Leidinggeven aan leren
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
In het schooljaar 2012-2013 hebben<br />
15 teamleiders van het Wellantcollege<br />
deelgenomen <strong>aan</strong> de scholing leidinggeven<br />
<strong>aan</strong> <strong>leren</strong>. Hoe laat je anderen<br />
<strong>leren</strong> en hoe leer je zelf? Wat moet je<br />
daarvoor als schoolleider kennen en<br />
kunnen? En welk gedrag past om de<br />
kwaliteit van het onderwijs op jouw<br />
school te verbeteren en te borgen?<br />
In dit scholingsproces is steeds de<br />
verbinding gezocht met de uitgangspunten<br />
van het bestuursakkoord<br />
VO-OCW 2012-2015 en ieders eigen<br />
definitie van kwaliteit.<br />
Schoolleiders zijn onbevoegd; net als<br />
de Minister van Onderwijs. En dat<br />
is bijzonder in een omgeving waar<br />
men een lerarenregister inricht en<br />
bevoegdheid boven bekwaamheid<br />
wordt gesteld. Onbevoegde directeuren,<br />
afdelingsmanagers, teamleiders<br />
en sectorhoofden moeten in het<br />
voortgezet onderwijs invulling geven<br />
<strong>aan</strong> de doelstellingen verwoord in het<br />
bestuursakkoord VO-OCW 2012-2015.<br />
Deze zijn ambitieus, stevig en vragen<br />
veel van docenten en schoolleiders.<br />
<strong>Leidinggeven</strong> <strong>aan</strong> <strong>leren</strong> (LAL) bestond<br />
uit 7 bijeenkomsten en in elke bijeenkomst<br />
stond een domein van waaruit<br />
een schoolleider kan sturen centraal.<br />
Er was een agenda en er waren<br />
sprekers. Men kreeg opdrachten om<br />
te lezen en schreef. We keken eigen<br />
films over leiderschap in een bioscoop<br />
en lunchten na elke bijeenkomst<br />
met elkaar. Maar bovenal gingen de<br />
schoolleiders in gesprek over hun<br />
werk, school en wat hen verbond,<br />
langs de domeinen en eigen inzichten.<br />
Naast al het geleerde, het nieuwe of<br />
de herkenning; dreunt toch het meest<br />
die behoefte <strong>aan</strong> in gesprek zijn met<br />
elkaar na. Waarschijnlijk zit daar ook<br />
het belangrijkste <strong>leren</strong> van een leidinggevende;<br />
in de reflectie op het eigen<br />
handelen.<br />
Dit magazine is een weergave van de<br />
bijeenkomsten en een weerslag van<br />
het resultaat. Je kunt het lezen als een<br />
herinnering of een verantwoording en<br />
met de digitale omgeving waarin de<br />
materialen zijn verzameld, kun je het<br />
ook beschouwen als een naslag.<br />
Lucien Schoonwater<br />
De Schoolstraat<br />
Onderwijsadvies<br />
<strong>Leidinggeven</strong> <strong>aan</strong> Leren<br />
Kennismaking & Inrichting LAL<br />
HRM & Kwaliteitszorg<br />
Leiderschap<br />
Visie, Strategie & Onderwijs<br />
Financiën, Formatie & HRM<br />
Verandermanagement<br />
Een goede schoolleider kent geen<br />
definitie, maar wordt herkend.
26 2
45<br />
4<br />
13
Dordrechts<br />
Museum -<br />
Dordrecht<br />
4<br />
Leiven<br />
<strong>aan</strong> <strong>leren</strong><br />
dingge-<br />
Gaat uit<br />
van de<br />
te<br />
dat<br />
gedachleiders<br />
leidingg<br />
e v e n<br />
<strong>aan</strong> een<br />
proces<br />
van<br />
<strong>leren</strong><br />
bij<br />
hun soneel<br />
peren<br />
zichzelf;<br />
een<br />
profes-<br />
sione-<br />
le nisatie<br />
orgam<br />
e t<br />
mensen<br />
die goed<br />
w i l -<br />
len<br />
in<br />
hun<br />
zijn<br />
werk.<br />
En dat<br />
bij<br />
dat<br />
leiding-<br />
g e v e n<br />
p gedrag<br />
a s t ,<br />
kennis en<br />
vaardigheden.<br />
Kennismaking<br />
& inrichting<br />
LAL<br />
26/09<br />
Als je als teamleider begint pak je<br />
g<strong>aan</strong>deweg je taken in de school op.<br />
Tijdens de cursus komen dan ineens<br />
allerlei aspecten van buitenaf erbij;<br />
mensen die wat komen vertellen,<br />
stukken die je moet lezen. Nu stel ik<br />
me de vraag steeds bij vernieuwingen<br />
‘wat vind ik ervan?’ Ik trek daar<br />
niet gelijk een streep door. Ik wil<br />
meer out of the box denken en me<br />
open stellen.<br />
Door de LAL cursus ben ik me<br />
bewuster geworden hoe ik als<br />
persoon ben in mijn team. Ik ben<br />
sterk in het contact en heb gevoel<br />
voor wat er leeft op de werkvloer;<br />
wat mensen drijft en waar ze last van<br />
hebben. Mijn taak is om de docenten<br />
te sturen en te zorgen dat zij hun<br />
werk goed uit kunnen voeren. Ik wil<br />
nu <strong>aan</strong> de slag met het in gesprek<br />
g<strong>aan</strong> met mensen. Daarbij wil ik<br />
de discussie <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong>, waarbij ik<br />
zelf ook een duidelijke mening heb.<br />
Door zelfverzekerd een standpunt<br />
duidelijk te maken, kun je <strong>aan</strong>geven<br />
waar grenzen liggen en toch goed in<br />
gesprek blijven.<br />
Gerard van Bussel<br />
Ik ben meer g<strong>aan</strong> nadenken over<br />
mijn eigen visie. Wat vind ik hier<br />
nou van? En vervolgens, wat ga ik<br />
ermee doen? De bijeenkomsten<br />
dwongen je om een mening te vormen<br />
en in de w<strong>aan</strong> van de dag kom<br />
je daar niet <strong>aan</strong> toe.<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
De LAL wilde ik gebruiken om de<br />
vraag te kunnen beantwoorden of<br />
ik de teamleider wil zijn zoals van<br />
mij door Wellant verwacht wordt. Ik<br />
heb het idee dat ik niet de leider kan<br />
zijn die ik wil zijn, in het begeleiden<br />
van mensen, en het ondersteunen<br />
van het primaire proces. Uiteindelijk<br />
heeft de cursus bij mij vooral de<br />
twijfel verder <strong>aan</strong>gewakkerd of ik<br />
wel teamleider wil blijven.<br />
Annemiek Brinkman
T – -<br />
<br />
- -<br />
; T -<br />
-<br />
<br />
-<br />
; T <br />
<br />
<br />
; T <br />
1<br />
<br />
- - -<br />
<br />
; ; ; ; ; ; ; ; ; T T T T T T T T T - - - - - - - - -<br />
- - - - -<br />
- - - - - - -<br />
; ; ; ; ; ; ; ; ; T T T T T T T T T <br />
- - - - - - - - - -<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
, , , , , , , , ,<br />
; ; ; ; ; ; ; ; ; T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
T<br />
- - - - -<br />
; ; ; ; ; ; ;<br />
T T T T T <br />
– - - - - - - -<br />
; ; ; ; ; ; ; ; ; T T T T T T T T T <br />
<br />
<br />
, , , , , , , - - - - - - -<br />
<br />
<br />
; ; ; ; ;<br />
5
weinig ← ondersteunend gedrag → veel<br />
Buiten-<br />
schuur-<br />
Ottoland<br />
Het wegsturen van mensen zal altijd de zwaarste<br />
beslissing zijn waar een leider mee te maken krijgt.<br />
Leiders die dat leuk vinden horen niet op de loonlijst<br />
te st<strong>aan</strong>, evenmin als zij die dit niet kunnen.<br />
Jack Welch, voormalig ceo General Electric<br />
Organisch management<br />
6<br />
STEUNEN<br />
participating / supporting<br />
Countryclub<br />
Samen bepalen wat en hoe<br />
Hulp bij uitvoering<br />
DELEGEREN<br />
delegating / observing<br />
Bureaucratie<br />
Wat en hoe overlaten<br />
Hulp bij uitvoering<br />
Mbv persoonsmacht<br />
Management by exception<br />
Leiderschaps<br />
STIJL<br />
weinig ← sturend gedrag → veel<br />
Resultaatgericht management<br />
BEGELEIDEN<br />
selling / coaching<br />
Teamwork<br />
Samen bespreken wat en hoe<br />
Controle op uitvoering<br />
Management by prescription<br />
LEIDEN<br />
telling / directing<br />
Lopende band<br />
Zeggen wat en hoe<br />
Controle op uitvoering<br />
Mbv positiemacht<br />
2HRM &<br />
kwaliteitszorg<br />
14/11<br />
Hans Jansen-<br />
2Lid CvB<br />
2Wellantcollege<br />
2Hans Jansen gaf op<br />
2een persoonlijke<br />
2wijze invulling <strong>aan</strong><br />
2het belang van<br />
2Human Resource<br />
2Management en<br />
2de rol daarin van<br />
2leiders. Hij betrok<br />
2dat op zichzelf als<br />
2leider binnen Wellant,<br />
2leider van buiten<br />
2het onderwijs en<br />
2zijn beelden van<br />
2goed leiderschap. 2Hij verwees naar 2onderzoek en 2gebruikte modellen 2om inzicht te geven 2in leiderschap en het 2effect van gedrag van leiders.2leiders.<br />
2Er is geen wezenlijk 2verschil tussen 2leidinggeven <strong>aan</strong> 2professionals in 2het onderwijs of 2bedrijfsleven!<br />
Het belang van leiding-2Het leidinggeven2geven<br />
»2» Actie zonder richting2Actie richting<br />
»2» Richting zonder actie2Richting actie<br />
2Delegeren op basis van vertrouwen betekent2vertrouwen betekent<br />
»2» Transparant over alles2Transparant alles<br />
2Achteraf »2» verantwoording 2over gemaakte afspraken 2(KSF-en en KPI’s) en daarbij behorende kaders en<br />
richtlijnen<br />
» Bijzonderheden vooraf<br />
bespreken → geen verrassingen<br />
» Incidenten direct melden<br />
Management by prescription2
Ik leer nog altijd. Dat is het belangrijkste kenmerk<br />
van een goede leider: weten dat je niet alles weet<br />
en dat het nooit zal gebeuren.<br />
Anne Mulcahy, bestuursvoorzitter en ceo Xerox<br />
Definitie<br />
“<strong>Leidinggeven</strong> is het dusdanig beïnvloeden van mensen, dat zij vanuit<br />
eigen potentieel en verantwoordelijkheid prestaties/resultaten kunnen<br />
realiseren waarmee zij een bijdrage leveren <strong>aan</strong> een gemeenschappelijk<br />
doel.”<br />
Lessen uit de praktijk (1)<br />
» Vertrouwen ..........<br />
↔ vertrouwen ............<br />
» Ga respectvol om met collega’s in woord en gedrag. Wie ........... toont ontvangt ook<br />
respect.<br />
» Authenticiteit<br />
→ vertrouwen in gedrag<br />
» Integriteit → betrouwbaarheid<br />
» Duidelijkheid en eerlijkheid<br />
» Transparantie →<br />
betekent ..................................<br />
» Toon lef, ga moeilijke situaties niet uit de weg en organiseer niet om problemen<br />
heen<br />
Lessen uit de praktijk (2)<br />
» Hulp vragen is geen teken van ....... maar van ..........<br />
» Geef duidelijk <strong>aan</strong> wat je van mensen verwacht en waarom<br />
» Stimuleer initiatief, geef ruimte binnen duidelijke grenzen<br />
» Geef leiding vanuit ........ niet vanuit macht<br />
» Durf kwetsbaarheid .........., durf fouten..........<br />
» Creëer een ................ omgeving waarin mensen fouten kunnen maken<br />
» Sta open voor <strong>leren</strong>, je hoeft ........ niet in pacht te hebben<br />
Lessen uit de praktijk (3)<br />
» Creëer momenten van zelfreflectie<br />
» Verantwoordelijkheid en ......................... afleggen g<strong>aan</strong> hand in hand<br />
» Hanteer het LSD-principe, voorkom eigen interpretaties → verifieer<br />
» Communiceer ................... : soms is hoe je het zegt belangrijker dan wat je zegt (The<br />
Power of Words)<br />
Ik ben iemand die altijd twijfelt.<br />
Uiteindelijk moet er ook een beslissing<br />
worden genomen, maar daarbij<br />
blijft bij mij twijfel <strong>aan</strong>wezig. Die<br />
twijfel houdt je met beide voeten op<br />
de grond, is noodzakelijk om goede<br />
afwegingen te maken en zorgt voor<br />
reflectie. Ik heb de twijfel geaccepteerd<br />
als een belangrijk onderdeel van<br />
mijn werk.<br />
Ton Schuller<br />
Om goed te sturen als leider moet je<br />
jezelf ook wel het uiterste vragen en<br />
misschien soms wel een beetje pijn<br />
doen. Door steeds een volgende stap<br />
te willen maken, maak ik het mezelf<br />
graag een beetje moeilijk.<br />
Mijn kracht zit nu in mijn onafhankelijkheid,<br />
dat ik moeilijke gesprekken<br />
niet meer uit de weg ga en weet wat ik<br />
wil, ik kan beslissingen nemen.<br />
Mijn ontwikkeling zit in het directer<br />
<strong>aan</strong>pakken en <strong>aan</strong>spreken van mensen<br />
in het belang van de organisatie. Ik<br />
weet hoe ik het moet doen, maar in<br />
mijn dagelijkse werk twijfel ik nog te<br />
vaak op de momenten dat ik wel zou<br />
moeten doorpakken. Dat mensen<br />
mij niet aardig zullen vinden, ‘sociaal<br />
wenselijk gedrag’, weerhoudt me dan.<br />
Harald van Vugt<br />
Van het verhaal van Hans Jansen staat<br />
me nog goed bij: de centrale vraag was<br />
of leidinggevenden in het bedrijfsleven<br />
of een school erg verschillen. En<br />
het antwoord kwam erop neer dat er<br />
niet zo’n groot verschil is. Eigenlijk<br />
staat bij beide vertrouwen zeer<br />
centraal.<br />
Luciën Verhoef<br />
Mijn ideale stijl van leidinggeven is<br />
er één waarbij nog een deel lesgeven<br />
hoort. Je weet dan waar je het over<br />
hebt, omdat je het echt meemaakt. Af<br />
en toe geef ik nog graag een les, zodat<br />
ik die feeling houd. Je ziet leerlingen<br />
vanuit een andere rol en het doet iets<br />
in je positie naar docenten. Bovendien<br />
houdt het je werk leuk en bij de<br />
kern, want voor die leerling ben ik het<br />
onderwijs in geg<strong>aan</strong>.<br />
Je kunt hier ook hele andere ideeën<br />
over hebben hoor. En daar zijn mooie<br />
discussies over te voeren.<br />
Arie van Erkel<br />
» geven / verkrijgen / respect / niet alles vertellen /zwakte / sterkte / kracht / te tonen / te erkennen / veilige /<br />
de wijsheid / verantwoording / zorgvuldig<br />
<br />
7
Wenneker<br />
Cinema<br />
Schiedam<br />
Een goede schoolleider is iemand die vanuit een<br />
duidelijke visie op onderwijs en mensen kan<br />
sturen. Een goede schoolleider handelt proactief,<br />
standvastig, daadkrachtig en is zichtbaar en betrokken.<br />
Een goede schoolleider maakt verschil!<br />
Ria Rövekamp<br />
Ik zit in een proces om minder ad<br />
hoc en kort door de bocht leiding te<br />
geven en meer coördinerend en coachend<br />
te zijn. Daar heb ik nu meer<br />
ruimte voor door de veranderde<br />
structuur in de school. Als er nu een<br />
nieuw plan moet worden gemaakt,<br />
dan denken de betrokken mensen<br />
daar over mee en zoek ik naar<br />
draagkracht in het team. Toch blijf<br />
ik ook een leider die confronterend<br />
kan zijn en recht op zijn doel afgaat.<br />
Daardoor schop ik mensen voor de<br />
schenen, maar de verstandhouding<br />
herstel ik g<strong>aan</strong>deweg altijd weer.<br />
Eric de Bruijn<br />
Ik ben me meer bewust geworden<br />
van mijn stijl van leidinggeven. Een<br />
paar dingen st<strong>aan</strong> bij mij centraal:<br />
vertrouwen en ruimte geven <strong>aan</strong><br />
mensen waarmee je samenwerkt, en<br />
verras elkaar niet.<br />
Met alle opgedane kennis en ervaring,<br />
moet je wel open blijven st<strong>aan</strong><br />
voor vernieuwingen en veranderingen.<br />
Je moet naar jezelf durven<br />
kijken.<br />
Luciën Verhoef<br />
De LAL heeft me voorbeelden<br />
gegeven van mensen die bewust<br />
hun eigen weg hebben gekozen. De<br />
manier waarop Ria Rövekamp zich<br />
presenteerde vond ik sterk. Iemand<br />
die een mening heeft en dat verder<br />
wil vertellen.<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
Ik heb nu een andere kijk op mijn<br />
leiderschap. Ik ben een tijd lang in<br />
een directieve manier van leidinggeven<br />
blijven hangen. De reden<br />
hiervan wijt ik zelf <strong>aan</strong> het feit dat ik<br />
als één van de jongste docenten uit<br />
het team, destijds als leidinggevende<br />
<strong>aan</strong> de slag ben geg<strong>aan</strong>. Binnen<br />
hetzelfde team waar ik als docent<br />
was begonnen en in een periode dat<br />
het erg onrustig was op de school.<br />
Nu wil ik me ontwikkelen naar een<br />
leider, die stuurt op een team dat<br />
zelf actief is. Ik ben begeleidend<br />
geworden, ik luister, analyseer en<br />
geef dan pas antwoorden. Ik gedraag<br />
me bewust op een bepaalde manier.<br />
Ik ervaar dit als een positieve ontwikkeling,<br />
een positief proces, dat<br />
onder andere <strong>aan</strong>gewakkerd is door<br />
de LAL bijeenkomsten.<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
Leiderschap<br />
9/01<br />
Ria Rövekamp –<br />
schoolleider RSG<br />
Enkhuizen<br />
Literatuurstudie:<br />
excellente scholen<br />
verdienen excellente<br />
schoolleiders<br />
Van oudsher ben ik meer als<br />
bedrijfsvoerder opgegroeid. B.v. 12<br />
jaar geleden was collegiale consultatie<br />
nog een traject dat mensen veel te<br />
ver vonden g<strong>aan</strong>.<br />
Ik vind dat leidinggevenden van nu<br />
meer gecoached zouden moeten<br />
worden om de goede dingen te doen<br />
en zich minder moeten laten leiden<br />
door de hectiek van de dag. Je moet<br />
je niet met alles willen bemoeien.<br />
Geef vertrouwen <strong>aan</strong> de mensen die<br />
het werk doen, meestal komt dat<br />
goed.<br />
Ad van der Haven<br />
Dat je in een groepsverband zit met<br />
mensen die elkaar kennen en vooruit<br />
willen, is heel plezierig.<br />
De films bijvoorbeeld, die mensen<br />
hadden meegenomen inspireerden<br />
me. Je ziet wat anderen boeit en de<br />
reflectie daarop vind ik interessant.<br />
Ton Schuller<br />
De LAL cursus was een prettig<br />
uitstapje uit de school in een hele<br />
andere setting met inspirerende bijeenkomsten.<br />
Ik herkende mezelf in<br />
de passie en gedrevenheid waarmee<br />
ze werden geleid.<br />
Vooral de bijeenkomst waarin we<br />
filmpjes van elkaar gingen bekijken<br />
in een bioscoopzaal, vond ik erg<br />
inspirerend. De beelden en muziek<br />
hebben op mij heel veel <strong>aan</strong>trekkingskracht,<br />
ze trekken je weg van<br />
de dagelijkse operationele gang van<br />
zaken. Dat zorgt voor verdieping.<br />
Harald van Vugt<br />
8
“All systems go” volgens Fullan (2010)<br />
» 95% van alle kinderen in staat om redeneringen en problemen op<br />
te lossen<br />
» Stel een beperkt <strong>aan</strong>tal prioriteiten en voer deze ‘exceedingly<br />
well’ uit<br />
» Zorg voor een continue focus en wijk daar niet van af<br />
» ‘Collective capacity’ iedereen is betrokken<br />
» Nauwkeurige strategieën<br />
» Duidelijke verbinding met ouders en de gemeenschap<br />
» Open en transparante communicatie<br />
» ‘Esprit de Corps’ : trots op werk en binding met gemeenschap<br />
De vijf tentstokken van Zenger en Folkman (2009)<br />
» Character<br />
» Focus on Results<br />
» Personal Capability<br />
» Leading Change<br />
» Interpersonal skills<br />
De weg naar excellentie volgens Ria Rövekamp<br />
» Investeer in een hoge kwaliteit van leiderschap<br />
» Zorg voor een open, transparante en <strong>leren</strong>de cultuur<br />
» Zorg voor een kwalitatief sterk team van schoolleiders<br />
» Het proces naar excellentie is een complexe en duurzame veran-<br />
dering<br />
9
Wenneker<br />
Cinema<br />
Schiedam<br />
Leiderschap<br />
9/01<br />
LEVEL 5 LEADERSHIP<br />
DISCIPLINED PEOPLE<br />
BUILDUP...<br />
FIRST WHO...THAN WHAT<br />
enthousiasme<br />
enthou<br />
creëren<br />
samenhang<br />
nieuwe kennis<br />
morele doelen<br />
verbeteren<br />
relaties<br />
energie<br />
begrijpen<br />
verandering<br />
extern<br />
commitment<br />
intern<br />
resultaten<br />
betrokkenheid<br />
trots<br />
bekwaamheid<br />
voldoening<br />
hoop<br />
leiders medewerkers resultaten<br />
10
Centrale<br />
Bibliotheek-<br />
Rotterdam<br />
Visie, strategie<br />
& onderwijs<br />
6/02<br />
Henk Sissing –<br />
onderwijsadviseur<br />
en oud medewerker<br />
OCW<br />
Henk Sissing nam ons een<br />
hele ochtend mee in de<br />
werkwijze op het ministerie<br />
van onderwijs; hoe<br />
ontstaat de kennisagenda<br />
van Nederland – hoe wordt<br />
het regeerakkoord Bruggen<br />
Sl<strong>aan</strong> 2012 vertaald naar<br />
beleid.<br />
De ochtend midden in de<br />
Centrale Bibliotheek van<br />
Rotterdam was een kennismaking<br />
met onze beleidsbepalers<br />
en vol anekdotes<br />
van een liefhebber. Henk<br />
Sissing roemde de betrokkenheid<br />
en kundigheid<br />
van de ambtenaren op<br />
het ministerie waar hij zelf<br />
werkte.<br />
In zijn presentatie en de<br />
documentatie achteraf<br />
(Het huis, haar bewoners,<br />
hun werk en de beïnvloeding<br />
daarvan) wordt een<br />
beeld zichtbaar van de wijze<br />
waarop ons onderwijs<br />
wordt gestuurd, ontwikkeld<br />
en bewaakt. Het ministerie<br />
van OCW – vanuit het<br />
beeld dat Sissing schetst -<br />
is breed vertakt, strak gereguleerd<br />
en doordrenkt van<br />
praktische handwerking,<br />
idealisme en reële politiek.<br />
12<br />
‘Bruggen sl<strong>aan</strong>’<br />
Regeerakkoord VVD - PvdA<br />
29 oktober 2012<br />
VI. Van goed naar excellent<br />
onderwijs<br />
Onderwijs en wetenschap<br />
in Nederland zijn van hoog<br />
niveau, maar onze ambitie<br />
reikt verder: wij willen tot<br />
de top vijf van de wereld<br />
g<strong>aan</strong> horen. De kwaliteit<br />
van de man of vrouw voor<br />
de klas of in de collegezaal<br />
is daarbij van doorslaggevende<br />
betekenis. En die<br />
kwaliteit staat of valt met<br />
opleiding en selectie van<br />
leraren en van directeuren<br />
en bestuurders die hun<br />
medewerkers stimu<strong>leren</strong>,<br />
belonen en zo nodig sanctioneren.<br />
Dit zijn de mannen<br />
en vrouwen van wie<br />
we het moeten hebben: in<br />
hen willen we investeren.<br />
Zo kan onderwijs het beste<br />
uit kinderen en studenten<br />
halen.<br />
Het belang van goed geïnformeerd<br />
zijn over wettelijke verplichtingen of<br />
de actuele stand van onderwijstijd,<br />
het taal- en rekenbeleid ben ik g<strong>aan</strong><br />
inzien. Met die kennis weet je wat<br />
binnen je werkzaamheden speelt, en<br />
daarmee kan ik beter stelling nemen<br />
als dat nodig is.<br />
Gerard van Bussel<br />
Missie OCW<br />
»»<br />
Iedereen volgt goed<br />
onderwijs<br />
»»<br />
Iedereen bereidt zich<br />
voor op zelfstandigheid<br />
en verantwoordelijkheid<br />
»»<br />
Iedereen kan cultuur<br />
beleven<br />
»»<br />
Leraren, kunstenaars en<br />
wetenschappers kunnen<br />
hun werk doen<br />
Hoe de processen lopen op het ministerie,<br />
waarop onderwijsbeleid wordt<br />
vormgegeven. Ik was verbaasd dat<br />
achter een bureau zo veel zaken binnen<br />
het onderwijs worden bepaald.<br />
Het is ook wel vergelijkbaar met mijn<br />
eigen school. Daar heb ik ook beperkte<br />
invloed op, omdat er bovenschools<br />
veel wordt bepaald.<br />
Peter van Gestel<br />
“Ik vind dat je een mening moet hebben<br />
over onderwijs.” Dat vond ik een<br />
hele goede uitspraak in de LAL.<br />
Harald van Vugt
4<br />
Voor mijn eigen ontwikkeling wil ik me<br />
met name op visie / strategie / leiderschap<br />
richten; door inspirerende sprekers te<br />
beluisteren, reflectie op mijn functioneren<br />
te vragen en intervisie op andere<br />
scholen. Ik zit nu in een fase dat ik ook<br />
wel uitkijk naar verandering, een andere<br />
werkplek, wellicht naar een mbo. Dat lijkt<br />
mij wel een uitdaging; om heel scherp te<br />
moeten zijn!<br />
Eric de Bruijn<br />
13
Buiten-<br />
schuur-<br />
Ottoland<br />
Het effect dat geld heeft op de vorming van een<br />
ambitie en het leidinggeven in een school is meer<br />
dan een gegeven dat rond 1 oktober een feit is.<br />
Financiën,<br />
Formatie &<br />
HRM<br />
20/03<br />
Edwin Zimmerman –<br />
Unitdirecteur<br />
Wellantcollege<br />
Erik Laban –<br />
Unitdirecteur<br />
Wellantcollege<br />
Budgetteringssystemantiek en Formatiebeleid<br />
Wellantcollege<br />
Over de verdeling van middelen en inzet<br />
van formatie in onderwijs en ondersteuning<br />
Personeel<br />
Hoe verloopt het budgetteringsproces?<br />
» Kaderbrief & plannen<br />
» Inkomsten Rijk<br />
» Prognoses<br />
» Regionalisering<br />
» Onderlinge afstemming - budgetronde<br />
Hoe spreiden we de risico’s?<br />
» In tijd<br />
» Via mensen<br />
» Per school c.q. regio<br />
Beleidsvorming<br />
en Visie<br />
Leiderschap en Management<br />
dd<br />
id<br />
M d<br />
Mi<br />
Vo<br />
V<br />
orzieningen<br />
Voorzieningen<br />
Vo<br />
en<br />
Middelen Hoe maken we beleid op formatie?<br />
» Loonkosten & Salarismix<br />
» Flexibele schil<br />
» Afdracht% & Ondersteuning<br />
» Over-formatie<br />
» Meerjaren-formatieplanning<br />
De bijeenkomsten met<br />
Hans Jansen, en met<br />
Eric Laban en Edwin<br />
Zimmerman vond ik<br />
de interessantste. Dat<br />
zij zich zo openlijk<br />
presenteerden, iets van<br />
zichzelf lieten zien, heb<br />
ik gewaardeerd.<br />
Eric de Bruijn<br />
Deze bijeenkomst vond<br />
ik verhelderend. Het gaf<br />
mij meer inzicht.<br />
Fransje Sprenger<br />
14
5e5<br />
In de gehele cursus heb ik kennis opged<strong>aan</strong><br />
en overzicht gekregen over mijn rol<br />
als leidinggevende.<br />
De centrale vraag in de eerste bijeenkomst<br />
was of het lukt om leiding te geven zoals<br />
je dat wil, in je eigen organisatie. Daarbij<br />
was het INK-model leidend. Ik dacht: dat<br />
lukt mij wel! Maar g<strong>aan</strong>deweg bleek dat<br />
niet zo te zijn.<br />
Als iedereen het maar naar zijn en haar<br />
zin heeft en kan werken; daar waren<br />
mensen blij mee. Ik was feitelijk te veel<br />
inspanningsgericht bezig en vond dat ik<br />
meer moest sturen op de uitkomsten. Dus<br />
dat ben ik g<strong>aan</strong> doen!<br />
Concreet ben ik bijvoorbeeld met rekenen<br />
taalbeleid <strong>aan</strong> de gang geg<strong>aan</strong>, waarbij<br />
van Processen5Management Processen<br />
primaire en secundaire<br />
secundaire5O<br />
5primaire<br />
5ie<br />
Organisatie<br />
5Or<br />
5rg<br />
5ga<br />
5an<br />
5is<br />
5ni<br />
5sa<br />
5ti<br />
5at<br />
Naam: Thijs Vermeulen<br />
Leeftijd: 34 jaar<br />
Ervaring: 3 jaar leidinggevende<br />
Waardering door de Maatschappij<br />
Waardering door Personeel<br />
Waardering door Klanten / Leveranciers<br />
pij<br />
Leren en Verbeteren<br />
i<br />
ik me op het einde van het proces ben g<strong>aan</strong><br />
richten. Wat levert het nieuwe beleid op en<br />
wat moet er in de organisatie gebeuren om<br />
dat verder te verbeteren.<br />
Om het overzicht over wat er zich afspeelt<br />
in de school te behouden, zijn we g<strong>aan</strong><br />
organiseren dat ik daar tijd voor kreeg. Als<br />
je dat niet organiseert dan loop je achter<br />
de feiten <strong>aan</strong>.<br />
Ander belangrijk aspect in mijn ontwikkeling<br />
is dat ik vertrouwen <strong>aan</strong> mensen ben<br />
g<strong>aan</strong> geven. Daardoor voelen meer mensen<br />
zich verantwoordelijk voor hun taak en heb<br />
ik meer tijd voor mijn taak, het behouden<br />
van overzicht.<br />
Tijdens de vijfde bijeenkomst zei Erik<br />
Laban: Doe vooral wat je zelf goed lijkt. Dat<br />
is me bijgebleven. Op je school moet je<br />
keuzes maken die passen binnen het kader,<br />
maar ook die passen in en bij jouw school.<br />
Resultaten<br />
15
6<br />
Uit: De basis meester – Onderwijsklimaat en basisvaardigheden – SCP<br />
september 2011<br />
Nino-<br />
Noorder<br />
eiland<br />
………[participants] .. did not find it easy to define<br />
‘educational quality’. Some felt that such a<br />
definition is not possible. Many participants felt<br />
that defining educational quality is a subjective<br />
question that is dependant on the time and the<br />
political climate.<br />
verandermanagement<br />
17/04<br />
Blauwe mappen<br />
Of waarom<br />
verandermanagement<br />
de hoogste graad van<br />
leiderschap is.<br />
Educational change<br />
involves two main<br />
aspects:<br />
» What changes to implement?<br />
(This emerges<br />
from a clear theory of<br />
education)<br />
» How to mplement<br />
them? (This can emerge<br />
from a clear theory of<br />
change)<br />
Mijn motivatie om van vestiging te wisselen,<br />
komt met name vanuit mijn interesse in veranderen.<br />
Bij mijn start in Klaaswaal werd het<br />
Opbrengstgericht Werken ingevoerd. Aanvankelijk<br />
ging ik te snel van start en heb best wel<br />
moeten bijstellen. Ik werk graag projectmatig,<br />
met een focus op het einddoel en daarom<br />
bevalt het me hier erg.<br />
Ik heb geleerd om in te schatten hoe je stapsgewijs<br />
zo’n plan in de school kunt brengen<br />
Als persoon wil Van Gestel alles zelf doen.<br />
Maar om een plan bij mensen tussen de oren<br />
te laten komen, moet je het anders <strong>aan</strong>pakken.<br />
Om mensen voor de kar te krijgen, laat ik ze<br />
nu veel meer zelf doen, en voer ik regelmatig<br />
gesprekken met hen hoe het ervoor staat.<br />
Mijn gedrag is minder directief geworden, ik<br />
laat meer gebeuren en geef vertrouwen <strong>aan</strong><br />
mensen.<br />
Peter van Gestel<br />
Arie van Erkel<br />
T N M E<br />
16
Fullan’s caution #1<br />
» Change may not mean<br />
progress<br />
“Change is a process<br />
not an event”<br />
Real Change involves:<br />
» a change in conceptions<br />
and<br />
» a change in role behavior<br />
The hardest thing to<br />
change is one’s beliefs<br />
A Fact of Life<br />
» Change rarely happens<br />
in a traditional environment<br />
where the<br />
actors are closed to the<br />
emotional realities of<br />
change we mentioned<br />
earlier. That environment<br />
is ‘closed’ to<br />
innovation.<br />
M F<br />
C<br />
17
Paviljoen<br />
De Posbank<br />
– De Steeg<br />
In gesprek;<br />
reflectie en<br />
het vervolg<br />
29/05<br />
gelatenheid waarin de een<br />
zijn functie nam en het<br />
ongemak waarmee de ander<br />
worstelde, zaten naast<br />
elkaar. En de ambitie van<br />
teamleider A was de angst<br />
van teamleider B.<br />
De dynamiek van een<br />
schooljaar was goed zichtbaar<br />
op 29 mei 2013. We<br />
waren precies 9 m<strong>aan</strong>den<br />
onderweg met de scholing<br />
en zaten er in de kelder<br />
van het theepaviljoen boven<br />
op de<br />
Posbank als een andere<br />
groep. Niet met 15 maar<br />
met 13 schoolleiders waarvan<br />
een al werkte op een<br />
andere school.<br />
In de bijeenkomsten werd<br />
vaak gesproken over het<br />
effect op jou als teamleider<br />
in de transitie van uitvoerend<br />
naar tactisch niveau.<br />
Met de armen wijd werd<br />
de uitgetrokken en gevoelde<br />
verantwoordelijkheid<br />
gesymboliseerd. Welk<br />
ander gedrag past daar bij,<br />
wat moet je daarin ontwikkelen,<br />
en wil en durf ik<br />
dat? In deze reflectie viel<br />
mij de grote diversiteit op<br />
tussen de teamleiders; de<br />
De grootste winst zit in de<br />
wens tot een vervolg; deze<br />
schoolleiders willen samen<br />
verder <strong>leren</strong> binnen de<br />
georganiseerde reflectie.<br />
18
Door te analyseren en te verklaren<br />
waarom zaken op een bepaalde wijze<br />
werken, kun je richting geven <strong>aan</strong><br />
onderwijs. Ik probeer een voorbeeld<br />
te zijn in het scheiden van feiten en<br />
emoties. Daar voer ik het gesprek<br />
over met mensen.<br />
Ton Schuller<br />
Door mijn nieuwe functie als<br />
eindverantwoordelijke op een<br />
praktijkschool, halverwege de LAL,<br />
ben ik een andere rol spelen. Ik<br />
heb afstand moeten nemen van de<br />
dagelijkse gang van zaken, om niet<br />
te diep in de materie te g<strong>aan</strong> zitten.<br />
De teamleiders ben ik g<strong>aan</strong> coachen.<br />
Ik ben van mening dat je regelmatig<br />
van een afstand moet bezien hoe<br />
het in de school gaat. Ik heb nu tijd<br />
om naar de visie te kijken en nieuwe<br />
dingen te ontdekken.<br />
Zelf heb ik als leidinggevende vaak<br />
mijn hoofd moeten stoten, om te<br />
worden wie ik nu ben. En van elke<br />
leidinggevende waarmee ik heb gewerkt,<br />
heb ik wel wat overgenomen.<br />
Luciën Verhoef<br />
Aankomend jaar wil ik nog meer<br />
<strong>leren</strong> hoe ik moet sturen en mijn<br />
invloed kan gebruiken. Daarvoor<br />
heb ik een persoon nodig die me op<br />
mijn positie houdt, en zorgt dat ik<br />
me focus op mijn taak. Ik wil ervoor<br />
waken in mijn valkuil te stappen<br />
door allerlei zaken uit te voeren en<br />
me te laten leiden door de w<strong>aan</strong> van<br />
de dag.<br />
Thijs Vermeulen<br />
Door de cursus heb ik een bredere<br />
blik gekregen op het onderwijs.<br />
Hiervoor was ik heel uitvoerend.<br />
Maar nu wil ik me veel strategischer<br />
op kunnen stellen. Mailtjes van de<br />
VO-Raad zag ik eerder wel langs<br />
komen, maar nu lees ik ze. De mensen<br />
die over hun expertise kwamen<br />
praten, hebben me geïnspireerd en<br />
gemotiveerd verder te g<strong>aan</strong> in mijn<br />
ontwikkeling. Misschien ga ik een<br />
vervolgopleiding doen en / of op<br />
andere plekken in het onderwijs<br />
kijken. Dat heb ik ook al met mijn<br />
leidinggevende besproken.<br />
Willeke de Rouw<br />
Henk Sissing vond ik heel inspirerend.<br />
Het raakte <strong>aan</strong> mijn studietijd<br />
onderwijskunde. Daar zou ik meer<br />
mee bezig willen zijn: onderwijsinhoud.<br />
In Ottoland hebben we wel schooleigen<br />
innovaties, zoals op het gebied<br />
van competentie ontwikkeling van<br />
leerlingen. We hebben een eigen<br />
werkwijze ontwikkeld: onder meer<br />
de wijze van begeleiden van leerlingen<br />
en hoe de leerling <strong>aan</strong> hun<br />
competenties kunnen werken.<br />
Fransje Sprenger<br />
Voorheen was ik niet zo bezig hoe<br />
ik docenten <strong>aan</strong>stuurde. Maar nu<br />
bedenk ik vooraf hoe ik bijvoorbeeld<br />
ga sturen op de rendementen. Hoe<br />
ik mijn docenten meekrijg door in<br />
gesprek te g<strong>aan</strong>? Waarbij ik zelf<br />
een mening c.q. visie heb die ik kan<br />
beargumenteren.<br />
Willeke de Rouw<br />
19
B O E K E N<br />
B O E K E N<br />
B O E K E N<br />
B O E K E N<br />
Gerald Morssinkhof: Gedraag je!<br />
Effectief beïnvloeden van gedrag op<br />
de werkvloer<br />
Goed boek.<br />
Peter van Gestel<br />
B O E K E N<br />
B O E K E N<br />
Alex van Emst: <strong>Leidinggeven</strong><br />
<strong>aan</strong> onderwijsorganisaties<br />
Lang geleden was ik als scheikunde<br />
docent bezig met nieuwe<br />
methodes ontwikkelen die waren<br />
gebaseerd op zelfwerkzaamheid.<br />
Je begeleidde dan groepjes en was<br />
heel leerlinggericht. Toen Wellant<br />
mee ging in het natuurlijk <strong>leren</strong><br />
zag in <strong>aan</strong>knopingspunten. Ik<br />
vind het nog steeds (voor een bepaalde<br />
groep leerlingen) een goed<br />
systeem, maar de randvoorwaarden<br />
deugden niet en daardoor<br />
liep het vast. Als leider moet je<br />
in zo’n proces weerstand goed<br />
kunnen inschatten en er mee om<br />
kunnen g<strong>aan</strong>.<br />
Ad van der Haven<br />
Daniel Kahnema: Het feilbaar<br />
denken<br />
Ik ben erg geïnteresseerd in gedrag,<br />
ook het fysiologische. Hoe functioneren<br />
hersenen? Ik ben een gedragsbioloog,<br />
observeer veel en breng zodanig<br />
ook structuur en ordening <strong>aan</strong> binnen<br />
mijn werk. Het is mijn drijfveer van<br />
waaruit ik leiding geef.<br />
Ton Schuller<br />
Deepak Malhotra: Ik heb jouw kaas<br />
gepikt<br />
Grappig verhaal over iemand die<br />
anders durft te denken.<br />
Annemiek Brinkman<br />
Goldrath: Het doel<br />
Vertaalde bestseller is het. Het is<br />
een slecht geschreven roman en het<br />
lag er veel te dik bovenop dat er een<br />
managementstrategie in verweven zit.<br />
Het was be<strong>leren</strong>d en ik voelde me niet<br />
serieus genomen als lezer.<br />
Harald van Vugt<br />
Bech: Teammanagement<br />
Meer een handboek voor de verschillende<br />
momenten waar je als leidinggevende<br />
tegen <strong>aan</strong> kunt of gaat lopen.<br />
Bijvoorbeeld hoe om te g<strong>aan</strong> met een<br />
cultuurverandering. Of handvatten<br />
hoe om te g<strong>aan</strong> met weerstand of<br />
innovatie. Op zich een leuk boekje om<br />
te lezen. Het is echter geen boek waar<br />
een duidelijke visie in uitgelegd wordt.<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
Keijser en Van der Vat: Drijfveren<br />
in de praktijk<br />
Ik heb door dit boek kennis opged<strong>aan</strong><br />
hoe je verschillende manieren van<br />
communicatie kunt toepassen. Bijvoorbeeld<br />
hoe je iemand motiveert. Ik<br />
gebruik dit ook in de praktijk.<br />
Thijs Vermeulen<br />
Einstein en de kunst van het zeilen –<br />
Anne de Graaf en Klaas Kunst<br />
Willeke de Rouw<br />
AANRADERS<br />
Stephen Covey: De zeven eigenschappen<br />
van effectief leiderschap<br />
Er zijn me een <strong>aan</strong>tal dingen bijgebleven:<br />
Je moet je verplaatsen in<br />
wat mensen drijft anders haal je het<br />
resultaat niet, en je moet bij jezelf blijven.<br />
Als ik niet in mezelf geloof, hoe<br />
kunnen anderen dan in mij geloven.<br />
Ik herkende heel veel van mezelf<br />
in dit boek. Dit wil ik steeds weer<br />
doorlezen.<br />
Gerard van Bussel<br />
Ik heb niet echt iets concreets uit het<br />
boek gehaald. Maar het zet je <strong>aan</strong> het<br />
denken.<br />
Arie van Erkel<br />
Mathieu Weggeman: <strong>Leidinggeven</strong><br />
<strong>aan</strong> professionals niet doen<br />
Dit boek past goed bij mij. Dit vind<br />
ik een leuk, spannend boek. Als je<br />
mensen in de goede modus zet, zorgt<br />
voor intrinsieke motivatie, dan hoef je<br />
niet de hele dag te sturen. En Weggemans<br />
heeft ook de mening dat je met<br />
je kantoor dicht bij de werkvloer moet<br />
blijven om te kunnen horen wat iedereen<br />
vindt. Daar ben ik het mee eens.<br />
Eric de Bruijn<br />
Fullan: Leiderschap in een cultuur<br />
van verandering<br />
Geeft mij een goed inzicht in<br />
dynamische organisatie waar wij als<br />
leidinggevende in werken. Hoe om<br />
te g<strong>aan</strong> met die dynamiek, waarin<br />
ook veranderingen <strong>aan</strong> de orde zijn.<br />
Daarbij heb ik ook inzicht gekregen<br />
wat mijn rol als leidinggevende<br />
zou moeten zijn, of juist hoe niet te<br />
handelen. Hoe haal je het grootste<br />
rendement uit je medewerkers in al<br />
die veranderingsprocessen.<br />
Via de studie bij CBE, heb ik de<br />
mogelijkheid gehad Michael Fullan<br />
in levende lijve te mogen ontmoeten<br />
en een lezing bij te wonen. Bijzondere<br />
ervaring.<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
Remco Claassen – IK / WIJ<br />
Blijf dicht bij jezelf als persoon en als<br />
leidinggevende. Goed en motiverend<br />
boek.<br />
20<br />
Willeke de Rouw
F I L M S<br />
About Apple – Steve Jobs at P&B<br />
Drijfveren van de mens langs kleuren<br />
– Quintens<br />
Waarden & Drijfveren – Brink<br />
Thijs Vermeulen<br />
Leadership – interview met<br />
Desmond Tutu<br />
Ad van der Haven<br />
Onderwijs vraagt leiderschap – Both<br />
& de Bruijn<br />
Peter van Gestel<br />
First why and then trust – Simon<br />
Sinek ( 2011 TED Maastricht)<br />
Ton Schuller<br />
Effectief leiderschap – Remco<br />
Claassen<br />
Willeke de Rouw<br />
Over leiderschap – Johan Cruijff<br />
Arie van Erkel<br />
Golden Circle Principle – Simon<br />
Sinek (2010-TED Washington)<br />
Harald van Vugt<br />
Coachend Leiderschap - animatie<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
Authentiek Leiderschap – Ruud<br />
Veltenaar<br />
Gerard van Bussel<br />
Leiderschapstraining - “paard als<br />
spiegel”<br />
Luciën Verhoef<br />
Situational Leadership – Scott en<br />
Ken Blanchard<br />
Kees Snoek<br />
21
Uit: Aan de heren Rutte en Samson – door Jan van Venrooij – teamleider Rotterdam (november 2012)<br />
Zoals u waarschijnlijk weet is het de overheid sinds Van der Palm (1801) en Van den Ende (1806) niet<br />
meer gelukt te komen tot een constructieve onderwijspolitiek. Pogingen daartoe werden al in hun tijd<br />
Gerard van Bussel<br />
ondermijnd. [….]<br />
Het onderwijs bleef zitten met soms praktisch onuitvoerbare<br />
compromissen.<br />
Wat ik maar zeggen wil Mark en Diederik, sinds de 19e<br />
eeuw blijven de onderwerpen eender.” [….]<br />
De overheid stelt zich opnieuw op als opponent<br />
van het onderwijs. De schoolboeken worden weer<br />
verwezen naar het Burgerlijk Wetboek (onderhoudsplicht<br />
van de ouders). En met het afschaffen<br />
Lucien Schoonwater<br />
van de verplichte maatschappelijke stage volgt<br />
Arie van Erkel<br />
het regeerakkoord geheel de negentiende-eeuwse<br />
traditie nu de geloofspar-<br />
Thijs Vermeulen<br />
tijen niet meer meedoen in de macht.<br />
Eric de Bruijn<br />
[….]<br />
Het is de vraag of het onderwijs de<br />
Eric de Bruijn<br />
ambitie van excellent onderwijs zal<br />
kunnen realiseren met dit regeerakkoord.<br />
Stop nu eens met steeds<br />
maar meer van hetzelfde traditionele<br />
beleid waarin het onderwijs speelbal<br />
is van de politiek en stap over naar een<br />
Willeke de Rouw<br />
Bianca Krauwel - Vleugel<br />
constructieve onderwijspolitiek.<br />
Jan van Venrooij is gestart met de scholing<br />
maar moest vanwege gezondheidsproblemen<br />
in december 2012 zijn functie als<br />
teamleider in Rotterdam beëindigen. Daarmee<br />
stopte ook zijn deelname <strong>aan</strong> de LAL.<br />
Essay; Werkdruk onderwijs niet te hoog<br />
voor de ware professional – Harald van<br />
Vugt – teamleider Mavo Stek (feb.2013)<br />
[……..]<br />
Maar meer dan 60% voldoet nog niet <strong>aan</strong> dit<br />
ideaalplaatje [van de competente onderwijzer]<br />
Met name deze laatste groep [60%] moet<br />
dus regelmatig in lessituaties bovengemiddelde<br />
inspanningen leveren om <strong>aan</strong> de kwaliteitsstandaard<br />
te voldoen. Met gevolgen voor<br />
de ervaren werkdruk. […..]<br />
De kwaliteit van de onderwijzer voor de klas is<br />
bepalend voor de mate van werkdrukbeleving.<br />
Wie het zwaar heeft voor de klas zal<br />
hoge werkdruk voelen.<br />
Het stemt hoopvol dat juist nu in de kwaliteit van<br />
docenten geïnvesteerd wordt. Natuurlijk vraagt hoge<br />
werkdruk op de werkvloer van schoolleiders een goede<br />
monitoring van individuele verschillen tussen werknemers.<br />
Essay<br />
22
Het vraagt om de juiste focus met hooguit een of twee speerpunten voor de organisatie, om strakke<br />
planning zonder koerswijzigingen, om veel ruimte voor individuele coaching en vanuit overheidswege een<br />
evenwichtiger spreiding van vakantieweken om piekbelasting te voorkomen. Maar voor de ware professional<br />
zal het niet meer zijn dan het vergroten van zijn reeds best<strong>aan</strong>de comfortzone.<br />
Ton Schuller<br />
Ad van der Haven<br />
Fransje Sprenger<br />
Kees Snoek<br />
Luciën Verhoef<br />
s<br />
Annemiek Brinkman<br />
Uit: Geachte informateur – Fransje Sprenger –<br />
teamleider Ottoland (november 2012)<br />
[……]<br />
Er van uitg<strong>aan</strong>de dit doel momenteel nog<br />
steeds de wens is zou ik u willen oproepen<br />
voorzichtig te zijn met bezuinigingen op de<br />
onderwijsbegroting. [….]<br />
Daarnaast is ons onderwijsstelsel als het<br />
gaat om rendementen er op gericht om<br />
Harald van Vugt het cognitief hoogst haalbare uit kinderen<br />
te halen. Het stelsel gaat hierin<br />
voorbij <strong>aan</strong> wat het kind wil en waar het<br />
kind gelukkig van wordt. Een slimme<br />
doener, heeft pech. Hij zal in het VO<br />
een onderwijsniveau moeten doorlopen<br />
wat bij zijn cognitieve capaciteiten past.<br />
Aan de uitdaging die zo’n kind zoekt op het<br />
gebied van praktische vaardigheden wordt<br />
voorbij geg<strong>aan</strong>.<br />
[……..] Bevoegdheid (diploma lerarenopleiding)<br />
is geen garantie voor kwaliteit.<br />
Gekeken zou moeten worden naar de<br />
bekwaamheid van mensen en een nascholingsverplichting<br />
hier is de garantie beter<br />
te vinden.<br />
Essay: Leonie en de wandeletappe – Kees<br />
Snoek – teamleider Ottoland<br />
Voorbereidingen liggen al weken op mijn<br />
bureau: ‘Een essay schrijven; hoe doe je<br />
dat?’, recente artikelen uit Volkskrant.<br />
Laatste boeken die ik gelezen heb: ‘De<br />
bescheiden leider’, en voor de 2e keer, ‘De<br />
kracht van bezieling’. Over drijfveren van<br />
individuen en organisaties. Vooral dat boek<br />
blijft bij mij binnen handbereik. Vragen<br />
als ‘waar doe ik het voor?’ en ‘doe ik<br />
datgene waar ik met hart en ziel achter<br />
sta?’ houden mij dagelijks bezig.<br />
Het wordt dus geen essay. Dit persoonlijke artikel voldoet<br />
immers niet <strong>aan</strong> de 10 stappen waar een <strong>aan</strong> essay <strong>aan</strong> moet<br />
voldoen. Ik heb ook geen onderzoek ged<strong>aan</strong>, geen stelling en<br />
dus ook geen antwoord op de stelling. Meer een column?<br />
23
In nagesprek<br />
De regiodirectie van Wellantcollege- Maaslant bestond in mei 2012 uit vier regiodirecteuren<br />
voor 10 scholen. In juni van dat jaar ging men als drietal verder; Gerda Huizinga, Jan van<br />
Heukelum en Hans de Koning.<br />
Lucien Waarom wilden jullie in mei 2012 een traject voor jullie teamleiders?<br />
Gerda We zagen dat er een gat dreigde te ontst<strong>aan</strong> tussen wat zij operationeel allemaal al<br />
deden en tactisch moesten g<strong>aan</strong> doen, omdat wij daar als regiodirecteuren minder tijd<br />
voor zouden krijgen. Wij gingen van 4 naar 3 directeuren.<br />
Hans<br />
En in dat tactische ging het ons om de ontwikkeling van meningsvorming “wat vind ik<br />
ervan”, en de vertaling van gewenste kwaliteit naar de organisatie en inrichting op de<br />
vloer.<br />
Gerda En de onderlinge samenwerking,……. door hun overvolle week zou het mooi zijn als ze<br />
elkaar vanuit portefeuilles zouden kunnen versterken.<br />
Lucien Tijdens de LAL zag ik dat de teamleiders elkaar feedback en advies gaven over het<br />
<strong>aan</strong>spreken van mensen en <strong>aan</strong>pakken van dilemma’s. Daar zag ik zowel een behoefte<br />
als een kwaliteit. Herken je dat?<br />
Hans<br />
De LAL heeft de mensen zeker sterker <strong>aan</strong> elkaar verbonden; men vindt elkaar gemak<br />
kelijk en er zijn teamleiders met een erkende expertise of vaardigheid. Dat is een fijne<br />
meerwaarde…en ook noodzakelijk.<br />
Lucien Alle teamleiders zijn er sterker uitgekomen?<br />
Gerda Ik vind het wisselend. De ene teamleider heeft er meer mee kunnen of willen doen dan<br />
de ander.<br />
Hans<br />
Als groep zijn ze kritischer geworden en geven ze ons beter en eerder <strong>aan</strong> hoe hun positie<br />
ten opzichte van die van ons is en waar de grenzen zijn.<br />
Gerda Inhoudelijk zie ik bij een <strong>aan</strong>tal groei. De onderbouwing en argumenten zijn sterker.<br />
Er is veel meer debat over inhoud en <strong>aan</strong>pak. Ook claimen ze hun rol in de beleidsvorming.<br />
Teamleiders willen <strong>aan</strong> de knoppen zitten. Ook richting stafleden van<br />
Wellantcollege. Dat zien wij regiodirecteuren als positief.<br />
Hans<br />
Het feit dat de groep <strong>aan</strong>geeft dat ze samen willen opereren om de winst te zoeken en<br />
ondersteuning te ervaren en dat wij daarin ook een rol moeten spelen zie ik als grote<br />
winst. En prettig. Ze maken het ons niet gemakkelijker, maar het is wel beter.<br />
Lucien Hoe hebben ze de bijeenkomsten ervaren?<br />
Gerda Inspirerend, ontspannen en positief over de onderlinge sfeer en samenwerking. Soms<br />
miste ik in de terugkoppeling via hen de inhoud: wat heb ik als teamleider nu geleerd.<br />
Ik zag dat overigens wel terug in het voorstel tot een vervolg. Dat verbond het geleerde<br />
vanuit LAL met hun ontwikkeling en perspectief.<br />
Hans Toch overwegend als positief; het gaf hen energie. Er is met name meer inzicht gekomen<br />
in de eigen rol, en de teamleiders hebben toch ook wel keuzes gemaakt lopende<br />
het schooljaar…al weet ik natuurlijk niet welke invloed de LAL-bijeenkomsten daarop<br />
hebben gehad.<br />
Lucien Je hebt geen diploma nodig als schoolleider; wat hebben jullie <strong>aan</strong> leiderschapsscholing<br />
gehad?<br />
Hans Allemaal losse trainingen over bijvoorbeeld algemeen en financieel management.<br />
Gerda Dat geldt voor mij ook. Maar ook verandermanagement en cursussen over onderhandelen.<br />
Hans Bij verschillende bureaus en soms kwam je dan ook terecht bij drijfveren en waarden<br />
profielen.
Change language