

VAN HET OUDE TESTAMENT<br />

De christelijke gnostiek, met Jezus in de<br />

hoofdrol, is van oorsprong een Joodse beweging.<br />

Het is een protest binnen het Jodendom<br />

tegen Jahweh als de jaloerse god der wrake.<br />

Het kerkelijk christendom ziet Jezus als<br />

de vervulling van het Oude Testament. In de<br />

gnostische teksten wordt Jezus voorgesteld<br />

als iemand die radicaal met de god der wrake<br />

van het Oude Testament breekt. Jezus wordt<br />

gezien als de inspirator van een andere godsbeeld,<br />

een god van liefde.<br />

Dat contrast wordt in de gnostische teksten<br />

gewoonlijk beschreven alsof er twee<br />

goden zouden zijn, namelijk de god van<br />

liefde die Jezus ‘mijn Vader’ noemt, en Jahweh.<br />

Jahweh heet dan de Demiurg, de Heer<br />

van het Kwaad.<br />

Dat leidt in de gnostische teksten voordurend<br />

tot een omkering van de betekenis van<br />

de oudtestamentische verhalen.<br />

Zo is er een geheel andere interpretatie<br />

van het paradijsverhaal. Ook in dat verhaal<br />

herkennen de gnostici Jahweh als de Heer<br />

van het Kwaad.<br />

Het verhaal gaat als volgt.<br />

Jahweh schiep de kosmos en alles wat leet.<br />

De aarde bevond zich aanvankelijk in een<br />

paradijselijke staat. In dat paradijs woonden<br />

Adam en Eva, de eerste mensen.<br />

Jahweh verbood hen te eten van de boom<br />

van kennis van goed en kwaad.<br />

Jahweh:<br />

Ten dage dat gij daarvan eet (van de<br />

boom van kennis van goed en kwaad) zult<br />

gij zeker sterven.<br />

Maar dan komt de slang. De slang is volgens<br />

de gnostici een voorloper van Jezus.

KENNIS<br />

Ook de slang is een brenger van gnosis. De<br />

slang zegt tegen Eva:<br />

Gij zult geenszins sterven, maar Jahweh<br />

weet dat tendage dat gij daarvan eet uw<br />

ogen geopend zullen worden, en gij God<br />

zult zijn, kennende goed en kwaad.<br />

Eva eet van de boom van kennis van goed<br />

en kwaad en deelt daarvan ook met Adam.<br />

Jahweh ontdekt dat en zegt:<br />

Zie de mens is geworden als een onzer.<br />

Voor gnostici is dat alles duidelijke taal.<br />

Jahweh wilde de mens bewust onwetend<br />

houden van zijn ware aard, die goddelijk is.<br />

Maar zijn plan lijkt mislukt. Daarom verdrijt<br />

hij hen uit het paradijs en onderwerpt<br />

hij hen aan zijn goddelijke toorn. Daardoor<br />

wordt de schepping een wereld van angst.<br />

Jezus wil de mens van die angst bevrijden<br />

en en hen oproepen het koninkrijk op aarde<br />

te vestigen, dat wil zeggen de schepping te<br />

herstellen in zijn oorspronkelijke glorie, het<br />

koninkrijk als een wereld van liefde.<br />

In die andere interpretatie past ook een<br />

heel andere waardering voor Eva. Zij is niet<br />

de oorzaak van de erfzonde, zoals in het kerkelijke<br />

christendom, maar de eerste verloste<br />

mens.<br />

GNOSTISCHE<br />

SCHEPPINGSMYTHE<br />

In de oudtestamentische traditie schiep<br />

God op één enkel tijdstip, namelijk 'in den<br />

beginne', de gehele kosmos. Die kosmos<br />

bestaat sedertdien geheel op zichzelf. Maar<br />

de gnostiek heet een geheel andere scheppingsmythe.<br />

In de gnostiek wordt de wereld<br />

op elk moment nieuw geschapen. Zoals het<br />

licht steeds weer opnieuw uit de zon straalt,<br />

zo vloeit in een nooit eindigend scheppingsproces<br />

de werkelijkheid voort uit de<br />

oerbron van het zijn. Men noemt dat permanente<br />

wordingsproces van de werkelijkheid:<br />

een emanatie.<br />

De werkelijkheid zoals we die om ons<br />

heen ervaren is een emanatie van de bron<br />

van alle zijn.<br />

Met die opvatting is verbonden de Aramese<br />

versie van het Onze Vader, die begint<br />

met:<br />

Bron van zijn, die ik ontmoet in mijn ontroering<br />

om al wat is,<br />

Ik geef u een naam opdat ik u een plaats<br />

kan geven in mijn leven.<br />

gnothi seauton (ken uzelf)<br />

OORSPRONKELIJK GELAAT<br />

In de traditionele christelijke godsvoorstelling<br />

is er een onoverbrugbare afstand<br />

tussen de mens en God. Mens en God zijn<br />

wezensongelijk. Maar in de gnostiek is dat<br />

anders. Wij zijn als mens rechtstreeks met<br />

de bron verbonden. Zoals een lichtstraal verwant<br />

is aan de zon, zo is ook de mens verwant<br />

aan de Bron. Wij hebben 'de gelaatstrekken<br />

van de Vader'. Wij zijn 'de erfgenamen van<br />

de Vader'. Dat zijn uitdrukkingen in gnostieke<br />

teksten om weer te geven dat wij als<br />

mens verwant zijn met de Bron zoals een<br />

kind met zijn ouders. De beeltenis van God,<br />

die elk mens in zich draagt, zoals een kind<br />

op zijn ouders lijkt, is het 'oorspronkelijk<br />

gelaat' van de mens. Maar, je kunt als mens<br />

de innerlijke ervaring van die verwantschap<br />

kwijtraken. Dan heb je daar geen weet meer<br />

van. Je bent dan een 'onwetende' geworden.<br />

Doel van de gnostiek als spiritueel pad is om<br />

die verwantschap weer ervaarbaar te maken.<br />

Dan ben je een ‘wetende’ en beschik je dus<br />

over ‘gnosis’.<br />

GNOSIS EN<br />

CHRISTUSBEWUSTZIJN<br />

Wij hebben als mens twee naturen.<br />

De ene natuur is de persoonlijke natuur,<br />

waarbij men zichzelf ervaart als in de tijd<br />

geplaatst, met een geboorte en een dood.<br />

Dat is de mens met een geschiedenis en een<br />

persoonlijke identiteit. Bij deze persoonlijke<br />

natuur hoort het 'persoonlijk bewustzijn'.<br />

De tweede natuur van de mens is zijn tijdloze<br />

goddelijke kern. Deze tijdloze goddelijke<br />

kern van de mens heet in de gnostiek<br />

'de Christus'. Als bijvoorbeeld in de brief aan<br />

de Kolossenzen in het Nieuwe Testament<br />

gezegd wordt: 'Het geheim is dit: Christus<br />

woont in u,' dan is dat voor een gnosticus<br />

duidelijk verstaanbaar. Ja, dat is het geheim<br />

waar het in de gnostiek over gaat. Ook wordt<br />

over Paulus verteld dat hij de Christus in<br />

een visioen ontmoette. Precies, de Christus<br />

is geen historische persoon die men 'in het<br />

vlees,' als een ander mens, kan tegenkomen.<br />

De Christus is geïncarneerd, vleesgeworden,<br />

in elk van ons, niemand uitgezonderd.<br />

In het Nieuwe Testament wordt verteld<br />

dat Jezus door Johannes de Doper in de Jordaan<br />

gedoopt werd. Op dat moment, zo gaat<br />

de vertelling, daalt de Heilige Geest op hem<br />

neer. De Jordaan staat hier symbool voor de<br />

stroom van het zijn die voortvloeit uit de<br />

oerbron, het levenswater. (Zie 'Scheppingsmythe'<br />

hierboven.) De historische mens<br />

Jezus wordt hier dus met zijn persoonlijke<br />

natuur symbolisch ondergedompeld in de<br />

oerstroom van het zijn, en ervaart op dat<br />

moment zijn tijdloze Christusbewustzijn.<br />

Hij is een Christus geworden en zal voortaan<br />

zijn discipelen leren hoe ook zij een Christus<br />

kunnen worden, dat wil zeggen, zich bewust<br />

worden van de Christusnatuur die reeds in<br />

hen, en in alle mensen, aanwezig is. En zijn<br />

discipelen kunnen op hun beurt die blijde<br />

boodschap weer doorvertellen aan iedereen<br />

die het horen wil, en: 'Wie oren heet die<br />

hore'.<br />

In oecumenische zin zijn gnostiek, boeddhisme<br />

en hindoeisme en vele andere spirituele<br />

tradites slechts variaties op hetzelfde<br />

thema. Ze kunnen elkaar aanvullen en verrijken.<br />

Alleen wie meent in het exclusieve<br />

bezit te zijn van de enige zaligmakende<br />

waarheid plaatst zich buiten dat spirituele<br />

deelgenootschap.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 159

KENNIS<br />

DUALISME EN NON-DUALISME<br />

IN DE GNOSTIEK<br />

Het is lang gebruikelijk geweest om de<br />

gnostiek als dualistisch te bestempelen, alsof<br />

dat het hoofdkenmerk van de gnostiek zou<br />

zijn. Met dualistisch wordt dan bedoeld dat<br />

de geestelijke ziel van de mens gevangen zou<br />

zijn in een verachtelijk stofelijk lichaam, en<br />

dat de hele stofelijke werkelijkheid een duivelse<br />

schepping zou zijn. Maar die tegenstelling<br />

tussen een verheven geestelijke<br />

werkelijkheid en een verachtelijke stofelijke<br />

wereld is niet kenmerkend voor de gnostiek.<br />

Het lichaam als kerker van de ziel bijvoorbeeld<br />

stamt als idee van de Griekse ilosoof<br />

Plato. Zie Dualisme van Plato. En er zijn vele<br />

andere dualistische stromingen in de bloeitijd<br />

van de gnostiek, waaronder ook het traditionele<br />

christendom. Het celibaat van de<br />

rooms-katholieke priester is erop gebaseerd.<br />

Bovendien bleek dat na de vondst van de<br />

Nag Hammadi-geschriten niet alle stromingen<br />

binnen de gnostiek dualistisch zijn.<br />

Daarom zochten wetenschappers naar een<br />

nieuwe deinitie die de verschillende stromingen<br />

van de gnostiek kon samenvatten.<br />

Men ziet nu als bindend en deiniërend element<br />

van de gnostiek de ‘co-substantialiteit’<br />

van de ziel van de mens met God. Daarmee<br />

bedoelt men dat de ziel van de mens van<br />

dezelfde substantie is als Gods wezen. Die<br />

visie is het helderst uitgedrukt in logion 108<br />

van het homas-evangelie. Die luidt:<br />

Jezus zei:<br />

Wie uit mijn mond drinkt<br />

zal zijn zoals ik en ik zoals hij;<br />

en wat verborgen was zal hem geopenbaard<br />

worden.<br />

Het gaat hier dus om de gelijkheid van het<br />

wezen van de mens met het wezen van God.<br />

Dat is het overkoepelende aspect van de verschillende<br />

gnostische stromingen. Daarom,<br />

en dat is een tweede kenmerk van de gnostiek,<br />

is kennis van het ware zelf ook godskennis.<br />

Dat zelkennis ook godskennis is, geldt<br />

in de gnostiek als een ervaarbaar inzicht. De<br />

gnostiek als spirituele traditie in zijn verschillende<br />

vormen street naar die ervaarde<br />

godskennis.<br />

Ook de mystiek street overigens naar<br />

160<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

ervaren godskennis. Het verschil met de<br />

gnostiek is dat in de mystiek een ik-Gij relatie<br />

gehandhaafd wordt. God blijt daarin<br />

de Ander. De mystiek beschrijt de ervaren<br />

ontmoeting met het goddelijke als een<br />

liefdesrelatie van twee niet-identieke partners,<br />

zie bijvoorbeeld het Geestelijk Hooglied<br />

van de mysticus Juan de la Cruz. In de<br />

gnostiek is God echter niet de gans Andere,<br />

Bram Moerland is naast auteur van 'De Katharen, de overwinning van<br />

de vrijheid', ook auteur van 'Het evangelie van Thomas' en 'Gnosis<br />

en Gnostiek'. Alledrie deze boeken worden uitgegeven bij AnkhHermes.<br />

Bram Moerland was docent ilosoie aan de School voor de<br />

Journalistiek in Utrecht. Met zijn ontdekking van de katharen begon<br />

voor hem een historische en steeds persoonlijker wordende speurtocht<br />

naar de verborgen spirituele traditie van de gnosis.<br />

brammoerland@speakersacademy.nl<br />

maar identiek aan het zelf en daarmee geheel<br />

samenvallend, co-substantieel dus. In de<br />

geloofsbelijdenis van Nicea zoals die in 325<br />

werd vastgelegd wordt gezegd dan Jezus één<br />

in wezen is met de Vader. Voor gnostici geldt<br />

dat voor elk mens. En dat is het fundamentele<br />

verschil tussen de traditioneel christelijke<br />

opvatting en de gnostiek: niet alleen<br />

Jezus is wezensgelijk aan de Vader, maar elk<br />

mens.<br />

Het wezen van God in de mens doet zich<br />

kennen in de vorm van liefde. De liefde is de<br />

inwoning Gods in de mens.<br />

In hoeverre is de gnostiek nu toch dualistisch?<br />

Men onderscheidt binnen de gnostiek<br />

drie hoofdstromingen: de homas-gnostiek,<br />

de Sethiaanse gnostiek, en de Valentiniaanse<br />

gnostiek. Alle drie stromingen<br />

zijn dualistisch in die zin dat ze een transcendente<br />

geestelijke werkelijkheid veronderstellen<br />

naast de daarvan onderscheiden<br />

alledaagse werkelijkheid van het menselijk<br />

bestaan. Maar hun houding daartegenover<br />

is geheel verschillend.<br />

Het evangelie van homas is overwegend<br />

non-dualistisch, dat wil zeggen dat het<br />

street naar de opheing van de afgescheidenheid<br />

tussen die twee aspecten van het<br />

menselijk bestaan, het aardse en het transcendente,<br />

en die met elkaar te verbinden. Zo<br />

zegt logion 106 dat we pas waarachtig mens<br />

zijn als we die twee aspecten in onszelf met<br />

elkaar verbinden:<br />

Als jullie de twee één maakt,<br />

zul je een zoon van de mens worden<br />

De Sethiaanse gnostiek is de meest platoonse<br />

in de radicale afwijzing van het<br />

lichaam en de stofelijke werkelijkheid, en<br />

is dus streng dualistisch. We vinden die<br />

vooral verbeeld in het Geheime boek van<br />

Johannes uit de Nag Hammadi-geschriten.<br />

Daar vinden we ook de meest nadrukkelijke<br />

afwijzing van de materiële schepping. De<br />

schepper uit Genesis in het Oude Testament<br />

wordt daar zelfs voorgesteld als de boosaardige<br />

Demiurg.<br />

De Valentiniaanse gnostiek ziet het dualistische<br />

onderscheid van materie en geest<br />

als niet-reëel. Wat we gewoonlijk voor de<br />

werkelijkheid houden is slechts een illusie<br />

waar men zich van kan bevrijden. De Valentiniaanse<br />

gnostiek lijkt daarmee veel op het<br />

boeddhisme.<br />

© MARLIES TERSTEGGE

ONDERWIJS<br />

De Impact van<br />

Technologie op Onderwijs<br />

Dieter Möckelmann<br />

Het is goed dat het onderwijs van<br />

nature behoudend is. Want<br />

onderwijs is in essentie het<br />

overdragen van onze cultuur<br />

van de ene generatie op de andere. Het borgt<br />

wie we zijn. Het is een zegen dat het onderwijs<br />

niet om de paar jaar wordt herschreven.<br />

Goed onderwijs is tijdloos.<br />

Maar de wereld verandert in snel tempo.<br />

Technologie speelt hierin een belangrijke<br />

rol en het onderwijs ondervindt hiervan<br />

de gevolgen. Want hoewel het onderwijs<br />

zelf een behoudende cultuur kent, wordt<br />

nieuwe technologie als eerste omarmd door<br />

de jongste generatie. Onze kinderen.<br />

Wij moeten onze kinderen klaarstomen<br />

voor de wereld van morgen. Het spanningsveld<br />

tussen tijdloos onderwijs en de snel<br />

veranderde wereld is de spagaat van veel<br />

leraren vandaag de dag. Het kan ongemakkelijk<br />

gaan voelen wanneer de belevingswereld<br />

van het kind te ver af komt te staan van<br />

het aanbod dat het kind op school krijgt.<br />

Wie kent niet het beeld van de kleuter die in<br />

plaats van een pagina om te slaan, gaat swipen<br />

op de pagina van een tijdschrit? Tablets<br />

kennen we pas sinds 2010, maar zijn niet<br />

meer weg te denken. En hoewel het voor veel<br />

leraren een noviteit is, kinderen gebruiken<br />

tablets al heel hun leven.<br />

Welke leraar kan het moordende tempo bijbenen?<br />

Ben je net gewend aan Hyves, is het<br />

al weer vervangen door Facebook! Van Twitter<br />

tot Snapchat en van Pinterest tot Instagram,<br />

Vine en YouTube. Via de mobiele<br />

telefoon leven jongeren in een aaneengesloten<br />

chat vanaf het moment dat ze wakker<br />

worden totdat ze naar bed gaan. Games worden<br />

steeds geavanceerder en realistischer<br />

en de integratie met virtual reality lijkt een<br />

kwestie van tijd. Via de gsm, smartwatch of<br />

smartbril komt ‘t het klaslokaal in: een technologietsunami.<br />

Het stelt het onderwijs voor uitdagingen.<br />

We moeten kinderen opleiden om het goed<br />

te gebruiken en te begrijpen. Denk bijvoorbeeld<br />

aan het aanbieden van lessen over<br />

coderen. Maar ook moeten we kinderen<br />

© MET DANK AAN DIETER MÖCKELMANN<br />

leren er veilig mee om te gaan en de zogenoemde<br />

'future work skills', moeten hen<br />

worden bijgebracht. Maar als we deze<br />

'21st century skills' zo belangrijk vinden,<br />

van wie moeten ze het leren? Is de leraar voldoende<br />

toegerust?<br />

En wat te denken nieuwe interactieve en zelfs<br />

adaptieve lesmethoden. Prachtig natuurlijk,<br />

maar welke vragen roepen ze op met<br />

betrekking tot de gegevens die deze technologie<br />

genereert: de zogenoemde big data.<br />

Vraagstukken waarvoor we niet zijn opgeleid<br />

op de lerarenopleiding…<br />

Iedere school wil dat leerlingen na de opleiding<br />

goed voorbereid zijn, maar weinig<br />

scholen weten technologie, waaronder<br />

ICT duurzaam in te bedden in het primaire<br />

en secundaire proces. De werkdruk<br />

is hoog: “Moet ik dit er ook nog bij gaan<br />

doen?” is een veelgehoorde klacht. Maar<br />

ICT inzetten op school kan ontzettend inspirerend<br />

zijn en juist tijd besparen.<br />

Dieter Möckelmann richtte samen met<br />

Hans Hoornstra Like to Share op en staat<br />

middenin de onderwijswereld. Vanuit zijn<br />

bedrijf Dieter.nl begeleidt hij scholen en verzorgt<br />

lezingen en studiedagen over de veranderende<br />

wereld en hoe ICT in het onderwijs<br />

kan worden ingebed. Als geen ander weet<br />

Dieter de leraar te inspireren en het onderwijsteam<br />

met een frisse blik te laten kijken<br />

naar de kansen van de impact van technologie<br />

op onderwijs. Het wordt weer leuk!<br />

"Oorspronkelijk ben ik geschiedenisdocent en werkte jarenlang voor Kennisnet als sectormanager primair onderwijs. Sinds 1 januari 2010 heb<br />

ik mijn eigen bedrijf, Dieter.nl. Vanuit dit bedrijf verzorg ik trainingen en consultancytrajecten voor het onderwijs, waarbij de efectieve inzet van<br />

ICT de rode draad is. De laatste jaren ben ik een veelgevraagd spreker en dagvoorzitter en soms word ik ‘trendwatcher in het onderwijs’ genoemd.<br />

Daarnaast heb ik een eigen label ‘Like to Share’. Onder dit label organiseer ik evenementen die gaan over de impact van technologie op<br />

onderwijs en ben ik hoofdredacteur van het Like to Share magazine. Geschiedenis heeft nog steeds mijn passie. Tijdens mijn opleiding tot leraar<br />

ben ik ik aanraking gekomen met het internet. Direct zag ik de kans voor geschiedenisleraren (en geïnteresseerden) om het internet te gebruiken.<br />

Dat heeft geleid tot het huidige Historien.nl." dietermockelmann@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

161

Bringing Interaction to the World<br />

POWERED BY:<br />

Bent u nieuwsgierig geworden? 010-4333322<br />

162<br />

PresentersWall heeft speciaal voor de relaties van Speakers Academy ® een<br />

unieke nieuwe applicatie ontwikkeld: 'Bringing Interaction to the World'<br />

Uw gasten kunnen via hun smartphone vragen stellen en stemmen.<br />

Een realtime communicatiemogelijkheid tijdens uw congres, seminar of<br />

bedrijfsevenement. De mobiele pagina wordt volledig opgemaakt in úw<br />

huisstijl. Later kunnen de programma’s nog eens worden bekeken en de<br />

applicatie kan tevens worden gebruikt als evaluatietool. Een revolutionaire<br />

ontwikkeling, nu beschikbaar voor u en uw relaties.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FOTOGRAFIE: MET DANK AAN JEFFREY SPALBURG<br />

COLUMN<br />

Jefrey Spalburg<br />

Wie ben jij, vroeg me laatst iemand? Goeie vraag! Even voorstellen:<br />

Jefrey Spalburg, gediplomeerd acteur, presentator, columnist en<br />

nu alweer zo’n tien jaar actief als cabaretier.<br />

Vond ik het vroeger nog wel eens lastig om uit te leggen wie ik ben, tegenwoordig<br />

lukt me dat steeds beter. Geboren en getogen in het Twentse Hengelo<br />

met Surinaamse roots. Nogal twee extremen zou je denken, maar niets is<br />

minder waar. Voor mij gaan die twee hand in hand. Ik weet niet beter. Ik heb<br />

daarom gelukkig ook nooit hoeven kiezen. Net zoals ik zowel acteer, presenteer,<br />

zing of een conference doe. Ik maak gebruik van wie ik ben en wat ik kan.<br />

Het bekende spreekwoord luidt; ‘Kiezen of delen’. En als ik kan kiezen, deel<br />

ik liever. Delen is een groot onderdeel van mijn werk. Als podiumpresentator<br />

ben ik eigenlijk niet meer dan een doorgeeluik tussen het verhaal wat je wil<br />

vertellen en de mensen in de zaal. Ik deel de hele dag. Net als iedereen tegenwoordig.<br />

We leven in een tijd dat we ons hele hebben en houwen op Facebook<br />

delen, onze muziek met elkaar delen via Spotify en elke maatschappelijke<br />

discussie niemand meer uitsluit. We leven nou eenmaal allemaal hier op dit<br />

kleine stukje aarde, dus zit er niets anders op dan te delen.<br />

Waarom zou je je beperken tot één ding? Ik neem mijn eigen telefoon altijd<br />

als voorbeeld. We noemen het nog steeds telefoon maar 90% van de tijd is<br />

iedereen met voorovergebogen nek met hele andere dingen bezig. Wie belt er<br />

nou nog? Die van mij is van levensbelang; het zijn mijn vrienden, mijn platencollectie,<br />

mijn routeplanner en m’n zaklantaarn ineen. Dat betekent in ieder<br />

geval dat ik samen met mijn vrienden, onder begeleiding van goede muziek<br />

nooit meer de weg kwijtraak in het donker. Als dat geen eensgezindheid is. Als<br />

een voorwerp al niet meer één ding is, waarom wij mensen dan wel?<br />

Opgeteld<br />

de beste<br />

Máxima had toch gelijk toen ze zei dat ‘dé Nederlander’ niet bestaat. Het zou<br />

toch ook zonde zijn om jezelf terug te brengen tot maar één ding? Je bent nooit<br />

één ding alleen. Je bent een mix. Een optelsom van alles samen. Net als ons<br />

Koningshuis. De Oranjes zijn Duits-Nederlands-Argentijns. De naam oranje<br />

zegt het al; dat is ook een mixkleur van geel en rood.<br />

Dus wie ik ben? Aangenaam; Jefrey Spalburg, vader, Surinamer, Tukker,<br />

cabaretier en binnenkort misschien ook de spreker op uw event.<br />

jefreyspalburg@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 163

© PATRICIA BÖRGER<br />

'SLIMME<br />

BEDRIJVEN<br />

DENKEN<br />

SMART'<br />

164<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

SMART INDUSTRY/INTERNET OF THINGS<br />

prof. dr. Willem Vermeend<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Nieuwe productiemethoden en digitale technologieën zorgen voor radicale veranderingen in alle<br />

bedrijfssectoren. Honderdduizenden banen verdwijnen. Slim inspelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals<br />

Internet of Things, kan het tij keren. Smart Industry is de toekomstige groeimotor en banenmachine van<br />

Nederland, maar vooral het MKB wil nog niet aanhaken en het onderwijs blijft studenten opleiden voor<br />

banen die er straks niet meer zijn. Willem Vermeend: “Winnaars van morgen passen hun businessmodel snel<br />

aan en zijn bereid tot vergaande samenwerking.”<br />

Honderden miljarden euro’s<br />

gaan de komende tien jaar<br />

naar het Internet of hings.<br />

Een recente technologische<br />

ontwikkeling, die steeds meer apparaten<br />

en machines digitaal via het internet met<br />

elkaar verbindt. Door deze voorwerpen slim<br />

te maken door elektronica in te bouwen –<br />

zoals sensoren en geheugenchips – kunnen<br />

ze enorme stromen informatie verzamelen,<br />

verzenden en uitwisselen. Bedrijven kunnen<br />

dankzij deze en andere ontwikkelingen,<br />

denk aan (de analyse van) big data en robotisering,<br />

hun bedrijfsprocessen eiciënter<br />

maken. Gunstig bijefect is dat ze tegelijk een<br />

grote bijdrage leveren aan het beperken van<br />

de uitstoot van broeikasgassen, zoals tijdens<br />

de Klimaattop van december <strong>2015</strong> in Parijs is<br />

afgesproken. Er is wel een probleem: Nederland<br />

loopt achter, reageert niet snel genoeg.<br />

Ook de bereidheid tot samenwerking, cruciaal<br />

om voordelen van het Internet der Dingen<br />

optimaal te kunnen benutten, ontbreekt<br />

te vaak.<br />

“Bedrijven die niet snel genoeg inspelen<br />

op de razendsnelle ontwikkelingen, aangeduid<br />

als Economie 4.0, overleven het niet.<br />

In sommige sectoren gaat het om een kwart<br />

van alle ondernemingen. Driejarenplannen<br />

en zelfs driemaandenplannen zijn niet meer<br />

van deze tijd. Zodra je iets opschrijt is het<br />

al verouderd”, constateert internetondernemer<br />

en -investeerder prof. dr. Willem Vermeend.<br />

Elk bedrijf, in welke sector dan ook,<br />

heet of krijgt met Internet of hings (IoT)<br />

te maken. “Dat geldt voor alle businessmodellen<br />

en het zorgt voor een revolutie in de<br />

wereldeconomie. Wie niet meegaat verliest<br />

het van bedrijven en startups die de stap wel<br />

op tijd zetten.” Toch besefen veel ondernemers<br />

niet dat ze nu en niet pas morgen in<br />

‘Nederland loopt<br />

achter, reageert<br />

niet snel genoeg’<br />

actie moeten komen. “Slechts 26 procent<br />

van de Nederlandse bedrijven is serieus met<br />

alle nieuwe ontwikkelingen bezig. Bij het<br />

midden- en kleinbedrijf ligt dat percentage<br />

nog lager. Veel directeuren zeggen dat ze de<br />

nieuwe technologieën binnen drie jaar willen<br />

invoeren, maar doen het vaak niet. Of<br />

ze denken dat met name IoT niets voor hun<br />

bedrijf is. Het gaat toch goed, waarom veranderen?<br />

Natuurlijk moeten ze geen oude<br />

schoenen weggooien voordat ze nieuwe<br />

hebben. Tegelijk zeg ik: innovatie moet. Elke<br />

dag. Bedrijven die niet constant vernieuwen<br />

vallen om. Kodak, Free Record Shop en<br />

V&D, om enkele voorbeelden te noemen,<br />

zijn niet tijdig met innovatieve producten en<br />

diensten gekomen en verloren het daardoor<br />

van de concurrentie die dat wel had gedaan.<br />

KPN heet het wel goed opgepakt en is met<br />

de introductie van zijn ‘low frequency’-netwerk<br />

een gunstige uitzondering.”<br />

DRIE STRATEGIEËN<br />

Volgens Vermeend moet elk bedrijf zijn<br />

bestaande businessmodel onder de loep<br />

nemen en aanpassen aan de nieuwe economie.<br />

In dat model moeten drie strategieën<br />

worden ingebouwd. De eerste is een integrale<br />

internetstrategie voor álle bedrijfs- en<br />

productieprocessen, dus niet alleen voor de<br />

marketing. Zoveel mogelijk digitaal levert<br />

meer eiciëntie en kostenbesparing op. De<br />

tweede strategie is erop gericht te ontdekken<br />

welke nieuwe technologieën of ontwikkelingen<br />

invloed kunnen hebben op<br />

het bestaande businessmodel. Bijvoorbeeld<br />

3D-printen, IoT, big data, cloud computing<br />

en robot- en nanotechnologie. Van sommige<br />

hebben ondernemers gehoord, van<br />

andere niet, maar ze moeten over al die technologieën<br />

en de betekenis ervan voor hun<br />

bedrijfsprocessen nadenken. Ook al denken<br />

ze dat het niet nodig is. De concurrent doet<br />

dat tenslotte ook. Anno <strong>2016</strong> zijn wereldwijd<br />

vijf miljard apparaten met elkaar verbonden.<br />

In 2025 zijn dat er 25 miljard. “IoT zien we nu<br />

al in de logistieke en de energiesector. Steeds<br />

meer andere sectoren volgen. Wereldwijd<br />

verwachten we een spectaculaire groei in<br />

de medische en gezondheidssector. Eigenlijk<br />

gaat het om simpele technologie. Het<br />

zijn steeds slimmer wordende bandjes met<br />

drie sensoren, waarvan ik er als sporter ook<br />

een heb, die 24 uur per etmaal de gezondheidstoestand<br />

van de drager bijhouden. Ze<br />

kunnen alles meten – hartslag, longcapaciteit<br />

en of bijvoorbeeld je conditie is verbeterd<br />

of verslechterd – en preventief waarschuwen,<br />

zodat je op tijd naar de dokter kunt.<br />

Dat levert niet alleen besparingen op in de<br />

gezondheidszorg, maar stimuleert mensen<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 165

SMART INDUSTRY/INTERNET OF THINGS<br />

ook gezonder te leven.” Vermeend begrijpt kunstmatige intelligentie en robottechnologie<br />

verdwijnen vele honderdduizen-<br />

dat sommige mensen bang zijn dat techniek<br />

straks alles overneemt, doch weerlegt den banen. Slimme sotware vervangt veel<br />

dat meteen: “Je bepaalt alles zelf. Sterker: je werk dat nu nog door accountants, juridische<br />

medewerkers en boekhouders wordt<br />

monitort je eigen gezondheid. Dat is toch<br />

prachtig.”<br />

gedaan. Vermeend beset dat dit voor veel<br />

mensen een angstig vooruitzicht is. Maar hij<br />

DUURZAAMHEIDSSTRATEGIE heet ook goed nieuws. Er komen ook veel<br />

Een strategie hebben om honderd procent banen bij. Bijvoorbeeld op het terrein van<br />

duurzaam te zijn is eveneens heel belangrijk<br />

en cruciaal voor het bedrijfsimago.<br />

het ontwikkelen van sotware, big data-analisten,<br />

technische functies op alle niveaus,<br />

“Investeerders, zoals Black Rock, wegen<br />

duurzaamheid steeds vaker mee in hun ‘Je monitort je eigen<br />

investeringsbeleid. Bedrijven in de fossiele<br />

gezondheid. Dat is<br />

sector kunnen daardoor moeilijker inanciering<br />

vinden. De komende jaren worden kapitalen<br />

geïnvesteerd in hernieuwbare energie<br />

toch prachtig!’<br />

en slimme oplossingen om bijvoorbeeld de<br />

CO₂-uitstoot te reduceren en bedrijfsprocessen<br />

energiearm te maken. Dankzij Internet<br />

of hings kunnen bedrijven, hoewel ze maar ook onderhoudsmonteurs voor robots<br />

dat vaak nog niet inzien, (vlieg)reizen sterk en in de ICT. Daar kan best tijdverschil in zitten.<br />

Op de lange termijn komt er een balans<br />

verminderen. Vergaderen gaat net zo goed<br />

en eiciënter via video-internetverbindingen.<br />

In de logistiek zijn er tracktechnolo-<br />

maar op de korte termijn kan de werkloos-<br />

tussen het verdwijnen en creëren van banen,<br />

gieplatforms waar aanbod en vervoersvraag heid oplopen. In landen die vooroplopen,<br />

door verschillende vervoerders op elkaar al veel hebben geautomatiseerd, robots<br />

worden afgestemd. Trucks hoeven daardoor<br />

nooit meer leeg terug te rijden.” In hun gebruiken is de uitkomst positief. Daar laat<br />

inzetten en snel slimme sotware zijn gaan<br />

boekje ‘Internet of hings: technologie die de werkgelegenheid zelfs al een plus zien.<br />

de wereld op zijn kop gaat zetten’ (interactief<br />

als digitaal, 24/7 geactualiseerd smart nen arbeidsplaatsen naar het buitenland, die<br />

Waar die ontwikkeling achterloopt verdwij-<br />

book via www.internetot.nl en op papier) maar moeilijk terug te halen zijn.<br />

geven Willem Vermeend en Harvard-econoom<br />

Jan Willem Timmer, naast alles wat er SMART INDUSTRY<br />

te weten valt over IoT, een overzicht van tal Internet of hings is een belangrijk en<br />

van praktische toepassingen.<br />

onmisbaar onderdeel van de Smart Industry,<br />

die niet alleen de maakindustrie maar alle<br />

ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT bedrijfssectoren omvat. Het gaat er immers<br />

Het valt Vermeend op dat het Nederlandse om alle bedrijven in Nederland zo snel<br />

onderwijs, van basisschool tot universiteit, mogelijk heel slim en dus eiciënt te maken<br />

totaal niet is voorbereid op de economie door te digitaliseren en nieuwe technologie<br />

4.0. “Nieuwe technologie, van 3D-printen<br />

tot IoT, is niet in de lesprogramma’s opgenomen,<br />

terwijl iedere student er straks mee<br />

Prof. dr. Willem Vermeend is internetondernemer en -investeerder<br />

en als hoogleraar Economie 4.0 verbonden aan de<br />

te maken krijgt. Net als in Engeland zou<br />

Open Universiteit . Hij maakt deel uit van de nationale stuurgroep<br />

Smart Industry, de stuurgroep toekomstverkenning<br />

je op de basisschool al les moeten geven<br />

in 3D-printen en programmeren, anders<br />

Big Data en het dagelijks bestuur van de IoT Academy. Vermeend<br />

is tevens commissaris bij verschillende bedrijven<br />

komen studenten met een achterstand op<br />

de arbeidsmarkt terecht.” Die verandert,<br />

en auteur van economische, iscale en inanciële bestsellers.<br />

Van 1994-2002 was hij staatssecretaris van Financiën en minister van<br />

een beetje ahankelijk van het tempo waarin<br />

bedrijven inzien dat zij hun strategie moeten<br />

Sociale Zaken en Werkgelegenheid. willemvermeend@speakersacademy.nl<br />

aanpassen, sowieso. Door automatisering,<br />

166<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

te gebruiken. “Wanneer je Smart Industry<br />

goed inzet, is dat de groeimotor en banenmachine<br />

die uiteindelijk leidt tot 1 procent<br />

extra economische groei op jaarbasis<br />

en uitbreiding van de werkgelegenheid. We<br />

zien dat grote bedrijven dat oppakken door<br />

internationale invloeden en concurrentie,<br />

maar zoals gezegd blijt het MKB achter.<br />

In tegenstelling tot het midden- en kleinbedrijf<br />

in Duitsland en Engeland dat ons<br />

voorbijstreet. In ons tweede boek, ‘Smart<br />

Industry: de groeimotor en nieuwe banenmachine<br />

van onze economie’ (www.smartindustryboek.nl)<br />

geven Jan Willem en ik<br />

een overzicht van de aanpak in Nederland en<br />

het buitenland. In ons land worden in elke<br />

regio zogenoemde ieldlabs opgericht die<br />

bedrijven helpen en in contact brengen met<br />

onderwijsinstellingen in hun werkgebied.<br />

Dat levert de innovatiekracht op die ze nodig<br />

hebben. Maar vooral moeten ze samenwerken.<br />

Niet alleen met kennisinstellingen, ook<br />

met andere bedrijven en klanten. Daar zijn<br />

Nederlanders niet goed in. Ze denken nog te<br />

veel in het oude concurrentiemodel en zijn<br />

bang dat de concurrent er met hun ideeën<br />

vandoor gaat. Samen data analyseren, ontwikkelingen<br />

delen en producten en diensten<br />

ontwikkelen en in de markt zetten. Dat<br />

is het kenmerk van de Smart Industry. Zover<br />

zijn we nog niet, maar ik zie positieve signalen.<br />

Er komen ieldlabs, de media besteden<br />

er meer aandacht aan, hbo-instellingen zoeken<br />

Smart Industry-lectoren en het aantal<br />

bedrijven dat informatie aanvraagt groeit.<br />

Langzaam vinden we weer aansluiting bij<br />

de voorlopers, maar om aan kop te gaan is<br />

het cruciaal dat ons onderwijs snel inspeelt<br />

op de nieuwe technologieën en de banen die<br />

daarbij horen.”

ECONOMIE<br />

Disruptie in wonen<br />

en bouwen<br />

prof. dr. ir. Hugo Priemus<br />

Het bouwen en wonen werd van<br />

oudsher geprogrammeerd op<br />

basis van demograische en<br />

economische modellen. Maar<br />

de oude regelmatigheden verdwijnen.<br />

Allereerst is de ICT-revolutie 'game changer'<br />

in het wonen. De communicatie van bewoners<br />

met vrienden, buurtgenoten, leveranciers<br />

en verzorgers verandert drastisch. De<br />

woning is niet alleen een fysiek centrum<br />

voor consumptie, maar ook een digitaal<br />

knooppunt waar men kan telewerken, telebankieren,<br />

webshoppen en leren.<br />

De ICT-revolutie ligt ook aan de basis van<br />

robotisering, the Internet of hings, big<br />

data en AirBnB. De verschillen in inkomen<br />

en vermogen nemen toe: we bewegen in de<br />

richting van een ‘winner takes all’-economie, waarbij de top 10%<br />

proiteert en huishoudens met lagere- en middeninkomens erop<br />

achteruitgaan.<br />

Een tweede disruptieve ontwikkeling is het beteugelen van klimaatverandering<br />

en het versnellen van de energietransitie van fossiele<br />

naar hernieuwbare brandstofen. Elektrische ietsen, scooters<br />

en auto’s vergen laadpalen in en bij de woning, waardoor de positie<br />

van de woning in energienetwerken (smart grids) blijvend verandert.<br />

Een derde disruptieve ontwikkeling is de ontwikkeling van migratiestromen<br />

van het Midden-Oosten en Noord-Afrika naar Europa.<br />

De ICT-revolutie speelt ook hier een cruciale rol: de vluchteling<br />

© JAAP OLDENKAMP<br />

beschikt over een iPhone, kent de weg en<br />

communiceert met landgenoten die hem<br />

voorgingen. We zullen rekening moeten<br />

houden met sterk luctuerende migratiestromen,<br />

op een blijvend hoog niveau. Vergrijzingsprobleem<br />

opgelost.<br />

Een vierde ontwikkeling omvat de toenemende<br />

participatie van burgers. Via digitale<br />

platforms en matching sites kunnen vragers<br />

op de woningmarkt steeds efectiever een<br />

passend aanbod vinden. Dat verandert de<br />

positie van klassieke intermediairs als makelaars<br />

en woningcorporaties.<br />

De gevolgen voor bouwen en wonen zijn<br />

omvangrijk. De woningvoorraad zal lexibeler<br />

moeten zijn: minder bouwconstructie en meer woninginrichting.<br />

Kantoren, bedrijfsgebouwen, en agrarisch vastgoed zullen<br />

vaker tot woningen worden getransformeerd. Het juridisch verschil<br />

tussen woningen en recreatiewoningen wordt betekenisloos.<br />

Het bouwen wordt gedigitaliseerd (met 3D-geprinte componenten).<br />

De stad (smart city) wordt als woon- en werkmilieu steeds populairder.<br />

De vraag naar dure huurwoningen neemt toe, evenals de<br />

behoete aan goedkope woonruimte: voor studenten en statushouders.<br />

Al zijn er veel onzekerheden, toch is het evident dat een disruptie<br />

van bouwen en wonen voor de deur staat.<br />

'Klimaatmaatregelen, energietransitie en<br />

ICT-revolutie: 'game changers' in het wonen'<br />

hugopriemus@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 167

INNOVATIE<br />

‘Ze zien vliegen’ is in 2017<br />

heel normaal<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Innovatie gaat vooral over vernieuwing van goederen, diensten en processen op manieren die<br />

nooit eerder zijn toegepast, revolutionair kunnen zijn en soms aan het begin staan van grote<br />

veranderingen in ons aller leven. Op de volgende pagina’s vertellen vijf gedreven ondernemers<br />

waar ze mee bezig zijn en wat wij daarvan merken.<br />

PAL-V LAAT EEN DROOM<br />

UITKOMEN<br />

Veel mensen dromen er al een eeuw<br />

van: de vliegende auto. Nu is het zover. Het<br />

Nederlandse bedrijf PAL-V Europe levert in<br />

2017 de eerste ‘Personal Air and Land Vehicles’<br />

af aan voornamelijk particuliere kopers<br />

in eigen land. Uiteindelijk zijn er van de pionierseditie<br />

45 bestemd voor Europa en 45<br />

voor klanten daarbuiten. Kosten: € 500.000<br />

per stuk.<br />

De ontwikkeling van de vliegende auto<br />

begint in 2001 met het uittesten van potentiële<br />

technologieën en het creëren van een<br />

groot aantal concepten. In 2008 komt bedenker<br />

John Bakker terecht bij ir. Robert Dingemanse,<br />

mede-oprichter en algemeen<br />

directeur van het huidige bedrijf. “Ik ben<br />

altijd gefascineerd door dingen die een revolutie<br />

teweeg kunnen brengen of echt nieuw<br />

zijn. Toch geloofden we hier niet meteen<br />

in. Tot we gingen begrijpen dat dit concept<br />

alle puzzelstukjes bij elkaar brengt waar we<br />

al honderd jaar naar zoeken”, zegt Dingemanse.<br />

“Na succesvolle proefvluchten en<br />

-ritten met het prototype – waarmee is bewezen<br />

dat de basistechnologie van de vliegende<br />

auto in orde is en voldoet aan de bestaande<br />

regelgeving en certiiceringseisen – zijn<br />

we in 2012 begonnen met het ontwikkelen<br />

168<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

ir. Robert<br />

Dingemanse<br />

van een commerciële variant. Deze gyroplane<br />

lijkt minder op een gestileerde helikopter<br />

dan het prototype, maar meer op een<br />

tweezitsvoertuig waarin je naast elkaar kunt<br />

zitten. Hoe het ontwerp van een gespecialiseerd<br />

Italiaans bureau er precies gaat uitzien<br />

maken we in de tweede helt van <strong>2016</strong><br />

bekend.”<br />

Doorbraken<br />

Vanaf 2017 kunnen de eerste Nederlanders<br />

met de PAL-V op een comfortabele<br />

manier van deur tot deur reizen. Zowel in de<br />

lucht als op de weg haalt de vliegende auto,<br />

© MARCO DE SWART<br />

met Euro 95 als brandstof, een snelheid van<br />

180 km/uur. “Om zover te komen zijn heel<br />

wat doorbraken nodig geweest. Allereerst<br />

moesten we de lichtgewichttechniek zover<br />

ontwikkelen dat het mogelijk werd een rijfunctionaliteit<br />

toe te voegen aan een vliegtuig.<br />

Ook wegstabiliteit was een uitdaging.<br />

Een goed vliegtuig is een driewieler en<br />

staat hoog op zijn poten, wat niet handig is<br />

op de weg. Een auto rijdt op vier wielen en<br />

dat levert voor een vliegtuig bijvoorbeeld<br />

mechanische en start- en landingsproblemen<br />

op. Hier is de kanteltechniek van het<br />

Nederlandse bedrijf Carver, die wij exclusief<br />

toepassen om vliegtuigen op de weg te<br />

zetten, de grote doorbraak.” Dingemanse<br />

denkt dat sommige kopers niet direct met<br />

de PAL-V gaan vliegen, maar de eerste vliegende<br />

auto zien als een investeringsobject.<br />

Wie wel rijden en vliegen wil combineren, en<br />

gebruik wil maken van de ruimte die er nog<br />

is in het Nederlandse luchtruim, heet een<br />

rijbewijs en een autogyro-vliegbrevet nodig.<br />

“Ik wil nog een misverstand uit de weg ruimen.<br />

Een vliegende auto is absoluut geen<br />

helikopter (de moeilijkste, duurste en onveiligste<br />

manier van vliegen). Een gyrocopter is<br />

stabiel en veilig. Het toestel is uitgevoerd met<br />

cruise control en doet als de motor uitvalt<br />

vanzelf de goede dingen. De rotor blijt dan<br />

draaien. Voor het opstijgen heet het toestel

INNOVATIE<br />

ongeveer 130 meter nodig om de noodzakelijke<br />

voorwaartse snelheid te bereiken, voor<br />

landen is 30 tot 60 meter voldoende.” (Meer<br />

informatie: www.pal-v.com).<br />

KEYLOCKER: VERSLEUTELD IS<br />

OOK ECHT OP SLOT<br />

Het bedrijf KeyLocker heet twee met<br />

elkaar verbonden oplossingen ontwikkeld.<br />

De eerste is sleutelmanagement op de chip,<br />

zodat niemand – behalve de rechtmatige<br />

gebruiker – bij de sleutel en dus de informatie<br />

kan. De tweede is een hardwarematige<br />

voorziening in de cloud, op basis van speciaal<br />

beveiligde infrastructuur die eveneens<br />

ontoegankelijk is voor derden.<br />

“Voor waterschappen hebben we een sensor<br />

beveiligd met sterke encryptie, waarvan<br />

de sleutels niet uitleesbaar zijn. Die beveiliging<br />

is nodig omdat de data in de sensoren<br />

van bijvoorbeeld sluizen en waterzuiveringsinstallaties<br />

cruciaal zijn maar vaak wel onbeschermd<br />

zijn opgesteld. Stel dat iemand de<br />

sensoren in de sluis hackt en de sluis opengaat<br />

op een verkeerd moment. De gevolgen<br />

zijn dan niet te overzien”, zegt Carel Mackenbach,<br />

medeoprichter van KeyLocker. “We<br />

hadden geluk dat we tegen een klant aanliepen<br />

in de watersector, omdat het in dat segment<br />

mogelijk is op relatief bescheiden en<br />

eenvoudige schaal een zeer complexe oplossing<br />

te testen.” Volgens Mackenbach is versleutelen,<br />

of ‘encrypten’ zoals hij dat noemt,<br />

een vak apart. “Inmiddels hebben wij veel<br />

verstand van hardware waarmee digitale<br />

sleutels te beveiligen zijn. Door een cryptoprocessor<br />

op een chip in de sensor te<br />

plaatsen hebben we een vorm van sleutelmanagement<br />

uitgevonden die het hackers<br />

heel moeilijk maakt in te breken. Dat is super<br />

interessant voor legio toepassingen, ook kritische,<br />

zoals water, energie en Defensie.”<br />

Beveiliging<br />

Het is een feit dat beveiliging bij de<br />

opkomst van internet in de jaren negentig<br />

nadrukkelijk geen issue was. “De geschiedenis<br />

herhaalt zich, want bij Internet of hings<br />

gaat men ook nu pas aan beveiliging denken.<br />

Wij zijn daar al wel enige tijd mee bezig. Als<br />

‘endpoint’-bescherming brengen we allerlei<br />

aanvullende beveiligingen aan in de chip,<br />

waardoor de communicatie met het apparaat<br />

bijna niet meer is uit te lezen. Normaal<br />

gebeurt dat via symmetrische encryptie<br />

waarbij de geheime sleutel gedeeld wordt. In<br />

onze oplossing gebruiken we asymmetrische<br />

encryptie, waarbij de sleutels niet uitleesbaar<br />

zijn.” KeyLocker heet een onderzoeksontwikkelingsproject<br />

voor het waterschap<br />

gedaan en inmiddels belangrijke verbeteringen<br />

doorgevoerd. “Bij drones speelt hetzelfde.<br />

We praten met een consortium van<br />

dronebedrijven over het feit dat drones<br />

niet beveiligd zijn wat betret de besturing<br />

en de data die ze verzamelen. Het is nu vrij<br />

gemakkelijk een drone vanop afstand over te<br />

nemen. Ook door criminelen. Dat is gevaarlijk,<br />

zeker als het om politiedrones gaat. Er<br />

zijn 1001 toepassingen om in de ingebouwde<br />

chip voorzieningen te trefen die zo’n overname<br />

voorkomen”, aldus Mackenbach.<br />

Sleutelbeheer in de cloud<br />

“Deel 2 van onze oplossing is ook het sleutelbeheer<br />

in de cloud goed te regelen, zodat<br />

onbevoegden ook daar niet bij de data kunnen.<br />

Veel Amerikaanse providers bieden<br />

encrypties in de cloud, maar ze kunnen wel<br />

allemaal bij de sleutels. Een groot probleem,<br />

want ook al zeggen ze dat ze netjes met de<br />

data omgaan, zij opereren binnen een ander<br />

wettelijk kader. De consequenties zijn dat<br />

(ongewenste) buitenlandse mogendheden<br />

bij de sleutels kunnen komen. Daarom hebben<br />

wij ook in de cloud een hardwarematige<br />

voorziening gebouwd op basis van speciale<br />

computers waar niemand anders dan de<br />

klant bij de sleutels kan. Grote klanten, zoals<br />

overheden of bedrijven, willen ook niet dat<br />

een medewerker als enige in de organisatie<br />

bij die sleutels kan. Ook daarvoor hebben wij<br />

een goede oplossing bedacht. Verschillende<br />

mensen hebben een stukje van de sleutel.<br />

Een organisatie kan bijvoorbeeld zes mensen<br />

op de lijst van bevoegden zetten en er telkens<br />

drie willekeurig aanwijzen om bij een<br />

virtuele sleutelceremonie aanwezig te zijn<br />

om de ‘master key’ te kunnen bedienen. Dat<br />

is niet zo gek, want meer dan vijtig procent<br />

van alle cyberdreigingen komt van binnenuit.<br />

Fouten of kwade bedoelingen zijn alleen<br />

te voorkomen door meer dan een persoon<br />

verantwoordelijk te maken. De sleutels moeten<br />

in een speciale, gecertiiceerde computer<br />

worden aangemaakt en beheerd, waar niemand<br />

zomaar in kan.” Mackenbach ziet als<br />

trend dat alles dat te versleutelen is, versleuteld<br />

wordt of zelfs moet worden. “De overheid<br />

zal dat eisen, ter beveiliging van de<br />

burgers en haarzelf, maar tegelijk het overzicht<br />

eisen ten aanzien van die sleutels in de<br />

strijd tegen de boeven in deze wereld. Dat is<br />

een ongeloolijke puzzel.” (Meer informatie:<br />

www.keylocker.eu).<br />

CUBICCO: IJZERSTERKE<br />

LICHTGEWICHT WONINGEN<br />

VOOR ALLEENSTAANDEN<br />

Alleenstaanden maken een derde deel<br />

uit van onze bevolking, maar worden vaak<br />

driehoog achter weggestopt in ongezellige<br />

appartementen. Voor hen zijn er nu betaalbare,<br />

comfortabele Cubicco-woningen. Alle<br />

materialen worden goed verpakt aangeleverd<br />

en in zeer korte tijd vakkundig tot op de<br />

millimeter nauwkeurig geassembleerd. De<br />

lichtgewicht woningen zijn bestand tegen<br />

de zwaarste aardbevingen en dat is best een<br />

innovatie.<br />

“De standaardperceptie in Nederland is<br />

het gezin als hoeksteen van de samenleving,<br />

maar die bestaat voor 35 procent uit alleenstaanden.<br />

Gezinnen krijgen een bepaald<br />

comfort aangereikt, denk aan doorzonwoningen<br />

met een voor- en achtertuintje in een<br />

groene omgeving. Alleenstaanden stoppen<br />

we weg. Driehoog achter in een latgebouw,<br />

waar ze – na lang op de wachtlijst te hebben<br />

gestaan – voor een slecht onderhouden<br />

appartementje een hoge huur moeten betalen”,<br />

zegt Randy Riteco, eigenaar en bedenker<br />

van Cubicco. “Het gaat niet om statistieken,<br />

maar om mensen. Daarom moeten we als de<br />

samenleving verandert de manier waarop we<br />

steden inrichten en wonen mee veranderen.<br />

Alleenstaanden hebben ook recht op licht,<br />

ruimte en groen. Ook veiligheid en welzijn<br />

zijn belangrijk voor hen, omdat beide aspecten<br />

samenhangen met hun gezondheid.”<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 169

INNOVATIE<br />

Randy<br />

Riteco<br />

Riteco is ervan overtuigd dat wonen voor<br />

niet gezinsgebonden huishoudens betaalbaar,<br />

gezond en zonder wachtlijsten mogelijk<br />

is, dankzij een gepatenteerde, duurzame<br />

bouwmethode. Alleenstaanden kunnen,<br />

doordat de comfortabele, ruime en lichte<br />

woningen veelal in hojes worden gebouwd,<br />

onderdeel worden van een gemeenschap,<br />

zonder hun vrijheid te verliezen. Riteco:<br />

“Iedereen moet tegenwoordig duurzaam<br />

bouwen, maar ook de gevestigde bouwpartijen<br />

pakken de kern niet aan. Dat komt<br />

misschien omdat er sinds de crisis te weinig<br />

vakmensen zijn, zoals timmermannen en<br />

metselaars en men toch voortborduurt op<br />

de oude aanpak. Wij komen met alternatieven<br />

voor de conventionele bouw, waarbij we<br />

ons realiseren dat wanneer je kleiner bouwt<br />

toch dezelfde installaties nodig zijn om datzelfde<br />

comfort te bereiken. Dat maakt het<br />

voor die bouwbedrijven duurder, maar wij<br />

hebben de oplossing.” De fundering – een<br />

betonplaat of holle palen – is veel minder<br />

kostbaar en bepalend, doordat het gebouw<br />

veel lichter is dan normaal. Alle ‘kwalitatief<br />

onberispelijke’ elementen komen keurig<br />

verpakt op de bouwplaats aan om daarna<br />

te worden geassembleerd door goed opgeleide<br />

montagepartners ‘die tekeningen kunnen<br />

lezen’ en kunnen samenwerken met<br />

lokale mensen uit de bouw of jongeren in<br />

opleiding. Dat gaat tot op de millimeter<br />

nauwkeurig.<br />

170<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Enveloppewoning<br />

De appartementen zijn een soort enveloppes.<br />

Kopers of huurders kunnen met behulp<br />

van tekeningen een keuze maken uit een<br />

aantal ‘modellen’. Het dak, de vloer en de zijmuren<br />

bepalen de kracht van de constructie,<br />

die zo ijzersterk is dat de Cubicco’s aardbevingen,<br />

stormen en hevige regenval kunnen<br />

weerstaan. “Dat kunnen we als eerste<br />

modulaire bouwer garanderen.” De voor-,<br />

achter- en binnenzijde zijn aanpasbaar,<br />

zodat de woningen voor iedereen geschikt<br />

te maken zijn. “Velen verbazen zich erover<br />

dat we zo’n hoge mate van stevigheid en eiciëntie<br />

kunnen bereiken met eenvoudige<br />

natuurlijke en ‘hergroeibare’ materialen.<br />

Riteco benadrukt de dat de woningen voldoen<br />

aan alle bouwvoorschriten en wettelijke<br />

regels. “Het stukje ontwerp, zoals je dat<br />

ziet bij onze enveloppewoningen, draagt bij<br />

aan het welzijn dat daarbij hoort. We bouwen<br />

geen betondorpen, maar verbinden de<br />

woningen met de natuurlijke omgeving met<br />

behulp van een tien meter brede glaspui van<br />

extreem goede kwaliteit. Je zou het bijna<br />

sociale woningbouw kunnen noemen. Door<br />

zo te investeren in mentale, fysieke en sociale<br />

gezondheid van mensen en daarmee<br />

belangrijke vraagstukken aanraken maken<br />

we mensen blij.”<br />

In Nederland is de eerste modelwoning<br />

begin dit jaar geopend. In Amerika is dat<br />

ruim een jaar geleden gebeurd. “Daar zijn de<br />

© WWW.NICKFRANKEN.COM<br />

eerste bouwvergunningen binnen en kunnen<br />

we aan de slag. We hebben in Key Largo,<br />

Florida, ook een kantoor neergezet, voor het<br />

dolijnenonderzoekscentrum, dat alle orkanen<br />

kan weerstaan. Dat gebouw is onlangs<br />

opgeleverd, nadat de kant-en-klare materialen<br />

twee weken eerder met diepladers naar<br />

de plek waren gereden.” (Meer informatie:<br />

www.cubicco.nl).<br />

LED UP: JE KOOPT GEEN<br />

LAMPJE, MAAR HUURT ‘10 JAAR<br />

LICHT’<br />

LED UP adviseert en handelt in duurzame<br />

verlichting en biedt klanten extra’s, zoals<br />

een besparingsscan en een speciaal verlichtingspanel.<br />

Dat op zich is niet nieuw of innovatief.<br />

De manier waarop het jonge bedrijf<br />

zijn klanten ontzorgt is dat wel. “Wij verkopen<br />

geen LED-verlichting meer, maar leasen<br />

licht. Dat betekent naast het voorkomen van<br />

een hogere initiële investering ook lange tijd<br />

zekerheid voor onze klanten, want de risico’s<br />

zijn voor LED UP.”<br />

“We kwamen op het idee, nadat we hadden<br />

uitgezocht waarom sommige ofertes<br />

uiteindelijk geen opdrachten werden”, zegt<br />

Hugo<br />

Breuers<br />

Hugo Breuers, die samen met Kim Cobelens<br />

eigenaar is van LED UP. “Vaak kregen we<br />

het antwoord dat onze oferte er prima uitzag,<br />

maar dat de klant op dat moment geen<br />

© MET DANK AAN HUGO BREUERS

INNOVATIE<br />

investeringscapaciteit had. Anderen antwoordden<br />

dat ze het aanbod op papier goed<br />

vonden, maar twijfelden aan de beloofde<br />

lange levensduur van LED-verlichting.<br />

Eigenlijk een stukje wantrouwen richting<br />

een relatief nieuw product. Dit daagde ons<br />

uit met wat slimmers te komen. Een vorm<br />

van lease zou een in ieder geval een oplossing<br />

zijn voor ontbrekende investeringscapaciteit<br />

van de klant. Wij doen met diverse<br />

leasemaatschappijen zaken”, aldus Breuers.<br />

“In de praktijk blijkt echter dat sommige<br />

bedrijven die willen leasen dat niet kunnen<br />

omdat ze volgens de leasemaatschappij niet<br />

kredietwaardig genoeg zijn. Degenen die wel<br />

geaccepteerd worden door de leasemaatschappij,<br />

kiezen na doorrekenen vaak alsnog<br />

voor aanschaf van het product uit eigen<br />

middelen.”<br />

Licht als een service<br />

“Daarom verkopen we nu ook, in plaats<br />

van de lampjes, licht als een service. We<br />

spreken met de klant, bijvoorbeeld een<br />

woningcorporatie, af dat we gedurende een<br />

afgesproken termijn – tegen een overeengekomen<br />

vergoeding – een bepaalde hoeveelheid<br />

licht (lux) leveren voor de verlichting<br />

van gangen en galerijen in een latgebouw.<br />

Lampjes kapot, vernield of storingen: ons<br />

probleem. Wij zorgen ervoor dat defecten<br />

en klachten meestal binnen 48 uur zijn<br />

opgelost. Dit is ook een ideale oplossing<br />

voor bijvoorbeeld kantoor- en schoolgebouwen.<br />

Klanten die moeite hebben met de<br />

investering of nog geen vertrouwen hebben<br />

in het product kunnen wij op deze manier<br />

volledig ontzorgen.” (Meer informatie:<br />

www.ledup.nl).<br />

PBSIM BV DRAAGT BIJ AAN<br />

STEEDS EFFICIËNTERE<br />

PILOTENTRAINING<br />

De vraag naar piloten en daarmee ook<br />

naar geavanceerde trainingsmogelijkheden<br />

neemt wereldwijd toe. PBSIM BV<br />

heeft afgelopen jaren als toeleverancier<br />

een scala aan vluchtsimulatorinstrumenten<br />

ontwikkeld, voor zowel de civiele als<br />

de militaire luchtvaart.<br />

“De simulator-luchtvaartmarkt is sterk<br />

aan het veranderen. Het kostenaspect vraagt<br />

om betere en goedkopere oplossingen, de<br />

zogenoemde ‘total cost of ownership’ moet<br />

en kan omlaag. Eenvoudig gezegd: er moet<br />

meer getraind worden tegen lagere kosten,<br />

waardoor de ‘light safety’ toeneemt. Daar<br />

doen we het voor”, aldus Martin Schoonderbeek<br />

CEO van PBSIM en piloot. “Vroeger<br />

trainde iedere professionele vlieger in<br />

een ‘Full Flight Simulator’ (een bewegende<br />

simulator). Tegenwoordig is het mogelijk<br />

ruim 75 procent van de vliegeropleiding<br />

te volgen op een statische simulator. Dat<br />

scheelt aanzienlijk in de kosten: nu kan er<br />

meer worden getraind tegen dezelfde of zelfs<br />

lagere kosten. PBSIM werkt met de modernste<br />

technologie om deze doelstelling te kunnen<br />

realiseren. De simulatoren worden 24/7<br />

gebruikt en vragen om de hoogste kwaliteit<br />

en betrouwbaarheid. Het bedrijf investeert,<br />

ontwikkelt en levert moderne systemen,<br />

zoals beeldschermen en instrumenten. De<br />

beeldschermen worden in de civiele markt<br />

toegepast in diverse simulatoren voor zowel<br />

Boeing als Airbus en in de militaire markt<br />

onder andere voor de Hawk, A-10, Blackhawk<br />

en F-16.”<br />

Realistisch<br />

Om trainingen zo realistisch mogelijk te<br />

maken moeten alle meters en beeldschermen<br />

voldoen aan strenge speciicaties van<br />

de vliegtuigfabrikant. PBSIM biedt standaard<br />

displays en instrumenten die niet<br />

verschillen van het originele ontwerp en<br />

speciiek zijn ontwikkeld om te voldoen aan<br />

de behoete van de vlieger. De beeldschermen<br />

zijn voorzien van een zeer hoge kwaliteit<br />

LED-technologie, die de werkelijkheid<br />

volledig kan nabootsen zowel qua kleur als<br />

llichtopbrengst. Hierdoor ziet de piloot geen<br />

verschil tussen het vliegen in een echt vliegtuig<br />

of in een simulator. Inmiddels staan er<br />

wereldwijd diverse ‘light simulators’, die<br />

gebruikmaken van PBSIM-technologie.<br />

“We hebben simulatoren geleverd aan de<br />

Australische Luchtmacht en de Royal Air<br />

Force, maar ook Boeing 737 simulatoren<br />

voor Airways Aviation (he Global Educator<br />

In Aviation). Zo heet bijvoorbeeld European<br />

Pilot Selection & Training simulatoren<br />

staan voor zowel Boeing 737 als Airbus<br />

A320. Naast vliegscholen zien nu ook luchtvaartmaatschappijen<br />

dat het allemaal slimmer<br />

en goedkoper kan. Zo heet Ryanair<br />

gekozen voor enkele Boeing 737-NG simulatoren<br />

die onderdeel gaan uitmaken van de<br />

piloten training en heet Wizz Air gekozen<br />

voor de Airbus A320 simulator die in Boedapest<br />

zal worden geïnstalleerd.”<br />

Het bedrijf reageert samen met zijn partners<br />

snel op nieuwe ontwikkelingen in de<br />

sector en de vraag van zijn klanten. Schoonderbeek:<br />

“In combinatie met een groot netwerk<br />

in de luchtvaartsector en een hart voor<br />

‘Aviation’ zijn wij in staat om de wensen van<br />

onze klanten nauwkeurig in te vullen, waardoor<br />

men ons ziet als een betrouwbare partner.<br />

Ons nieuwe pand op Breda International<br />

Airport geet daarbij een perfect uitstraling<br />

die duidelijk maakt waar wij voor staan: ‘Passion<br />

and quality for Aviation’. (Meer informatie:<br />

www.pbsim.aero)<br />

Martin<br />

Schoonderbeek<br />

Voor nadere informatie 010 - 433 33 22<br />

© PBSIM MARTIN SCHOONDERBEEK<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 171

© ELSE KRAMER<br />

THE<br />

DREAMJOB-GUY<br />

EN AVONTUURLIJK<br />

ONDERNEMER GEEFT<br />

ZELF HET GOEDE<br />

VOORBEELD<br />

172<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

ONDERNEMERSCHAP<br />

Het geheim van een<br />

inspirerend leven<br />

drs. Huub J.B. van Zwieten<br />

Tijdens mijn internationale<br />

corporate carrière bij Randstad,<br />

ontdek ik in 2000 een<br />

geheim wat ik met de wereld<br />

moet delen: Neem met minder<br />

dan een droombaan geen genoegen,<br />

want via je werk kun je een geweldig leven<br />

creëren!<br />

Die boodschap is de vonk voor het ontstaan<br />

van TalentFirst, waar 25 stevige franchisenemers<br />

aan verbonden zijn. Bevlogen<br />

trainers en coaches die ons geheim via talentenprogramma’s<br />

delen met zoveel mogelijk<br />

professionals, bij de Aholds, INGs en Heinekens<br />

van deze wereld.<br />

Als voorman schrijf ik columns en boeken,<br />

inmiddels negen titels waarvan we er<br />

meer dan 100.000 verkochten. Ik hield honderden<br />

lezingen en seminars, van de lokale<br />

bibliotheek, via het bedrijfsevenement tot<br />

volle theaterzalen.<br />

‘Embrace life through work’ is de boodschap<br />

waarmee we zowel oline als online<br />

een mooi publiek bereiken.<br />

Maar naast het schrijven en vertellen over<br />

droombanen en de directe link naar een<br />

droomleven, zoek ik steeds naar inspiratie in<br />

mijn eigen leven. De theorie in de praktijk<br />

brengen en laten zien dat het echt kan, een<br />

geweldig leven creëren door de juiste keuzes<br />

in je werk. Immers, als het mij zelf niet lukt,<br />

hoe geloofwaardig is dan mijn boodschap op<br />

het podium of in de corporate talentenprogramma’s?<br />

Dus daag ik mezelf uit om elk jaar minimaal<br />

één ding te doen waar ik echt trots op<br />

‘Embrace life<br />

through work’<br />

was en waar ik impact en een verschil mee<br />

maakte voor anderen. En dat lukt bijna<br />

elk jaar, waarbij mijn privé-leven volledig<br />

samenvalt met mijn werk.<br />

De boeken schrijf ik steevast op exotische<br />

plekken. Op een Maleisisch eiland met<br />

mijn vrouw samen het boek ‘Een onweerstaanbaar<br />

CV’. Met vriend Mark in Zwitserland<br />

het boek ‘Het merk IK ®’, inmiddels al in<br />

de 19e druk!. In Costa Rica mijn inspiratie<br />

koietafelroman 'Marijn Is Klaar Met Werken’,<br />

waarin ik 40 geïnterviewde inspirators<br />

opvoer als mijn romanpersonages.<br />

Het boek is ook de oorsprong van het<br />

DroomBaanHotel, wat ik middels crowdfunding<br />

van een miljoen, realiseerde in<br />

het Amsterdamse grachtenpand van onze<br />

woning. Een bijzondere retraiteplek voor<br />

onze intensieve begeleidingstrajecten.<br />

Op zoek naar innovatieve manieren om<br />

mensen te bereiken, hebben we online programma’s,<br />

waar 5000 deelnemers tegelijk een<br />

online DroomBaanReis meemaakten. Met<br />

als apotheose de theatershow ‘hank God<br />

It’s Monday’, waar ik bijzondere rolmodellen<br />

op het podium presenteer, in combinatie<br />

met dans, zang, poëzie en muziek. Magische<br />

avonden in diverse theaters, met een uitverkocht<br />

Carré vol 1300 geïnspireerde gasten<br />

als absoluut hoogtepunt.<br />

Dat het creëren van een droombaan een<br />

nooit eindigend proces is, is de rode draad in<br />

de afgelopen 15 jaar. En misschien is het wel<br />

de essentie. Door continu open te staan voor<br />

nieuwe mogelijkheden, te luisteren naar je<br />

intuïtie en in actie te komen, creëer je blijvend<br />

de magie die het leven bijzonder maakt.<br />

In <strong>2015</strong> vertrokken we met mijn gezin<br />

voor een half jaar naar Kaapstad, op zoek<br />

naar nieuwe avonturen. Dat daar een nieuwe<br />

business uitrolde – we verspreiden schone<br />

kooktoestellen in de townships – waardoor<br />

de Kaap nu gedeeltelijk mijn woonplaats is,<br />

wist ik van tevoren ook niet. En waar dat de<br />

komende jaren toe leidt is ook nog gissen.<br />

Maar dat werk en leven een groot geweldig<br />

avontuur is, staat wel vast!<br />

Avontuurlijk ondernemer van Talentenbureau TalentFirst in Nederland en de Clean Cooking Revolution in Zuid Afrika. Bedacht 9 bestselling<br />

boeken over droombanen, het DroomBaanHotel en de ‘Thank God It’s Monday’ theatershows. huubvanzwieten@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 173

© JOSETTE ALKEMA<br />

“Doe niet<br />

zo raar!”<br />

“Geef die<br />

mevrouw<br />

eens netjes<br />

een hand!”<br />

174<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

MENS EN SAMENLEVING<br />

Hoe overbrug je (zakelijke)<br />

cultuurverschillen?<br />

Saskia Maarse<br />

Hoe leuk zou het zijn als we de wereld opnieuw konden ontdekken, zoals jonge kinderen dat doen:<br />

nieuwsgierig en onbevooroordeeld. Hoe mooi zou het zijn om op ongedwongen wijze (zakelijk) contact te<br />

leggen met wie we maar willen – ongeacht leeftijd, kleur, gender, geloof en afkomst.<br />

Op het moment dat we elkaar als volwassenen ontmoeten,<br />

hebben we – door onbewuste vooroordelen – vaak al<br />

direct een plaatje in ons hoofd van de ander. We hebben<br />

een natuurlijke neiging om alleen samen te willen werken<br />

en te leven, met mensen die op ons lijken. Zij bevestigen namelijk<br />

onze meningen en standpunten. Dat schept vertrouwen; en dat vertrouwen<br />

geet ons een goed gevoel – over onszelf.<br />

Als kind daarentegen ondergaan we zulke ontmoetingen heel anders:<br />

onbevangen en spontaan. Alleen op heel jonge leetijd kunnen we de<br />

ander eindeloos observeren en denken: “Jij bent anders; wat leuk!”<br />

Daarna gebeurt er iets opmerkelijks. Onze omgeving gaat invloed<br />

uitoefenen: “Doe niet zo raar!” “Geef die mevrouw eens netjes een<br />

hand!” “Eet je bord eens leeg!” Gaandeweg krijgen acties, gedrag en<br />

voorwerpen een betekenis die we vanaf dat moment als ‘normaal’<br />

gaan beschouwen. Dat noemen we cultuur. Maar wat is normaal? En<br />

wie bepaalt wat normaal is?<br />

Voor mijn boek ‘Tutti frutti’ reisde ik ruim twee jaar door Nederland:<br />

om ondernemers met verschillende culturele achtergronden te<br />

interviewen en te portretteren. Dankzij de boeiende gesprekken die<br />

ik met hen voerde, kwam ik veel te weten over andere culturen en des<br />

te meer over mijn eigen cultuur. Want al die Nederlandse symbolen,<br />

rituelen en waarden – die ik als vanzelfsprekend had beschouwd –<br />

hadden vaak een heel andere betekenis voor de wereldburgers die ik<br />

ontmoette. Ik leerde door hun ogen opnieuw naar Nederland en de<br />

rest van de wereld kijken.<br />

Tijdens mijn lezingen – en in mijn nieuwe boek ‘Onder de zeespiegel’,<br />

dat volgend jaar verschijnt – neem ik je mee op (zaken)reis. Op<br />

reis door de Nederlandse (zakelijke) cultuur, zoals mensen uit andere<br />

landen en culturen die zien en ervaren. We gaan af en toe terug in<br />

de tijd om te kijken waar bepaalde Nederlandse eigenschappen vandaan<br />

komen.<br />

Tegelijkertijd laat ik je zien wat we kunnen leren van en over andere<br />

culturen op het gebied van communicatie, leiderschap en omgangsvormen.<br />

Dankzij de – vaak hilarische – anekdotes van de deelnemers<br />

uit mijn boeken kunnen we Nederland, en de rest van de wereld,<br />

opnieuw ontdekken. En inzien dat het niet ingewikkeld hoet te zijn<br />

om op ongedwongen wijze (zakelijk) contact te leggen met andere<br />

culturen: zolang we onze nieuwsgierigheid maar meenemen en onze<br />

vooroordelen thuis laten.<br />

Saskia Maarse schrijft, blogt en spreekt over de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen.<br />

Van jongs af aan fascineren andere culturen haar. Zowel haar toeristische werkervaring in het buitenland als<br />

de wereldreis die ze maakte hebben haar kijk op de wereld en haar bewoners verbreed. De mix aan culturen<br />

in Nederland bracht haar op het idee voor het boek ‘Tutti frutti’, waarvoor ze veel media-aandacht kreeg.<br />

Momenteel werkt ze aan haar nieuwe boek: ‘Onder de zeespiegel - samenwerken en samen leven met de<br />

Nederlanders’. (Verwachte uitgave: voorjaar 2017.) saskiamaarse@speakersacademy.nl<br />

© JOSETTE ALKEMA<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

175

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

176<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

MANAGEMENT<br />

‘Relaties opbouwen is<br />

goed voor de business’<br />

Bob W. Toetenel<br />

Bob W. Toetenel is dé Executive Relations-adviseur van de BV Nederland. Deze succesvolle specialist in<br />

het opbouwen en beheren van langdurige klantrelaties heeft de afgelopen 42 jaar een uniek relatienetwerk<br />

opgebouwd bij commerciële, non-profit- en belangenorganisaties. Na zijn (feestelijke) afscheid als directeur<br />

Executive Relations bij Koninklijke KPN, zet hij zijn talenten nu in als onafhankelijk adviseur.<br />

Relatiemanagement begint met<br />

aandacht hebben en geven. Het<br />

beginpunt is nooit een verkoopverhaal,<br />

maar altijd de echte wens<br />

om zakelijke partners te willen (leren) kennen.<br />

Hún business snappen, hún dilemma's<br />

kennen. Mensen verbinden en contacten<br />

delen zijn heel belangrijk om zaken tot stand<br />

te kunnen brengen”, vertelt Bob Toetenel, die<br />

in januari zijn eigen bedrijf als Senior Executive<br />

Relations-adviseur is begonnen, na<br />

een succesvolle loopbaan bij Koninklijke<br />

KPN te hebben afgerond. “Mijn werk vereist<br />

buitengewone contactuele eigenschappen,<br />

doortastendheid, vasthoudendheid,<br />

enthousiasme en een beetje ‘brutaliteit’.<br />

Plus het talent om commerciële vraagstukken<br />

te analyseren en te vertalen naar concrete,<br />

omzetgroei bevorderende projecten.<br />

Bovendien moet je een klankbord én een<br />

coach kunnen zijn voor zowel de opdrachtnemer<br />

als -gever.”<br />

DEUREN OPENEN<br />

Het doel van het opbouwen van langdurige<br />

relaties met de top van (corporate)<br />

Bob Toetenel is onafhankelijk Senior<br />

Executive-adviseur en bestuurslid van<br />

onder ander VNO-NCW Den Haag en<br />

WTC-IBC Den Haag, St. Wassenaarse<br />

Cultuurprijs en ‘M4B’ (“bestuursfuncties<br />

houden mijn netwerk actueel”).<br />

Daarvoor was hij achtereenvolgens<br />

Directeur Externe Relaties- Overheiden<br />

Executive Relations bij Getronics en<br />

KPN (1993-<strong>2015</strong>). Daarvoor werkte hij<br />

als algemeen manager bij de Content<br />

Group, verkoopmanager bij de Samas<br />

Group en productmanager bij Toetenel<br />

Technische Installaties.<br />

bobtoetenel@speakersacademy.nl<br />

bedrijven en organisaties zonder winstoogmerk<br />

is natuurlijk het bevorderen van de<br />

business. Toetenel: “Ik werk nu voor een<br />

aantal commerciële klanten, waaronder<br />

Consultingbedrijf Policy Research Corporation<br />

uit Rotterdam en Koning & Hartman<br />

uit Amsterdam, een technologiebedrijf met<br />

ruim 700 medewerkers dat oplossingen<br />

levert op het gebied van telecom, industrie<br />

en infrastructuur. Het is mijn werk ervoor te<br />

zorgen dat bedrijven en organisaties binnenkomen<br />

bij de directies en raden van bestuur<br />

van voor hen interessante partijen waarmee<br />

ze een relatie willen aangaan.<br />

Doordat ik een bestaand netwerk heb en<br />

heel veel bedrijven ken, kan ik deuren openen,<br />

die voor anderen vaak lastig te openen<br />

zijn. Als de afspraak is gemaakt bereid ik<br />

mijn klanten voor op het gesprek dat volgt<br />

en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ze ook in<br />

de toekomst aan tafel kunnen blijven zitten<br />

en onderdeel worden van het netwerk van de<br />

topmensen met wie ik ze in contact breng.”<br />

De netwerker pur sang benadrukt dat zijn<br />

klanten de business zelf moeten doen. “Daar<br />

bemoei ik mij niet mee.”<br />

‘TOUT-NL’<br />

Bob Toetenel heet een ‘grote’ staat van<br />

dienst, steeds in commerciële management-<br />

en netwerkfuncties, en kan bogen<br />

op een brede ervaring. Daardoor kent hij<br />

zoveel mensen dat hij de bijnaam ‘Tout-NL’<br />

heet gekregen.<br />

“Mensen verbinden en contacten delen zijn heel belangrijk<br />

om zaken tot stand te kunnen brengen”<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 177

© FOTOBURO MARTIN DROOG GOUDA NL<br />

178<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

LEIDERSCHAP<br />

Inspirerend<br />

leiderschap en visie<br />

Generaal b.d. Arie T. Vermeij<br />

Als voormalig adviseur van de NAVO-top voor Afghanistan, IS, Rusland/Oekraïne en de Noordpool<br />

kan ik mij momenteel behoorlijk verbazen over de manier waarop onze media en soms ook onze<br />

politici met deze vraagstukken omgaan. Gebaseerd op mijn persoonlijke ervaringen en feiten lijk ik<br />

soms een tegendraadse mening te hebben, maar die is dan wel gebaseerd op mijn ervaringen.<br />

Het alleen maar bevechten van<br />

IS met wapens zal niet leiden<br />

tot een oplossing. Laten<br />

we eens nadenken over een<br />

bredere aanpak; dus naast het gebruik van<br />

geweld, ook bestrijden met diplomatieke<br />

en communicatieve middelen. Zo kunnen<br />

we ervoor zorgen dat de IS inkomsten<br />

opdrogen, die voor 90% bestaan uit illegaal<br />

opgepompte olie die via Turkije wordt verhandeld.<br />

Diplomatieke druk op president<br />

Erdogan zal deze geldstroom laten stoppen.<br />

Daarnaast moeten we ervoor zorgen<br />

dat onze jongeren niet uit frustratie naar IS<br />

vertrekken. Wij moeten ons inspannen voor<br />

een beter toekomstperspectief voor deze<br />

jongeren in Nederland. Overigens is wereldwijd<br />

de werving van IS al teruggelopen van<br />

6000 per maand in 2014 naar 30 per maand<br />

nu. Ook de verheerlijking van het martelaarschap<br />

moet in de media worden bestreden;<br />

als het al zo zou zijn dat zo’n martelaar<br />

80 maagden van Allah krijgt, laten wij dan<br />

benadrukken dat daar dan ook 80 schoonmoeders<br />

bij horen...<br />

RUSLAND<br />

Als we kijken naar de relatie van West-<br />

Europa met Rusland en de pogingen van het<br />

Westen om de banden met de Oekraïne te<br />

versterken, moeten we eens dieper nadenken<br />

over de toekomst. Oekraïne past veel beter<br />

bij Rusland en de Eurasian Economic Union<br />

dan bij de EU qua cultuur, waarden en normen<br />

en volksaard. Stop dus met ruziën met<br />

Rusland en los het conlict aan de onderhandelingstafel<br />

op en bouw verder aan een sterke<br />

Europese relatie tussen de EU en Rusland,<br />

waar heel Europa sterker van zal worden.<br />

‘Als het al zo zou zijn<br />

dat zo’n martelaar 80<br />

maagden van Allah<br />

krijgt, laten wij dan<br />

benadrukken dat<br />

daar dan ook 80<br />

schoonmoeders bij<br />

horen...’<br />

NOORDPOOL<br />

Weinig mensen volgen momenteel de<br />

ontwikkelingen in 'he High North', waarbij<br />

vooral China een bedenkelijke rol speelt,<br />

hetgeen op termijn tot een conlict kan leiden.<br />

China versterkt zijn monopoliepositie<br />

op bepaalde schaarse grondstofen door<br />

het kopen van mijnrechten op 'smeltend'<br />

Groenland. Hiervoor gaan op termijn circa<br />

80.000 Chinese mijnwerkers naar Groenland,<br />

op een bevolking van 58.000. Bovendien<br />

maakt China momenteel samen met<br />

IJsland plannen om in Noordwest IJsland<br />

een Center Parcs voor de ontspanning van<br />

die mijnwerkers te bouwen. Dit zal ook<br />

van grote invloed zijn op de 360.000-koppige<br />

bevolking van IJsland. Bovendien werken<br />

China en IJsland aan plannen voor een<br />

'EUROPOORT' in Noordoost IJsland, waar<br />

de nu al ijsvrije zeeroutes (zomers) bij elkaar<br />

komen. Dit zal op termijn veel overslag en<br />

bedrijvigheid weghalen uit Rotterdam, Antwerpen<br />

en Hamburg. Afwachten en korte<br />

termijn denken, betekent het verlies van veel<br />

werkgelegenheid in de regio Rotterdam en<br />

geopolitiek het verlies van onze sterke Europese<br />

positie aan China.<br />

INTERNATIONAAL EN<br />

MULTICULTUREEL LEIDERSCHAP<br />

Ten slotte ga ik graag in discussie met<br />

mijn publiek over internationaal en multicultureel<br />

leiderschap. Dit zijn boeiende thema’s<br />

waar ik de afgelopen jaren veel ervaring<br />

mee heb opgedaan. Ik vond het een schitterende<br />

uitdaging om leiding te geven aan<br />

een organisatie waarin Amerikanen, Oekrainers,<br />

Fransen, Duitsers, Grieken, Turken<br />

en nog circa 30 andere nationaliteiten zij<br />

aan zij mochten werken. Hoe pak je dat aan<br />

als Nederlandse leidinggevende; hoe inspireer<br />

je zoveel verschillende mensen met<br />

verschillende achtergronden en culturen?<br />

Deze uitdaging is ook actueel voor veel leidinggevenden<br />

van onze multinationals.<br />

arievermeij@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 179

EEN OUDE LEESMAP BIJ<br />

DE KAPPER<br />

Het begon op mijn negentiende bij de<br />

kapper. In een oud tijdschrit las ik over de<br />

Mount Everest en was meteen geïntrigeerd.<br />

Met niet meer dan een grote droom begon<br />

mijn grote avontuur bij de start, een beginnerscursus<br />

klimmen. Tien jaar na de cursus<br />

heb ik meer dan de helt van de bergen in de<br />

Alpen beklommen en wordt het tijd voor de<br />

echt grote bergen in de Himalaya. Na jaren<br />

van sponsors werven om de tienduizenden<br />

euro’s kostende expeditie te inancieren<br />

besluit ik dat het tijd is om de Mount Everest<br />

te gaan beklimmen.<br />

‘De top bereiken is optioneel.<br />

Terugkeren is een prioriteit.’<br />

Dus reisde ik in 2012 voor het eerst af naar<br />

Nepal om de Everest te beklimmen. Slechts<br />

250 meter voor de top moest ik terugkeren.<br />

De top leek op een steenworp afstand, maar<br />

was tegelijkertijd mijlen ver weg. Het weer<br />

was verschrikkelijk en mijn oog en vingers<br />

waren bevroren. Aan een oog had ik daardoor<br />

geen zicht meer, zou het tweede oog<br />

volgen? Verschillende klimmers kwamen<br />

om, ik overleefde ternauwernood mijn<br />

poging. Drie á vier uur klimmen is het nog.<br />

Kort op een droom van tien jaar. Maar op<br />

de top start niemand het Wilhelmus in en is<br />

er geen meisje die bloemen uitdeelt. De weg<br />

terug naar een veilige plek kan niet langer<br />

zijn. Zuurstotekort, kou en angst doen mij<br />

besluiten om te keren. Ondanks mijn bevroren<br />

vingers haal ik nog een keer mijn camera<br />

uit mijn rugzak, de zon komt op en de schaduw<br />

van de Everest valt letterlijk tot over de<br />

horizon. Onvoorstelbaar!<br />

SPORT & EXPEDITIES<br />

‘Droom<br />

tot over de<br />

horizon’<br />

Eric Arnold<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

DE DEATH ZONE<br />

De Mount Everest beklimmen is voor<br />

weinig bergbeklimmers weggelegd, de top<br />

bereiken nog voor minder. Slechts twintig<br />

Nederlanders tot nu toe. Vanaf 7.500 meter<br />

komen klimmers in de 'death zone' terecht.<br />

Door de combinatie van extreem koude<br />

temperaturen tot -35 en slechts 6% zuurstof,<br />

wordt ademen alleen al een heuse opgave.<br />

180<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

SPORT & EXPEDITIES<br />

Een niet aan de hoogte aangepast lichaam<br />

overlijdt binnen een kwartier als het vanuit<br />

het niets op de top zou staan. Een klimmer<br />

verliest gemakkelijk 10 kg lichaamsgewicht<br />

tijdens een expeditie.<br />

BOTTE PECH DOOR EEN<br />

SCHERPE SCHAATS<br />

In 2013 staat een nieuwe poging op de<br />

Mount Everest in de planning. Naast dagelijks<br />

sporten (ietsen, zwemmen, lopen en<br />

krachttraining), kies ik voor innovatie in<br />

de klimsport en verblijf twaalf uur per dag<br />

in een speciale hoogtetent die de extreme<br />

hoogte nabootst. Daar wen ik aan het zuurstofverschil<br />

en maakt mijn lichaam extra<br />

rode bloedlichaampjes aan. Nadat ik diverse<br />

wetenschappelijke publicaties heb doorgespit<br />

ben ik de eerste klimmer die erachter<br />

komt dat Duindoornjam aantoonbaar de<br />

acclimatisatie bevordert. Lekker smaakt het<br />

niet! In maart 2013 sta ik op het punt weer<br />

richting Nepal te gaan, maar kort voor vertrek<br />

loop ik een zware blessure op de schaatsbaan<br />

op. In 2012 vermeed ik alle risico’s. Ik<br />

ging zelfs niet voetballen. Nu besloot ik tóch<br />

met vrienden mee te gaan. Iemand gleed<br />

onderuit op het ijs en sneed met zijn schaats<br />

m’n achillespees inaal doormidden. Geen<br />

expeditie. Negen maanden keiharde revalidatie<br />

volgden.<br />

DRIEMAAL IS SCHEEPSRECHT…<br />

Nog net op tijd ben ik weer it voor een<br />

nieuwe Everest expeditie. Na twee maanden<br />

revalideren denk ik: “ik vergeef het mezelf<br />

nooit als ik opgeef.” Dat is de weg van de minste<br />

weerstand kiezen, het pad dat het meeste<br />

bewandeld wordt. Bang ben ik niet. Het is<br />

een gecalculeerd risico dat ik neem. Het is<br />

geen poging tot zelfmoord, de voorbereiding<br />

is tot in de ijnste details uitgedacht.<br />

Ieder scenario is doordacht, beheersmaatregelen<br />

zijn genomen. Iedereen kan in de problemen<br />

komen op de Mount Everest, maar<br />

ik wil de allerlaatste zijn bij wie dat gebeurt<br />

op een dag dat alles tegenzit. In april –mei<br />

2014 volgt een nieuwe achtweekse expeditie<br />

naar de Himalaya. Ook dit keer beslist<br />

het lot anders. Een gigantische grote lawine<br />

tret en verwoest de klimroute. Ik ben op<br />

dat moment in het basiskamp van de Everest.<br />

Zestien mensen komen om. Het betekent<br />

natuurlijk het einde van alle expedities.<br />

Terwijl ik wegloop uit het basiskamp neem<br />

ik het besluit om in <strong>2015</strong> opnieuw terug te<br />

gaan.<br />

7,9 OP DE SCHAAL VAN RICHTER<br />

Op 25 april <strong>2015</strong> bevind ik mij in het basiskamp<br />

van de Everest en sta op het punt om<br />

met de beklimming te starten. Om precies<br />

11.50 begint de aarde woest te trillen en te<br />

schudden. Aardbeving! De aardbeving in<br />

Nepal van 7,9 op de schaal van Richter verwoest<br />

een groot deel van het basiskamp<br />

van de Everest. Meer dan de helt van het<br />

kamp is totaal vernietigd. Tenten, slaapzakken<br />

en persoonlijke spullen liggen honderden<br />

meters verspreid over de gletsjer. Slechts<br />

tweehonderd meter van mijn tent vandaan<br />

vallen diverse slachtofers door rondslingerende<br />

stenen. Ik ben een van de weinige<br />

klimmers die nog kan e-mailen en wordt<br />

overvallen door media-aandacht over de<br />

gehele wereld.<br />

VAN WAAKVLAM NAAR<br />

HEILIG VUUR<br />

Aangeslagen keer ik in mei <strong>2015</strong> terug<br />

in Nederland. Zo lang de emotie nog overheerst,<br />

wil ik geen beslissing nemen over<br />

een nieuwe expeditie. Na alle inspanningen<br />

en moeite voel ik mij totaal uitgeknepen in<br />

Eric Arnold is een expeditieklimmer, hij beklom tientallen bergen de<br />

Alpen en ondernam vele expedities naar de Himalaya. Eric’s verhalen<br />

kwamen uitgebreid in de media, o.a was hij te gast bij 'Hart van<br />

Nederland', 'Pauw & Witteman' en 'RTL Late Night'. AD, Telegraaf,<br />

Gers!, Trouw, Panorama, De Volkskrant, NRC Handelsblad, ANP,<br />

RTV Rijnmond, Radio 1 en 2, Geenstijl, Psychologie <strong>Magazine</strong>, Quest,<br />

Nederland. Als een ballon waar alle lucht<br />

uitgelopen is. De waakvlam gaat alleen nooit<br />

uit. De passie voor de bergen blijt en het heilige<br />

vuur laait op als nooit tevoren. Ondanks<br />

ahakende sponsors vecht ik mij terug. Ieder<br />

vrij uurtje gaat in de voorbereiding van de<br />

<strong>2015</strong> expeditie zitten. Tegen beter weten in<br />

leef ik en handel ik alsof alles al geregeld<br />

is voor een <strong>2015</strong> expeditie. Kort voor vertrek<br />

zijn alle problemen pas echt opgelost.<br />

<strong>2016</strong> gaat het jaar worden dat ik mijn lang<br />

gekoesterde droom laat uitkomen. Let maar<br />

op, rond 20 mei <strong>2016</strong> sta ik op het dak van<br />

de wereld.<br />

ALLEEN DE TOP TELT..<br />

OF DE WEG DAAR NAARTOE?<br />

Vijtien jaar klimmen en vijf Himalaya<br />

expedities hebben mijn leven inmiddels<br />

structureel en ingrijpend veranderd. Van<br />

gemeente-ambtenaar ben ik professioneel<br />

spreker en avonturier geworden. Na de Everest<br />

volgen expedities naar de Zuidpool en<br />

de Kanchenjunga, de zelden beklommen<br />

3e berg van de wereld. Versneld en geconcentreerd<br />

heb ik geleerd wat nodig is om de<br />

allerhoogste doelen te bereiken, van focus<br />

tot innovatie. Van obsessie voor de details<br />

tot groepsdynamica. Ik kan een stuk beter<br />

relativeren en weet wat mij vitaal en gelukkig<br />

maakt. Het begon allemaal met niets meer<br />

dan een droom!<br />

Powned en diverse online media publiceerden over zijn expedities. Tot slot was er media<br />

aandacht buiten de landsgrenzen, The Washington Post, Daily Mail, Le Monde en kranten<br />

uit landen als Zweden, Brazilie, India en Australie publiceerden over Eric zijn expedities. Eric<br />

is de auteur van het boek 'Leef je droom', Eric is ambassadeur van ALS Project MinE. Eric<br />

zijn expedities zij te volgen via www.ericarnold.nl ericarnold@speakersacademy.nl<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 181

BEDRIJFSVOERING/PROJECTMANAGEMENT<br />

Problemen oplossen en voorkomen begint<br />

met het ontdekken van de rode draden<br />

prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan<br />

© MET DANK AAN CHRIS PEETERS<br />

Bij overheden doen zich vaak problemen voor in bedrijfsvoeringsprocessen en projectmanagement, met als<br />

gevolg uitloop van tijdsplanningen, overschrijding van budgetten en onvoldoende beleidsresultaten. Dat blijkt<br />

uit onderzoek van prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan, respectievelijk senior partner en manager bij Policy<br />

Research. Zij hebben ontdekt dat bepaalde oorzaken – rode draden – vaker terugkomen en concluderen dat alleen<br />

een samenhangende aanpak werkt om de problemen op te lossen.<br />

De oorzaken van problemen<br />

in de bedrijfsvoering en bij<br />

het projectbeheer zijn veelal<br />

gestapeld en versterken elkaar,<br />

waardoor doorgaans geen snelle reparatie<br />

mogelijk is. Het wegnemen van oorzaken<br />

vergt een samenhangende aanpak met<br />

doorzettingsvermogen van bestuurders.<br />

De aanbevelingen van Policy Research,<br />

dat gespecialiseerd is in het leveren van<br />

managementoplossingen op maat, hebben<br />

hun meerwaarde in binnen- en buitenland<br />

bewezen. Ook daarin zijn rode<br />

draden heel herkenbaar”, aldus Chris Peeters<br />

en Steven Djohan. Zij zijn al jarenlang<br />

nauw betrokken bij vele raadsonderzoeken<br />

en -enquêtes, rekenkameronderzoeken en<br />

parlementaire onderzoeken om bedrijfsvoering<br />

en projectmanagement bij overheden<br />

te evalueren. Onder meer hebben zij de<br />

organisatie van de inanciën in Amsterdam,<br />

de besluitvorming bij grote projecten in<br />

Delt en de uitvoering van de vernieuwing<br />

van ICT in Almere geëvalueerd. Ook hebben<br />

zij de commissie-Elias ondersteund bij<br />

het parlementair onderzoek ‘ICT-projecten<br />

bij de overheid’.<br />

182<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

BEDRIJFSVOERING/PROJECTMANAGEMENT<br />

Volgens Peeters en Djohan komt uit deze<br />

en andere onderzoeken naar voren dat de<br />

problemen in bedrijfsvoeringsprocessen en<br />

projectmanagement bij overheidsorganisaties<br />

leiden tot uitloop van tijdsplanningen,<br />

overschrijdingen van budgetten en onvoldoende<br />

beleidsresultaten. Als administraties<br />

of ICT-infrastructuur gebrekkig zijn, is<br />

de kans op fouten groter. Dat leidt tot herstelwerkzaamheden,<br />

onterechte betalingen of<br />

ineiciëntie in beleidsuitvoering. Bovendien<br />

kunnen knelpunten in de bedrijfsvoering<br />

leiden tot aantasting van de bevoegdheden<br />

van bijvoorbeeld gemeenteraden, colleges<br />

van B&W en ambtenaren. Beperkt zicht op<br />

kosten en opbrengsten kan ertoe leiden dat<br />

over- of onderschrijdingen pas laat worden<br />

ontdekt. Dat bemoeilijkt adequate bijsturing<br />

door bevoegde organen.<br />

NAAST ELKAAR<br />

Dat bepaalde oorzaken vaker terugkomen,<br />

blijkt wanneer door Policy Research<br />

ondersteunde onderzoekprojecten naast<br />

elkaar worden gelegd. Deze rode draden zijn<br />

interessant voor besluitvormers en managers,<br />

die hierdoor wellicht lessen kunnen<br />

trekken voor hun eigen organisaties.<br />

Policy Research constateert dat cruciale<br />

fouten bij projectmanagement in veel gevallen<br />

al in de beginfase ontstaan. Eén daarvan<br />

hangt samen met planningsoptimisme,<br />

dat vooral bij (semi-)publieke organisaties<br />

nogal eens voorkomt. In de politieke context<br />

maakt men dikwijls plannen, zonder voldoende<br />

kritische relectie. Dit leidt tot overdreven<br />

ambitieuze plannen die niet binnen<br />

de geplande tijd of het vastgestelde budget<br />

te realiseren zijn. Hier is daarom vaker dan<br />

gemiddeld sprake van budgetoverschrijdingen<br />

en uitgestelde deadlines.<br />

De gevolgen van planningsoptimisme<br />

zijn bijvoorbeeld goed waarneembaar bij<br />

de bouw van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam.<br />

Oorspronkelijk zou die al in 2011 zijn<br />

afgerond en zou het de gemeente € 317 miljoen<br />

kosten. De openingsdatum is diverse<br />

keren uitgesteld en zelfs de actuele deadline,<br />

oktober 2017, is volgens het huidige<br />

college moeilijk haalbaar. De kosten<br />

voor de gemeente Amsterdam zijn inmiddels<br />

€ 1,4 miljard hoger dan oorspronkelijk<br />

begroot. Het bestuur en de politiek hebben<br />

bovendien onvoldoende aandacht voor de<br />

bedrijfsvoering. Bij het recente onderzoek<br />

naar de inanciële organisatie van Amsterdam<br />

is gebleken dat verschillende Amsterdamse<br />

oud-bestuurders een beperkte<br />

drijfveer hadden om de bedrijfsvoering te<br />

verbeteren. Men stak tijd in het ontwikkelen<br />

van grote, nieuwe plannen, terwijl de<br />

aandacht voor het uitvoeren van bestaande<br />

verbetertrajecten beperkt bleef. Het gebrek<br />

aan aandacht vanuit de top werkt door in de<br />

ambtelijke organisatie en is vaak gerelateerd<br />

aan onduidelijkheden in taken, rollen, verantwoordelijkheden<br />

en bevoegdheden van<br />

organen en functionarissen.<br />

AANBEVELINGEN VOOR<br />

VERBETERING<br />

In de aanbevelingen van Policy Research<br />

is altijd aandacht voor governance-elementen:<br />

verbeteringen in sturing en toezicht<br />

op en uitvoering van projecten en processen.<br />

Bestuurlijke aandacht voor bedrijfsvoeringprocessen<br />

is in overheidsorganisaties te<br />

verankeren door een duidelijke ‘systeemverantwoordelijkheid’<br />

aan één speciieke<br />

bestuurder toe te kennen. Transparantie is<br />

een terugkerend thema in de aanbevelingen<br />

voor gemeenten. Bedrijfsvoeringprocessen<br />

zijn bijvoorbeeld te verbeteren door<br />

betere informatievoorziening over de prestaties<br />

met behulp van prestatie-indicatoren.<br />

Controlerende organen zoals gemeenteraden<br />

en parlement kunnen met behulp van<br />

deze informatie adequater bijsturen bij dreigende<br />

ontsporingen van overheidsprojecten.<br />

Tijdelijke externe expertcommissies<br />

bij projecten kunnen zorgen voor een frisse<br />

blik en daardoor bijdragen aan het ontwikkelen<br />

van nieuwe kennis binnen overheidsorganisaties,<br />

het toevoegen van realistisch<br />

perspectief en het tegengaan van wensdenken<br />

bij bestuurders. Verder zijn aanbevelingen<br />

gedaan om cruciale randvoorwaarden<br />

als personeelsbeleid en ICT op orde te brengen.<br />

Ook cultuur is een belangrijke pijler die<br />

van invloed is op de kwaliteit van bedrijfsvoering<br />

en projectmanagement.<br />

‘Cruciale fouten ontstaan<br />

vaak al in de beginfase’<br />

De projecten van prof. dr. Chris Peeters<br />

en Steven Djohan en hun teams bieden<br />

waardevolle lessen voor toekomstige<br />

projecten en bedrijfsvoering bij overheden<br />

en andere organisaties. Een goede invulling<br />

van bedrijfsvoering en projectmanagement<br />

is een randvoorwaarde voor goede beleidsuitoefening<br />

en ontwikkeling in publieke en<br />

private organisaties.<br />

Prof. dr. Chris Peeters is president-directeur van het internationale managementadviesbureau Policy Research Corporation,<br />

met kantoren in Antwerpen en Rotterdam. Aan de Universiteit Antwerpen doceert hij Openbare en Internationale<br />

inanciën en Algemene en maritieme transporteconomie. Hij geeft veel lezingen. Steven Djohan is manager bij<br />

Policy Research en is opgeleid aan de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit).<br />

chrispeetersenstevendjohan@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN CHRIS PEETERS<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 183

© SANDER VAN DER BORCH<br />

‘ik heb<br />

100% uit<br />

mezelf<br />

en uit jou<br />

gehaald, ik<br />

respecteer<br />

je en heb<br />

hoop snel<br />

weer met je<br />

te kunnen<br />

zeilen’<br />

184<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

SPORT & EXPEDITIES<br />

Optimaal gebruik maken van<br />

'skill' en talent binnen een<br />

high performance Volvo Ocean Race Team!<br />

Gerd-Jan Poortman<br />

De Volvo Ocean Race is een race<br />

van 150 dagen in 9 maanden,<br />

32000 mijl tegen de beste zeilers<br />

van de wereld. Deze editie<br />

was anders dan alle voorgaande edities<br />

van de Volvo Ocean race. Alle boten waren<br />

namelijk voor het eerst in de geschiedenis<br />

identiek.<br />

Het ging dit keer niet om het materiaal<br />

maar om de mensen en hoe deze presteren<br />

als high performance team. Interessant maar<br />

hoe doe je dit nu? Team Brunel werd 2de in<br />

de grootste zeilrace te wereld door te focussen<br />

op de mensen binnen het team en het<br />

team als eigen identiteit.<br />

Doordat het team dit keer zo belangrijk<br />

was heet Schouten Globel de weg als<br />

© STEFAN COPPERS / TEAM BRUNEL / VOLVO OCEAN RACE<br />

sub sponsor in de Volvo Ocean Race al snel<br />

gevonden. Schouten Globel was niet alleen<br />

sponsor, maar bezorgde ons ook een business<br />

coach. Iets nieuws voor ons topsporters<br />

maar het heet er mede toe geleid dat<br />

ondanks tegenslagen in het midden van de<br />

race Team Brunel zich terug gevochten heet<br />

naar een hele nette 2de plek.<br />

In deze race waren zoals altijd talent en<br />

'skills' enorm belangrijk, maar dit zijn factoren<br />

die elk team in principe kan binnen<br />

halen. Het is belangrijk dit talent en deze<br />

vaardigheden te optimaliseren en ervoor<br />

te zorgen dat deze kwaliteiten er ook uitkomen!<br />

Met behulp van Schouten Globel (Anje-<br />

Marijcke van Boxtel, director Coaching<br />

Schouten Global) is er begonnen om samen<br />

kernwaarden samen te stellen. Door middel<br />

van het praten met elkaar over peak experiences<br />

zijn we er van elkaar achter gekomen<br />

wat iemand belangrijk vindt binnen<br />

een team en wat iemand slecht vindt binnen<br />

een team. Deze kernwaarden nadat ze zijn<br />

samengevat en verenigd vormen een hele<br />

goede basis van hoe een team met elkaar<br />

omgaat en hoe er gewerkt wordt naar een<br />

top prestatie. Een paar van onze values zijn<br />

motivatie, ego, focus 'on own job irst', verantwoordelijkheid<br />

en respect.<br />

Een zin die we samen gemaakt hebben en<br />

wat een leidraad werd in alles wat we deden<br />

binnen het team was ik wil in Göteburg aankomen<br />

en elkaar in de ogen kunnen kijken,<br />

de hand schudden en kunnen zeggen ik heb<br />

100% uit mezelf en uit jou gehaald ik respecteer<br />

je en ik hoop snel weer met je te kunnen<br />

zeilen.<br />

‘Dit is iets wat we hebben kunnen doen en<br />

daar ben ik trots op! ’<br />

In de presentatie wordt verder ingegaan<br />

op teamcommunicatie, 'developing stages<br />

of high performance teams', verantwoordelijkheid<br />

voor gezondheid en veiligheid op de<br />

prestatie. Verder zal de presentatie enorm<br />

motiverend zijn om weer aan de slag te gaan om<br />

nog meer uit het bestaande team te halen.<br />

gerdjanpoortman@speakersacademy.nl<br />

© STEFAN COPPERS / TEAM BRUNEL / VOLVO OCEAN RACE<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

185

DIVERSITEIT/INNOVATIE<br />

Dutch Dream Foundation coacht<br />

ondernemers die durven te dromen<br />

mr. Zehra Dogan<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

De Dutch Dream Foundation koppelt jaarlijks topmanagers van grote Nederlandse bedrijven aan twintig<br />

veelbelovende bi-culturele en sociale ondernemers en innovators, die na een intensieve één-op-één<br />

begeleiding de kans krijgen en grijpen om hun dromen waar te maken. Sinds 2010 heeft de stichting al 130<br />

vooral nieuwe en startende ondernemers geholpen. Vanuit het hart.<br />

Bedrijven van ondernemers die via<br />

het eenjarige Dutch Dream Coachingsprogramma<br />

door topmanagers<br />

zijn begeleid groeien 30 tot<br />

35 procent harder! Soms kunnen ze al binnen<br />

dat jaar extra personeel aannemen. Doordat<br />

zij sneller excelleren dan andere ondernemers<br />

leveren ze een positieve bijdrage aan<br />

de groei en bloei van de samenleving. Ons<br />

concept werkt. Niet alleen economisch en<br />

inancieel, maar – heel belangrijk – ook sociaal<br />

en maatschappelijk. Het creëren van die<br />

extra waarde bereiken we door mensen van<br />

verschillende achtergronden samen te brengen<br />

en elkaar te laten inspireren”, vertelt mr.<br />

Zehra Dogan gedreven. Zij is directeur van<br />

de Dutch Dream Foundation (DDF) en zet<br />

letterlijk met hart en ziel haar ervaring als<br />

ondernemer en adviseur in om anderen te<br />

helpen hun dromen waar te maken.<br />

DDF is in 2006 opgericht door Zehra’s<br />

man, de Turks-Nederlandse ondernemer<br />

Atilla Aytekin, en door hen samen geïnitieerd.<br />

“Hij wilde, als cadeautje aan Nederland,<br />

uit eigen ondervinding laten zien dat<br />

wie het tij wil keren tegenslag en weerstand<br />

kan omzetten in kracht en doorzettingsvermogen.”<br />

Zehra: “Wij opereren in een multiculturele<br />

nichemarkt. Tachtig procent van<br />

de ongeveer twintig ondernemers uit diverse<br />

branches die wij jaarlijks een platform bieden<br />

Zehra Dogan en Jort Kelder<br />

‘Dare to have<br />

a dream’<br />

en toelaten tot het coachingsprogramma,<br />

heet een niet-Nederlandse achtergrond. De<br />

overige twintig procent bestaat uit Nederlanders,<br />

die wel wat extra’s te bieden moeten<br />

hebben, bijvoorbeeld op sociaal en innovatief<br />

gebied. Zij kunnen overal terecht. De<br />

© ORHAN SAHIN FOTOGRAFIE<br />

meeste ondernemers die wij intensief begeleiden<br />

zijn twintigers en dertigers, maar we<br />

laten ook veertigers en een enkele vijtiger<br />

toe. Wij discrimineren niet op leetijd,<br />

maar kijken vooral naar talent.” Inmiddels<br />

heet de Dutch Dream Foundation dankzij<br />

de NTR-serie ‘Hart voor de zaak’ landelijke<br />

bekendheid. Ondernemers die willen deelnemen<br />

komen voor het grootste deel binnen<br />

via het eigen netwerk van de stichting, maar<br />

ook partners en vrienden die jonge ondernemers<br />

het succes gunnen. Een van de criteria<br />

voor toelating is dat de ondernemers niet<br />

alleen uit moeten zijn op zoveel mogelijk<br />

winst maken, maar tevens bereid zijn maatschappelijk<br />

verantwoord te ondernemen en<br />

een bijdrage te leveren aan de samenleving.<br />

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING<br />

Volgens Zehra is persoonlijke ontwikkeling<br />

van de ondernemers het uitgangspunt<br />

en draait het tijdens coachingssessies<br />

en trainingsdagen (Dutch Dream Days) om<br />

vier thema’s: leiderschap, ondernemerschap,<br />

diversiteit en innovatie. Tijdens de jaarlijkse<br />

inspiratiereis naar het buitenland (dit jaar<br />

Roemenië) staan bovendien teamwerk en<br />

het leggen van verbindingen met een andere<br />

cultuur en manier van zaken doen centraal.<br />

“Elk jaar verversen we het programma op<br />

basis van de terugkoppeling van coaches en<br />

186<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

DIVERSITEIT/INNOVATIE<br />

deelnemers. Tegelijk blijven we de coaches<br />

uitdagen. Dit jaar door voor hen een sessie<br />

te organiseren met Fons Trompenaars, goeroe<br />

op het gebied van cultureel leiderschap.”<br />

De slogan van DDF is ‘Dare to have a dream’.<br />

Zehra: “Dromen waarmaken door verbinding<br />

en verdieping is zo belangrijk. Als dat<br />

lukt bereiken de ondernemers een balans<br />

tussen privé en zakelijk, wat een voorwaarde<br />

is voor succes. ” DDF denkt dat het bieden<br />

van gelijke kansen aan ondernemers van<br />

verschillende achtergronden leidt tot culturele<br />

kruisbestuiving en dus tot groei en een<br />

betere samenleving. Bijbehorende succesfactoren<br />

zijn inspireren, verbinden en kennis<br />

delen. Dat laatste realiseert DDF onder<br />

meer door het openstellen van haar netwerk<br />

met daarin zo’n 5.000 ondernemers en topmanagers.<br />

“Elk jaar reiken we de DDF Award<br />

uit aan de ondernemer die het coachingsprogramma<br />

het succesvolst heet afgerond.”<br />

Doordat de Dutch Dream Foundation een<br />

kleine organisatie is met een beperkt budget<br />

en een klein kernteam is er een directe, zeer<br />

persoonlijke binding met ondernemers en<br />

topmanagers. De stichting kan kostendekkend<br />

werken dankzij donaties van sponsorende<br />

ondernemingen van de topmanagers<br />

en bescheiden bijdragen van deelnemende<br />

ondernemers. Die kleinschaligheid wil DDF<br />

graag behouden. Wel wil men op termijn de<br />

coaching uitbreiden van één naar drie jaar.<br />

“We beginnen nu met het aanbieden van een<br />

tweede jaar met nieuwe modules aan onze<br />

130 alumni. Als het allemaal lukt gaan we van<br />

merk naar kenmerk en willen we, in samenwerking<br />

met de kennisinstellingen, diploma’s<br />

of certiicaten uitreiken. Daarnaast<br />

doen we onderzoek naar ondernemerschap,<br />

op dit moment speciiek naar familiebedrijven.<br />

Een conclusie daarvan is bijvoorbeeld<br />

dat onze bi-culturele ondernemers hoger<br />

scoren wat betret inlevingsvermogen, creativiteit,<br />

lexibiliteit dan Nederlanders. Dat<br />

komt doordat ze extra inspanningen hebben<br />

moeten doen om te overleven.”<br />

Atilla Aytekin met Koningin Máxima der Nederlanden<br />

ZEHRA’S VERHAAL<br />

Zehra heet zelf nooit coaching en begeleiding<br />

gehad en alles zelf moeten doen. “Daardoor<br />

ben ik een doorzetter, maar ook een<br />

laatbloeier.” Als oudste van vijf kinderen is<br />

ze door haar liefdevolle oma opgevoed in het<br />

dorpje Sivas in Midden-Anatolië en op haar<br />

elfde, als laatste kind samen met haar broertje,<br />

in het kader van de gezinshereniging<br />

naar Nederland gegaan. “Daar heb ik mijn<br />

ouders echt leren kennen. Ik moest zelf proberen<br />

te overleven en heb binnen drie maanden<br />

Nederlands geleerd. Na de middelbare<br />

school heb ik in Nijmegen rechten gestudeerd,<br />

omdat ik niet wist wat ik wilde. Dankzij<br />

deze reis door het leven heb ik ontdekt<br />

wie ik ben en wat ik wil.” Aanvankelijk heet<br />

Zehra moeite met de zakelijkheid en afstandelijkheid<br />

van de westerse cultuur, maar dat<br />

is voor haar ook dé uitdaging om mensen<br />

en culturen te verbinden. Besmet met het<br />

ondernemerschap is ze sinds zij, haar zus en<br />

Atilla de Turkse vestiging van Baan Sotware<br />

Company hebben opgezet in Istanboel. Op<br />

haar 28ste zit ze samen met hen en met Jan<br />

en Paul Baan in de raad van bestuur. “Daar<br />

heb ik ontdekt dat diversiteit in een professioneel<br />

team heel verfrissend kan werken.”<br />

© ORHAN SAHIN FOTOGRAFIE<br />

© ORHAN SAHIN FOTOGRAFIE<br />

‘We kijken<br />

vooral naar<br />

talent’<br />

Zehra Dogan en dr. Lodewijk Asscher<br />

Zehra Dogan is jurist, ondernemer,<br />

gecertiiceerd ‘co-active’ CTI-coach,<br />

adviseur culturele diversiteit en sinds<br />

2011 directeur van de Dutch Dream<br />

Foundation.<br />

zehradogan@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 187

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

‘Ik zag van<br />

alle kanten<br />

mannen<br />

met politiepenningen<br />

op<br />

mij akomen’

CYBERMISDAAD<br />

De vreselijke reis van een<br />

jonge Nederlandse hacker<br />

David Schrooten<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

David Schrooten leidt als jonge volwassene twee levens. In de echte wereld is hij overdag<br />

webdeveloper voor een zorgverzekeraar en studeert hij Communicatie en Multimedia<br />

Design. ’s Avonds gaat hij online met de verkeerde mensen in zee en raakt hij als hacker<br />

betrokken bij een omvangrijke creditcardfraude. De Roemenen arresteren hem. Na<br />

zijn uitlevering ervaart hij ook in Amerika de hel van het gevangenisleven. Haat en<br />

willekeur, eenzame opsluiting en uitzichtloosheid dwingen hem bijna tot het uiterste.<br />

Terug in Nederland gaat het goed met hem en vertelt hij in zijn boek ‘Alias Fortezza’ zijn<br />

verhaal. Gedetailleerd en persoonlijk. Als een ander en sterker mens.<br />

Mijn alter-ego was een stuk gevaarlijker<br />

dan ikzelf ’, zegt David Schrooten<br />

als hij net weer vrij man is. Ruim twee<br />

jaar heet hij dan, vanwege online<br />

creditcardfraude, onder vaak vreselijke omstandigheden<br />

vastgezeten in gevangenissen in Roemenië,<br />

de Verenigde Staten en Nederland. Weer een<br />

jaar later zit hij tegenover mij. David lijkt in de verste<br />

niet op de zware misdadiger waarvoor de Amerikaanse<br />

Secret Service hem hield. Hij is schuchter,<br />

kiest zijn woorden zorgvuldig en maakt meteen duidelijk<br />

dat het nooit zijn bedoeling is geweest mee te<br />

doen aan criminele activiteiten. “Ik was jong en naïef<br />

en heb foute keuzes gemaakt”, vertelt de Spijkenisser,<br />

die als basisscholier al programmeert en online<br />

games speelt en op fora tips en trucs deelt met gelijkgestemden.<br />

Op zijn elfde kan hij hacken en weet hij<br />

hoe gamers elkaars computersystemen kunnen platleggen.<br />

“Het was maar een spel. In de pubertijd, wanneer<br />

je als 16-, 17-jarige wilt experimenteren, loopt<br />

het uiteindelijk echt uit de hand en laat je je meeslepen<br />

door anderen. Het was als een soort ‘Command<br />

& Conquer’, een real-time strategisch computerspel<br />

dat ik toen speelde”.<br />

“Ik heb ‘Alias Fortezza: de Amerikaanse jacht op<br />

een jonge Nederlandse hacker’ vooral geschreven om<br />

mijn verhaal te kunnen doen en mijn kant van de<br />

zaak te belichten, zonder mezelf vrij te pleiten. Het<br />

is geen klaagzang, maar een verslag van wat er daadwerkelijk<br />

is gebeurd, hoe ik dat heb ervaren en welke<br />

fouten ik heb gemaakt. Hoewel ze allemaal aan bod<br />

komen, ga ik niet te diep in op de technische aspecten.<br />

Dat zou te eentonig zijn. Om het verhaal goed te<br />

kunnen vertellen is het wel nodig persoonlijke dingen<br />

door te geven.” Freke Vuijst, correspondent van<br />

Vrij Nederland in Amerika, completeert Davids verhaal<br />

met wat er buitenaf allemaal speelde, zoals de<br />

jacht door de Amerikaanse Secret Service.<br />

OORLOGSMODUS<br />

Zijn ouders, broer, klasgenoten en vrienden: niemand<br />

weet wat David achter de computer uitspookt.<br />

Het gaat fout wanneer de eigenaar van een website<br />

die gestolen creditcardnummers, sotware en andere<br />

data aanbiedt hem en zijn online vrienden vraagt of<br />

ze een concurrent digitaal willen aanvallen. Ze bouwen<br />

een eigen forum, een broeinest van criminelen<br />

volgens de Amerikaanse media. Om een lang<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 189

190 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

CYBERMISDAAD<br />

‘Zelf heb ik nooit een gen voor een misdaad die op dat moment beveiligde particuliere gevangenis terechtkomt<br />

tussen voornamelijk buitenlanders en<br />

in Nederland niet eens strabaar was. Mijn<br />

creditcard gehad’<br />

wereld stortte in. In ruil voor een schuldbekentenis<br />

mensen uit Washington D.C. David moet<br />

verhaal kort te maken: de Secret Service<br />

arresteert zijn online partner Christopher<br />

Schroebel, alias Pookie, en ziet in Fortezza,<br />

Davids bijnaam die de agenten op de website<br />

vinden, het vermoedelijke brein achter<br />

een grote creditcardfraude. De geheime<br />

dienst, die zich voordoet als Pookie, denkt<br />

dat David hem heet geholpen bij het hacken<br />

van creditcard machines in winkels en<br />

horecagelegenheden. Ze vragen de Roemeense<br />

autoriteiten hem aan te houden en<br />

uit te leveren. “Ik kwam aan op het vliegveld<br />

van Cluj, waar ik mijn toenmalige vriendin<br />

zou ontmoeten. Net toen ik haar kuste zag ik<br />

van alle kanten zo’n 27 mannen met politiepenningen<br />

op mij akomen. Dat was enorm<br />

schrikken. Ik was IT-student en nooit eerder<br />

met politie of justitie in aanraking geweest<br />

en dan dit.” David verblijt enige tijd onder<br />

beroerde omstandigheden in een Roemeense<br />

cel voordat de autoriteiten ingaan<br />

op het uitleveringsverzoek.<br />

DERTIG JAAR TOT LEVENSLANG<br />

“In ‘Alias Fortezza’ vertel ik heel gedetailleerd<br />

over mijn reis, van de aanhouding,<br />

de aanklacht en het proces in<br />

Roemenië over mijn uitlevering<br />

kon ik strafvermindering krij-<br />

gen, maar die ‘plea bargain’ hield wel in dat<br />

ik zonder proces twaalf jaar moest uitzitten.<br />

Op advies van mijn advocaten besloot<br />

ik daarop in te gaan, omdat verdachten die<br />

er tegenin gingen vaak langer de cel in moesten.<br />

Direct na aankomst moest ik praten met<br />

getrainde mensen van de Electronic Crimes<br />

Task Force van de Amerikaanse Secret Service.<br />

Ik vertelde onder meer dat ik de anderen<br />

wel had gefaciliteerd, maar zelf nooit die<br />

creditcardnummers had gebruikt. Ik heb<br />

zelf nog nooit een creditcard gebruikt. De<br />

rechter heb ik alleen gezien toen hij de ‘plea’<br />

moest bekrachtigen.”<br />

In Seattle komt David terecht in een zwaarbeveiligde<br />

gevangenis. Wanneer hij met toestemming<br />

van de rechter zijn advocaat wil<br />

mailen, wordt het hem door zijn bewakers<br />

onmogelijk gemaakt dat te doen. Als hij daar<br />

bezwaar tegen maakt wordt hij beticht van<br />

insubordinatie en komt hij vervolgens “drie<br />

maanden lang in de isoleercel terecht.” Zijn<br />

ouders zoeken hem op en trefen een angstige,<br />

terneergeslagen en zelfs suïcidale zoon<br />

aan. Zij doen er alles aan hem uitgeleverd<br />

te krijgen aan Nederland om daar het restant<br />

van zijn (naar Nederlandse maatstaven<br />

omgezette) straf uit te zitten.<br />

ONGESCHONDEN, OP HET<br />

NIPPERTJE<br />

Na uiteindelijk zes maanden isoleercel<br />

gaat Davids reis verder naar North Carolina,<br />

waar hij in een minder zwaar<br />

daar zeker een jaar wachten tot er zekerheid<br />

is over zijn uitlevering. “Nederland had toezeggingen<br />

gedaan, maar het is wel een nogal<br />

bureaucratisch proces.” Hij schaakt, leest<br />

veel en ontmoet er zowel goede als slechte<br />

mensen. “Ik ben er ongeschonden doorheen<br />

gekomen, hoewel dat soms op het nippertje<br />

was. Op den duur kun je heel veel hebben.”<br />

David wordt er snel volwassen. “Toen<br />

ik met foute dingen bezig was, was ik met<br />

19 jaar volwassen en tegelijk nog een kind.<br />

Hacken en die ‘carderfora’ waren een soort<br />

tweede leven. Ik had niet het idee dat ik in<br />

de echte wereld bezig was, maar dat was uiteindelijk<br />

natuurlijk wel zo.” Eenmaal terug in<br />

Nederland komt de dan 24-jarige David na<br />

een paar maanden, in december 2014, vrij.<br />

“Als ze de straf omzetten moet er iets van<br />

overblijven.” Inmiddels is hij aan het werk<br />

als sotwareontwikkelaar. “Ik werd meteen<br />

aangenomen, ook al was ik gezien mijn achtergrond<br />

best pessimistisch.”, zegt David, die<br />

wel snapt dat er nog een bepaald stigma aan<br />

hem kleet.<br />

Hoewel hij sterker uit de strijd zegt te zijn<br />

gekomen, zou David Schrooten het, als alles<br />

over kon, niet nog eens doen. Zijn boek,<br />

dat hij eerst in het Engels heet geschreven<br />

omdat hij zich daarin beter kon uitdrukken,<br />

en de lezingen die hij geet houden hem,<br />

naast zijn werk, de komende tijd bezig. En<br />

hoewel hij er niet van houdt in de belangstelling<br />

te staan, houdt hij wel rekening met een<br />

aantal interviews.<br />

en alles daar omheen<br />

tot alles wat daarna in Amerika<br />

en Nederland is gebeurd.<br />

In de Verenigde Staten kreeg<br />

ik niet alleen de aanklacht<br />

te horen, ook dat ik dertig<br />

jaar tot levenslang kon krij-<br />

David Schrooten is programmeur, web- en softwareontwikkelaar. Door uit de hand<br />

gelopen hackersactiviteiten heeft hij van 2012-2014 , als zoals de Amerikanen<br />

het stellen, ‘meest gezochte hacker ter wereld’ gevangen gezeten in Roemenië,<br />

de VS en Nederland. Zijn boek ‘Alias Fortezza’ verschijnt Mei <strong>2016</strong> bij Uitgeverij<br />

Balans (ISBN 9789460030666). davidschrooten@speakersacademy.nl<br />

© WALTER KALLENBACH

FOTOGRAFIE: PEEK RECLAME-FOTOGRAFEN<br />

BLOG<br />

Eduard Schaepman<br />

Eduard Schaepman is een ervaren CEO, met een achtergrond<br />

in Strategie/Marketing/Innovatie. Eduard is de bedenker en<br />

oprichter van Tribes, een succesvolle onderneming. Door zijn<br />

jarenlange ervaring als CEO ziet hij kansen in elke organisatie<br />

waar het draait om mensen en laat hij zich niet afschrikken<br />

door concurrenten. Zijn talent om te inspireren gebruikt hij<br />

zowel voor zichzelf als voor anderen.<br />

STAMBOOM<br />

Toen iemand tegen me zei: ‘waarom start je niet gewoon iets voor jezelf?’,<br />

werd ik getriggerd. Maar voordat ik echt wilde starten, wilde ik zeker zijn van<br />

een sterk concept dat haarijn aansluit bij de wensen van deze tijd. Het idee<br />

voor Tribes is uiteindelijk uit onverwachte hoek gekomen: toen mijn vader<br />

overleed, ben ik de stamboom van de familie gaan updaten. Ik had mijn vader<br />

beloofd om dit te doen, om zo weer met de Schaepmannen in het Patricische<br />

boekje te komen.<br />

NOMADEN<br />

Tijdens mijn bijzondere speurtocht ontdekte ik dat de oude Schaepmannen<br />

door Oost-Nederland en West-Duitsland achter hun schapen aan trokken. Net<br />

als de Masaï, de Kazakh en andere oude stammen, leidden ze een nomadisch<br />

bestaan. De mobiele werkers van nu, reizen de hele wereld over voor zaken,<br />

en doen dus eigenlijk hetzelfde. Eigenlijk zijn zij ook nomaden. Ik signaleerde<br />

dus dat de mobiele werkers de nieuwe stam vormen, de 35th Tribe.<br />

How does a<br />

start-up start?<br />

‘Dat is de basis van een<br />

succesvolle onderneming:<br />

ken jezelf door en door.’<br />

THE 35TH TRIBE<br />

Er zijn nog 34 oude nomadische stammen over de wereld, en wij zijn de<br />

nieuwe tribe, de 35e stam. Er zijn wereldwijd 1,7 miljard mobiele werkers,<br />

en in Nederland zijn dat er 1,3 miljoen. Ik wilde deze groep een thuis geven,<br />

een plek om geïnspireerd te raken en een plek om elkaar te ontmoeten. Ik<br />

wilde me gaan richten op wat mensen verbindt: communicatie, bijzondere<br />

gebruiken, een gemeenschappelijke drive en de creativiteit die business<br />

drijven überhaupt mogelijk maakt.<br />

INSPIRERENDE ONTMOETINGSPLEKKEN<br />

Het idee voor Tribes was geboren: een netwerk van inspirerende<br />

ontmoetingsplekken voor Business Nomads, de moderne mobiele werkers<br />

van nu. Er zijn nu 6 vestigingen geopend en mijn doel is meer dan 2000<br />

wereldwijd. Elke vestiging geet een kijkje in de levenswijze van de oude<br />

stammen, zoals de Masaï, de Maori en de Kazakh. Een onderneming is een<br />

persoonlijk risico, maar ik heb er vertrouwen in, want ik ken mezelf. Alleen<br />

dan weet je welke mensen je om je heen nodig hebt om het te laten lukken.<br />

Dat is de basis van een succesvolle onderneming: ken jezelf door en door.<br />

eduardschaepman@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 191

© ENITH STENHUYS<br />

‘Transhumanisten<br />

hebben niet veel<br />

op met begrippen<br />

als ziel, geest, vrije<br />

wil, goddelijke<br />

inspiratie’<br />

192<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

TRANSHUMANISME EN ETHIEK<br />

Op weg naar de Cyborg?<br />

Lezing van Marcel Messing<br />

In een wereld vol oorlog, geweld, crises en<br />

chaos zijn slechts weinig mensen ervan op de<br />

hoogte dat binnen de wetenschap en de technologie<br />

ontwikkelingen plaatsvinden die ons<br />

mens-zijn volledig dreigen te veranderen, met zelfs<br />

het risico van het einde van de menselijke soort.<br />

Talloze topwetenschappers werken momenteel aan<br />

de zogenaamde verbetering van de mens, aan een<br />

nieuw type mens, een soort übermensch, een kruising<br />

van mens en machine, de cyborg. Geïnspireerd<br />

door de ideologie van het transhumanisme trachten<br />

zij de beperkingen van de mens te overstijgen.<br />

Transhumanistische wetenschappers zijn van<br />

mening dat binnen enkele decennia het punt wordt<br />

bereikt van singulariteit: een indrukwekkende<br />

sprong in de menselijke evolutie naar iets totaal<br />

anders.<br />

De vraag die gesteld dient te worden is: wie of wat<br />

is de mens? Wie of wat zijn we eigenlijk? Wat is trans<br />

en wat is human? Met gebruikmaking van onder<br />

andere artiiciële intelligentie, nanotechnologie,<br />

robotica, informatica, genetica, biotechnologie<br />

en neurowetenschappen werken wetenschappers<br />

samen om de transhumanistische ideologie op<br />

korte termijn te realiseren. Wie de feiten hieromtrent<br />

leert kennen, zal meer dan verwonderd, verbijsterd<br />

of geschokt zijn. Is er nog een weg terug?<br />

Waarom wordt er over deze essentiële materie niet<br />

met spoed een openbare discussie in gang gezet?<br />

Wat wordt er trouwens verbeterd? Rekenkracht?<br />

Intellect? Brein? Spieren? Zenuwen?<br />

Met de kennis om bijvoorbeeld het menselijk<br />

genoom te manipuleren, de technologie om stamcellen<br />

te exploiteren, designbaby’s te ontwerpen en<br />

via 3D-technologie organen op bestelling te kunnen<br />

printen, met de uiterst geavanceerde kennis van<br />

elektronica (chips) en het binnenkort kunnen kopieren,<br />

uploaden en downloaden van de inhoud van<br />

het brein, is de wetenschap straks in staat superintelligente<br />

mensachtige machines, zogeheten<br />

cyborgs, te creëren, die aangesloten zullen worden<br />

op het artiicieel wereldbrein van internet. Ontelbare<br />

dingen zullen dan kunstmatig met de cyborgs<br />

verbonden zijn, een huiveringwekende mogelijkheid<br />

tevens tot totale controle van de mensheid,<br />

waarbij de ‘nieuwe mens’, de cyborg, een volmaakte<br />

slaaf dreigt te worden.<br />

© MARCELMESSING.NL<br />

Transhumanisten hebben niet veel op met<br />

begrippen als ziel, geest, vrije wil, goddelijke inspiratie.<br />

In hun ilosoie is niets te lezen over liefde,<br />

mededogen, vriendelijkheid, empathie. Het transhumanisme<br />

tracht via spitstechnologie eerst ín het<br />

menselijk lichaam te komen om de mens daarna<br />

van binnenuit te veranderen. Deze materialistische<br />

ideologie staat haaks op de visie dat het lichaam<br />

een tempel is van de geest, dat bewustzijn geen bijproduct<br />

is van het brein en dat het lichaam een<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 193

© MARCELMESSING.NL<br />

194 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

TRANSHUMANISME EN ETHIEK<br />

instrument is om zich geestelijk te ontwikkelen,<br />

om tot realisatie van het hoogste innerlijk<br />

potentieel te komen, eeuwenlang door<br />

grote wijzen en mystici voorgeleefd.<br />

lijdende mensheid sprake van een cadeaubon<br />

van irma Supertechnologie? Zijn er<br />

maatstaven te vinden voor wat heilzaam en<br />

niet heilzaam is bij deze ontwikkelingen?<br />

Antropoloog-ilosoof Marcel Messing,<br />

Het transhumanisme beloot ons een<br />

technologisch paradijs, waarin de ‘mens’<br />

lichamelijke onsterfelijkheid heet bereikt<br />

en artiiciële intelligentie centraal zal staan.<br />

Echter, de mens werd al eens eerder uit een<br />

paradijs verdreven, toen hijzelf begon na te<br />

denken, een trauma dat diep in het collectief<br />

auteur van vele boeken en artikelen, bekend<br />

van talloze lezingen en themadagen, zal<br />

op kritische wijze ingaan op de antropologische,<br />

ilosoische en vooral ethische<br />

aspecten van het transhumanisme (met<br />

powerpointpresentatie). In zijn bestseller<br />

Worden Wij Wakker? Over de verborgen<br />

onbewuste schuilt. Reden tot argwaan, krachten achter het wereldtoneel waar-<br />

en vooral een oproep tot kritisch en ethisch<br />

denken. Wordt met het transhumanisme de<br />

doos van Pandora geopend of is er voor de<br />

schuwde hij al voor bepaalde ontwikkelingen<br />

binnen de technologie. Sinds kort<br />

woont hij weer in de Franse Pyreneeën.<br />

© MARCELMESSING.NL<br />

De lezing zoals gehouden op 9 mei <strong>2016</strong> in<br />

de TU te Delt is in zijn geheel te lezen op de<br />

website van Marcel Messing:<br />

marcelmessing.nl

FOTOGRAFIE: SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

COLUMN<br />

dr. ir. Koert van Mensvoort<br />

Nog geen duizend jaar geleden waren de nachten op Aarde gitzwart.<br />

Op een incidentele bosbrand of een bliksemschicht hoog<br />

in de wolken na, was de Aarde in de afwezigheid van zonlicht<br />

volledig verduisterd. Wie vandaag vanuit het heelal naar het<br />

nachtelijk deel van de aarde kijkt ziet een goud glanzend netwerk van steden,<br />

snelwegen, maar ook vissersboten en boorplatformen oplichten. Miljarden<br />

jaren was het donker, opeens is het licht aangegaan. Is het lente op Aarde?<br />

De foto’s die NASA van de nachtelijke Aarde publiceerde stralen ambivalente<br />

schoonheid uit. Terwijl we onze steden op een grondniveau als puur<br />

culturele artefacten kennen, tonen ze zich vanuit de ruimte als glinsterende<br />

organische mosachtige structuren die de planeet in bloei zetten. Maar schoonheid<br />

bedriegt. Tegenover het betoverende weefsel van oplichtende steden dat<br />

we vanuit de ruimte kunnen waarnemen, staat de energieverslindende verbranding<br />

van steenkool en olie, het gebruik van insecticiden in de landbouw,<br />

de uitputting van mijnen, plastic eilanden in de oceanen, radioactieve straling<br />

en miljoenen hectaren gekapt regenwoud. Wat moet Moeder Natuur hier<br />

van denken? Zal ze weemoedig zijn over een zieke koortsige planeet, die lijdt<br />

aan humanitus? Of zal ze juist verheugd zijn over de verlichting van de bol, in<br />

de gedachte dat op aarde een interessant evolutionair experiment plaatsvindt?<br />

Welkom<br />

in de<br />

Technosfeer<br />

‘We hebben de<br />

technosfeer<br />

nooit geplant of<br />

bedacht. Net als de<br />

biosfeer lijkt ze te<br />

willen groeien en<br />

overleven.’<br />

Het beeld van de oplichtende nachtelijke Aarde is de meest tastbare verschijningsvorm<br />

van de Technosfeer. Voortbouwend op de biosfeer, waaronder<br />

we de optelsom van al het organisch leven verstaan, bestaat de technosfeer<br />

uit de optelsom van alle technologieën op aarde. Denk aan het Internet, het<br />

inanciële systeem, artiiciële intelligentie, maar ook oudere technologieën<br />

zoals riolering, wegen en mechanische klokken zijn er onderdeel van. We hebben<br />

de technosfeer nooit geplant of bedacht, maar dit betekent niet dat ze weer<br />

weg gaat. Net als de biosfeer lijkt ze te willen groeien en overleven.<br />

Ook de biosfeer is ooit begonnen met de eerste levende cel die zich miljarden<br />

jaren geleden vormde, lang voordat complex meercellig leven ontstond.<br />

Wist u dat de atmosfeer van de Aarde niet altijd zuurstof bevatte? Dat we op<br />

Aarde niet met een zuurstotank moeten rondlopen, zoals op de maan, hebben<br />

we te danken aan cyanobacteriën. Ze behoren tot de oudste levensvormen<br />

op aarde. Als deze cyanobacteriën niet waren geëvolueerd, had geen mens of<br />

dier zich kunnen ontwikkelen. Dit leert ons dat de natuur altijd voortbouwt<br />

op eerder bereikte complexiteit. Is de mens misschien een uitvinding van de<br />

Natuur om zich verder te kunnen ontwikkelen en ontplooien? En als dat zo<br />

is. Wat gaan we nog meemaken? Wilde systemen, genetische verrassingen,<br />

nano-robots, autonome machines en oogverblindend prachtige zwarte bloemen.<br />

Natuur verandert met ons mee.<br />

Koert van Mensvoort is kunstenaar en ilosoof. Hij is oprichter van het<br />

Next Nature Network, een nieuwe natuurbeweging die niet terug maar<br />

vóóruit naar de natuur wil. www.nextnature.nl<br />

koertvanmensvoort@speakersacademy.nl<br />

www.mensvoort.com<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 195

© PHOTOSTUDIO MARTENS<br />

Jeugd gebruikt medicijn tegen<br />

‘ictieve ziekte’ als straatdrug<br />

Nick van Ruiten realiseert zich pas op het einde van zijn medische studie dat een bestaan als arts hem<br />

niet past. Wat hij in de praktijk tijdens zijn coschappen ervaart verwart hem en maakt hem onzeker. Een<br />

sluimerend gevoel zegt hem dat iets niet klopt. Hij zoekt de oorzaak aanvankelijk vooral bij zichzelf, tot hij<br />

jaren later de reden ontdekt: de reguliere medische wereld kijkt naar symptomen en niet naar onderliggende<br />

oorzaken. Nick concludeert dat daardoor geen genezing plaatsvindt en wil die visie in dit artikel graag delen.

GEZONDHEID<br />

Nick van Ruiten MBA MSc<br />

Medici, die veelal worden<br />

gezien als de autoriteiten op<br />

het gebied van gezondheid<br />

blijken weinig te weten over<br />

gezondheid. Zij focussen zich op het onderdrukken<br />

van ziektesymptomen met medicijnen<br />

of besluiten te opereren. Voor het<br />

vinden en behandelen van de oorzaak van<br />

ziektecondities hebben ze weinig tot geen<br />

aandacht”, zegt Nick van Ruiten, die na het<br />

behalen van zijn MBA zeven jaar als consultant<br />

werkt bij de Boston Consulting Group<br />

en daarna het medische veld weer opzoekt.<br />

Onder andere zijn jarenlange ervaringen<br />

met hoogtechnologische elektronische<br />

implantaten bevestigen zijn visie. “Zolang<br />

mensen zelf niet op zoek gaan naar de oorzaak<br />

en de daarbij behorende oplossingen<br />

zullen zij levenslang patiënt en afnemer<br />

blijven van de medische/farmaceutische<br />

industrie.”<br />

In 2009 ontmoet Nick dr. Gábor Lenkei<br />

en leest zijn bestseller ‘Censuur – Wat u niet<br />

mag weten over uw gezondheid’. “Door zijn<br />

heldere en confronterende analyse van de<br />

medische en farmaceutische industrie vielen<br />

de laatste puzzelstukjes op hun plaats.”<br />

Hij realiseert zich ook dat veel mensen hun<br />

eigen lichaam niet goed genoeg kennen<br />

en niet weten hoe het echt gesteld is met<br />

hun gezondheid. “Dat komt mede doordat<br />

zij verblind worden door een foute aanname<br />

dat de medische wereld alle kennis op<br />

dit gebied bezit. Ook de aanname dat het<br />

lichaam en alle biochemische processen<br />

die daarin plaatsvinden enorm complex<br />

zijn, zet mensen op het verkeerde been.”<br />

Nick verlaat de regulier medische industrie<br />

en richt zich op echte gezondheid en<br />

het verspreiden van voor iedereen begrijpelijke<br />

en bruikbare kennis. Hij laat de boeken<br />

van dr. Lenkei vertalen in het Nederlands,<br />

begint met het geven van presentaties en<br />

begeet zich op het terrein van voedingssupplementen<br />

zoals vitaminen en mineralen.<br />

Recent is hij ook in zee gegaan met<br />

Frank Suárez, schrijver van de internationale<br />

bestseller ‘De kracht van uw metabolisme’.<br />

Positieve terugkoppeling en wonderbaarlijke<br />

resultaten die mensen ervaren<br />

motiveren Nick enthousiast op de ingeslagen<br />

weg verder te gaan. Hij ontdekt dat wanneer<br />

mensen begrijpen welke beperkingen<br />

het medische systeem heet en tegelijkertijd<br />

basiskennis opdoen over de werking<br />

van hun lichaam, zij in staat zijn belangrijke<br />

verbeteringen aan te brengen in hun<br />

gezondheid en kwaliteit van leven.<br />

ADHD<br />

Een van de onderwerpen die hem het<br />

meest hebben geraakt in de huidige medische<br />

praktijk is ‘de afschrikwekkende aanpak’<br />

van kinderen met het etiket ADHD<br />

(Attention Deicit Hyperactivity Disorder)<br />

of ADD (Attention Deicit Disorder), die<br />

worden behandeld met zware, verslavende<br />

psychotrope medicatie; chemische substanties<br />

die in dezelfde chemische klasse<br />

vallen als morine, amfetamine en cocaïne.<br />

In Nederland krijgt inmiddels zo’n 5 procent<br />

van de kinderen deze gevaarlijke medicatie<br />

. Dat aantal groeit nog steeds, hoewel<br />

er geen enkele objectieve medische test<br />

bestaat om de diagnose te kunnen stellen.<br />

ADHD is een label voor ‘verminderde aandacht<br />

en impulsieve hyperactieve symptomen<br />

die problematisch zijn’. ADHD is geen<br />

ziekte maar een combinatie van een aantal<br />

gedragscriteria. Kinderen met dit etiket zijn<br />

lichamelijk niet anders dan ‘normale’ leeftijdgenoten.<br />

Dit is een ultiem voorbeeld van<br />

het behandelen van in dit geval zelfs subjectieve<br />

symptomen, zonder dat naar de<br />

onderliggende oorzaken is gekeken. Die<br />

oorzaken worden dus niet gevonden, noch<br />

aangepakt. In plaats daarvan verdoot men<br />

deze jonge ‘patiënten’ met middelen die<br />

veel gevaarlijke bijwerkingen hebben en<br />

niets genezen. Het gedrag dat deze kinderen<br />

vertonen kan vele oorzaken hebben,<br />

die, wanneer onderkend veelal eenvoudig<br />

zijn aan te pakken. Het kan aan de voeding<br />

liggen (tekort aan water, vitaminen, mineralen<br />

of de aanwezigheid van gifstofen en<br />

allergenen in de voeding), familiale problemen<br />

(scheiding, inanciële problemen,<br />

ouders die moeite hebben met kinderen,<br />

etc.), overbelasting door alle media (sociale<br />

media, smartphones, internet, games,<br />

etc.) of door school (kind is intelligent en<br />

verveelt zich of heet problemen met leren<br />

en kan juist niet goed volgen).<br />

VITAMINETEKORT<br />

Nick benadrukt dat vitaminetekorten<br />

grote gevolgen kunnen hebben. “Door<br />

overmatig suikergebruik kan een tekort<br />

aan vitamine B1 ontstaan. Dat kan symptomen<br />

veroorzaken als prikkelbaarheid,<br />

emotionele instabiliteit, angst, verwardheid,<br />

inactiviteit, onverschilligheid en zelfs<br />

zelfmoordneigingen. Al snel denkt een arts<br />

dan aan ADHD, dat vergelijkbare symptomen<br />

kent. Een probleem bij tekorten aan<br />

vitaminen, mineralen en spoorelementen is<br />

dat overheden niet erkennen dat de kwalitatieve<br />

inhoud van onze voeding de afgelopen<br />

decennia ernstig is teruggelopen. Oiciele<br />

instanties zetten mensen daardoor op<br />

het verkeerde been. Zo weten ouders vaak<br />

niet dat hun kinderen mogelijk met opgebouwde<br />

tekorten leven, die fysiek maar ook<br />

zeker mentaal hun sporen kunnen nalaten.<br />

Door niet de oorzaak aan te pakken, maar<br />

wel medicatie voor te schrijven, stelt men<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 197

198 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

GEZONDHEID<br />

veelal volledig gezonde kinderen bloot aan<br />

gevaarlijke chemische stofen die hen fysiek<br />

ziek en zelfs verslaafd kunnen maken. Hierdoor<br />

dreigen ze levenslang klant te worden<br />

van de farmaceutische industrie. Er is zelfs<br />

afdoende bewijs dat Ritalin onder kinderen<br />

en jongeren tot het vaker voorkomen van<br />

zelfdoding leidt en het een factor is in de<br />

schiet- en slachtpartijen op Amerikaanse<br />

scholen. Inmiddels wordt ADHD-medicatie<br />

zoals Ritalin als straatdrug verhandeld<br />

op schoolpleinen. In Amerika is Ritalin<br />

onder andere bekend onder de naam<br />

‘Kiddie Cocaine’. Zoals eerdere psychiatrische<br />

medicijnen heet ook Ritalin helaas<br />

de weg naar ‘de straat’ gevonden. Of zoals<br />

een ‘gebruiker’ het verwoordt: ‘Ritalin kan<br />

zeker als partydrug gebruikt worden. Zelf<br />

heb ik in m’n puberjaren best veel drugs<br />

gebruikt, waaronder amfetamine (speed).<br />

Ook kreeg ik een keer drie Ritalin-tabletjes<br />

en het voelde gewoon exact hetzelfde<br />

als speed’. Ook gebruiken veel studenten<br />

inmiddels dit soort medicijnen. Ze denken<br />

dat ze zich daardoor beter kunnen concentreren,<br />

zonder zich bewust te zijn van de<br />

gevaren waaraan zij zich blootstellen.”<br />

MILJARDENBUSINESS<br />

“Enerzijds voert de overheid een beleid<br />

om jongeren van de illegale drugs af te<br />

houden”, constateert Nick, “terwijl anderzijds<br />

de overheid een programma ondersteunt<br />

waarbij kinderen volledig legaal<br />

aan medicijnen worden gezet die qua chemische<br />

samenstelling en werking vergelijkbaar<br />

zijn met morine, amfetamine en<br />

cocaïne. Deze markt is inmiddels een miljardenbusiness<br />

voor de farmaceutische<br />

industrie en via belangenverstrengeling<br />

ook voor de psychiatrie, die er samen alles<br />

aan doen hun inanciële en commerciële<br />

belangen te bewaken en te versterken. Dit<br />

ondanks het feit dat psychiater en autismepionier<br />

dr. Léon Eisenberg, de ‘uitvinder’<br />

van ADHD, op zijn sterbed zou hebben<br />

toegegeven dat ADHD in feite een ‘ictieve<br />

ziekte’ is. ADHD was slechts een theorie. In<br />

2013 werd het document ‘ADHD: making<br />

the invisible visible’ in het Europees Parlement<br />

gelanceerd. Deze volledig door de farmaceutische<br />

industrie geinancierde ‘white<br />

paper’ moest Europarlementariërs aanzetten<br />

regelgeving aan te nemen die ervoor<br />

zou zorgen dat nog meer Europese kinderen<br />

gediagnosticeerd en gemedicaliseerd<br />

zouden worden. Het Finse parlementslid<br />

Satu Hasi veroordeelde deze lobby van de<br />

farmaceutische industrie. Zij organiseerde<br />

een hoorzitting in samenwerking met de<br />

internationaal opererende stichting CCHR<br />

(Citizens Commission of Human Rights)<br />

om tegenwicht te bieden aan de farmaceutische<br />

en psychiatrische druk en Europarlementariërs<br />

onahankelijke informatie te<br />

geven over deze bedreiging van de geestelijke<br />

gezondheid van vele Europese kinderen.”<br />

Nick van Ruiten is als spreker voor deze<br />

hoorzitting uitgenodigd. Tijdens zijn presentatie<br />

werpt hij een onahankelijke blik<br />

op het ontstaan van deze ‘ziekte’, de redenen<br />

waarom zoveel controverse bestaat over dit<br />

onderwerp en de veelal voor ouders en kinderen<br />

helaas onbekende gevaarlijke bijwerkingen<br />

van de voorgeschreven medicatie.<br />

Hij maakt helder dat de wetenschap allang<br />

de praktijk heet ingehaald waardoor deze<br />

diagnose en de gebruikte medicatie volledig<br />

achterhaald zijn. Inmiddels heet Nick<br />

deze presentatie al meerdere keren en op<br />

verschillende locaties gegeven. Hij probeert<br />

op deze manier ouders, leraren, professionals<br />

en beleidsmakers de feiten te<br />

geven over ADHD en Ritalin. Hij heet al<br />

veel mensen laten inzien dat er beter oplossinen<br />

zijn en dat we andere wegen moeten<br />

bewandelen met onze kinderen.<br />

WEEFFOUT<br />

“Gelukkig slaan in toenemende mate<br />

professionals en academici alarm over de<br />

medicalisering van onze jeugd. Ook de<br />

politiek lijkt de waanzin rond ADHD en<br />

Ritalin langzaam maar zeker in te zien en<br />

heet de de-medicalisering van de jeugd als<br />

belangrijkste speerpunt meegenomen in<br />

het Nederlandse jeugdbeleid.” Het is volgens<br />

Nick essentieel dat we doorgaan met<br />

het bewustmaken van ouders, opvoeders en<br />

instanties over deze waanzin, zodat jongeren<br />

gevrijwaard blijven van deze medicatie.<br />

“Zij verdienen het en hebben het recht serieus<br />

genomen te worden. Als zij problemen<br />

hebben moeten we tijd en aandacht investeren<br />

om te achterhalen wat de oorzaak<br />

daarvan is en die aanpakken. Onze kinderen<br />

zijn de toekomst van onze samenleving.<br />

Door hen te drogeren op basis van<br />

subjectieve symptomen bewijzen wij hen<br />

en onszelf een zeer slechte dienst. Het hele<br />

drama rond ADHD en Ritalin legt een grote<br />

weefout bloot over hoe onze overheid de<br />

gezondheid van de bevolking bewaakt.<br />

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn<br />

en Sport zit verstrikt in hetzelfde web<br />

waarin ziekenhuizen en artsen zitten en<br />

staan onder sterke invloed van de farmaceutische<br />

industrie. Het zou goed zijn om<br />

een echt ministerie van Gezondheid te creeren<br />

dat op basis van alle moderne wetenschappelijke<br />

informatie een beleid bepaalt<br />

dat ons aller gezondheid waarborgt.”<br />

Nick van Ruiten studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Antwerpen (bachelor) en de Erasmus Universiteit<br />

in Rotterdam (master). Hij is gezondheidsadviseur en medeoprichter van Free Choice (aanbieder van multivitaminesupplementen)<br />

en Yoepy (een onlineplatform waar basisschoolkinderen in de leeftijdsgroep van 6 tot 13 jaar in een<br />

beschermde omgeving leren omgaan met sociale media). Hij is getrouwd en heeft vier kinderen.<br />

nickvanruiten@speakersacademy.nl<br />

© PHOTOSTUDIO MARTENS

COLUMN<br />

prof. dr. Vincent Icke<br />

Hoe meer je<br />

begrijpt...<br />

FOTOGRAFIE: SANDER PARDON<br />

“Meneer, hoeveel water moet er in?”<br />

Ik pak de fietspomp uit mijn rugzak. Voor me staan twee meisjes van de<br />

Weekendklas, waar ik die zondagochtend al les gaf over de ruimte buiten<br />

ons zonnestelsel. Nu, na de lunch, maken de leerlingen waterraketten van<br />

versierde petflessen, die we in een parkje gaan afschieten.<br />

De jongens in de klas zijn druk bezig hun flessen te voorzien van vinnen,<br />

kleuren en opschriften. Aangeplakte kanonnen zijn voorbereid op<br />

interstellaire gevechten. Aan de gesprekken in de klas is te horen dat de<br />

leerlingen goed hebben opgelet. “Nee joh, we gaan eerst naar de planeten,<br />

de sterren zijn veels te ver.” De Weekendklas is de Leidse versie van de<br />

Weekendschool, bedoeld voor kinderen in achterstandswijken, waar<br />

ze soms te weinig gezond hersenvoedsel krijgen. Een bont en boeiend<br />

programma met onder anderen een jurist, een arts, een wijkagent. En<br />

vandaag mag ik over natuurkunde. Want zoals Simon Stevin al opmerkte:<br />

hoe meer je begrijpt, hoe mooier het wordt.<br />

Terwijl dit allemaal door mijn hoofd dwarrelt, staan de meisjes nog steeds<br />

rustig te wachten. Zeer beleefd, zoals vrijwel alle kinderen die aan de<br />

Weekendklas meedoen. Ik zet de fietspomp tegen de muur en sta op.<br />

“Zo, dat is een hele goede vraag. Laten we er eerst even over nadenken.<br />

Hoeveel water kan er in jullie fles?” De kleinste kijkt even op het etiket.<br />

“Anderhalve liter, meneer.” “Mooi zo. Wat zullen we doen? Wat denk je,<br />

helemaal vol?” Ze lachen een beetje onzeker; misschien mogen ze thuis<br />

wel helemaal niet tegen mannen praten. “Nee hè, maar helemaal leeg ook<br />

niet natuurlijk. Wat denken jullie?” “Nou er een beetje tussenin. Een halve<br />

liter?” “Hier hebben jullie een viltstift. Begin met een beetje water en zet<br />

een streep tot waar het water is. Daarna steeds meer. En goed opletten bij<br />

welk streepje de fles het hoogste schiet.”<br />

Buiten op het grasveld is het al gauw een dolle boel. Uiteraard: water,<br />

zon, buiten na een paar uur in de klas. Gejuich als er weer een fles met<br />

spattende knal omhoog schiet. Daar komen de jongedames weer aan. Hun<br />

eerste schot was niet erg hoog, maar nu gaat er meer water in. Streep<br />

bij het waterniveau, ventiel aan de pomp. Pats, zo te zien wel anderhalf<br />

maal hoger dan de eerste keer. Van de raketten van de jongens is na een<br />

enkel schot weinig meer over; die kanonnen geven flink wat weerstand en<br />

scheuren eraf.<br />

Ik geef mijn kleine onderzoekers een kans voor een derde schot. Meer<br />

water, en splats – nu minder hoog dan daarnet. “Wat denken jullie, wat is<br />

de beste?” “Nou meneer, de middelste natuurlijk. Waren wij het hoogste?”<br />

“Ik heb het niet gemeten, maar het kan best. En nu je hebt gesnapt hoe het<br />

werkt kunnen jullie het vast nog verbeteren, later.”<br />

Ik hoef het niet eens voor ze te herhalen, aan hun lach is te zien dat ze het<br />

helemaal door hebben. Hoe meer je begrijpt, hoe vaker je wint.<br />

vincenticke@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 199

© MET DANK AAN GABOR LENKEI<br />

Veel mensen lijken ziek, terwijl ze dat eigenlijk niet zijn. Artsen<br />

verwarren hun symptomen met een echte ziekte. De Hongaarse<br />

arts dr. Gábor Lenkei vindt dat eerst moet zijn voldaan aan<br />

de fundamentele voorwaarden voor een normale werking van<br />

het lichaam, vooraleer een medische behandeling mag worden<br />

overwogen. Tekorten aan water, zuurstof, vitaminen, mineralen en<br />

overige voedingsstoffen kunnen lichamelijke klachten veroorzaken die<br />

op een ziekte kunnen lijken. "Een echte ziekte verdient een medische<br />

behandeling", zegt Lenkei, "een toestand die er op lijkt absoluut niet."<br />

200<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

GEZONDHEID<br />

Bent u ziek, of lijkt het<br />

maar zo?<br />

dr. Gábor Lenkei<br />

‘Het wordt tijd<br />

te breken met<br />

de opvatting<br />

dat ‘elke<br />

ongunstige<br />

fysieke<br />

toestand een<br />

ziekte is’<br />

Het is tijd te breken met de ouderwetse,<br />

schadelijke en toch diepgewortelde<br />

opvatting dat elke ongunstige fysieke<br />

toestand een ziekte is”, schrijt dr. Lenkei<br />

in zijn nieuwste boek ‘Toestanden die op ziekte<br />

lijken’. “We moeten ook afstappen van de slechte<br />

gewoonte om als oplossing voor elke lichamelijke<br />

klacht medicijnen te slikken”. Hij stelt als belangrijkste<br />

regel: “Voor we mensen als ziek bestempelen<br />

en hen mogelijk tot zeer langdurig medicijngebruik<br />

of een levenslange behandeling veroordelen, moeten<br />

we helemaal zeker zijn dat wat we zien een echte<br />

ziekte is.”<br />

Als eerste voorbeeld beschrijt Lenkei in zijn boek<br />

wat er gebeurt als mensen lijden aan een watertekort.<br />

“Veel, misschien wel de meeste mensen houden hun<br />

lichaam gevangen in een staat van chronische dorst,<br />

waardoor het in meer of mindere mate voortdurend<br />

uitgedroogd is”. Een tekort aan water kan uiteenlopende<br />

mentale en fysieke symptomen veroorzaken.<br />

“Daarvan zijn er heel wat die we, onterecht, als<br />

‘echte’ ziekte zouden kunnen identiiceren. Een van<br />

de symptomen van watertekort is hoge bloeddruk.<br />

“Deze mensen krijgen waarschijnlijk bloeddrukverlagers,<br />

terwijl hun hoge bloeddruk uitsluitend<br />

het gevolg is van watertekort”. Een ander symptoom<br />

van uitdroging is depressie. “Die zouden we kunnen<br />

behandelen met antidepressiva, wat een gigantische<br />

blunder zou zijn, want deze uitgedroogde mensen<br />

hebben dorst, al merken ze dat zelf niet”.<br />

Ook kan hoofdpijn een gevolg zijn van uitdroging.<br />

“Onder invloed van de niet-alatende stroom farmareclame<br />

is de kans groot dat deze mensen pijnstillers,<br />

die zogenaamd wonderen doen tegen hoofdpijn,<br />

gaan slikken. Dat zou bijzonder schadelijk zijn. Ook<br />

al besefen ze dat niet. Ze hebben geen pijnstillers<br />

nodig , maar water. Belangrijk hierbij om te weten<br />

is dat chronische dorst ons dorstgevoel vermindert.<br />

Daardoor zullen mensen na een tijdje de hoeveelheid<br />

vocht die ze nodig hebben niet eens meer willen<br />

opnemen”.<br />

SCHEURBUIK<br />

Verderop in het boek legt dr. Lenkei uit dat zeelieden<br />

vroeger op lange tochten stierven aan scheurbuik.<br />

“Ze hadden niet het gevoel dat ze honger<br />

hadden, toch verhongerden ze. Tot ze er zelfs aan<br />

stierven. Hun voeding bevatte van verschillende<br />

voedingsstofen waarschijnlijk minder dan ideaal<br />

zou zijn geweest. Van één stof was het tekort zo ernstig<br />

dat het de stoere zeebonken heet klein gekregen.<br />

Hun immuunsysteem gaf het op en ze werden kwetsbaar<br />

voor allerlei infecties. Hun bloedvaten vielen<br />

uiteen en ze kregen overal in hun lichaam bloedingen.<br />

Uiteindelijk stierven ze aan scheurbuik. In hun<br />

voedingspatroon was er een extreem gebrek aan een<br />

bepaalde voedingstof, die we tegenwoordig kennen<br />

als vitamine C. Een tekort daaraan leidt dus tot een<br />

zeer ernstige en mogelijk zelfs dodelijke toestand die<br />

op een ziekte lijkt. Die toestand noemen we in de<br />

geneeskunde scheurbuik.”<br />

En scheurbuik is de meest extreme vorm van een<br />

tekort aan vitamine C. Ook een ‘normaal’ tekort aan<br />

vitamine C kan al schade aanrichten, zo redeneert<br />

dr. Lenkei. “De hoeveelheid vitamine C waarmee we<br />

met zekerheid de fundamentele voorwaarden voor<br />

een normale werking kunnen naleven, bedraagt<br />

minimaal 30 milligram per kilogram lichaamsgewicht.<br />

Volgens de oiciële gegevens krijgt de gemiddelde<br />

mens met een beetje geluk dagelijks zo’n 80<br />

milligram vitamine C binnen.” Dr. Lenkei betoogt<br />

vervolgens dat tekorten aan andere voedingstofen,<br />

met name microvoedingstofen (vitaminen, mineralen<br />

en spoorelementen), heel veel lichamelijke en<br />

mentale symptomen kunnen veroorzaken. “Mogelijk<br />

bestaan er geen ziektes die niet na te bootsen zijn<br />

door toestanden die op ziektes lijken”.<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 201

GEZONDHEID<br />

‘Ik sta bij veel mensen bekend als de dokter<br />

die de handschoen heet opgenomen tegen<br />

de farma-maia.’<br />

Als ander voorbeeld geet dr. Lenkei de<br />

situatie met vitamine B1. “Zo krijgen we<br />

tegenwoordig bijvoorbeeld met onze voeding<br />

zo’n 5 milligram vitamine B1 binnen,<br />

terwijl dagelijks minimaal 100 tot 200 milligram<br />

nodig is om ons zenuwstelsel rustig<br />

en evenwichtig te laten werken. Klachten die<br />

door het opbouwen van een tekort aan vitamine<br />

B1 kunnen ontstaan zijn onder andere<br />

zenuwachtigheid, angst, prikkelbaarheid,<br />

neurologische en emotionele instabiliteit,<br />

gemoedsstoornissen, depressie, paniekaanvallen,<br />

verminderd concentratievermogen,<br />

verstrooidheid, een toestand die op ‘hyperactiviteit’<br />

lijkt, nare dromen en slaap die geen<br />

rust biedt. Is het bij klachten zoals deze misschien<br />

de moeite waard eerst te kijken wat<br />

het oplevert als we voldoende vitamine B1<br />

opnemen? Voordat we beginnen aan medicijnen<br />

– slaapmiddelen, kalmeermiddelen,<br />

antidepressiva, angstremmers enzovoort –<br />

waarvan algemeen bekend is dat ze gewenning<br />

en verslaving veroorzaken?”. Ook haalt<br />

hij vitamine E aan als voorbeeld. “Iedereen<br />

zou moeten weten dat vitamine E ook noodzakelijk<br />

is voor de gezondheid van ons hart<br />

en onze bloedvaten. Voor een gunstig efect<br />

zouden we dagelijks minimaal zo’n 400 tot<br />

600 IE nodig hebben. Een gemiddeld voedingspatroon<br />

verzekert in het beste geval<br />

slechts 10 IE. Als ik hierover nadenk, roept<br />

dat bij mij de vraag op hoe het zou komen<br />

dat ‘hartziekten’ worden beschouwd als de<br />

meest voorkomende ziekten?”<br />

Elke vitamine en elk mineraal draagt bij<br />

aan een brede waaier aan levensprocessen.<br />

Een tekort aan één van deze stofen kan leiden<br />

tot vele dozijnen symptomen. “Nu begrijpt u<br />

dat heel wat symptomen en toestanden die<br />

op ziektes lijken, kunnen worden behandeld<br />

en verholpen door voldoende vitaminen en<br />

mineralen te nemen”, schrijt Lenkei. Hij is<br />

zeker niet tegen medische behandelingen:<br />

“Ik zeg niet dat medische behandelingen niet<br />

202<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

nodig zijn. Ze zijn wel degelijk nodig, telkens<br />

bij confrontatie met een echte ziekte. Een<br />

toestand die op een ziekte lijkt, vereist echter<br />

geen medische behandeling. Die maakt<br />

de situatie alleen maar erger. Een toestand<br />

die op een ziekte lijkt, is over het algemeen<br />

gemakkelijk te behandelen en kan gewoon<br />

op korte termijn worden verholpen.”<br />

Dr. Lenkei waarschuwt bovendien<br />

voor de gevaren van onnodig medicijngebruik.<br />

“Zelfs als het gebruik van medicijnen<br />

gerechtvaardigd is, komen er mogelijke<br />

ernstige gevaren bij kijken. Al in 1995 bleek<br />

dat op de lijst van vaakst voorkomende<br />

doodsoorzaken de derde plaats (na kanker<br />

en hart- en vaatziekten) is weggelegd voor<br />

sterfgevallen waarbij mensen niet sterven<br />

ten gevolge van hun ziekte, maar ten gevolge<br />

van de bijwerkingen van de medicatie die ze<br />

kregen voorgeschreven.”<br />

VERRADEN<br />

Gábor Lenkei haalt in 1986 summa cum<br />

laude zijn graad in de geneeskunde en mag<br />

de eed van Hippocrates aleggen. Zes jaar<br />

lang werkt hij binnen de reguliere geneeskunde,<br />

waarvan twee jaar als onderzoeker,<br />

twee jaar als arts in een algemene kliniek<br />

en twee jaar in een gynaecologische praktijk.<br />

“Daar kwam ik in aanraking met de<br />

kennis die mijn leven overhoop gooide. Ik<br />

besete opeens dat ik verraden was, dat ik<br />

verblind was geweest door mijn opleiding<br />

die mij één kant van de zaak had onderwezen<br />

en de wereld van de alternatieve geneeskunde<br />

aan mijn blik onttrokken had. Ik kon<br />

dit inzicht niet verenigen met het voortzetten<br />

van mijn geneeskundige praktijk en dus<br />

nam ik in 1992 ontslag. Op dat moment was<br />

de aidsgekte op zijn hoogtepunt. Als onderzoeker<br />

had ik enige tijd in de microbiologie<br />

gewerkt: een medisch kennisgebied dat<br />

zich met bacteriën en virussen bezighoudt.<br />

Aids is een virusziekte. Toen ik mijn kennis<br />

van de reguliere geneeskunde naast<br />

de informatie legde die ik uit alternatieve<br />

geneeskunde had gehaald, begreep ik dat<br />

behandeling mogelijk was. Samen met een<br />

collega, ook een voormalige reguliere arts,<br />

begon ik met het ‘behandelen’ van drie patienten<br />

met hoge doses vitamines en andere<br />

natuurlijke methoden. Later begrepen wij<br />

dat de doses nog niet hoog genoeg waren<br />

geweest. Inmiddels staat buiten kijf dat de<br />

activiteit van alle virussen deels of geheel<br />

te blokkeren is met behulp van natuurlijke<br />

behandelmethoden, zoals het innemen<br />

van vitamine C. Destijds was ik niet<br />

goed voorbereid op de (negatieve) reacties<br />

van de media, maar het tij is gekeerd en er<br />

is geen beter moment voor verandering dan<br />

nu. Meer dan ooit vind ik dat we de kennis<br />

moet delen. Ik sta bij veel mensen bekend als<br />

‘de dokter die de handschoen heet opgenomen<br />

tegen de farma-maia’. Daar zit iets in.<br />

Ik heb mijn hand in het wespennest gestoken.<br />

En daarna goed geschud. Opmerkelijk<br />

is dat ik deze stunt ook heb overleefd. Volgens<br />

mij was dat juist de echte attractie: ook<br />

tijdens de hetigste aanvallen overeind blijven.<br />

Anderen omschrijven me als ‘de dokter<br />

die mensen de ogen opent’. Deze omschrijving<br />

is naar mijn gevoel veel beter. Ik voel<br />

mij vereerd als mensen zo over mij denken.<br />

Het is een titel die ik met veel trots draag.<br />

Ik werk inderdaad hard<br />

om mensen de ogen<br />

te openen. Maar dat is<br />

geen doelstelling op<br />

zichzelf.”<br />

Dr. Gábor Lenkei<br />

is een Hongaarse<br />

arts, die in 1986<br />

summa cum laude<br />

slaagde voor zijn medische universitaire<br />

opleiding. Na zes jaar verliet hij<br />

het reguliere circuit. Zijn nieuwste boek<br />

is ‘Toestanden die op ziektes lijken’.<br />

Eerder schreef hij de bestseller ‘Censuur<br />

– wat u niet mag weten over uw<br />

gezondheid’.<br />

gaborlenkei@speakersacademy.nl<br />

© PHOTOSTUDIO MARTENS

BOEKBESPREKING<br />

Winnaar British Medical<br />

Association's Book Award<br />

‘Niemand heeft het probleem van Big Pharma zo onweerlegbaar, systematisch en nietsontziend op tafel<br />

gelegd als de Deense hoogleraar Peter Gøtzsche. De farmaceutische industrie maakt zich schuldig aan<br />

misdadige praktijken op systematische schaal. De grote farmaceuten verdoezelen onderzoeksresultaten,<br />

verzwijgen bijwerkingen, kopen artsen om, infiltreren nascholingen, corrumperen patiëntenorganisaties,<br />

plaatsen leugenachtige advertenties en bedriegen tijdschriftredacties via ghostwriters. Ze verdienen<br />

miljarden met hun dubieuze pillen door te liegen over de kosten van ontwikkeling en productie.’<br />

– Bert Keizer in het voorwoord<br />

prof. dr. Peter Gøtzsche<br />

Medicijnen zijn na kanker<br />

en hart- en vaatziekten de<br />

belangrijkste doodsoorzaak.<br />

Dat zou aanleiding<br />

moeten zijn voor een nationaal gezondheidsalarm<br />

en een parlementaire enquête<br />

over de overheid die de gezondheid van burgers<br />

heet uitgeleverd aan de farmaceutische<br />

industrie. In plaats daarvan overleggen ambtenaren<br />

van het ministerie ‘met de benen op<br />

tafel’ met vertegenwoordigers van de industrie.<br />

Ministers tekenen contracten waarin<br />

zij beloven de ingrediënten van medicijnen<br />

geheim te houden. De Deense arts en<br />

onderzoeker Peter Gøtzsche, die zelf jarenlang<br />

werkzaam was in de farmaceutische<br />

industrie, laat zien dat deze industrie niet<br />

alleen patiënten, maar ook artsen voor de<br />

gek houdt met frauduleuze praktijken.<br />

‘Net als tabaksondernemers beseffen<br />

managers van farmaceutische bedrijven<br />

dat ze handelen in de dood. Dat roken<br />

een belangrijke doodsoorzaak is, konden<br />

tabaksproducenten niet langer verborgen<br />

houden, maar dat geneesmiddelen eveneens<br />

een belangrijke doodsoorzaak zijn,<br />

heet de farmaceutische industrie verrassend<br />

goed weten te verheimelijken. In dit<br />

boek beschrijf ik hoe farmaceutische bedrijven<br />

de dodelijke bijwerkingen van hun<br />

geneesmiddelen moedwillig verzwijgen.<br />

Daarbij gedragen ze zich frauduleus, zowel<br />

in hun research als in hun marketing.’<br />

- Peter Gøtzsche<br />

© WWW.COCHRANE.DK<br />

Prof. dr. Peter Gøtzsche voltooide zijn universitaire studie in de biologie en de scheikunde in 1974, en zijn opleiding<br />

tot arts in 1984. Hij specialiseerde zich in de interne geneeskunde. Van 1975 tot 1983 werkte hij in de farmaceutische<br />

industrie, waar hij zich bezighield met klinische onderzoeken en regelgeving, en van 1984 tot 1995 in ziekenhuizen in<br />

Kopenhagen. In 1993 richtte hij samen met andere onderzoekers de Cochrane Collaboration op, een internationaal<br />

netwerk dat zich bezighoudt met de efecten van gezondheidszorg. In 2010 werd hij aan de universiteit van Kopenhagen<br />

hoogleraar Opzet en Analyse van Klinisch Onderzoek. Gøtzsche won met zijn boek Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad de<br />

British Medical Association’s Annual Book Award 2014. Citaat uit het juryrapport: ‘Verplichte lectuur voor studenten geneeskunde en aankomende<br />

artsen. Waar het allemaal om draait, is dat we ons moeten richten op patiënten. Hun veiligheid behoort belangrijker te zijn dan winst.’<br />

petergotzsche@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 203

GEZONDHEID<br />

‘Herstel de stofwisseling<br />

en de kilo’s vliegen eraf’<br />

Frank Suárez<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

In Mexico is 70,3, in de Verenigde Staten 69,8<br />

en in Puerto Rico 68,3 procent van de bevolking<br />

(veel) te zwaar. Het percentage Nederlanders<br />

met overgewicht is gestegen van 25 procent in<br />

1990 naar 52,5 procent nu. Puerto-Ricaan Frank<br />

Suárez betoogt dat een trage stofwisseling ervoor<br />

zorgt dat mensen niet afvallen, futloos zijn en<br />

diverse kwalen hebben. In zijn boek ‘De kracht<br />

van uw metabolisme’ leert hij mensen hoe zij hun<br />

metabolisme kunnen herstellen en versnellen.<br />

© MET DANK AAN FRANK SUÁREZ<br />

Verslaving aan geraineerde suikers en koolhydraten<br />

zorgt – naast uitdroging, schimmelinfecties,<br />

verteringsproblemen en voeding die een<br />

negatieve invloed heet op het zenuw- en hormonale<br />

stelsel – voor een vertraagd metabolisme. Een conditie<br />

die verhindert dat mensen afvallen. Ook stress en gebruik<br />

van bepaalde medicijnen kunnen bijdragen aan dat efect.<br />

“Een studie van de Universiteit van Californië met ratten<br />

toont aan dat koolhydraten tot acht keer verslavender zijn<br />

dan cocaïne en dat akicken vele malen pijnlijker is”, vertelt<br />

de Puerto-Ricaan Frank Suárez, die mensen met overgewicht<br />

en obesitas succesvol helpt blijvend af te vallen. “De wetenschappers<br />

ontdekten bovendien dat drugs en koolhydraten<br />

dezelfde plek van het brein stimuleren. Suikers blijken ook<br />

een pijnstillend efect te hebben, dat verslavend kan zijn. Nu<br />

weten we waarom vrouwen die menstruale pijn ervaren chocolaatjes<br />

en zoet voedsel kopen.”<br />

“Het gaat niet om de koolhydraten die van nature in groenten<br />

zitten. Patiënten die hun lichaam willen ontgiten moeten<br />

wel een einde maken aan hun verslaving aan bewerkte<br />

koolhydraten, zoals brood, chocolade, cola en zelfs melk.<br />

“Lactose in melk, een natuurlijke suiker, werkt verslavend,<br />

waardoor het in de vrouwenborst baby’s aanzet tot drinken.<br />

Voor mijn boek ‘De kracht van uw metabolisme’, dat onlangs<br />

in het Nederlands is uitgebracht, heb ik uitgezocht hoe die<br />

gewoonte binnen 48 uur te doorbreken is. De verslaafde moet

GEZONDHEID<br />

weer de baas worden over zijn lichaam en<br />

zijn lichaam zodanig trainen dat het zelf om<br />

water vraagt en niet meer om suiker. Eerst<br />

heb je je lichaam aangeleerd slechte dingen<br />

te willen, nu doe je het omgekeerde”, legt hij<br />

uit. Over het wetenschappelijk mechanisme<br />

erachter, zegt hij: “Bijvoorbeeld zoete drankjes<br />

en pizza’s stimuleren de productie van<br />

zeer verslavende ß-endorines in de pijnappelklier,<br />

waardoor mensen in feite verslaafd<br />

raken aan hun eigen hormonen. Twee dagen<br />

nadat de suikerconsumptie is afgesneden is<br />

de verslaving voorbij.”<br />

ENERGIE<br />

De slanke man tegenover mij straalt<br />

gezondheid en energie uit. Suárez ziet er veel<br />

jonger uit dan zijn geboortedatum (1950)<br />

aangeet. Hij heet dat helemaal aan zichzelf<br />

en zijn onderzoekende geest te danken en is<br />

een levende reclame voor zijn eigen afslankmethode.<br />

“Als kind leed ik aan obesitas en<br />

werd ik uitgescholden op school. Jarenlang<br />

volgde ik diëten. Ik viel af, maar na een tijdje<br />

kwamen de verloren kilo’s er gewoon weer<br />

bij. Ik voelde me gevangen in mijn dik zijn.<br />

Na vele mislukte afvalpogingen woog ik op<br />

mijn veertigste 24 kilo meer dan nu. Ik was<br />

heel ziek en voelde me zwak en depressief.<br />

Mijn bloeddruk, cholesterol- en triglyceridenwaarden<br />

waren niet in orde en ik stond<br />

op het punt diabetes te ontwikkelen. Voor<br />

alles moest ik medicijnen slikken.”<br />

Rond zijn twintigste gaat Suárez, die gek is<br />

op wetenschap, onderzoeken waar zijn ernstige<br />

overgewicht en gezondheidsklachten<br />

vandaan komen en of er oplossingen voor<br />

bestaan. “Doordat er geen andere informatiebronnen<br />

waren, bestudeerde ik medische<br />

boeken om meer te weten te komen<br />

over metabolisme en wat er in de cellen<br />

gebeurt. Ik kwam een referentie tegen naar<br />

onderzoek waaruit bleek dat water gecombineerd<br />

met ATP, een ribonucleotide die in<br />

de celstofwisseling een sleutelrol vervult als<br />

drager van chemische energie, iemand veel<br />

energie geet.” Suárez tekent hoe het werkt.<br />

“Elke ATP-molecuul telt 600 joules. Door de<br />

combinatie met water vermenigvuldigt die<br />

energie met een ruime factor tien tot 6.200<br />

joules (1.481,8 calorieën).” Op dat moment<br />

realiseert hij zich dat hij best eens zou kunnen<br />

afvallen als hij water zou gaan drinken,<br />

in plaats van de light drankjes die zijn metabolisme<br />

vertragen. Hij beset dat stofwisseling<br />

een belangrijke rol speelt bij het al dan<br />

niet hebben van overgewicht, leert de oorzaken<br />

en negatieve efecten van een vertraagde<br />

‘Suiker is acht keer<br />

verslavender dan<br />

cocaïne’<br />

werking kennen en probeert op zichzelf uit<br />

hoe hij zijn metabolisme kan versnellen.<br />

“Doordat ik steeds meer kennis opdeed verloor<br />

ik voor het eerst van mijn leven al mijn<br />

overgewicht. De kilo’s zijn nooit teruggekomen.<br />

Mensen, die ik soms al mijn hele leven<br />

kende, vroegen hoe ik dat voor elkaar had<br />

gekregen. Sommigen herkenden mij niet<br />

eens.”<br />

NATUURLIJK SLANK<br />

Frank deelt zijn kennis en vooral vrouwen<br />

zijn geïnteresseerd. Wekelijks luisteren zij<br />

alleen of met anderen naar zijn praatjes over<br />

metabolisme. “Veel vrouwen met een trage<br />

stofwisseling worden ervan beschuldigd<br />

dat ze te veel eten. Dat is niet zo. Ze drinken<br />

wel limonades, maar eten juist weinig<br />

en komen desondanks veel aan. Dat maakt<br />

hen emotioneel, omdat vrouwen met een<br />

Latijns-Amerikaanse achtergrond er goed<br />

willen uitzien en altijd letten op de gezondheid<br />

van hun gezin.” Sommige vrouwen<br />

raken Suárez recht in het hart en uiteindelijk<br />

begint hij daardoor een kleine praktijk<br />

in Puerto Rico. “Een gek idee. Ik ben geen<br />

arts, maar iemand die de wetenschap bestudeert.”<br />

Een ervaringsdeskundige met een<br />

sterke persoonlijke overtuiging. “Ik noemde<br />

mijn praktijk Natural Slim, natuurlijk afvallen.<br />

Nu zeventien jaar later opereren we in<br />

verschillende landen en behandelen we,<br />

verdeeld over alle vestigingen, duizenden<br />

mensen.” Met zijn in vele talen ondertitelde<br />

YouTube-kanaal bereikt hij maandelijks<br />

wereldwijd 1,2 miljoen kijkers. “Mensen<br />

die een oplossing zoeken voor hun overgewicht,<br />

gewoonten willen doorbreken en een<br />

andere leefstijl ambiëren, kunnen de verantwoordelijk<br />

daarvoor alleen nemen wanneer<br />

ze de oorzaak kennen en begrijpen.<br />

Daarom gebruik ik begrijpelijke niet-wetenschappelijke<br />

taal.” De laatste vijtien jaar is<br />

Suárez dagelijks op televisie te zien in het<br />

kleine Puerto Rico. Iedereen kent en erkent<br />

hem. “Wanneer het in praatshows over obesitas<br />

gaat, bellen ze niet alleen dokters, ook<br />

mij.” De meeste tijd besteedt hij echter aan<br />

onderzoek en het voorlichten van mensen.<br />

Hij ontwikkelt, nu er ook vestigingen zijn<br />

of komen in Mexico, Panama, Costa Rica,<br />

Colombia, Texas en Florida, een eigen trainingsprogramma<br />

voor degenen die zijn speciieke<br />

methode daar uitvoeren. “Sinds 2006<br />

kreeg ik veel brieven van mensen van buiten<br />

Puerto Rico die hulp zochten. Voor hen heb<br />

ik ‘De kracht van uw metabolisme’ vooral<br />

geschreven. De Spaanstalige en Engelstalige<br />

versies zijn bestsellers. In 2013 is een Franstalige<br />

uitgave gepubliceerd. De Nederlandse<br />

editie is gecontroleerd door en afgestemd op<br />

Nederlanders en wat zij eten. Het gaat overigens<br />

niet om een dieet. Het is een leefstijl.” Na<br />

het lezen van zijn boek zijn mensen soms wel<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 205

GEZONDHEID<br />

40 of 50 kilo kwijtgeraakt. “Ze sturen vooren<br />

na-foto’s en schrijven dat hun arts heet<br />

bevestigd dat ze geen insuline meer nodig<br />

hebben. Anderen geven aan dat hun seksuele<br />

potentie of gezichtsvermogen zijn verbeterd.<br />

Dat toont meer weer eens aan dat het<br />

lichaam een enorm herstelvermogen heet.”<br />

EERST HERSTELLEN,<br />

DAN BEWEGEN<br />

Als hij het boek schrijt heet Frank Suárez<br />

al 10.000 mensen geholpen (inmiddels ruim<br />

100.000) en weet hij dat mensen met een<br />

trage stofwisseling zo zwak en futloos zijn<br />

dat ze niet aan het begin van een afvaltraject<br />

kunnen gaan bewegen. “Ze moeten eerst hun<br />

stofwisseling ‘repareren’ en lichaamsfuncties<br />

herstellen die zorgen voor meer energie.<br />

Dat betekent ook beginnen met hydrateren<br />

en aanpassing van hun eetpatroon. De combinatie<br />

van een verbeterde leefstijl en een<br />

sneller metabolisme is een totale winsituatie.<br />

Pas als je weer energie hebt, kun je die ook<br />

inzetten. Wie gelijk begint met bewegen is<br />

al snel uitgeput.” Het belangrijkste is volgens<br />

Frank hydratatie. “Zelfs wanneer iemand<br />

goed eet, gebeurt er niets positiefs als hij<br />

onvoldoende water binnenkrijgt. Wij hebben<br />

een formule ontwikkeld, die inmiddels<br />

‘Wie 70 kilo weegt<br />

moet dagelijks 2,5<br />

liter water drinken’<br />

door 100.000 patiënten succesvol is toegepast,<br />

waarbij we het aantal kilo’s dat iemand<br />

weegt delen door zeven. De uitkomst is gelijk<br />

aan het aantal glazen water van 250 ml dat<br />

iemand moet drinken. Wie 70 kilo weegt<br />

moet dus tien glazen, otewel 2,5 liter water<br />

drinken. De praktijk leert dat daardoor alles<br />

206<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

verbetert. De huid wordt binnen enkele<br />

weken zacht. Barstjes en droogheid verdwijnen.<br />

De kleur van de urine wordt licht en de<br />

geur verdwijnt. Bij uitgedroogde mensen zit<br />

de urine, die bovendien dikker is, vol ammoniak,<br />

wat tot nierstenen kan leiden. Het<br />

seksleven van mannen en vrouwen die voldoende<br />

drinken verbetert enorm. Bij mannen<br />

het meest, omdat hun bloed weer gaat<br />

vloeien door hun seksorgaan, dat het best is<br />

te vergelijken met een hydraulisch systeem.”<br />

WATER GENEEST<br />

“Een baby drijt na te zijn verwekt negen<br />

maanden lang in een meer van water in<br />

moeders buik. Een pasgeboren baby bestaat<br />

voor 78 procent uit water en heet daarom<br />

een zachte, veerkrachtige huid. Gezonde<br />

volwassenen bestaan voor 65 procent uit<br />

water. In Amsterdam hebben we, ter gelegenheid<br />

van de introductie van het boek, het<br />

vochtgehalte van mensen gemeten. De uitkomsten<br />

waren verontrustend, sommigen<br />

kwamen niet verder dan 38 tot 48 procent<br />

en hadden daardoor problemen.” Suárez<br />

haalt een boek aan van dr. F. Batmanghelidj:<br />

‘Your body’s many cries for water’. “Daarin<br />

staat hoe hij mensen genas van astma en<br />

hoge bloeddruk door ze veel water te laten<br />

drinken. Dat is cruciaal, maar je leest er<br />

niet over, omdat er geen geld mee te verdienen<br />

valt. Ik nam zijn aanbevelingen<br />

over en zag wonderen gebeuren. Het<br />

lichaam gebruikt puur water niet alleen<br />

om te hydrateren, maar ook om zuurstof<br />

te krijgen en af te komen van alle giftige<br />

stofen. Water drinken is de enige<br />

manier waarop het lichaam zichzelf kan<br />

reinigen. Te weinig drinken levert een<br />

zuur lichaam met een zuurstotekort<br />

op, een omgeving waarin bijvoorbeeld kanker<br />

kan loreren.”<br />

PRO-GEZONDHEID<br />

BOODSCHAP<br />

Obesitaspatiënten krijgen in Zuid-Amerika<br />

zware medicatie. Dat is goed voor<br />

farmaceutische bedrijven, maar een andere<br />

leefstijl kan hetzelfde gezondheidsefect<br />

© MET DANK AAN FRANK SUÁREZ<br />

hebben zónder gevaarlijke bijwerkingen.<br />

Veel mensen hebben jarenlang te horen<br />

gekregen dat margarine goed en roomboter<br />

slecht is voor de gezondheid. Dat is goed<br />

voor de voedselproducenten. Volgens Frank<br />

Suárez en inmiddels vele medestanders<br />

zijn juist bewerkte en light producten uit<br />

den boze. “Gelukkig zijn steeds meer mensen<br />

zich daarvan bewust en dankzij de sociale<br />

media is het te laat om de waarheid nog<br />

tegen te houden. Van mijn boek zijn al meer<br />

dan 600.000 exemplaren verkocht en maandelijks<br />

gaan er 12.000 over de toonbank.<br />

Artsen en bedrijven blijven echter oppositie<br />

voeren en proberen correcte informatie<br />

te onderdrukken, want hoe onwetender<br />

de mensen, hoe beter het met hen gaat.” In<br />

Zuid-Amerika is een kentering aan de gang.<br />

“Artsen beschouwden mij als kwakzalver,<br />

maar op den duur zagen ze dat hun patienten<br />

door mijn methode beter werden. Er<br />

waren zelfs artsen met overgewicht die naar<br />

mijn praktijk kwamen. Nu verwijzen sommige<br />

dokters hun patiënten zelfs naar mij<br />

en gebruiken sommige universiteiten mijn<br />

video’s tijdens colleges.”<br />

Frank<br />

Suárez<br />

geeft in steeds<br />

meer landen voorlichting<br />

over ge-<br />

zondheidsvraag-<br />

stukken die te<br />

maken met afvallen<br />

en diabetes en richt zich in het bijzonder<br />

op de stofwisseling. De Puerto Ricaan<br />

heeft bedrijfskunde gestudeerd<br />

en twintig jaar gewerkt als vice-voorzitter<br />

van het goederendistributiebedrijf<br />

van zijn vader. Hij heeft boeken<br />

geschreven en post geregeld nieuwe<br />

video’s op zijn YouTube-kanaal.<br />

franksuarez@speakersacademy.nl

Drs. John Consemulder is neuropsycholoog en bio/bewustzijnswetenschapper, onderzoeksjournalist en auteur. Als<br />

spreker geeft hij lezingen en presentaties over diverse onderwerpen op het gebied van gezondheid, nieuwe wetenschap,<br />

duurzaamheid, zingeving en bewustzijn. Soms fungeert hij als moderator of dagvoorzitter bij congressen en symposia.<br />

johnconsemulder@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 207

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

‘Wat ik zeg<br />

klopt,<br />

dat maakt<br />

het hilarisch’<br />

208 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FAKE SPEECHES | DAGVOORZITTERSCHAPPEN<br />

Jelle Kuiper<br />

Eigenlijk is Jelle Kuiper afgestudeerd<br />

kleinkunstenaar. Bedrijven<br />

en andere organisaties huren<br />

hem vaak in om als ‘deskundige’<br />

een praatje te houden. "Vooraf krijg<br />

ik te horen wat het onderwerp moet zijn.<br />

Daarna schrijf ik een ‘fake speech’ op maat.<br />

Wanneer ik optreed voor een zorginstelling<br />

ben ik zogenaamd een arts of verpleegkundige,<br />

maar ik kan evengoed een communicatie-<br />

of sotwaredeskundige zijn. Ik neem<br />

altijd een ouderwetse overheadprojector<br />

mee. Zo'n ding doet het altijd. Zelf begin<br />

ik een beetje verlegen en stuntelig. Ik zet<br />

het publiek voortdurend op het verkeerde<br />

been. Net als de mensen gaan lachen, omdat<br />

ze denken dat ik ze in het ootje neem, word<br />

ik inhoudelijk en gebruik ik hun jargon.<br />

Doordat wat ik zeg klopt gaan ze twijfelen.<br />

Aan het eind wordt het hilarisch en duidelijk<br />

dat het een grap was."<br />

Steeds meer bedrijven en instellingen vragen<br />

Kuiper of hij hun congressen en bijeenkomsten<br />

wil leiden. "Een dagvoorzitter<br />

moet of alles of niets afweten van het onderwerp<br />

van het congres. Alles er tussenin is<br />

gênant. Op een congres komt de inhoud<br />

vaak van de sprekers en niet van de dagvoorzitter.<br />

Ik ben als dagvoorzitter graag<br />

een gastheer", zegt Jelle. "Ik begin met een<br />

leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal loskomt.<br />

Natuurlijk geef ik na iedere spreker<br />

een korte samenvatting, maar daarna ren ik<br />

met veel plezier de zaal in om vragen te stellen.<br />

Serieus en toch los en beweeglijk, waardoor<br />

er lucht in het congres komt."<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

‘Wij kijken met veel plezier terug<br />

op de ‘ fake speech’ van Jelle Kuiper.<br />

Van de boeking tot zijn optreden<br />

op ons lustrumevenement: het was<br />

zeer prettig om met hem te werken.<br />

Moeiteloos kroop hij tijdens zijn<br />

speech in de rol van prof. Dries Peters,<br />

hoogleraar in professionalisering. Na<br />

initiële verwarring in de zaal volgden<br />

al snel de lachsalvo’s, die de perfecte<br />

aanleiding vormden voor de afsluiting<br />

en de borrel. Een mooie feestelijke<br />

bijdrage aan ons inhoudelijke<br />

programma!’<br />

Willem Janssen, Nederlandse<br />

Vereniging voor Aanbestedingsrecht.<br />

‘Jelle kwam zeer serieus over bij de<br />

voorbereiding en liet zich zeer goed<br />

informeren. De samenwerking is<br />

als heel prettig ervaren en hij heeft<br />

heel goed opgepakt wat er in de<br />

voorbespreking aan de orde kwam. De<br />

reacties uit de zaal waren geweldig,<br />

het werd als enorm leuk ervaren.<br />

Een eerste reactie was waarom wij<br />

zo nodig een adviesbureau hadden<br />

uitgenodigd om iets te zeggen, later<br />

werd dat ingeruild voor een bulderen<br />

lachen.<br />

George Kruithof, directeur<br />

Stichting Ooi.<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

Theatermaker Jelle Kuiper maakte verschillende cabaretvoorstellingen waarmee hij succesvol door Nederland<br />

toerde. Hij zet bezoekers van bedrijfsbijeenkomsten met 'fake speeches' vakkundig op het verkeerde been,<br />

maar leidt als dagvoorzitter congressen in goede banen. Bovendien maakt de 'beste trouwambtenaar van<br />

Nederland' onvergetelijke spektakels van huwelijksceremonies. jellekuiper@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

209

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

‘IP-adressen<br />

schafen we<br />

af, straks heet<br />

iedereen zijn eigen<br />

beveiligde stukje in<br />

de cloud’<br />

210<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

CYBERMISDAAD<br />

‘Wat heb ik aan privacy<br />

als ik dood ben?’<br />

drs. Pieter Cobelens en Anouk Vos MA MSc<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

‘Cyberspace’, het internet dus, is na grond, water, lucht en ruimte inmiddels een volwaardig vijfde domein.<br />

Bij internationale conflicten speelt cyberoorlogvoering een steeds grotere rol. Cybermisdaad bedreigt vooral<br />

het bedrijfsleven, maar dat is zich daarvan nog te weinig bewust. Pieter Cobelens (oud-directeur van de<br />

Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD en strategisch directeur bij adviesbureau Policy Research<br />

Corporation) en Anouk Vos (leider van het PRC-Cyberteam) maken, ook tijdens gezamenlijke lezingen,<br />

duidelijk dat wie morgen pas actie onderneemt te laat kan zijn.<br />

De media zeggen voortdurend<br />

dat ‘we’ steeds digitaler worden.<br />

Het frustrerende is dat vrijwel<br />

niemand beset dat dit al dertig<br />

jaar zo is. Daarom kijken we allereerst<br />

naar technici om problemen met digitale<br />

onveiligheid op te lossen, maar juridische,<br />

economische en sociale aspecten zijn even<br />

belangrijk. Om gevaren te voorkomen en<br />

bestrijden moeten ondernemers de rol van<br />

ICT in hun organisatie op strategisch niveau<br />

beoordelen, zodat ze weten hoe kwetsbaar ze<br />

zich digitaal kunnen opstellen”, zegt Anouk<br />

Vos. Pieter Cobelens: “Leden van Raden van<br />

Bestuur van bedrijven die ik bezoek durven<br />

meestal niet te zeggen dat zij niets weten<br />

van cyber-IT. Ze willen niet overkomen als<br />

domme bestuurders. In feite zijn het echter<br />

veelal keizers met doorzichtige kleren,<br />

want meestal blijkt dat ze niet zijn voorbereid<br />

op de gevaren in cyberspace. Vaak is er<br />

geen speciale CIO die zich ermee bezighoudt<br />

en doet de inanciële topman het ernaast. Bij<br />

problemen haalt hij het hoofd IT erbij. Dan<br />

weet je dat het niet goed zit. Als er wel een<br />

CIO is, blijkt die minder stemrecht te hebben<br />

dan de overige bestuursleden.” IT is, zegt<br />

Cobelens, niet te beschouwen als ondersteunend,<br />

want als computers een uur lang niet<br />

werken loopt de hele wereld piepend en krakend<br />

vast. Het bedrijfsleven moet, in navolging<br />

van overheid en particulieren, snel<br />

anders gaan kijken naar digitale veiligheid<br />

en nadenken over de vraag wanneer privacy<br />

ondergeschikt is aan veiligheid. Het aantal<br />

‘Ik vertrouw de<br />

overheid.<br />

Per deinitie’<br />

cybercrimegevallen (denk aan het hacken<br />

van websites en het buitmaken van e-mailen<br />

gebruikersgegevens) neemt immers<br />

exponentieel toe.<br />

VIJFDE DOMEIN<br />

Na grond, lucht, zee en ruimte is cyberspace<br />

het vijfde domein. De beveiliging van<br />

deze nieuwe dimensie verschilt in essentie<br />

niet van die van de andere domeinen: het<br />

is altijd een afweging tussen de ernst van de<br />

bedreiging en de kosten van bescherming.<br />

Toch ziet Vos grote verschillen. Dit domein<br />

is niet statisch en volop in ontwikkeling.<br />

Bovendien is het geen natuurkracht, maar<br />

een geconstrueerd domein met een infrastructuur<br />

die voor ongeveer 85 procent in<br />

handen is van het bedrijfsleven. Cobelens:<br />

“Overheden hebben voor de andere domeinen<br />

veel zaken geregeld. Met cyberspace is<br />

dat niet het geval. Internet is van niemand.<br />

Iedereen heet toegang. Saskia Stuiveling, tot<br />

mei <strong>2015</strong> president van de Algemene Rekenkamer,<br />

plaatste onlangs een ongeloolijk verstandige<br />

opmerking. Zij constateerde dat we<br />

er vierhonderd jaar over hebben gedaan<br />

regels te bedenken, zodat we vreedzaam<br />

kunnen samenleven. Het kan volgens haar<br />

niet zo zijn dat we in de virtuele wereld al die<br />

regels overboord gooien.” Als het om veiligheid<br />

gaat ziet Pieter Cobelens het, naar eigen<br />

zeggen, zwartwit. Prof. dr. ir. Erik Huizer, die<br />

aan de wieg van het wereldwijde web stond en<br />

nu deeltijd hoogleraar internettoepassingen<br />

is, presenteert volgens hem internet als een<br />

speelplaats waar geen regels gelden en iedereen<br />

vanaf moet blijven. “Natuurlijk moeten<br />

we tegen terrorisme en pedoielen zijn, zegt<br />

ook Huizer, maar hij wil dat we daarover met<br />

elkaar in gesprek gaan. Daar slaat hij de plank<br />

mis. Internet is er al heel lang. Het kan geen<br />

nieuwe wereld meer zijn zonder wetten en<br />

regels en zeker geen vrijplaats. Ik ben, indien<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 211

© ROGIER BOS<br />

goed samen.” Cobelens neemt graag nog wat<br />

‘misverstanden’ over het aantasten van onze<br />

privacy weg. Zijn vertrouwen in de overheid<br />

betekent ook het afwijzen van de bewering<br />

dat autoriteiten terrorismedreiging<br />

als drogreden gebruiken voor het invoeren<br />

van allerlei privacy-beperkende maatregelen.<br />

“Het is onzin dat iedereen wordt<br />

afgeluisterd, pingedrag wordt bijgehouden<br />

en al onze gegevens worden bewaard. Ons<br />

land telt zeventien miljoen inwoners, onder<br />

wie negen miljoen volwassenen. Zij maken<br />

dagelijks per persoon meer dan 150 digitale<br />

bewegingen. Hoeveel mensen denk je<br />

dat de inlichtingendiensten in dienst moeten<br />

hebben om die allemaal één op één te<br />

kunnen opvolgen in steeds beter beveiligde<br />

systemen? Heb je een idee hoeveel dat kost?<br />

Daarvoor zijn ook bijzondere bevoegdheden<br />

en toestemmingen nodig. Dus gebeurt<br />

het alleen wanneer het echt noodzakelijk is.”<br />

nodig, voor het koppelen van databanken,<br />

aluisteren en meer van dat soort zaken. Als<br />

het om veiligheid gaat komt privacy voor<br />

mij op de tweede plaats.” Tijdens gezamenlijke<br />

lezingen verkondigt Cobelens als ‘ouwe<br />

kerel’ ‘alle fouten ideeën’ en verdedigt Vos,<br />

als vertegenwoordiger van de nieuwe generatie,<br />

‘de privacy tot op het bot’. De bedoeling<br />

is dat het publiek met die tegenstelling<br />

achterblijt en erover nadenkt. Dat is nodig,<br />

want de bewustzijnsfase mag dan voorbij<br />

zijn, lang niet iedereen heet door wat zich<br />

in de cyberruimte afspeelt. Cobelens: “Er is<br />

nog zeker een generatie die niet is meegegaan.<br />

Ook Anouks generatie, die al heel ver<br />

is, is zich nog niet van alle gevaren bewust en<br />

soms heel onveilig bezig.”<br />

212<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

PRIVACY VERSUS VEILIGHEID<br />

Op televisie vraagt Cobelens zich geregeld<br />

af wat hij aan privacy heet als hij dood<br />

is. “Ik wil voorkomen dat ze me opblazen of<br />

pedoielen mijn kleinkinderen benaderen.<br />

Bovendien vertrouw ik de overheid. Per<br />

deinitie, ook nu een nieuwe wet de politie<br />

de bevoegdheid geet smartphones en computers<br />

vanop afstand te benaderen. Het is<br />

gek dat andere mensen, ondanks alle controlemaatregelen,<br />

dat vertrouwen niet hebben.”<br />

Als veiligheid goed is georganiseerd, zijn<br />

er volgens Vos geen privacy-problemen.<br />

“De tegenstelling tussen die twee wordt<br />

bijna kunstmatig in stand gehouden en blijt<br />

voer voor debat. Volgens mij gaan beide juist<br />

FACEBOOK<br />

“Bovendien zetten dezelfde mensen die<br />

klagen over het aantasten van hun privacy,<br />

hun hele hebben en houwen op sociale<br />

media als Facebook en laten ze door het<br />

invullen van bijvoorbeeld enquêtes of prijsvraagformulieren<br />

zelf allerlei gegevens achter.<br />

Ze besefen niet dat het bedrijfsleven<br />

op die manier veel meer van ons te weten<br />

komt dan de overheid.” Vos: “Bijna iedereen<br />

is online met iedereen verbonden en<br />

wil tegelijkertijd de illusie hebben in een<br />

privédomein te opereren. Als er iets misgaat<br />

wijst iedereen naar de overheid, terwijl<br />

bedrijven en particulieren natuurlijk ook<br />

een eigen verantwoordelijkheid hebben als<br />

het gaat om cyberveiligheid. Veel mensen<br />

beveiligen zich onvoldoende en hebben bij<br />

wijze van spreken nog steeds wachtwoorden<br />

die bestaan uit vier nullen.” Aanslagen,<br />

zoals die in Parijs, zorgen ervoor dat<br />

meer mensen zich onveilig voelen en de<br />

weerstand tegen het aan elkaar plakken<br />

van databanken vermindert. “Tegenstanders<br />

daarvan verwijzen dan naar wat klokkenluider<br />

Edward Snowden aan het licht<br />

heet gebracht over aluisterpraktijken en<br />

andere vermeende schendingen van de privacy<br />

door de overheid. Hij is geen heilige,<br />

maar een boef. Hij heet dingen gedaan die<br />

niet mogen en de veiligheid juist in gevaar

CYBERMISDAAD<br />

gebracht. Als hij zaken had willen veranderen had hij in Amerika<br />

een rechtszaak moeten beginnen.”<br />

DIGITALE BRANDWEER<br />

Anouk Vos pleit voor het oprichten van een digitale brandweer.<br />

“Als ergens brand uitbreekt bellen we 112 en rukken brandweer, politie<br />

en ambulancediensten uit. Wanneer het digitaal misgaat is er geen<br />

brandweer en weet niemand wie verantwoordelijk is. Dan roepen we<br />

de hulp in van een slim vriendje. Dat is vreemd, want een digitale aanval<br />

kan veel chaos en<br />

schade aan zowel de<br />

virtuele als fysieke<br />

infrastructuur veroorzaken.<br />

Ook hier<br />

is ‘awareness’ alleen<br />

niet genoeg en moeten<br />

de overheid en<br />

het bedrijfsleven,<br />

dat dit gekunstelde<br />

domein heet opgestart,<br />

verantwoordelijkheid<br />

nemen.<br />

‘Anouk vos pleit<br />

voor het oprichten<br />

van een digitale<br />

brandweer’<br />

En hoeveel verantwoordelijkheidsgevoel, kennis en kunde moet de<br />

burger nu en straks hebben?” Vrouwen moeten bij het beantwoorden<br />

van die vraag een even grote rol spelen als mannen. Niet alleen<br />

als consument – “we zijn evenveel online” – maar ook professioneel.<br />

“Er zijn verschrikkelijk weinig vrouwen werkzaam in de cyberbeveiliging.<br />

Daarom heb ik mede aan de wieg gestaan van het online/oline<br />

netwerk Women in Cyber Security, dat contacten tussen de schaars<br />

vertegenwoordigde vrouwen in de verschillen domeinen wil stimuleren.”<br />

TOEKOMST<br />

Naar de toekomst kijkend zegt Pieter Cobelens: “Gegevens en<br />

applicaties staan straks in de cloud. Iedereen kan daarvan een stukje<br />

gebruiken. IP-adressen schafen we af, waarvan ik een groot voorstander<br />

ben, waardoor we de beveiliging van de cyberspace kunnen concentreren<br />

en daardoor versterken. Dan zijn het geen amateurs, zoals<br />

wij nu allemaal zijn, maar professionals die de boel in de gaten houden.<br />

Straks heet iedereen een (zwevend) toetsenbord om beschermd<br />

verbinding te maken met zijn gegevens. Dat zijn er dan zoveel dat een<br />

computer van nu dat niet eens meer zou aankunnen. Ik hoop dat veel<br />

organisaties al halverwege zijn op weg naar deze nieuwe omgeving.<br />

Big data zijn ook een zegen voor de inlichtingdiensten. Nu halen die<br />

60 à 70 procent van hun informatie uit het openbare domein, maar<br />

het aantal gegevens kwadrateert gemiddeld elke week. Dat betekent<br />

dat een gewone sterveling niet meer aan die data kan komen en ze<br />

dus ook niet kan manipuleren. Alleen mensen met veel meer ervaring<br />

en kennis op dit gebied zullen in staat zijn uit al die bronnen de<br />

gegevens te halen die nodig zijn voor analyses en prognoses. De veiligheid<br />

gaat dus omhoog.”<br />

CYBEROORLOGVOERING<br />

Ook in conlicten tussen landen of groeperingen is cyberspace een<br />

belangrijk vijfde domein. “Niet alleen persoonsgegevens en communicatielijnen,<br />

ook vitale infrastructuur, zoals luchtverkeersleiding,<br />

pijpleidingtransport en banken, zijn grotendeels aan internet gekoppeld.<br />

Dat maakt dat ofensieve cybercapaciteiten op afstand militaire<br />

operaties met fysieke gevolgen in gang kunnen zetten. Nederland<br />

kan zich in de internationale wapenwedloop onderscheiden door<br />

niet alleen te investeren in de nieuwste digitale technologieën, maar<br />

vooral de toepassing ervan. Cyberwapens verschillen van fysieke<br />

wapens doordat ze meestal eenmalig inzetbaar zijn, voor één doel<br />

zijn ontwikkeld en een beperkte levensduur hebben. Opvallend is<br />

dat men deze wapens vaak op conventionele wijze inzet en reacties<br />

op cyberaanvallen net zo traditioneel zijn.” Cobelens wijst erop dat<br />

focus op strategie, naast investeren in technologie, militair pionieren<br />

voorkomt.<br />

Een nieuwe doctrine voor cyberwapens kan bijdragen aan een<br />

open en veilig internet en fysiek militair optreden en humanitaire<br />

interventies ondersteunen. “Op internet komen de werkelijke en<br />

virtuele wereld bij elkaar, dus is iedereen het wel eens dat we een<br />

cyberverdediging moeten opbouwen. Nederland kan daarin veel<br />

betekenen. Positief is dat de overheid inmiddels meer geld voor dit<br />

doel vrijmaakt.”<br />

Anouk Vos MA MSc leidt het Cyberteam van de Policy<br />

Research Corporation en is mede-oprichter en president van<br />

de netwerkgemeenschap Women in Cyber Security. Eerder<br />

was ze onder meer senior beleidsadviseur cyberveiligheid van<br />

het ministerie van Veiligheid en Justitie.<br />

© ROGIER BOS<br />

Drs. Pieter Cobelens, generaal-majoor b.d. (bestuurskundige)<br />

was plaatsvervangend commandant Operatiën van de<br />

Groep Geleide Wapens, hoofd Militaire Opleidingen en<br />

Vorming aan de KMA en directeur van de Militaire<br />

Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Nu is<br />

hij verbindingsoicier van de organisatie<br />

Military Talent for Business Solutions (M4B)<br />

en strategisch adviseur bij advieskantoor<br />

Policy Research Corporation.<br />

© WALTER KALLENBACH<br />

anoukvos@speakersacademy.nl<br />

pietercobelens@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 213

CYBERCRIME<br />

‘Nederland aan de rand<br />

Mary-Jo de Leeuw<br />

(dit artikel verscheen eind februari in eGovernment / Binnenlands Bestuur)<br />

fors is gestegen. We lijken niets te hebben geleerd van de DigiNotar-affaire."<br />

DigiNotar was een Nederlands<br />

bedrijf dat veiligheidscertiicaten<br />

verstrekte aan bijvoorbeeld<br />

banken en webwinkels,<br />

maar ook aan een groot aantal<br />

websites van de Nederlandse overheid. Overheidswebsites<br />

zoals DigiD, de Belastingdienst<br />

en de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) maken<br />

gebruik van veiligheidscertiicaten. Zo kunnen<br />

ze bezoekers van websites garanderen in<br />

een volledig veilige internetomgeving terecht<br />

te zijn gekomen. Tot bekend werd dat digitale<br />

inbrekers erin waren geslaagd om grote aantallen<br />

valse DigiNotar-certiicaten uit te geven.<br />

Toen waren die garanties, samen met die digitale<br />

inbreker, spoorloos verdwenen. DigiNotar<br />

‘Hebben we iets<br />

trok vervolgens alle uitgegeven certiicaten in.<br />

Hierdoor waren vele overheidswebsites dagenlang<br />

onbereikbaar met totale chaos en miljoenen-<br />

DigiNotar-afaire?’<br />

geleerd van de<br />

claims tot gevolg.<br />

GROOTSCHALIG FALEN<br />

De Tweede Kamer, bezorgd over de vele veiligheidsincidenten,<br />

dwong een onderzoek naar de afaire af. De<br />

uitkomsten waren niet mals: de overheid had geen capaciteit op<br />

het gebied van informatieveiligheid en nam op geen enkele wijze<br />

verantwoordelijkheid. Om die reden moest er een speciale Taskforce<br />

worden opgericht om het onderwerp hoog op de bestuurlijke<br />

agenda te zetten. Een dergelijke afaire zou daarmee voor altijd tot<br />

214<br />

"Nederland loopt internationaal gezien voor op het gebied van computerbeveiliging’, zo liet<br />

staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) begin januari aan de NOS weten. Toch opvallend in een<br />

jaar waarin in Nederland het aantal cyberincidenten op computersystemen van bedrijven en overheden<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

© MET DANK AAN MARY-JO DE LEEUW<br />

het verleden behoren. Uit het onderzoek bleek<br />

verder dat de overheid zes maanden voor de<br />

uiteindelijke ramp gewaarschuwd werd voor<br />

het lek. Ze waren dat ‘alleen even vergeten te<br />

melden’ aan derden. De inschatting was dat dit<br />

lek de overheid op geen enkele wijze zou raken.<br />

En daarmee werd de trend van grootschalig<br />

falen ingezet!<br />

TASKFORCE BID<br />

In februari 2013 werd door minister Plasterk<br />

(Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties)<br />

de taskforce Bestuur en Informatieveiligheid<br />

Dienstverlening (taskforce BID) in het leven<br />

geroepen voor een periode van twee jaar. Een<br />

taskforce suggereert brute kracht en een guerrilla-aanpak<br />

om de taakomschrijving , zet het<br />

onderwerp informatieveiligheid bij bestuurders<br />

hoog op de agenda, uit te voeren. Helaas was een<br />

Wob-verzoek nodig om antwoord te krijgen op<br />

een paar simpele vragen over de kosten en de<br />

opbrengsten van een dergelijke taskforce. Uit de<br />

antwoorden blijkt dat er bijna vijtig mensen in<br />

twee jaar aan het werk zijn geweest, dat er miljoenen euro’s zijn uitgegeven<br />

aan overwegend externe bureaus en aan het opleveren van<br />

negen producten. Producten zoals een zogenaamde dialoogsessie,<br />

een risico-bewustzijnsessie, een verankersessie en een app iVeiligheid.<br />

Het is aan te raden om deze app eens te bekijken in de appstore<br />

of in de Google Playstore. Oordeelt u zelf!

CYBERCRIME<br />

van de digitale afgrond’<br />

DIGICOMMISSARIS<br />

Betrouwbaar zaken doen online met de overheid is, met in het<br />

achterhoofd de DigiNotar-afaire, een uitdaging op zich. En daarom<br />

werd er aangedrongen op het benoemen van een Digicommissaris:<br />

een stevige overheidsbrede regisseur die alles in goede banen moet<br />

leiden. Zo’n belangrijke taak staat of valt met de kennis en ervaring<br />

die iemand meeneemt om een dergelijke functie uit te voeren.<br />

Dan verwacht je een ‘echte’ sollicitatieprocedure zoals bij andere<br />

(belangrijke) overheidsfuncties het geval is. Je verwacht dat de persoon<br />

die dit belangrijke werk gaat doen, gezien de complexiteit van<br />

de opdracht minstens iemand is met een gedegen trackrecord op<br />

het gebied van informatieveiligheid, ICT of cybersecurity. Toch?<br />

Ineens was daar op 1 augustus de Digicommissaris. Het kabinet<br />

besloot, blijkens de aanstellingsbrief die minister-president Mark<br />

Rutte naar de Tweede Kamer stuurde, iemand aan te stellen die ‘eerder<br />

langjarig burgemeester is geweest’ na in het bedrijfsleven en<br />

de advieswereld functies te hebben vervuld. De redder in nood die<br />

door het kabinet voor vier jaar werd aangesteld, is iemand zonder<br />

gedegen (en aanwijsbare) ervaring met de thematiek en complexiteit<br />

van het onderwerp waarvoor hij verantwoordelijk is.<br />

Miltenburg nam het rapport in ontvangst. Niet wetende dat haar<br />

microfoon aanstond, wist ze met een volgende blunder geschiedenis<br />

te schrijven. Van Miltenburg gaf namelijk ruiterlijk toe dat zij<br />

‘nog even de betekenis van ICT moest opzoeken’. En er leek daarbij<br />

een heuse triomfantelijke glimlach op haar lippen te verschijnen.<br />

‘Het is niet de vraag óf zich een<br />

volgende cyber-afaire gaat<br />

aandienen, maar wanneer!’<br />

BLUNDERS<br />

Hoe kun je veiligheid garanderen als bestuurlijk Nederland worstelt<br />

met ICT? De commissie-Elias deed in 2013 en 2014 onderzoek<br />

naar de lange reeks ICT-blunders en liet geen spaan heel van<br />

het overheidsbeleid. De combinatie Belastingdienst en ICT kostte<br />

de belastingbetaler de afgelopen jaren enkele honderden miljoenen.<br />

Blunders bij de uitkeringsinstantie UWV, miljarden door het<br />

afvoerputje bij het ministerie van Defensie en dan nog veel mislukte<br />

ICT-projecten bij de Politie.<br />

De commissie-Elias gaf in haar eindoordeel aan dat een deel van<br />

de blunders voortkomt uit totale desinteresse van politici maar ook<br />

door pure onkunde. De dag dat het eindrapport van de commissie-<br />

Elias aan de Kamer werd aangeboden, was een zoveelste voorbeeld<br />

van gebrek aan ICT-kennis. Voormalig Kamervoorzitter Van<br />

GEEN VERSTAND VAN ZAKEN<br />

Door het inrichten van instituties als de taskforce BID en het in<br />

het leven roepen van de Digicommissaris is de indruk gewekt dat<br />

informatieveiligheid hoog op de agenda staat. In hoeverre dat tot<br />

genomen verantwoordelijkheden heet geleid, is niet te zeggen Het<br />

is niet de vraag óf zich weer een volgende cyber-afaire gaat aandienen,<br />

maar wanneer! Beleggen we de verantwoordelijkheden<br />

voor informatieveiligheid voorlopig buiten onze eigen organisaties<br />

of gaan we daadwerkelijk de mouwen opstropen en een barricade<br />

opwerpen op het gebied van ICT in het algemeen en cybersecurity<br />

in het bijzonder?<br />

Mary-Jo de Leeuw is vicepresident van Women in Cyber Security Foundation. Daarnaast is zij oprichter van de<br />

denktank ‘Internet of Toys’ die onder andere bestaat uit volksvertegenwoordigers, wetenschappers en vertegenwoordigers<br />

van fabrikanten. De denktank doet onderzoek naar risico’s van speelgoed op het gebied van<br />

cybersecurity en privacy. Mary-Jo publiceert hier regelmatig over in o.a. de Volkskrant, NRC, de Telegraaf en<br />

Datanieuws (België). Zij houdt van pittige discussies en geeft graag een kritische schop tegen de maatschappelijke<br />

(wan)orde. Ook in het Engels! maryjodeleeuw@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN MARY-JO DE LEEUW<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 215

10<br />

weken<br />

voor<br />

15 euro!<br />

Houd de<br />

journalistiek<br />

onafhankelijk!<br />

PROBEER DE AANBIEDING<br />

WWW.GROENE.NL/SPEAKERS<strong>ACADEMY</strong><br />

216<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

FOTOGRAFIE: ROY BEUSKER<br />

SPOTLIGHT ON<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Marc Lammers<br />

Marc Lammers is het schoolvoorbeeld van een modern<br />

type coach. Hij staat bekend om zijn innovaties<br />

en gebruikt veel hedendaagse technologieën bij<br />

het coachen. Zo werkte hij onder andere met<br />

een ‘videobril’, ‘analysesotware’, ‘nieuwe hockeysticks’, ‘GPS’ en<br />

‘oortelefoontjes’. Vanwege zijn innovatieve ideeën is er zelfs een<br />

werkwoord naar hem vernoemd: ‘lammeren’.<br />

Van november 2012 tot en met juli 2014 was Marc Lammers coach<br />

van de Belgische mannenhockeyploeg. Hiermee behaalde hij tijdens<br />

het EK in Boom (augustus 2013) een zilveren medaille. Tegenwoordig<br />

houdt Marc zich bezig met het coachen en inspireren van teams<br />

en teamleiders. Van multinational tot scholengemeenschap, van<br />

MKB-er tot internationale top-sportclubs, aan de hand van een eltal<br />

eigenschappen toont Marc de route naar teamlow. Een onbewuste<br />

staat van euforie, die leidt tot prestaties die hoger zijn dan ooit<br />

verwacht. Gaat u mee voor Goud?<br />

Niet alleen Marcs coachingtechnieken zijn innovatief: zijn presentaties<br />

zijn eveneens zeer vernieuwend. Door middel van visuele en<br />

interactieve middelenvideo en interactie zijn de presentaties levendig<br />

en emotioneel. Coachen is de laatste tijd heel erg veranderd. Marc<br />

heet daar een hele duidelijke visie op.<br />

marclammers@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 217

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

‘Dezelfde<br />

taal spreken<br />

is niet altijd<br />

hetzelfde<br />

bedoelen’<br />

Acteur en presentator Quintis Ristie<br />

inspireert graag mensen en laat zich<br />

ook door hen inspireren. Vooral jonge<br />

nieuwe Nederlanders en jonge vaders,<br />

die net als hij zelf zonder vader zijn<br />

opgegroeid, wil hij motiveren. Met<br />

humor bereikt hij diepgang en die stijl<br />

slaat aan. Tijdens presentaties hangt<br />

het publiek al snel aan zijn lippen.

MOTIVATIE<br />

Quintis Ristie<br />

Tekst: Jacques Geluk<br />

Recent heb ik voor mediabedrijf<br />

Open Rotterdam de reeks ‘Onbekende<br />

bekende Rotterdammer’<br />

afgerond. Daarin heb ik Rotterdammers<br />

geportretteerd die in het buitenland<br />

succesvol zijn, maar in hun eigen stad<br />

nauwelijks opvallen. Ik wil ook graag weer<br />

landelijk programma’s maken, waarbij ik<br />

mij – net als in mijn ‘motivational talks’<br />

– richt op nieuwe Nederlanders. Jongeren<br />

die tussen verschillende culturen inzitten,<br />

geen richting kunnen kiezen en tussen<br />

de wal en het schip dreigen te vallen”, zegt<br />

Quintis Ristie gedreven. “Ze moeten beseffen<br />

dat het niet meer gaat om wat de maatschappij<br />

voor hen doet, maar wat zij voor de<br />

samenleving kunnen betekenen. Ik wil hen<br />

helpen een ‘unique selling point’ te creëren<br />

en zichzelf belangrijk te maken. Wanneer ze<br />

naar mijn presentaties komen zitten ze eerst<br />

languit, met de benen gestrekt en een capuchon<br />

op. Na vijf minuten hangen deze jongvolwassenen<br />

aan mijn lippen en willen ze dat<br />

ik doorga.”<br />

Daar houdt het niet op. “Een nieuw speerpunt<br />

is dat ik mij hard maak voor jonge<br />

vaders. Van vader tot vader. Veel jongens<br />

die zijn groot geworden zonder vader, weten<br />

niet hoe ze zelf vader moeten zijn”, zegt<br />

Quintis die in Suriname is opgegroeid terwijl<br />

zijn vader in Nederland zat. “Nu ben ik<br />

zelf vader en op mijn 43ste zelfs grootvader.<br />

Ik heb twee volwassen kinderen (een<br />

dochter van 22 en een zoon van 18) en een<br />

dochter van 10. De jongste twee wonen in<br />

Suriname. Ik ben dus ook niet bij hen, maar<br />

spreek ze dagelijks. De kracht van communicatie<br />

is heel sterk en door de afstand kan<br />

ik zelfs meer druk uitoefenen in de opvoeding.<br />

Doordat ik niet zie wat ze doen, spelen<br />

kleine dingen geen rol en concentreer ik mij<br />

op de hoofdpunten. Ik geef opdrachten en<br />

begeleid ze daarbij. Ik merk aan mijn jongste<br />

dochter dat het werkt. Ze is super gedreven.<br />

Maar we missen elkaar wel heel erg.”<br />

INTEGREREN<br />

Quintis Ristie komt begin 2004 naar Nederland<br />

om ervaring op te doen. Hij verzorgt dan<br />

vanuit Suriname al drie jaar lang ‘Groeten uit<br />

Paramaribo’ voor de tv-show ‘Raymann is laat’<br />

van cabaretier Jörgen Raymann. “Mijn eerste<br />

rubriek voor dat programma was ‘Quintis<br />

integreert’. Integratie en acceptatie zijn<br />

mooi, maar ik wilde laten zien dat je om dat te<br />

bereiken veel onderzoek moet doen, bijvoorbeeld<br />

naar de Nederlandse normen en waarden.<br />

Communicatie is heel belangrijk, maar<br />

ik heb wel gemerkt dat dezelfde taal spreken –<br />

wat een voordeel lijkt – niet betekent hetzelfde<br />

bedoelen. Je hoort mensen grappen maken,<br />

maar begrijpt ze niet. Dat komt doordat we<br />

een andere culturele achtergrond hebben.<br />

Als iemand tegen mij zegt dat het kut is wat<br />

ik heb gemaakt is dat door het woordgebruik<br />

een grove belediging voor mij. Wanneer die<br />

persoon zou zeggen dat het uitermate teleurstellend<br />

is, is er nog ruimte voor communicatie<br />

en discussie.” In 2007 werkt Quintis mee<br />

aan ‘Camping Pernis’, een zesdelige komedie<br />

van Martin van Waardenberg. “Ook die ging<br />

over integratie, maar de satire schuurde voor<br />

mij tegen het randje. Stiekem moest ik soms<br />

wel lachen om die typische Hollandse cultuur,<br />

maar ik wil me niet proileren door constant<br />

tekortkomingen van mensen te laten zien,<br />

zonder hen adviezen te geven of te helpen hun<br />

kracht te vinden.”<br />

‘Lekker, lekker’. Veel Nederlanders roepen<br />

dat nog steeds als ze Quintis Ristie ergens<br />

tegenkomen, ook al is de reclame voor Lassie<br />

rijst, waaruit die kreet akomstig is, al jaren van<br />

Quintis Ristie is acteur, presentator en motivatiespreker. Hij is bekend<br />

van zijn medewerking aan ‘Raymann is laat’. Als acteur was hij te<br />

zien in ‘Van Speijk’ en ‘SpangaS’ en als presentator in ‘Meisjes in de<br />

jungle’. Ristie ontving de Kleurenaward 2008 van de stichting Eenheid<br />

is Kracht, voor het vergroten, promoten en waarborgen van de<br />

(culturele) diversiteit. quintisristie@speakersacademy.nl<br />

het scherm. Hij vindt het niet erg en ziet het<br />

als waardering voor de wijze waarop hij het<br />

product heet gepresenteerd. “De eerste grote<br />

serie waarin ik heb gespeeld was ‘Van Speijk’.<br />

Tijdens de auditie, waarvoor ik was gevraagd,<br />

vergat ik de tekst en moest ik improviseren.<br />

Na twee pogingen werd ik weggestuurd, maar<br />

in de trein terug naar Rotterdam belde mijn<br />

management om mijn beschikbaarheid te<br />

controleren. Dat had ik niet meer verwacht.<br />

Daarna was ik onder meer te zien in de jeugdserie<br />

‘SpangaS’ en ‘Meisjes in de jungle’.” En<br />

dat allemaal terwijl hij, op wat toneelspelen<br />

in Suriname na, geen acteerervaring had.<br />

Presenteren is een ander verhaal. “Ik maak<br />

al vanaf mijn tiende radio. Dat is eigenlijk<br />

mijn ding, mijn passie, mijn alles. Iets visueel<br />

maken via audio. Dat vind ik geweldig.”<br />

Als jurylid heet hij meegewerkt aan ‘Sterren<br />

springen’ van SBS 6. “Veel mensen vroegen<br />

zich af wat ik had met schoonspringen. Als tiener<br />

was ik zweminstructeur en trainer en heb<br />

ik kinderen lessen watergewenning gegeven.<br />

Bovendien heb ik zeven marathons gezwommen.<br />

Dus wilde ik laten zien wat ik zelf in huis<br />

heb. In een jury zitten, mensen akraken en<br />

zelf nooit laten zien wat je kunt is niet mijn<br />

stijl. Daarom sprong ik, 180 kilo zwaar, van<br />

de tien meter hoge duikplank.” Inmiddels is<br />

Quintis 70 kilo afgevallen. “Ik schrijf daarom<br />

een verhaal over de kracht van verandering.<br />

Wat ik ermee ga doen weet ik nog niet, maar ik<br />

gebruik het wel in motivatielezingen aan jongeren<br />

en drop-outs. Gewoon omdat ik veel<br />

geef om mensen, hen wil inspireren, maar me<br />

ook door hen laat inspireren.”<br />

© MINISTERIE VAN BEELD<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 219

220 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

De vereniging De Publieke Zaak heet in de afgelopen bijna 14 jaar allerlei initiatieven ontwikkeld variërend van de Slinger – met<br />

Slingersteden, Kidsslinger, SlingerTV en nog veel meer– en de jaarlijkse Burgerschapslezing tot en met de Fact Club, die achter alle<br />

programma’s van fact checken tijdens de laatste verkiezingen – Nieuwsuur, FD, BNR e.d. – zat. Ook werden talloze publicaties verzorgd,<br />

waaronder het boek 'Meer Waarde', waarin 26 topondernemers hun visie geven op Maatschappelijk Actief Ondernemen.<br />

De voornaamste conclusie, die wij getrokken hebben uit deze jarenlange excursie in het oerwoud van wereldverbetering is, dat we alleen dan<br />

een fundamentele heroriëntatie van onze samenleving, die nu meer nodig is dan ooit, verkrijgen als we een breder groep van prominente<br />

spelers bijeen zouden kunnen brengen, die zich gezamenlijk inzetten voor deze cultuurverandering in de ruimste zin van het woord.<br />

Daartoe hebben we ons de laatste twee jaar in het bijzonder ingespannen om een dergelijke groep van spelers bijeen te brengen onder het<br />

thema ' '. Dit is wonderwel gelukt en we treden nu met dit initiatief naar buiten.<br />

WIJ SAMEN VOOR ELKAAR<br />

In een tijd, waarin alles steeds sneller verandert,<br />

worden geheel nieuwe eisen gesteld aan<br />

ons 'samen leven'. Talloze individuen, clubjes,<br />

verenigingen, maatschappelijke organisaties<br />

en ondernemingen zetten zich al in<br />

ons land in om een bijdrage te leveren aan<br />

een betere en mooiere 'samen leving'.<br />

Wat zou het mooi zijn als al die initiatieven<br />

beter zichtbaar worden en elkaar versterken,<br />

en daarmee steeds meer mensen en organisaties<br />

inspireren om hun steentje bij te dragen?<br />

Dat is het uitgangspunt van MaatschapWij.<br />

De overheid kan de verantwoordelijkheid<br />

voor deze 'betere samenleving' niet alleen<br />

dragen. Wij zullen het met zijn allen moeten<br />

doen en als burgers, naast consument<br />

ook producent in deze maatschappij moeten<br />

worden. Dat betekent zelf verantwoordelijkheid<br />

nemen voor het wel en wee in<br />

onze ‘samen leving’. Verbinding en zichtbaarheid<br />

van goede initiatieven kunnen<br />

andere mensen en organisaties inspireren,<br />

om zélf initiatief te nemen voor een grotere<br />

maatschappelijke bijdrage. Samenleven<br />

is een werkwoord; daar moet je energie<br />

in steken. Samenwerken staat daarbij centraal,<br />

dat maakt onze levens zoveel mooier<br />

én waardevoller.<br />

OVER MAATSCHAPWIJ<br />

MaatschapWij is een open samenwerkingsverband<br />

voor een groeiende groep mensen<br />

en organisaties die zich inzetten voor een<br />

betere maatschappij. 1 Het doel van MaatschapWij<br />

is het inspireren van de overtuiging<br />

bij alle Nederlanders, dat ‘rekening<br />

houden met iemand anders’, ‘iets voor<br />

iemand anders doen’ ‘zelf initiatief nemen’<br />

en ‘samenwerken’ centrale voorwaarden<br />

voor een goed functionerende ‘samen leving’<br />

zijn. Dit bereiken we door te inspireren, te<br />

faciliteren en te vieren.<br />

Door te inspireren wordt de groep van<br />

actieve spelers, die hun steentje bijdragen<br />

ir. Mickey<br />

Huibregtsen<br />

dr. Steven<br />

van Eijck<br />

drs. Adjiedj<br />

Bakas<br />

Albert<br />

de Booij<br />

drs. Maurice<br />

de Hond<br />

© MET DANK AAN MICKEY HUIBREGTSEN<br />

© EVERT-JAN DANIELS<br />

© MET DANK AAN ADJIEDJ BAKAS<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

© MARCEL KRIJGER

aan een gezonde maatschappij, groter. We<br />

faciliteren mogelijkheden om initiatieven<br />

en samenwerkingsverbanden te versterken.<br />

Het vieren van succesvolle initiatieven zorgt<br />

voor erkenning en trots en daarmee ook<br />

voor nieuwe inspiratie. Zo is de cirkel rond.<br />

De Ampersand - het & teken – is gekozen<br />

als het symbool voor deze beweging en is<br />

bedoeld als teken van herkenning voor alle<br />

mooie maatschappelijke initiatieven, of deze<br />

nu genomen worden door een individuele<br />

burger of een grote organisatie. Partners in<br />

MaatschapWij worden &Ablers genoemd.<br />

&Ablers laten zien dat zelf maatschappelijk<br />

initiatief nemen bijdraagt aan een mooiere<br />

‘samen leving’ en zijn daardoor de inspiratiebronnen<br />

die nodig zijn om te laten zien<br />

welke kansen de veranderende ‘samen<br />

leving’ biedt. Om de inzet van & aan te jagen,<br />

is gestart met een diverse groep organisaties<br />

en mensen die een groot en divers bereik<br />

hebben in de samenleving. 2 Zij zijn volledig<br />

vrij in hun acties, maar tonen hun verbondenheid<br />

door regelmatig dit teken in hun<br />

programma’s aan te halen.<br />

MEEDOEN<br />

&Abler kun je worden door een goed initiatief<br />

aan te melden en zelf het &-teken in<br />

te zetten bij een bestaande of nieuwe maatschappelijke<br />

activiteit. Iedere organisatie,<br />

die mee wil doen, kan zich aanmelden op<br />

de gemeenschappelijke website: www.wijsamenvoorelkaar.nl<br />

. De initiatieven worden<br />

op gepaste momenten genoemd in de<br />

externe communicatie via diverse (social)<br />

mediakanalen. Nieuwe &Ablers ontvangen<br />

een inspiratiekit zodat zij weer een katalysator<br />

voor anderen kunnen zijn.<br />

WIN-WIN<br />

Vanuit het MaatschapWij netwerk ontstaan<br />

oproepen voor samenwerkingsverbanden,<br />

bijeenkomsten en andere initiatieven. Door<br />

het &-teken te laden, werken we in gezamenlijkheid<br />

toe naar een ‘wij’ maatschappij.<br />

Daarbij wordt ‘exposure’ voor eigen activiteiten<br />

gegenereerd in een breed netwerk en<br />

input voor nieuwe samenwerkingsmogelijkheden<br />

verkregen. Een win-win dus.<br />

Speakers Academy® steunt<br />

Wij Samen voor Elkaar.<br />

Doet u ook mee? Ga naar:<br />

www.wijsamenvoorelkaar.nl<br />

_______________________________________<br />

1<br />

De organisatiestructuur is informeel en niet geïnstitutionaliseerd. Vereniging De Publieke Zaak dient voorlopig als servicebureau.<br />

2<br />

De huidige groep ‘Leading &Ablers’ bestaat uit o.a. Capgemini, FrieslandCampina, Nederlandse Spoorwegen, Koninklijke Nederlandse Gymnastiek<br />

Unie, Koninklijke Nederlandse Hockey Bond, Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond, Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond, de Consumentenbond,<br />

Hartstichting, Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, het Nederlandse Rode Kruis en de Zonnebloem. Daarnaast is een diverse groep<br />

mensen en organisatie aangesloten die vanuit verschillende wijken en thema’s bijdragen (bottom up).<br />

© ORRIN VAN JAARSVELD<br />

© MET DANK AAN PIETER VAN DEN HOOGENBAND<br />

© MET DANK AAN KARIN PANNEKOEK<br />

© MET DANK AAN ANNICK MANTOUA<br />

© MET DANK AAN HALA NAOUM NÉHMÉ<br />

Marc<br />

de Hond<br />

Pieter<br />

van den Hoogenband<br />

Karin<br />

Pannekoek<br />

Annick<br />

Mantoua<br />

Hala<br />

Naoum Néhmé<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 221

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

ONDERWIJS | COMMUNICATIE & PR<br />

Wanneer kan je<br />

een expert geloven?<br />

Pedro De Bruyckere<br />

Groot nieuws: elke dag een glas rode wijn drinken zou goed zijn voor ons lichaam. Je haalt al een les wijn<br />

boven voor deze avond tot je opeens je iets herinnert. Las je niet vorige week in de zelfde krant dat rode wijn<br />

drinken helemaal niet goed voor je is? In november verschenen berichten in de media dat een nieuwe OESOrapport<br />

zou stellen dat meer computeren zou samengaan met minder leren op school. In februari van dit jaar<br />

kwam er dan weer een bericht van Kennisnet met aanwijsbare positieve efecten van tablets op school.<br />

Ik snap perfect dat als je dergelijke,<br />

ogenschijnlijk tegenstrijdige berichten<br />

leest, je kunt gaan twijfelen. Het is<br />

ook waarom, als ik over mythes in onderwijs<br />

begin, ik regelmatig opmerkingen krijg:<br />

maar wetenschap zegt zoveel.<br />

Daarom ben ik zo blij dat ik de kans kreeg<br />

om het boek van Daniel Willingham 'When<br />

can you trust the experts?' te hertalen voor<br />

ons taalgebied. Daniel Willingham is een<br />

bekende professor cognitieve psychologie<br />

aan de universiteit van Virginia. Met zijn<br />

boek wil hij aan niet-wetenschappers tonen<br />

hoe en wanneer je een expert kan vertrouwen<br />

(en vooral: wanneer niet).<br />

In vier stappen wil hij zo niet-wetenschappers<br />

helpen om de waarde van wetenschappelijke<br />

claims zo correct mogelijk in te<br />

schatten. De vier stappen zijn:<br />

Strip it en lip it: wat wordt hier gezegd los<br />

van emotionele taal en andere opsmuk, en<br />

draai de stelling om: zeggen dat ham ‘90 procent<br />

vetvrij!’ is, klinkt helemaal anders dan<br />

zeggen dat het ‘10 procent vet’ is!<br />

Trace it: wie zegt dit?<br />

Analyze it: waarom word je vraagt iets te<br />

geloven?<br />

En op basis hiervan: Doe ik het of doe ik<br />

het niet?<br />

Die laatste vraag is natuurlijk de belangrijkste,<br />

maar misschien meer verbazend: de<br />

tweede vraag is de minst belangrijke. Het<br />

autoriteitsargument, je moet me geloven<br />

want ik heb veel boeken geschreven, veel<br />

diploma’s, veel… is er eentje waar je mee<br />

moet opletten. Het is niet omdat iemand<br />

slim is op een domein dat hij of zij altijd gelijk<br />

heet. Dat levert natuurlijk nu een enorm<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />

probleem op voor zowel Daniel Willingham<br />

en mezelf. We hebben beiden verschillende<br />

boeken geschreven, spraken in binnen- en<br />

buitenland,… Probeer na het lezen van het<br />

boek dus ook eerst en vooral ook in te schatten<br />

in welke mate je ons kan vertrouwen.<br />

En o ja: over het efect van rode wijn op ons<br />

leven kan ik helemaal niks zeggen, ik heb<br />

nauwelijks expertise op dit vlak. Ik las wel<br />

beide rapporten over technologie op school<br />

en de conclusie van de OESO luidde helemaal<br />

anders dan wat de media er te vaak<br />

van maakte: de organisatie voor economische<br />

samenwerking besloot dat veel technologie<br />

op school niet optimaal gebruikt werd.<br />

Het Kennisnet rapport toonde net hoe dit<br />

wel kon. De twee ogenschijnlijk tegengestelde<br />

rapporten bleken elkaar zo perfect<br />

aan te vullen.<br />

De vertaling van 'When Can You Trust he<br />

Experts' van Daniel Willingham verschijnt in<br />

juni <strong>2016</strong> bij LannooCampus.<br />

Pedro De Bruyckere is pedagoog en onderzoeker. Hij is een actieve mythbuster die samen<br />

met Paul Kirschner en Casper Hulshof graag claims in onderwijs factcheckt. Samen schreven<br />

ze ook “Urban Myths about Learning & Education!” Pedro blogt zeer actief in het Nederlands<br />

op XYofEinstein.be en in het Engels op TheEconomyOfMeaning.com.<br />

pedrodebruyckere@speakersacademy.nl<br />

Het is niet omdat iemand slim is op een domein<br />

dat hij of zij altijd gelijk heet<br />

222<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

125<br />

TOP<br />

Selectie van 125 Faculty Members<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />

De no. 1 spreker van de afgelopen jaren<br />

dr. André Kuipers<br />

André Kuipers is de eerste Nederlander met twee ruimtemissies op zijn naam. Zijn tweede missie brak het record<br />

van de langste Europese ruimtevlucht tot dan toe. In totaal bracht de ESA-astronaut 204 dagen in de ruimte door: 11<br />

dagen tijdens missie DELTA in 2004 en 193 dagen tijdens missie PromISSe. Na jaren van training in Houston, Moskou,<br />

Keulen, Montreal en Tokio werd André, samen met een Russische en Amerikaanse collega, op 21 december<br />

2011 voor de tweede keer gelanceerd met een Russische Soyoez-raket. Twee dagen later arriveerde hij in het internationale<br />

ruimtestation ISS om daar een half jaar te wonen en te werken.<br />

andrekuipers@speakersacademy.nl<br />

speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 223

© FRANK DOORHOF © ROY BEUSKER<br />

“Ik vind het prettig om dicht tegen de<br />

hartenklop van de samenleving aan te<br />

werken.”<br />

prof. dr. Hans Achterhuis<br />

Hans Achterhuis is emeritus hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit<br />

Twente. Hij is vooral bekend geworden als een ilosoof die niet<br />

aarzelt zich buiten zijn vakgebied als publieke intellectueel over maatschappelijke<br />

en politieke vraagstukken te buigen. De nadruk in zijn<br />

werk ligt op de sociale ilosoie, waarbij hij zich heet gericht op thema’s<br />

als ontwikkelingshulp, welzijnswerk, schaarste en technologie.<br />

Eind 2008 verscheen van zijn hand het boek ‘Met alle geweld’.<br />

hansachterhuis@speakersacademy.nl<br />

“Ik voel me vrijer dan ooit in het maken<br />

van muziek.”<br />

Ali B<br />

Ali B is een rapper, entertainer, tv-persoonlijkheid en theatermaker.<br />

Het grote publiek leert hem kennen door de nummer 1 hit 'Wat zou je<br />

doen' met Marco Borsato. Intusen is hij bekend van tv met programma's<br />

als 'he Voice of Holland' en 'Ali B en de 40 wensen'. Ook is Ali B<br />

veel in het theater te zien, waar hij onder andere 'Ali B geet antwoord'<br />

en 'Je suis Ali' presenteert.<br />

alib@speakersacademy.nl<br />

224 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© AVI GOODALL<br />

“Ondernemers moeten steeds hun doelen<br />

herijken en zichzelf regelmatig opnieuw<br />

uitvinden.”<br />

drs. Adjiedj Bakas<br />

Trendwatcher Adjiedj Bakas beschrijt in zijn boeken en lezingen<br />

hoe de samenleving, de economie en het leven van mensen zullen<br />

veranderen op basis van de trends die hij signaleert. In 2009 werd<br />

Bakas verkozen tot Trendwatcher van het Jaar. Het jaar ervoor werd<br />

hij Zwarte Zakenman van het Jaar. Adjiedj Bakas is provocerend en<br />

altijd positief. Hij maakt mensen blij en ziet overal kansen. Uniek aan<br />

zijn lezing is ook dat hij economische en spirituele thema's op een<br />

energieke manier verbindt.<br />

adjiedjbakas@speakersacademy.nl<br />

© HANS MARCEL BECKER<br />

“Als ik kritische succesfactoren<br />

benoem dan zijn dat toch wel één<br />

echt goed verhaal hebben en dit<br />

doorlopend, consistent en eerlijk blijven<br />

communiceren.”<br />

prof. dr. Hans Marcel Becker<br />

Prof. dr. Hans Marcel Becker studeerde economie aan de Erasmus<br />

Universiteit en was daar 25 jaar docent aan de economische faculteit.<br />

In 1992 werd hij voorzitter van de Raad van Bestuur bij de Stichting<br />

Humanitas. Hans Becker is oicier van Oranje-Nassau en is drager<br />

van de hoogste onderscheiding van de provincie, de Gouden Lis. Hij<br />

is in Rotterdam onderscheiden met de Erasmusspeld en de Wolfert<br />

van Borsselen-penning. Op zorggebied was Becker nationaal 'zorgmanager<br />

van het jaar'.<br />

hansmarcelbecker@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

225

© SJOERD GEUKE<br />

“Ik wil nooit uitgeleerd raken.”<br />

Vivianne Bendermacher<br />

Als zelfverklaard Techionista spot Vivianne Bendermacher alle<br />

trends op het gebied van innovatieve technologie. Inmiddels doet ze<br />

dat als entrepreneur binnen haar eigen bedrijf Aim for Moon en via<br />

haar techsite Techionista.com. Ze heet vooral bekendheid gekregen<br />

als hoofdredacteur van de populairwetenschappelijke merken KIJK<br />

en Know How en vrouwenmerk VIVA.<br />

viviannebendermacher@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Het is tijd voor investeren in Europa.”<br />

Harald Benink<br />

Harald Benink is Hoogleraar Banking & Finance aan Tilburg University<br />

en Associate Member van de Financial Markets Group van de<br />

London School of Economics. Tevens is hij voorzitter van het European<br />

Shadow Financial Regulatory Committee, een groep van hoogleraren<br />

uit een tiental Europese landen die geregeld beleidsadviezen<br />

geet inzake regulering en toezicht op inanciële instellingen en markten<br />

haraldbenink@speakersacademy.nl<br />

226 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Een cursus in de meteorologie.”<br />

Reinier van den Berg<br />

Reinier van den Berg is meteoroloog, werkzaam bij weerinstituut<br />

MeteoGroup Nederland. Hij is bekend van RTL 4 waarvoor hij<br />

vanaf de start van commerciële televisie, in 1989, het weer presenteert.<br />

Vanwege zijn tomeloze inzet op het vlak van duurzaamheid<br />

staat Reinier sinds 2012 ook in de duurzame top 100 van Trouw. Reinier<br />

is betrokken met de planeet en alles wat daarop leet komt ook<br />

tot uiting in zijn diverse ambassadeurschappen, voor organisaties als<br />

Trees for All, Wereldnatuurfonds en Light for the World.<br />

reiniervandenberg@speakersacademy.nl<br />

© PLAATJEVANKAATJE.NL<br />

“Europa wordt geteisterd door vier crises.”<br />

drs. Arend Jan Boekestijn<br />

Arend Jan Boekestijn studeerde geschiedenis en politieke wetenschappen<br />

aan de Vrije Universiteit. Vanaf 1989 is hij werkzaam bij de<br />

vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Van 2003 tot 2006<br />

was hij lid van de klankbordgroep van de Nederlandse minister van<br />

Defensie. Vanaf november 2006 tot november 2009 was hij lid van de<br />

Tweede Kamer voor de VVD-fractie met de portefeuilles defensie en<br />

ontwikkelingssamenwerking. In november 2009 verscheen 'De prijs<br />

van een slecht geweten'. In dit boek wordt de ontwikkelingsindustrie<br />

aan de kaak gesteld. In 2013 verscheen 'Een onvolkomen Unie', over<br />

Europa en de eurocrisis.<br />

arendjanboekestijn@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

227

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Wij willen altijd nummer één zijn.”<br />

Frank de Boer &<br />

Ronald de Boer<br />

Frank de Boer is coach en voormalig profvoetballer. Hij werd in<br />

december 2010 hoofdtrainer van AFC Ajax. Als speler kwam De Boer<br />

onder meer 10,5 seizoen uit voor AFC Ajax en 4,5 voor FC Barcelona.<br />

Daarnaast speelde hij 112 interlands voor het Nederlands voetbaleltal,<br />

waarvan hij ook een tijd aanvoerder was. Ronald de Boer is<br />

bekend van zijn succesvolle voetbalcarrière. De absolute hoogtepunten<br />

die waren in 1995 toen won hij met Ajax de Champions League.<br />

In 1998 schopte hij het met het Nederlands eltal tot de halve inale tijdens<br />

het WK in Frankrijk.<br />

frankdeboerronalddeboer@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN ROELF DE BOER<br />

“Een van de grootste verschillen tussen<br />

het bedrijfsleven en de politiek is dat het<br />

bedrijfsleven winst moet maken en altijd<br />

moet zorgen voor continuïteit.”<br />

Roelf de Boer<br />

Roelf de Boer. voormalig vice-premier en minister van Verkeer en<br />

Waterstaat, zat namens de LPF als minister in het eerste kabinet Balkenende.<br />

Voordien was hij werkzaam in het watervervoer, onder<br />

meer als directeur van Lehnkering en EWT Holding. In 2001-2002<br />

was hij voorzitter van de Kamer van Koophandel van Rotterdam. Per<br />

2008 is Roelf de Boer algemeen voorzitter van de RAI Vereniging.<br />

roelfdeboer@speakersacademy.nl<br />

228 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Er moet automatisch geld gaan naar<br />

landen die het moeilijk hebben.”<br />

dr. Mathijs Bouman<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Dr. Mathijs Bouman is econoom, journalist, beurs- en economisch<br />

commentator bij RTL Z en geet lezingen. Na zijn promotie in 1998<br />

was hij onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam,<br />

de Vrije Universiteit en de Universiteit Leiden. Vervolgens was hij<br />

adjunct-hoofdredacteur van FEM Business. Tussen 2003 en 2005<br />

werkte hij voor De Nederlandsche Bank. Boeken van Bouman zijn<br />

onder andere: 'Hollandse Overmoed, waarom de beste economie<br />

van de wereld ontspoorde' (2006) en 'De elektrische spijkerbroek en<br />

andere avonturen in de economie' (2010).<br />

mathijsbouman@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN JACQUES BRINKMAN<br />

“Wederzijds vertrouwen is de basis van<br />

alles.”<br />

Jacques Brinkman<br />

Jacques Brinkman was jarenlang de hockeyer met de meeste interlands<br />

achter zijn naam. In totaal speelde hij 337 interlands voor het<br />

Nederlands team waarin hij 84 goals maakte en was van 1988 tot 2000<br />

vier keer aanwezig op de Olympische Spelen. Naast olympisch kampioen<br />

in 1996 en 2000 werd Jacques twee keer wereldkampioen, eenmaal<br />

Europees kampioen en won hij drie keer de Champions Trophy.<br />

Tijdens zijn sportcarrière als actief hockeyer begon Jacques ook als<br />

zelfstandig ondernemer.<br />

jacquesbrinkman@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

229

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Leerkrachten gaan vaak op zoek naar<br />

nieuwe methodes als leerlingen iets niet<br />

onder de knie krijgen.”<br />

Pedro De Bruyckere<br />

Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog aan de Arteveldehogeschool<br />

in Gent en verdiept zich al jaren in de leefwereld van jongeren<br />

en is een zelfverklaarde verslaafde aan populaire cultuur. Hij<br />

doctoreert aan de universiteit van Antwerpen over authenticiteit in<br />

het onderwijs. Samen met Bert Smit schreef hij 'Is het nu generatie<br />

X, Y of Einstein?', 'De jeugd is tegenwoordig' en 'Ik was 10 in <strong>2015</strong>'.<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

pedrodebruyckere@speakersacademy.nl<br />

© FRITS VAN ELDIK<br />

“Als ik een probleem tegenkom, los ik het<br />

op. Een probleem is een uitdaging.”<br />

Tom Coronel<br />

Tom Coronel is ondernemer en autocoureur, bekend als autocoureur<br />

in verschillende raceklassen. Hij heet meegereden in races als<br />

de DTCC, Dakar, 24 hrs Nurnburgring, het ETCC, WTCC en de Le<br />

Mans Series. Naast autocoureur is Tom Coronel succesvol ondernemer.<br />

Hij heet Create2Fit opgericht, wat het moederbedrijf is van vele<br />

elektronica gerelateerde bedrijven. In 2011 werd hij door Emerce verkozen<br />

tot E-Commerce man van 2011.<br />

tomcoronel@speakersacademy.nl<br />

230 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH © ROGIER VELDMAN<br />

“De opkomst van duurzaamheid is niet<br />

meer te stuiten”<br />

dr. Jacqueline Cramer<br />

Jacqueline Cramer studeerde in 1976 af als biologe aan de Universiteit<br />

van Amsterdam. Sinds oktober 2010 is ze hoogleraar Duurzaam<br />

Innoveren aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit<br />

Utrecht. Daarvoor was ze hoogleraar Milieumanagement in organisaties<br />

aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, hoogleraar aan<br />

de Katholieke Universiteit Brabant en bijzonder hoogleraar milieukunde<br />

aan de Universiteit van Amsterdam. Cramer maakt zich al haar<br />

leven lang hard voor een beter milieu. In de jaren tachtig als milieuactivist,<br />

later als wetenschapper, en van 2007 tot 2010 als minister<br />

van VROM.<br />

jacquelinecramer@speakersacademy.nl<br />

“Bij mij binnen is het donker, buiten<br />

schijnt de zon.”<br />

Jules Deelder<br />

Jules Deelder is een Nederlandse dichter, voordrachtskunstenaar<br />

of performer en schrijver en staat ook bekend als de 'De nachtburgemeester<br />

van Rotterdam'. Naast dichter en schrijver is Deelder een performer,<br />

(jazz-)drummer, en verstokt fan van de voetbalclub Sparta.<br />

Zijn liefde voor voetbal vlamt op als zijn vader hem meeneemt naar<br />

een voetbalwedstrijd van Sparta. Zijn passie voor jazz ontwikkelt zich<br />

tot een verbazingwekkende kennis over deze muziekstijl. In 1988 ontving<br />

Deelder de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre. In 2005<br />

werd hem de Tollens-prijs toegekend.<br />

julesdeelder@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

231

© ANNALEEN LOUWES © OLAF KRAAK<br />

“Ik ontwerp vanuit mijn eigen levensvisie<br />

en streef ernaar om het zelfvertrouwen<br />

van vrouwen te vieren en te accentueren.”<br />

Marlies Dekkers<br />

Marlies Dekkers is een Nederlandse modeontwerpster die internationaal<br />

doorbrak met haar lingerielijn Undressed. De ontwerpen van<br />

Marlies Dekkers worden internationaal als baanbrekend, trendsettend<br />

en innovatief gezien. Zij is onderscheiden als Zakenvrouw van<br />

het jaar 2007 en heet meerdere prijzen gewonnen voor haar producten.<br />

marliesdekkers@speakersacademy.nl<br />

“Met elk boek dat iemand leest, wordt<br />

zijn of haar wereld een beetje groter. Een<br />

betere reden om te lezen is er niet.”<br />

Midas Dekkers<br />

Midas Dekkers is een Nederlandse bioloog en schrijver van ictie en<br />

non-ictie voor kinderen en volwassenen. Op televisie heet hij meerdere<br />

programma's gemaakt, zowel voor volwassenen als voor kinderen.<br />

Naast drie Zilveren Grifels en twee Vlag en Wimpels, werd<br />

hij onder andere benoemd tot Mercur Columnist van het jaar 2002,<br />

won hij samen met het programma 'Vroege Vogels' de Prins Bernhard<br />

Cultuurfondsprijs voor Natuurbehoud in 1994 en de Eureka Wetenschapsprijs<br />

2003.<br />

midasdekkers@speakersacademy.nl<br />

232 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH © SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Wie met andere ogen zou kijken, zou<br />

andere waarnemingen doen.”<br />

Johan Doesburg<br />

Johan Doesburg is debatexpert, spreker en moderator. Hij vertegenwoordigde<br />

Nederland tweemaal op de wereldkampioenschappen<br />

debatteren, was oprichter en directeur van het Nederlands Debat<br />

Instituut en presenteerde onder meer NCRV Nachtlicht en AVRO De<br />

Nacht - dienst op radio 1. Hij presenteert congres - sen, fora en debatten,<br />

modereert besloten bijeenkomsten en traint onder meer politici,<br />

bestuurders en diplomaten. Als moderator staat Johan Doesburg<br />

garant voor een hoge mate van interactie, verrassende wendingen en<br />

snelle perspectiefwisselingen.<br />

johandoesburg@speakersacademy.nl<br />

“Zingeving is onmisbaar voor echte<br />

innovatie.”<br />

Harm Edens<br />

Harm Edens is presentator van 'BNR Mediazaken', hét radioprogramma<br />

over van reclame, marketing en media. Bij het grote publiek<br />

is Harm bekend als presentator van het programma 'Dit was het<br />

nieuws', 14 jaar bij de TROS, en een 6 jaar bij RTL 4. Ook schrijt hij<br />

columns voor de Linda! en Broadcast <strong>Magazine</strong>. Eerder schreef hij<br />

mee aan comedyseries als 'Het zonnetje in huis', 'Sam Sam' en 'In de<br />

Vlaamsche Pot'.<br />

harmedens@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

233

© MBIS 2013 © EVERT-JAN DANIELS<br />

“Volgens mij moeten we niet van boven<br />

naar beneden werken, maar van<br />

beneden naar boven.”<br />

dr. Steven van Eijck<br />

Dr. Steven van Eijck is door de regering Balkenende-II benoemd tot<br />

commissaris jeugd- en jongerenbeleid. Van Eijck was van 1 augustus<br />

2006 tot 1 augustus 2014 onahankelijk bestuursvoorzitter van de<br />

Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Eerder werkte Van Eijck<br />

voor de Erasmus Universiteit en het Instituut Fiscale Kennisoverdracht<br />

en was hij docent economie aan de Hogeschool voor Economische<br />

Studies en namens de LPF staatssecretaris van Financiën in<br />

het eerste kabinet Balkenende. De stad Rotterdam heet hem in 2007<br />

de Wolfert van Borselenpenning toegekend.<br />

stevenvaneijck@speakersacademy.nl<br />

“Het adequaat beveiligen van informatie<br />

en het beheersen van risico's vereist<br />

dat je dit meeneemt in elk onderdeel<br />

van je bedrijf en hiervoor processen en<br />

structuur aanbrengt.”<br />

Don Eijndhoven<br />

Don Eijndhoven is expert op het gebied van Cyber Security, digitale<br />

geopolitiek, informatiebeveiliging en oorlogsvoering in het digitale<br />

domein. Hij is oprichter van de Dutch Cyber Warfare Community,<br />

een platform voor iedereen die werkt binnen de Nederlandse sector<br />

van digitale oorlogsvoering. Hij schrijt periodiek voor diverse websites<br />

en tijdschriten en staat geregeld als spreker op het podium voor<br />

onderwerpen als digitale spionage en oorlogsvoering, misdaad via<br />

het internet, identiteitsfraude en de internationale politiek rondom<br />

cyber.<br />

doneijndhoven@speakersacademy.nl<br />

234 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN BRIAN FARLEY © MET DANK AAN JORUS EVERAERD<br />

“Niemand kan de toekomst voorspellen.<br />

Maar als je lijn schept in de wirwar aan<br />

technologische ontwikkelingen om ons<br />

heen, wordt de richting opeens super<br />

duidelijk.”<br />

drs. Jorus Everaerd<br />

Techwatcher Jorus Everaerd leert je sneller te denken dan je concurrent,<br />

enthousiasmeert en roept op tot actie. Na een carrière bij grote<br />

'corporates' en als oprichter van een succesvolle start-up in huisautomatisering,<br />

besloot Jorus te gaan studeren aan de prestigieuze Singularity<br />

University in Silicon Valley.<br />

joruseveraerd@speakersacademy.nl<br />

“Stay in control of those things you have<br />

within your control and let the rest go,<br />

stay in the moment, develop yourself<br />

to the best of your ability and compete,<br />

compete, compete!”<br />

Brian Farley<br />

De uit Methuen (Massachusetts) akomstige Brian Farley werd als pitcher<br />

met een fastball van 92 mijl in de zesde ronde gedrat door de<br />

St. Louis Cardinals. Vanaf 2000 raakt Farley betrokken bij het Nederlands<br />

nationale team. In 2010 werd Farley aangesteld als bondscoach<br />

van het Nederlands honkbalteam. Hij leidde het team naar een historische<br />

prestatie, na twee keer winnen van Cuba behaalden zij een<br />

gouden medaille. Door deze unieke prestatie werd Farley in 2011<br />

benoemd tot de ridder in de Orde van Oranje-Nassau en Coach of<br />

the Year.<br />

brianfarley@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

235

© ROY BEUSKER<br />

“De Tweede Kamer zou een afspiegeling<br />

van onze samenleving moeten zijn.”<br />

Annemarie van Gaal<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder. Zij is bekend<br />

van televisieprogramma's als 'Dragon's Den' (KRO), 'Ten einde raad'<br />

(NCRV) en 'Dubbeltje op zijn kant' (RTL 4). Daarnaast schrijt zij<br />

wekelijkse columns in het Financieele Dagblad over ondernemerschap<br />

en het snijvlak tussen politiek en de economie, Annemarie van<br />

Gaal praat gepassioneerd over alle aspecten van het ondernemerschap,<br />

waarbij lef en innovatie altijd een grote rol spelen.<br />

annemarievangaal@speakersacademy.nl<br />

© MARCEL KRIJGER<br />

“Haal het optimale rendement<br />

uit uw team!”<br />

Robin van Galen<br />

Robin van Galen nam als coach deel aan de Olympische Spelen in<br />

2008. Hij begeleidde het Nederlandse damesteam naar de Olympische<br />

titel. Na aloop kreeg hij uit handen van Erica Terpstra de medaille<br />

voor beste Nederlandse coach op de Olympische Spelen. Robin van<br />

Galen is in zijn 25-jarige loopbaan onder meer coach geweest bij HZC<br />

De Robben, GZC/Donk en UZSC en diverse malen bondscoach van<br />

verschillende vertegenwoordigende teams.<br />

robinvangalen@speakersacademy.nl<br />

236 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN QUINSY GARIO<br />

“Het gaat mij om het aanzwengelen van<br />

het intercultureel dialoog in alle lagen<br />

van de samenleving.”<br />

Quinsy Gario<br />

Gario is in het nieuws gekomen met zijn kunstproject 'Zwarte Piet<br />

is racisme'. Bewapend met brede kennis over het onderwerp en zijn<br />

lach zorgde hij ervoor dat mensen stelling namen over iets waar ze<br />

tot dan toe onverschillig over leken te zijn. Het project heet nationaal<br />

en internationaal veel teweeg gebracht. In 2011 won hij MC heater's<br />

heatermakersprijs. Vanaf september 2014 presenteert hij een<br />

eigen actualiteitenprogramma genaamd 'Tijd Met Quinsy' op televisiezender<br />

RTV-7.<br />

quinsygario@speakersacademy.nl<br />

© STIJN GHIJSEN<br />

“Patiënten willen worden behandeld,<br />

maar alle mensen willen worden gezien.”<br />

Jacobine Geel<br />

Jacobine Geel is sinds 1 september 2013 bestuursvoorzitter van GGZ<br />

Nederland, de brancheorganisatie van de geestelijke gezondheidszorg.<br />

Geel studeerde theologie aan de Vrije Universiteit. In de afgelopen<br />

jaren combineerde zij haar werk als presentator voor de NCRV<br />

met diverse bestuurlijke en maatschappelijke functies. Zo was zij<br />

onder andere voorzitter van het Burgerforum Kiessstelsel en onafhankelijk<br />

voorzitter van de commissie Nieuwe Woorden, Nieuwe<br />

Beelden van het CDA. Sinds mei 2014 is zij ook voorzitter van Oikocredit<br />

Nederland, een beleggingsfonds dat zich richt op eerlijke inanciering<br />

in ontwikkelingslanden.<br />

jacobinegeel@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

237

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Kies voor verandering van buiten.”<br />

drs. Yuri van Geest<br />

Yuri van Geest is auteur van het boek 'Exponential Organizations'<br />

(2014). Hij is professioneel innovator, oicieel ambassadeur voor<br />

Nederland van de Singularity University, oprichter van Singularity<br />

University Netherlands sinds <strong>2015</strong>, internationaal keynote spreker en<br />

mede-oprichter van Quantiied Self Europe, Lean Startup Nederland<br />

en TEDx Amsterdam. In 2010 was hij als eerste Nederlander alumnus<br />

van de Singularity University in Silicon Valley. Yuri van Geest neemt<br />

zijn rol als innovator serieus en deelt zijn kennis met talloze startups.<br />

yurivangeest@speakersacademy.nl<br />

© NICO KROON<br />

“Wij zijn nog niet misbaar in de<br />

sportjournalistiek.”<br />

Jack van Gelder<br />

Vanaf 1976 tot medio <strong>2015</strong> is Jack van Gelder werkzaam voor de<br />

NOS als radiosportverslaggever. In het NOS radioprogramma 'Langs<br />

de Lijn' doet Jack Van Gelder onder andere verslag van de voetbalwedstrijden<br />

van het Nederlands eltal. Jack van Gelder is daarbij<br />

bekend om zijn unieke, zeer enthousiaste manier van commentaar<br />

geven. Tegenwoordig doet Jack van Gelder verslag bij de televisiezender<br />

Sport1. In 2014 won hij de heo Koomen-award voor beste radioverslag<br />

van een sportwedstrijd.<br />

jackvangelder@speakersacademy.nl<br />

238 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© BO GORT © ED VAN DE POLL<br />

“Alles wat je zelf in de hand hebt, draagt<br />

bij aan het behalen van succes. Dat wat<br />

je niet kunt controleren, moet je geen rol<br />

laten spelen in het succes.”<br />

Toon Gerbrands<br />

Toon Gerbrands heet veel successen achter zijn naam staan, zowel<br />

in de topsport als in diverse managementfuncties. Zijn visie en werkwijze<br />

heet hij beschreven in een aantal succesvolle boeken: 'De<br />

Lerende Winnaar', 'Inspiratie, coachen en presteren' en zijn recente<br />

succesvolle uitgave: 'De Succescrisis'. Na 12 succesvolle seizoenen<br />

bij AZ maakte hij in 2014 de overstap naar Eindhoven als algemeen<br />

directeur bij de voetbalclub PSV. Ook daar was hij direct succesvol<br />

en won in zijn eerste jaar direct het landskampioenschap met de club<br />

uit Eindhoven.<br />

toongerbrands@speakersacademy.nl<br />

“Het enige dat telt is immers genieten van<br />

het leven. En dat doen we het liefst buiten.<br />

Aan de lange tafel onder de platanen, met<br />

goeie vrienden, lekker eten en mooie<br />

wijn.”<br />

Ilja Gort<br />

Ilja Gort is componist van reclametunes voor onder andere Nescafé,<br />

Randstad, KLM en Heineken. Bekender is hij als wijnboer in Frankrijk<br />

en schrijver. Van zijn hand verschenen boeken als: 'Leven als Gort<br />

in Frankrijk', 'Met Gort de Boer op' en 'Het Wijnsurvivalboek'. In<br />

juli 2008 publiceerde Gort zijn eerste roman: 'Het Merlot Mysterie',<br />

wederom een bestseller. In <strong>2015</strong> kwam 'Château Fatale' uit, een wijnthriller.<br />

iljagort@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

239

© NICK VAN ORMONDT © SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Als ik me over één ding boos maak, is het<br />

ongelijkheid.”<br />

Charles Groenhuijsen<br />

Charles Groenhuijsen werkt vanuit Nederland en de VS als schrijver,<br />

columnist, consultant en spreker.Hij is al 35 jaar actief in de journalistiek<br />

waarbij hij brede ervaring opbouwde bij geschreven media. Ook<br />

werkte Charles 23 jaar bij de publieke omroep als presentator en correspondent.<br />

Hij schreef naast talloze columns de bestsellers 'Amerikaanse<br />

Zaken' en 'Amerikanen zijn niet gek'.<br />

charlesgroenhuijsen@speakersacademy.nl<br />

“Ik moet mezelf steeds opnieuw<br />

uitvinden.”<br />

Angela Groothuizen<br />

Angela Groothuizen is zangeres, presentatrice en actrice. Ze werd<br />

bekend bij het grote publiek als zangeres bij de Dolly Dots en is sindsdien<br />

(co)presentatrice van vele televisieprogramma's als 'Wie is de<br />

mol?' en 'X-Factor' en zangcoach bij he Voice of Holland. Sinds 2007<br />

is Angela Groothuizen ambassadeur van vrouwenfonds Mama Cash.<br />

Groothuizen werd in 2012 onderscheiden als Ridder in de Orde van<br />

Oranje-Nassau.<br />

angelagroothuizen@speakersacademy.nl<br />

240 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© ROY BEUSKER<br />

“Mijn motto is: doe mooie dingen met je<br />

leven.”<br />

Pieter Jan Hagens<br />

Pieter Jan Hagens is als presentator van de televisieprogramma's 'Een<br />

Vandaag', 'Buitenhof ' en 'Gesprek met de minister-president' het<br />

journalistieke gezicht van de AVROTROS. Eerder maakte hij voor<br />

deze omroep de bekroonde biograiereeks 'Hoge Bomen' en presenteerde<br />

hij vier seizoenen lang het populaire 'Wie is de Mol?. Zijn<br />

omroeploopbaan begon in december 1981 bij de VARA, waar hij een<br />

reeks uiteenlopende radioprogramma's presenteerde, zoals 'Woensdageditie',<br />

'Verrukkelijke Vijtien' en 'Spijkers met Koppen'.<br />

pieterjanhagens@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN BORIS VAN DER HAM<br />

“Eerlijkheid is uiteindelijk toch de beste<br />

politieke 'spin'.”<br />

Boris van der Ham<br />

Boris van der Ham studeerde geschiedenis en voltooide de Toneelacademie<br />

Maastricht. Hij was daarna tien jaar lang een spraakmakend<br />

Nederlandse politicus voor D66. Hij werd meerdere malen met voorkeurstemmen<br />

gekozen en diende vele initiatiefwetsvoorstellen in. In<br />

2012 besloot hij tot een politieke 'time out' om een frisse neus buiten<br />

de politiek te halen. Hij bekleedt nu meerdere bestuurlijke functies,<br />

en is schrijver. In 2012 werd Van der Ham gekozen tot voorzitter van<br />

het Humanistisch Verbond.<br />

borisvanderham@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

241

© HEIDI DE GIER<br />

“Niet stoppen met vragen stellen!”<br />

prof. dr. Bas Haring<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Bas Haring denkt & vraagt, schrijt & spreekt. Op een heldere en<br />

prikkelende manier probeert hij wetenschap en ilosoie betekenis te<br />

geven voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken,<br />

columns en het maken van tv-programma's. Bas Haring is hoogleraar<br />

aan Universiteit Leiden waar hij de leerstoel 'publiek begrip van<br />

wetenschap' bekleedt en hij is oprichter van het masterprogramma<br />

'Media Technology' voor creatieve wetenschap.<br />

basharing@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN GERDA HAVERTONG<br />

“Kinderen willen geleid worden. Maar ze<br />

willen ook atasten. En die gelegenheid<br />

moeten ze krijgen.”<br />

Gerda Havertong<br />

Gerda Havertong, actrice en zangeres, is bij het grote publiek bekend<br />

van haar rol in 'Sesamstraat'. Met haar rol in 'Sesamstraat' is ze dicht<br />

bij haar educatieve wortels gebleven. Gerda Havertong is heet Stichting<br />

Wiesje opgericht, met als doelstelling het verbeteren van de zorg<br />

voor dementerenden in Suriname.<br />

gerdahavertong@speakersacademy.nl<br />

242 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“Een conlict is een niet-uitgesproken<br />

verschil van mening.”<br />

Tom van 't Hek<br />

Tom van 't Hek is radiopresentator en gastspreker, voormalig tophockeyer<br />

en oud-bondscoach van het Nederlands dameshockeyeltal.<br />

In oktober 1994 volgde hij bondscoach Bert Wentink van de Nederlandse<br />

vrouwenselectie op, die was opgestapt. Onder zijn leiding won<br />

de nationale ploeg een aantal onderscheidingen, waaronder brons bij<br />

de Olympische Spelen in 1996 en 2000. Vanaf 2013 presenteert Van 't<br />

Hek het ochtendprogramma bij BNR Nieuwsradio.<br />

tomvanthek@speakersacademy.nl<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Het is echt ouderwets journalistiek<br />

handwerk om zaken terug te brengen<br />

tot wat ze zijn en ze ook voor mensen die<br />

geen experts zijn begrijpelijk te maken.”<br />

Roelof Hemmen<br />

Roelof Hemmen is anchorman van het RTL Nieuws en presentator bij<br />

BNR Nieuwsradio. Hij begon zijn carrière als politieverslaggever bij<br />

de Haagsche Courant, werkte voor de Telegraaf en vond daarna zijn<br />

stek bij het RTL Nieuws, als parlementair en algemeen verslaggever<br />

en de laatste jaren als presentator. Hij is door zijn ruime ervaring en<br />

kennis op vele terreinen inzetbaar voor het leiden van bijeenkomsten<br />

en gesprekken over vrijwel alle onderwerpen.<br />

roelohemmen@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

243

© MET DANK AAN GERRIT HIEMSTRA<br />

“Als de winter dichterbij komt, krijgen<br />

we drie vragen die we nooit meer willen<br />

horen.”<br />

Gerrit Hiemstra<br />

Gerrit Hiemstra is sinds de voltooiing van zijn studie Landbouwtechniek<br />

aan de Landbouwuniversiteit Wageningen in 1986 werkzaam in<br />

de meteorologie. Na zijn studie begon hij in 1986 als meteoroloog<br />

bij Meteo Consult. In 1995 werd hij hoofd van de operationele meteorologische<br />

dienst van het KNMI op Schiphol. In 1996 begon hij bij<br />

DLV Adviesgroep te Wageningen met de ontwikkeling van meteorologische<br />

advies- en consultancy-activiteiten voor de groene sector<br />

onder de naam DLV Meteo. Eind 2001 zijn deze activiteiten ondergebracht<br />

in de nieuwe onderneming MeteoVista. Naast de weerpresentaties<br />

bij het NOS Journaal werkt Hiemstra als meteorologisch<br />

adviseur mee aan verschillende meteorologische projecten.<br />

gerrithiemstra@speakersacademy.nl<br />

© ENITH STENHUYSEN<br />

“Het leven is een synoniem voor geluk<br />

hebben.”<br />

Myrthe Hilkens<br />

Myrthe Hilkens is journalist, schrijfster, columniste en voormalig lid<br />

van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. Ze heet onder<br />

andere gewerkt voor BN De Stem en De Pers en meegewerkt aan vele<br />

televisieprogramma's, bijvoorbeeld als tafeldame bij 'De wereld draait<br />

door'. In 2008 schreef zij 'McSex, de pornoicatie van de samenleving'.<br />

myrthehilkens@speakersacademy.nl<br />

244 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN JEROEN OERLEMANS<br />

“Wat is muziek? Alles is muziek waar wij<br />

als muziek naar luisteren.”<br />

prof. dr. Henkjan Honing<br />

Henkjan Honing studeerde in Utrecht, Stanford en Londen en is als<br />

KNAW-Muller hoogleraar muziekcognitie verbonden aan de Universiteit<br />

van Amsterdam. Hij heet zich laten kennen als een gepassioneerd<br />

voorvechter van dit nieuwe interdisciplinaire vakgebied, dat<br />

ons fundamentele inzichten verschat in de rol van perceptie, emotie,<br />

geheugen, aandacht en verwachting in het luisteren naar muziek. Tot<br />

1992 had Honing zijn eigen jazz-kwartet, ook was hij onder andere<br />

lid van het gamelanensemble Gending.<br />

henkjanhoning@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN STUDIO OOSTRUM<br />

“Op naar 2030... ben jij er klaar voor?”<br />

Richard van Hooijdonk<br />

Trendwatcher en futurist Richard van Hooijdonk neemt je mee naar<br />

een inspirerende toekomst die leven, werken en ondernemen drastisch<br />

gaat veranderen. Nieuwe technologie zal impact hebben op alles<br />

wat we doen. Richard van Hooijdonk begon zijn carrière bij banken,<br />

uitgevers en technologiebedrijven. Daar werd hij strategisch adviseur<br />

en onderdeel van management teams, directies en Raad van Bestuur.<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

245

© FRANS JANSEN<br />

“Het is een startpunt voor creativiteit<br />

vind ik, je kwetsbaar op durven stellen.”<br />

Carice van Houten<br />

Carice van Houten is actrice, zangeres, radiopresentatrice en ambassadeur<br />

van het Wereld Natuur Fonds. Ze is winnaar van vijf Gouden<br />

Kalveren, zes Rembrandt Awards en tal van andere prijzen. Haar met<br />

een Gouden Kalf bekroonde rol in 'Zwartboek' (2006) betekende de<br />

start van een internationale carrière. Op 1 december 2014 won zij<br />

in Ierland een Angela Award. Vanaf 2012 vertolkt zij de rol van Melisandre<br />

in de wereldwijd bekeken serie 'Game of hrones'.<br />

caricevanhouten@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Haal eruit wat erin zit. Het leven is één<br />

groot cadeau en je moet er zelf iets moois<br />

van maken!”<br />

Aldith Hunkar<br />

Aldith Hunkar is 'global freestyle multimedia journalist'. Ze is vooral<br />

bekend als tv-presentator bij NOS Journaal, Jeugdjournaal, NOS<br />

Actueel en tal van sociaal-culturele radio- en televisieprogramma's<br />

bij andere omroepen. Sinds 1997 werkt zij zelfstandig en combineert<br />

zij haar verschillende competenties en passies in haar bedrijf HunkarT.<br />

Aldith wordt veel gevraagd als dagvoorzitter of presentator op<br />

het gebied van gezondheid, jongeren, onderwijs, cultuur, milieu en<br />

ontwikkeling.<br />

aldithhunkar@speakersacademy.nl<br />

246 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© TEDX DELFT<br />

“Wat wil je later worden? Uitvinder!<br />

Zolang genoeg kinderen dat blijven<br />

roepen komt het wel goed met de wereld.”<br />

dr. ir. Rolf Hut<br />

Rolf Hut is wetenschapper aan de TU Delt en lost zijn problemen<br />

met een 'MacGyver-instelling' op. Hij maakt meetapparatuur van<br />

consumentenelektronica. Hij zoekt nieuwe inzichten in bestaande<br />

openbare databronnen en motiveert studenten om te leren door te<br />

ontdekken, te bouwen en te doen. Daarnaast is hij duizendpoot en<br />

heet hij een brok energie die hij gebruikt om evenementen op te zetten.<br />

Hut is publiek spreker over techniek en wetenschap en schrijt<br />

een maandelijkse column in de Volkskrant over techniek voor in huis.<br />

rolhut@speakersacademy.nl<br />

© KRISTIAN AARTUN<br />

“Het Engelse FAIL is niet voor niets een<br />

akorting: First Attempt In Learning.”<br />

prof. dr. Paul Louis Iske<br />

Paul Iske is hoogleraar Open Innovation & Business Venturing aan<br />

de School of Business and Economics van de Universiteit Maastricht.<br />

Hij houdt zich hier vooral bezig met diensteninnovatie en sociale<br />

innovatie, met als specialiteit 'Combinatoric Innovation'. Hij was tot<br />

medio <strong>2015</strong> verbonden als Chief Dialogues Oicer bij ABN AMRO.<br />

Hij legt verbindingen om daarmee mogelijkheden voor innovatieve<br />

en duurzame waardecreatie te creëren. Paul is oprichter van het Instituut<br />

voor Briljante Mislukkingen, met als doel begrip te kweken voor<br />

de complexiteit van innovatie en ondernemen.<br />

paullouisiske@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

247

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Innovatief ondernemerschap brengt<br />

Nederland groei en concurrentiekracht.”<br />

mr. drs. Jan Kees de Jager<br />

Jan Kees de Jager is een Nederlands politicus en econoom. Na zijn<br />

werkzaamheden bij het Innovatieplatform werd hij door toenmalig<br />

minister-president Jan Peter Balkenende gevraagd als staatssecretaris<br />

van Financiën in het kabinet Balkenende IV. In februari 2010 werd hij<br />

minister van Financiën, om aansluitend in het kabinet Rutte I terug te<br />

keren in deze functie. Jan Kees de Jager is, na zes jaar bewindspersoon<br />

in crisistijd te zijn geweest, weer zelfstandig ondernemer en is sinds 1<br />

november 2014 werkzaam als CFO bij KPN.<br />

jankeesdejager@speakersacademy.nl<br />

© LOEK VAN DER KILS<br />

“Charme is het beste wapen.”<br />

heo Jansen<br />

Sinds 1990 construeert kunstenaar heo Jansen 'strandbeesten' van<br />

ordinaire pvc-buizen. Deze beesten zijn dus niet gemaakt van eiwit<br />

zoals de bestaande vormen van leven, maar van een ander oermateriaal:<br />

elektriciteitsbuizen van pvc. De daarvan gemaakte skeletten zijn<br />

in staat te lopen. Naast het schrijven van boeken en de wereldwijde<br />

exposities met zijn strandbeesten, verzorgt heo Jansen tot ver over<br />

de nationale landsgrenzen lezingen over zijn creaties.<br />

theojansen@speakersacademy.nl<br />

248 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© KAREN SCHEFFERS<br />

“Wetenschap is een manier van kijken<br />

naar de wereld. Het is de meest<br />

betrouwbare manier om iets te begrijpen.”<br />

Diederik Jekel<br />

Diederik Jekel legt op onnavolgbare wijze bètawetenschappen uit op<br />

radio, televisie, internet en in een boek. In 2014 schreef hij het boek<br />

'Bèta voor Alpha's'. Ook schreef hij vele artikelen voor de wetenschappelijke<br />

site Noorderlicht van de VPRO en heet meerdere televisieprogramma's<br />

gemaakt en gepresenteerd. Waaronder: 'Met de kennis van<br />

nu', 'Huisje Boompje Beestje', NOS Journaal en 'De Nationale Wetenschapsquiz<br />

Junior'. Als wetenschappersjournalist is hij vaak te zien bij<br />

'De wereld draait door'.<br />

diederikjekel@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN STINE JENSEN<br />

“Denken is van mening durven<br />

veranderen.”<br />

dr. Stine Jensen<br />

Stine Jensen is ilosoof, schrijver en programmamaker bij HUMAN.<br />

Ze studeerde literatuurwetenschap en ilosoie in Groningen, waarna<br />

ze verder ging aan de Universiteit van Maastricht en promoveerde.<br />

Zij is auteur van boeken als 'Dokter Jazz', 'Dus ik ben' en 'Turkse<br />

Vlinders'. In <strong>2015</strong> werd haar kinderboek 'Lieve Stine, weet jij het?'<br />

bekroond met de zilveren grifel. Zij is vaak geziene gast bij praatprogramma's<br />

als 'Het hoogste woord' en 'Jinek', maar maakt ook haar<br />

eigen programma's bij HUMAN.<br />

stinejensen@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

249

© NICK VAN ORMONDT<br />

“Je kunt veel vragen aan mensen, als je<br />

dat maar vanuit goede intenties doet.”<br />

Astrid Joosten<br />

Astrid Joosten is Nederlands presentatrice, schrijfster en actrice.<br />

In 1983 maakte zij haar debuut op de Nederlandse televisie als<br />

omroepster bij de VARA. Ook schreef zij de boeken 'Verboden liefdes',<br />

'Dat zoeken we op', 'Gek op wijn' en 'Vrouwen gek op wijn'. Ze is<br />

al bijna 25 jaar het vertrouwde gezicht van de kennisquiz '2 voor 12' en<br />

presenteert ze de satirische consumentenrubriek 'Kanniewaarzijn'.<br />

astridjoosten@speakersacademy.nl<br />

© ANNEMIEKE VAN DER TOGT - TOGTSTRIP FOTOGRAFIE<br />

“Op het moment dat je niet meer wil,<br />

moet je juist gaan!”<br />

Geraldine Kemper<br />

Geraldine Kemper is televisiepresentatrice van BNN. Ze won haar<br />

baan bij BNN door de talentenjacht ‘Sterretje gezocht’ te winnen. Ze<br />

bewees in dit programma dat ze een durfal is en liet in één klap aan<br />

heel Nederland zien wat ze in haar mars heet. Ze mocht zichzelf bij<br />

BNN vervolgens bewijzen als presentatrice van het programma 'Try<br />

before you die'.<br />

geraldinekemper@speakersacademy.nl<br />

250 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© ROY BEUSKER<br />

“De vrolijke exuberantie van de<br />

opkomende rijken en het melancholieke<br />

verval van de oude families fascineren<br />

mij.”<br />

Jort Kelder<br />

Journalist en presentator Jort Kelder is een van de meest (terug)<br />

gevraagde dagvoorzitters. Logisch. Kelder combineert journalistieke<br />

scherpte met lichtvoetigheid, waardoor ogenschijnlijk zware onderwerpen<br />

soepel worden geserveerd. Kelders specialismes zijn economie<br />

en inanciën, politieke, de oude en nieuw elites, tradities en<br />

etiquette. Dat laatste vooral vanwege zijn rol als bedenker van het succesvolle<br />

tv-programma 'Hoe heurt het eigenlijk?’. Naast dagvoorzitterschappen<br />

en debatten verzorgt Jort Kelder presentaties over geld<br />

(Rijk worden - de regels) en carrière maken.<br />

jortkelder@speakersacademy.nl<br />

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“Wat schaars is, krijgt weer waarde.”<br />

drs. Herman Konings<br />

Herman Konings is licentiaat in de theoretische psychologie en zaakvoerder<br />

van het Antwerpse trend- en toekomstonderzoeksbureau<br />

Pocket Marketing/nXt. Herman Konings promoveerde cum laude in<br />

theoretische psychologie aan de KU Leuven. Naast zijn eigen werk en<br />

onderzoek is Herman verbonden aan vele binnen-en buitenlandse<br />

onderzoeksbureaus over trends en socio-culturele veranderingen.<br />

Herman Konings heet ook een aantal boeken geschreven, waaronder<br />

het meest recent 'Sub Rosa'.<br />

hermankonings@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

251

© PICASA<br />

“Alle dieren bevrijden uit de voedselketen.<br />

Dat heet alleen maar voordelen.”<br />

Jaap Korteweg<br />

Jaap Korteweg, biologisch akkerbouwer en negende generatie boer, is<br />

oprichter en directeur van de Vegetarische Slager. Sinds 2007 werkt<br />

hij met een enthousiast team aan een Vegetarische Revolutie die de<br />

wereldvoedselvoorziening een ander aanzien zal geven. Het grote ideaal<br />

is om met de Vegetarische Slager vleeseters te laten beleven dat ze<br />

helemaal niets hoeven te missen als ze het vlees één of meer dagen<br />

per week achterwege laten. In <strong>2015</strong> werd Jaap Kortweg uitgeroepen<br />

tot ondernemer van het jaar.<br />

jaapkorteweg@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Ik begin met een leuk welkom en zorg<br />

ervoor dat de zaal lacht en loskomt.”<br />

Jelle Kuiper<br />

heatermaker Jelle Kuiper maakte verschillende cabaretvoorstellingen<br />

waarmee hij succesvol door Nederland toerde. Hij zet bezoekers<br />

van bedrijfsbijeenkomsten met 'fake speeches' vakkundig op het verkeerde<br />

been, maar leidt als dagvoorzitter congressen in goede banen.<br />

Bovendien maakt de 'beste trouwambtenaar van Nederland' onvergetelijke<br />

spektakels van huwelijksceremonies.<br />

jellekuiper@speakersacademy.nl<br />

252 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Het zijn de onbewuste, instinctieve<br />

processen in de diepere structuren van<br />

ons brein die ons gedrag bepalen.”<br />

prof. dr. Victor Lamme<br />

Prof. dr. Victor Lamme is hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap<br />

aan de afdeling Psychologie van de Universiteit van Amsterdam. Hij<br />

publiceerde circa 90 internationale artikelen en hoofdstukken over<br />

de werking van het brein, visuele waarneming en vooral bewustzijn.<br />

Ook schreef hij verscheidene boeken over dit onderwerp. Daaronder<br />

zijn vele publicaties in toptijdschriten als Nature en Science. Hij staat<br />

internationaal bekend als expert op het gebied van visuele waarneming<br />

en bewustzijn en is de meest geciteerde cognitieve wetenschapper<br />

van zijn generatie in Nederland.<br />

victorlamme@speakersacademy.nl<br />

© ROY BEUSKER<br />

“Winnaars hebben een plan, verliezers<br />

een excuus.”<br />

Marc Lammers<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Marc Lammers is vanaf 2001 acht jaar lang bondscoach geweest<br />

van het Nederlands dameshockeyteam, waarmee hij in 2008 goud<br />

behaalde tijdens de Olympische Spelen in Peking. Daarvoor heet hij<br />

als hockeyspeler zelf vijf interlands gespeeld en het Spaanse damesteam<br />

gecoacht, dat als vierde eindigde tijdens de Olympische Spelen<br />

van Sydney in 2000. Lammers, Mastercoach van de Internationale<br />

Hockeyfederatie (FIH), was vervolgens coach van Den Bosch Heren<br />

1 en tot vorig jaar zomer van het Belgische herenhockeyteam. Nu is<br />

Lammers consultant voor het bedrijfsleven, het onderwijs en voetbalclubs.<br />

marclammers@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

253

© BRENDA DE VRIES<br />

“Zou jij geen mensen op Mars willen zien<br />

lopen?”<br />

Bas Lansdorp MSc<br />

Bas Lansdorp is een geboren ondernemer met een passie voor ambitieuze<br />

projecten. Hij laat zich hierin niet tegenhouden door obstakels<br />

en ziet mogelijkheden waar anderen deze niet zien. Hij is medeoprichter<br />

en CEO van Mars One, de Nederlandse stichting die in 2027<br />

de eerste mensen op Mars wil laten landen.<br />

baslansdorp@speakersacademy.nl<br />

© WWW.PEPIJNLEUPEN.NL<br />

“Mobile is here to stay, dus je kunt er maar<br />

beter meteen mee aan de slag gaan.”<br />

drs. Brechtje de Leij<br />

Brechtje de Leij is dé mobiele expert van Nederland en wordt wel<br />

‘Lady Geek’ genoemd; altijd bezig met de laatste technologische innovaties<br />

en gadgets. Bekend van haar succesvolle mobiele strategie bij<br />

NU.nl en baanbrekende innovaties als een Google Glass & Smartwatch<br />

app. Tegenwoordig werkt ze als 'Digital & Mobile Strategist'<br />

voor haar eigen bedrijf B-Digitized. Als 'social inluencer' domineert<br />

ze geregeld de 'trending topics'. Ze is door Quote dan ook bestempeld<br />

als 'Heersende twitteraar'.<br />

brechtjedeleij@speakersacademy.nl<br />

254 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© NICK VAN ORMONDT<br />

“Onder alle omstandigheden vind je<br />

lichtpuntjes.”<br />

Helga van Leur<br />

Helga van Leur is vooral bekend vanwege haar ontspannen en spontane<br />

weerpresentaties op RTL 4. Na haar universitaire studie Bodem,<br />

Water, Atmosfeer in Wageningen, is ze sinds 1994 werkzaam als meteoroloog.<br />

Ze werkte bijna vijf jaar voor MeteoConsult en is sinds 1998<br />

zelfstandig ondernemer. In 1998 werd ze door vakgenoten uitgeroepen<br />

tot beste weervrouw ter wereld. In 2007 won ze het televisieprogramma<br />

'Dancing with the Stars' met haar danspartner Marcus van<br />

Teijlingen. In 2008, 2010 en 2012 werd ze verkozen tot Weervrouw<br />

van het Jaar.<br />

helgavanleur@speakersacademy.nl<br />

© BEN KLEYN<br />

“Onahankelijkheid schrijf ik met een<br />

hoofdletter.”<br />

Frénk van der Linden<br />

Frénk van der Linden, freelance journalist, werkt voor de NTR-radio<br />

(Kunststof), KRO/NCRV-televisie (Brandpunt) en de Volkskrant. Hij<br />

publiceerde sinds eind jaren zeventig talloze interviews, reportages<br />

en documentaires. 'Schoolvoorbeelden van prestaties op zeer hoog<br />

niveau', oordeelde de jury die hem de Prijs voor de Nederlandse Dagbladjournalistiek<br />

toekende voor vraaggesprekken in NRC Handelsblad.<br />

frenkvanderlinden@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

255

© TITIA HAHNE<br />

“Mijn regel is: neem jezelf niet te serieus,<br />

maar je werk wel.”<br />

Arjen Lubach<br />

Arjen Lubach is schrijver, radio-, tv- en theatermaker. Na een drietal<br />

studies aan de universiteit van Groningen scoorde Arjen samen met<br />

Janine Abbring een nummer 2 hit in de Nederlandse top 40 met het<br />

nummer 'Jelle'. Als schrijver debuteerde Arjen in 2006 met de roman<br />

'Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend', in 2008 gevolgd<br />

door 'Bastaardsuiker'. Zijn derde roman, 'Magnus' werd bekroond<br />

met de publieksprijs van de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs. Vanaf<br />

2014 heet Arjen Lubach zijn eigen humoristische nieuwsprogramma<br />

bij de VPRO: 'Zondag met Lubach'.<br />

arjenlubach@speakersacademy.nl<br />

© ERIK KOTTIER<br />

“Veranderen is leuk voor veranderaars,<br />

maar niet altijd voor de doelgroep.”<br />

Annemarie Mars<br />

Annemarie Mars is een bevlogen veranderexpert die al bijna 25 jaar<br />

middenin de weerbarstige veranderpraktijk staat én die bekroonde<br />

boeken schrijt over de inzichten die ze daar opdoet. Zij schreet boeken<br />

als 'Hoe krijg je ze mee?' en won daarmee de GIDS-prijs. Daarna<br />

schreef ze 'Jongleren met loyaliteiten' dat genomineerd werd voor de<br />

Boek van het Jaarprijs van de Orde van Organisatieadviseurs. In <strong>2015</strong><br />

verscheen 'Vat op verandering'.<br />

annemariemars@speakersacademy.nl<br />

256 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© WRISTER MEIRESONNE<br />

“Crisis is de ultieme kans om een nieuwe<br />

stap te maken, om te transformeren.”<br />

André Meiresonne<br />

André Meiresonne is opgeleid als bestuursjurist en verdiende zijn<br />

sporen in communicatie, marketing en strategie. Hij geloot in potentieel<br />

en helpt mensen en merken om er weer bovenop te komen. Hij<br />

publiceerde twee boeken over persoonlijk groei: 'ZIN! Leidinggeven<br />

aan jezelf en anderen' en 'VRIJ! Leef je eigen leven'. Goed ontvangen<br />

door managers en wetenschappers. In een wereld die steeds transparanter<br />

wordt werkt het echt niet meer om wie dan ook voor de gek te<br />

houden, jezelf noch een ander. De sleutel naar het aanboren van je<br />

potentieel heb je zelf in handen.<br />

andremeiresonne@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Technologie is de nieuwe en steeds weer<br />

volgende natuur.”<br />

dr. ir. Koert van Mensvoort<br />

Dr. ir. Koert van Mensvoort is als kunstenaar, technoloog en ilosoof<br />

het meest bekend vanwege zijn Next Nature-ilosoie, die draait om<br />

het idee dat onze technologische omgeving zo complex, alomtegenwoordig,<br />

intiem en autonoom wordt dat we deze als een natuur op<br />

zich zelf gaan ervaren. Het is zijn doel om onze co-evolutionaire relatie<br />

met technologie beter te begrijpen en een pad naar de toekomst<br />

uitstippelen dat zowel bevredigend is voor de mensheid als voor onze<br />

planeet als geheel.<br />

koertvanmensvoort@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

257

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Het is belangrijk dat mensen weten dat<br />

politici geen oplichters en domoren zijn.”<br />

Ferry Mingelen<br />

Ferry Mingelen heet eind 2013, op negen maanden na, dertig jaar<br />

lang de politiek geduid voor de NOS. Hij werkte onder andere voor<br />

Den Haag Vandaag, NOVA, Nieuwsuur en gaf politiek commentaar<br />

bij Pauw & Witteman. Op de verkiezingsavonden was hij altijd te zien<br />

als live verslaggever vanuit Den Haag. In 2011 schreef hij het boek<br />

'Graven rond het Binnenhof ' over de geschiedenis van het politieke<br />

centrum in Den Haag.<br />

ferrymingelen@speakersacademy.nl<br />

© ENITH STENHUYS<br />

“De ultieme bevrediging: kampioen<br />

worden én zelf goed spelen.”<br />

mr. Fatima Moreira de Melo &<br />

Raemon Sluiter<br />

Fatima Moreira de Melo is professioneel pokerspeelster, presentatrice<br />

en actrice. Ze geet pokerclinics en treedt op als dagvoorzitter bij congressen.<br />

Zij heet tot 2009 met het Nederlands dameshockeyteam 257<br />

interlands gespeeld en 35 keer gescoord. Partner Raemon Sluiter heet<br />

sinds 1996 vele wedstrijden gespeeld op ATP-, Davis Cup- en grand<br />

slam-toernooien waaronder Roland Garros, Wimbledon, de US en<br />

de Australian Open. Na beëindiging van zijn loopbaan was hij toernooidirecteur<br />

van de Tennis Masters en jeugdcoach bij de KNLTB.<br />

Sinds september <strong>2015</strong> is hij persoonlijke coach van Kiki Bertens.<br />

fatimamoreirademelo@speakersacademy.nl raemonsluiter@<br />

speakersacademy.nl<br />

258 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Als er iets op mijn graf zou moeten staan,<br />

dan de spreuk: liever staand sterven dan<br />

geknield leven.”<br />

mr. Bram Moszkowicz<br />

Bram Moszkowicz trad met trots in de voetsporen van zijn vader en<br />

zette zijn baanbrekende werk voort in het bekende advocatenkantoor<br />

te Amsterdam. Door de pers op de voet gevolgd vanwege zijn<br />

lamboyante optreden, maar nimmer te ongeduldig of arrogant om<br />

rustig tekst en uitleg te geven. Hoewel Bram zijn toga deinitief aan<br />

de wilgen heet moeten hangen, kan hij bogen op diepgaand inzicht<br />

en jarenlange ervaring van formaat. Zijn charismatisch karakter en<br />

bevlogen manier van spreken maken hem zeer gewild voor radio- en<br />

televisie-optredens.<br />

brammoszkowicz@speakersacademy.nl<br />

© GHISLAINE VINK<br />

“Men onderschat de impact die woorden<br />

kunnen hebben.”<br />

Chazia Mourali<br />

Chazia Mourali is een Nederlands televisiepresentatrice, bekend van<br />

de programma's 'De zwakste schakel', 'Achmea Kennisquiz', 'Char',<br />

'Kat in de zak' en 'In je recht'. Mourali schreef het toneelstuk 'De<br />

vrouwen van Moermansk'. Naast televisieoptredens heet zij ook veel<br />

gewerkt voor de radio, aan programma's als 'Met het oog op morgen',<br />

NCRV's 'Lunch op Radio 1' en 'Een goede morgen met'.<br />

chaziamourali@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

259

© MARTE VISSER<br />

“Je moet tevreden zijn met hoe het loopt.”<br />

Jan Mulder<br />

Jan Mulder, tegenwoordig vooral bekend door zijn vaak gepassioneerde<br />

optreden als tafelheer bij 'De wereld draait door' en de VRT,<br />

is ex-voetballer, columnist, schrijver en televisiepersoonlijkheid. Als<br />

columnist heet hij sinds 1978 tot en met de jaren ´90 onder andere<br />

voor de weekbladen De Tijd en Elsevier gewerkt. Voor Humo en Dagblad<br />

van het Noorden is hij nog altijd actief. In de Volkskrant schreef<br />

hij tot juli 2006 samen met Remco Campert de column CaMu op de<br />

voorpagina. Met ingang van oktober 2008 is Mulder analist voor het<br />

programma 'Studio Voetbal' van de NOS. Eén keer in de twee weken<br />

schuit hij aan in dit voetbal-praatprogramma.<br />

janmulder@speakersacademy.nl<br />

© PIROSCHKA VAN DE WOUW<br />

“Als je niet in staat bent iets met je idee te<br />

doen, dan is het niets.”<br />

Michiel Muller<br />

Michiel Muller bouwde op jonge leetijd met oprichter Marc Schröder<br />

de benzineketen Tango uit tot een internationaal succes. Na de<br />

verkoop van Tango richtte hij met Schröder 'Route Mobiel', 'Bieden<br />

en Wonen' en 'Vault79' op. Muller is ook als investeerder en coach<br />

voor ondernemers en bedrijven actief. Een van zijn bedrijven werd<br />

beloond met de award 'Beste start-up 2011'. In <strong>2015</strong> startte hij de<br />

nieuwe supermarkt Picnic. Michiel Muller schreef in 2010 het boek<br />

'Ervaringen van een serial entrepreneur' en in <strong>2015</strong> 'Ondernemen is<br />

een ABC'tje'.<br />

michielmuller@speakersacademy.nl<br />

260 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© BNN PRESS<br />

“Wie dan leet, wie dan zorgt. Angst is een<br />

waardeloze raadgever.”<br />

Ruben Nicolai<br />

Ruben Nicolai is cabaretier en televisiepresentator. In 2004 gaat Nicolai<br />

bij BNN aan de slag, waar hij start met 'De Lama's'. Hij zal in de<br />

opvolgende jaren nog veel andere succesvolle programma's presenteren.<br />

In 2009 begint hij bij de AVRO met het (co)presenteren van verscheidene<br />

shows, om in <strong>2015</strong> te starten bij RTL4. Met 'De Lama's' won<br />

Ruben in 2006 de prestigieuze Gouden Televizier-Ring. In 2009 won<br />

Ruben de Zilveren Televizier-Ster als beste televisieman.<br />

rubennicolai@speakersacademy.nl<br />

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“lk ben ervan overtuigd dat het heel<br />

goed werkt om de wetenschap en het<br />

bedrijfsleven bij elkaar te hebben.”<br />

drs. Ed Nijpels<br />

Ed Nijpels heet een belangwekkende politieke carrière achter de rug<br />

waar een duurzame rode draad doorheen loopt. Hij is onder andere<br />

lid van de Tweede Kamer geweest, minister van VROM, burgemeester<br />

van Breda en Commissaris van de Koningin van Friesland<br />

geweest. Nadat hij uit de politiek is gestapt maakt hij zich sterk voor<br />

duurzaamheid in de Sociaal-Economische Raad, waar hij tot maart<br />

<strong>2016</strong> de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord was.<br />

ednijpels@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

261

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Besturen zat me al vroeg in het bloed”<br />

mr. Ivo Opstelten<br />

Ivo Opstelten is voormalig burgemeester van Dalen, Doorn, Delfzijl,<br />

Utrecht en Rotterdam. Van 1987 tot 1992 was hij directeur-generaal<br />

Openbare Orde en Veiligheid op het ministerie van Binnenlandse<br />

Zaken. Ivo Opstelten was van 14 oktober 2010 tot en met 9 maart <strong>2015</strong><br />

minister van Veiligheid en Justitie. Hij geet lezingen over de meest<br />

uiteenlopende onderwerpen en hij vervult graag de rol van dagvoorzitter.<br />

ivoopstelten@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN MANON OSSEVOORT<br />

“Dromen moet je dóen!”<br />

Manon Ossevoort<br />

Manon Ossevoort is professioneel actrice en theatermaakster. In<br />

2004 begon ze met het uitwerken van een theatraal concept dat het<br />

motto 'Visie, durven, doen!' integreerde in een verhaal dat in de werkelijkheid<br />

uitgezet zou worden, en niet in de theaterwereld. In bijna<br />

4 jaar reisde Manon ruim 38.000km, in haar eentje op 'n oude tractor<br />

met slechts een hond als gezelschap. Op 9 december 2014, 9 jaar na<br />

vertrek, kwam Manon met haar trekker aan op de Zuidpool. Haar reis<br />

beschrijt zij in haar boek 'Op De Tractor Naar De Zuidpool'.<br />

manonossevoort@speakersacademy.nl<br />

262 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“Wat ik doe, doe ik uit mezelf. Je ziet mij<br />

zoals ik als ondernemer ben: streng en<br />

zakelijk.”<br />

Aad Ouborg<br />

Aad Ouborg is succesvol ondernemer, onder andere bekend van<br />

Babybliss, maar ook als oprichter van het bedrijf Princess. Hij kreeg<br />

een eervolle vermelding als sales manager van het jaar 1997 en in 2002<br />

de Guts And Glory Award voor zijn vindingrijke en gedurfde aanpak<br />

als ondernemer. In 2005 ontving hij de vakjuryprijs TM Awards Echie<br />

voor het sterkste merk in de Benelux. Zijn succesverhalen vertaalt hij<br />

in zijn boeken 'Ondernemen is Entertainen', 'Anders Ondernemen'<br />

en 'Internationaal Ondernemen'.<br />

aadouborg@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN RONNIE OVERGOOR<br />

“Ik vind het zonde om de lessen voor<br />

mezelf te houden.”<br />

Ronnie Overgoor<br />

Ronnie Overgoor is een interviewer met een eigen stijl. Hij is voorbereid,<br />

nieuwsgierig en schakelt razendsnel tussen serieuze vragen<br />

en scherpe humor. Hij houdt van open en echte gesprekken, waarbij<br />

hij degene die hij interviewt altijd in zijn of haar waarde laat. Hij<br />

heet inmiddels meer dan tien jaar ervaring in het interviewvak, op<br />

het podium voor live publiek als ook voor de tv camera’s van bijvoorbeeld<br />

7 Ditches TV.<br />

ronnieovergoor@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

263

© BAS ROZENDAAL © EVERT-JAN DANIELS<br />

“Het familiebedrijf is door de eeuwen<br />

heen voor de Nederlander de meest<br />

ideale bedrijfsvorm. We moeten het<br />

hebben van onze ideeënrijkdom.”<br />

prof. dr. Herman Pleij<br />

Prof dr. Herman Pleij studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde<br />

aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 1979 en werd<br />

in 1980 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Op 29 februari<br />

2008 ging hij met emeritaat. In 2000 kreeg hij van de Katholieke<br />

Universiteit Brussel zijn eredoctoraat. Bij zijn afscheid van de universiteit<br />

werd hij koninklijk onderscheiden als Ridder in de Orde van de<br />

Nederlandse Leeuw. Herman Pleij is vooral geïnteresseerd in volksliteratuur<br />

en -cultuur en van de Nederlandse identiteiten in het algemeen.<br />

Herman is onder andere regelmatig te zien in het programma<br />

'De wereld draait door'.<br />

hermanpleij@speakersacademy.nl<br />

“Big data maakt de supply chain beter.”<br />

jhr. dr. Walther Ploos van<br />

Amstel<br />

Walther Ploos van Amstel is verbonden aan de Hogeschool van<br />

Amsterdam. Hij is meer dan 25 jaar werkzaam als organisatieadviseur<br />

op het gebied van stedelijke distributie, e-fulilment, supply chain<br />

management en internationale distributie. Walther Ploos van Amstel<br />

is verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam, maar doceert aan<br />

vele andere universiteiten en hogescholen.<br />

waltherploosvanamstel@speakersacademy.nl<br />

264 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© JORGEN CARIS<br />

“De natuur is uitvinder van<br />

duurzaamheid.”<br />

Ylva Poelman<br />

Ylva Poelman studeerde in 1990 af zowel als natuurkundige als sterrenkundige<br />

aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Sinds die tijd heet<br />

ze zich ontwikkeld tot specialist op het gebied van innovatie, bionica<br />

en peoplemanagement. Ylva is oprichter van YNNOVATOR,<br />

een adviesbureau voor strategische innovatie met als overtuiging dat<br />

innovatie een voorwaarde is voor het overleven, en beter nog, de groei<br />

en bloei van bedrijven in de huidige dynamische omgeving. Daarnaast<br />

ontplooit Ylva eigen initiatieven zoals ‘De Expeditie naar de<br />

Toekomst’ om mensen aan een baan en/of opleiding te helpen.<br />

ylvapoelman@speakersacademy.nl<br />

© JAAP OLDENKAMP<br />

“Om het mogelijke te realiseren moet je<br />

vaak het onmogelijke nastreven.”<br />

prof. dr. ir. Hugo Priemus<br />

Hugo Priemus is opgeleid als bouwkundig ingenieur aan de TU Delt<br />

en als econoom aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 1965 is<br />

hij verbonden aan de Technische Universiteit Delt, waar hij in 1977<br />

werd benoemd tot hoogleraar 'Volkshuisvesting'. In 1989 werd hij<br />

Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en in 2004 werd hij<br />

benoemd tot eredoctor aan de Universiteit van Uppsala. In 2007 ontving<br />

hij de Onderscheiding van Aedes. In 2008 ontving hij de Gouden<br />

Penning van de TU Delt, in 2010 de Hudig Penning.<br />

hugopriemus@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

265

© MET DANK AAN ANNE-MARIE RAKHORST<br />

“De uitdaging zit in het zien en grijpen<br />

van kansen. Positieve impact hebben op<br />

de omgeving waarin we leven.”<br />

Anne-Marie Rakhorst<br />

Anne-Marie benut als ondernemer kansen die zich voordoen, vooral<br />

gericht op de duurzame markt. Sinds ze in 2000 Zakenvrouw van het<br />

jaar werd, deelt ze haar kennis en enthousiasme ook actief met een<br />

breed publiek. Ook is ze ambassadeur van verschillende duurzame<br />

initiatieven. Anne-Marie werkt als duurzaam ondernemer en eigenaar<br />

van Duurzaamheid.nl, een onahankelijke kennisinstelling op<br />

het gebied van duurzaamheid. Ze helpt bedrijfsleven en overheid met<br />

het verduurzamen van hun businesscase en inspireert hen door kennis<br />

te delen.<br />

annemarierakhorst@speakersacademy.nl<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Verander je perspectief en je creëert<br />

nieuwe inzichten.”<br />

ir. homas Rau<br />

homas Rau is ondernemer, architect, innovator, inspirator en visionair.<br />

Zijn motto is 'guided by the future'. Hij laat zich in al zijn handelen<br />

leiden door wat er in de toekomst nodig is en niet door wat op dit<br />

moment haalbaar is. Hij werd uitgeroepen tot Architect van het Jaar<br />

2013 en ontving van vakblad De Architect de ARC13 Oeuvre Award<br />

voor zijn inzet in de afgelopen 20 jaar om duurzame architectuur in<br />

de volle breedte te promoten én realiseren.<br />

thomasrau@speakersacademy.nl<br />

266 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Mensen willen warm onthaald worden.”<br />

Willem Reimers<br />

Willem Reimers is befaamd hotelier. Hij startte zijn carrière in<br />

Nederland door het Strandhotel Prinses Juliana in acht jaar van een<br />

seizoensbedrijf tot een jaarbedrijf te maken. Daarna was hij achtereenvolgens<br />

directeur van Novotel Schiedam, Soitel Den Haag en<br />

Novotel Amsterdam. Hij sloot zijn actieve hotelcarrière af als directeur<br />

van he Grand in Amsterdam. Hij is bekend van enkele televisieprogramma's<br />

zoals 'Herrie in het hotel', 'Mijntent is top'en 'Herrie<br />

XXL'. Reimers heet sinds 2012 ook zijn eigen televisieprogramma<br />

'Knallen in de horeca'.<br />

willemreimers@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN HENNES DE RIDDER<br />

“De wereld vraagt juist nú om<br />

innovatieve duurzame oplossingen.”<br />

prof. dr. ir. Hennes de Ridder<br />

Hennes de Ridder was in de periode van 1995 tot 2012 Hoogleraar<br />

Integraal Ontwerpen aan de Technische Universiteit Delt. In 2011<br />

publiceerde hij het boek 'Legolisering in de bouw' als verdere uitwerking<br />

van het Living Building Concept. Hierin staan de principes<br />

van evolutionaire bouw als voorwaarde voor 'levende bouwwerken'<br />

samen met de benodigde veranderingen om de bouwsector zover te<br />

krijgen.<br />

hennesderidder@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

267

© GERARD-JAN VLEKKE<br />

“Bedrijven zijn als de natuur: ze komen<br />

en gaan.”<br />

prof. dr. Wim de Ridder<br />

Wim de Ridder was van 2002 tot <strong>2015</strong> hoogleraar Toekomstverkenning<br />

en Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente. Hij begon<br />

zijn carrière bij de vakgroep Financiering en belegging van de Erasmus<br />

Universiteit te Rotterdam, vervolgens was hij hoofd Economisch<br />

Bureau en Planning van de NMB-Bank, de rechtsvoorganger van de<br />

ING Bank. Van 1983 tot 2007 was hij directeur van de Stichting Maatschappij<br />

en Onderneming, kenniscentrum van het bedrijfsleven.<br />

wimderidder@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Ik kruip in de huid van een ander en kom<br />

daar glansrijk mee weg.”<br />

drs. Pieter de Rijk<br />

Pieter de Rijk is een cabaretier die uitblinkt in het fenomeen van de<br />

zogenaamde 'fake speech'. Pieter de Rijk won in 1993 de Publieksprijs<br />

van het Leids Cabaretfestival. Hij toerde met theaterprogramma's en<br />

trad veelvuldig op voor radio en tv. Pieter de Rijk maakt op die manier<br />

aangepast cabaret, waarbij in principe alle creaties en onderwerpen<br />

bespreekbaar zijn.<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

pieterderijk@speakersacademy.nl<br />

268 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN CARL ROHDE<br />

“Serieuze studie geet een basis waarop je<br />

echt kunt trendwatchen.”<br />

dr. Carl Rohde<br />

dr. Carl Rohde is gespecialiseerd in de studie van toekomstontwikkelingen.<br />

Waar gaat het met onze samenleving en planeet, met onze<br />

burgers en consumenten naar toe? In samenwerking met twintig universiteiten<br />

en hogescholen op vier continenten met meer dan drieduizend<br />

studenten doet Carl Rohde onderzoek. Dit onderzoek was<br />

aanleiding om hem te verkiezen tot Trendwatcher en Lector van het<br />

Jaar. Bovendien benoemde de stad Shanghai hem tot de eerste professor<br />

Trendwatching & Innovatie in China.<br />

carlrohde@speakersacademy.nl<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Als ik niet lees dan slaap ik - ik slaap<br />

alleen als ik niet lees.”<br />

prof. dr. Maarten van Rossem<br />

Prof. dr. Maarten van Rossem studeerde geschiedenis in Utrecht en<br />

ging daarna naar het 'Institut für Europäische Geschichte' in Mainz.<br />

Van Rossem werd in november 1997 benoemd tot Bijzonder Hoogleraar<br />

met als leeropdracht 'de Nederlandse cultuur in internationale<br />

context'. Door het Historisch Nieuwsblad werd Van Rossem gekozen<br />

tot 'historicus van het jaar 2003', omdat hij 'Nederlanders met<br />

veel humor historisch verantwoord door dit nare oorlogsjaar heet<br />

geloodst'. Hij is het enige jurylid van de KRO-NCRV-quiz 'De slimste<br />

mens'. Verder heet Van Rossem zijn eigen magazine 'Maarten!'.<br />

maartenvanrossem@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

269

© GERARD TIL<br />

“Zorgaanbieders zijn óók verzekerden.”<br />

mr. André Rouvoet<br />

André Rouvoet, bestuurder en oud-politicus, is sinds februari 2012<br />

voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Hij is vele jaren<br />

actief geweest in de Tweede Kamer onder meer als fractievoorzitter<br />

van de ChristenUnie, minister voor Jeugd en Gezin en vicepremier.<br />

Als fractievoorzitter kreeg hij veel waardering. Hij ontving in 2003<br />

de horbeckeprijs, een prijs voor politieke welsprekendheid en werd<br />

in 2004 door de parlementaire pers uitgeroepen tot politicus van het<br />

jaar.<br />

andrerouvoet@speakersacademy.nl<br />

© MALOU VAN BREEVOORT<br />

“Een beter inzicht in de hersenen, is een<br />

beter inzicht in onszelf.”<br />

prof. dr. Margriet Sitskoorn<br />

Margriet Sitskoorn is hoogleraar klinische neuropsychologie aan de<br />

Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek richt zich op de relatie tussen<br />

hersenen en gedrag en spitst zich toe op hoe gedrag en omgeving<br />

invloed op de hersenen uitoefenen. Naast haar wetenschappelijke<br />

werk schrijt zij columns voor verschillende bladen en is zij een graag<br />

geziene gast bij tv programma's. Ook verschenen van haar hand de<br />

bestsellers 'Het maakbare brein', 'Passies van het brein' en 'Ik wil iets<br />

van jou, jij wilt iets van mij'.<br />

margrietsitskoorn@speakersacademy.nl<br />

270 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© YPE-DRIESSEN<br />

“Wiskunde leert je dingen helder te<br />

krijgen”<br />

prof. dr. ir. Ionica Smeets<br />

Ionica Smeets is wetenschapsjournalist, wiskundige en vanaf<br />

<strong>2015</strong> hoogleraar communicatie aan de Universiteit Leiden. Voor de<br />

Volkskrant maakt ze columns onder de naam Wiskundemeisjes. Ook<br />

was zij (mede) auteur van boeken als 'Ik was altijd heel slecht in wiskunde'<br />

en 'Vallende kwartjes'. In 2014 was zij te zien bij 'Zomergasten',<br />

waar zij liet zien hoe leuk wiskunde kan zijn. In december <strong>2015</strong><br />

presenteerde ze het VPRO-televisieprogramma de 'Nationale Wetenschapsquiz'.<br />

ionicasmeets@speakersacademy.nl<br />

© JULIETTE POLAK & FLEUR KONING<br />

“Men voelt zich net zo veilig bij delen als<br />

bij bezitten.”<br />

prof. drs. Jeroen Smit<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Jeroen Smit is onderzoeksjournalist en auteur van de boeken 'Het<br />

drama Ahold' en 'De Prooi: Blinde trots breekt ABN Amro'. Beide<br />

boeken wonnen verscheidene prijzen. Daarnaast was hij tot september<br />

<strong>2015</strong> docent Postdoctorale Opleiding Journalistiek aan de Erasmus<br />

Universiteit, en werkte hij in verschillende hoedanigheden mee<br />

aan televisie- en radioprogramma's. In 2014 presenteert hij het televisieprogramma<br />

'EZ' (Economische Zaken) bij de VARA.<br />

jeroensmit@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

271

© NATASJA NOORDERVLIET<br />

“Duurzaam onderscheidend vermogen<br />

wordt niet gecreëerd door wat je zegt,<br />

maar door wat je doet.”<br />

Marius Smit<br />

Marius Smit is een man met een bijzonder verhaal, een uniek beroep<br />

en een uitdagende missie. Hij is de oprichter van Plastic Whale; de<br />

eerste professionele 'plastic ishing company' ter wereld. Zijn beroep<br />

is professioneel plasticvisser. De missie van Plastic Whale is om 's<br />

werelds wateren plasticvrij te maken, te beginnen met de Amsterdamse<br />

grachten. Het doel van de onderneming is om 'out of business'<br />

te gaan. Marius geloot namelijk dat als Plastic Whale zichzelf<br />

overbodig kan maken in Amsterdam, zij overal ter wereld business<br />

kan vinden.<br />

mariussmit@speakersacademy.nl<br />

© SUZAN VAN DE ROEMER<br />

“Een positieve houding, openstaan<br />

voor veranderingen en grenzen willen<br />

verleggen hebben mij gebracht waar ik<br />

nu ben.”<br />

Lou Snoek<br />

Lou Snoek raakt in de vroege ochtend van 01-01-2001 voor het leven<br />

getekend na de brand in de Volendamse bar De Hemel. Tegen de verwachting<br />

in ontwaakt hij in een Brussels ziekenhuis uit zijn coma.<br />

Meteen daarna kijkt hij al naar wat hij nog wel kan en dat is veel.<br />

Tijdens lezingen vertelt Lou dat acceptatie, doorzettingsvermogen<br />

en een positieve houding nieuwe kansen opleveren en dat zijn persoonlijke<br />

verhaal tegelijk een metafoor is voor organisaties die vanuit<br />

zwaar weer in rustiger vaarwater terecht willen komen.<br />

lousnoek@speakersacademy.nl<br />

272 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN MIRJAM STERK<br />

“Het belangrijkste is dat je van de bank<br />

akomt en ervaring opdoet en contacten<br />

legt.”<br />

Mirjam Sterk<br />

Mirjam Sterk is een Nederlands politica. Ze was van 2002 tot 2012<br />

lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal namens het CDA. Bij<br />

haar vertrek uit de Tweede Kamer op 19 september 2012 werd Sterk<br />

benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In november en<br />

december 2013 presenteerde Sterk het televisieprogramma 'Jij bent<br />

Sterk' , waarin zij mensen voor het voetlicht bracht van wie de mensenrechten<br />

worden geschonden, en actie voor hen voerde. Mirjam<br />

Sterk werd in april 2013 de nieuwe 'ambassadeur jeugdwerkloosheid'.<br />

mirjamsterk@speakersacademy.nl<br />

© ROY BEUSKER<br />

“Dat je een keuze maakt, wil nog niet<br />

zeggen dat het een vrije keuze is.”<br />

prof. dr. Dick Swaab<br />

Dick Swaab is een internationaal werkend hersenonderzoeker, die<br />

een team leidt in het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam en<br />

een team in China. Hij was hoogleraar neurobiologie aan de Universiteit<br />

van Amsterdam en dertig jaar lang directeur van het Nederlands<br />

Instituut voor Hersenonderzoek. Hij schrijt voor een breed scala aan<br />

kranten en tijdschriten: van Nature tot en met NRC Handelsblad.<br />

Swaab publiceerde ook de bestseller: 'Wij zijn ons brein“ (Uitg. Atlas-<br />

Contact, 2010, 450.000 exempl. verkocht), die nu vertaald is in 12<br />

talen. Een kinderversie van dit boek ('Jij bent je brein') is in 2013 verschenen<br />

en in het Russisch vertaald<br />

dickswaab@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

273

© MET DANK AAN FARID TABARKI<br />

“Oud en nieuw moeten elkaar versterken.”<br />

Farid Tabarki<br />

Farid Tabarki is de oprichter van Studio Zeitgeist. Hij doet sinds 2000<br />

onderzoek naar de (Europese) tijdsgeest. Onderwerpen waar hij met<br />

zijn studio onder andere onderzoek naar doet zijn: radicale decentralisatie,<br />

radicale transparantie, (sociale) media, Europa, het nieuwe werken,<br />

de toekomst van inanciële dienstverlening, energie(opwekking),<br />

onderwijs, open data, privacy, voedsel(productie), 3D printen, marketing/PR<br />

en de kernelementen van het nieuwe economische en<br />

maatschappelijke systeem. Farid is in 2012 uitgeroepen tot Trendwatcher<br />

of the Year 2012-2013.<br />

faridtabarki@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“We moeten het onderwijs strenger<br />

organiseren.”<br />

Doekle Terpstra<br />

Doekle Terpstra was vele jaren het boegbeeld van de vakcentrale<br />

CNV, waar hij actief was als districtsbestuurder en dagelijks bestuurslid<br />

met als portefeuille cao-coördinatie. In 2005 stapte hij over naar<br />

het hoger beroepsonderwijs. Gedurende vijf jaar was hij voorzitter<br />

van de HBO Raad. Tussen juni 2009 en september 2013 was hij tevens<br />

bondsvoorzitter van de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders<br />

Bond. Sinds 1 mei 2014 is Terpstra is aanjager van het Nationaal<br />

Techniekpact 2020, om het techniekonderwijs in Nederland naar een<br />

hoger plan te tillen.<br />

doekleterpstra@speakersacademy.nl<br />

274 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© JUST CLICK<br />

“Als je gelukkig bent, moet je proberen dat<br />

nog diezelfde dag met een ander te delen.”<br />

Erica Terpstra<br />

Erica Terpstra is een Nederlands voormalig zwemkampioene, sportjournaliste,<br />

staatssecretaris en Tweede Kamerlid. Van 2003 tot 2010<br />

was zij voorzitter van de sportkoepel NOC*NSF. Erica Terpstra heet<br />

voor haar prestaties verschillende onderscheidingen ontvangen: In<br />

1968 werd zij Ridder in de Orde van Oranje Nassau, gevolgd door het<br />

Erekruis Huisorde van Oranje Nassau in 1973. Daarnaast is ze onderscheiden<br />

als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Olympic<br />

Order Internationaal Olympisch Comité.<br />

ericaterpstra@speakersacademy.nl<br />

© DAVID BRANIGAN | OCEANSPORT<br />

“Succes behaal je zelden alleen.”<br />

Tom Touber<br />

Tom Touber trad hij begin jaren negentig in dienst van Brunel International<br />

NV. Gedurende de Volvo Ocean Race 2005/2006 was Tom<br />

'shore operations director' van het winnende team ABN AMRO. In<br />

deze rol was hij verantwoordelijk voor het scheppen van de voorwaarden<br />

voor het team om tot prestatie te komen. Na het vervullen van<br />

zijn droom om in 2006 de Volvo Ocean Race te winnen, heet Tom<br />

de combinatie topsport en bedrijfsleven verder opgepakt als ondernemer.<br />

tomtouber@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

275

© ROB KEERIS<br />

“Culturele diversiteit is niet alleen<br />

een grote uitdaging, maar ook een<br />

kritieke succesfactor voor wereldwijde<br />

opererende bedrijven en hun leiders.”<br />

prof. dr. Fons Trompenaars<br />

Fons Trompenaars reist stad en land af als één van 's werelds meest<br />

gevraagde management consultants. Fons Trompenaars is de auteur<br />

van het boek `Riding the Waves of Culture, understanding cultural<br />

diversity in business', `he Seven Cultures of Capitalism' en van<br />

`Mastering the Ininite Game'. In oktober 2000 verscheen het boek<br />

`Building Cross-Cultural Competence'. Hij helpt Fortune 500 leiders<br />

en professionals al meer dan 25 jaar met hun zaken- en cultuurgerelateerde<br />

problemen om zo mondiale efectiviteit en prestaties te verhogen.<br />

fonstrompenaars@speakersacademy.nl<br />

© VROONPHOTOMATION.NL<br />

“Volg de passie vanuit je hart, maar toon<br />

lef en daadkracht op de werkvloer.”<br />

Sabine Uitslag<br />

Voormalig Tweede Kamerlid voor het CDA, Sabine Uitslag, heet<br />

gewerkt voor het Wetenschappelijk instituut van deze partij. Zij<br />

heet zich in de Tweede Kamer altijd sterk ingezet voor zorggerelateerde<br />

thema's.Ze is verpleegkundige en gezondheidswetenschapper<br />

en heet gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Limburg en de Erasmus<br />

Universiteit Rotterdam. Tegenwoordig is Uitslag bestuurder van<br />

enkele zorginstellingen en daarnaast voorzitter van de Nederlandse<br />

Vereniging van Huidtherapeuten.<br />

sabineuitslag@speakersacademy.nl<br />

276 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN PATRICK VAN VEEN<br />

“Evolutie is een proces van grilligheid, dat<br />

soms snel gaat, maar vaak miljoenen<br />

jaren duurt.”<br />

drs. Patrick van Veen<br />

Patrick van Veen is een gedragsbioloog met een missie: wetenschap<br />

en maatschappij dichter bij elkaar brengen. Hij combineert onderzoek<br />

naar gedrag van mensen en apen en vertaalt deze kennis naar<br />

maatschappelijk belangrijke thema's: sociaal gedrag op de werkvloer,<br />

oerinstincten van de liefde en pestgedrag bij kinderen. Hij schreef<br />

onder andere bestsellers als 'Help, mijn baas is een aap!' en 'Dierbare<br />

Collega's'.<br />

patrickvanveen@speakersacademy.nl<br />

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“Het paradigma voor onderwijs zou<br />

moeten zijn: autonomie, eigenaarschap<br />

en relevantie.”<br />

em. prof. dr. Wim Veen<br />

Wim Veen is hoogleraar Educatie en Technologie aan de TU Delt,<br />

Sectie Systeemkunde van de Faculteit Techniek, Bestuur en Management.<br />

Hij ontwikkelt met een interdisciplinair team van medewerkers<br />

onorthodoxe leerconcepten en leeromgevingen voor de publieke<br />

en private sector. Zijn onderzoek betret de ontwikkeling van nieuwe<br />

concepten voor leren en opleiden. Zijn laatste boek is 'Homo Zappiens,<br />

leren, leven en werken in een digitaal tijdperk.'<br />

wimveen@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

277

© UNIVERSITEIT ANTWERPEN<br />

“Alles wat wij bereikt hebben, hebben we<br />

te danken aan ons groepsleven, door de<br />

samenwerking met zoveel mensen.”<br />

dr. Kris Verburgh<br />

Kris Verburgh is arts en onderzoeker. Dr. Verburgh's onderzoeksinteresses<br />

zijn veroudering, voeding, metabolisme. Verburgh schreef zijn<br />

eerste wetenschapsboek toen hij 16 was en was auteur van drie boeken<br />

op 25-jarige leetijd. In zijn derde boek, 'De voedselzandloper', benadert<br />

Verburgh gezondheid en gewichtsverlies. Kris heet artikelen en<br />

recensies geschreven voor verscheidene kranten en tijdschriten.<br />

krisverburgh@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Nederland moet over de dijken<br />

heenkijken.”<br />

drs. Maxime Verhagen<br />

Maxime Verhagen heet een uitgebreide carrière als CDA-politicus<br />

achter de rug. Eerst was hij medewerker van de Tweede Kamerfractie<br />

en gemeenteraadslid in Oegstgeest. Van 1989 tot 1994 was hij<br />

lid van het Europees Parlement. Na acht jaar lid te zijn geweest van<br />

de Tweede Kamer, werd Verhagen in 2002 fractievoorzitter van het<br />

CDA. In 2006 droeg hij het voorzitterschap over aan Jan Peter Balkenende.<br />

Hij werd vervolgens minister van Buitenlandse Zaken in het<br />

kabinet Balkenende-IV en minister van Economische Zaken, Landbouw<br />

en Innovatie in Rutte-I. Sinds juni 2013 is hij voorzitter van<br />

Bouwend Nederland.<br />

maximeverhagen@speakersacademy.nl<br />

278 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN WILLEM VERMEEND<br />

“Digitalisering staat in toenemende mate<br />

aan de basis van de wereldeconomie.”<br />

prof. dr. Willem Vermeend<br />

Prof. dr. Willem Vermeend is specialist op inancieel, sociaaleconomisch<br />

en iscaal terrein, hoogleraar Europees iscaal recht en iscale<br />

economie aan de Universiteit Maastricht en bestuurslid van diverse<br />

organisaties. Van 1994 tot 24 maart 2000 was hij staatssecretaris van<br />

Financiën in het eerste en tweede kabinet-Kok. Op 24 maart 2000<br />

werd hij benoemd tot minister van Sociale Zaken in het tweede kabinet-Kok.<br />

Hij heet talloze boeken over economische en inanciële<br />

onderwerpen geschreven.<br />

willemvermeend@speakersacademy.nl<br />

© HERMIEN LAM<br />

“Een winnend team kan niet zonder een<br />

duidelijke aanvoerder.”<br />

drs. Jack de Vries<br />

Jack de Vries, die als beroepsmilitair voorlichter en journalist is<br />

geweest bij de Koninklijke Landmacht, staat bekend om zijn strategische<br />

mediakennis. Hij verkreeg zijn bekendheid met zijn rol als CDAcampagneleider<br />

voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 en<br />

later als coördinator als projectleider voor de 100 dagen tour van het<br />

kabinet Balkenende IV. Tegenwoordig is De Vries strategisch adviseur<br />

op het gebied van communicatiestrategie, reputatiemanagent en<br />

campagnes bij Hill & Knowlton.<br />

jackdevries@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

279

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH © PAUL DIJKSTRA<br />

“De realiteit is dat het Nederlandse<br />

beursgenoteerde bedrijfsleven een veel<br />

betere inanciële positie heet dan vijf of<br />

tien jaar geleden.”<br />

drs. Peter Paul de Vries<br />

Drs. Peter Paul de Vries is grootaandeelhouder en bestuursvoorzitter<br />

van Value8 en heet uitgebreide ervaring op het gebied van beursgenoteerde<br />

ondernemingen. Op dit moment is Peter Paul de Vries naast<br />

zijn rol binnen Value8 ook lid van het Market Participants Panel van<br />

de pan-Europese beurstoezichtorganisatie CESR, lid van het Comité<br />

van Aanbeveling van de Stichting CRC en de Stichting Juliana Kinderziekenhuis.<br />

peterpauldevries@speakersacademy.nl<br />

“Je moet geen leiding geven aan<br />

professionals.”<br />

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman<br />

10<br />

TOP<br />

spreker<br />

Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde,<br />

in het bijzonder Innovatie Management aan de Faculteit Industrial<br />

Engineering & Innovation Sciences van de Technische Universiteit<br />

Eindhoven. Daarnaast voert hij een eigen praktijk als bestuursadviseur.<br />

Voor zijn bijdragen aan de vakliteratuur ontving hij in 2001<br />

de oeuvreprijs van de Orde van Organisatiedeskundigen en in 2005<br />

werd hij door collega's gekozen in de top-10 van de meest invloedrijke<br />

Nederlandse adviseurs. In 2008 won zijn boek 'Leidinggeven aan professionals?<br />

Niet doen!' de Managementboek van het Jaar Prijs.<br />

mathieuweggeman@speakersacademy.nl<br />

280 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Altijd beter worden.”<br />

Maarten van der Weijden<br />

Maarten van der Weijden is een voormalig Nederlands open wateren<br />

marathonzwemmer en won in 2008 een gouden medaille op de<br />

Olympische Spelen in Peking (10 km open water zwemmen). In<br />

2001 kreeg Maarten de diagnose leukemie en zijn overlevingskansen<br />

waren gering. Na een behandeling in het ziekenhuis van een half<br />

jaar, waarbij Maarten vier chemotherapieën, operaties en een stamceltransplantatie<br />

onderging, had Maarten het geluk te herstellen en<br />

begon hij aan zijn revalidatie.<br />

maartenvanderweijden@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN FRITS WESTER<br />

“We leven met z'n allen in een<br />

gezegend landje.”<br />

Frits Wester<br />

Frits Wester is journalist. Hij is parlementair verslaggever voor RTL<br />

Nieuws. In 1985 trad Wester in dienst bij de CDA-Tweede Kamerfractie,<br />

als voorlichter. Van 1990 tot 1994 was hij hoofd voorlichting van<br />

de CDA-Tweede Kamerfractie. Wester ontwikkelde zich tot een journalist<br />

die veel primeurs brengt. Zo slaagt hij er vrijwel elk jaar in het<br />

embargo op de Miljoenennota te omzeilen en de begroting al voor de<br />

oiciële presentatie op Prinsjesdag te publiceren.<br />

fritswester@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

281

© MET DANK AAN HANS WIEGEL<br />

“Mijn opvatting is: laat mensen zelf<br />

beslissen waar ze hun geld aan besteden.”<br />

Hans Wiegel<br />

Hans Wiegel is voormalig politicus van de VVD. Hij was van 1995 tot<br />

2012 voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland en heet tijdens zijn<br />

politieke carrière verscheidene functies gehad. Zo was hij minister<br />

van Buitenlandse Zaken en Commissaris van de Koningin van Friesland.<br />

Hans Wiegel heet verschillende onderscheidingen mogen ontvangen<br />

voor zijn inzet; hij is onder andere Ridder in de Orde van de<br />

Nederlandse Leeuw en Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.<br />

hanswiegel@speakersacademy.nl<br />

© ROY BEUSKER<br />

“Ik houd ervan dingen van de grond te<br />

tillen en te bouwen.”<br />

prof. dr. Rob de Wijk<br />

Prof. dr. Rob de Wijk is één van de meest gevraagde commentatoren<br />

op het gebied van geopolitiek en veiligheidsvraagstukken. Hij is<br />

oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en<br />

hoogleraar internationale betrekkingen aan de Campus Den Haag<br />

van de Universiteit Leiden. Na een journalistieke periode, werkte hij<br />

van 1989 tot 1998 op het Ministerie van Defensie waar hij zich onder<br />

meer bezighield met de herstructurering van de krijgsmacht na de<br />

Koude Oorlog. Vervolgens was hij enige jaren verbonden aan het<br />

Instituut Clingendael en hoogleraar aan de KMA.<br />

robdewijk@speakersacademy.nl<br />

282 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© EVERT-JAN DANIELS<br />

“De inanciële sector moet de kans grijpen<br />

om maatschappelijk relevanter te<br />

worden.”<br />

prof. dr. Sweder van<br />

Wijnbergen<br />

In 1975 en 1977 behaalde prof. dr. Sweder van Wijnbergen zijn doctoraal<br />

natuurkunde en econometrie. Aan het Massachusetts Institute of<br />

Technology promoveerde hij in 1980 op het vakgebied van economie.<br />

Tot 1999 was prof. dr. Sweder van Wijnbergen secretaris-generaal bij<br />

het ministerie van Economische Zaken. Hij lanceerde in die hoedanigheid<br />

veel originele ideeën over de staatsschuld, de nieuwe economie,<br />

het nieuwe belastingstelsel, marktwerking en privatisering. Hij is<br />

hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam.<br />

swedervanwijnbergen@speakersacademy.nl<br />

© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® - WALTER KALLENBACH<br />

“Denk 1 minuut per dag na hoe je je<br />

gegevens beschermt.”<br />

Brenno de Winter<br />

Brenno de Winter houdt zich al tientallen jaren bezig met ICT en<br />

schrijt met name over privacy- en beveiligingsgerelateerde onderwerpen,<br />

onder andere voor Webwereld.nl en Nu.nl. Het initiatief om<br />

Lektober te organiseren en iedere dag een privacylek te presenteren,<br />

leidde tot een landelijke discussie over het falen van gegevensbescherming<br />

in Nederland. Zijn werk leidt in menige bestuurskamer, raad,<br />

parlement of andere bestuurstafel tot discussies. Vooral zijn werk<br />

rond aanbestedingen, de OV-chipkaart en DigiNotar gaven hem landelijke<br />

bekendheid. Journalistenvakblad Villamedia riep Brenno de<br />

Winter uit tot journalist van het jaar 2011.<br />

brennodewinter@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

283

© MET DANK AAN CHRIS ZEGERS<br />

“Er is niets mis met hard werken, mits je<br />

maar het gevoel hebt dat het ergens toe<br />

leidt.”<br />

Chris Zegers<br />

Chris Zegers is onder andere presentator, acteur en muzikant. Hij'uit<br />

zijn liefde voor reizen in '3 op Reis' en de vele andere reisprogramma's<br />

die hij al sinds 2001 presenteert. Naast presentator bij BNN is Chris<br />

ook acteur en heet hij in vele series en ilms gespeeld, zoals 'Onderweg<br />

naar morgen', 'All Stars', 'Lotus' en 'Alles is familie'.<br />

chriszegers@speakersacademy.nl<br />

© JUSTA VAN BERGEN<br />

“Ik ben iemand van extremen.”<br />

Emmelie Zipson<br />

Emmelie Zipson is een veelzijdige presentatrice, zangeres en<br />

actrice. Haar studies aan de Amsterdamse Toneel & Kleinkunstacademie<br />

en de Central School of Speech and Drama in Londen, brachten<br />

haar op de meest uiteenlopende podia. Van toneel tot televisie,<br />

van modern tot klassiek. Op televisie debuteerde Emmelie in de soap<br />

'Goudkust'. Kort na haar debuut werd ze gevraagd voor de politieserie<br />

'Blauw Blauw' en speelde ze een prominente rol in de documentaire<br />

serie 'Finals'.<br />

emmeliezipson@speakersacademy.nl<br />

284 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong>

© MET DANK AAN JOHN VAN ZWEDEN<br />

“Je moet gewoon nooit vergeten waar je<br />

vandaan komt, je moet gewoon jezelf<br />

blijven.”<br />

John van Zweden<br />

John van Zweden, is de hoofdpersoon in zijn eigen jongensboek<br />

genaamd 'Behangkoning in de Premier league'. Hij is directeur/eigenaar<br />

van Behangparadijs John van Zweden, directeur/mede eigenaar<br />

van John van Zweden reclame en directeur/mede eigenaar bij Swansea<br />

City, een betaald voetbalclub in de Engelse Premier League.<br />

johnvanzweden@speakersacademy.nl<br />

© MET DANK AAN MARTIN ROEMERS<br />

“Embrace life through work!”<br />

Huub van Zwieten<br />

Huub van Zwieten is sinds 2000 CEO van TalentFirst Nederland BV,<br />

waar 30 coaches/ trainers talentontwikkelingprogramma's bieden<br />

aan bedrijven als Ahold, Rabobank, Heineken, Belastingdienst, ING,<br />

etc. Huub, auteur van zes bestseller boeken, wordt door velen ook wel<br />

de Droombaangoeroe genoemd.<br />

huubvanzwieten@speakersacademy.nl<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

285

Humor is noodzakelijk in het bedrijf<br />

speakersacademy.nl<br />

drs. Dolf Jansen<br />

Soundos el Ahmadi Arjen Lubach Quintis Ristie<br />

Lenette van Dongen<br />

Rayen Panday<br />

Victor Mids<br />

Ali B<br />

Ruben Nicolai<br />

Emmelle Zipson<br />

Pieter de Rijk<br />

Joris Lutz<br />

Karin Bruers<br />

Jasper van Kuijk Jelle Kuiper Jeffrey Spalburg<br />

Silvester Zwaneveld<br />

Bart Chabot<br />

Greg Shapiro<br />

Jan Reinder<br />

Peter Faber<br />

Sjaak Bral<br />

Owen Schumacher<br />

Tom Lash<br />

286<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Jandino Asporaat<br />

Frank van Pamelen<br />

Niek Boes<br />

Greg Shapiro<br />

Rutger Lemm<br />

Lieven Scheire

Inspirerende vrouwen<br />

speakersacademy.nl<br />

mr. Naema Tahir<br />

Sara Kroos Myrthe Hilkens Carice van Houten<br />

prof. dr.<br />

Heleen Dupuis<br />

Cisca Dresselhuys<br />

Aldith Hunkar<br />

Helga van Leur<br />

prof. dr.<br />

Margriet Sitskoorn<br />

Anne-MarieRakhorst<br />

Marja van Bijsterveldt<br />

Marlies Dekkers<br />

Astrid Joosten<br />

drs. Femke Halsema dr. Jacqeline Cramer drs. Sabine Uitslag Gerda Havertong<br />

drs. Willemijn Verloop<br />

dr. Stine Jensen<br />

mr. Fatima<br />

Moreira de Melo<br />

drs. Jacobine Geel<br />

Anky van Grunsven<br />

Marianne Zwagerman<br />

mr. Inez Weski<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 287<br />

dr. ir. Ionica Smeets<br />

Monique Collignon<br />

drs. Marga Hoek MBA<br />

Manon Ossevoort<br />

Annemarie van Gaal<br />

drs. Mirjam Sterk

Sportsprekersinstituut<br />

speakersacademy.nl<br />

Erica Terpstra<br />

Anky van Grunsven Sjoerd Marijne Edith Bosch<br />

Kirsten van der Kolk<br />

Robert Lathouwers<br />

René Mijnders<br />

Leontien van Moorsel<br />

mr. Fatima Moreira de<br />

Melo & Raemon Sluiter<br />

Robin van Galen<br />

Mark Huizinga<br />

Peter Blangé<br />

Tom van ’t Hek<br />

Jack van Gelder Esther Vergeer Minke Booij<br />

Marc Lammers<br />

Humberto Tan<br />

Toon Gerbrands<br />

Barbara Barend<br />

Tom Egbers<br />

Frank de Boer<br />

Serdar Gözübüyük Maarten van der Weijden<br />

288 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Ronald de Boer<br />

Hans Kraaij jr.<br />

Wilfred Genee<br />

Susannah Chayes<br />

Gerard Kemkers<br />

Eric Arnold

Inspirerende bekende Nederlanders<br />

speakersacademy.nl<br />

Geraldine Kemper<br />

Erik de Vlieger Frans Lanting Halina Reijn<br />

Hans Klok<br />

Rayen Panday<br />

mr. Inez Weski<br />

Lee Towers<br />

Harm Edens<br />

Lieke van Lexmond<br />

Dirk Zeelenberg<br />

mr. Frank Visser<br />

Ruben Nicolai<br />

Richard Krajicek Diederik Jekel Jules Deelder<br />

Felix Rottenberg<br />

Chris Zegers<br />

Jort Kelder<br />

Cynthia Abma<br />

Jack van Gelder<br />

Esther Vergeer<br />

Kluun<br />

Frits Wester<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 289<br />

Jan Slagter<br />

Katja Schuurman<br />

Ferry Mingelen<br />

Gijs Staverman<br />

Sjaak Bral<br />

Pierre Wind

Heet u advies nodig? Neem contact op met het Speakers Academy® Team of<br />

bezoek de website van Speakers Academy®, u tret hier duizenden sprekers,<br />

nationaal en internationaal, handig gerubriceerd per categorie.<br />

Bestuur & Politiek<br />

Entertainment<br />

Innovatie &<br />

Creativiteit<br />

Marketing<br />

Ondernemerschap<br />

290<br />

Communicatie &<br />

Public Relations<br />

Filosoie, Religie &<br />

Spiritualiteit<br />

Kunst & Cultuur<br />

Media &<br />

Journalistiek<br />

Sales<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Dagvoorzitters<br />

Geschiedenis<br />

Leiderschap &<br />

Strategie<br />

Mens &<br />

Samenleving<br />

Sport & Expedities<br />

speakersacademy.nl<br />

010 - 433 33 22<br />

Duurzaamheid/<br />

MVO<br />

Gezondheidszorg<br />

Lifestyle<br />

Meteorologie<br />

Trends<br />

Economie &<br />

Financiën<br />

ICT &<br />

Social Media<br />

Management<br />

Motivatie &<br />

Inspiratie<br />

Wetenschap

21 st Century Art<br />

by<br />

Crayon<br />

48 x 64 cm<br />

SOKIA®<br />

WWW.SOKIA.NL<br />

SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong> 291

PHOTOGRAPHY BY JIMMY NELSON<br />

(AT THE SADHUS)<br />

BERLIJN<br />

BARCELONA<br />

ROTTERDAM<br />

292 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2016</strong><br />

Gran Via, 630 4ª planta<br />

Schiedamse Vest 67-71<br />

08007 Barcelona<br />

3012 BE Rotterdam<br />

Spain<br />

The Netherlands<br />

T: +34 (0) 934 45 83 35<br />

T: +31 (0) 10 433 33 22<br />

E: info@speakersacademy.es E: info@speakersacademy.nl<br />

© JIMMY NELSON<br />

Kurfürstendamm 194<br />

10707 Berlin<br />

Germany<br />

T: +49 (0) 30 700 159 665<br />

E: info@speakersacademy.de<br />

speakersacademy.com<br />

PARIJS<br />

5, Rue de Castiglione<br />

4ème étage, 75001 Paris<br />

France<br />

T: +33 (0) 1 53 45 10 62<br />

E: info@speakersacademy.fr

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!