Vragen en antwoorden over flexibel werk
factsheet%20onzeker%20werk factsheet%20onzeker%20werk
Vragen en antwoorden over flexibel werk Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging
- Page 2 and 3: 1 Vragen en antwoorden over flexibe
- Page 4: 4 Vragen en antwoorden over flexibe
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong><br />
<strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
Wet<strong>en</strong>schappelijk Bureau voor de Vakbeweging
1<br />
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
Wat is de <strong>flexibel</strong>e schil?<br />
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
Alle arbeidsrelaties behalve vaste contract<strong>en</strong> met vaste ur<strong>en</strong>: tijdelijke contract<strong>en</strong>,<br />
uitz<strong>en</strong>d<strong>werk</strong>, Wat is de <strong>flexibel</strong>e oproepcontract<strong>en</strong>, schil? min-max-contract<strong>en</strong>, zelfstandig<strong>en</strong> zonder personeel (zzp’ers),<br />
Wat zelfstandig<strong>en</strong> Alle arbeidsrelaties is de <strong>flexibel</strong>e met behalve personeel. schil? vaste contract<strong>en</strong> met vaste ur<strong>en</strong>: tijdelijke contract<strong>en</strong>, uitz<strong>en</strong>d<strong>werk</strong>,<br />
Alle oproepcontract<strong>en</strong>, arbeidsrelaties min-max-contract<strong>en</strong>, behalve vaste contract<strong>en</strong> zelfstandig<strong>en</strong> met vaste zonder ur<strong>en</strong>: personeel tijdelijke (zzp’ers), contract<strong>en</strong>, zelfstandig<strong>en</strong> uitz<strong>en</strong>d<strong>werk</strong>, met<br />
oproepcontract<strong>en</strong>, Hoe personeel. is de <strong>flexibel</strong>e min-max-contract<strong>en</strong>, schil sam<strong>en</strong>gesteld? zelfstandig<strong>en</strong> zonder personeel (zzp’ers), zelfstandig<strong>en</strong> met<br />
personeel.<br />
Hoe is de <strong>flexibel</strong>e schil sam<strong>en</strong>gesteld?<br />
De <strong>flexibel</strong>e schil omvatte in 2015 3,2 miljo<strong>en</strong> person<strong>en</strong> (39% van het totale aantal<br />
Hoe De <strong>flexibel</strong>e is de <strong>flexibel</strong>e schil omvatte schil in sam<strong>en</strong>gesteld?<br />
2015 3,2 miljo<strong>en</strong> person<strong>en</strong> (39% van het totale aantal <strong>werk</strong><strong>en</strong>d<strong>en</strong>),<br />
<strong>werk</strong><strong>en</strong>d<strong>en</strong>),<br />
ongeveer gelijk<br />
ongeveer<br />
verdeeld<br />
gelijk<br />
<strong>over</strong> tijdelijke<br />
verdeeld<br />
contract<strong>en</strong>,<br />
<strong>over</strong> tijdelijke<br />
contract<strong>en</strong><br />
contract<strong>en</strong>,<br />
met e<strong>en</strong><br />
contract<strong>en</strong><br />
<strong>flexibel</strong>e<br />
met<br />
arbeidsduur<br />
e<strong>en</strong> <strong>flexibel</strong>e<br />
<strong>en</strong><br />
De <strong>flexibel</strong>e schil omvatte in 2015 3,2 miljo<strong>en</strong> person<strong>en</strong> (39% van het totale aantal <strong>werk</strong><strong>en</strong>d<strong>en</strong>),<br />
arbeidsduur zelfstandig<strong>en</strong>. <strong>en</strong> zelfstandig<strong>en</strong>.<br />
ongeveer gelijk verdeeld <strong>over</strong> tijdelijke contract<strong>en</strong>, contract<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>flexibel</strong>e arbeidsduur <strong>en</strong><br />
zelfstandig<strong>en</strong>.<br />
Hoe sterk is de <strong>flexibel</strong>e schil gegroeid?<br />
Hoe sterk is de <strong>flexibel</strong>e schil gegroeid?<br />
Tuss<strong>en</strong> 2003 <strong>en</strong> 2015 is de <strong>flexibel</strong>e schil met 50% gegroeid, vooral door to<strong>en</strong>ame van ban<strong>en</strong> met<br />
Hoe <strong>flexibel</strong>e sterk arbeidsduur, is de <strong>flexibel</strong>e langdurige schil tijdelijke gegroeid? contract<strong>en</strong> <strong>en</strong> zzp'ers. In dezelfde periode is het aantal<br />
vaste Tuss<strong>en</strong> ban<strong>en</strong> 2003 met 10% <strong>en</strong> 2015 afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. is de <strong>flexibel</strong>e schil met 50% gegroeid, vooral door to<strong>en</strong>ame van ban<strong>en</strong><br />
Tuss<strong>en</strong> 2003 <strong>en</strong> 2015 is de <strong>flexibel</strong>e schil met 50% gegroeid, vooral door to<strong>en</strong>ame van ban<strong>en</strong> met<br />
<strong>flexibel</strong>e met <strong>flexibel</strong>e arbeidsduur, arbeidsduur, langdurige langdurige tijdelijke tijdelijke contract<strong>en</strong> contract<strong>en</strong> zzp'ers. <strong>en</strong> zzp'ers. In dezelfde In dezelfde periode periode is het aantal is het<br />
vaste aantal ban<strong>en</strong> vaste met ban<strong>en</strong> 10% met afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. 10% afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
zelfstandig<strong>en</strong><br />
zelfstandig<strong>en</strong><br />
<strong>flexibel</strong>e arbeidsduur<br />
langdurig tijdelijk<br />
<strong>flexibel</strong>e arbeidsduur<br />
kortdur<strong>en</strong>d tijdelijk<br />
langdurig tijdelijk<br />
kortdur<strong>en</strong>d tijdelijk
Wie <strong>werk</strong><strong>en</strong> <strong>flexibel</strong>?<br />
Wie • <strong>werk</strong><strong>en</strong> Werknemers <strong>flexibel</strong>? met e<strong>en</strong> <strong>flexibel</strong> di<strong>en</strong>stverband zijn relatief vaak jong, studer<strong>en</strong>d, laag<br />
• Werknemers opgeleid, met vrouw e<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong>zaam di<strong>en</strong>stverband in de handel, zijn relatief horeca, vaak vervoer, jong, <strong>over</strong>ige studer<strong>en</strong>d, zakelijke laag opgeleid, di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vrouw cultuur, <strong>en</strong> <strong>werk</strong>zaam sport <strong>en</strong> in recreatie. de handel, horeca, vervoer, <strong>over</strong>ige zakelijke di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultuur, sport <strong>en</strong><br />
recreatie. • Zzp'ers zijn relatief vaak ouder, hoog opgeleid, man <strong>en</strong> <strong>werk</strong>zaam in de landbouw, bouw,<br />
• Zzp'ers specialistische zijn relatief vaak zakelijke ouder, di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> hoog opgeleid, <strong>en</strong> cultuur, man sport <strong>en</strong> <strong>werk</strong>zaam <strong>en</strong> recreatie. in de landbouw, bouw,<br />
specialistische zakelijke di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultuur, sport <strong>en</strong> recreatie.<br />
Vast<br />
Flexibel di<strong>en</strong>stverband<br />
Zelfstandige<br />
18%<br />
1%<br />
7%<br />
21%<br />
15-24<br />
25-34<br />
11%<br />
5%<br />
3%<br />
20%<br />
8%<br />
5%<br />
13%<br />
35-44<br />
43%<br />
28%<br />
45-54<br />
55-64<br />
65+<br />
13%<br />
24%<br />
25%<br />
25%<br />
30%<br />
Waardoor is de <strong>flexibel</strong>e schil zo sterk gegroeid?<br />
Waardoor is de <strong>flexibel</strong>e schil zo sterk gegroeid?<br />
• De groei van de <strong>flexibel</strong>e schil heeft weinig te mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de behoefte aan<br />
flexibiliteit.<br />
• Globalisering • De groei <strong>en</strong> van technologische de <strong>flexibel</strong>e schil ontwikkeling heeft weinig spel<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> slechts met e<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beperkte to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de rol, want behoefte de <strong>flexibel</strong>e aan<br />
schil flexibiliteit. is in Nederland veel sterker gegroeid dan in andere land<strong>en</strong>.<br />
• De • groei Globalisering het gevolg <strong>en</strong> van technologische het strev<strong>en</strong> van ontwikkeling <strong>werk</strong>gevers spel<strong>en</strong> naar kost<strong>en</strong>- slechts <strong>en</strong> e<strong>en</strong> risicoreductie beperkte rol, in want de<br />
combinatie <strong>flexibel</strong>e met schil regels is in <strong>en</strong> Nederland instituties veel die dit sterker mogelijk gegroeid mak<strong>en</strong> dan of in stimuler<strong>en</strong> andere land<strong>en</strong>. (o.a. ontslagrecht,<br />
fiscale • De ondersteuning groei is het gevolg zzp'ers, van loondoorbetaling het strev<strong>en</strong> van bij <strong>werk</strong>gevers ziekte) <strong>en</strong> naar vakbond<strong>en</strong> kost<strong>en</strong>- die <strong>en</strong> niet risicoreductie sterk g<strong>en</strong>oeg<br />
zijn om in combinatie dit te voorkom<strong>en</strong>. met regels <strong>en</strong> instituties die dit mogelijk mak<strong>en</strong> of stimuler<strong>en</strong> (o.a.<br />
ontslagrecht, fiscale ondersteuning zzp'ers, loondoorbetaling bij ziekte) <strong>en</strong> vakbond<strong>en</strong> die<br />
Wat zijn de gevolg<strong>en</strong> van <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong> (t.o.v. vast <strong>werk</strong>)?<br />
Werknemers<br />
niet<br />
met<br />
sterk<br />
e<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>oeg<br />
<strong>flexibel</strong><br />
zijn<br />
contract<br />
om dit<br />
ervar<strong>en</strong>:<br />
te voorkom<strong>en</strong>.<br />
Zzp’ers:<br />
Wat • zijn meer de <strong>werk</strong>onzekerheid<br />
gevolg<strong>en</strong> van <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong> (t.o.v. vast • <strong>werk</strong>)? verschill<strong>en</strong> onderling sterk in inkom<strong>en</strong><br />
• groter risico op <strong>werk</strong>loosheid<br />
• hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> relatief groot risico op<br />
• lagere beloning<br />
armoede<br />
Werknemers met e<strong>en</strong> <strong>flexibel</strong> contract ervar<strong>en</strong>:<br />
meer kans op armoede<br />
• zijn meestal niet verzekerd teg<strong>en</strong><br />
• meer <strong>werk</strong>onzekerheid<br />
• minder p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>opbouw<br />
arbeidsongeschiktheid<br />
• groter risico op <strong>werk</strong>loosheid<br />
slechtere arbeidsomstandighed<strong>en</strong><br />
• bouw<strong>en</strong> vaak ge<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> op<br />
• lagere beloning<br />
meer gezondheidsklacht<strong>en</strong><br />
• nem<strong>en</strong> weinig deel aan scholing<br />
• meer kans op armoede<br />
minder deelname aan scholing<br />
• minder p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>opbouw<br />
De <strong>over</strong>grote • slechtere meerderheid arbeidsomstandighed<strong>en</strong><br />
wil e<strong>en</strong> vast<br />
De meerderheid is tevred<strong>en</strong> met zijn/haar<br />
contract.<br />
• meer gezondheidsklacht<strong>en</strong><br />
autonomie <strong>en</strong> wil ge<strong>en</strong> baan in loondi<strong>en</strong>st.<br />
Voor • <strong>werk</strong>zoek<strong>en</strong>d<strong>en</strong> minder deelname kan e<strong>en</strong> aan <strong>flexibel</strong>e scholing baan<br />
wel e<strong>en</strong> De <strong>over</strong>grote opstap zijn meerderheid naar betaald wil <strong>werk</strong>. e<strong>en</strong> vast contract.<br />
Voor <strong>werk</strong>zoek<strong>en</strong>d<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> <strong>flexibel</strong>e baan wel e<strong>en</strong> opstap zijn naar betaald <strong>werk</strong>.<br />
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
3
4<br />
<strong>Vrag<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong><br />
Zzp’ers:<br />
• verschill<strong>en</strong> onderling sterk in inkom<strong>en</strong><br />
• hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> relatief groot risico op armoede<br />
• zijn meestal niet verzekerd teg<strong>en</strong> arbeidsongeschiktheid<br />
• bouw<strong>en</strong> vaak ge<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> op<br />
• nem<strong>en</strong> weinig deel aan scholing<br />
De meerderheid is tevred<strong>en</strong> met zijn/haar autonomie <strong>en</strong> wil ge<strong>en</strong> baan in loondi<strong>en</strong>st.<br />
Wat zijn kansrijke strategieën t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van onzeker <strong>werk</strong>?<br />
Niet alle <strong>flexibel</strong>e <strong>werk</strong> is slecht, maar wel als het gepaard gaat met (ongew<strong>en</strong>ste) <strong>werk</strong>- <strong>en</strong><br />
inkom<strong>en</strong>sonzekerheid.<br />
E<strong>en</strong> deel van de oplossing moet word<strong>en</strong> gezocht in andere wetgeving: de kost<strong>en</strong>verschill<strong>en</strong><br />
voor de <strong>werk</strong>gever tuss<strong>en</strong> de inzet van vaste kracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>flexibel</strong>e kracht<strong>en</strong> (incl. zzp'ers) moet<br />
zo klein mogelijk zijn.<br />
De strategie van de vakbeweging zou de volg<strong>en</strong>de stapp<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong>:<br />
1. Analyseer waarom bedrijv<strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> van <strong>flexibel</strong> <strong>werk</strong>.<br />
2. Als er e<strong>en</strong> legitieme behoefte is aan flexibiliteit, maak dan afsprak<strong>en</strong> <strong>over</strong> aanvaardbare<br />
vorm<strong>en</strong> van externe flexibiliteit (bv. uitz<strong>en</strong>d<strong>werk</strong> in geval van ‘ziek <strong>en</strong> piek’).<br />
3. Maak het voor <strong>werk</strong>gevers minder gemakkelijk om <strong>flexibel</strong> personeel in te zett<strong>en</strong>,<br />
bijvoorbeeld door afsprak<strong>en</strong> <strong>over</strong> onder welke voorwaard<strong>en</strong> de inzet van <strong>flexibel</strong><br />
personeel aanvaardbaar is.<br />
3. Om te voorkom<strong>en</strong> dat <strong>werk</strong>gevers prober<strong>en</strong> met de inzet van <strong>flexibel</strong> personeel<br />
kost<strong>en</strong> te verminder<strong>en</strong>, moet onzeker <strong>werk</strong> duurder word<strong>en</strong>, onder andere via<br />
ket<strong>en</strong>aansprakelijkheid <strong>en</strong> door de <strong>werk</strong>ingssfeer van de cao te vergrot<strong>en</strong>.
Change language