De Reformatie in jouw dorp

de kerk herbouwd, ondanks de armoede van de
gedupeerde dorpelingen. Het zal geen kerk met veel
TOREN
KERKSCHIP
KOOR
verfraaiingen zijn geweest. En al helemaal geen
beelden meer! Maar er hingen wel wapenschilden in
de kerk en er stond minimaal één mooie herenbank
SACRISTIE
in voor de ambachtsheer (als hij aanwezig was).
Plattegrond van de kerk rond
1580; links de toren die tussen
1450 en 1500 werd gebouwd;
de kerk in deze vorm is een
halve eeuw ouder, maar… in
1576 grotendeels in de as
gelegd door de Geuzen; rechts
zie je het koor met daaronder
aan de zuidkant de sacristie;
dat is de plaats waar de
kerkelijke gewaden en andere
attributen bewaard werden.
Dit plattegrondje komt uit het
boek ‘De Laurentiuskerk van
Bergambacht’, geschreven
door D. Blanken.
voor het feit dat ze zich niet zomaar overgaven.
Daarna trokken ze naar het strategische stadje
Schoonhoven – op de grens van Utrecht en Holland
– en stond de inwoners datzelfde lot te wachten.
Daarom besloot het stadsbestuur zich direct over te
geven. In no-time was de omgeving weer in handen
van de koning van Spanje. In 1576 probeerden de
Geuzen de regio weer te heroveren en met succes.
Maar… erg fraai hebben ze zich niet gedragen. Het is
niet bekend waarom, maar ze hebben het grootste
deel van Bergambacht in brand gestoken. Ook de
kerk werd grotendeels verwoest. Korte tijd later werd
Het uiterlijk van de Laurentiuskerk rond 1580
De kerk had een toren, maar geen zijbeuken; alleen
was tegen de zuidkant de sacristie – een kamer waar
de priester gewaden, kleden en andere rituele
gereedschappen werden bewaard – aangebouwd.
Op de scheiding van het koor en het kerkschip – waar
nu de preekstoel staat – stond het hoofdaltaar, maar
dat was er rond 1580 niet meer. Als je buiten goed
naar de straat kijkt, zie je nog waar de muren van het
koor stonden; het was halfrond. En als je kijkt naar de
buitenmuur waartegen de consistorie is gebouwd, zie
je waar de doorgang tussen koor en kerkschip was.
22 | De Reformatie in jouw dorp