De Reformatie in jouw dorp

Prins Frederik Hendrik, zoon
van Willem van Oranje en
jongere broer van Prins
Maurits, die de bijnaam
‘Stedendwinger’ kreeg, o.a.
door zijn glorieuze inname van
de stad Den Bosch.
een fel contra -remonstrants predikant, zette de
dingen op scherp tussen kerkenraad en stadsbestuur.
Maar plots stond hij aan de verkeerde kant, toen de
classis besloot om hem en de hele kerkenraad te
schorsen. Dit kwam, omdat hij zelfs ‘papisten’ en
onkerkelijken in de arm nam om zijn gelijk maar te
krijgen! De ruzie liep zo hoog op dat de Staten
stadhouder Frederik Hendrik opdroegen zich ermee
te gaan bemoeien. En dat lukte hem; hij stond erom
bekend dat hij een succesvol mediator was; men gaf
hem zelfs de bijnaam ‘stedendwinger’. Men besliste
om het beroep te cancelen en dominee Nicolai was
bereid om zijn ongelijk toe te geven tegenover de
classis. Hij deed dit schriftelijk en die brief kreeg
dominee Balbiaen, omdat die op dat moment scriba
van de classis was. Die schuldbekentenis zou in de
Sint Jan van de kansel worden voorgelezen, zodat
iedereen ervan op de hoogte was. Een collega van
Nicolai zou dat ’s zondags doen na de preek. Echter,
vlak voor de dienst stopte Nicolai een briefje in diens
zak, waarop stond dat hij die schuldbekentenis toch
herriep! Maar ja, zijn schuldbrief was al in bezit van de
scriba! Wat nu? Hij vloog de kerk uit en rende naar
Bergambacht. Bij de pastorie aangekomen trof hij
alleen Balbiaens vrouw aan; de dominee was afwezig.
Vindingrijk vroeg hij haar of hij zijn eigen brief mocht
overschrijven; een smoes natuurlijk. Toen mevrouw
Balbiaen met de brief kwam aanlopen, griste hij hem
uit haar handen en wilde wegrennen. Zij probeerde
hem nog aan zijn mantel vast te houden, maar hij
gooide zijn mantel snel af (het lijkt het verhaal van
Jozef en Potifars vrouw wel, maar dan andersom!).
Een paar boeren van de Kerksingel of de Voorstraat,
geallarmeerd door het geroep van de vrouw, renden
de dominee achterna. Maar toen ze vlakbij waren
versnipperde dominee Nicolai de brief. Na een paar
forse klappen van de boeren gaf hij de snippers af. Ze
namen hem waarschijnlijk mee naar de pastorie. Aan
52 | De Reformatie in jouw dorp