Rapportage harmonisatie peuteropvang en kinderopvang gemeente Houten

Rapportage harmonisatie
peuteropvang en kinderopvang
gemeente Houten
Januari 2017

Inhoudsopgave
Samenvatting en adviezen blz. 1
Inleiding blz. 3
Harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang 2018 blz. 4
Transities en transformaties in het sociaal domein in relatie tot
voorschoolse voorzieningen blz. 7
Gemeentelijk collegeprogramma en ambities blz. 9
Peuterspeelzalen en kinderopvang in Houten anno 2015 blz. 10
Knelpunten in het kader van de harmonisatie blz. 13
Adviezen naar aanleiding van analyse en ontwikkelingen peuterspeelzaalwerk blz. 15
Gemeentelijke eisen als gevolg van harmonisatie en nieuwe
financiering systematiek blz. 20
Bijlage 1: Locaties peuterscholen blz. 21
Bijlage 2: enquête ouders Houten blz. 22
Bijlage 3: resultaten enquête ouders Houten blz. 23
Bijlage 4: Bereik en non-bereik (2,5-4 jaar) blz. 24

Samenvatting en adviezen
De kenniseconomie Nederland moet worden versterkt, en dat kan bij kinderen niet vroeg genoeg
beginnen. Het huidige kabinet heeft haar plannen geformuleerd in de ‘’21th century skills’’. De
peuterspeelzalen in Houten moeten vanaf 2018 daarom ook gaan voldoen aan de nieuwe landelijke
eisen voor de sector. Dit betekent onder andere dat er geen vrijwilligers formatief op de groep
mogen werken en de peuteropvang ook peuters moet kunnen opvangen via de toeslagregeling
voor tweewerkende ouders. Hierdoor gaat de bekostiging van de peuteropvang deels plaatsvinden via
een landelijke regeling, in plaats van een gemeentelijke financiële subsidieregeling. Uit de
ouderenquête van de peuteropvang blijkt dat ongeveer 75% van de ouders gebruik kunnen maken
van deze landelijke regeling.
Door de professionalisering van de peutergroep biedt dit de peuteropvang de mogelijkheid om straks
op alle groepen met twee gekwalificeerde VVE-beroepskrachten te gaan werken. Dit zal de kwaliteit
verhogen. Tevens kunnen alle groepen dezelfde openingstijden gaan krijgen die goed aansluiten bij
de schooltijden van de basisscholen in de gemeente Houten. Als de organisaties in de gemeente
Houten de peuteropvang onder de nieuwe wetgeving op eenzelfde manier wil blijven aanbieden, en
de toegankelijkheid voor alle peuters wil realiseren, dan is een adequate bekostiging noodzakelijk.
Verwacht mag worden dat het bedrag van de huidige gemeentelijke subsidie in de nieuwe regeling
omlaag kan, zonder dat het aanbod van kwalitatief hoogstaand kortdurend peuterspeelzaalwerk in de
gemeente Houten in gevaar komt.
Wij zullen de harmonisatie in de gemeente Houten conform de wettelijke bepalingen invoeren per 1
januari 2018. Hierbij hanteren wij de volgende adviezen en uitgangspunten die samen het kader
vormen waarbinnen de harmonisatie in Houten wordt ingevoerd.
Om zo veel mogelijk peuters te blijven bereiken in Houten, de ouderbijdrage zo laag mogelijk
te houden door deze te relateren aan het inkomen (draagkracht).
De ouders van doelgroep kinderen te blijven stimuleren gebruik te maken van een VVE-locatie
in de kern Houten.
Een subsidieplafond jaarlijks vast te stellen voor het maximaal aantal
te bekostigen peuterplaatsen, op basis van de door de opvangorganisaties te verstrekken
gegevens over het gebruik van peuterplaatsen door de ouders met en zonder toeslagregeling.
Voor ouders die vallen onder de VVE-regeling een specifieke toeslagregeling op te zetten.
Dezelfde inkomensafhankelijke ouderbijdragen tabellen te hanteren voor zowel
de toeslag-ouders als de niet-toeslagouders. Hierdoor ontstaan voor ouders geen prikkels om
te gaan ‘’shoppen’’ tussen de regelingen.
Een scenario van bekostiging uit te werken waarbij de gemeente minder uitgaven heeft voor
de peuteropvang en tegelijkertijd de voorziening van kwalitatief hoogstaand, kortdurende
peuteropvang in stand kan blijven.
Met de kinderopvangorganisaties in het kader van nieuwe financiering van peuteropvang
heldere prestatieafspraken te maken en deze ook in beleid vastleggen en monitoren.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 1

Met de opvangorganisaties alle ouders actief informeren over de (financiële) mogelijkheden
van peuteropvang.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 2

Inleiding
De maatschappij verandert voortdurend en het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen
veranderen daarin mee. In de kenniseconomie die Nederland is, leiden we kinderen op dit moment
op om in de toekomst te functioneren in de maatschappij. Een uitdagende taak, want hoe ziet hun
toekomst er eigenlijk uit?
Tachtig procent van de leerlingen die nu primair onderwijs genieten, zullen later banen hebben die
we nu nog niet eens kennen. Nieuwe kennis, nieuwe vaardigheden en attitudes hebben zij nodig
voor die toekomstige banen. De nieuwe competenties laten zich omschrijven als de “21st century
skills”. Dat zijn: samenwerken, probleemoplossend vermogen, ict-geletterdheid, creativiteit, kritisch
denken, communiceren en sociale en culturele vaardigheden. En hoe vroeger je daar mee begint, des
te meer kans heb je dat deze toekomstige professionals deze eigenschappen zich eigen hebben
gemaakt.
Daarin spelen ook de voorschoolse voorzieningen een belangrijke rol.
De Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie 1 (kortweg de Wet OKE) die in 2010 is
ingevoerd, is de aanleiding dat gemeenten ten aanzien van de harmonisatie van de kinderopvang en
de peuterspeelzalen een regierol hebben.
Deze regierol komt mede voort uit de verantwoordelijkheid die iedere gemeente heeft vanuit de wet
OKE in het organiseren c.q. regisseren van een doorgaande ontwikkelingslijn, waarbij de kans op
onderwijsachterstanden wordt verminderd. Dit gaat samen met het VVE (Voor- en Vroegschoolse
Educatie) beleid.
Het landelijke streven van de harmonisatie is het gelijktrekken van alle wettelijke regels, eisen en de
financiering van beide vormen van opvang. Het doel zoals verwoord in de kabinetsvisie “een betere
basis voor peuters” is hiermee vooral de pedagogische kwaliteit van de voorschoolse voorzieningen
verder te versterken.
De financiering van de peuteropvang wordt onder de Wet Kinderopvang gebracht.
Binnen de systematiek van financiering houden wij rekening met de volgende indeling:
Kinderopvangtoeslag
Peuteropvang valt onder de kinderopvangtoeslag van de belastingdienst. Ouders komen hiervoor in
aanmerking als zij beiden werken, studeren, een traject naar werk of een inburgeringscursus volgen.
Voor kinderopvangtoeslag geldt géén inkomensgrens.
Gemeentetoeslag
In alle andere situaties is een gemeentetoeslag van toepassing.
1 De Wet OKE heeft voor drie wetten een wijziging als gevolg. In de Wet Kinderopvang is een kwaliteitskader voor
peuterspeelzalen opgenomen en staand handhavingsmogelijkheden voor de gemeente vermeld. In de Wet op het
onderwijstoezicht is geregeld dat de inspectie toezicht houdt op de kwaliteit en in de Wet op het primair onderwijs wordt de
regierol van de gemeente verstevigd ten aanzien van onderwijsachterstandbeleid.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 3

Harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang 2018
De rijksoverheid heeft duidelijke stappen gezet in het streven de kwaliteit van de peuteropvang en de
kinderopvang te gaan verhogen. Ook de gemeente Houten onderschrift deze ambitie.
Een belangrijk onderdeel in dit streven is de harmonisatie.
De gemeente Houten, de peuteropvang en de kinderopvang zullen zich moeten voorbereiden op de
gevolgen van de harmonisatie voor kinderopvang én peuteropvang (voorschoolse voorzieningen)
vanaf 2018. Vanaf die datum gelden namelijk dezelfde eisen voor kinderopvang én peuteropvang.
In tegenstelling tot de afgelopen jaren vanaf de inwerkingstelling van de Wet kinderopvang (2005) kan
de gemeente vanaf 2018 weer een relatie met de kinderopvang krijgen als kinderen en ouders die niet
gebruik kunnen maken van de landelijke toeslagregeling, ook in de kinderopvang plaatsen kunnen
inkopen via de gemeente.
Immers: kinderopvangaanbieders en peuteropvangaanbieders kunnen vanaf 2018 plaatsen bieden
voor zowel tweewerkende ouders, één-kostwinnersgezinnen, niet-werkende ouder(s) en doelgroep
kinderen (VVE). In Houten houdt dit concreet in dat met de kinderopvangorganisaties afspraken
moeten worden gemaakt over de financiering van de opvang van kinderen van ouders met deze
verschillende financiële achtergronden.
Het rijk heeft de intentie het wettelijk kader voor de harmonisatie van peuterspeelzalen en
kinderopvang uiterlijk vanaf 2018 in te zetten. Kortweg streeft het rijk de volgende doeleinden
na, waarvan er overigens (cursief) al enkele in Houten zijn ingevoerd:
Versterking van de pedagogische kwaliteit van de voorschoolse voorzieningen. De invoering
van structurele scholing van pedagogisch medewerkers, het verhogen van het taalniveau
(niveau 3F) en de (deel)inzet van HBO-geschoold personeel. Voor 1 september 2019 dienen
alle medewerkers te zijn getoetst en zonodig bijgeschoold.
Betere aansluiting tussen voorschoolse voorzieningen en het basisonderwijs, door een
doorgaande lijn te realiseren en gebruik van kindvolgsystemen.
Eén kwaliteitskader voor alle voorschoolse voorzieningen.
Harmonisatie plaatsvindt van de leidster-kind ratio (middels rekenregels beroepskrachtkind/ratio).
Stopzetten van inzet van vrijwilligers als tweede kracht op de groep en vervangen door een
gekwalificeerde beroepskracht.
Het vierogen-principe toepassen.
Harmonisatie van eisen van binnen- en buitenruimtes.
Eén financieringsstructuur voor werkende ouders. Hierdoor kunnen zij via de
kinderopvangtoeslag zowel gebruik maken van kinderopvang als van de peuteropvang.
Ouders behouden hierdoor keuzevrijheid.
Uit de brieven van de minister blijkt dat de minister het voornemen heeft de invoering van de
verschillende kwaliteitseisen gefaseerd in te voeren. Dit hangt mede af van de financiële
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 4

mogelijkheden en de instemming van de landelijke politiek.
Het rijk levert geen blauwdruk aan gemeenten en organisaties over de wijze waarop een
peuteropvangaanbod moet worden gerealiseerd. Ouders blijven dus ook keuzevrijheid houden en
de organisaties kunnen zelf bepalen welk aanbod zij voor deze groep kinderen willen realiseren. Dit
kan gecombineerd aanbod zijn voor kinderen van 0 tot 4 jaar, van kinderen van 2 tot 4 jaar, van
langdurende opvang tot kortdurende opvang. Naast landelijke kwaliteitseisen kan de gemeente een
nadere invulling geven aan die kwaliteitseisen, bijvoorbeeld op gebied van doorgaande lijn,
ouderbetrokkenheid en zorg rondom peuters. De gemeente blijft ook na 2018 haar zorgplicht
behouden als het gaat om stimuleren van ontwikkeling van jonge kinderen, vooral kwetsbare
kinderen en kinderen die risico’s lopen op ontwikkelingsachterstanden. Dit sluit nauw aan op de
grote andere transities in het sociale domein. Juist omdat het vaak gaat om kwetsbare gezinnen, die
problemen op meerdere levensgebieden hebben.
Vanaf 2018 dienen peuterspeelzalen en kinderopvang beiden tweewerkende ouders te kunnen
opvangen via een toeslagensysteem. Dit betekent voor dit traject dat in de gemeente Houten helder
moet zijn vanuit welke visie de gemeente de opvang van peuters in haar gemeente wil realiseren en
welke financiering daarmee gepaard gaat.
Het rijk heeft duidelijk gemaakt dat er een structurele uitkering naar gemeente gaat van 60 miljoen
voor financiering van de één-kostwinnersgezinnen voor peuteropvang. Het is nog niet duidelijk hoe
deze subsidie zich verhoudt tot de decentralisatie-uitkering (35 miljoen) die vanaf 2010 wordt
uitgekeerd aan gemeenten en die vanaf 2018 zal worden stopgezet.
Voor de gemeente Houten betekent dit waarschijnlijk een korting op het gemeentefonds van zo’n
kleine € 114.000,-- vanaf 2018.
Tussen 2016 en 2018 krijgt de gemeente Houten wel een budget uit deze decentralisatieuitkering
en de nieuwe structurele uitkering vanaf 2016 via het gemeentefonds.
In onderstaande tabel wordt de meerjarenraming weergegeven voor de dekking van de
gesubsidieerde voorschoolse voorzieningen in de gemeente Houten:
2016 2017 2018 2019 2020 2021
a. extra middelen 60 mln. 28.350 56.699 85.049 113.399 141.748 170.098
b. uitkering Wet Oké 114.376 114.376 0 0 0 0
c. OAB-gelden 108.496 112.776 108.496 108.496 108.496 108.496
d. subsidie Peuterschool -213.604 -213.604
e. uitgaven VVE -183.558 -183.558 -183.558 -183.558 -183.558 -183.558
saldo -145.940 -117.591 9.987 38.337 66.686 95.036
a. De extra dekkingsbijdrage vanaf 2016 zoals opgenomen in de meicirculaire 2016. Vanaf 2018 kunnen de
bedragen nog aangepast worden door een andere verdeelsleutel.
b. De uitkering op basis van de Wet Oké zoals deze nog in 2016 en 2017 is ontvangen.
De korting gaat in per 2018. Het rijk gaat er van uit dat deze korting gecompenseerd kan worden door een
lagere subsidieverplichting omdat een deel van de ouders (ondersteund door de kinderopvangtoeslagregeling)
een hogere ouderbijdrage zal betalen.
c. Rijksvergoeding Onderwijsachterstandenbeleid. Vanaf 2018 vindt een nieuwe verdeling van middelen
plaats. Ten opzichte van 2016 wordt éénmalig een bedrag van € 4.280,-- aangevuld.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 5

d. De reguliere subsidie voor peuteropvang zoals die van kracht blijft tot 1 januari 2018. Met ingang van 2018
is de harmonisatie een feit. Het bedrag van de subsidie zal afnemen met de toename van de ouderbijdrage.
Afhankelijk van het gekozen scenario wordt hier het subsidieplafond opgenomen.
Voor de Peuterschool betekent dit dat tegenover de weggevallen subsidie een hogere ouderbijdrage komt te
staan.
e. De uitgaven VVE van op basis van 2016.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 6

Transities en transformaties in het sociaal domein in relatie tot voorschoolse
voorzieningen
Alle transities die het rijk beoogt hebben gemeenschappelijk dat men hulp en ondersteuning aan
de burgers met een integrale aanpak wil uitvoeren, liefst dicht bij de burger, via één breed budget en
op basis van: één gezin, één plan en één regisseur. De totale voorschoolse voorzieningen vormen
samen met het basisonderwijs belangrijke instrumenten om kinderen en hun ouders vroegtijdig te
helpen. Een samenwerking tussen deze voorzieningen, de gemeente en andere lokale en regionale
voorzieningen is dan ook essentieel om die integrale aanpak te realiseren.
Jeugdwet 2015
In 2015 is de Jeugdwet (voorheen Wet op de jeugdzorg) van kracht gegaan. Deze wet voorziet in een
decentralisatie van alle ondersteuning, hulp en zorg bij opgroeien en opvoeden naar gemeenten. De
gemeenten worden verantwoordelijk voor het leveren van alle jeugdhulp. De hoofdgedachte achter
deze decentralisatie is dat gemeenten een regierol kunnen vervullen waar het jeugdhulp betreft en
dat dit de kwaliteit van de jeugdhulp door maatwerk zal verbeteren. De verwachting is dat
gemeenten door intensivering van de preventie, vroegsignalering, lichte opvoedingsondersteuning
en doorverwijzing naar (ambulante) jeugdhulp complexere (en duurdere) hulp kunnen voorkomen.
De voorschoolse voorzieningen kunnen hier een belangrijke ondersteunende en signalerende rol in
spelen. Jonge kinderen die door passende opvang in voorliggende voorzieningen kunnen worden
opgevangen, hoeven hierdoor bijvoorbeeld niet of nog niet naar duurdere en zwaardere vormen van
opvang, zoals een medisch kinderdagverblijf.
Passend onderwijs 2014
Vanaf augustus 2014 is ook de zorgplicht van kracht gegaan voor het onderwijs, in het kader van
passend onderwijs. De samenwerkingsverbanden worden verantwoordelijk voor de toedeling van
extra onderwijsondersteuning, waaronder de middelen voor lichte ondersteuning, zoals preventieve
ambulante begeleiding. De voorschoolse voorzieningen en het onderwijs kunnen in dit kader
nauw samenwerken met het onderwijs als het gaat om opvang van kinderen met extra zorgvraag,
vroeg signalering, preventie en doorverwijzing naar gespecialiseerde zorgvoorzieningen.
Participatiewet 2015
De gemeente is vanaf 2015 ook verantwoordelijk geworden voor de participatie van mensen in de
samenleving. Het kabinet zet in op volwaardig meedoen in de samenleving, liefst via betaald werk, of
anders via zinvolle participatie, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. De gemeenten worden hierdoor ook
verantwoordelijk voor volwassenen en jongeren met beperkingen (o.a. Wajong). Het kabinet
besteedt ook extra aandacht aan armoede onder gezinnen en met name de effecten daarvan op
kinderen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de armoedebestrijding en ondersteuning van deze
kwetsbare gezinnen. De voorschoolse voorzieningen zijn hier ook belangrijke vindplaatsen van
armoedeproblematiek, bijvoorbeeld het niet-gebruik van voorzieningen. Ouders die in de bijstand
zitten zullen straks ook aan hogere eisen moeten voldoen als het gaat om het beheersen van de
Nederlandse taal. Stimulering op de voorschoolse voorzieningen van taal bij de peuters, kan ouders
ook stimuleren thuis meer aan taal te besteden, en daar zelf ook van leren, bijvoorbeeld door
voorlezen en vaker de bibliotheek te bezoeken.
WMO 2015
Daarnaast is de Wet op de maatschappelijke ondersteuning (WMO 2015) vanaf 2015 uitgebreid met
overheveling van onderdelen van de AWBZ op gebied van begeleiding van kwetsbare burgers. Vanaf
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 7

2015 zijn de steunpunten huiselijk geweld (SHG) en de advies- en meldpunten kindermishandeling
(AMK) onder één organisatie gebracht, namelijk: Veilig Thuis (advies en meldpunt huiselijk geweld en
kindermishandeling (AMHK). Dit met als doel huiselijk geweld en kindermishandeling integraal aan te
pakken. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het Veilig Thuis. De Wet meldcode huiselijk geweld
en kindermishandeling verplicht voorschoolse voorzieningen en onderwijs protocollen te hebben en
te hanteren voor de signalering van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Als we kijken naar de transities en welke kenmerken dan vooral ook betrekking hebben op de
gemeentelijke verantwoordelijkheid in relatie tot de jeugd en in het bijzonder het jonge kind en de
ouders kunnen we enkele centrale kenmerken distilleren voor het beleid:
Centrale kenmerken
Vermeerdering van gemeentelijk budget (budgetten zijn overgeheveld naar de gemeente met
een korting van 10%).
Toepassing van één gezin, één plan, één regie.
Eigen kracht, sociaal netwerk/ algemene voorzieningen en dan pas hulp.
Hulp en ondersteuning in de buurt, wijkgericht (wijkteams).
Inzetten op preventie en vroegtijdig ingrijpen (voorkomt erger en meer kosten).
Lokaal wat kan, bovenlokaal wat moet.
Meedoen staat centraal, ofwel in werk, ofwel in tegenprestaties als vrijwilligerswerk.
Burger moet keuzes kunnen maken, geen blauwdruk en meer maatwerk.
Activiteiten moeten doelgericht zijn (effectief), met toonbare resultaten (tellen en vertellen).
Professional moet ruimte krijgen door minder verantwoorden, met meer verantwoordelijkheid.
Waar krijgen voorschoolse voorzieningen mee te maken als het gaat om kinderen, ouders en
gezinnen?
Preventie en vroegsignalering door de 1e lijnvoorzieningen worden steeds belangrijker:
vroegsignalering, integrale aanpak en samenwerking met elkaar moeten de nieuwe werkwijze
meer effectiever maken.
Eigenlijk op bijna alle terreinen omdat met name kwetsbare gezinnen, vaak op meerdere
domeinen betrokken zijn, via uitkering, sociaal-psychische hulp, schuldhulpverlening,
verslavingszorg, huiselijk geweld en/of jeugdzorg. Er bestaat vaak een overlap tussen
gezinnen die in WMO, WWB en overige terreinen zitten.
Veel zaken in gezinnen generatie-overdragend zijn, transgenerationeel. Armoede onder
kinderen is de laatste jaren toegenomen, met minder gebruik van voorzieningen. Dus ook
minder kans op ontwikkeling en uitdagingen voor kinderen, ook intellectueel.
Nieuwe werkwijze in praktijk
Voor de praktische invulling van de gemeentelijke rol binnen de transities en transformaties in het
sociaal domein wordt verwezen naar de pilot “Puzzelgroep” (blz. 10).
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 8

Gemeentelijk collegeprogramma en ambities
In het beleidsakkoord 2014-2018 ‘’Houten maken we samen“ ziet de gemeente Houten dat inwoners
van Houten meer en meer betrokken worden bij de oplossingen van maatschappelijke vraagstukken
en het verbeteren van de eigen leefomgeving.
Het college stimuleert burgerinitiatieven en gaat uit van wederkerigheid tussen burger en lokale
overheid. Op sociaal gebied zet zij zich in op aanpak van probleemgezinnen, stimuleren van
zelfredzaamheid en het ondersteunen, stimuleren en waarderen van vrijwilligerswerk en mantelzorg.
Het college vindt het belangrijk dat er in Schalkwijk, ’t Goy, Tull en ’t Waal en Houten plekken zijn waar
kinderen kunnen spelen en waar oud en jong elkaar kunnen ontmoeten. Tot slot houden wij rekening
met krimp en groei in bepaalde leeftijdscategorieën van de bevolking.
De gemeente Houten vindt het belangrijk dat zoveel mogelijk peuters gebruik maken van
voorschoolse voorzieningen. Peuters, ongeacht de achtergrond, mogen niet buiten de boot vallen. De
gemeente wil samen met de kinderopvangorganisaties zich goed voorbereiden op de harmonisatie en
daarvoor een duurzaam model ontwikkelen voor uitvoering van het jeugdbeleid en de financiering van
deze voorzieningen. Overeenkomstig de wettelijke verplichting de harmonisatie te realiseren vanaf het
kalenderjaar 2018. De relatie tussen de kinderopvangorganisaties en de gemeente is goed. Zij
hebben de intentie om de harmonisatie vooral samen aan te pakken en uit te voeren. Vooral met als
doel ervoor te zorgen dat straks geen peuters buiten de boot vallen, de ouders niet afhaken door
financiële drempels en de zorgstructuur voor kinderen met extra zorgvragen gehandhaafd blijft.
Ook vinden wij het belangrijk de doorgaande lijn (warme overdracht) van het geheel van voorschoolse
voorzieningen (kinderopvang en peuteropvang) naar het basisonderwijs verder te intensiveren.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 9

Peuteropvang en kinderopvang in Houten anno 2017
Vanaf 1 januari 2011 werd het peuterspeelzaalwerk aangeboden en georganiseerd door de Stichting
Peuterschool Houten. De stichting is per die datum ontstaan uit vijf peuterspeelzaalstichtingen die tot
dan actief waren in Houten. Meer dan 400 peuters spelen wekelijks bij een van de peutergroepen.
Sinds augustus 2016 is de Stichting gefuseerd met de Stichting Kinderopvang Midden Nederland Kind
& Co. van waaruit zowel peuteropvang als kinderopvang in de gemeente Houten wordt aangeboden.
In Houten zijn diverse schoolbesturen. Voor zover bekend hebben de schoolbesturen geen ambities
om in de toekomst zelf peuteropvang te gaan aanbieden in Houten. De kortlopende peuteropvang en
VVE wordt op 6 van de 10 locaties aangeboden in basisscholen.
Andere kinderdagverblijven in Houten beraden zich op het aanbieden van peuteropvang. In praktijk
werken de kinderopvanginstellingen al met methodes die bijdragen aan de ontwikkeling van peuters.
Dit vindt plaats in combinatie met de reguliere dagopvang.
Bereik van peuters in Houten
In 2016 waren er in Houten in totaal ca. 862 tweeënhalf en driejarigen. Daarvan gaat ongeveer 48 %
naar de peuteropvang. Uit een ouderenquête (zie bijlage) van de Peuterschool van najaar 2016 blijkt
dat ongeveer 76% van de ouders van de kinderen die de peuteropvang bezoeken, gebruik kunnen
maken van de kinderopvangtoeslag. De overige 24% kan hier geen gebruik van maken. In concreto
zou dit betekenen dat zo’n 315 ouders gebruik zouden kunnen maken van de toeslagregeling.
Bereik van doelgroep peuters
Houten ontvangt van het Rijk Oab middelen (onderwijsachterstandenbeleid) voor de voorschoolse
educatie (VVE-regeling). Dit zijn de middelen voor de zogenaamde gewichtenleerlingen. Voor de VVE
indiceert de gemeente op taalachterstand. Voor peuters met een gedrags- en/of ontwikkelingsstoornis
is er de pilot “Puzzelgroep” (zie hieronder).
Alle pedagogische medewerkers van de peuterschool hebben een VVE-opleiding genoten. Het
volledige VVE-programma wordt op locaties in Houten uitgevoerd. In 2017 zijn er ongeveer 40
doelgroepplekken. Ofschoon het VVE-programma alleen volledig in de kern Houten wordt
aangeboden, is er ook een 100% bereik op de kinderen met een VVE-indicatie die woonachting zijn in
één van de andere kernen (Schalkwijk, ’t Goy en Tull en ’t Waal).
Financiering van peuteropvang in Houten 2017 2
De gemeente Houten ontvangt vanuit het Rijk voor peuteropvang jaarlijkse ruim € 114.000,--
via de decentralisatie-uitkering van de wet Oke en ruim € 108.000,-- uit de OAB middelen voor
voorschoolse educatie.
De huidige financiering/subsidiëring is gebaseerd op de begrote kosten voor de reguliere
peuteropvang en de uitvoering van de voorschoolse educatie.
De peuterschool ontvangt voor de reguliere peuteropvang ruim € 213.000 en voor de VVE–groepen
ruim € 183.000.
Als gevolg van de harmonisatie is het voor alle partijen belangrijk dat goede afspraken worden
gemaakt over de financiering en de resultaten die men verwacht van de inzet van de peuteropvang.
Ouders van peuters op de reguliere peuterspeelzalen betalen voor twee dagdelen per maand € 69,--
tot € 75,-- over 10 maanden per jaar (€ 690,--/€ 750,-- per jaar). VVE-ouders betalen ook voor twee
dagdelen, gelijk aan de andere ouders. Deze bedraagt € 24,-- per maand.
2 Zie ook staatje pagina 5
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 10

Vrijwilligers in de peuteropvang
KMN Kind & Co werkt op de Peuterschool met vrijwilligers, die formatief worden ingezet in de
groepen. Het gaat hier om ongeveer 40 vrijwilligers. Uiterlijk vanaf 2018 is het wettelijk verboden
vrijwilligers formatief in te zetten op een peuteropvanggroep. Vrijwilligers kunnen straks wel
anderszins worden ingezet op de peuteropvang en kinderopvang.
Zorgbeleid jonge kind
De kinderopvangorganisaties zijn actief betrokken bij het gemeentelijke zorgbeleid voor jonge
kinderen door middel van samenwerking met CJG, de zorgstructuren en de contacten met het
consultatiebureau. De kinderopvangorganisaties zijn actief op gebied van vroegsignalering,
taalactiviteiten en VVE.
In Houten zijn ongeveer 40 peuters die vallen onder de doelgroepbepaling van de gemeente Houten.
De JGZ (consultatiebureau) doet de indicatie en de doorverwijzing van deze peuters naar de
Peuterschool Houten. Dit gebeurt aan de hand van een screeningsinstrument. Peuters met VVEindicatie
kunnen vanaf 2 jaar geplaatst worden op een VVE groep voor 3 dagdelen per week
(minimaal 10 uur). Op de locatie de Beun komen de VVE peuters over 4 dagdelen.
De Puzzelgroep
Middels de pilot ‘Puzzelgroep’ is in 2017 een voorschoolse voorziening georganiseerd op lokaal
niveau, waarbij intensieve begeleiding geboden kan worden aan zowel kinderen met ontwikkel- en
gedragsproblemen als aan de ouders van deze kinderen. Het doel van de pilot is gericht op het
verkleinen of opheffen van de ontwikkelingsachterstand en/of gedragsproblemen. Achterliggend doel
is dat instroom op 4-jarige leeftijd in het speciaal (basis)onderwijs tot een minimum wordt beperkt, er
geen 4-jarigen zonder passend onderwijs thuis zitten en problemen bij kinderen, en de daarbij
behorende kosten, niet groter en hoger worden dan nodig is.
De bekostiging van deze Puzzelgroep vindt plaats ten laste van de Integratie Uitkering Sociaal
Domein Jeugd, onderdeel Preventie.
Bereikbaarheid van het VVE aanbod
Aan de bereikbaarheid van de peutergroepen met VVE aanbod wordt invulling gegeven door een
geografisch gespreid aanbod, zo goed mogelijk afgestemd op de vraag. Deze doelgroep is vooral
gebaat bij een thuisnabije voorziening.
Locaties en huisvesting
Peutergroepen worden in 2017 aangeboden op de volgende locaties (kaart in de bijlage):
- De Beun (met VVE)
- De Meerkoet (met VVE)
- OBS Klavertje Vier (met VVE)
- RKBS Heilige Familieschool
- Montessori Vikingenpoort
- De Vuurtoren
- Schoneveld
- OBS De Plantage (met VVE)
- RKBS De Vlinder (met VVE)
- RKBS St. Michiel
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 11

Inspectie peuteropvang en kinderopvang
De GGD ziet toe op de kwaliteit van de peuteropvang en kinderopvang, conform de wet Kinderopvang
en kwaliteitseisen peuterspeelzaalwerk. De instellingen voor peuter- en kinderopvang worden jaarlijks
geïnspecteerd en bij niet naleving van de kwaliteitseisen kan handhaving plaatsvinden. Beide
instellingen hebben in 2016 (evenals de voorgaande jaren) een positieve beoordeling gehad van de
GGD-inspectie.
Samenwerking met onderwijs
De samenwerking tussen de peuteropvang, de kinderopvang en de basisscholen in Houten is goed.
Met betrekking tot de doorgaande lijn zijn er gezamenlijke afspraken gemaakt (bijv. over het laten
plaatsvinden van een warme overdracht van peuters naar de basisschool).
Wij stimuleren de verdere intensivering van deze samenwerking.
Uitgangspunt voor de kinderopvangorganisaties moet zijn dat de kwaliteit van voorschoolse
voorzieningen niet mag leiden tot verslechtering als meer wordt samengewerkt met scholen. Er dient
een wederzijds begrip te zijn voor de kenmerken van jonge kinderen en de pedagogische werkwijze
daarin.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 12

Knelpunten in het kader van de harmonisatie
Bereik van peuters
Als peuters, wiens ouders vallen onder de toeslagregeling, straks alleen via de toeslagregeling
toegelaten mogen worden, bestaat er een afhaakrisico. Dit risico bestaat uit het feit dat ouders
wellicht een hogere ouderbijdrage moeten gaan betalen dan de huidige, vooral als zij in een hogere
inkomensgroep zitten. Daarnaast bestaat het risico van afhaken als ouders de toeslagregeling te
omslachtig vinden, vooral als zij zelf weinig uren werken, of zelfstandige zijn en hierover geen
‘’belastinggedoe’’ willen. Dit wordt vooral veroorzaakt als de ouders wisselend inkomsten hebben.
Dat geldt ook voor ouders die zogenaamd wisselend werken en werkloos zijn.
Voor de peuters die straks niet vallen onder de toeslagregeling bestaat het risico dat de eigen
bijdrage voor het gebruik van de peuterspeelzaal te hoog wordt als daarvoor onvoldoende
gemeentetoeslag beschikbaar komt.
Daarentegen leidt de invoering van de KinderopvangToeslag ook tot kansen voor tweeverdieners met
een laag inkomen. Deze ouders haken onder de huidige regeling in sommige gevallen af in verband
met de naar verhouding hoge kosten.
Bereik van doelgroep peuters
Voor de peuters die straks onder de VVE-regeling vallen en wiens ouders onder de toeslagregeling
vallen rijst de vraag of zij voor gebruik van de drie dagdelen onder de VVE-regeling gaan vallen en/of
de toeslagregeling.
Financiering als gevolg van de harmonisatie
Als de peuteropvang gaat voldoen aan de nieuwe eisen van de harmonisatie heeft dit een
kostenverhogend effect op de kostprijs van de peuteropvang. Dit wordt vooral veroorzaakt door:
de aanstelling van een tweede beroepskracht op de groep
als de huren voor peuterspeelzalen marktconform worden met de kinderopvang.
Als de peuterspeelzalen gaan voldoen aan de nieuwe eisen van de harmonisatie wordt het
ondernemersrisico vergroot doordat een belangrijk deel van de inkomsten niet via een vooraf
overeengekomen subsidiebeschikking gerealiseerd wordt, maar afhankelijk is van de directe inkoop
van plaatsen door ouders via een toeslagsysteem.
Omzetting vrijwilligers naar beroepskrachten
In het kader van de nieuwe wettelijke verplichtingen om vanaf 2018 geen vrijwilligers formatief in de
zetten als tweede kracht op de groep, moet de peuterschool een inventarisatie maken van de
kwalificaties van de vrijwilligers en de wensen van hen over de toekomstige inzet op de groepen.
Tegelijk moet duidelijk zijn wat de wensen zijn van de huidige beroepskrachten over eventueel meer
werken op de bestaande groepen en in hoeverre dit rooster-technisch mogelijk is. Op basis van deze
analyse wordt duidelijk of en in hoeverre de peuterschool nieuw personeel moet gaan werven, ter
vervanging van de dagdelen waar thans nog 40 vrijwilligers werkzaam op zijn.
Taalnorm 3F
Een goede taalbeheersing in het Nederlands van pedagogisch medewerkers is een belangrijke
voorwaarde voor de uitvoering van peuteropvang. Voor peuteropvang met voorschoolse educatie
geldt dat pedagogisch medewerkers de taalnorm 3F (gaan) beheersen. Dit houdt in: mondelinge en
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 13

leesvaardigheden voldoen aan niveau 3F (niveau MBO4/HAVO). De medewerkers die niet aan het
niveau voldoen dienen te worden bijgeschoold. Hiervoor heeft de gemeente een rijksvergoeding
ontvangen van € 31.011,--. Dit bedrag zal worden aangewend om de medewerkers allereerst te
toetsen en indien noodzakelijk bij te scholen.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 14

Adviezen naar aanleiding van analyse en ontwikkelingen peuterspeelzaalwerk
Bereik van peuters
De gemeente Houten heeft de ambitie zoveel mogelijk peuters te bereiken en hen een goede opvang
voorziening te bieden zodat zij een goede start kunnen maken op de basisschool. Een goede
toegankelijkheid en bereikbaarheid van de voorschoolse voorzieningen zorg draagt bij aan een hoog
bereik. De kosten voor de ouders dienen naar draagkracht te worden bepaald. Tussen ouders met
dezelfde inkomens moeten geen verschillen zitten tussen de hoogten van de ouderbijdrage.
De gemeente Houten vindt het belangrijk dat in elke kern goede voorzieningen zijn voor kinderen. Een
voorschoolse voorziening is daar onderdeel van. Een voorschoolse voorziening onder de nieuwe
harmonisatie-eisen zal echter een hogere kostprijs hebben dan voorheen (twee gekwalificeerde
beroepskrachten in plaats van één beroepskracht en een vrijwilliger).
Met inachtneming van de draagkracht van ouders en de kostprijs van de peuteropvang zullen wij een
gemeentelijke bijdrage vaststellen voor de niet-toeslagouders.
Voor een zo hoog mogelijk gebruik van de voorschoolse voorzieningen is het belangrijk dat alle
betrokken partijen er voor zorgen dat ouders goed geïnformeerd worden over de mogelijkheden van
de opvang door de voorschoolse voorzieningen. Een advies hierin is dat ook alle partijen goed op de
hoogte worden gebracht van de financieringsmogelijkheden voor alle ouders en dat geld geen
drempel mag zijn voor deelname. Natuurlijk blijven ouders hierin een eigen verantwoordelijkheid
houden en zij blijven het recht houden hun kind niet naar een voorschoolse voorziening te brengen.
Bereik van doelgroepkinderen
Het bereik van doelgroepkinderen vraagt extra aandacht. Immers deze kinderen lopen een grote
kans met een achterstand te starten op de basisschool, die vaak niet meer ingehaald kan worden.
Bij weinig peuters op een groep is het aanbod van VVE-minder zinvol omdat groepsgerichte
activiteiten voor dezelfde leeftijdsgroep dan minder goed uitvoerbaar zijn. Tevens leren kinderen
vooral van leeftijdsgenoten. Door de nieuwe eisen zullen straks op alle groepen van de peuteropvang
twee gekwalificeerde beroepskrachten werkzaam zijn.
Uitgangspunten:
Wij stimuleren peuters en ouders uit de doelgroep gebruik te maken van de VVE-groepen in de
locaties waar de meeste doelgroep kinderen worden opgevangen.
Wij zorgen ervoor dat op alle groepen van de peuteropvang twee VVE-gekwalificeerde
beroepskrachten werkzaam zijn, zodat als ouders alsnog beslissen hun kind niet naar de VVElocatie
te brengen, wel begeleid worden door twee VVE geschoolde beroepskrachten.
Het aantal doelgroep kinderen bij de peuteropvang is momenteel ongeveer 40 (van de 415).
Omzetting vrijwilligers naar beroepskrachten
De peuteropvang onderscheidt straks vrijwilligers die wel geschikt zouden zijn om een gekwalificeerde
beroepskracht te worden en vrijwilligers die om een of andere reden dat niet zijn.
De omzetting van de vrijwilligersplaatsen naar professionele plaatsen vraagt een zorgvuldige
communicatie met zowel de vrijwilligers, de pedagogisch medewerkers als de ouders en partners van
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 15

peuteropvang. Ook zal de peuteropvang een grondige analyse moeten maken van de wensen en
mogelijkheden van de pedagogisch medewerkers voor de peuterplaatsen die vrijvallen door de
omzetting naar professionele plaatsen.
Nieuwe financiering als gevolg van de harmonisatie
Voor 2018 zullen wij in beleid vaststellen aan welke eisen de peuteropvang moet voldoen voor het
aanbod van peuteropvang.
Uitgaande van de gehanteerde aannames is het mogelijk de harmonisatie binnen de huidige
beschikbare middelen te realiseren.
Op basis van het aantal geschatte toeslagouders en niet-toeslagouders per jaar stellen wij een
subsidieplafond vast zodat het jaarlijkse vastgesteld budget wordt bewaakt en niet wordt
overschreden. De peuteropvang dient jaarlijks cijfers aan te leveren over het aantal toeslag ouders en
niet toeslag ouders in de peuteropvang en het aantal kinderen dat valt onder de VVE-regeling en
gebruik kan maken van de toeslagregeling. Leidend hierbij is het in 2017 beschikbare budget in de
begroting.
Wij hanteren voor zowel de toeslag-ouders als de niet-toeslagouders dezelfde inkomensafhankelijke
ouderbijdragen tabellen. De inkomens van de niet-toeslagouders worden geverifieerd via door hen
verstrekte inkomensgegevens. Bij ouders die via de toeslagregeling zich aanmelden wordt de
inkomenssituatie en bijdrage door de belastingdienst vastgesteld.
Zowel ouders die vallen onder de gemeentelijke toeslagregeling als ouders die vallen onder de
toeslagregeling van het rijk kunnen voor de peuteropvang maximaal 2 dagdelen (7 uur) afnemen,
gedurende 40 weken per jaar. Dus in totaal 280 uur per jaar.
Bekostigingssystematiek na harmonisatie
Er zijn verschillende bekostigingssystematieken mogelijk. Hieronder zijn enkele uitgewerkt door
adviesbureau Buitenhek in opdracht van het ministerie van SZW (2016). De keuze voor een scenario
hangt af van twee belangrijke factoren:
Wat is straks de kostprijs per peuter of peuterplaats van de peuteropvang als gevolg van de
harmonisatie?
Tegen welk tarief gaat de peuteropvang straks de opvang aanbieden voor de toeslag-ouders en
de niet-toeslag ouders?
Op basis van de analyse van de toekomstige kostprijs van de peuteropvang en tariefstelling van de
peuteropvang-aanbieder zullen wij de gemeentelijke toeslagregeling inrichten.
Uit diverse vergelijkingen en de kengetallen van Sociaal Werk Nederland 3 blijkt dat de bandbreedte
groot is qua kostprijs tussen peuterwerk en kinderopvang en vooral wordt veroorzaakt door
verschillende kosten als huurprijzen, openingstijden, taakuren en inschaling van pedagogisch
medewerkers. Ter vergelijking: in 2016 was maximale uurtarief voor de toeslag € 6,89. In het
expertmodel van Sociaal Werk Nederland kwam dit uurtarief voor een groep peuteropvang uit op
€ 8,84. Dit is zo’n 28% hoger.
Voor de gemeente zal er naar verwachting vanaf 2018 een financieel voordeel voortvloeien uit de
3 Sociaal Werk Nederland is de brancheorganisatie voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening / Sociaal werk
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 16

harmonisatiemaatregelen. Er wordt geen subsidiebedrag voor de gehele peuteropvang verstrekt en
afhankelijk van de individuele situatie van ouders (werk/inkomen) wordt er een tegemoetkoming via
een toeslagregeling verstrekt.
Het volgende overzicht maakt het onderscheid duidelijk tussen de verschillende soorten ouders en de
bekostigingssystematiek die hier bij kan horen. Als gevolg van de nieuwe financiering systematiek
vanuit het Rijk voor de tweewerkende ouders ontstaan er vanaf 2018 verschillende
financieringsbronnen voor het gebruik van geharmoniseerde peuteropvang.
Type ouders
Ouders van doelgroeppeuters
voorschoolse educatie
Ouders van reguliere peuters
Ouders die géén recht hebben
op kinderopvangtoeslag
a
b
Ouders die wél recht hebben
op kinderopvangtoeslag
c
d
Groep a:
Groep b:
Groep c:
Groep d:
deze ouders hebben geen recht op kinderopvangtoeslag en zijn aangewezen op de
gemeente voor financiering van de peuterplek en VVE
deze ouders hebben geen recht op kinderopvangtoeslag en zijn aangewezen op de
gemeente voor financiering van de peuterplek
deze ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag en hebben dus te maken met de
Belastingdienst. Daarnaast hebben ze de gemeente nodig voor financiering van VVE
deze ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag en hebben dus te maken met de
belastingdienst
Scenario’s van bekostiging
Uit het onderzoek van Buitenhek (Peuterspeelzaalwerk NL: facts & figures 2016, iov MINSZW) zijn
drie scenario’s naar voren gekomen van bekostiging van geharmoniseerde peuteropvang. Deze
scenario’s zijn mede gebaseerd op ervaringen van verschillende gemeenten, die de harmonisatie al
eerder hebben ingevoerd. De scenario’s zien er in schema als volgt uit:
Scenario 1: exploitatiefinanciering peuteropvang op basis van peuterplaatsen
Bij exploitatiefinanciering wordt de bijdrage van de gemeente voor peuteropvang berekend
door van de totale exploitatielasten van het aanbod (of per groep peuteropvang) de ouderbijdrage
voor zowel ouders mét, als ouders zonder aanspraak op kinderopvangtoeslag, af te trekken. De
ouders met toeslag betalen het bruto-uurtarief (of bruto dagdeel) tarief, en ontvangen via de
belastingdienst een kinderopvangtoeslag, waarvan de hoogte afhankelijk is van het inkomen. Dit
leidt tot hogere inkomsten uit deze ouderbijdrage groep en daarmee een lagere bijdrage
voor de gemeente om de totale exploitatielasten te dekken.
Scenario 2: vraagfinanciering op basis van bezetting
Bij vraagfinanciering zonder plus wordt de bijdrage van de gemeente alleen ingezet voor
peuters van ouders die geen gebruik kunnen maken van de toeslag. De gemeente verstrekt bij dit
scenario uitsluitend een toeslag voor het gebruik van het aanbod peuteropvang voor gezinnen zonder
aanspraak op de kinderopvangtoeslag op basis van het aantal peuters of aantal geleverde
peuteropvang uren.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 17

Gezinnen met recht op kinderopvangtoeslag betalen de volledige kosten van het aanbod, waarover
zij, tot aan het maximumuurtarief (€ 7,18 in 2017), via de belastingdiensttoeslag een
inkomensafhankelijke bijdrage ontvangen.
Scenario 3: vraagfinanciering mét plus
Bij vraagfinanciering met plus wordt de bijdrage van de gemeente niet alleen gebaseerd op
het aantal geleverde peuteropvang uren voor gezinnen zonder aanspraak op kinderopvangtoeslag,
ook wordt het gebruik door ouders mét aanspraak op kinderopvangtoeslag ondersteund met een
subsidiebijdrage. Aanleiding daarvoor is dat het kostendekkend uurtarief voor peuteropvang vaak,
(met name de traditionele vorm met korte dagdelen van 2,5 of 3 uur gedurende 40 weken)
aanzienlijk hoger ligt dan het maximum uurtarief van de toeslagregeling. Bij het aanbieden van
peuteropvang tegen een kostendekkend uurtarief wordt de netto-ouderbijdrage voor gezinnen met
aanspraak op kinderopvangtoeslag dan zo hoog dat vraaguitval en een lager bereik dreigt.
De gemeente subsidieert bij dit scenario zowel het aanbod voor gezinnen zonder, als het aanbod
voor gezinnen met aanspraak op de toeslagregeling, op basis van de vraag naar peuteropvang in
aantal peuters of aantal geleverde peuteropvang uren.
Ouders met recht op de kinderopvangtoeslag betalen de kosten van het aanbod, na aftrek van de
basissubsidie van de gemeente, en ontvangen (tot aan maximumtarief van € 7,18 in 2017) via de
toeslagen een inkomensafhankelijke ouderbijdrage.
Het bovenstaande ziet er in tabelvorm als volgt uit:
Scenario 1 bekostiging: exploitatiefinanciering peuteropvang op basis van peuterplaatsen
Exploitatiekosten peuteropvang te dekken
door:
a. Subsidie gemeente
b. Ouderbijdrage/bruto tarief peuteropvang
gezinnen met kinderopvangtoeslag
c. Ouderbijdragen peuteropvang gezinnen
zonder kinderopvangtoeslag
Scenario 2 bekostiging: vraagfinanciering peuteropvang op basis van bezetting
Exploitatiekosten peuteropvang te dekken
door:
a. Subsidie gemeente per peuter of geleverd
peuteropvang uur
b. Ouderbijdrage/bruto tarief peuteropvang
gezinnen met kinderopvangtoeslag
c. Ouderbijdragen peuteropvang gezinnen
zonder kinderopvangtoeslag
Scenario 3 bekostiging: vraagfinanciering peuteropvang plus
Exploitatiekosten peuteropvang te dekken
door:
a1. subsidie gemeente per peuter of geleverd
peuteropvang uur
a2. Basissubsidie of subsidie per peuter of
geleverd peuteropvang uur ongeacht toeslag
of niet
b. Ouderbijdrage/bruto tarief peuteropvang
gezinnen met kinderopvangtoeslag
c. Ouderbijdragen peuteropvang gezinnen
zonder kinderopvangtoeslag
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 18

Conclusie
De drie scenario’s zullen inhoudelijk en financieel worden uitgewerkt, met aandacht voor de gevolgen
voor zowel de gemeente als de peuteropvang. Op voorhand is er een voorkeur voor scenario twee:
bekostiging op basis van daadwerkelijke bezetting.
De gemeente doet in deze variant slechts uitgaven voor gezinnen zonder aanspraak op
kinderopvangtoeslag via de Belastingdienst op basis van de vraag naar peuteropvang in aantal
peuters of aantal geleverde peuteropvanguren. Gezinnen mét peuteropvangtoeslag betalen de
volledige kosten van het aanbod waarover zij - tot aan het maximumtarief (€ 7,18 in 2017) - van de
Belastingdienst een inkomensafhankelijke bijdrage ontvangen.
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 19

Gemeentelijke eisen als gevolg van harmonisatie en nieuwe financiering systematiek
Vanaf 2018 kan de kinderopvang ook peuteropvang aanbieden, mits zij voldoet aan de dan geldende
landelijke eisen wet kinderopvang, de VVE-eisen en de gemeentelijke eisen. Hierdoor kan de
kinderopvang ook peuters van ouders opvangen, die geen gebruik kunnen maken van de
toeslagregeling. Voor de peuteropvang van de kinderdagverblijven geldt dat zij vanaf 2018 ook
peuters kunnen opvangen van ouders via de toeslagregeling.
De aangeboden peuteropvang voldoet dan aan:
De Wet Kinderopvang (2018) en de dan geldende kinderopvangregeling (het besluit kwaliteit
kinderopvang en de regeling kwaliteit kinderopvang)
Inkoopvoorwaarden die de gemeente stelt bij inkoop van peuterplaatsen vanaf 2018 voor één
kostwinnersgezinnen en VVE. Doordat peuters van zowel toeslag als niet-toeslag ouders
kunnen vallen onder de VVE-regeling, is het advies in de subsidievoorwaarde te stellen dat
alle locaties van de peuteropvang gaan voldoen aan de VVE-eisen. Zo wordt elke locatie
geschikt voor de opvang van deze VVE peuters en profiteren andere peuters ook van deze
programma’s. Dit wordt mede mogelijk omdat er vanaf 2018 altijd twee gekwalificeerde
beroepskrachten op de groep staan in tegenstelling tot de huidige situatie. Hierdoor is het ook
beter mogelijk een gericht scholingsbeleid in te richten voor alle pedagogisch medewerkers
van de peuteropvang en zullen de effecten van de VVE-programma’s ook groter worden op de
ontwikkelingen van de peuters.
Tevens worden de nieuwe verplichte kwaliteitseisen vanuit het Rijk steeds meer in
overeenstemming gebracht met de VVE-eisen, waaronder opbrengstgericht werken, verhogen
taalniveau van pedagogisch medewerkers en doorgaande lijn naar de basisschool.
De doorgaande lijn: een aantoonbare samenwerking met het basisonderwijs
(overdrachtsformulier) en de zorgverleners.
Voorts dienen de aanbieders van peuteropvang te werken met gecertificeerde educatieve
programma’s.
Voor een goede financiering is het advies dat de aanbieder van peuteropvang per jaar actuele
gegevens aanlevert aan de gemeente over het aantal tweewerkende ouders per locatie dat
gebruik kan maken van de toeslagregeling, de één kostwinnersgezinnen en het aantal ouders van
de doelgroepkinderen.
De onderdelen waaraan de VVE specifiek moet voldoen zijn:
• Zoveel mogelijk inzetten op gemengde peutergroepen (vve kinderen op een reguliere groep)
• Methodisch werken
• Ouderprogramma op de groep
• Ouderprogramma gericht op opvoeden buiten de groep in samenwerking met de GGD
• Samenwerking met het basisonderwijs; altijd warme overdracht bij VVE peuters. Ongeveer 4
maanden vooraf gaand aan hun 4de verjaardag is er al contact met school
• Regelmatig MDO in de voorschoolse periode
• Afnemen van CITO en het doen van KIJK! registratie
• Peuters mogen maximaal 3 pedagogisch medewerkers ‘hebben’
• Kort aanbod (structuur van het onderwijs)
• Samenwerking met de maatschappelijk begeleiders
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 20

Bijlage 1: Locaties peuterscholen
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 21

Bijlage 2: Enquête ouders Houten (november 2016)
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 22

Bijlage 3: Resultaten enquête ouders Houten (november 2016)
geen
van
(beide)
ouders
Locatie
totaal
aantal
1
dagdeel
2
dagdelen
3
dagdelen
4
dagdelen
beide
ouders
werken
een
ouder
werkt
alleenstaande
ouder ja
student
ja
student
nee
De Beun 23 1 16 0 6 12 7 4 2 21 0 23
Klavertje Vier 12 5 7 0 0 3 7 2 1 11 0 12
Vuurtoren 48 11 31 6 0 36 12 1 47 2 46
Oude Dorp 23 1 20 2 0 18 4 1 2 21 0 23
Meerkoet 16 1 12 3 0 8 4 4 3 13 0 16
Schoneveld 74 25 49 0 0 65 8 1 3 71 0 74
Schalkwijk 31 9 21 1 0 28 3 0 1 30 0 31
Vlinder 14 8 5 1 0 11 3 0 1 13 0 14
De Muur 34 3 23 8 0 26 7 1 1 33 0 34
De Poort 28 11 17 0 0 25 3 0 0 28 0 28
alleenstaande
ouder
nee
303 75 201 21 6 232 58 13 15 288 2 301
100% 25% 66% 7% 2% 77% 19% 4% 5% 95% 1% 99%
andere
andere
vorm
andere
vorm
opvang:
andere
vorm inkomen inkomen inkomen inkomen inkomen inkomen inkomen inkomen geen
andere
kinderen
kinderen
in
opvang: ander
andere
kinderen
opvang: kdv/gast opvang: lager dan 20.000- 30.000- 40.000- 50.000- 60.000- 70.000- boven inkomensopgave
in opvang: kdv/gast kind in in opvang:
locatie nee ouder informeel 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000 80.000 80.000
nee ouder bso informeel
De Beun 11 6 6 4 5 7 1 3 1 1 0 1 16 0 4 3
Klavertje Vier 11 0 1 3 3 2 2 2 0 0 0 0 10 1 1 0
Vuurtoren 28 11 9 2 4 6 9 12 3 1 7 4 37 5 3 3
Oude Dorp 13 6 4 2 2 3 4 4 1 1 3 3 18 1 2 2
Meerkoet 9 5 2 3 2 3 0 2 2 0 1 3 12 1 2 1
Schoneveld 24 34 16 2 4 8 15 15 12 2 13 3 49 14 6 5
Schalkwijk 11 8 12 3 6 3 6 4 2 2 3 2 20 4 1 6
Vlinder 1 11 2 0 0 1 3 2 3 0 3 2 6 5 2 1
De Muur 17 7 10 1 4 6 7 8 0 3 5 0 24 3 2 5
De Poort 10 10 8 1 0 3 7 6 2 4 4 1 17 6 1 4
135 98 70 21 30 42 54 58 26 14 39 19 209 40 24 30
45% 32% 23% 7% 10% 14% 18% 19% 9% 5% 13% 5% 69% 13% 8% 10%
deelname enquete: 303
totaal gezinnen: 415
respons enquete : 73%
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 23

Bijlage 4: Bereik en non-bereik peuters (2,5-4 jaar) voorschoolse voorzieningen
Aantal peuters tussen 2,5 en 4 jaar
Het aantal 2 en 3-jarigen in Houten is 1150.
Het aantal peuters tussen 2,5 en 4 jaar bedraagt 862 (=1150 maal ¾).
Aantal kinderen tussen 2,5 en 4 jaar dat gebruik maakt van formele opvang
Het aantal unieke 2 en 3-jarigen dat naar de formele opvang (dagopvang en gastouderopvang) gaat is
730.
Het aantal unieke peuters tussen 2,5 en 4 jaar dat naar de formele opvang gaat bedraagt 547 (730
maal ¾).
Bron: CBS (via Vereniging Statistiek en Onderzoek (=VSO). Gebaseerd op is de woonplaats van de aanvrager
van de kinderopvangtoeslag. Gegevens hebben betrekking op 2015.
Aantal peuters tussen de 2,5 en 4 jaar dat gebruik maakt van regulier peuterspeelzaalwerk of
peuterspeelzaalwerk met VVE
Het aantal peuters dat gebruik maakt van regulier peuterspeelzaalwerk of peuterspeelzaalwerk met
VVE bedraagt totaal 415 (40 VVE en 375 regulier). Van de 415 peuters maakt 32% ook nog gebruik
van formele opvang. Om dubbeltelling te vermijden wordt hier gerekend met 285 peuters.
Bron: KMN Kind & CO. Peildatum is 1-8-2016.
Conclusie bereik en non-bereik peuters voorschoolse voorzieningen (31-12-2015)
832 (= 547 + 285) peuters gaan naar de voorschoolse voorzieningen (=97%).
30 (= 862 - 832) peuters gaan niet naar voorschoolse voorzieningen (=3%).
Adviesrapportage harmonisatie peuterspeelzalen gemeente Houten 24