Voorstudie 35: Organen en rechtspersonen rondom de centrale

een zelf standiqe taakuitoefeninq (nl. uitoef eninq van open-
baar qezaq, pr ivaatrechteli jke zelfstandiqheid) toch onder
de werkinq van beide wetten vallen. De laatste opvattinq
wordt in de praktijk qehanteerd (2) .
4.5.4 gg-gg&pg~q-o~egQejd:b~r_geg
De verhoudinq tussen de functionele orqanen en
rechtspersonen enerzijds en de justitiabelen anderzijds
verdient, ondanks de vaak ruime moqelijkheden van politick--
bestuurlijke controle en van rechtsbescherminq, bijzondere
aandacht. De democratische leqitimatie voor het optreden van
deze instellinqen is immers vaak een afqeleide van die van
de wetqever. Verder qeldt dat de ministeriele verantwoorde-
lijkheid beperkt blijft tot dat wat de minister door middel
van zijn toezichtsmoqelijkheden aan bevoeqdheden heeft; de
orqanen en rechtspersonen hebben derhalve een eiqen verant-
woordelijkheid ten opzichte van de justitiabelen. Deze
verantwoordelijkheid kan, bijvoorbeeld via aanpassinq van
reqelqevinq met betrekkinq tot de samenstellinq of met
betrekkinq tot politiek-bestuurlijke controle, waar nodiq
beter tot haar recht komen. Dat laat echter onverlet dat de
Kroon op korte termijn onderzoekt welke orqanen en rechts-
personen in aanmerkinq dienen te komen voor aanwijzinq bij
algemene maatregel van bestuur als bedoeld in artikel 1,
eerste lid sub b, Wet Nationale ombudsman; artikel 1, eerste
lid, Wet openbaarheid van bestuur en artikel 11, tweede lid,
Wet AROB. Voor wat betreft de Wet Nationale ombudsman
impliceert dit de moqeli jkheid van onderzoek naar beweerde-
lijk onbehoorlijke qedraginqen van bestuurders en ambtenaren
van dat orqaan of die rechtspersoon door de Nationale
ombudsman; voor wat betreft de wet openbaarheid van bestuur
heeft de aanwijzinq tot qevolq, dat op het orgaan of de
rechtspersoon de plicht rust tot openbaarmakinq van bepaalde
schriftelijke stukken, indien daarom wordt verzocht; voor
wat betreft de Wet AKOB impliceert de aanwijzinq de moqe-
lijkheid van een bezwaarschriftprocedure inqevolqe deze wet.
Genoemde alqemene maatregelen van bestuur kunnen binnen
betrekkelijk korte tijd tot stand komen na een voorbereidend
onderzoek aan de hand van onder andere deze inventarisatie.
(2) Zie hiervoor Nota van toelichting bij artikel 1 Besluit
openbaarheid van bestuur (Stb. 1979, 590) blz. 4;
verslag voorbereidinq en invoering Nationale ombudsman,
Bijl. Hand. I1 zittinq 1981-1982, 17.364, nr. 2, blz. 43
en 38; R. de Roon, Eerste verslag van de Nationale
ombudsman, NJB, 1982, blz. 965-966; J.B.J.M. ten Berge,
noot bii openbaar rapport Nationale ombudsman van
12 augustus 1982, in-&budsman, tijdschrift voor klacht-
recht tegen overheidsoptreden, nr. 5.