Netherlands Yearbook - 1851_ocr

oi;ige~even koeP.o~-inentingen geen d~rde. beloopt der geboorten , terwijl
m andere dit getal voor sommige pren een veel hooger cijfer
dan dat der geboorten zou hebben opgeleverd. Hierbij komt nog
dat de opgaven, voorkomende in de jaarlijksche provinciale verslagen
der Gedeputeer~e Staten soms van die der provinciale Commissien
van geneeskundig onderz;oek en toevoorzigt aanmerkelijk verschillen.
I·
GENEESKUNDIGE DIENST.
De .iaarlijksche verslagen van de derti:n provinciale Comroissien
van geneeskundig onde~o~k en toevoorz1gt leveren" de voorna~ms~e
bouwstoffen voor de statistiek der geneeskunde. Wij hebben mt die
verslagen getrokken den staat aanduiden~e het getal geneeskunst·
oefenaren in ons Vaderland op I JanuariJ I 850. .
Bij het vervaardigen van dien staat is zorgvuldig verroed~n '·· d.1e
personen , welke twee of meer takken der geneeskun~e gehjkl1Jd1g
uitoefenen twee of meermalen te doen voorkomen. Die staat geeft
derhalve l;et getal personen, welke de {ieneeskunde in haren ~eheelen
omvang uitoefenen, geenszins dat der uitgeoefende vakken. Dit laa~ste
getal wordt echter gemakkelijk verkregen door eene bl?.ote optellmg
der kolommen waarin de vakken voorkomen~ Zoo verkrijgt men doe·
toren in de geneeskunde 737, doctoren in de heelkunde 407, doctoren
in de vroedkunde 400 , heelmeesters 1386, vroedmeesters 12 2.0.
In verhouding tot de bevo~ldng z!jn. de provincien N~?rd- en ZU;Ul•
holland en Utrecht, zijnde die provmcien waar de stedelijk~. bevolkmg
het grootst is, het meest, Noordbrabant, Drenthe en Over,ssel, .waar
de landelijke bevolking de stedelijke verre overtreft, het minst bedeeld
met geneeskunstoefenaren. Het gemiddeld .getal over het R~jk wordt
in vijf van de elf provinc~en overtroffen, m Noord- en Zuidholland,
Utrecht, Zeeland en Groningen.
Eenen staat van het getal jaarlijks verrir,te koepok-inentingen
mede te deelen is niet raadzaam \'oorgekomen. Het is bij het opma·
ken van dien staat gebleken , dat in enkele provincien het getal
Uit den staat , aantoonende het getal examens van geneeskunstoefenaren
voor de. provin~iale Commissien van geneeskundig ,onderzoek
en toevoorz1gt , blijkt dat gedurende het tienjarige tijdvak
I 839 tot en en met I 848 ; zijn toegelaten als heelmeesters 813 :
waaronder 274 voor de steden en 539 voor het platte land , als
vroedmeesters 573, waaronder 219 voor de steden, 354 voo!' het
platte land, als apothekers 546 , waaronder 523 voor de steden,
26 · voor h~t platte land; voorts als scheepsheelmeesters 269. Het
getal toelatmgen was voor de stedelijke en plattelands heel- en vroedmeesters
het grootst . voor de ~rovmciale geneeskundige Commissie
te Dordrecht, het klemst voor die te Assen en Maastricht voor de
apothekers in de steden het grootst voor die te .Amsterdam het
kleinst voor die t? Assen , voor de apothekers ten platten i'ande
het grootst voor die te Maastricht, het kleinst voor die te 's Hertogenbosc~
en te Dor?recht , v~or de scheep~heelmeesters het grootst
te Amsterdam ; terwijl voor die te Maastricht geen voor die te
's Hertogenbosch, Utrecht, Zwolle en .Assen slechts éé;i examen als
scheepsheelmeester heeft plaats gehad.
Van"de zes klinische scholen, door het Koninklijk besluit van 6
J anuarIJ I 823, n". .1 76 , in het leven geroepen , telde in 1848 die te
l_\~tterdam 41 leerlmgen, 36 van het mannelijke en 5 van het vrouwelijke
geslacht. Te Amsterdam werden in dat jaar bij de inschrijvino·
33 nieuwe leerlingen opgenomen, waarvan 7 voor de verlos-, 18 voo~
de h~~lkunde, · 5 voor. de heelkunde ten platten lande en 3 voor de
artsemJ~engkunde. Die t~ Haarlem telde bij den aanvang van 1848
15 le~rlmgen, welk getal m den loop van dat jaar met 11 vermeerde~d
is. V ?.n deze zijn 3 tot plattelands heel-· en vroedmeesters •
2 ~ot stedelijke apothekers bevorderd' 5 hebben door vertrek naar
elders ~e school verlaten ; er bleven dus op het einde van . 1848
16 leer~mgen over.' waarvan ~.tot apothekers opgeleid alleen van . de
lessen m de schei- en artsemJmengkunde gebruik maakten terwijl
de 8. ~verigen in alle vakken der gen~esimnde onderwijs 'genoten.
De khmsche school te .Alkmaar telde in I 848 9 leerlingen , waarvan
3 tot plat~elands-heelmeesters,. 3 tot artsenijmengkundigen en 3 tot
j verloskundigen werden opgeleid. Een hunner is tot · plattelands"'
heelmeester bevorderd, een ander overleden. Die te Hoorn telde , bij
'
11