Beoordeling fysieke belasting van schoffelwerkzaamheden

Intensiteit
De schoffelwerkzaamheden beginnen in maart en gaan door tot november. In deze periode worden
afhankelijk van de weersomstandigheden en kwaliteitsafspraken met de opdrachtgever bijna continu
schoffelwerkzaamheden uitgevoerd. De schoffelwerkzaamheden worden over deze periode onderbroken
door een paar weken knippen van hagen vóór de zomer periode en in het najaar, door vuilprikrondes over
het hele seizoen en bladblazen in het najaar. Deze werkzaamheden zijn afhankelijk van de afspraken in
het bestek en de weersomstandigheden. Per jaar zijn er een aantal weken waarin niet geschoffeld wordt.
Dit zijn gemiddeld 12 weken tijdens de winterperiode, 4 weken voor het knippen van hagen, 3 weken voor
overige werkzaamheden en 3 weken tijdens de zomervakantieperiode. Dat betekent dat er gemiddeld per
jaar 30 weken effectief wordt geschoffeld.
De intensiteit van het schoffelen is ook afhankelijk van de weersomstandigheden zoals temperatuur en
regen. Vochtig en warm weer zorgen voor optimale groeiomstandigheden, terwijl heel warm en droog weer
of extra koude omstandigheden zorgen voor slechte groeiomstandigheden.
De stijging van de temperatuur vervroegt de groeistart in het voorjaar en vertraagt de groeistop in de herfst.
Daardoor is de lengte van het groeiseizoen nu al een maand langer dan voor 1990 5 . Door deze
ontwikkeling wordt de schoffelperiode verlengd.
De hoeveelheid onkruid die er mag groeien is afhankelijk van de kwaliteitswens van de gemeenten. Deze
kwaliteitswens is vastgelegd in het bestek en is meestal op basis van de standaard RAW 6 bepalingen,
samen met de RAW catalogus uitgegeven door het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-
, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Hierin is vastgelegd aan welk beeldbestek de
mate van begroeiing moet voldoen. De hoofdwegen waarlangs men het dorp of de stad inkomt zijn meestal
A kwaliteit, verder in de wijken B kwaliteit en voor afgelegen gebieden meestal C of D kwaliteit. Zie tabel 2
Kwaliteit % Begroeid Lengte
onkruid
% Resten van onkruid Manier van
schoffelen
% Schoffel
werkzaamheden*
A 20 10 10 Intensief 10
B 40 30 25 Standaard 90
C 50 50 geen zoden vormen Extensief 0
D 75 75 Niet mogelijk 0
Tabel 2. Kwaliteit: resultaat bij onkruidbeheersing in beplanting
Toelichting: * Aandeel van de werkzaamheden bij LANDER sector groen
De intensiteit van de werkzaamheden wordt ook bepaald door het soort onkruid. Onkruidsoorten die een
sterke, wijd vertakte wortelstructuur hebben zijn moeilijker om te schoffelen dan andere soorten waarbij dat
niet het geval is. Ook zijn er nog onkruiden zoals de paardenbloem, distel en wilde braam die een zodanig
“overblijvende “ wortelstructuur hebben, waardoor hergroei sneller plaatsvindt. Dat betekent dat deze
onkruidsoorten in het groeiseizoen binnen twee weken 10cm hoog kunnen groeien.
Taakanalyse
De medewerkers zijn ingedeeld in ploegen van vier tot zeven medewerkers. Elke ploeg heeft een voorman
(meestal een allround groenmedewerker of een eerste groenmedewerker), ervaren medewerkers
(groenmedewerker) en minder ervaren medewerkers (assistent groenmedewerker)
Zij hebben meestal een eigen werkgebied en beschikken over een schaftwagen die in de buurt van de
werkzaamheden wordt geplaatst. De schaftwagen biedt voldoende ruimte om te pauzeren, te lunchen en is
uitgerust met een toilet en een bergruimte voor het gereedschap.
De schoffelwerkzaamheden worden gemiddeld 4 tot 8 uur per dag uitgevoerd afhankelijk van het seizoen,
weersomstandigheden, beschikbare werk, ervaring en routine. Sommige medewerkers schoffelen de hele
dag, anderen een halve dag, harken daarbij nog vuil uit en ruimen dit op. Gemiddeld kunnen we stellen dat
er 70 % van de werktijd wordt geschoffeld, 15% uitgeharkt en 15% overig. De pauzes zijn verdeeld in 2 x
10 minuten als onderbreking van de ochtend en de middag en een lunchpauze van 30 minuten. Tijdens de
werkzaamheden is er voldoende ruimte om regelmatig een minipauze van ongeveer 1 minuut te nemen.
Op basis van deze gegevens is een overzicht gemaakt van de taakanalyse en opgenomen in tabel 3.
De werkzaamheden kunnen, binnen de afspraken, naar eigen inzicht worden uitgevoerd. Er is meestal
sprake van beperkte tijdsdruk op de werkzaamheden. Tijdsdruk komt voor als er na een lange natte
periode, waarin niet geschoffeld kan worden, heel veel schoffelwerk is uitgesteld en achterstand is
ontstaan.
Werktijden in uren Tijdsverdeling in minuten per dag
5 Promotie onderzoek A v Vliet Wageningen Universiteit (bron Boomblad 3 juni 08)
6 Nationale standaard voor bestekken in de grond-, water- en wegenbouw
12 Beoordeling fysieke belasting van schoffelwerkzaamheden