De Reformatie in jouw dorp
De eerste eeuw van Hervormd Bergambacht. Een vertelling over de tijd waarin de gemeente ontstond, de eerste acht predikanten en het tot stand komen van de StatenVertaling. Geschreven voor de jongeren van de gemeente, enigszins laagdrempelig en hopelijk goed leesbaar.
De eerste eeuw van Hervormd Bergambacht. Een vertelling over de tijd waarin de gemeente ontstond, de eerste acht predikanten en het tot stand komen van de StatenVertaling. Geschreven voor de jongeren van de gemeente, enigszins laagdrempelig en hopelijk goed leesbaar.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Herman(nus) van Halen<br />
(1633-1701), werd <strong>in</strong> 1664<br />
predikant <strong>in</strong> Utrecht,<br />
promoveerde <strong>in</strong> 1681 aan de<br />
Universiteit van Utrecht en<br />
werd er <strong>in</strong> 1683 hoogleraar<br />
Kerkgeschiedenis; men<br />
noemde hem een ‘voorbeeld<br />
van zacht moedigheid’ <strong>in</strong> de<br />
heftige strijd tussen Voetianen<br />
en Coccejanen; hij behoorde<br />
tot die eerste groeper<strong>in</strong>g.<br />
scheid<strong>in</strong>g tussen Ammerstol en Bergambacht. In 1658<br />
werd de eerste predikant beroepen: Hermannus van<br />
Halen, die <strong>in</strong> 1664 naar Utrecht vertrok. Hij werd nog<br />
datzelfde jaar opgevolgd door Wilhelmus a Baxcamp.<br />
Die kwam uit Rotterdam en promoveerde bij Voetius<br />
op 22 november 1656. Interessante vraag die ooit<br />
nog eens zou moeten worden uitgezocht blijft:<br />
waarom wilde Ammerstol zelfstandig worden? Voelde<br />
ze zich niet voldoende bearbeid door de dom<strong>in</strong>ee<br />
van Bergambacht (was de werkdruk voor hem dus te<br />
groot)? Of zaten er toch wrijv<strong>in</strong>g tussen de ambachtsheer<br />
en de slotheer? Of was ligg<strong>in</strong>gsverschil de reden<br />
(strijd tussen Voetianen en Coccejanen)? Als dat laatste<br />
het geval was, was Bergambacht toen waarschijnlijk<br />
Coccejaans en Ammerstol juist Voetiaans!<br />
<strong>De</strong> heer van Bergambacht en Ammerstol<br />
Nu we het daar toch over hebben: er is wat veranderd<br />
<strong>in</strong> de naam van de ambachtsheren. We hebben het <strong>in</strong><br />
deze tijd niet meer over de familie Van Zuylen van<br />
Nyevelt, maar over de familie Magnus. Hoe zit dat?<br />
Rond 1616 bezat de familie Van Zuylen van Nyevelt<br />
nog wel het kasteel; Frederik was er officieel slotheer.<br />
Maar ene Jacob Magnus was ambachtsheer. <strong>De</strong><br />
slotheer sprak recht; de ambachtsheer bepaalde<br />
welke predikant werd beroepen. Het is niet duidelijk<br />
of de familie Magnus ook <strong>in</strong> het <strong>dorp</strong> woonde. Wel<br />
stond er toen <strong>in</strong> de kerk een herenbank voor beide<br />
heren, wanneer ze zondags <strong>in</strong> het <strong>dorp</strong> waren;<br />
daarmee hield de kerk ze beiden te vriend. In 1616<br />
werd met f<strong>in</strong>anciële hulp van de ambachtsheer Jacob<br />
Magnus aan de noordkant van de kerk een ‘beuk’ of<br />
‘kapel’ gebouwd. Daar<strong>in</strong> werd later ook een grafkelder<br />
gemaakt. Toen Jacob Magnus <strong>in</strong> 1625 overleed werd<br />
hij waarschijnlijk <strong>in</strong> het koor begraven. <strong>De</strong> grote steen<br />
– die nu tegen de oostwand van de noordbeuk staat –<br />
heeft dus <strong>in</strong> het oude koor gelegen, maar werd later<br />
verplaatst naar de noordelijke zijbeuk!<br />
68 | <strong>De</strong> <strong>Reformatie</strong> <strong>in</strong> <strong>jouw</strong> <strong>dorp</strong>
Change language