NOAB-Activa-2017-v7 definitief

Jaargang 30 - Nummer 1 - 2017
‘Als je de caissières gaat ver-zzp-en,
kun je bijna alles ver-zzp-en’
prof. mr. Gerrard Boot, hoogleraar Arbeidsrecht

Twinfield online boekhouden. Slimmer. Sneller.
Samen.
Gebruik jij al de voordelen van online boekhouden? Hiermee heb je altijd
real-time inzicht in de laatste cijfers. Zo ben en blijf je automatisch up-to-date!
Ook maakt Twinfield het makkelijk om slim met je klanten samen te werken.
Zo houd je tijd over voor advies. En koppelen met andere software, zoals de
bank? Geen probleem, Twinfield koppelt met meer dan 300 applicaties.
Ook slimmer samenwerken?
Weten wat Twinfield voor jouw kantoor kan betekenen? Ga dan naar:
www.twinfield.nl/accountant

3
Inhoud
‘Schijnzelfstandigheid is nog
steeds moeilijk te bestrijden’
6
De kern van de circulaire
economie is waardering
10
Lean Management: meer efficiency,
met behoud van kwaliteit
28
12 ‘Blockchain gaat ons werk
ingrijpend veranderen’
14 Wijzigingen in de Wwft: een
risicoanalyse
17 Kantoor in beeld
18 Belastingdienst onder vuur
22 Daarom tóch een rapportgenerator
24 Nieuw: NOAB Bootcamp
26 ‘Softwareleveranciers tonen te
weinig visie’
30 Wanneer stop je echt?
32 ‘Gewoon goed mijn werk doen’
34 ‘Zorgverzekeraars gebruiken
machtige positie verkeerd’
36 Het ‘zzp-pensioen’
38 ‘NOAB-kantoren laten kansen
liggen’
41 SnelStart trekt samen op met
klanten
42 Positieve energie in een klant
stoppen
COLOFON Activa magazine is een uitgave van de Nederlandse Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen. Activa verschijnt 4x per jaar. Jaargang 30,
nr. 1 maart 2017 ISSN 1384-2676 NOAB Postbus 2478 5202 CL ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 614 14 19 www.noab.nl mail: info@noab.nl Redactie
Ed de Vlam (hoofdredacteur), Loft 238 Tekst & Media (eindredactie), Henk Poker, Chris Wolters, Hans Pieters Bladmanagement Michel Hamer, Chantal van Pelt
Acquisitie NOAB, 073 - 614 14 19 Advertentietarieven Op aanvraag bij de uitgever Contactpersoon Michel Hamer Vormgeving Stephan Lerou ‘s-Hertogenbosch
Opmaak Repro Design Zutphen Druk Dekkers van Gerwen ‘s-Hertogenbosch, 088-0280900 Abonnementenadministratie Opgave van abonnementen, opzegging en
adreswijziging uitsluitend schriftelijk doorgeven aan de uitgever. Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
opzegging is ontvangen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Abonnementskosten € 45,- per jaar (incl. BTW). Coverfoto prof. mr. Gerrard Boot,
hoogleraar Arbeidsrecht, fotografie Paul Tolenaar ■

Visma eAccounting & Practice Management
Schakel uw cliënten moeiteloos aan!
Online samenwerken met uw cliënten
Visma eAccounting is een complete cloudoplossing voor kleinere ondernemers. Voor slechts € 15 per maand beschikt uw cliënt over
een compleet pakket voor boekhouden en factureren. En met een paar simpele stappen kan hij ook gratis zijn eigen website maken
met Visma eAccounting. Wil uw cliënt alleen factureren? Dan sluit u hem voor € 9 per maand aan op Visma eAccounting Factureren.
Wilt u Visma eAccounting en Visma Practice Management gratis proberen?
Kijk op eaccounting.nl /accountant
adviesgroep Partners in kwaliteit
kantoor Mr. van Zijl B.V.
Advocaten • casemanagers
Korvelseweg 142
5025 JL Tilburg
T. 013 - 463 55 99
E. mail@kantoormrvanzijl.nl
uw vragen over arbeidsrecht
Dijkstra & Van den Ende Advocaten
Wagenweg 12-b
1442 BX Purmerend
T. 0299 - 42 30 35
E. secretariaat@de-advocaten.nl
E. vandenende@de-advocaten.nl
voor uw juridische vraagstukken
Postbus 2478
5202 CL ‘s-Hertogenbosch
T. 073 - 614 14 19
E. info@noab.nl
www.noab.nl

5
Voorwoord
Martien Hermans
Voorzitter van NOAB
Samen een nieuwe start!
De afgelopen maanden is de Belastingdienst weer veel
in het nieuws geweest. Meestal niet positief. De staatssecretaris
wordt het vuur na aan de schenen gelegd in deze
laatste maanden van zijn ambtsperiode. De Wet DBA, de
dure vertrekregeling, de beveiligingslekken en het vertrek
van de DG: het is niet eenvoudig om verantwoordelijk
te zijn voor het reilen en zeilen bij de Belastingdienst.
Ook wij merken dat het belangrijke ministerie van Financiën,
waaronder de Belastingdienst als uitvoeringsorganisatie
ressorteert, grote problemen kent, zowel op organisatorisch
gebied, in personele zaken, en last-but-not-least
met IT.
Verschillende culturen
Het is ook niet eenvoudig. Politici bedenken ideeën op
het gebied van onder meer fiscale wetgeving, ambtenaren
werken dit uit, de beide Kamers wijzigen er nog wat
aan, de Belastingdienst doet een uitvoeringstoets en er
is weer een nieuwe regel ‘geboren’. Ik zeg met nadruk
‘nieuw’ omdat er vaak geen regels worden geschrapt,
maar er vooral nieuwe regels bijkomen. Na publicatie in
de Staatscourant begint het dan pas écht, aangezien de
praktijk – ondernemers, burgers en bedrijven in Nederland
– zijn werkwijze hierop moet aanpassen.
Ook de Belastingdienst moet zijn systeem dan nog aanpassen.
En daar wringt hem nu precies de schoen. Er is
niet nagedacht over de gevolgen van wetgeving in de keten
van belastingplichtige, intermediair en overheid. De
systemen van de Belastingdienst zijn hopeloos verouderd.
Met deze verouderde systemen probeert men dan ook nog
ingewikkelde processen te gaan draaien, zoals EBV, eID,
metatoezicht enzovoorts. Bovendien hebben we te maken
met verschillende culturen binnen de Belastingdienst:
de oude generatie die vooral denkt in fysiek toezicht en
handhaving en de nieuwe generatie die moderne digitale
processen wil implementeren om de belastinginning efficiënter
te maken.
Politieke lef en regie
Zolang deze strijd blijft voortduren, zie ik de problemen
bij het belangrijkste ministerie van ons land niet kleiner,
maar eerder groter worden. En waar is onze premier in
dit debat? Als het over integratie of Europees beleid gaat
is hij direct te vinden op al onze nieuwszenders. Maar als
het gaat over het ministerie dat ervoor moet zorgen dat er
überhaupt geld in onze schatkist vloeit, is hij onzichtbaar.
Er is echt politieke lef en regie nodig om de Belastingdienst
in Nederland weer tot een gerespecteerd instituut
te maken. Smelt de directies van het ministerie van Financiën
en de Belastingdienst samen tot één team, vorm
een ministerie van IT voor de gehele overheid, zorg dat er
in 2020 een volledig nieuw vereenvoudigd belastingstelsel,
gebouwd op moderne IT-systemen, operationeel is!
Kost dit geld? Ja! Maar niets doen kost op termijn nog
veel meer, omdat de continuïteit van de geldstromen in
’s lands schatkist niet meer is gewaarborgd. De stekker uit
het oude systeem en aan de slag met een modern systeem,
waar andere landen jaloers naar zullen kijken. Dat verdienen
alle toegewijde medewerkers van de Belastingdienst,
maar méér nog alle burgers in dit land! Doormodderen zal
de komende jaren telkens opnieuw tot incidenten en daarmee
politiek gekrakeel leiden. Samen een nieuwe start
maken zal leiden tot herstel van vertrouwen en toename
van onze belastingmoraal. NOAB is er klaar voor! ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

6
‘Schijnzelfstandigheid is nog steeds
moeilijk te bestrijden’
Staatssecretaris Wiebes van Financiën schortte eind 2016 de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties op, de opvolger van de
VAR-verklaring. Zzp’ers zouden massaal opdrachten zijn misgelopen. Maar zeker zo belangrijk is de onduidelijkheid over de vraag
wanneer sprake is van een arbeidsverhouding.
Door: Hans Pieters
Een kritisch rapport van de Commissie beoordeling modelovereenkomsten
Wet DBA onder leiding van hoogleraar Arbeidsrecht
prof. mr. Gerrard Boot, de ‘Commissie Boot’, gaf de
doorslag om de Wet DBA uit te stellen tot 1 januari 2018. Tot
die tijd krijgen zzp’ers en opdrachtgevers geen boete of naheffing,
tenzij de opdrachtgever ‘opzettelijk een situatie van evidente
schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan’.
Het rapport en uitstel vormen een goede aanleiding om de
naamgever van de commissie, Gerrard Boot, te interviewen.
Risico
Onder de VAR-winst uit onderneming lag het risico bij de
zzp’er. Dat risico beperkte zich tot het mislopen van de ondernemersfaciliteiten.
“Gek genoeg klagen de zzp-organisaties
dáár niet over. Maar precies hetzelfde risico, maar dan gedeeld
met de opdrachtgever, wordt wel als nadeel van het nieuwe
systeem gezien. Dat is vreemd,” vindt Boot.
‘Opeens is er behoefte aan een
extreme mate van zekerheid’
Een tweede punt van kritiek is dat de opdrachtgevers de
modelovereenkomst te ingewikkeld vinden. “Terwijl VNO-
NCW mede aan de wieg van de Wet DBA stond.” Boot vindt
de ophef overdreven. “Per bedrijf kun je het af met een paar
maatwerkovereenkomsten, afgestemd op de functie. Hiervóór
moest je bij al die mensen gaan controleren of ze hun VARwuo
hadden. Opeens is er behoefte aan een extreme mate van
zekerheid.” Opdrachtgevers hadden in veel gevallen ook de
algemene modellen van de Belastingdienst kunnen gebruiken,
is zijn visie. “In de brancheovereenkomsten stond vaak weinig
spectaculairs. In de zorg was bijvoorbeeld de enige relevante
toevoeging dat je bij een klachtenregeling moet zijn aangesloten.”
Caissières
Opdrachtgevers en zzp’ers konden niet goed uit de voeten met
de nieuwe wet. Het meldpunt DBA ontving ongeveer 1.800
reacties. In de voortgangsrapportage constateert de Commissie
dat de modelovereenkomsten duidelijkheid bieden voor
opdrachtgevers, maar dat in sommige sectoren sprake was van
een grijs gebied, met onzekerheid tot gevolg. “In de meeste
gevallen bieden de modelovereenkomsten wél zekerheid,” benadrukt
Boot. Bovendien, zo stelt hij, was één van de doelstellingen
schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
Een belangrijk moment voor Boot bij de beoordeling van de
Wet DBA, was informatie van de Belastingdienst dat er een
modelovereenkomst voor caissières ter goedkeuring was voorgelegd.
“Het was niet eens zo makkelijk voor de Belastingdienst
om de voorgelegde modelovereenkomst af te wijzen.”
Het markeert voor hem waar de grens wordt overschreden.
“Als je de caissières gaat ver-zzp-en, kun je bijna alles ver-zzpen.
Dan schaf je het hele sociale stelsel af. Dát was het moment
dat ik dacht ‘je kunt het niet helemaal aan de markt overlaten’.
Je kunt niet in redelijk menen dat een caissière een ondernemer
is.”
Hij somt op: “Een caissière heeft geen enkele vrijheid. Ze zit
letterlijk op één vierkante meter en heeft nul ruimte om een
eigen invulling aan haar werk te geven.” Bovendien is het
maatschappelijk onwenselijk. “Het gaat om gewone arbeid,
die normaliter op basis van een arbeidsovereenkomst wordt
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

7
gedaan door mensen die het niet breed hebben en helemaal niet
kiezen voor flexibilisering. Dat moet gewoon een arbeidsovereenkomst
blijven. Het is iets wat ik al langere tijd denk, maar
dit was er een mooi voorbeeld van.”
Het voorbeeld verleidt hem tot een bespiegeling van een belangrijk
motief om te flexibiliseren, zoals dat ook naar voren
komt uit onderzoek van het CBS. “Als andere concurrenten
hetzelfde hebben gedaan en je wordt daardoor kapot geconcurreerd,
kan ik me voorstellen dat je je gedwongen voelt om te
volgen.”
De zwakte van de Wet DBA is dat schijnzelfstandigheid nog
steeds heel moeilijk bestreden kan worden. Ter verduidelijking
gebruikt hij het voorbeeld van de caissières. “Als de supermarkt
zegt ‘je mag je vrij laten vervangen, de enige eis die we
stellen is dat je vervanging een VOG-verklaring heeft’, is het
voor de Belastingdienst erg moeilijk om daar de vinger achter
te krijgen.”
Uurtarief
In zijn oratie bij de benoeming tot hoogleraar Arbeidsrecht
heeft Boot aandacht proberen te vragen voor de grote groep
zzp’ers waar arbeidsrechtelijk iets mee is. “Er moet ook oog
zijn voor de sociaaleconomische positie en niet alleen maar
voor het puur juridische criterium ‘gezagsverhouding’.” De
groep zelfstandigen die de zaken financieel en organisatorisch
op orde heeft, hoef je wat Boot betreft niet onnodig te betuttelen.
Maar rond de helft heeft geen invloed op zijn of haar tarieven
en is afhankelijk van één of slechts enkele grote opdrachtgevers,
constateert hij. Hij ziet dit als ‘gedwongen zzp’ers’, een
kwalificatie waarop hij veelvuldig is aangevallen, onder meer
vanuit belangenbehartigers als ZZP-Nederland. Boot begrijpt
het sentiment: “Vraag je een zzp’er ‘ben je gedwongen om
zzp’er te zijn?’, dan zijn er maar heel weinig die dat erkennen.
Dat heeft misschien ook wel met psychologie te maken, omdat
het een nare constatering is.”
Hij kwam tot zijn kwalificatie op basis van gegevens van de
Belastingdienst (te vinden in het SER-advies ‘Zzp’er in beeld’
uit 2010). “Zo’n veertig procent van de zzp’ers heeft een uurloon
onder de € 15 en zestig procent een uurloon onder de € 20.
Die getallen heb ik nooit weersproken gehoord.” Meer recente
cijfers zijn niet openbaar, maar Boot acht het aannemelijk dat
de tarieven in de tussentijd nauwelijks zijn veranderd.
Fotografie: Paul Tolenaar
Gerrard Boot
Hij zet zijn argument kracht bij door het uurtarief van € 15
af te zetten tegen het wettelijk minimumloon (€ 8,96 per uur
bij een 40-urige werkweek). Het verschil onderaan de streep
is minimaal, zo rekent hij voor: “Bovenop het minimumloon
ontvangt een werknemer acht procent vakantiegeld. Bovendien
heeft hij minimaal vier weken aan doorbetaalde vakantiedagen.
De werkgever betaalt daarnaast een bijdrage aan werknemersverzekeringen,
zoals WW en ZW,” somt Boot op. Genoeg
reden dus om te constateren dat een grote groep het slecht
heeft.
Pakketbezorgers
Een juridische strijd waarbij het onderscheid tussen werknemer
en zzp’er is verduidelijkt, is de discussie rond de pakketbezorgers.
“Hierover zijn uitgebreide civiele procedures gevoerd,
als laatste bij het Gerechtshof Arnhem (bron: 17 augustus
2016, ECLI:NL:GHARL:2016:6621). Het Hof heeft geconcludeerd
dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst en
dat de pakketbezorgers echte ondernemers zijn.” Het Hof heeft
haar uitspraak uitgebreid gemotiveerd. De pakketbezorgers
hebben een behoorlijke ondernemersvrijheid, aldus Boot: “Ze
moeten een eigen bus aanschaffen. Dat kan een 17 jaar oude
Ford Transit zijn, maar ook een nieuwe Mercedes-bus. Dat
maakt in je km-prijs enorm veel uit. Bovendien mogen ze
zich voor een gedeelte van hun werk laten vervangen. Een
pakketbezorger kan bij wijze van spreken zijn buurmeisje inschakelen.”
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

SINDS 1983
Écht betalen
vanuit je
boekhouding
Accounting Connected
met een kapitale C
Minox integreert Plingit. Payments simplified.
Écht betalen vanuit je boekhouding, middels een veilige betaalapp.
In drie eenvoudige stappen in één app een factuur scannen,
goedkeuren en betalen. En dat zonder in te loggen bij je bank.
Facturen
1
2
3
Scannen
Goedkeuren
Betalen
Gratis in onze boekhoudsoftware vanaf 15 euro per maand. Ga naar www.minox.nl/plingit

9
Het is en was niet zo dat je voor het ondernemerschap meerdere
opdrachtgevers nodig hebt, benadrukt Boot. “Bij de VARwuo
(winst uit onderneming) kreeg je ook je VAR-verklaring
als je invulde dat je drie of minder opdrachtgevers had, maar
wel ondernemersrisico liep en had geïnvesteerd.” En ook bij
de Wet DBA is het aantal opdrachtgevers niet het doorslaggevend
criterium. “Vanuit de Belastingdienst gezien is het
allerbelangrijkste van de Wet DBA dat er een knip werd gemaakt
tussen het zijn van ondernemer aan de ene kant en de
losse relatie tussen opdrachtgever en zzp’er aan de andere kant.
“In de oude situatie, van de VAR, werd je vooraf aangemerkt
als ondernemer. Dat werd pas achteraf getoetst. Het betekende
automatisch dat je in al de losse relaties geen loonbelasting en
premies verschuldigd was.” Die koppeling is bij de Wet DBA
losgelaten, aldus Boot.
Het werpt de vraag op hoe er een eind aan de onzekerheid rond
zelfstandigheid kan komen. Een goed systeem moet aan drie
dingen voldoen, somt Boot op. “Het moet een behoorlijke mate
van zekerheid voor opdrachtgevers geven, je moet er schijnzelfstandigheid
mee kunnen bestrijden en het systeem moet
uitvoerbaar zijn.” Het systeem van de modelovereenkomsten
voldoet alleen aan het eerste en het derde criterium, constateert
hij. Lees je de wetsgeschiedenis van de Wet DBA, dan is het
belangrijkste argument om de VAR af te schaffen het ongelijk
verdeelde risico. “De opdrachtnemer wel, de opdrachtgever
niet. Het woord schijnzelfstandigheid kom je amper tegen.”
Met een enkele aanpassing is dit wel te doen. “Om schijnzelfstandigheid
tegen te gaan moet je inhoudelijke criteria ontwikkelen.
Een aanpassing van de wettelijke definitie van een
arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW) gaat misschien te ver,
maar het formuleren van een extra rechtsvermoeden van een
arbeidsovereenkomst zou kunnen. Dat is haalbaar en dan houd
je de flexibiliteit.”
Driehoek
De Commissie Boot stelt een driehoek voor. De gezagsverhouding
is één van de drie aspecten, naast de mate van beloning
en de duur van de overeenkomst. De gezagsverhouding wordt
gedefinieerd door het begrippenpaar corebusiness/inbedding.
Beide zijn heel simpel. Als iets tot je corebusiness behoort, heb
je er verstand van en kun je ook aansturen. Maar heb je last
van muizen, dan huur je een ongediertebestrijder in.”
De tweede pijler van de driehoek is de mate van beloning. “Als
je mensen onderbetaalt, hebben ze behoefte aan bescherming
van het werknemerschap. Betaal je juist heel veel, dan kun je
ze met rust laten.” Pijler drie is de duur van de overeenkomst:
“Of een opdracht twee dagen is of twee jaar duurt, maakt
enorm veel uit.” De drie criteria samen vormen een moderne
mix waarmee je makkelijk kunt zeggen of iets richting arbeidsoverkomst
kantelt of juist niet, doceert Boot.
Als voorbeeld noemt hij vakkenvullers in de supermarkt. “Dat
werk is core business, dus kun je het niet uitbesteden aan
zzp’ers, tenzij je ze vervolgens twee keer zoveel betaalt. En
ook dan heb je na een half jaar of langer twee criteria die richting
werknemerschap gaan. Bij alles wat schuurt, zal dus vaker
een vermoeden van een arbeidsovereenkomst zijn. De echte
specialisten houd je over.”
‘Om schijnzelfstandigheid tegen
te gaan moet je inhoudelijke
criteria ontwikkelen’
Het is een bruggetje naar de discussie over de maatschappelijke
gevolgen van de flexibilisering. “Je bent geneigd de situatie
van vandaag als norm te beschouwen. Maar je kunt ook drie
stappen terugzetten en kijken ‘wat is nu een reële beloning?’.”
Als voorbeeld noemt Boot de positie van muziekdocenten. De
meesten zijn vanwege bezuinigingen in de kunstsector ontslagen
om als zzp’er hetzelfde werk te doen. “Die mensen verdienen
50, 60% van wat ze vroeger hadden. De Raad voor de
Kunsten constateert dat de bezuinigingen in de culturele sector
bijna helemaal terecht zijn gekomen bij de uitvoerende kunstenaars.
Dat is niet goed.”
Boot hoopt op een kentering in het debat. Hij wijst op een
OESO-onderzoek, waaruit wereldwijd een duidelijke positieve
correlatie blijkt tussen de mate van ontslagbescherming en de
arbeidsproductiviteit per uur. “Blijkbaar voelen mensen met
een goede ontslagbescherming zich meer betrokken bij de
werkgever.”
Constructies
Gevraagd naar payrollconstructies en ‘declarabele uren bv’s’
zoals Uniforce aanbiedt, stelt Boot dat het in een goed stelsel
niet nodig moet zijn om vanwege fiscale redenen een derde in
te schakelen. “Een snackbareigenaar die jongens en meisjes
achter de frituur heeft staan en de verloning overlaat aan een
derde, dat begrijp ik. Maar ik verwerp de extreme vorm van
payrolling, waarbij een organisatie die groot genoeg is er een
derde partij tussenin zet, alleen om aan regelgeving te ontkomen
of juist om van regelgeving te profiteren.” ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

10
De kern van de circulaire economie is
waardering
“Accountants will save the world,” zei Peter Bakker (ex-CEO TNT) op een klimaatbijeenkomst in 2012 te Rio. Een stevige uitspraak
waarvan prof. dr. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit, anno 2017 zegt: “Waarschijnlijk iets
te zwaar getafeld vóór de toespraak.” Wel dicht Jonker de branche een belangrijke rol toe.
Door: Chris Wolters
Bakker betoogde onder meer dat ‘planet’ en ‘people’ naast
‘profit’ in de jaarrekening moesten worden meegenomen. Jan
Jonker constateert vijf jaar later droogjes: “We staan aan het
begin.” Jonker meent wel dat ook NOAB-leden een belangrijke
rol kunnen vervullen. “Als je nieuwsbrieven rondstuurt met de
mededeling dat je de klant op de hoogte houdt van economische
ontwikkelingen, dan hoort bijvoorbeeld informatie over
de transitie naar de circulaire economie daarbij.”
Te smalle uitwerking
Aanleiding voor het interview is de berichtgeving over de
circulaire economie. In september 2016 gaven staatssecretaris
Dijksma (Infrastructuur en Milieu) en minister Kamp (Economische
Zaken) aan snel afspraken te gaan maken met het
bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties om
in ruim drie decennia tot een honderd procent circulaire economie
te komen.
‘Compenseert circulariteit de
afnemende groei?’
Het begrip circulaire economie wordt volgens Jonker echter
te smal uitgewerkt. “Het blijft beperkt tot de materiekant, de
grondstofstromen. Niet verkeerd, maar de economie is veel
meer dan dat. De sociale dimensie hoort er ook bij. Er moeten
antwoorden komen op vragen als ‘Wat betekent dit voor de
werkgelegenheid, de macro-economie, de afbouw van de huidige
economie? Ambtenaren praten liever niet over de krimp
van de huidige economie die dat tot gevolg heeft. In ieder geval
leidt een circulaire economie tot een andere economie met
een ander evenwicht. Belangrijk is ook of die circulariteit de
afnemende groei compenseert. Op die vraag blijft het meestal
oorverdovend stil. Men heeft geen idee! Maar ook hoe je bijvoorbeeld
een circulaire economie op regionaal niveau moet
organiseren. Laat staan hoe je de waarde van afvalstoffen bepaalt
en de kwaliteit borgt. Vraag verantwoordelijke bestuurders
maar eens naar het opzetten van een grondstoffenbank. It
does ring a bell, maar wat het is?”
Hoog knuffelgehalte
Jonker is niet zo bezig met definities over de circulaire economie.
“Ik klus liever aan de praktische uitwerking, aan hoe
zaken georganiseerd kunnen worden.” Hij verdiept zich liever
meer in het onderzoeken van concepten waarin ontwerp, gebruik
en hergebruik zo op elkaar zijn afgestemd dat materie zo
lang mogelijk meegaat: “Het is een naïeve en onjuiste gedachte
dat hergebruik onbeperkt mogelijk is. Een krant is 5 tot 8
keer te recyclen, T-shirts zo’n 12 keer. ‘Loss’ zoals slijtage en
‘leakage’ zijn onontkoombaar in de keten van hergebruik. Om
tot hetzelfde aanvaardbare kwaliteitsniveau te komen moet je
grondstoffen gaan bijmengen. Daarnaast is voldoende volume
nodig om circulair organiseren op schaal rendabel te maken.
In het ontwerpen van een product moet dus al meegenomen
zijn dat de verschillende grondstoffen op een hoogwaardige
manier kunnen worden hergebruikt.” Plastic straatpaaltjes
persen van een heterogene bak vol kunststof vindt Jonker veel
te mager. “Het is van een hoog knuffelgehalte als we duizend
T-shirts ophalen met het oog op recycling, maar in de circulaire
economie is veel volume en veel energie nodig. De materiaalstromen
in de circulaire economie moeten vanaf het begin
anders worden ingericht. Het is een mooi initiatief als we oes-
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

11
terzwammen op koffiedik weten te kweken. Dat is dan wel een
mono-materiestroom die bestaat bij de gratie van investeringen
van derden. Maar alla, de waarde zit in het ontdekken hoe een
kringloop werkend te krijgen. En dat lukt. De opgedane kennis
is te benutten om bijvoorbeeld hoesjes van smartphones te
recyclen, om maar iets te noemen.”
Dagelijkse routine
“Veel accountants- en administratiekantoren lijken vast te zitten
in de dagelijkse routine.” Jonker vervolgt: “Wat is er nodig
om een fiscale omgeving te creëren die bij de Haagse politiek
de aanzet geeft om samen op weg te gaan naar een andere aanpak?”
Hij meent dat de beroepsgroep alleen gaat ‘schuiven’ bij
een juridisch-fiscale context waarin dit wordt geaccepteerd en
liever nog: verplicht. “De grote organisaties praten er veel over
en de kleinere kantoren zitten nog te veel in het ‘inklopritme’.
Aangiften blijven doen op basis van gemonetariseerde bedragen,
houdt veranderingen tegen.” Jonker ziet gezamenlijke
perspectief in ICSR1. “Integrated corporate social reporting
kan een fantastische bijdrage leveren aan het nadenken over
het waarderen van bedrijven op verschillende niveaus. Dit
moet naar mijn idee worden binnengebracht in het denken over
duurzaam en verantwoord ondernemen. Het sluit naadloos aan
bij de circulaire economie, bij sustainability. Conceptueel is
het top, nu alleen nog de stap maken naar het organiseren.
Ik zou de branche, accountants- en administratiekantoren,
willen oproepen om daar actief naar te kijken. In mei is er een
bijeenkomst in Arnhem die daar deels op aansluit. Daar zijn
circulaire economie, businessmodellen en ‘waarderen’ sleutelbegrippen!
Als wordt gesteld: ‘Ik draag bij aan de biodiversiteit’,
dan moet duidelijk zijn waaraan dat wordt afgemeten c.q.
hoe dat te waarderen. Daarna komt het monetariseren. Als je
dat kunt, zit je op een berg toekomstig werk.”
Verandercapaciteit
Jonker gebruikt een metafoor om de accountants- en administratiebranche
een beetje te prikkelen. “Denk aan wat de zeilvaart
overkwam. Toen het eerste stoombootje rokend en pruttelend
voorbij tufte, trok men de schouders op. Dat kon niks
worden. De markt bestond immer voor 99,99% uit machtige
zeilschepen. Binnen een paar jaar bleek hoezeer deze taxatie
bezijden de waarheid was. Of denk aan de eerste reactie op
de mobiele telefoon. ‘Als het belangrijk is sturen ze maar een
Fotografie Paul Tolenaar
Jan Jonker
brief’, zei iemand. Inmiddels sturen we oneindig meer e-mails
en nauwelijks nog brieven. De digitale ontwikkelingen gaan op
dit moment sneller dan we ooit voor mogelijk hielden.
‘De maatschappelijke
verandercapaciteit is oneindig
veel groter dan gedacht’
Wat ik daarvan vind, eens of niet, ik voorzie dat binnen vijf
jaar huizen, kantoren, snelwegen zijn gedigitaliseerd. Dat noemen
we ‘smart’. Zelfs de groente krijgt een chip die versheid,
bacteriën enzovoorts meldt. Dat gaat allemaal razendsnel en
de maatschappelijke verandercapaciteit is oneindig veel groter
dan gedacht. Daar ligt de uitdaging voor de branche: hoe kun
je zaken als biodiversiteit, afval enzovoorts waarderen en verwerken
in de cijfers? Afwachten kan, maar de praktijk leert dat
je dan waarschijnlijk de boot mist.” ■
Integrated corporate social reporting (ICSR) is de samenvattende rapportage
waarin organisaties aangeven hoe zij duurzaam opereren en hoe strategie,
governance, prestaties en vooruitzichten (maatschappelijke) waarde opleveren
voor de korte, middellange en lange termijn.
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

12
‘Blockchain gaat ons werk ingrijpend
veranderen’
Blockchain gaat een grote verandering betekenen voor de toekomst van de accountancy en de financiële wereld. Fou-Khan Tsang van
Alfa Accountants legt uit waarom de technologie het vak gaat veranderen. De techniek staat nog in de experimentfase, maar wordt
gezien als de nieuwe financiële infrastructuur. Een verkenning.
Door: Hans Pieters
“De Blockchain-technologie wordt ook wel ‘distributive ledger’
genoemd. Oftewel een gedistribueerd grootboek,” vertelt
Tsang. “Heb je het met administratie- en accountantskantoren
over een grootboek, dan weet iedereen meteen wat je bedoelt.”
Centraal grootboek
‘Blockchain in één minuut’ is in essentie als volgt: “Als bedrijf
A een transactie met bedrijf B doet, dan legt bedrijf A dat vast
in het grootboek. Ook bedrijf B legt het vast in het grootboek.
Daarmee is de transactie vastgelegd. Maar een derde die de
transactie wil nagaan, zoals de Belastingdienst, weet niet van
het bestaan ervan.”
‘Er zal altijd een vorm van
verantwoording blijven’
Bij Blockchain zet je er in het midden een centraal grootboek
bij. De transactie wordt nog steeds vastgelegd bij bedrijf A en
bij bedrijf B, maar wordt ook weggeschreven in een centrale
database. “Hierdoor is voor iedereen controleerbaar of die
transactie heeft plaatsgevonden,” aldus Tsang. “Je zou zelfs
kunnen zeggen, als het toch in die centrale database is opgeslagen,
waarom zouden die twee partijen het dan nog eens apart
moeten vastleggen?” Een tweede eigenschap van Blockchain is
dat de centrale database wordt gekopieerd in meerdere databases,
om ervoor te zorgen dat alle transacties altijd beschikbaar
zijn. “Het belangrijkste voordeel is dat je met blockchain kunt
‘vragen’ of een transactie wel heeft plaatsgevonden. De blockchain
bevestigt dat. Daarmee zorg je dat een handeling controleerbaar
is.” Tsang vervolgt: “Er wordt ook wel gezegd dat met
blockchain het vertrouwen in het systeem wordt vastgelegd. In
de basis gaat het erom dat transacties centraal worden opgeslagen,
waardoor ze controleerbaar worden.”
Bitcoin-technologie
De eerste uitleg van Tsang heeft betrekking op de basisfunctionaliteit
van blockchain. Zoals een rekenmachine kan optellen
en vermenigvuldigen, zijn met blockchain allerlei andere
toepassingen mogelijk. Zo is het mogelijk om condities te verbinden
aan een transactie of overeenkomst: een ‘conditionele
transactie’.
“Denk aan de termijnhandel. Je spreekt bijvoorbeeld af om
10.000 kilo aardappelen te kopen voor € 100. Tegelijk spreek
je af dat de prijs omhooggaat naar € 125 als de temperatuur de
komende tien dagen vijf graden onder nul is.” Een eigenschap
van de blockchain is dat de transactie wordt vastgelegd met behulp
van een unieke sleutel. Blockchain was de onderliggende
technologie onder de Bitcoin. Vandaar dat er als eerste wordt
gedacht aan financiële transacties. “Maar je kunt ook denken
aan verzekeringen, bijvoorbeeld een levensverzekering, waarbij
je een bedrag afspreekt dat je partner bij overlijden ontvangt,”
aldus Tsang.
De vraag wie van blockchain gaat profiteren wordt door Tsang
omgedraaid tot ‘Voor wie is blockchain een bedreiging?’. “Het
is een bedreiging voor dienstverleners die nu een rol spelen bij
een transactie tussen twee partijen. Denk in de eerste instantie
aan een bank. Als ik geld naar iemand wil overmaken, heb
ik daar een bank voor nodig. Die treedt op als derde partij in
het midden, die zorgt dat de financiële kant van de transactie
plaatsvindt. Straks hebben we alleen nog maar de blockchain-
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

13
Fou-Khan Tsang
technologie nodig.” Uiteindelijk zijn alle zaken waar een derde
partij tussen zit kwetsbaar voor blockchain.
“Dus ook partijen die daarop toezien, denk aan de accountant.
Nu moet hij de jaarrekening nog goedkeuren. Straks is
het, gechargeerd, een kwestie van de blockchain raadplegen
of het wel klopt.” Zeker is dat een deel van de traditionele
werkzaamheden verdwijnt, maar relativeert Tsang “Je hebt nog
steeds werk.” Tsang haalt een recente test aan van PwC, waarbij
transacties binnen de blockchain werden verwerkt. “BTW
hadden ze ‘een kleurtje’ gegeven. Dat werd bij een transactie
gelijk verwerkt. Uit de blockchaintransacties was daardoor
meteen duidelijk welke verplichtingenpositie iedereen bij de
Belastingdienst had.” Hij vervolgt: “Als dat systeem betrouwbaar
blijkt, kan de Belastingdienst daarop steunen. En hoeft
een ondernemer geen aparte aangiften meer te doen.”
Verantwoording
Het antwoord op de stelling dat de jaarrekening gaat verdwijnen,
hangt af van de vraagstelling. “Verdwijnt de papieren
jaarrekening? ‘Ja’. Verdwijnt de jaarrekening? ‘Nee’. Er zal
altijd een vorm van verantwoording blijven van de ene partij
aan de andere partij. In welke verschijningsvorm dat zal zijn,
weet ik niet. Kijk je sec naar de functie van de jaarrekening,
een verantwoordingsstuk van de ondernemer naar derden, dan
blijft die rol bestaan. In welke vorm dat is – een jaar-, kwartaal-
of dagrekening – weet ik niet. De verantwoording blijft,
misschien uitgebreid met niet-financiële informatie, zoals
milieu.” Tsang verwacht dat de interval van het deponeren zal
toenemen en sneller zal gaan. “Bij banken is die ontwikkeling
al gaande. Informatie die ze vroeger op papier ontvingen, vragen
ze nu digitaal uit. Bovendien vragen ze meer gegevens dan
de digitale jaarrekening biedt.”
Het voeren van de administratie zal door alle ontwikkelingen
veranderen. “We zetten langzaam de eerste stappen op het gebied
van elektronisch factureren.” Bij de overheid is dat per 1
januari verplicht gesteld. In Scandinavische landen is die stap
vijf jaar eerder gezet en wordt zestig tot zeventig procent van
alle facturen digitaal verzonden. “Die tendens verwacht ik in
Nederland ook.” Een andere belangrijke ontwikkeling is dat de
banken per 1 januari 2018 hun systemen beschikbaar moeten
stellen voor derden. “Banktransacties binnenhalen gaat waarschijnlijk
realtime gebeuren.” Het effect is dat het voeren van
administraties uiteindelijk verdwijnt en dat administraties ook
zeven dagen per week, 24 uur per dag ‘bij’ zullen zijn,” voorspelt
Tsang. “Dat is ook nodig, wil je naar een andere interval
van jaarrekeningen gaan.”
Kunstmatige intelligentie
Een andere ontwikkeling die het vak gaat veranderen, is
kunstmatige intelligentie. “Nu bevat de administratie toch
nog menselijke fouten, zoals typefouten of interpretatiefouten.
Dat gaat verdwijnen, doordat de computers zo slim en gestandaardiseerd
zijn, dat fouten automatisch worden gecorrigeerd.
Daarvan is de doorbraak dichterbij dan blockchain.”
De gevolgen worden onderschat doordat alle ontwikkelingen
niet in onderlinge samenhang worden bezien, denkt Tsang. “Ik
vraag me altijd af ‘moet ik ze optellen of vermenigvuldigen?’.
Combineer je de automatisering van de invoer met blockchain,
dan ga je naar heel andere systemen.”
Tsang heeft niet het gevoel dat de meeste kantoren enig idee
hebben van wat er op hen afkomt. “Bepaalde kantoren hebben
vandaag pas door dat er iets speelt op het gebied van SBR.”
Wat hem doet verzuchten: “Het is een conservatief beroep.
Ontwikkelingen duren even. SBR heeft ook vijf à tien jaar
geduurd. Gelukkig is de Nederlandse ondernemer ook conservatief.”
Met blockchain zal het ook vijf tot tien jaar duren,
voordat het in de markt is. “Het zit aan het begin van de innovatiecyclus.”
Banenverlies
“Als we zo naïef zijn om te denken dat de ontslaggolf aan onze
sector voorbijgaat, slaan we de plank mis met elkaar. Het weg
automatiseren van banen gaat ook in de accountancy gebeuren,”
is de stellige overtuiging van Tsang. De enige reden dat
de kaalslag aan banen nog niet heeft plaatsgevonden, is dat
een aantal deelprocessen complexer zijn, meent hij. “Maar het
wordt nog wel spannend.” Het betekent niet dat hij pessimistisch
is. “We gaan wel andere dingen verzinnen om werk te
creëren. Je moet het niet als een doemscenario zien.” ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

14
Wijzigingen in de Wwft: een risicoanalyse
De internationale, grensoverschrijdende context en het feit dat criminelen continu op zoek zijn naar nieuwe kwetsbare plekken om
geld wit te wassen, leiden tot voortdurende vernieuwing en aanscherping van anti-witwasregelgeving. NOAB-leden, maar bijvoorbeeld
ook notarissen en accountants, hebben geen andere keuze dan mee te gaan met deze ontwikkelingen, en hun interne procedures
hierop nader in te richten.
Door: Jurjan Geertsma en Yvette Hermans
Op 5 juni 2015 is door het Europese Parlement de vierde Europese
Anti-witwasrichtlijn aangenomen. Nederland, en andere
lidstaten, dienen deze op 26 juni 2017 in nationale regelgeving
geïmplementeerd te hebben. Minister Dijsselbloem heeft hiertoe
op 4 juli 2016 het concept wetsvoorstel ter consultatie gepubliceerd.
De voorgestelde wijzigingen beogen de Wwft beter
te laten aansluiten bij de Europese witwaswetgeving, maar ook
tegemoet te laten komen aan door de Financial Action Task
Force gesignaleerde tekortkomingen.
Consultatieronde
De consultatieronde is sinds 16 augustus 2016 gesloten, maar
heeft tot op heden niet geleid tot een wetsvoorstel. De verwachting
is ook niet dat Nederland de implementatietermijn
zal redden. Het concept wetsvoorstel beoogt de wet- en regelgeving
omtrent witwassen en terrorismefinanciering te vernieuwen
en waar nodig aan te scherpen. Met de nieuwe wet- en
regelgeving en aanhoudende aandacht van toezichthouders
wordt voorkomen dat Nederlandse financiële instellingen (onbedoeld)
een faciliterende rol spelen bij onder meer witwassen,
terrorismefinanciering of overtredingen van de sanctieregelgeving.
Vier kernverplichtingen Wwft
Instellingen die onder de reikwijdte van de Wwft vallen, dienen
te voldoen aan vier kernverplichtingen:
1. het op basis van een risicoafweging verrichten van een gedegen
– standaard, vereenvoudigd of verscherpt – cliëntenonderzoek;
2. het melden van ongebruikelijke transactie bij de Financial
Intelligence Unit (FIU);
3. het aanbieden van periodieke opleidingen aan medewerkers
zodat ze in staat zijn ongebruikelijke transacties te herkennen
en een cliëntenonderzoek goed en volledig uit te voeren;
en
4. het adequaat vastleggen van de resultaten van de risicobeoordeling
om op verzoek te verstrekken aan de toezichthouders.
Met deze vier kernverplichtingen beoogt de wetgever de integere
bedrijfsvoering te bewaken en te bevorderen en te voorkomen
dat dienstverlenende instellingen (en/of personen) bewust
of onbewust betrokken raken bij het witwassen van geld.
Dienstverlenende instellingen, waaronder administratiekantoren
en belastingadviseurs, fungeren hierbij als poortwachters
die de integriteit, stabiliteit en reputatie van de financiële
sector beschermen. Van de poortwachter wordt een actieve
houding verwacht.
‘Uw dienstverlening kan ge- of
misbruikt worden voor ongure
transacties’
De aanstaande Wwft zal voortbouwen op de bestaande verplichting
om cliëntenonderzoek te verrichten en ongebruikelijke
transacties te melden. Hierbij moet nog meer dan voorheen
worden uitgegaan van een risicogebaseerde benadering. In het
licht van deze benadering wordt onder de aanstaande Wwft
geacht dat instellingen zelf, op grond van risicofactoren, een
risicoanalyse maken van de risico’s die bepaalde cliënten en/of
transacties met zich meebrengen en daar vervolgens concreet
een risicocijfer aan hangen op grond waarvan effectieve maatregelen
moeten worden getroffen. De instellingen, producten
en diensten die onder de huidige Wwft in aanmerking komen
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

15
voor een vereenvoudigd cliëntenonderzoek komen hiermee te
vervallen. De risicogebaseerde benadering bestaat dus voornamelijk
uit open normen die de instellingen zelf dienen in te
vullen. Dit betekent te meer dat de administratiekantoren en
belastingadviseurs moeten acteren. Niet alleen voor de cliënt,
maar ook voor de instellingen geldt ‘show me’ in plaats van
‘trust me’.
Toezicht op naleving Wwft
Ook beroepsvereniging NOAB en toezichthouder Bureau
Financieel Toezicht (BFT) verscherpen de aandacht voor naleving
van de Wwft. De NOAB toetst bijvoorbeeld bij de kwalificatie
(toelating tot het NOAB-lidmaatschap) en de herkwalificatie
(periodieke controle op de kwaliteitseisen) op naleving
van de Wwft, en houdt NOAB-leden door middel van cursussen,
e-learnings en nieuwsbrieven op de hoogte van de Wwftverplichtingen,
jurisprudentie, de toekomstige ontwikkelingen
en de trends in handhaving.
Het BFT heeft eind 2016, door het versturen van informatiebrieven
met een toelichting op de Wwft en online-vragenlijsten
aangekondigd, de bewustwording rond wet- en regelgeving te
stimuleren. Ook toetst het BFT op basis van een regulier onderzoek
dan wel een risicogericht onderzoek de naleving van
wet- en regelgeving. Aandachtspunten van BFT zijn opzet en
bestaan van risicobeleid, opgestelde risicoprofielen per cliënt,
cliëntacceptatieprocedures (incl. identificatie en verificatie van
UBO en PEP), dossieropbouw, interne controlemaatregelen,
opleidingen en trainingen aan het personeel en het treffen van
maatregelen in de betalingsorganisatie.
Rechtspraak
De gevolgen van niet-correcte uitvoering van de Wwft blijken
onder meer uit een recente uitspraak van de Rechtbank Den
Haag van 28 oktober 2016 (ECLI:NL:RBDHA:2016:11828).
Een belastingadviseur die zelfstandig en onafhankelijk beroepsactiviteiten
uitoefent, en heeft nagelaten om ongebruikelijke
transacties onverwijld te melden nadat het ongebruikelijke
karakter van die transactie bekend was geworden, is
veroordeeld tot een geldboete van € 30.000, waarvan € 10.000
voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren.
‘De wetgever kent instellingen
onder de Wwft een
poortwachtersfunctie toe’
Hoofdpunten uit het concept Wetswijziging Wwft:
• Verscherping en uitbreiding van de risicogebaseerde benadering.
• Instellingen dienen een risicoanalyse te maken met het bijpassende cliëntenonderzoek.
• Wegvallen van de verwijzing naar het vereenvoudigd cliëntenonderzoek.
• Verruiming van definities: het onderscheid tussen binnenlandse en buitenlandse
politically exposed person (PEP) komt te vervallen. Het Ultimate
Beneficial Owner (UBO) percentage van 25% + 1 wordt slechts een
indicatie dat betrokken persoon kwalificeert als UBO en, indien er geen
duidelijke UBO aanwezig is, moet minimaal één persoon behorend tot het
hoger leidinggevend personeel genoteerd worden als UBO. Gevolg van deze
verruimde definities is dat meer gegevens verzameld moeten worden, en
waarschijnlijk meer klanten onder het verscherpt cliëntenonderzoek vallen.
• Er komt een centraal UBO-register waarbij iedere juridische entiteit en vennootschappen
opgericht naar Nederlands recht verplicht worden om hun
UBO te registreren.
• Er wordt een bestuursrechtelijk kader geïntroduceerd voor het sanctioneren
van overtredingen: hogere boetes, intrekken vergunning en waarschuwing
of publieke verklaring vervaardigen indien een instelling een overtreding
van de Wwft begaat.
De rechtbank achtte de belastingadviseur een instelling in
de zin van de Wwft waarop de verplichting rust om een ongebruikelijke
transactie te melden. De belastingadviseur had
bij de bepaling of de transacties een ongebruikelijk karakter
hadden, gebruik kunnen maken van de objectieve en subjectieve
meldingsindicatoren die, naar de ervaring leert, duiden
op witwassen van opbrengsten van misdrijven. Indicatoren
waren bijvoorbeeld de ongebruikelijke aard en de uitvoering
van de transacties, het ongebruikelijke betaalverkeer, de voorkeur
voor contant geld, betalingen zonder factuur of zonder
overeenkomst en de discrepantie tussen de jaarrekening en de
onderliggende stukken.
Verweren als ‘ik ben niet op de hoogte van toepasselijke regelgeving’,
‘de regelgeving is pas enkele jaren van toepassing’
of ‘er heeft veel verwarring bestaan rondom de regelgeving’
doen niet af aan de verantwoordelijkheid om te voldoen aan de
Wwft. In beginsel wordt er van burgers en ondernemingen verwacht
dat ze op de hoogte zijn van toepasselijke regelgeving.
Daarnaast mag van personen die beroeps- of bedrijfsmatig activiteiten
uitoefenen, verwacht worden dat ze bekend zijn met
het terrein waarop zij zich begeven.
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

16
Daarnaast benadrukt Rechtbank Amsterdam d.d. 30 juni 2016
(ECLI:NL:RBAMS:2016:3965 en ECLI:NL:RBAMS:2016:3968)
nog dat de verplichtingen uit de Wwft, in het geval van een
belastingadviseur die activiteiten verricht in het kader van een
organisatorische eenheid, rust bij de organisatorische eenheid.
Het kantoor wordt als instelling aangemerkt en kan strafrechtelijk
worden vervolgd. Een goed kantoorbeleid om dergelijke
misstappen te voorkomen is dus essentieel.
‘Blijf scherp’
Het is belangrijk om te realiseren dat de rechter, om te bepalen
of de transactie een ongebruikelijk karakter heeft en dus
moet worden gemeld, toetst aan (subjectieve) indicatoren die
vermeld staan in het Uitvoeringsbesluit Wwft en de richtlijnen
van toezichthouders. Aan de hand van deze subjectieve
indicatoren kan worden vastgesteld of er aanleiding is om te
veronderstellen dat zij verband kunnen houden met witwassen
of het financieren van terrorisme. Het is daarom belangrijk dat
administratiekantoren en belastingadviseurs zelf ook expliciet
toetsen aan deze indicatoren.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
De Wwft is, gezien de huidige ontwikkelingen, onderhevig aan
veel veranderingen. Wij willen benadrukken dat de wetgever
aan instellingen die onder de Wwft werkzaamheden uitvoeren
een poortwachtersfunctie heeft toegekend. Op grond daarvan
rust op de Wwft-instellingen een belangrijke maatschappelijke
verantwoordelijkheid. Het is van belang om als instelling continu
op de hoogte te zijn van verplichtingen, jurisprudentie,
toekomstige ontwikkelingen, en trends in toezicht en handhaving.
En dit dient ook onder de aandacht te worden gebracht bij
werknemers. Onvoldoende naleving van de Wwft maakt een
instelling kwetsbaar. Het is voor de poortwachter van belang
dat hij zichzelf ook adequaat bewapent.
Mr. Jurjan Geertsma en Yvette Hermans zijn als partner resp.
paralegal verbonden aan JahaeRaymakers te Amsterdam.
Cursus volgen?
Schrijf u in voor de cursus Wwft in de praktijk op 19 april, 11 mei of 22 mei.
Meer informatie en aanmelden op www.noab.nl/educatie
Steviger in
mijn rol als
adviseur!
ADMINISTRATIE SNEL STARTEN RELATIES FACTUREN BOEKHOUDEN ARTIKELEN GARAGE RAPPORTAGE
Inkopen Verkopen Boekhouden Bankieren Klanten Leveranciers Artikelen Voertuigen Instellingen Help
Facturen Boekhouden Relaties Artikelen Garage Instellingen Ondersteuning
Boekhouden
Dagboek 1000: Kas
Dagboek 1100: ABN-AMRO bank
Sorteren Opslaan
Annuleren Verwijderen
Dhr. Ondernemer Uitloggen
Dagboek
1300 Debiteuren
Dagboek 1110: RABO bank
Dagboek 1200: Postbank
Algemeen
Incassomachtiging
eindsaldo 2016
voor boeking
9.560,23
9.232,13
Dagboek 1300: Verkoop
Nieuwe boeking
Zoeken in 2016 (tik hier een trefwoord in)
Boekingsdatum 19-05-2016
Boekstuk
na boeking 9.560,23
2016
Mei
19-05-2016 Hotel de Bruijn
Klant 10665
Betalingstermijn 0
Hotel de Bruijn, ARNEMUIDEN, 0118-769200
19-05-2016 Athena
Factuurnummer 730070
19-05-2016 Acis
2015
Dagboek 1500: Inkoop
Omschrijving Hotel de Bruijn
Bedrag 328,00
Dagboek 2100: Tussenrekening balans
Dagboek 2250: Geldlade balie
Dagboek 2251: Geldlade magazijn
Aantal bijlagen: 0
Dagboek 9990: Memoriaal
Nieuw Dagboek
Zoeken (uitgebreid)
Omschrijving Grootboekrekening
Kostenplaats Btw Credit
Hotel de Bruijn
3003 Voorraad Tuinartikelen
Geen
43,00
Hotel de Bruijn
7003 Kostprijs Omzet Tuinartikelen
1 Winkelverkoop (voor sjabloon Balie)
Geen
75,00
Hotel de Bruijn
8003 Verkopen Tuinartikelen
1 Winkelverkoop (voor sjabloon Balie)
Hoog
210,10
Grootboek
Btw af te dragen
Verschil
3003 Voorraad Tuinartikelen
eindsaldo 2016 9.560,23
voor boeking 9.232,13
na boeking 9.560,23
1 laag (6%)
2 hoog (21%)
3 overig (0%)
44,12
0,00
Plaatsen
U bent ingelogd op het SnelStart Services Platform
Met SnelStart heeft u een krachtige oplossing in handen om ondernemers te ondersteunen.
U en uw klant werken samen in een online administratie. Zo kunt u makkelijk controles uitvoeren én advies geven.
Nieuwe klanten toevoegen gaat zeer eenvoudig. Probeer het vandaag nog!
www.snelstart.nl/accountants
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

17
Kantoor in beeld
‘Communicatie is ons vak’
Knape Administratie-Belastingconsulenten in Maasdam is een familiebedrijf pur sang. Enthousiasme, gedrevenheid, kennis van de
klant, maar ook vertrouwen en zekerheid bieden, dát is waar Knape voor staat. En ja, bijzonder is wel dat oprichter Jaap Knape, 73
jaar inmiddels, nog steeds binnen het kantoor actief is.
Door: Henk Poker
Het begon allemaal in 1968, toen Jaap een eigen administratiekantoor
startte. Met potlood en gum werd bij klanten thuis de
kolommenbalans opgemaakt. “En daarna moest ik vaak meeeten,”
herinnert Jaap zich. Hij leerde daardoor de klant goed
kennen en dat is, zo vindt hij, nog altijd het sterke punt van
het kantoor. “We kennen onze klanten, willen de onderneming
zien, hun achtergrond weten en dat wordt nog altijd op prijs
gesteld.”
Eigen keuze
Zoon Hugo en dochter Krista zijn inmiddels al jarenlang binnen
het kantoor actief. “We zijn nooit gepusht, het was onze
eigen keuze,” zeggen ze in koor. Beiden waren aanvankelijk
actief in andere branches, maar maakten uiteindelijk de overstap
naar het familiebedrijf. “Vooral het contact met de klanten
spreekt ons aan. Naar elkaar luisteren en gezamenlijk komen
tot de beste oplossing, daar gaat het om. Ja, communicatie is
een vak en dat ligt ons goed.”
Dat betekent niet dat Knape met elke klant in zee gaat. “We
zeggen ook wel eens ‘nee’ tegen een potentiële klant, dat doet
pijn, maar pakt uiteindelijk vaak goed uit,” vertelt Hugo. De
aanpak is vooral een gevolg van de cursus MKB Ondernemerscoach
die bij NOAB werd gevolgd. “Daar hebben we geleerd
anders naar klanten te kijken,” legt Krista uit. “Door de
kennis die we daar hebben opgedaan zijn we ons anders gaan
gedragen. We waren vooral zender, maar zijn nu vooral ontvanger
geworden. Luister goed naar wat de klant wil, wie hij
is. Dan krijg je signalen waar je veel aan hebt.”
Optimaliseren
“De cursus heeft ons ook geleerd een keuze te maken welke
kant we willen opgaan,” vervolgt Krista. “Willen we veel produceren
tegen een lage prijs of het klantenbestand verder optimaliseren
en de diepgang in de relatie opzoeken? Wij hebben
voor dat laatste gekozen en daar hebben we geen moment spijt
van gehad.”
Fotografie: Taul tolenaar
Krista, Jaap en Hugo Knape
“Met onze aanpak zitten we vooral bij onze klanten en dat
maakt het werk ook zo leuk,” vult ze aan. “NOAB heeft ons
daarbij prima op weg geholpen.”
Verbouwing
Om de positieve gevolgen van de gemaakte keuzes te onderstrepen,
gaat Knape binnenkort verbouwen. “We hebben een
pand dat we niet optimaal benutten,” legt Hugo uit. “Het wordt
tijd dat we dat veranderen. Het leuke is dat de architect heeft
gevraagd naar onze missie en kernwaarden, dat gaan we straks
ongetwijfeld terugzien in het ontwerp.”
Of Jaap het allemaal nog gaat meemaken? “Ik denk het wel,
alhoewel ik ga afbouwen.” Jaap werkt nu nog drie dagen per
week. “Maar, dat gaan er op korte termijn minder worden.”
Knape is dan ook op zoek naar nieuwe medewerkers, maar gemakkelijk
is dat niet. Hugo: “We hebben steeds hoger opgeleid
personeel nodig, met name vanwege de automatisering. Dat is
niet eenvoudig en het zou op termijn verdere groei zelfs in de
weg kunnen staan. Wij hebben namelijk nog heel veel plannen,
méér dan we nu kunnen uitvoeren.”
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

18
Belastingdienst onder vuur
Er is het afgelopen jaar veel misgegaan bij de Belastingdienst. De belastingmoraal is in het gedrang, wordt van verschillende kanten
geconstateerd. De bond van hogere ambtenaren bij het ministerie van Financiën trekt aan de noodrem. De Commissie onderzoek
Belastingdienst stelt in haar rapport dat ‘de continuïteit van de inning van belasting’ gevaar loopt.
Door: Hans Pieters
In 2015 startte de Belastingdienst een ingrijpend meerjarig
veranderprogramma: de Investeringsagenda. Met als doel:
‘een organisatie die beter, goedkoper en meer ‘in control’ is.’
De rationale achter de Investeringsagenda is een verbeterde
dienstverlening. Er gaat steeds meer tijd verloren aan klachten,
bezwaren, telefonie en foutherstel. De tijd die dit kost gaat
ten koste van de capaciteit op het toezicht. Een toelichting beschrijft
de gevolgen hiervan: ‘Minder capaciteit voor toezicht
betekent dat er minder belastinggeld binnenkomt doordat er
minder controles kunnen worden uitgevoerd. Maar ook dreigt
de naleving geleidelijk af te brokkelen door afnemend vertrouwen
in de Belastingdienst als efficiënte handhavingsorganisatie’
(belastingdienst-in-beeld.nl/themas/investeringsagendabelastingdienst/).
‘De dienst en haar medewerkers
verkeren al jaren in woelig
vaarwater’
De dienst en haar medewerkers verkeren al jaren in woelig
vaarwater door verouderde computersystemen en complexe
wetgeving die moeilijk uitvoerbaar is, zo constateert de Commissie
onderzoek Belastingdienst rapporten aan de hand van
onder meer de Algemene Rekenkamer.
Horizontaal Toezicht
De oplossing wordt gezocht in modernisering van de interactie
met burgers en bedrijven. De Belastingdienst stuurt 150 miljoen
brieven per jaar. Die communicatie moet in de toekomst
plaatsvinden via een webportal. Een tweede richting is ‘informatiegestuurde
handhaving’. Dit is al kleinschalig in gang gezet
met de introductie van horizontaal toezicht. Onderdeel van
de Investeringsagenda is een reorganisatie waarbij ongeveer
5.000 functies verdwijnen, vormgegeven in de vorm van een
vrijwillige vertrekregeling, en er tegelijkertijd ongeveer 1.500
andersoortige functies bij komen.
Anderhalf jaar later lijkt de Belastingdienst vooral ‘out of control’.
De voorwaarden voor de vrijwillige vertrekregeling zijn
zo soepel, dat ruim twintig procent van de medewerkers van
de Belastingdienst zich voor de regeling meldt. Vooral de beter
betaalde, hoogopgeleide medewerkers melden zich, terwijl de
regeling met name bedoeld was om medewerkers met administratieve
functies te vervangen.
Onder curatele
Begin oktober barst de bom. Wiebes moet in een brief aan de
Tweede Kamer diep door het stof. De Belastingdienst wordt
onder curatele gesteld. Een tweekoppige commissie krijgt naar
aanleiding van de uit de hand gelopen vertrekregeling opdracht
om onderzoek te doen naar de besluitvorming binnen de Belastingdienst.
Halverwege december slaat de Vereniging van
Hogere ambtenaren bij het Ministerie van Financiën (VHMF)
terug met een open brief met als aanhef ‘Belastingdienst door
het ijs’. De brief somt de gevolgen van de reorganisatie op: de
dienstverlening aan de burger komt in het gedrang, het individuele
toezicht bij grote ondernemingen raakt ver weg en de
controledichtheid bij het mkb zakt misschien wel naar slechts
20.000 van de 1,6 miljoen ondernemingen.
Bezuinigen op de Belastingdienst is in de woorden van de
VHMF ‘penny-wise and pound-foolish’. Nog minder rechtshandhaving
zal de belastingmoraal verder ondermijnen en de
tax gap verder doen toenemen, waarschuwen de ambtenaren.
De tax gap is de optelsom van belastinggelden die niet kunnen
worden geïnd, gemist worden door onvolledige of onjuiste aangiften
(nalevingstekort) of onbekend zijn omdat de verschuldigde
belastingen volledig buiten zicht zijn (‘dark number’).
Het ministerie van Financiën heeft geen inzicht in de omvang
van de totale tax gap in Nederland, met uitzondering van de
btw. Staatssecretaris Wiebes acht het berekenen van de tax gap
weinig zinvol, heeft hij de Tweede Kamer laten weten in de
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

19
J.L.M. Gribnau
15e halfjaarsrapportage van de Belastingdienst. Hij houdt liever
vast aan jaarlijkse steekproeven (bottom up-benadering) op
de aangiften van particulieren en mkb-ondernemingen, om zo
de nalevingstekorten in beeld te brengen.
Toch is er wel degelijk een percentage voorhanden. Volgens
internationale schattingen, onder meer in opdracht van de
OECD, was in Nederland in 2015 sprake van een schaduweconomie
van circa negen procent van het bruto binnenlands
product (het gemiddelde voor de gehele EU: 18,3%). Het gaat
om het bedrag waarover geen belastingen worden afgedragen
en betaald. Het gaat hierbij om de heffingsgrondslag, niet het
gemiste bedrag (tax gap) aan belastingen.
Boekenonderzoek
Terug naar de brandbrief van de VHMF. In 2015 deed de Belastingdienst
26.000 boekenonderzoeken, 12.000 minder dan
in 2014 en bijna 58.000 minder dan in 1996. De pakkans is
klein, constateert hoogleraar fiscale economie Peter Kavelaars
in een Brandpunt-rapportage over de misstanden in de Amsterdamse
horeca van 6 december 2016. “Feitelijk wordt bijna
niet gecontroleerd. Tot mijn grote spijt en ergernis. Vroeger
was het zo dat je om de vijf jaar een controle kreeg, maar die
frequentie haalt de Belastingdienst niet meer. Kennelijk maakt
de Belastingdienst daar een andere afweging.” Tot zijn grote
ergernis. “Je weet dat er een zwarte sector is terwijl andere
mensen keurig belasting betalen en feitelijk meer betalen dóór
dat zwarte circuit.”
De Brandpunt-rapportage legt bloot hoe een gebrek aan controle
de belastingmoraliteit ondermijnt. Een klokkenluider die
bot vangt bij instanties als de Belastingdienst en de Inspectie
SZW geeft inzicht over moderne slavernij in de horeca, waarbij
werknemers het overgrote deel van het salaris zwart krijgen
uitbetaald en ook nog eens onder het minimumloon. Kavelaars
bevestigt het geschetste beeld in de rapportage. “Uit officiële
cijfers blijkt dat gemiddeld 10% van de omzet van de horeca
zwart is. Het zijn dus zeker geen incidenten. Hoe meer contant
wordt betaald in de sector, hoe makkelijker het is om die gelden
aan het oog te onttrekken.” De klokkenluider en anderen
denken dat het percentage drie, vier keer zo hoog ligt bij sommige
horecazaken.
Door het personeel zwart uit te betalen, hoeven eigenaren onder
meer geen loonbelasting te betalen. Kavelaars maakt een
rekensom. De omzet in de horeca is ongeveer 15 miljard euro.
Tien procent fraude betekent dat over 1,5 miljard euro geen
btw en winst- en loonbelasting wordt betaald en geen sociale
premies worden afgedragen. “Dat leidt tot een som van 275
miljoen euro op jaarbasis.” Het bedrag dat we als samenleving
aan inkomsten mislopen.
‘Feitelijk wordt bijna niet
gecontroleerd’
Het Financieele Dagblad constateert in het hoofdredactionele
commentaar van 18 januari 2017 dat de aanpak van belastingontduiking
het sluitstuk is van het belastingstelsel. Aanleiding
is de aankondiging van staatssecretaris Wiebes van Financiën
dat het is gedaan met de coulance voor zwartspaarders. Het
FD stelt in haar commentaar dat het rechtvaardigheidsgevoel
erodeert door een groeiend verschil in belastingdruk. De krant
geeft drie voorbeelden: belastingontwijking door multinationals
en de maatschappelijke verontwaardiging die ontstaat als
miljardenbedrijven nauwelijks bijdragen aan de overheidskas;
het veronderstelde rendement op vermogen in box 3 en tot slot
het groeiende verschil in belastingdruk tussen een- en tweeverdieners.
Het eerste punt wordt ondersteund door onderzoek van
Motivaction in opdracht van ActionAid. Hieruit blijkt dat 78%
van de Nederlanders het onrechtvaardig vindt dat zij zelf netjes
belasting betalen terwijl internationale bedrijven dat niet doen.
‘Fair share’
Prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau gebruikt de term ‘fair play’ om de
rechtvaardigheid van belastingen te omschrijven. In het artikel
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

When you have to be right
When you have to be right
Verrassend
Verrassend
compleet
compleet
Verrassend
Verrassend
Voordelig
Voordelig
KBP Online is hét alles-in-een aangiftepakket in de cloud. Verrassend compleet en
KBP voordelig, Online met is hét alle alles-in-een biljetsoorten aangiftepakket voor IB en Vpb, in inclusief de cloud. Uitstel, Verrassend Toeslagen, compleet VA, VIA, en SBA’s
voordelig, en optionele met modules alle biljetsoorten voor accordering voor IB en en KvK-deponering. Vpb, inclusief Uitstel, Werk Toeslagen, waar en wanneer VA, VIA, u SBA’s wilt.
en optionele modules voor accordering en KvK-deponering. Werk waar en wanneer u wilt.
Probeer
Probeer gratis!
gratis!
KBP Online: hét digitale
KBP Online: hét digitale
alles-in-een aangiftepakket
alles-in-een aangiftepakket
Gemak en besparing
Gemak KBP Online en besparing is het voordeligste aangiftepakket in de cloud, waardoor u al snel honderden euro’s bespaart.
KBP Bovendien Online kunt is het u voordeligste KBP Online koppelen aangiftepakket andere in software. cloud, waardoor Importeer u al jaarrekeninggegevens snel honderden euro’s bijvoorbeeld bespaart.
Bovendien uit Twinfield kunt of Exact. u KBP En Online koppel koppelen als NOAB-lid aan andere uw KBP software. Importeer direct aan jaarrekeninggegevens uitgebreide vakinformatie bijvoorbeeld rond de
uit aangifte Twinfield met of uw Exact. NOAB En inlog koppel voor als FiscaalPlus! NOAB-lid uw KBP software direct aan uitgebreide vakinformatie rond de
aangifte met uw NOAB inlog voor FiscaalPlus!
Vraag nu een gratis demo aan via www.kbpaangiftesoftware.nl
Vraag Voor meer nu een informatie gratis demo kunt aan u bellen via www.kbpaangiftesoftware.nl
naar 0570 - 67 34 44.
Voor meer informatie kunt u bellen naar 0570 - 67 34 44.
www.wolterskluwer.nl
www.wolterskluwer.nl

21
‘Fiscale ethiek in de boardroom’, gepubliceerd in het vakblad
Taks Assurance, noemt hij het niet bijdragen, niet een ‘fair
share’ betalen, een gebrek aan fair play jegens andere belastingplichtigen,
mkb-ondernemers en burgers: ‘De maatschappij
is immers een samenwerkingsverband. (…) De meeste mensen
zullen er (…) geen moeite mee hebben als een onderneming de
fiscaal voordeligste weg bewandelt. Maar waar zij wel moeite
mee hebben is als het resultaat is dat de onderneming niets of
bijna niets betaalt, dat er volstrekt geen fair share wordt bijgedragen.’
Eerlijke belastingheffing gaat niet alleen over of een constructie
legaal is en theoretisch te verdedigen, betoogt econoom
Martin van Geest en auteur van Het Belastingparadijs in een
opiniestuk in de Volkskrant: “Het betekent ook dat een bedrijf
meebetaalt aan de overheidsdiensten waar het van profiteert in
plaats van gratis mee te liften. Want als Starbucks niet betaalt,
moeten wij, Jan Modaal, en het Nederlandse bedrijfsleven
meer betalen.” Als de verschillen tussen belastingplichtigen te
groot worden, gaat dit kortom ten koste van de bereidheid om
belasting te betalen.
Belastingmoraal
De fiscus meet de belastingmoraal aan de hand van een drietal
stellingen:
• Nederlanders vinden belastingontduiking over het algemeen
niet acceptabel.
• Mensen in mijn omgeving zouden het sterk afkeuren als ik
mijn belastingverplichtingen niet zou nakomen.
• Ik zou me schuldig voelen als ik niet mijn volledige deel aan
belastingen zou betalen.
Op een schaal van nul (zwak) tot vijf (sterk) scoort de belastingmoraal
3,9. Gemiddeld vindt 85% het (volstrekt) onaanvaardbaar
als iemand doelbewust fraudeert en belasting ontduikt
of een te hoog bedrag aan toeslagen probeert te krijgen.
Veruit de meeste belastingplichtigen ervaren het Nederlandse
belastingstelsel als rechtvaardig. Dit is nodig voor een goede
belastingmoraal. Uit onderzoek van de Belastingdienst blijkt
dat 43% van de belastingplichtigen vindt dat men vooral iets
bijdraagt door belasting te betalen, 36% dat men vooral iets afstaat.
Ruim één op de vijf (21%) is van mening dat er iets wordt
afgenomen. Dit komt overeen met cijfers van onderzoeksbureau
Motivaction. De helft van de Nederlanders heeft geen
moeite met het betalen van belasting. Een gelijk percentage
van de mensen probeert zo min mogelijk belasting te betalen.
Zelfregulering
Terug naar de horeca en de uitzonderingspositie voor internationale
bedrijven. Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland
moet knarsetandend aanzien dat voor Airbnb andere
regels lijken te gelden, laat KHN-woordvoerder Joris Prinssen
aan het AD weten. Hij noemt het ‘gewoon een multinational
uit San Francisco waar miljarden in gepompt zijn’: “Ze betalen
in Nederland geen belastingen, trekken zich niets aan van vergunningen,
voegen nauwelijks iets toe aan de werkgelegenheid
en blijven buiten de regels voor hygiëne of brandveiligheid.”
De bouw, een andere branche waar een deel van de bedrijven
het niet zo nauw neemt met de (fiscale) regels, neemt het heft
zelf in handen. Enkele grote bouwbedrijven vragen de koepel
Bouwend Nederland om aangescherpte zelfregulering. De bedrijven
willen een eigen ‘nalevingspolitie’ oprichten, die moet
optreden tegen cao-ontduiking en uitbuiting van zzp’ers.
Belastingopbrengsten
De belangrijkste aanbeveling van de Commissie onderzoek
Belastingdienst betreft het borgen van de continuïteit van de
uitvoering van de belastingwetten. De commissie constateert
dat de vertrekregeling niet synchroon loopt met de beoogde
wijzigingen in de dagelijkse werkprocessen als gevolg van de
Investeringsagenda. Wat dat betreft is er niets nieuws onder
de zon. In haar onderzoek naar Horizontaal Toezicht waarschuwde
de Commissie Stevens in 2012 in haar conclusie al dat
‘nieuwe taakstellingen, zolang ze niet gepaard gaan met wezenlijke
taakverlichting voor de Belastingdienst, afbreuk doen
aan de mogelijkheden van toezicht door de Belastingdienst,
met mogelijke gevolgen voor de belastingopbrengsten.’
‘Nieuwe taakstellingen doen
afbreuk aan de mogelijkheden
van toezicht’
Tegen het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico,
stelt Tjibbe Joustra, een van de leden van de Commissie onderzoek
Belastingdienst, dat de Belastingdienst eerlijk en efficiënt
belasting moet heffen en belastingbetalers gelijk moet behandelen.
“Dat mag wat kosten. Je moet ook inspectiebezoeken
doen die misschien niet zo veel opleveren, maar wel belangrijk
zijn om de belastingmoraal hoog te houden.” Het is een mooi
voornemen. Voorlopig kan de Belastingdienst de werkdruk
nauwelijks aan en staat het aantal controles zwaar onder druk,
blijkt uit de brandbrief van VHMF. ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

22
Advertorial
De toegevoegde waarde van de
rapportgenerator
Vanaf 1 januari 2016 geldt een nieuw jaarrekeningregime. Administratie- en accountantskantoren die denken dat ze met een verkorte
jaarrekening klaar zijn, hebben het bij het verkeerde eind, waarschuwt Kees Schaap van Pro Management. “Cijfers op zich, zonder
enige toelichting, vertegenwoordigen geen enkele waarde.”
Door: Hans Pieters
De veranderingen dragen bij aan de vermindering
van de administratieve lasten.
Zogenoemde micro-ondernemingen
hoeven alleen nog maar een verkorte
balans en winst-en-verliesrekening op
te stellen, zonder toelichting. “Met de
introductie van enerzijds SBR voor digitale
gegevensoverdracht en anderzijds de
minimale eisen voor de publicatieplicht
voor micro-ondernemingen, hoor ik in
de markt dat een rapportgenerator voor
de opmaak van jaarrekeningen niet meer
nodig zou zijn,” vertelt Kees Schaap van
Pro Management. Om te zeggen dat hij
verbaasd is, is een understatement. “Niet
de administratieve verplichting, maar de
informatiebehoefte van de ondernemer
moet leidend zijn!”
Publicatiestukken
De achterliggende logica lijkt begrijpelijk,
maar is bezijden de realiteit. De
informatiebehoefte van de ondernemer
gaat verder dan de wettelijke verplichtingen
voorschrijven, benadrukt Schaap.
Hij beschrijft de minimumhandelingen:
“Het administratie- en accountantskantoor
rondt de administratie af en verstrekt
de balans en resultatenrekening
aan de ondernemer. Vervolgens plaatst
het kantoor de cijfers in het aangiftepakket.
Voor die bedrijven waarvoor stukken
naar de Kamer van Koophandel moeten
worden gezonden, worden de publicatiestukken
vanuit het aangiftepakket voor
micro-ondernemingen automatisch toegezonden.
En klaar is Kees! Aan de publicatieverplichting
voor de onderneming
is tegen minimale kosten voldaan.”
‘De informatiebehoefte
van de
ondernemer moet
leidend zijn’
Schaap is erg geschrokken van deze
werkmethode. Hij vraagt zich af of het
kantoor wel voldoende het nut van de
jaarrekening voor de ondernemer zelf
beseft. “Wat hebben de cijfers alleen in
balans en resultatenrekening voor nut
voor de – op het gebied van financiële
administratie – minder ervaren ondernemers?
Juist een vakman op administratief
gebied moet toch weten dat cijfers
op zich, zonder enige toelichting, geen
enkele waarde vertegenwoordigen?”
Rentabiliteitsprognose
Om zijn verhaal kracht bij te zetten verwijst
Schaap naar een recent onderzoek
van de Kamer van Koophandel, waarbij
ongeveer de helft van de ondernemers
aangaf onzeker te zijn over de eigen
financiële kennis. Vooral bij het inschatten
van de winstgevendheid op langere
termijn schiet de kennis vaak tekort, constateert
de KvK na onderzoek onder bijna
1.700 zelfstandigen en kleine tot middelgrote
ondernemingen. Meer dan de helft
van de ondernemers zegt onvoldoende
te weten over de basisprincipes van
onder meer de balans en winst-en-verliesrekening
en over de benodigde cijfers
voor een rentabiliteitsprognose. Deze
onwetendheid heeft ook privé gevolgen.
Zo was een kwart van de ondernemers
gedwongen om privégeld aan te spreken
om een gat te dichten. Ook betalingsachterstanden
zijn ruim één op de zes ondernemers
geen onbekend verschijnsel.
Gedurende veertig jaar zijn wet- en regelgeving
gevormd om te komen tot een
volledige set van gegevens (teksten en cijfers).
“Die zijn bedoeld om de lezers van
de jaarrekening goed en volledig te informeren,
met als doel dat duidelijk en helder
inzicht wordt verschaft. Zodat onder
andere de ondernemer zelf een duidelijk
beeld krijgt van de bezittingen, schulden,
opbrengsten en kosten, vertelt Schaap.
“Een kale presentatie van cijfers verschaft
die informatie in ieder geval niet.”
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

23
Uitleg
Het feit dat de nieuwe vereisten ontoereikend
zijn om er zinvolle informatie
uit te halen, blijkt volgens Schaap ook
uit de eisen van onder andere de bankinstellingen,
die zelfs nog méér gegevens
van de ondernemer verlangen dan de cijfers
die zijn opgenomen in de standaard
jaarrekening. De ondernemer heeft de
cijfers nodig: “Natuurlijk kan hij niet
zonder jaarrekening en niet zonder een
goede uitleg van wat er in de jaarrekening
staat.”
Schaap wil graag het misverstand uit de
wereld hebben dat het genereren van een
jaarrekening duur zou zijn. “Ik durf te
beweren dat, indien een kantoor het administratieproces
goed heeft ingericht,
het genereren van de jaarrekening één
druk op de knop is en een schat aan informatie
oplevert voor de ondernemer.”
Los van het feit dat de kosten hierbij
geen rol zouden mogen spelen, is zo’n
rapport juist een prima aanleiding om
zaken eens goed te bespreken met de ondernemer.
“En dat leidt vaak weer tot gewaardeerde
extra opdrachten om diverse
zaken te regelen,” weet Schaap.
Toegevoegde waarde
“Het is zonde om het werk uitsluitend te
beperken tot wat minimaal vereist zou
zijn voor de belastingdienst of Kamer
van Koophandel. Met de jaarrekening
leveren de kantoren een stuk toegevoegde
waarde.” Schaap: “Ik ben ervan overtuigd
dat iedere ondernemer waardeert dat hij
regelmatig een compleet en helder inzicht
heeft in zijn eigen onderneming en dat inzicht
gebruikt voor beslissingen omtrent
zijn toekomst.” Het is natuurlijk niet voor
niets dat ook de bankinstellingen regelmatig
een compleet overzicht van een
onderneming eisen, meent hij. “Naast de
cijfers levert het waardevolle informatie
om te beseffen in wat voor stadium een
onderneming zich bevindt en welke richting
de onderneming opgaat.”
De gegevens die in een jaarrekening
zijn opgenomen, zijn minimale eisen.
De informatie moet daarnaast ook in
diverse SBR-rapportages worden opgenomen.
Dit alles kan met PM-Report, de
rapportgenerator van Pro Management,
maar er zijn veel meer mogelijkheden.
Denk aan extra toelichtingen, specificaties
en bijvoorbeeld grafische overzichten
om een nóg beter inzicht te geven.
“Ook voor de opsteller zelf is het opstellen
van het rapport vaak een moment dat
bij meer zaken kan worden stilgestaan
dan de toevallige cijfers in de boekhouding,”
is de ervaring van Schaap.
Kwaliteit
Schaap is er dan ook van overtuigd dat
er nog een lang leven is beschoren voor
de rapportgenerator. “Deze voegt altijd
veel toe wanneer naar de behoefte aan
informatie van de ondernemer wordt
gekeken.” Daarnaast is de inhoud ook de
basis voor de officiële rapportages die
steeds vaker in SBR-berichten worden
uitgevraagd. Hij vervolgt: “Maar ook
Kees Schaap
Fotografie: Paul Tolenaar
natuurlijk op momenten van bedrijfswaardering
of -overdracht zal informatie
moeten worden verstrekt die veel verder
reikt dan de cijfers alleen. De rapportgenerator
en de verzameling van tekstuele
gegevens (zo’n 70% van de inhoud!)
draagt ook bij aan de kwaliteit van de
rapportage. Denk aan de toelichtingen
en het kasstroomoverzicht. Dat proces
waarborgt dat jaarlijks allerlei aspecten
in ieder geval worden doorgelicht,” om
met een bulderlach te eindigen: “Daarnaast
is het opstellen van een mooie
jaarrekening natuurlijk ook gewoon leuk
om te doen.”
Pro Management Software N.V.
Lijstersingel 15
2902 JD Capelle aan den IJssel
Postbus 671
2900 AR Capelle aan den IJssel
T 010−451 76 76
E info@promanagement.nl
I www.promanagement.nl
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

24
Nieuw: NOAB Bootcamp
De huidige dynamiek in de markt, mede door vergaande automatisering, vraagt om strategische heroriëntaties. Het zorgt voor hoofdbrekens
over IT-keuzes of gewenste kantoorprofilering. Maar alleen geoliede marketinginstrumenten en robotic accounting geven geen
garantie op een succesvol voortbestaan. Op de nieuwe NOAB Bootcamp wordt de volgende generatie kantoorleiders klaargestoomd.
Door: Reindert Doorn
Minstens zo belangrijk is aanstormend talent. Een wannabeevennoot
die IT omarmt en als authentieke leider het verschil
maakt binnen én buiten het kantoor. Het werven van jonge
leiders met de juiste vaardigheden is soms een onbegonnen
zaak. Duizendpoten worden alom gevraagd, maar niet (altijd)
gevonden. En dat is niet vreemd gezien de waaier van eisen die
logischerwijs worden gesteld: relevante vakkennis, communicatief
onderlegd, commercieel vaardig, proactief, analytisch
vermogen en IT-kennis en -kunde. Als dan ook leiderschapsvaardigheden
worden toegevoegd lijkt het labyrint nagenoeg
onoplosbaar. Maar in plaats van extern werven, kunt u ook tijd
investeren in het aanwezige en soms onderbelichte potentieel
bínnen uw kantoor. Kennis van úw klanten hebben deze kandidaten
immers al op zak!
NOAB
Ontdek de NOAB Bootcamp!
Of u nu zelf wil doorschakelen of iemand een ontwikkeltraject wil aanbieden:
de nieuwe NOAB Bootcamp is een uitgelezen kans om hier handen en voeten
aan te geven. Het intensieve driedaagse trainingsprogramma werd in 2016
door de organisatie DOCCO ontwikkeld en is nu samen met NOAB speciaal
voor leden op maat gemaakt.
Het unieke programma kenmerkt zich door een hoog tempo, een directe
concrete uitwerking van de lesstof en een verplichte follow-up. Tijdens de
bootcamp werkt talent aan een persoonlijk en blauwdruk-kantoorplan, dat naderhand
in beknopte vorm in het kantoor gepresenteerd dient te worden. Een
assessment (persoonlijkheidstest) maakt onderdeel uit van de intake en vormt
een rode draad in de sterk afwisselende programma’s. De inhoud is volledig
gericht op toerusting van nieuwe en toekomstige leiders binnen het kantoor.
Deelnemers van het bootcamp-programma kenden in 2016 ongekend hoge
waarderingscijfers toe. “De meest intensieve ‘driedaagse’ ooit. Je gaat echter
met meer energie naar huis dan dat je gekomen bent,” aldus één van de
deelnemers.
Deelnemen? De NOAB Bootcamp is van 7-9 juni in Soesterberg.
Meer informatie: https://www.noab.nl/educatie/noab-bootcamp-softskillsict
De kroonprins als allrounder?
Wellicht bevindt u zich in een bevoorrechte positie, waarbij er
voldoende talent binnen het kantoor is. En voldoende troonopvolging.
Het is echter geen gemeengoed. Daar rijst eveneens de
vraag op: wat mag u van iemand verwachten? Bestaat de duizendpoot?
Het antwoord is onomwonden ‘néé’. Van torenhoge
en soms onrealiseerbare verwachtingen gaat niemand beter
presteren. En toch komen er bij een denkbeeldige ‘troonopvolging’
essentiële − nieuwe − vaardigheden kijken. Ontwikkelde
softskills zijn onmisbaar als er leiding gegeven moet worden.
En juist die vaardigheden zijn geen vast onderdeel van de genoten
vakopleidingen. Verdieping en verbreding is voor potentieel
talent dus een must.
ICT maakt nú het verschil, straks niet meer
Niet alleen de interpersoonlijke vaardigheden ontbreken veelal
in de bagage, ook
vergaande kennis
van automatisering
is onontbeerlijk in
de 21ste eeuw. Het
optimaliseren van
administratieve
processen staat
immers hoog op
menig kantooragenda.
Kennis van
data-analyse, informatiemodellering
en basisprincipes
van softwareontwikkeling
helpen
het kantoor nét die
extra digitaliseringsslag
te maken
ten opzichte van
collega-kantoren.
Fotografie Ruben Eshuis
Reindert Doorn
Activa | Nummer 1 - 2017

25
Slechts begripskennis van UBL en SBR is onvoldoende. Kunt
u als keten- en informatieregisseur nog zonder IT-vaardigheden
de toekomst tegemoet treden? Nee, zelfs als software vereenvoudigt
en de ‘cloud’ het beheer van IT versimpelt, zullen
IT-projecten en -projectmanagement aan de orde van de dag
blijven. Het zal in de toekomst zelfs moeilijker worden om − in
een gedigitaliseerd tijdperk − het verschil te gaan maken door
technologie, als diezelfde technologie gemeengoed is voor alle
kantoren.
Het gaat om de mens
Het verschil wordt niet (meer) door de techniek gemaakt, maar
door de mens. Natuurlijk speelt de inzet van IT een elementaire
rol. De wijze waarop IT wordt ingezet in de praktijk, de
verbinding met klanten en het creëren van een organisatiecultuur
die gestoeld is op verbetering en wendbaarheid.
Het zijn stuk voor stuk de meest kritische aspecten in de huidige
marktdynamiek en aspecten waarin juist mensen het verschil
maken. Kantoren die de afgelopen jaren op alle terreinen
digitalisering tot het maximum hebben doorgevoerd bevestigen
dit beeld: alle moderne gereedschappen zijn op orde, maar dit
geeft niet vanzelfsprekend een concurrentievoordeel. ■
Ing. R.B. Doorn is adviseur IT & Verandermanagement bij
DOCCO, advies- en consultancybureau voor (strategische)
ICT-trajecten bij accountants- en administratiekantoren en lid
van de NOAB-adviesgroep.
Drie stappen:
ruimte geven aan nieuwe leiders
Ga aan de slag met uw medewerkers en ga op zoek naar potentieel dat u kunt
stimuleren.
Met deze drie belangrijke stappen kunt u direct van start.
Stap 1: Identificeer talent
Het opzetten van een management traineeship voor high potentials is niet alleen
weggelegd voor grote kantoren. Het begint bij het identificeren van talent.
Maak duidelijk welke ruimte en kansen er zijn voor medewerkers die de ambitie
hebben om door te groeien. Beoordeel de leercurve van medewerkers; welke
groei en welke gedrevenheid neemt u waar? Soms is het daarbij belangrijker te
kijken naar karakter dan kennis. Benoem tenslotte expliciet het potentieel bij
uw medewerkers. Niet om de medewerker op een voetstuk te plaatsen, wel als
vertrekpunt voor groei.
Stap 2: Talent toerusten
Stel samen met de medewerker(s) een ontwikkel- en trainingsplan op. Maak
duidelijk welke verwachtingen u heeft bij ‘troonopvolgers’ en betrek externe
ontwikkelingen hierin (zoals IT-vaardigheden en noodzakelijke softskills).
Bespreek ook de kansen en ruimte die u van plan bent te geven: welke rollen
en taken binnen het kantoor kan hij of zij op zich nemen om te groeien in verantwoordelijkheid?
Laat de medewerker daarbij bijvoorbeeld deelnemen aan de
NOAB-bootcamp (zie kader). Hij of zij wordt in drie dagen toegerust op thema’s
als persoonlijk leiderschap, softskills en IT voor administratiekantoren.
Stap 3: Talent vertrouwen geven
Zonder falen geen succes. Geef medewerker(s) de ruimte om te leren en fouten
te maken. Zolang deze ruimte er is − uiteraard binnen kaders − en er blijvende
groei waarneembaar is, is het een voedingsbodem voor groei. Betrek potentieel
talent bij strategische beslissingen, IT-keuzes en zelfs uw heisessies. Het geeft
niet alleen waardevolle inbreng, maar is bovenal een signaal van vertrouwen in
talent.
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

26
‘Softwareleveranciers tonen te weinig visie’
Accountants- en administratiekantoren zijn steeds meer afhankelijk van ICT/digitalisering. Op de vraag of de softwareleveranciers
in voldoende mate inspelen op alle ontwikkelingen, kan wisselend worden geantwoord. Laat staan dat ze allemaal een visie op de
toekomst hebben. Dat gegeven maakt accountants- en administratiekantoren kwetsbaar.
Door: Henk Poker
Onlangs presenteerde onderzoeksbureau GBNED de resultaten
van een onderzoek onder de naam ‘ICT Accountancy
2020/2030: accountantspraktijk op weg naar de toekomst’.
Centrale vraag daarin is: wat is de visie van softwareleveranciers
en brancheorganisaties aangaande de toekomst van de accountancysector
en de rol die ICT hierbij speelt? Daarbij wordt
bijvoorbeeld ingegaan op ontwikkelingen rondom robotic accounting,
API, elektronisch factureren, SBR, RGS, Business
Intelligence en ook blockchain.
Achterlopen
“Het doet mij denken aan het begin van deze eeuw, toen bepaalde
softwareleveranciers als eerste met een SAAS-oplossing
kwamen. Nog steeds hebben niet alle leveranciers dit voor
elkaar en daardoor lopen zij, maar ook hun klanten, achter op
de praktijk,” vindt Bottemanne. “Op dit moment speelt bijvoorbeeld
API (zie kader), waarmee softwareprogramma’s onderling
kunnen communiceren. Handmatige mutaties behoren
daarmee tot het verleden en de informatie wordt real-time bij-
‘Er zijn ontwikkelingen waar je
bovenop moet zitten’
Fotografie Lourens Smak
Gerard Bottemanne
Van softwareleveranciers mag worden verwacht dat zij hun
cliënten bedienen met perfect werkende oplossingen, maar
ook dat zij inspelen op toekomstige ontwikkelingen en hun
visie daarover delen met de markt. Aan dat laatste schort het,
concludeert Gerard Bottemanne van GBNED. “Ik vind dat
softwareleveranciers, maar ook brancheorganisaties, eigenlijk
continue moeten beschikken over een visie op de toekomst en
deze ook elk jaar moeten herzien. Helaas is dat niet altijd het
geval.”
API staat voor Application Programming Interface en is een techniek onder de
‘motorkap’ van softwaresystemen om ‘real-time’ gegevens uit te wisselen. In
relatie tot cloud computing wordt gesproken over ‘web-api’. API kan worden
gezien als tegenhanger voor de ouderwetse interfaces, waarbij gegevens,
veelal batchgewijs, via een bestand uitgewisseld worden tussen de verschillende
administratiesystemen.
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

gewerkt. Maar wie bepaalt wat goed is voor de kantoren, vraag
ik dan. Veel softwareleveranciers worstelen met die vraag.”
Terug naar de resultaten van het onderzoek. Van alle leveranciers
die werden aangeschreven (ruim 50), reageerden er 15.
Bottemanne: “Wat opvalt is dat maar een paar leveranciers met
een visie richting toekomst komen, waarbij ook onderwerpen
als PSD2, data-analyse en blockchain aan de orde kwamen. De
meeste reacties waren echter vooral toegesneden op het eigen
product. Nog erger vind ik het echter dat het gros niet eens de
moeite heeft genomen om te reageren, een kwalijke zaak. Immers,
als kantoor wil je toch weten hoe jouw softwareleverancier
naar de toekomst kijkt?” Opvallend is dat vooral de gevestigde
orde de moeite nam om te reageren. Bottemanne: “Je zou
juist denken dat de jongere generatie een toekomstvisie heeft,
maar dat heb ik niet of nauwelijks gezien.”
Robotic accounting
Waar veel kantoren volgens Bottemanne in geïnteresseerd zijn,
is robotic accounting. “Handmatige handelingen worden steeds
meer overgenomen door de computer. Denk aan het elektronisch
bankieren, elektronisch factureren, kassabonnen die automatisch
in de boekhouding worden verwerkt, het is een ontwikkeling
die onomkeerbaar is. En dat betekent nogal wat voor
de kantoren. Immers, hoe het ook gebeurt, een factuur moet nu
en in de toekomst wel beoordeeld worden. Dat is een vraag die
de kantoorhouder bezig zou moeten houden.”
“Zo kun je elke factuur laten accorderen, maar je kunt er ook
voor kiezen om een factuur die valt binnen een bepaalde marge
automatisch te accepteren. Ik denk dat kantoren daar nu nog
veel te weinig mee bezig zijn en dat er ook niet over wordt
nagedacht, laat staan dat de materie is doorgesproken met de
softwareleverancier. Maar ook de softwareleverancier communiceert
dit niet met zijn klanten, dus dat kantoren hierin
terughoudend zijn, begrijp ik. Daar is misschien wel een rol
weggelegd voor de brancheorganisaties.”
“Immers, kantoren worden ook lid van een brancheorganisatie,
met het idee dat ze op weg worden geholpen om de juiste keuzes
te maken. Ik heb begrepen dat NOAB daarmee best actief
is. Toch ontbreekt het bij de meeste brancheorganisaties ook
aan een visie. Dat is jammer. Ik sluit het daarom niet uit dat ik
in de toekomst zelf een visiebijeenkomst ga organiseren, met
als centrale vraag: waar gaan we met de digitalisering naartoe?
Het is altijd goed om met elkaar te brainstormen en kennis met
elkaar te delen.”
Richting
Dat het rapport in een behoefte voorziet, kan geconcludeerd
worden aan het aantal downloads: in vier weken tijd ruim
1.000 keer. “Veel kantoren worstelen met de vraag welke richting
ze met hun automatisering op moeten en daarin ligt meteen
een risico. Want, er zijn ontwikkelingen waar je bovenop
moet zitten en dan wil je de juiste keuze maken.”
Als voorbeeld noemt Bottemanne Payment Service Directive
2, kortweg PSD2. “Na de introductie van PSD1, waarin onder
andere de SEPA-bankrekening en de BIC-code voor banken
werd vastgelegd, volgt nu een uitbreiding. PSD2 is in principe
gericht op consumenten, micro-entiteiten en kleinere bedrijven
en raakt het betalingsverkeer. PSD2 bepaalt dat de informatie
van transacties ook aan andere partijen dan de bank verstrekt
kan worden, uiteraard met toestemming van de rekeninghouder.
Ik neem aan dat organisaties daar nu al volop mee bezig
zijn, maar wat blijkt, dat is niet het geval.”
Ontwikkelingen
“Kijk, waar het om gaat is dat we de kantoorhouder ontzorgen.
Je kunt niet van hem verlangen dat hij alle ontwikkelingen
rondom digitalisering zelf bijhoudt en een scheiding aanbrengt
tussen wat hij moet volgen en wat een hype is. Daarvoor heb
je je softwareleverancier en je brancheorganisatie nodig. Want,
één conclusie staat vast: de ontwikkelingen rondom digitalisering
staan nooit stil. Werkzaamheden in en rondom de kantoren
veranderen daardoor en daarom is het van belang dat softwareleveranciers
en brancheorganisaties daar actief op inspelen en
eigenlijk elk jaar met een visie zouden moeten komen. ”
‘Kantoren hebben een leidraad
nodig bij keuzes rond ICT’
Softwareleveranciers en brancheorganisaties die nog niet op
het verzoek van GBNED hebben gereageerd om aan het huidige
rapport mee te werken, ontvangen binnenkort een nieuw
verzoek. “Ik ga in de komende maanden de softwareleveranciers
en brancheorganisaties wederom benaderen. Ik vind
het belangrijk dat iedere betrokken partij met een visie komt,
zodat kantoren een leidraad hebben voor alle moeilijke keuzes
waarvoor ze in de komende jaren staan.” ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

28
Lean Management: meer efficiency, met
behoud van kwaliteit
Een groot aantal kantoorhouders die vorig jaar deelnamen aan de cursus Lean Management keren dit jaar terug. “Onder andere
daaruit blijkt dat ze de aangereikte tools goed in de praktijk kunnen toepassen,” zegt Marcia Richardson, docent bij de cursus Lean
Management van NOAB.
Door: Henk Poker
Lean Management herbergt in feite drie elementen in zich:
waarde leveren aan de klant, het proces goed inrichten en zorgen
voor tevreden medewerkers. “Het gaat er om dat de capaciteiten
binnen een organisatie op een slimme manier worden
ingezet, waardoor zoveel mogelijk waarde voor de klant kan
worden gecreëerd,” benadrukt Richardson. “Lean Management
leidt tot een efficiëntere organisatie met een constante kwaliteit
en hogere winstgevendheid.”
Organische groei
De cursus draait niet om de inhoud van het begrip lean management,
maar kijkt vooral naar de kantoororganisatie en de
klanten. “Hoe kijkt een klant naar je kantoor en de medewerker,
en hoe ziet je bedrijfsvoering eruit? Wat kan er beter en
efficiënter en hoe ben je georganiseerd? Veel kantoren kennen
een organische groei. Daarbij is vaak niet nagedacht over hoe
de organisatie is ingericht. Het is zo ontstaan en daarbij komt
bedrijfsblindheid om de hoek kijken. ‘Het gaat toch goed,
waarom zou ik veranderen?’, is een opmerking die ik regelmatig
hoor.”
Jules Goossens van FASOR bv in Ottersum is eerlijk
wanneer hij zegt dat de cursus van vorig jaar niet bij hem
geland is. “Ik heb er niet veel aan gehad, maar dat lag
meer aan mij, dan aan de cursus of de manier waarop het
onderwerp is behandeld. Ik zag om mij heen namelijk
vooral enthousiaste kantoorhouders, die er ongetwijfeld
iets mee in de praktijk hebben gedaan. Ja, ook binnen
onze organisatie zijn verbeteringen mogelijk, kunnen we
efficiënter werken, maar we doen dat nu op onze eigen
manier, vanuit ons eigen inzicht.”
Sabina Batist van Batist Administratieve Dienstverlening
in Diemen was vorig jaar een enthousiaste deelnemer. “Ik
heb de cursus als prettig ervaren, omdat er veelal vanuit
de praktijk situaties werden aangehaald, waar je iets mee
kunt. Dat vond ik erg handig.” Ze geeft aan dat Lean
Management bij je kantoor moet passen. “Wanneer je het
stap voor stap in je organisatie doorvoert, heeft het toegevoegde
waarde. Het belangrijkste van de cursus vond ik
dat we handvatten kregen aangereikt, waarmee we onze
organisatie in kleine stapjes kunnen verbeteren. Dat inzicht
hebben we wel gekregen. Ik kan de cursus dan ook
aanraden bij collega-kantoorhouders, zeker nu hij een dag
langer duurt dan voorheen.”
Het vak van boekhouder/accountant noemt Richardson een dienend
vak. “Echter, hoever moet je daarin gaan? Zwicht je voor
klanten die hun boekhouding, inclusief bonnetjes, nog altijd in
een schoenendoos aanleveren? Of maak je daar afspraken over
en geef je aan hoe je het aangeleverd wilt hebben? En vraag je
je wel eens af hoe je klant het jaarrapport aangeleverd wil hebben?
Ik weet zeker dat het gros niet zit te wachten op een dik
rapport, maar tevreden is met de kerncijfers op één A4’tje. Ik
denk dat veel kantoorhouders het moeilijk vinden om daarover
te praten.” In dit kader pleit ze ervoor om met een groene en
rode stift op pad te gaan, wanneer een jaarrapport met de klant
wordt besproken. “De klant geeft aan wat hij wil weten en wat
hij minder interessant vindt. Als je dat met een stift markeert,
weet je voor het jaar daarop precies wat welke klant wil zien.”
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

29
Kleine dingen
Tijdens de cursus Lean Management is veel ruimte
voor simulatiegesprekken, bijvoorbeeld met een denkbeeldige
klant. “Daarbij laten we zien hoe het ook
anders kan. Vaak zit dat in kleine dingen. Een klant
kan heel veel inzicht geven in verbeterpunten. Vraag
bijvoorbeeld aan een klant die iets afkeurt waarom
hij dat doet.” Richting medewerkers kan er volgens
Richardson ook nog veel worden verbeterd. “Je levert
met elkaar een product, samenwerken is daarom van
belang. Maar ook, zet iemand daar in waar hij goed in
is. Iedereen in z’n kracht, dat is niet alleen leuker, maar
leidt ook tot betere resultaten.”
In het tweede deel van de cursus wordt aandacht besteed aan
de vraag hoe je je als kantoor kunt onderscheiden. ”Waar wil
je straks staan als kantoor en wat moet je daarvoor doen? Ik
merk dat de meeste kantoorhouders dat niet eenvoudig vinden.
Ze zijn bezig met hun running business, zijn daar druk mee en
nemen te weinig tijd voor alle veranderingen die op hen afkomen.”
Je moet die vraag stellen, benadrukt Richardson. ”Vergis
je niet, klanten veranderen sneller van kantoor dan voorheen.
Bijvoorbeeld wanneer je niet aan hun vraag kunt voldoen.”
“Ik vond de cursus heel verhelderend,” zegt Ilona Rudolfs
van Bimati in Zevenaar. Ze roemt de opzet van de cursus:
geen lang hoorcollege, maar aan de hand van praktijkvoorbeelden
tot keuzes komen. “Ik had na afloop echt het
idee ‘hier kunnen we wat mee’.” Als voorbeeld noemt ze
het reageren op een fout. “Ga niet je hele kantoororganisatie
omgooien, maar los de oorzaak van de fout op.
Dat is veel belangrijker. En durf je ook af te vragen of
de vraag van een klant reëel is. Uiteindelijk gaat het niet
alleen om efficiency, maar vooral ook om effectiviteit.
Die insteek had de cursus ook en dat paste mij prima.”
Ze heeft zich inmiddels ingeschreven voor de tweedaagse
cursus later dit jaar.
Fotografie Paul Tolenaar
Marcia Richardson
kan daarbij helpen,” legt ze uit. “Lean is geen project, het is een
filosofie die uiteindelijk moet leiden tot maximale waarde tegen
de laagste kosten. Kantoren die dat goed voor elkaar hebben,
écht luisteren naar de klant, die hebben een concurrentievoordeel.
En dat telt in 2017.” Kortom, leer anders kijken naar je
organisatie. “Anders kijken, beter inzicht, daar gaat het om.”
‘Regelmatig hoor ik ‘Het gaat
toch goed, waarom zou ik
veranderen?’’
Om efficiënter te werken stelt Richardson dat het goed is om
elke dag gezamenlijk te starten. “Ga even tien minuten bij elkaar
zitten, deel ideeën. Leg uit wat er die dag moet gebeuren
en of er nog vragen zijn. Dat leidt tijdens zo’n dag tot veel minder
verstoringen in het proces.” De cursus Lean Management is
dit jaar uitgebreid van één naar twee dagen. “Mede op verzoek
van de deelnemers van vorig jaar. Het merendeel heeft aangegeven
dit jaar ook weer mee te doen,” zegt Richardson. ■
Filosofie
De marges staan onder druk, kantoren moeten efficiënter werken,
hun organisatie wellicht anders inrichten, maar wel altijd
met de klant als uitgangspunt. “De cursus Lean Management
De cursusdagen zijn 14 en 21 juni aanstaande.
Kijk op www.noab.nl/educatie om u aan te melden.
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

30
Het verhaal van oud-ondernemers
Wanneer stop je echt?
“In gesprekken begin ik met luisteren. Wie heb ik vóór me, waar hechten ze aan, wat is hun business? Als ik een idee heb, begint
het verbinden. Afnemer en product bij elkaar brengen. Dat werkt beter dan verkopen.” Activa sprak met Arnold Buurman, (oud-)
ondernemer en pionier in ‘disposables’.
Door: Chris Wolters
Voor iemand die zichzelf al ruim zes jaar geleden heeft gepensioneerd,
lijkt zo’n benadering verdacht veel op werken,
maar dan anders. “Dat kan ik inderdaad niet laten. Handelen
zit me in het bloed en omzet maken geeft me voldoening. Het
gaat daarbij niet om de hoogte van het bedrag, maar of je een
bestaande of beoogde klant kunt overtuigen om nieuwe, andere
en/of betere oplossingen te kiezen. Daarna is het zaak aan te
geven wat je daar als bedrijf in kunt betekenen.”
Ontwikkelingen houden niet op
“Papieren bekers werden al in het oude Chinese keizerrijk gebruikt
om thee uit te drinken. Ook toen al waren die beschikbaar,
voorzien van decoratieve voorstellingen, in verschillende
afmetingen en kleuren.” Arnold Buurman (71) maakte carrière
in ‘eenmalige artikelen’. Hij toog zelf in de jaren tachtig van de
vorige eeuw naar China. “Dat was toen een hele onderneming.
De reis, het politieke systeem, de manier van zakendoen. Soms
namen we de hele jaarproductie in één keer af.
‘Verbinden werkt beter dan
verkopen’
En niet alleen bakjes en bekertjes, maar ook zoiets als ijsdecoraties.”
De geschiedenis van de moderne papieren beker gaat
terug tot het begin van de 20ste eeuw. Alvin Davison, professor
in de biologie, schreef rond 1910 het artikel ‘Dood in Drinkgerei
op School’. Een angstaanjagende titel, gebaseerd op onderzoek
verricht in scholen, die het gebruik van papieren bekers
opjoeg. Goedkoop en hygiënisch. Onder meer om die reden
werden ziekenhuizen grootverbruikers van bekertjes en andere
eenmalige verpakkings- en hygiënische materialen. Buurman
haalt meer uit het verleden: “Een onderzoek uit 1942 maakte
duidelijk dat het hergebruik van glazen bekers ruim anderhalf
keer zoveel kostte als eenmalige papieren bekers.” Buurman
geeft aan dergelijke onderzoeken te gebruiken om zich te bezinnen
op de marktbenadering. “Lezen, analyseren en dan de
vraag omzetten in: ‘wat zou dat voor ons kunnen betekenen’.
Zo ontstond ook de Stichting Retour (1991). Een systeem om
gebruikte bekertjes in te zamelen en te hergebruiken. “Je kunt
de strijd aanbinden, in het defensief gaan of kiezen voor proactief
reageren. Dat laatste heeft mijn voorkeur. Steeds vanuit de
ondernemersvisie om van een nadeel een voordeel te maken.”
Nieuwe strategieën
De ‘disposables-branche’ was voortdurend in beweging. Niet
alleen volgden talloze kunststoffen elkaar in snel tempo op.
Buurman blikt terug: “Steeds gingen we op drie fronten na
wat de consequenties waren van wijzigingen. In grondstoffen,
wetgeving en in de markt van de afnemers. Dat kwam
neer op de vraag ‘Waar kunnen we de klant mee helpen?’ En
daarnaast ‘Wat zijn de consequenties voor de logistiek?’. De
volgende stap was daar een werkbaar model van te maken en
dat (snel) in praktijk te brengen. Scherp opletten leidde ook
tot vernieuwingen op administratief terrein. “Bijvoorbeeld,
wat kost de behandeling van elke afzonderlijke factuur door
een klant? We ontwikkelden de verzamelfactuur. Klinkt lo-
Sluit uw NOAB-verzekering voor
Beroepsaansprakelijkheid bij
Hiscox, de specialist
in Beroepsaansprakelijkheid
www.BAVverzekering.nl
www.hiscox.nl
HISCOX
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

31
gisch, maar klanten waren gewend met het oog op de controle
overal een factuur voor te krijgen. Een andere stap is die van
totaalleverancier. Leveren we koffiebekertjes? Dan toch ook
de bijbehorende koffie. Toiletpapier, dan ook zeepdispensers,
schoonmaakmiddelen en dan ook de bijbehorende schoonmaakartikelen.”
Hoe zorg je dat de klant daarin met je meebeweegt?
“Zoiets kost namelijk opslag en voorraadbeheer. Na
een uitgebreide analyse namen we het voorraadbeheer op ons
en de daaraan gekoppelde tijdige levering (just-in-time). We
investeerden fors in opslag en automatisering. Nu is dat gewoon,
toen was dat onderscheidend.”
Steeds maar bouwen
Buurman startte zijn loopbaan bij een bedrijf dat, oneerbiedig
gezegd, in ‘wegwerpverpakkingen deed’. Buurman memoreert:
“De dynamiek was anders. Contacten met de klant waren overzichtelijk:
je stuurde een brief, belde of ging langs. Dan was er
een folder van een nieuw product en/of een mooi gedrukte catalogus
voor het assortiment. Reclame maakte je in vakbladen.
Radio en televisie speelden in de B2B-markt eigenlijk geen
rol.” In 1979 werd Buurman directeur van wat toen nog King
Cup heette. Omzet zo’n € 900.000. Bij zijn vertrek lag die omzet
op ongeveer € 55 miljoen per jaar.
‘Hoe zorg je dat de klant met je
meebeweegt?’
“De algemene verklaring is dat we een uitstekend team hadden
en bovenop het proces en de ontwikkelingen zaten. Er
was natuurlijk meer: een strakke organisatie, sturen op cijfers.
Analyses maken over waar verdienen we aan en waar niet aan,
gerekend in tijd? Belangrijk was ook inzicht in investeringen
en voorraad. Winkeldochters en investeringen in dode voorraad
verdwenen. Met één druk op de knop wisten waar we
stonden. Koppel dat aan een team van mensen die hetzelfde
doel nastreven, tel daarbij op goede training en scholing. En…
heel veel plezier in het werk. Dan is succes je beloning. Investeren
in de relatie met de klanten mag ik niet vergeten. Zo ontstond
bijvoorbeeld het fenomeen relatiedagen. Een dag waarop
we leveranciers vroegen nieuwe producten te tonen, waarop we
een boeiende kijk op het komende jaar schetsten. Tijdens een
ontspannen avond met muziek konden we ontspannen nakaarten.
Ondernemen is ook bouwen aan goede relaties.”
Arnold Buurman
Onderscheidend vermogen
Gevraagd naar het onderscheidend vermogen, aarzelt Buurman
heel even: “Wat is dat? Het verschil maak je niet met advertenties.
Dat zal moeten komen van de totale aanpak: niveau van
dienstverlening, van service en kwaliteit. De prijs komt zeker
niet op de eerste plaats. Klanten zijn bereid iets meer te betalen
als ze zeker weten dat ze het juiste product en de juiste dienst
krijgen. Juist met een low-interestproduct is dat van belang.
Wij hebben in de loop van de tijd besloten uitsluitend met
A-merken te werken. Dus zegt de adviseur van Buurman Facilitaire
Producten: “Vat het maar samen in meer doen dan de
klant verwacht.” Daarbij hoort vooruitdenken. “Bij een notaris
zijn vertrouwen en uitstraling belangrijk. Dat moet je overal terugvinden.
Dus kreeg hij een bonenkoffiemachine. Vele malen
duurder maar ook beter dan hij zelf zou hebben aangeschaft.
De prijs was van latere zorg.”
‘Het verschil maak je niet met
advertenties’
“De filosofie was: jouw markt, jouw klanten, verwachten een
goede verse kop koffie. Nu, vijf jaar later, is zijn kantoor uitgebreid.
Niet vanwege de koffie, wel door de aandacht voor
details. Klanten zijn niet altijd even rationeel, net als ondernemers
overigens. Die notaris is nu een actieve referentie en
dat heeft aantoonbaar zeven klanten, zeven koffiemachines en
zeven keer omzet opgeleverd.” ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

32
‘Goed werk afleveren maakt de
professional gelukkig’
Integriteit staat nadrukkelijk op de maatschappelijke agenda, en dat komt niet alleen door alle schandalen van de afgelopen jaren.
Financials, bankiers, verzekeraars, adviseurs: ze worden dagelijks geconfronteerd met vraagstukken waarbij integriteit een rol kan
spelen. Integriteitsexpert Margreeth Kloppenburg is ervan overtuigd dat integer handelen zowel op de korte als lange termijn eerlijk
en beter scoort.
Door: Henk Poker
Een confrontatie met haar eerste werkgever is min of meer
bepalend geweest voor de weg die Margreeth Kloppenburg is
gegaan. “We hadden een afspraak gemaakt over het salaris,
maar op mijn eerste werkdag kreeg ik te horen dat ik 400 gulden
minder ging verdienen. Ik vond dat ik toen maar één ding
kon doen en dat was opstappen. Het ging mij niet om het geld,
maar ik vond hem niet langer geloofwaardig.” Aldus geschiedde
en met haar onderwijsachtergrond ging ze salestrainingen
geven aan hoger opgeleiden in met name de financiële wereld.
Zo gaf ze trainingen in het kader van ‘de vertrouwde adviseur’,
waarbij het thema integriteit nadrukkelijk aan de orde kwam.
Ze besloot zich daarin te gaan specialiseren.
Fotografie Paul Tolenaar
Margreeth Kloppenburg
Eer en trots
Bij elk vak draait het, zo vindt Kloppenburg, om beroepstrots
en beroepseer. “Wie trots is op zijn beroep, is tevreden over
de kwaliteit van het geleverde werk, omdat het werk zelf van
belang is en betekenis heeft. Bij beroepseer ligt dat anders. Je
spant je dan als vakmens ergens voor in en terwijl je dat doet
streef je naar erkenning van anderen. Dat hoop je te behalen
door aan normen te voldoen die door jezelf en door de beroepsgroep
waar je bij hoort tot maat zijn verheven.”
Moeras
In de wereld van financiële professionals is heel veel over die
maat der dingen vastgelegd en wordt redelijk nauwkeurig omschreven
wat er in bepaalde situaties gedaan moet worden. “De
praktijk is echter een moeras,” geeft Kloppenburg aan. “Daar
wordt de professional dagelijks geconfronteerd met fundamentele
vragen, waar protocollen, richtlijnen en wetten niet altijd
helpen of jou vertellen wat het goede is om te doen. Wat is dan
je normenkader?”
Kloppenburg omschrijft verschillende normenkaders voor
professionals: van jezelf en je directe omgeving, de organisatie
waar je werkt, de klanten waarvoor je werkt, de beroepsgroep
waar je bij hoort, de maatschappij en die van de toezichthou-
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

33
ders. “Waar voorheen verschillende instituties waar je deel van
uitmaakte min of meer leidend waren in wat wel of niet mocht,
moet je nu vooral zélf bepalen wat juist is of niet. Dan ga je
vaak af op je gevoel, op je intuïtie. En je leert van de momenten
waarop je tegen bepaalde vragen aanloopt.”
Agenda
“Ik adviseer teams van professionals om integriteit wekelijks
op de agenda te zetten. Aan de hand van praktijkvoorbeelden
behandel je het thema en dat leidt uiteindelijk tot een evoluerend
normenkader waar iedereen binnen dient te blijven.”
Kloppenburg beaamt dat integriteit een ingewikkeld onderwerp
is. “Ik merk het wanneer ik aan een groep financials
een praktijkvoorbeeld inbreng en hoe daar dan op gereageerd
wordt. Ze nemen aan dat een ieder hetzelfde denkt en handelt
als zij zelf doen, maar dat is lang niet altijd het geval. Er zijn
veel grijze gebieden.”
NOAB werkt met een gedragscode die volgens Kloppenburg
helder is, “maar bij veel kwesties gaat het toch om de interpretatie
daarvan en die kun je niet altijd omschrijven. Er is een
formeel kader, vastgelegd in de gedragscode, maar ook een
informeel kader, waarin zaken als opvoeding, soort klant, de
maatschappij, enzovoorts een rol spelen. De professional moet
dit soort dilemma’s vaak alleen oplossen en dat is niet altijd
gemakkelijk. Ga daarom het gesprek aan met een collega of
binnen de organisatie. Dat helpt om tot de juiste beslissing te
komen. Een bekende uitspraak luidt: ‘It takes others to achieve
integrity’. En het helpt een kantoor ook een bepaalde richting in
te gaan. Helaas nemen veel kantoorhouders beslissingen, zonder
dat ze uitleggen waarom ze dat zo hebben gedaan en waarom
zij een beslissing moreel juist vinden. Een gemiste kans.”
‘Je moet nu vooral zélf bepalen
wat juist is of niet’
Integriteit kan heel basaal zijn, bijvoorbeeld bij het accepteren
van nieuwe klanten. Als het goed loopt met je kantoor,
kun je daar rustig over nadenken, maar wat als het minder
goed gaat… “Geld mag voor een professional die goed werk
wil afleveren geen drijvend principe zijn,” zegt Kloppenburg.
“Verantwoordelijk werk doen is dat juist wel. En de ware professional
wil ten diepste goed werk leveren, ook al is dat in de
praktijk niet altijd eenvoudig.”
Eervol
Het lidmaatschap van een brancheorganisatie, zoals NOAB, kan
daarbij helpen. Kloppenburg: “Zij houden de collectieve normen
hoog en kunnen leden daarop aanspreken: realiseer je dat je
deel uitmaakt van iets groters. Het is eervol om dit werk te doen
en eervol om de normen van NOAB hoog te houden, normen die
staan voor eerlijk en deskundig. Als iedereen zich dat realiseert,
ontstaat er saamhorigheid die zich gaat uitbetalen.”
‘Realiseer je dat je deel uitmaakt
van iets groters’
“Op de lange termijn rendeert integer handelen,” is de overtuiging
van Kloppenburg en steeds meer onderzoek onderschrijft
dat. “Het geeft rust, je slaapt beter en je hoeft niet te schipperen,
want dat kost heel veel energie. Bovendien zorgt integer handelen
vroeg of laat voor een goede reputatie die dan ook terecht
gebaseerd is op eerlijk, oprecht en deskundig handelen en die
daardoor bijdraagt aan een welverdiende sterkere marktpositie.”
Duurzame insteek
“Integriteit is als een spier, je moet haar blijven trainen. En het is
meer dan ooit aan de orde,” besluit Kloppenburg. “Integriteit is
nooit af en er zijn geen gouden antwoorden op welke situatie dan
ook.” Tijdens bijeenkomsten bij NOAB is het Kloppenburg opgevallen
dat deelnemers zich niet inhouden en dingen durven te delen.
“Daar leeft dus het gevoel dat het veilig is. Ik vond de leden
heel eerlijk. Mensen zoeken telkens bevestiging op de vraag of
ze goed hebben gehandeld. Integriteit is een ingewikkelde materie
en dat blijft het. Ik heb het idee dat het onderwerp binnen
NOAB de kans krijgt om tot wasdom te komen en dat is goed. Ik
zie dat als een duurzame insteek, waarmee je uiteindelijk daar
komt waar je als organisatie en als leden van die organisatie wilt
staan. Want uiteindelijk blijkt telkens weer dat goed werk afleveren
datgene is wat de professional gelukkig maakt.” ■
Drs. Margreeth Kloppenburg (1968), Zelfstandig trainer/adviseur.
Onderzoeker/docent o.a. Hogeschool Utrecht, Nyenrode
Business University. Lid adviesgroep Ethiek, cultuur en gedrag
van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Accountants.
Bestuurslid Stichting Beroepseer.
Discussiebijeenkomsten
Net als vorig jaar verzorgt NOAB ook dit jaar discussiebijeenkomsten voor de
aangesloten kantoren. Ethiek en Integriteit (als businessmodel) is daarbij één
van de onderwerpen. Houd de nieuwsbrief en website van NOAB in de gaten
voor meer informatie met betrekking tot data en aanmelden.
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

34
Branche in beeld
‘Zorgverzekeraars gebruiken machtige
positie verkeerd’
Dat zegt Guusje ter Horst, voorzitter van het bestuur van het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, kortweg KNGF.
Volgens haar wordt het tijd dat het vak fysiotherapie op haar merites wordt beoordeeld. “Met fysiotherapie en patiëntenzorg op maat
kun je duurdere zorg voorkomen. Gelukkig begint dat besef steeds meer door te dringen.”
Door: Henk Poker
Nederland telt één fysiotherapeut op elke duizend inwoners;
daarmee is de dichtheid ten opzichte van andere Europese landen
hoog. “Ik weet dat Zwitserland gemiddeld nog meer fysiotherapeuten
telt, in andere landen is het anders georganiseerd,
dat kun je niet vergelijken met ons land”, geeft Ter Horst aan.
In het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg)
staan 34.000 fysiotherapeuten ingeschreven, waarvan
26.000 fysiotherapeuten daadwerkelijk actief zijn, zoals het
Centraal Kwaliteitsregister (CKR) van het KNGF aangeeft.
Actieve fysiotherapeuten zijn verplicht zich in een register in
te schrijven. “Een fysiotherapeut moet aan bepaalde eisen voldoen
en dient daarvoor onder andere elk jaar studiepunten te
behalen. In de toekomst worden intervisie en visitatie aan een
nieuw kwaliteitssysteem toegevoegd.
‘De huidige behandelindex heeft
ongewenste gevolgen’
Fysiotherapeuten gaan met collega’s praten over het vak en hun
patiënten en zullen daartoe ook elkaars praktijk bezoeken. Zo
leer je van elkaar, wordt er kennis gedeeld en dat komt het vak
ten goede.” Overigens heeft het KNGF zelf 19.000 leden. “Ons
doel is de komende jaren richting de 20.000 te groeien.”
De taken van het KNGF zijn veelomvattend. Van informatievoorziening
en kennisontwikkeling tot het verlenen van
diensten en uiteraard belangenbehartiging, zowel op micro- als
macroniveau. Ter Horst: “Daarbij moet je denken aan besprekingen
met de zorgverzekeraars over contracten tot overleg
met de politiek en andere partijen in de gezondheidszorg.”
Behandelindex
Vorig jaar kwam het vak van fysiotherapeut regelmatig in het
nieuws, met name omdat er onder fysiotherapeuten veel aversie
is tegen de behandelindex die de zorgverzekeraars hanteren.
De behandelindex is een gemiddeld cijfer waarmee een fysiotherapeut
kan zien hoeveel behandelingen hij mag verrichten.
De index is gebaseerd op het gemiddeld aantal behandelingen
van andere praktijken. Volgens de fysiotherapeuten gaat de
zorgverzekeraar daarmee te veel op de stoel van de fysiotherapeut
zitten, de behandelindex wordt als niet reëel en knellend
ervaren. Frequente overschrijding kan ertoe leiden dat de fysiotherapeut
geen contract meer kan afsluiten met een bepaalde
zorgverzekeraar.
Ter Horst snapt dat zorgverzekeraars kwaliteit voor een zo
laag mogelijke prijs willen inkopen. “Ons land telt voldoende
fysiotherapeuten, dus hoeven zorgverzekeraars weinig moeite
te doen om fysiotherapeuten aan zich te binden. Dit heeft erin
geresulteerd dat het tarief van fysiotherapeuten al acht jaar niet
is geïndexeerd.”
De fysiotherapeuten verzetten zich met hand en tand tegen de
behandelindex. “Vooral omdat ze vinden dat de verzekeraars
op de stoel van de fysiotherapeut gaan zitten, zij bepalen daarmee
in feite het aantal behandelingen dat gegeven mag worden.
Bedenk wel dat hierin ook de chronische patiënten worden
meegeteld. Je loopt dan het risico dat chronische patiënten
worden geweigerd, omdat de kans dat fysiotherapeuten boven
de index uitkomen dan groter wordt. Dat kan natuurlijk niet de
bedoeling zijn. Daarom vindt het KNGF de behandelindex een
verkeerd instrument, zowel voor fysiotherapeuten als patiënten.”
“Het KNGF begrijpt dat er een meetinstrument nodig is,” gaat
Ter Horst verder. “Maar, zorg dan wel dat alle verzekeraars
Fotografie Wiep van Apeldoorn
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

35
dezelfde methode gebruiken, wees transparant hoe het wordt
berekend en gebruik het als indicatie en niet als strafmaatregel.”
Het besef bij verzekeraars dat de huidige behandelindex
ongewenste gevolgen heeft, groeit. Ter Horst: “Verzekeraars
zijn bezig met een nieuw uniform meetinstrument, dat hebben
ze inmiddels opgepakt.”
Balans
Op de langere termijn moet de positie van de fysiotherapeut
veranderen, vindt men bij het KNGF. “De fysiotherapie moet
weer de positie in de gezondheidszorg krijgen, die hij hoort te
hebben. Dus, dat de fysiotherapeut zélf bepaalt welke behandeling
iemand nodig heeft, hoeveel behandelingen iemand nodig
heeft en dat hij niet meteen een contract kwijtraakt wanneer
hij boven een gemiddelde uitkomt.”
“Op dit moment is de balans zoek”, vindt Ter Horst. “De zorgverzekeraar
gebruikt zijn machtige positie op een verkeerde
manier, het KNGF doet er alles aan om te komen tot contracten
die passen bij de normale werkzaamheden van de fysiotherapeut.
Nu is het tekenen bij het kruisje, dat is niet meer van deze
tijd.”
Op de vraag of het vak van fysiotherapeut wordt onderschat,
antwoordt Ter Horst dat er te weinig wordt doorgedacht. “Hoewel
dat wel enigszins begint te komen. Het doel moet zijn om
medische zorg in de tweede lijn zoveel mogelijk te ontlasten, al
was het alleen maar vanwege de kosten, maar ook het welbevinden
van de patiënten. De fysiotherapeut is actief in de eerste
lijn en kan middels behandelingen voorkomen dat mensen
in de tweede lijn terechtkomen.” Als voorbeeld noemt ze etalagebenen,
waarbij dankzij de behandeling van de fysiotherapeut
dure operaties kunnen worden voorkomen. “Dit kan bij veel
meer chronische aandoeningen worden gerealiseerd. Probleem
is nu dat patiënten met een chronische aandoening de eerste
twintig behandelingen zelf moeten betalen. Ik begrijp niet wie
dit heeft bedacht. De fysiotherapeut is effectief of niet en niet
pas vanaf de 21ste behandeling.”
“Mijn verwachting is dat ook de behandeling van andere chronische
aandoeningen de komende jaren terugkeert in de basisverzekering.
Snel gaat het niet, maar er is beweging zichtbaar.
Het inzicht dat de fysiotherapeut in de eerstelijnszorg veel kan
betekenen voor patiënten, neemt in elk geval toe en dat is een
goede ontwikkeling.”
Waardering
Het probleem heeft ook met waardering voor het vak te maken.
Volgens Ter Horst zit dit bij patiënten wel goed, die het
werk van de fysiotherapeut hoog waarderen, van een 8,3 tot en
met een 9,2. “Desondanks hangt er nog een sfeer rond het vak
waarin getwijfeld wordt aan nut en noodzaak. Men realiseert
zich nog te weinig dat je met fysiotherapie duurdere zorg kunt
voorkomen, terwijl dat toch het doel richting toekomst zou
moeten zijn. Maar, er is hoop dat we langzamerhand de goede
kant op gaan.”
‘Met fysiotherapie kun je
duurdere zorg voorkomen’
Guusje ter Horst
Ter Horst voorziet een goede toekomst voor de fysiotherapeut.
“De vraag naar fysiotherapie neemt toe, bijvoorbeeld omdat
er meer ouderen komen. Verder denk ik dat de substitutie van
de tweedelijnszorg naar de eerstelijnszorg verder vorm krijgt.
Ook richt het beleid van het kabinet zich op langer thuis blijven
wonen, dus neemt de vraag naar zorg evenredig toe. De seinen
staan op groen, het is aan het KNGF om de voorwaarden
waaronder de fysiotherapeuten kunnen werken, blijvend te
verbeteren.”
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

36
Het ‘zzp-pensioen’
Sinds ruim twee jaar is er een eigen collectieve pensioenregeling voor zelfstandigen. Hierdoor is het opgebouwde pensioen beschermd
als de ondernemer bijstand moet aanvragen. Bovendien mag het opgebouwde vermogen worden aangewend bij langdurige arbeidsongeschiktheid.
Door: Hans Pieters
Het pensioenproduct is eenvoudiger en goedkoper, maar vooral
passend voor de situatie van de zzp’er. Maarten Post, voorzitter
van Stichting ZZP Nederland, is één van de grondleggers.
Lobby
In 2014 heeft ZZP Nederland met PZO-ZZP, FNV Zelfstandigen
en Zelfstandigen Bouw de handen ineengeslagen om
te lobbyen voor een eigen pensioenregeling voor zzp’ers. Gesprekken
met staatssecretaris Jette Klijnsma van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid leidden ertoe dat ondernemers zich sinds
1 januari 2015 kunnen aansluiten bij een collectieve pensioenregeling
voor zelfstandigen. Direct na het groen licht ontrolden
de vier koepels samen met verzekeraar Loyalis en pensioenuitvoerder
APG een eigen pensioenregeling: ZZP Pensioen.
Het ZZP Pensioen is opgezet voor en door zzp’ers, zonder
winstoogmerk. Anders dan de naam doet vermoeden, kan
iedere IB-ondernemer en dga deelnemer worden. Naast ZZP
Pensioen zijn er drie andere aanbieders van een collectieve
pensioenregeling voor zelfstandigen: BrightPensioen, Brand
New Day en Perlas Pensioen. “ZZP Pensioen onderscheidt
zich door niet alleen de opbouw, maar ook de uitkeringsfase
op eenvoudige en betaalbare wijze te regelen. Bovendien is er
een deelnemersraad ingesteld, die het bestuur kan adviseren,”
vertelt Post.
‘Uitgangspunt is dat je zeggenschap
hebt over je eigen geld’
“Zelfstandigen willen zelf de regie over werk, geld en tijd,”
stelt Maarten Post. Alle drie deze elementen zijn terug te
vinden in het ZZP Pensioen. Hij vertelt over de belangrijkste
voordelen van de collectieve pensioenregeling. “Ik ben een
aantal jaren bestuurslid geweest van het pensioenfonds voor
NOAB
de bouw, waardoor ik weet wat de problemen zijn. Een belangrijk
uitgangspunt is dat je zeggenschap hebt over je eigen
geld.” Een ander element dat voor zelfstandigen belangrijk is,
is vrijheid en flexibiliteit. “Wij wilden geen verzekering. Als
zzp’er heb je geen vast inkomen, dus je wilt zo min mogelijk
vaste verplichtingen aangaan.” Een deelnemer aan de regeling
kan de maximale jaarruimte inleggen, maar kan ook een paar
jaar stoppen omdat hij het geld voor andere zaken nodig heeft.
Een andere eis: het moest tegen lage administratiekosten. “Het
enige wat je kwijt bent, is € 35 per jaar administratiekosten
en 0,35% per jaar voor het beheer van je vermogen.” Ondernemers
kunnen hun bestaande lijfrenteproducten eenvoudig
overhevelen, door middel van een kapitaaloverdracht. “Dat is
een fluitje van een cent.”
Flexibele uitkeringsduur
Het ZZP Pensioen kent een flexibele uitkeringsduur: tien,
vijftien of twintig jaar, of
levenslang. En een flexibel
startmoment. Met het
ZZP Pensioen kun je tussen
je 60ste en 71ste met
je pensioen starten. Op
beide punten verschilt de
regeling ten opzichte van
werknemerspensioenen
met een levenslange uitkering.
“Dat kost gigantisch
veel geld, omdat het een
open-einderegeling is en de
levensverwachting stijgt,”
vertelt hij. “Bouwvakkers
overlijden gemiddeld enkele
jaren eerder dan werkenden
in andere sectoren. Dat betekent
dat het gros van de
bouwvakkers het hele leven
geld opzijlegt en vervolgens
Fotografie Ton Borsboom
Maarten Post
Activa | Nummer 1 - 2017

37
maar een beperkt aantal jaren van dat pensioen kan genieten.
Ik vind dat oneerlijk. Eigenlijk betaalt de bouwvakker voor de
hoogleraar die op z’n 25ste, 26ste begint met werken en een
stuk langer leeft.”
Flexibel heeft vooral voordelen, meent Post: “Je kunt je afvragen
of je op je 87ste niet alleen van je AOW kunt rondkomen.”
De pensioenuitkering wordt in plakjes verdeeld. “Een ton aan
pensioenvermogen wordt bijvoorbeeld opgedeeld in 20 jaar.
Het eerste jaar krijg je € 5.000, maar ondertussen groeit het
vermogen tijdens de uitkeringsperiode aan.” Een belangrijk
ander verschil met andere pensioenregelingen: “Eén van de
opvallende elementen aan het ZZP Pensioen is dat het opgebouwde
pensioenvermogen, mocht je komen te overlijden, altijd
wordt uitgekeerd aan je nabestaanden. Die kunnen het bedrag
ineens cashen of omzetten in een uitkering. In de meeste
fondsen moet je je daar apart voor verzekeren op risicobasis.
Omdat het ZZP Pensioen geen verzekering is, hebben we het
altijd over het volledige vermogen.” Een verschil met de andere
zzp-pensioenfondsen is dat ZZP Pensioen de uitkering ook zelf
verzorgt. “De administratiekosten van de uitkering zijn gelijk
aan de kosten bij de opbouwfase.”
Spaargeld
Verzekeraars zijn niet transparant over de kosten, stelt Post. Bij
ZZP Pensioen worden deze benoemd. “Mensen willen weten
wat ze kwijt zijn voor een keuze.” Als voorbeeld noemt hij
de wens die vanuit de deelnemersraad is geuit om een inleggarantie
te bieden. “Dat kost natuurlijk geld. Dat kun je van
het vermogen afhalen, zonder dat je ziet hoeveel precies wordt
ingehouden. Maar je kunt ook zeggen ‘je krijgt gewoon een
factuur voor dat onderdeel’. Je moet de extra kosten benoemen.
Het is voor ons belangrijk dat mensen niet achteraf het gevoel
hebben dat de pensioenbeheerder de winst opstrijkt. Bij werknemerspensioenen
zijn die kosten allemaal versleuteld.”
Het effect van de lage spaarrente, afgezet tegen de inflatie en
vermogensrendementsheffing zorgt ervoor dat spaargeld op dit
moment alleen minder waard wordt. “Dat geld kun je dus nooit
als pensioenvoorziening beschouwen,” constateert Post. “Voor
een redelijke pensioenvoorziening die de inflatie kan bijhouden,
heb je een rendement van 6,5% nodig. De rente komt
gemiddeld niet boven de drie procent. De enige optie is collectief
beleggen, want als je alleen belegt, heb je alle kosten voor
jezelf.” Het ZZP Pensioen kent een aflopend risico naarmate je
ouder wordt, “Des te langer de horizon, des te hoger het risico.
Individueel kun je kiezen om ook na je vijftigste te kiezen voor
een hoger risicoprofiel.” De uitvoering is uitbesteed aan Loyalis,
een dochter van pensioenuitvoerder APG.
Beeldvorming
Pensioen heeft een slechte naam, constateert Post. “Je loopt
mee in de bestaande vooroordelen. Mensen twijfelen zelfs
of de AOW nog wel bestaat tegen de tijd dat ze met pensioen
mogen. Voor zelfstandigen geldt dat wantrouwen in versterkte
mate. Ze hebben negatieve ervaringen met financiële producten,
zoals de torenhoge kosten voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering
en lijfrentepolissen waar een groot percentage
van de inleg aan kosten verloren gaat. Daarom houden ze
liever zelf regie over hun geld.”
‘Pensioen heeft een slechte
naam, je loopt mee in de
bestaande vooroordelen’
Combineer je het wantrouwen met het gegeven dat veel zelfstandigen
geen inzicht hebben hoe het pensioensysteem werkt,
dan wacht er een forse uitdaging, stelt hij. De beeldvorming
zorgt ervoor dat de animo voor het nieuwe pensioenproduct
nog gering is, de vier aanbieders hebben tezamen rond de vijfduizend
deelnemers. De trage start was ingecalculeerd.
“Het negatieve sentiment is de reden dat ik niet verwacht dat
de boel binnen vijf jaar gaat lopen.” Tot zijn teleurstelling wil
de overheid geen bewustwordingscampagne starten om zelfstandigen
aan te zetten om een pensioenvoorziening op te bouwen.
“In gesprekken met het ministerie krijg je te horen ‘jullie
zijn een commerciële partij’, terwijl wij toch echt een stichting
zijn.”
Oudedagsreserve
Post hoopt dat administratie- en accountantskantoren het pensioen
actief op de agenda zetten. “Wat ik zie, is dat de kantoren
zich te weinig verdiepen in de kenmerken van de verschillende
pensioenregelingen. Terwijl ze er goed aan doen om hun klanten
goed te informeren, in gewone taal, van wat er allemaal is
en wat daar de voor- en nadelen zijn. Het gaat erom dat zelfstandigen
meer pensioen opbouwen, op een goede manier.”
Als voorbeeld noemt hij de fiscale oudedagsreserve (for). “Problemen
met de for op of rond de pensioendatum kun je voorkomen
door steeds een deel af te storten. Daar haal je ook nog
voordeel omdat het vermogen in de tussentijd groeit.” ■
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

38
‘NOAB-kantoren laten kansen liggen’
Payrollbedrijven schieten als paddenstoelen uit de grond. Werkgevers kiezen steeds vaker voor samenwerking met een payrollbedrijf,
omdat ze geen administratieve rompslomp willen en geen risico’s willen lopen met hun personeel. De praktijk is echter weerbarstig,
zo blijkt uit een aantal rechtszaken. “Er is voor ons een schone taak weggelegd,” stelt NOAB-lid Hans Huiberts.
Door: Henk Poker
Zorgeloos gemak, uitsluiten van risico’s, maximale flexibiliteit,
kostenbesparend: payrollbedrijven zetten hun ‘voordelen’ uitstekend
in de markt. En steeds meer werkgevers kiezen ervoor
hun personeel bij een payrollbedrijf onder te brengen. “Het
klinkt de werkgevers als muziek in de oren wanneer een payrollbedrijf
belooft dat alle administratieve taken en de daarbij
behorende juridische verplichtingen uit handen worden genomen.
Immers, als werkgever denk je hiermee fiscale, sociale en
arbeidsrechtelijke risico’s uit te sluiten,” legt Huiberts uit. “Het
is echter de vraag of payrollbedrijven al deze toezeggingen wel
nakomen. Sterker nog, ik denk dat er de nodige haken en ogen
aan vele overeenkomsten zitten.”
Juridisch kader
Daarover later meer. Voor een goed begrip is het van belang
het juridische kader van payrolling te duiden. Wat is nu eigenlijk
payrolling? De opdrachtgever/inlener werft en selecteert
de werknemers, waarna deze in dienst treedt van het door de
opdrachtgever/inlener gekozen payrollbedrijf. Die stelt de
werknemer vervolgens permanent en exclusief ter beschikking
aan de betreffende opdrachtgever/inlener. Het payrollbedrijf
neemt daarbij, als administratief en ‘juridisch’ werkgever, de
werknemer in dienst, maar de werknemer is wel bij de opdrachtgever/inlener
onder diens gezag werkzaam. En dat speelt
in de jurisprudentie een belangrijke rol.
‘Er zitten de nodige haken en
ogen aan vele overeenkomsten’
“Van belang is hoe binnen deze arbeidsrechtelijke driehoeksverhouding
het begrip payrolling juridisch moet worden gekwalificeerd,”
legt Huiberts uit. “Dit is van belang om de feitelijke
werkgever te kunnen vaststellen en daaruit voortvloeiend
wie het risico loopt bij bijvoorbeeld langdurige ziekte en/of
ontslag. Payrolling is niet wettelijk gedefinieerd en een payrollovereenkomst
behoort niet tot de in het Burgerlijk Wetboek
geregelde bijzondere overeenkomsten. Omdat er tussen het
payrollbedrijf en de werknemer geen sprake is van een gezagsverhouding,
is er feitelijk geen sprake van een arbeidsovereenkomst
volgens art. 7:610 lid 1 BW. Alleen met een zelfstandige
en duidelijke rol voor het payrollbedrijf bij het sluiten en uitvoeren
van de overeenkomst, bestaat een arbeidsovereenkomst
tussen payrollbedrijf en werknemer, onder de voorwaarde dat
de werknemer duidelijk en ondubbelzinnig met deze payrollconstructie
heeft ingestemd.”
“Echter, in de praktijk is het meestal het payrollbedrijf dat
samen met de opdrachtgever/inlener de payrollconstructie initieert.
De werknemer tekent de hem voorgelegde payrollovereenkomst,
omdat hij de begeerde baan wil krijgen of behouden,
vaak zonder te overzien wat dit precies voor hem inhoudt.”
Steeds meer rechters en politici kijken door de payrollconstructie
heen en in de afgelopen jaren wees de rechter in het
overgrote deel van de conflicten het bedrijf waar de werknemer
werkzaam is, als feitelijke werkgever aan, ondanks het door
het payrollbedrijf afgesloten contract. ‘Wezen’ gaat dan voor
‘schijn’! De opdrachtgever/inlener is en blijft daardoor verantwoordelijk
voor de verplichtingen die voortvloeien uit de
arbeidsovereenkomst.
Ontslagvergunning
Huiberts: “Het UWV toetst of de situatie bij de opdrachtgever/
inlener zodanig is dat een ontslagvergunning op zijn plaats
is, ook al is de payrollwerknemer niet bij de betreffende opdrachtgever/inlener
in dienst.” Als voorbeeld noemt hij de
gevolgen van een faillissement van een payrollbedrijf. “Veertig
taxichauffeurs kregen drie maanden geen salaris, hoewel ze
wel gewoon hun werk deden. Het UWV oordeelde namelijk dat
de chauffeurs geen aanspraak op een faillissementsuitkering
konden maken, omdat het payrollbedrijf weliswaar op papier
werkgever was, maar dat het taxibedrijf de feitelijke werkgever
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017

39
is. Het taxibedrijf moest de achterstallige
salarissen betalen. Werkgevers
die met een payrollbedrijf in zee
gaan, doen er goed aan de overeenkomsten
goed op hun juridische feiten
door te lezen. Het kan verstrekkende
gevolgen hebben, wanneer er
ziekte, ontslag of faillissement aan
de orde is.”
Goedkoper
Payrollbedrijven zeggen goedkoper
te zijn. Huiberts wil daarover het
volgende kwijt. Hij heeft berekend
dat voor personeel dat op de loonlijst
van zijn opdrachtgevers staat, een
omrekenfactor geldt van maximaal
1,52 (inclusief kosten volledige personeels-/salarisadministratie
(max.
Hans Huiberts
€ 200,- p.p.p.j.), Ziekteverzuimverzekering (3%) en doorbetaling
tijdens ziekte in eigenrisicoperiode (stel 1,5%). De omrekenfactor
bij payrollbedrijven ligt gemiddeld op 1,67, exclusief
de payrollmarge van € 0,25 per gewerkt uur. “Echter, omrekenfactoren
van 1,70 tot 1,75 zijn zeker geen uitzonderingen.” (Zie
het rekenvoorbeeld in het kader.)
“Mijn conclusie is dat NOAB-kantoren veel werk laten liggen
Salariskosten eigen verloning / payroll
Restaurantbedrijf
Gemiddelde omrekenfactor payroll: 1,72 *
(onlangs door een groot payrollbedrijf geoffreerd)
Bureaumarge payroll 0,24
Omrekenfactor eigen verloning 1,52
Omzet (excl. BTW) 800.000
Productiviteit (gem. omzet per uur / per werknemer) 43 *
Gemiddeld bruto uurloon (restaurant) stel 9,60
Gem. salariskosten per uur eigen verloning 14,60
(incl. ZW verz. 3%, ZG e/r 1,5%, pers.adm. € 200 max. p.p.p.j.)
Te besteden uren 800.000 43 18.605
Aantal productieve uren IB-ondernemer 1.500
Totale salariskosten (eigen verloning) 17.105 14,60 249.733 31,2%
Brutoloon (eigen verloning) 17.105 9,60 164.208
Totale salariskosten payroll 164.208 1,72 282.438 35,3%
Bureaumarge 17.105 0,24 4.105
Verschil salariskosten eigen verloning / payroll per jaar 36.810 !!
Stijging salariskosten 14,7%
Omrekenfactor over brutoloon (excl. vak.geld/uren) 1,72 *
Omrekenfactor over brutoloon (incl. vak.geld/uren) 1,19489 1,44
Productiviteit (gem. omzet per uur / per werknemer) 43 *
Productiviteit (gem. omzet per jaar / per werknemer) 1.750 75.250
Fotografie Paul Tolenaar
en zelfs kwijtraken aan payrollbedrijven. En dat heeft niet te
maken met het feit dat we ons werk niet goed zouden doen,
integendeel. Feit is wél dat payrollbedrijven hun ‘voordelen’
veel beter weten te verkopen. Daar is voor ons een schone taak
weggelegd.”
Hoge Raad
Inmiddels heeft de Hoge Raad op 4 november vorig jaar een
uitspraak gedaan, die, naar het zich in eerste instantie liet aanzien,
gunstig uitpakte voor payrollbedrijven. Huiberts: “Voor
het toepassen van een uitzendovereenkomst (art. 7:690 BW)
is het niet vereist dat de werkgever een allocatiefunctie (in het
kader van de uitoefening van hun beroep vraag en aanbod van
tijdelijk werk bij elkaar brengen) vervult. Hierdoor kunnen
payrollbedrijven, die deze allocatiefunctie niet vervullen, profiteren
van de voordelen die een uitzendovereenkomst geniet.”
De Hoge Raad bevestigt in zijn arrest niet dat bij payrolling
telkens sprake is van een uitzendovereenkomst. Het enkel
contractueel vastleggen dat bij payrolling sprake is van een uitzendovereenkomst
(art. 7:690 BW) is dan ook niet voldoende.
Daarvoor moet zijn voldaan aan de elementen in de definitie
van de uitzendovereenkomst. Het is de vraag of bij de thans
meest gebruikelijke vorm van payrolling een arbeidsovereenkomst
tot stand komt tussen het payrollbedrijf en de werknemer
en daarmee of er sprake is van terbeschikkingstelling van
een werknemer van het payrollbedrijf aan de opdrachtgever
in de zin van art. 7:690 BW. Voor het werkgeverschap van het
payrollbedrijf is meer vereist dan een ‘papieren’ constructie
op basis waarvan het juridische werkgeverschap wordt ‘weg-
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

40
gecontracteerd’ naar een ‘papieren werkgever’, die bij de totstandkoming
en uitvoering van de arbeidsovereenkomst geen
zelfstandige en inhoudelijke rol speelt.
Zoals de Hoge Raad in zijn arresten aangeeft, is het aan de
werkgever om in te grijpen als het van toepassing zijn van de
regels op payrolling tot een onwenselijke situatie leidt. Welnu,
een onwenselijke situatie is de volgende: per 1 juli 2015 is het
ontslagrecht dat van toepassing is op een payrollwerknemer
zodanig aangepast dat een payrollwerknemer dezelfde bescherming
geniet als een werknemer die rechtstreeks in dienst
is bij een werkgever.
Echter, door een uitspraak van de Hoge Raad zou voor payrollbedrijven
sprake zijn van een uitzendovereenkomst en het
daarbij behorende verlichte ontslagregime. De uitkomst van dit
arrest ondermijnt de kersverse bescherming voor de payrollmedewerkers
volledig en zet de deur wijd open naar een nog breder
gebruik van onzekere contracten.
Meer zekerheid
Anders dan voor een echte uitzendkracht zal bij een payrollmedewerker
einde inleenperiode (opzegging door opdrachtgever)
al snel einde arbeidsovereenkomst betekenen, omdat de
werknemer niet in dienst is van een uitzendwerkgever met een
allocatiefunctie op de arbeidsmarkt! Huiberts: “Het doel van
de politiek en vakbonden is om meer zekerheid te bieden aan
werknemers. Voor meer werkzekerheid dient het ontstane lek
door de wetgever te worden gedicht. Minister Asscher onderkent
het probleem, maar heeft daar meteen aan toegevoegd dat
een wetswijziging niet meer in zijn kabinetsperiode verwezenlijkt
zou kunnen worden. Een schone taak derhalve voor het
nieuwe kabinet. En… de onduidelijkheid aangaande payrollconstructies
blijft dus voorlopig voortduren!!”
‘Payrollbedrijven weten hun
‘voordelen’ veel beter te
verkopen’
In een reactie laat de Nederlandse Bond van Bemiddelingsen
Uitzendondernemingen (NBBU) het volgende weten: ‘De
NBBU ziet de payrollverhouding, net als de Hoge Raad, als
een bijzondere vorm van uitzendverhouding, met als wettelijke
basis het artikel 7:690 BW (uitzendovereenkomst). Daarbij
vindt de NBBU het belangrijk dat payrollondernemingen hun
werkgeversrol duidelijk en transparant invullen.’
Vooraf moet duidelijk worden gemaakt aan de werknemers dat
zij in dienst treden bij de payrollorganisatie en dat er een transparante
invulling van het (materieel) werkgeverschap is. Werknemers
die via een bij de NBBU aangesloten payrollorganisatie
aan de slag gaan, krijgen een uitzendovereenkomst conform
de NBBU-cao, waarbij de werknemers onder andere hetzelfde
loon krijgen als de werknemers in dienst van de opdrachtgever
en recht hebben op pensioenopbouw.
adviesgroep Partners in kwaliteit
Marree & Van Uunen
Belastingadviseurs
Sprendlingenstraat 61
5061 KM Oisterwijk
T. 013 - 577 34 81
E. info@marree-cs.nl
Voor uw fiscale vraagstukken
NOAB
Punt & Van de Weerdt,
Belastingadviseurs
Parkstraat 20
2514 JK Den Haag
T. 070 - 302 58 25
E. info@defiscalisten.nl
Voor uw fiscale vraagstukken
van elderen
accountants | belastingadviseurs
Kanaalpad 77 | 7321 AN Apeldoorn
T. 055 - 522 33 77
E. apeldoorn@vanelderen.nl
Met vestigingen in:
Ommen 0529 - 46 96 00
Wezep 038 - 444 62 44
Zwolle 038 - 423 15 83
Activa | Nummer 1 - 2017

41
Advertorial
SnelStart trekt samen op met klanten
Het gaat goed met SnelStart. De softwareleverancier van Texel groeit in al haar geledingen en wil dat graag vasthouden. Daarvoor
wordt in toenemende mate samenwerking gezocht met kantoren en ondernemers. Dat alles zonder concessies te doen aan datgene
waar SnelStart om bekendstaat: betrouwbaarheid en gemak.
Door: Henk Poker
In de markt leeft nog wel eens het idee
dat SnelStart enigszins achterloopt op
de ontwikkelingen in de branche. Niets
is echter minder waar, vindt accountmanager
Benno Bakker. “We hebben
inmiddels een mooi innovatief product,
maar zijn van nature bescheiden. We
moeten beter vertellen welke mogelijkheden
ons pakket allemaal heeft en wat
het een kantoor, of de ondernemer, kan
opleveren.”
Dichterbij kantoren
Als accountmanager is Benno de ogen
en oren van SnelStart bij accountantsen
administratiekantoren. “We hebben
sinds 2015 drukbezochte roadshows,
onder de naam SnelStart Aangenaam,
staan op belangrijke beurzen en hebben
gebruikersgroepen. Daarnaast bezoek ik
zelf jaarlijks een groot aantal kantoren
Benno Bakker
die gebruikmaken van SnelStart. We
willen weten waar behoefte aan is, zodat
kantoren zo goed mogelijk kunnen
samenwerken met hun klanten. Dit koppelen
we vervolgens aan onze visie en
daarmee gaan we aan de slag.”
Gemak gekoppeld aan een passende
prijs, dat is waar SnelStart groot mee is
geworden en dat is wat klanten nog altijd
van het bedrijf verwachten. “En dan
maakt het niet uit of men offline, hybride
of in de cloud wil werken,” geeft Bakker
aan. “SnelStart heeft een brede klantengroep,
daarom vinden we het belangrijk
om deze mogelijkheden te blijven aanbieden.
Iedere ondernemer kan hierdoor
zelf bepalen of hij er klaar voor is.”
Groei in de cloud
Met online administraties gaat het ondertussen
razendsnel. “Inmiddels werken
er meer dan 20.000 klanten online.
Per maand komen er 2.500 administraties
bij,” zegt Bakker. “Er komt daarbij
steeds meer online functionaliteit bij. Op
je smartphone en op je tablet kun je ook
facturen maken en inzicht krijgen in je
cijfers, middels een dashboard. Documenten
kunnen worden opgeslagen bij
boekingen. Er zijn diverse koppelingen
met grote banken en ook andere partijen
in de accountancy koppelen makkelijk
met SnelStart. Wij streven uiteindelijk
naar het volledig automatiseren van de
administratie.”
Ook intern heeft SnelStart de zaken goed
op orde, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de
Klantenservice. “In de drukste maand
januari was de wachttijd gemiddeld één
minuut. Dat is uniek. We hebben inmiddels
dan ook voldoende mensen om dit
te realiseren. Kantoren vragen om duidelijkheid
en betrouwbaarheid, dat biedt
SnelStart.” Ter illustratie: in 2013 had
SnelStart 35 medewerkers, inmiddels is
dat gegroeid naar 110.
Makkelijk online samenwerken
De transitie naar de cloud is niet voor
elk kantoor vanzelfsprekend. Daarom
gaat SnelStart in april van dit jaar een
nieuw samenwerkingsmodel lanceren.
Hierbij wordt het kantoor uitgelegd op
welke wijze hij online kan samenwerken
met zijn klant. “We hebben relatief veel
kleine kantoren als klant, die zich niet
elke dag afvragen hoe ze dit proces kunnen
realiseren en optimaliseren. Daarbij
wil SnelStart graag helpen.”
“We vinden het belangrijk dat kantoren
weten wat er mogelijk is, zodat zij in de
toekomst hun verdienmodel kunnen optimaliseren.
Immers, daar ligt de uitdaging
in de branche. SnelStart wil daarbij
optreden als dé ideale partner: transparant,
betrouwbaar en gemakkelijk, zoals
we al jaren bekendstaan.”
SnelStart
Harkebuurt 3
1794 HM Oosterend, Texel
T 0222−36 30 60
E klantenservice@snelstart.nl
I www.snelstart.nl
NOAB Activa | Nummer 1 - 2017

42
Gewoon omdat het kan…
Positieve energie in een klant stoppen
“De leasemaatschappij was na overleg met mij bereid de standaardregels voor mijn klant iets ruimer te interpreteren. Zo kon mijn
klant met een kleine aanbetaling een gloednieuwe auto leasen en die in de eerste twee maanden na de herstart van zijn activiteiten
betalen.”
Door: Chris Wolters
Jean-Pierre van Boxel, eigenaar van JeBo Finance in Rijsbergen,
begeleidde in 2016 bijna een jaar lang, pro Deo, een klant.
Deze kon zich, mede als gevolg van de veranderde wetgeving,
niet meer verhuren als freelance-vrachtwagenchauffeur. Het
resultaat was verrassend.
Aanpassen aan veranderde omstandigheden
De Wet DBA trad op 1 mei 2016 in werking en op dezelfde
datum verdween de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) die de
opdrachtgever vrijwaarde van premie- en loonbelastingafdracht.
“Tot aan de aangescherpte wetgeving verhuurde mijn
cliënt zichzelf aan diverse transportbedrijven. Daarna kon deze
professionele chauffeur alleen nog via payroll werken. Eén
van de gevolgen was een scherpe inkomensdaling. Vervelende
bijkomstigheid voor hem was ook dat hij een belastingschuld
had opgebouwd door slecht cashmanagement. Daardoor was
de mogelijkheid verkeken om dit gat snel te dichten. De enige
oplossing was kopen of huren van een eigen vrachtwagen en zo
met eigen materiaal te gaan rijden als zelfstandig ondernemer.”
Van Boxel vervolgt zijn verhaal: “Een financiering verkrijgen
leek een onmogelijke taak. We hebben echt alles geprobeerd,
niks lukte. Mijn cliënt zag het op een bepaald moment niet
meer zitten. De stress in zijn gezin was enorm. Tot overmaat
van ramp overleden in deze moeilijke periode ook nog eens
zijn moeder en zijn stiefvader. Een absoluut dieptepunt voor
man, vrouw en familie!”
Boxel: “Kortom, gaan met die banaan! Hij vertelde mij dat hij
het zonder mij allang zou hebben opgegeven.” De man vertelde
Van Boxel dat hij bij de Volvo-dealer een vertegenwoordiger
had gesproken. Die bood de mogelijkheid een vrachtwagen te
leasen. Tijdens dat gesprek gaven dealer en leasemaatschappij
aan bereid te zijn de regels soepel te hanteren. “Zo kreeg mijn
cliënt alle ruimte om te starten met aantrekkelijke financieringsvoorwaarden.
Dat speelde in juni 2016. Nu in februari
2017 is de klant schuldenvrij. Hij heeft er weer zin in. Vorige
maand vroeg hij mij wat hij mij verschuldigd was. Ik meldde
blij te zijn dat ik hem had kunnen helpen. Voor mijn inspanningen
hoefde hij wat mij betreft niet te betalen. Toch verzocht
hij mij een factuur te sturen van € 2.500,-. Gewoon omdat hij,
nu het goed met hem ging, graag iets terug wilde doen. Dat is
service verlenen zoals ik dat wil. Gewoon omdat het kan…” ■
Werken aan praktische oplossingen
“Dit verhaal liet me niet los,” vervolgt Van Boxel. “Op een
avond ben ik naar hem toe gereden. Toen heb ik gewoon gezegd
dat dit zo niet langer kon. Daar voegde ik aan toe dat als
we er samen positieve energie in zouden stoppen, er wel een
oplossing móest komen. Niet opgeven was het devies! Eerlijk
gezegd was ik er ook heilig van overtuigd dat er ergens een
oplossing vandaan zou komen.” Daags na het bezoek van Van
Boxel belde de man op. Hij had de moed bij elkaar geraapt
en zei krachtig een eind aan de ellende te willen maken. Van
NOAB
Activa | Nummer 1 - 2017