Beoordeling fysieke belasting van schoffelwerkzaamheden

3 Beoordelingsmethode
In dit hoofdstuk zijn de methodes beschreven waarmee de fysieke belasting van de
schoffelwerkzaamheden zijn beoordeeld. Daarbij is gekeken welke fysiek belastende aspecten tijdens de
schoffelwerkzaamheden een rol spelen om daarna een keuze te maken welke beoordelingsinstrumenten
het meest geschikt zijn.
3.1 Fysiek belastende aspecten
Bij schoffelwerkzaamheden hebben we te maken met
een aantal houdingen en bewegingen die zorgen voor
een fysieke belasting. Deze zijn afhankelijk van de
omgevingsfactoren, gereedschapsfactoren,
taakkenmerken en persoonskenmerken.
Zie de schematische weergave in figuur 7.
De factoren die de fysieke belasting veroorzaken zijn
onder te verdelen in:
• Duwen en trekken
• Repeterende beweging
• Trillen en schokken
• Werkhouding
• Energetische belasting
Figuur 7. Schematische weergave
Duwen en trekken
Duwkracht, trekkracht of stootkracht worden gedefinieerd als de kracht die een aantal spiergroepen in
samenwerking met elkaar uitoefenen om een bepaalde last te verplaatsen. Bij de analyse van duwen en
trekken wordt onderscheid gemaakt tussen twee vormen van duwen en trekken:
• Met alleen armen of benen waarbij het lichaam op dezelfde plaats blijft in een staande of zittende
werkhouding
• Met het gehele lichaam dat meebeweegt in dezelfde richting, zoals bij het duwen van een kar.
Bij schoffelwerkzaamheden kiezen we, ondanks het heel langzaam voortbewegen van het lichaam in
dezelfde richting, voor de eerste vorm van duwen en trekken. De reden hiervoor is dat er meer momenten
zijn waarbij uit een staande houding, dan vanuit een lopende houding geschoffeld wordt.
Repeterende bewegingen
Repeterende bewegingen zijn herhaalde bewegingen die minimaal twee uur op een dag of één uur
aangesloten worden uitgevoerd. Bij een dergelijke beweging waarbij ook een gewicht vastgehouden moet
worden, mag dit niet groter zijn dan 3 kilogram. De uitgeoefende kracht tijdens het repeteren mag niet
groter zijn dan 30 Newton. Is dit wel het geval, dan valt deze te beoordelen onder het Tillen. We spreken bij
repeterend werk van een knelpunt als de repeterende handeling, die minder dan tien seconden duurt,
gedurende vier uur per dag of minimaal één uur aaneengesloten wordt uitgevoerd.
Bepalende factoren waardoor klachten kunnen ontstaan bij repeterende bewegingen zijn vooral de
houding, tijdsduur, uitgeoefende kracht, bewegingsuitslag en de frequentie. Bijkomende (additionele)
factoren zoals koude, trillingen en werkdruk zullen het ontstaan van de klachten versnellen.
Trillingen en schokken
Bij schoffelwerkzaamheden hebben we ook te maken met hand/arm trillingen. Tijdens het schoffelen wordt
het gladde schoffelblad een aantal keren per tijdseenheid door de grond heen en weer bewogen. De
ondergrond is niet effen, maar heeft een bepaald reliëf waardoor trillingen ontstaan. Dit reliëf is afhankelijk
van de hardheid van de grondsoort (klei, zand), vochtigheid van de grond en de mate van vervuiling. Lichte
losse zandgrond zal een lagere trillingswaarde veroorzaken dan harde droge kleigrond.
Daarbij komt nog dat tijdens deze bewegingen het schoffelblad regelmatig stoot tegen kluiten, vuil, stenen
en wortelstronken en zorgt voor een schokbelasting. De trillingen en schokken die hierdoor worden
veroorzaakt, worden via de massieve steel, de hilt en het handvat doorgegeven aan het lichaam van de
medewerker.
Beoordeling fysieke belasting van schoffelwerkzaamheden 19