De Reformatie in jouw dorp

De bovenste helft van de
grafsteen van vader Levinus in
de Grote of Bartholomeüskerk
van Schoonhoven; de tekst
op de steen vertelt dat hij al
jaren eerder als een soort
hagepreker in de omgeving
van Schoonhoven rondtrok.
Schoonhoven
In zijn laatste levensjaar stond vader
Levinus naast de jonge, felle arminiaan
Daniël Wittius (zie rechts). Vader had in
de stad wel veel gezag, maar toen hij
op 14 januari 1610 overleed,
werd hij opgevolgd door de
remonstrantse Johannes van
Galen. Ook het stads bestuur
was arminiaans gezind. Het werd
er voor het gezin van weduwe Lijntje
van den Borre niet bepaald makkelijk op.
Sinds 1598 was broer Samuël al predikant in
Groot-Ammers en ‘s zondags trokken
verschillende stads genoten naar die kerk om
geestelijk gevoed te worden. Terugkomend
over de modderige wegen, werden ze
uit gescholden voor Slijkgeuzen. Ook onze
Antipas hielp zijn stadsgenoten (ook nadat
hij op 3 juli 1610 predikant werd in Ottoland).
Contactpersoon in de stad was zijn zwager
Anthonis Sybrantsz. Antipas was op
19 september 1610 in Schoonhoven
getrouwd met de daar geboren
Janneken Sybrantsdr. Hij kwam op
12 februari 1617 stiekem preken in een
loods van Joris Knoop, een brandewijnverkoper.
Dat kun je ook lezen in het
bekende jeugdboek ‘De Slijkgeuzen van
Schoonhoven’ (zie volgende pagina). Antipas en
Joris werden opgepakt en uit de stad verbannen. De
volgende zondag wilden de ‘Slijkgeuzen’ toch een
dienst beleggen in de buurt, zodat ze niet altijd zo ver
hoefden te reizen voor een kerkdienst. Daarom werd
de dienst stiekem twee uur vervroegd. Dat wist de
schout natuurlijk niet en die kwam nu dus twee uur te
laat; de dienst was al afgelopen. Uit nijd liet hij de
loods tot op de grond toe afbreken.
40 | De Reformatie in jouw dorp