CDJA Interruptie 3 2016

INTERVIEW
BEELD: PETER VAN KEULEN & DIRK HOL
Een juiste balans in
argumentatie
Peter van Keulen is oprichter van
advieslobbybureau Public Matters dat sinds
2001 bestaat en van de beroepsvereniging
van public affairs (BVPA) dat uit 1999
dateert. Hiervoor is werkzaam geweest als
public affairs medewerker bij diverse
organisaties, waaronder als hoofd van de
afdeling public affairs van Albert Heijn.
Dit was zijn derde effectieve baan waar hij
met zijn vak van het lobbyen bezig was en
inmiddels mag hij deze werkgever tot zijn
clientèle rekenen. Anders dan sommige
bedrijven voelt hij er niet voor om met zijn
klantenbestand te pronken. Ik vraag hem
naar hoe het lobbyen werkt, naar de regels
die daaromtrent gelden en hoe hij tegen het
transparantievraagstuk aankijkt.
In Den Haag is defensie weleens naar me toegekomen.
Wanneer zij zouden vragen om te lobbyen voor clusterbommen
of landmijnen dan wijs ik dit direct van de hand. Maar in
andere gevallen misschien niet. Wij beoordelen case by case of
een opdracht bij ons past. Vaak worden we ingeschakeld op het
moment dat een dossier in de Kamer ligt. Terwijl het beter is te
starten met een lobby bij een ministerie.
Hoe denkt u over de afkondiging van strengere transparantieregels
voor lobbyisten?
Lea Bouwmeester (PvdA) heeft 5 á 6 jaar geleden het initiatief
genomen door te zeggen dat er meer regels moeten komen.
Nu is zij daar al een tijdje mee bezig en oriënteert het kabinet
zich momenteel op een reactie. Deze wordt vermoedelijk dit
najaar in de Kamer besproken. In 1999 heb ik de Beroepsvereniging
voor Public Affairs (BVPA) opgericht. Hiervandaan
houd ik me met deze kwestie bezig en heb ik ook op een aantal
plannen gereageerd.
Het Ministerie van Financiën heeft 2 weken terug gedragsrichtlijnen
gepubliceerd. Verder heeft Nederland een internationaal
anti-rookverdrag getekend dus ook het Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport heeft strikte regels en zou niet met
tabakslobbyisten in gesprek mogen gaan. En ook heeft dit
ministerie regels in den brede opgesteld hoe zij met externe
belangenbehartigers om gaan. Zelf rekenen wij de
tabaksindustrie niet tot onze clientèle.
Momenteel is er dus een verandering gaande. Nu wordt er veel
meer gekozen voor een aanpak van registreer ’t maar en
vermeld wie het zijn, opdat het allemaal transparant is.
Ministers Kamp, Plasterk en Van der Steur, voor het juridische
advies, zijn hierover met elkaar in gesprek om te kijken hoe ze
beeldvorming iets meer kunnen doseren (NB dit is die kabinetsbrief
die je eerder noemt).
Vindt u dat de lobby ons democratisch stelsel bevordert, of
benadeelt? En waarom?
Ik vind het een versterking. Je hebt immers de ambtelijke en
politieke dimensie bij het maken van beleid. Ik ben er stellig
van overtuigd dat door aan dit proces informatie vanuit het
lobby-perspectief toe te voegen ze het beleid beter kunnen
maken, omdat er dan meer afwegingen hebben plaatsgevonden.
Namelijk door tegenargumentatie mee te nemen is er
meer balans in de argumentatie. Dit maakt het beleid beter en
evenwichtiger. We helpen bij overheden ook om informatie te
filteren. Er is een scheefverdeling tussen wat ministeries
hebben en wat de ministers en staatssecretarissen aan
informatie krijgen.
Sommigen denken weleens des te meer budget een organisatie
beschikbaar des te beter de impact van de lobby uit zal pakken.
Dit is echter een misvatting. Wat daarentegen wél van belang is
voor het welslagen van lobby zijn componenten als het
maatschappelijk draagvlak meehebben en dat het economische
verhaal dat erachter zit goed is.
Het principe van geven en nemen waarmee het lobbyen
doorvlochten is maakt ook dat omkoping bijvoorbeeld niet
werkt. Waar je 40 jaar terug nog in de Verenigde Staten met
blondes, booze and bribes de zaak kon bedingen is dit daar nu
dicht gereguleerd. Zo ernstig als het er daaraan toegaat is het
hier niet. Voorlopig kunnen wij nog onszelf reguleren. Hier zijn
we zelf ook bij gebaat, want je kunt het je niet riskeren om een
deuk in je reputatie op te lopen. Met recht kan ik opmerken dat
het vak professionaliseert. >>
Door: Mitchell van Waaij
Wat is het grootste verschil tussen lobbyen in Den Haag
en in Brussel?
Voor de lobbypraktijk en methodiek zijn er geen fundamentele
verschillen. Als kantoor hebben wij er wel voor gekozen om
hier in Den Haag ons kantoor te hebben, terwijl we geen eigen
kantoren in het buitenland hebben. Hiervoor kunnen we op een
groot internationaal netwerk rekenen wat we benutten om
bijvoorbeeld ook in Brussel, Londen en Parijs van betekenis te
kunnen zijn. Het werkt verstandig om mensen die aan het
desbetreffende land eigen zijn te laten opereren.
We focussen ons weliswaar op Brussel, maar even goed op Den
Haag en op gemeentelijk en provinciaal niveau.
De verdeling is ruwweg dat we ons voor 70% bezig zijn om Den
Haag en 30% op Brussel te ‘belobbyen’. Daar de klant bepaalt,
wisselt deze verdeling over de jaren. De klant is in zo’n 60%
van de gevallen een bedrijf, in 30% een brancheorganisatie,
zowel degene op nationaal als op internationaal niveau meegerekend
en in 10% gaat het om overheden. Hiertoe schaar ik
voor het gemak ook even de NGO’s, milieuorganisaties en de
pro bono opdrachten voor de not-for-profit organisaties. Voor
deze laatste categorie werken we met gedifferentieerde
uurtarieven.
Voorbeelden van klanten in EU-sferen waren farmaceutische
bedrijven waar de kwestie om de operatie ging of bij stakeholders
naar gemeenschappelijke belangen zoeken. Verder
adviseerden wij bijvoorbeeld een aantal samenwerkende
milieuorganisaties bij het inrichten van hun public affairs
organisatie.
Toch moeten we hierin niet overdrijven, want, zo blijkt uit het
onderzoek ‘Informatie en Invloed in de Tweede Kamer’ van de
Universiteit leiden, waar ik de inleiding van geschreven heb,
dat Tweede Kamerleden aangeven dat ze het wel goed vinden
zoals het er nu aan toe gaat, omdat ze er vertrouwen in hebben
dat met de huidige tijd alles nagegaan kan worden en de media
dit op welke manier dan ook toch wel zal blootleggen.
‘We helpen bij
overheden ook
om informatie
te filteren’
14
CDJA - INTERRUPTIE - NR. 3 CDJA - INTERRUPTIE - NR. 3
15