De Reformatie in jouw dorp

1540 de eerste nederlandse psalmberijming: de
Souterliedekens (een verbastering van Psalter- of
Psalmliederen). Deze heer van Zuijlen van Nijevelt
had al aardig wat ideeën die hoorden bij de nieuwe
leer van Luther en Calvijn. Dus hij zal die ‘verlichte’
ideeën ook wel hebben meegebracht naar het dorp;
immers, de pastoor die hij mocht aanstellen zal er een
zijn geweest die naar zijn smaak was.
‘opstandelingen’ zich aan de ideeën van Calvijn. Prins
Willem wilde die twee groepen bijelkaar houden,
zodat er geen verdeeldheid onder zijn achterban zou
komen. Dat bleek moeilijker dan hij had gedacht,
maar niettemin zorgde een gemeenschappelijke
vijand (zowel politiek, Spanje, als godsdienstig, de
Roomse Kerk) in de persoon van Filips II voor een
schouder-aan-schouder-strijd.
Prent van de Beeldenstorm in
1566, door Jan Luyken.
Oorlog en Reformatie
We maken een sprongetje in de tijd: 1567. Er dreigde
oorlog met Spanje. Later zullen we die oorlog de
Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) noemen. Het was een
vrijheidsoorlog, waarbij de vrijheid van godsdienst
een van de grootste speerpunten was. Aanvoerder
van die vrijheidsoorlog was Prins Willem van Oranje.
Zelf was hij luthers opgevoed in Dillenburg, Duitsland.
Maar in de Nederlanden (Nederland en België
waren toen nog één geheel) hielden de meeste
Kerkvisitatie
In het dorp stond de pastoor onder druk. Want de
ambachtsheer had wel makkelijk praten, maar hij was
maar af en toe op het Slot. Voor de pastoor vormden
de roomsgezinde collega’s uit de ring, de omgeving,
een groter gevaar. Zij konden hem zo verlinken aan
de leiders van de Bloedraad, de kerkelijke rechtbank
die levensgevaarlijk was. En ja hoor, zie je nu wel, in
juli 1567 komt er kerkvisitatie in de Krimpenerwaard
door proost Herman van Rennenborgh uit Utrecht.
12 | De Reformatie in jouw dorp