De Reformatie in jouw dorp
De eerste eeuw van Hervormd Bergambacht. Een vertelling over de tijd waarin de gemeente ontstond, de eerste acht predikanten en het tot stand komen van de StatenVertaling. Geschreven voor de jongeren van de gemeente, enigszins laagdrempelig en hopelijk goed leesbaar.
De eerste eeuw van Hervormd Bergambacht. Een vertelling over de tijd waarin de gemeente ontstond, de eerste acht predikanten en het tot stand komen van de StatenVertaling. Geschreven voor de jongeren van de gemeente, enigszins laagdrempelig en hopelijk goed leesbaar.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Johan van Oldebarnevelt<br />
vormde met de veel jongere<br />
Pr<strong>in</strong>s Maurits aanvankelijk een<br />
goed span; echter, hij g<strong>in</strong>g zich<br />
als een soort nieuwe Vader des<br />
Vaderlands gedragen en toen<br />
hij met een soort staatsgreep<br />
de macht probeerde te krijgen<br />
is dat hem uite<strong>in</strong>delijk op<br />
onthoofd<strong>in</strong>g komen te staan;<br />
hij werd juridisch bijgestaan<br />
door Hugo de Groot, die later<br />
op Slot Loeveste<strong>in</strong> werd<br />
gevangen gezet, maar <strong>in</strong> een<br />
boekenkist wist te ontsnappen!<br />
Remonstrantie en Contra-remonstrantie<br />
Helaas. Opnieuw vormde Gouda een middelpunt van<br />
protest. <strong>De</strong> hang naar vrijheid van godsdienst en<br />
men<strong>in</strong>gsuit<strong>in</strong>g zocht de grenzen op. Het verzet tegen<br />
het calv<strong>in</strong>isme begon hardere vormen aan te nemen.<br />
Op 14 januari 1610 kwamen <strong>in</strong> Gouda 44 predikanten<br />
– volgel<strong>in</strong>gen van de overleden Arm<strong>in</strong>ius – samen en<br />
stelden een Remonstrantie (verzoekschrift) <strong>in</strong> vijf<br />
artikelen op om niet meer gebonden te zijn aan de<br />
door de synode opgelegde belijdenisgeschriften. Zij<br />
eisten meer leervrijheid. Het stuk werd opgesteld<br />
door Johannes Wtenbogaert, de opvolger van<br />
Arm<strong>in</strong>ius. <strong>De</strong>ze groep werd voortaan aangeduid als<br />
de ‘Remonstranten’.<br />
Tegenstanders van deze groep maakte direct protest<br />
en klommen <strong>in</strong> de pen. Zij werden daarom ‘Contraremonstranten’<br />
genoemd. Door deze polarisatie<br />
dreigde de kerk van de <strong>Reformatie</strong> <strong>in</strong> de Nederlanden<br />
al na bijna een halve eeuw te scheuren! Wat nu?<br />
<strong>De</strong> Nationale Synode van Dordrecht<br />
<strong>De</strong> zaak werd nu fors aangepakt. <strong>De</strong> Staten-Generaal<br />
belegden een grootse synodevergader<strong>in</strong>g, waarbij ook<br />
buitenlandse gereformeerden werden uitgenodigd.<br />
En… we zien er ook onze ambachtsheer zitten:<br />
Frederik van Zuijlen van Nijevelt!<br />
Eigenlijk werd dit niet een debat met elkaar, maar<br />
eerder een rechtzitt<strong>in</strong>g! <strong>De</strong> Remonstranten werden<br />
eerlijk gezegd <strong>in</strong> de beklaagdenbank gezet. Tijdens<br />
deze synode <strong>in</strong> Dordrecht werden de bekende<br />
‘Dordtsche Leerregels’ geschreven, tegen ‘<strong>De</strong> vijf<br />
artikelen’ die de Remonstranten eerder hadden<br />
opgesteld. <strong>De</strong> afloop van die 154 vergader<strong>in</strong>gen –<br />
van 13 november 1618 tot 9 mei 1619 – werd voor de<br />
Remonstranten dramatisch. Ze moesten de ‘Acte van<br />
Stilstand’ (preekverbod) ondertekenen. Weigerden zij,<br />
dan werden ze verbannen uit Holland en Zeeland. Met<br />
als gevolg dat veel Remonstranten en hun volgel<strong>in</strong>gen<br />
naar Frankrijk uitweken. Een bekende bannel<strong>in</strong>g was<br />
34 | <strong>De</strong> <strong>Reformatie</strong> <strong>in</strong> <strong>jouw</strong> <strong>dorp</strong>
Change language