Bomen een heesters in de tuinen en park van kasteel Sypesteyn

BOOMEN EN HEESTERS
. IN DE TUINEN EN HET PARK VAN
HET KASTEEL ttDE SYPESTEYN"
TE NIEUW LOOSDRECHT
•
UITGAVE VAN DE VAN SYPESTEYN~STICHTING
NIEUW LOOSDRECHT

Historjsche Kring_!.oosdrecht
.A.rchief/Verz. . ................................................. - .... .
tnv.nr ......... 1../..&..~ .......... Reg.nT ......................... .
Datum ........ 1./e ...... J. ....... .kj .. Ji..L.t ..................... - ..
}

VOORWOORD
De toenemende belangstelling in de tuinen en het park van het
kasteel_de Sypesteyn heeft het bestuur der van Sypesteyn Stich~
ting doen besluiten een lijst samen te stellen van de aanwezige
soorten boomen en opgaande heesters, met aanduiding van de
plaats waar ze staan, daar het onmogelijk is steeds iemand be~
schikbaar te hebben om de bezoekers in te lichten, zooals dit
voor het museum het geval is. Het vertrouwt daarom dat deze
gids, met bijbehoorenden plattegrond, in de behoefte zal voor~
zien. V erder zullen enkele inlichtingen over de streek en plaats
misschien welkom zijn.
De streek waarin het kasteel de Sypesteyn gebouwd werd, heette
de Sype en was een rechtsgebied, dat reeds in de 13de eeuw
genoemd wordt. Het terrein waarop het kasteel de Sypesteyn
in 1288 gebouwd werd, was doorsneden door wijken of slooten,
die het water van de hoogten van het Gooi naar lager terrein
brachten en dus stroomend water hadden. Waar die wijken
bijeen kwamen ontstond de rivier de Drecht. De Sypesteyn werd
door zes van zulke wijken doorsneden. Op de stukken grond,
tusschen die wijken in, stonden bet kasteel, de bijgebouwen op
bet voorplein, de moestuin, twee singels en de boomgaard.
De boomgaard lag, zooals bijna altijd bet geval was, achter bet
kasteel. Terzijde van bet kasteel lag de rozentuin (rosier). daar~
achter bet park en daarachter bet bosch.
Aile soorten van boom en zijn op de lijst genummerd: de be~
langrijkste boomen zelf hebben die nummers ook. Bovendien
staan bij de nummers op de lijst hoofdletters. die de vakken
aanduiden waar die boomen staan. Deze letters vindt men ook
op de kaart. C. H. C. A. v. S.

VERKLARING VAN DE KAART
A = Open hof om 't kasteel.
B = Grondstuk v66r den muur, naast 't kasteel.
C = Boschage v66r 't kasteel. over de gracht.
D = Boschage v66r den rozentuin.
E = Rozentuin.
F = Singel met hondenkerkhof.
G = Voorplein.
H = Acerboschje.
I = Dames kolfbaan met berken.
J = Conifeerenboschje.
K = Kastanjelaan.
L = Groote lindenlaan.
M = (Niet op de kaart te zien).
N = (Niet op de kaart te zien).
0 =Park.
P = Boomgaard (achtergedeelte rechts, diverse eiken, enz.).
Q = Boomgaard (achtergedeelte links, diverse beuken, enz.).
R = Boomgaard (voorgedeelte links, diverse conifeeren: rechts
diverse boomsoorten).
S = Tuin met verschillende boompjes en opgaande heesters.
T = Gele laantje.
U = Bij de poort.
VERKLARINGEN DER AFKORTINGEN
E. =Europa.
Am. = Amerika.
Az. = Azie.
Au. = Australie.
Af. = Afrika.
L. = Linnaeus.
L.f. = Linnaeus filius.
De jaartallen beteekenen de jaren van de ontdekking of de eerste
beschrijving der soorten.
2

LIJST DER NAMEN
1 H Acer Campestre. . . Veld~eschdoorn of Spaansche Aak. E.
L. 1753
2 H Acer Pseudoplatanus. Gewone eschdoorn. In 't Oosten Sy~
comore. E. L. 1753
3 H Acer Pseudoplatanus Leopoldi. Bonte A. 1864
4 H Acer Dasycarpum . . Zilver-Ahorn. N. Am. 1789
5 H Acer Dasycarpum albo varieg. Witbonte A. 1901
6 H Acer Platanoides Schwedleri. Roode A. 1869
7 H Acer palmatum atropurpureum 1857
8 H Acer Negundo . . . Eschbladerige A. Canada. L. 1753
9 H Acer Negundo fol. aureo varieg. Goudbonte A. 1864
10 H Acer Negundo lutescens. Geelboeiende A. L. 1893
11 H Acer Japonicum. . . Japansche A. Japan. 1784
12 H Acer Ginnala. . Siberische A. 1857
13 H Acer Lobelii striatum. Gestreepte A. Siberie. 1893
14 K Aescules Hippocastanumt Gewone Paarde K. N. Griekenland.
L 1753
15 K Aescules Hippocastanum flore albo plenot Dubbelbloemige K.
16 K Aesculus rubicunda . Roodbloeiende P. K. 1822
17 F Aesculus rubicunda roseo varieg. Roodbloeiende bonte P. K.
18 J Ailanthus Glandulosa. Hemelboom. Japan, China. 1786
19 J Alnus glutinosa . . . Gewone zwarte els. E. L. 1753
20 Alnus incana glabra . Gladde els. Finland.
21 S Alnus incana laciniata lngesneden grijze els. E. 1892
22 S Altus glutinosa aurea Gele els.
23 S Alnus incana microphylla, Kleinbladerige els. Finland. L.1781
3

24 D Amelanchier Botryapium, Bergmispel. N.O. Am.
25 I Betula alba Witte berkeboom. E. 1791
26 I Betula nigra Zwarte berk. Canada. L. 1735
27 I Betula pubescens Zachte berk. E.
1793
28 0 Betula verrucosa pendula, Treur berk. E.
1791
29 M Betula fastigiata Zuilvormige berk. E. 1791
30 M Betula lutea . . Gele berk. N. Am.
1812
31 S Broussonetia papyrifera, Papier Moerbezie.
1794
32 S Buddleya variabilis . Zomer~sering. China 1894
33 S Buxus sempervirens arborescens, Buxusboom. E.
34 S Callicarpa Geraldiana Schoonstruik.
35 S Caragana arborescens Erwtenboom. Siberie
L. 1753
L. 1737
L. 1753
36 S Caragana pendula
37 0 Carpinus Betulus . . Haagbeuk. E.
L. 1753
38 M Carpinus Betulus fastigiata, Zuilvormige. C.
39 M Carpinus Betulus pyramidalus
40 F Carya alba. . . . . Witte hickorynoot N.O. Am. 1818
41 G Castanea vesca . . . Tamme Kastanje. Z. E. 1788
42 T Castanea vesca argenteo varieg, Bonte C.
43 A Catalpa speciosa (siringifol.), Prachtige C. Ohio. 1853
H EB Catalpa Bungei China. 1837
45 A Catalpa Kaempferi. Japan. 1846
46 S Cedrela Chinensis .
47 U Celtis Occidentalis.
China.
Lotus~ of netelboom. N. Am.
1830
48 Cerasus avium . . Kerseboom.
49 EQ Cerasus rosea Hore pleno, Dubbelbloemige kers.
4

50 Q Cerasus Hisakura pendula, Treurkers. Japan.
51 T Cerasus lauro~cerasus. Laurierkers.
52 C Cercidiphyllum Japonicum, Japansche broodboom.
53 Cercis Siliquastrum . Judasboom. Z. E.
1846
L. 1753
54 S Chaenomeles Japonica var. Wilsonii. Kweepeer. Japan en
China.
55 S Chionanthus Virginica Sneeuwklokjesboom. Virginia. N .Am.
L. 1753
56 S Cissus quinquefolia. Wilde Wijngaard. N.Am. 1809
57 S Citrus trifoliata. . Citroenboompje. Japan. L. 1763
58 S Colutea arborescens Blaasboom. Midden E. L. 1753
59 S Colutea Orientalis cruente, RoodbloeiendeC. Hongarije 1772
60 S Cornus Mascula fol. arg. var., Zilverbonte C.
61 S Cornus Mas .
62 S Cornus Kousa
63 S Corylopsis Spicata .
64 0 Corylus A vellana
65 0 Corylus Colurna
Gewone C. E. en 't Oosten. L. 1753
Japan 1835
Schijnhazelaar. Japan. L. 1753
Gewone Hazelnoot. Middel en Z. E.
Turksche Hazelnoot. Zuid E. L. 1753
66 S Cotoneaster Franchetti Dwergmispel. Himalaya. 1897
67 S Cotoneaster arborescens.
68 S Cotoneaster horizontalis. 1879
69 S Cotoneaster praecox Vroegbloeiende C.
70 S Crataegomespilus . Bastard Mispel.
71 S Crataegus Oxyacantha Gewone doorn. Meidoorn, wit en
rood. E.
72 S Crataegus horizontalis.
73 F Crataegus Carrierei . Grootvruchtige C.
5

74 E Crataegus Coccinea . Roodvruchtige C. L. 1753
75 Q Crataegus Oxyacantha flore pleno, Dubbelbloeiende C. Z.E.
L. 1753
76 S Cydonia vulgaris . . Kweepeer. Z.O. E. 1807
77S Cytisus Laburnum vulgare, Gouden regen. Z. Middel E.
78 s Cytisus Adami Driekleurige gouden regen.
79 s Davidia ivolucrata . China.
80 s Diervilla floribunda Rijkbloeiende D. Japan.
81 s Diervilla florida . China.
82 D Dimorphantus Mandschurica, Engelenboom. Japan.
83 Eleagnus angustifolia . Smalbladerige olijfwilg.
M Eleagnus multiflora Rijkbloeiende E. Japan.
85 Erica arborea Boomachige heide.
86 s Evodia (syn. van Orixa) Hupepense. Japan.
87 s Evonymus Europasas. Papenmuts.
88 N Fagus Silvatica . Gewone Beuk. Geheel E.
89 Q Fagus silv. pendula Gewone treurbeuk.
90 Q Fagus silv. Purpurea Bruine Beuk. E.
91 Q Fagus silv. Purp. pendula, Bruine treurbeuk.
92 G Fagus silv. cristata. . Krulbladerige beuk.
93 GQ Fagus silv. rotundifolia, Rondbladerige B.
94 G Fagus silv. rotund. minor, Kleinbladerige B.
1835
1856
L.f. 1763
1784
L. 1753
1836
95 Q Fagus silv. tricolor. . Driekleurige B. 1896
96 D Fagus silv. heterophylla asplenifolia, Verschillend blade~
rige B. L. 1836
97 D Fagus silv. heteroph. Carpinifoliis.
98 Forsythia suspensa . China. 1804
6

99 D Fraxinus Excelsior. Gewone Esch. E. L. 1759
100 Q Fraxinus Exc. pendula Treuresch.
101 0 Fraxinus Exc. aurea.
102 U Fraxinus ornus . . . Bloemesch. Zuid E. en 't oosten.
L. 1753
103 0 Fraxinus Exc. arg. variegt Zilverbonte esch.
104 S Fraxinus Nigra crispa Zwarte krulesch. Am. 1785
105 C Fuchsia gracilis. . . Sierlijke Fuchsia. Mexico. 1824
106 S Fuchsia globosa. . Bolvormige Fuchsia. Mexico. 1857
107 0 Gleditschia triacanthos, Driedoornige Booneboom. 0. Am.
108 U Gleditschia sinensis (horrida), Eendoornige B.
109 S Gleditschia inermis.
110 D Gymnocladus dioca
111 S Halesia tetraptera .
Ongedoornde B.
Doodsbeenderenboom. N.Am. 1829
Viervleugelige klokjesboom. Florida.
L 1759
112 S Hamamelis Virginica . Tooverhazelaar. Virginia. L. 1762
113 S Hamamelis Japonica arborea, Boonachtige H. Japan. 1846
1H C Heliotroop. .
. Zonnewende. Am.
115 F Hibiscus Syriaca Gewoon Althea boompje. Japan en
't Oosten, L. 1753
116 F Hibiscus Syriaca flore pleno, Dubbelbloemige H. Japan.
117 V Hibiscus Syriacus Gewone H.
118 Hortensia rosea. . . Japan. 1893
119 S Hydrangeaarborescens Boomachtige H. N.Am. L. 1753
120 S Hydrangea paniculata grandiflora, Gepluimde H. Japan. 1829
121 S ldesia polycarpa
122 D Ilex Aquifolium .
Veelvruchtige oranjekers. 1866
Gewone Hulst. Zuid en middel E.
L. 1753
7

L
1'7'2
1'7'1
·10
258

l
IKI
~ .146
·'"'0"'
.l~S
.235 .2:1S
. .
51 51 51
J
~4 ~9 2.34 ' 173 74
176
,
176t16t76
. . .
t76
. G
l.qit
-it~
41·
~
G 41.·
41 41
41.
.
-
-
41 "41 41
?2 G
9:3

123 D Ilex Aquif. marginata aureo, Goudgerande I.
124 D Ilex Aquif. arg. varieg. Zilverbonte I.
125 D Ilex Aquif. arg.
126 D Ilex Aquif. trapeziformis.
127 D Ilex cornuta Gehoornde I. N. China. 1850
128 D Ilex crenata Japan.
1784
129 D Ilex aqui. angustifolia. Ananas hulst.
130S Jasminum officinale. Echte Jasmijn.
131F Juglans Regia Gewone okkernoot. 0. Japan. L. 1753
132F Jug laos Regia fruticosa Roodvruchtige noot 1892
133F Juglans Mandschurica 1859
134 Jug laos
135S Koelreuteria paniculata Zeepboom. China. 1772
136 F Laburnum vulgare . Gouden regen. Middel E.
137 Laurus Laurier. Virginia. L.f. 1780
138 Laurus Sassafras Virginia, Florida. L. 1737
139 s Lespedeza bicolor Tweekleurige L. Japan. 1867
140S Leycesteria formosa Bevallige L. Himalaya, Nepal.
141S Ligustrum vulgare . Gewone L. Kaukasus. L. 1753
142S Ligustrum albo varieg. Goudbonte L.
143 D Liquidambar Styraciflua, Amberboom. Am. L. 1742
144 G Liriodendron tulipifera Tulpenboom. 0. en N. Am. L. 1753
145 S Lonicera nitida (arborea), Rechtopgaande L. Kamperfoelie.
146 B Magnolia Soulangeana Bever boom. Japan. L. 1735
147 B Magnolia Alexandrina.
148 J Magnolia acuminata . N. Am.
L. 1762
10

~
~
I
)
149 A Magnolia Stellata
150 F Malus T orin go
151 D Malus baccata.
152 F Malus Eleyi.
153 F Malus floribunda.
154 R Mespilus Germanica
155 U Morns Alba pendula
156 A Morns Nigra.
157 S Myrica cerifera .
Japan
Kerstappel
Gewone mispel. Middel E.
1872
1859
Witte moerbezie. (treurvorm).
N. China. L. 1753
Gewone moerbezie, Kaukasus L. 1753
Wasboom. N. Am.
158 S Orixa Japonica (syn.) Evodia, Japan.
159 D Parrotia Persica. . . Perzie
160 J Paulownia tomentosa (imperialis). Japan.
161 K Pavia glabra . Gladde P.
162 K Pavia lutea . Gele P. N.Am.
L. 1753
1781
1831
1835
L. 1753
163 S Philadelphus communis Boerenjasmijn. Zwitserland en Oos~
tenrijk. L. 1753
164 S Philade1phus grandiflorus.
165 F Pirus salicifolia . . . Wilgbladerige P.
166 S Phillyrea latifolia . Breedbladerige steenlinde. Zuid E.
L.1753
167 0 Platanus OrH~ntalis. Gewone breedboom. Zuid E. 1753
168 0 Platanus Occidentalis. N.Am. L. 1753
169 Populus alba . Witte abeel. E. L. 1753
170 Populus nigra L. 1753
171 P Populus lasiocarpa.
172 P Populus nigra Italica . ltaliaansche P. 1783
11

173 E Prunus Pissardii
174 S Prunus serrulata
175 S Prunus triloba
Bloedpruim. Azie.
China en Japan.
Drielobbige P. China.
1882
176 G Pterocarya Caucasica Vleugelnoot. Kaukasus. 1865
177 S Pyracantha crenulata taliensis, Vuurdoorn. Himalaya. 1847
178 N Quercus pedunculata . Steeleik. E.
179 P Quercus ped. fastigiata Zuileik.
180 D Quercus Sessiliftora . Wintereik. Zuid E.
181 0 Quercus Sessil. heterophylla, Oost Noord Am.
182 Quercus pubescens.
183 0 Quercuspalustrisrubra Roode Moeraseik. Oost Noord Am.
184 J Quercus cerris . . Moseik. Zuid E.
185 B Quercus Mongolica Mandschoerije.
186 P Quercus llex . . Hulsteik. 't 0. en Z. van Frankrijk.
187 P Quercus Phellos Wilgbladerige eik, oostelijk N. Am.
188 P Quercus macranthera. Grootbladerige eik. Kaukasus.
189 Quercus cerris austriaca sempervirens, 't Oosten en Zuid E.
190 Quercus coccinea . . Scharlaken eik. N. Am.
191 S Rhododendron arborescens, Boomachtige R.
192 S Rhus Typhina . Fluweelboom. Canada en 0. N. Am.
L. 1756
193 U Rhus typhina Looymanzi, Roodverbloeiende R.
194 S Rhus glabra . Kale R. N oord Am.
195 S Rhus cotinus .
196 C Robinia pseudacacia
197 Robinia hispida . .
198 C Robinia Bessoniana.
12
Pruikeboom. Zuid E.
Gewone A. Noord Am.
Ruige R. Noord Am.
L. 1753

199 Robinia inermis.
200 E Rosa canina . . Hondsroos.
201 A Rosa rubiginosa (Sweet Briar), Egelantier. E.
202 E Rosa Chinensis virid.
203 S Rosa damascena varieg ata.
204 S Rosa Gallica (Provincieroos).
205 E Rosa multiflora.
206 P Salix alba pendula .
207 C Salix Babylonica
208 P Salix magnifica.
Gewone treurwilg. E.
Echte treurwilg. China en Japan.
209 0 Sambucus nigra . . . Gewone Zwarte vlier. E. en Az.
210 S Sambucus nigra laciniata, Pieterselievlier.
211 S Sambucus nigra monstrosa, Japan en China.
212 B Sophora Japonica . . Honingboom.
213 A Sophora Japonica pendula, Honingboom. (Treurvorm).
214 I Sorbus Aucuparia . . Gewone lijsterbes. E. en Noord Az.
215 0 Sorbus Aria majestatica.
216 S Sorbus intermedia
217 S Staphylea Colchica
218 S Staphylea pinnata
219 S Sycopsis Sinensis.
Pimpernoot. Kaukasus.
1807
Vinbladerige S. Middel E .• Kaukasie
en klein Az.
220 S Symphoricarpus Occidentalis Heyeri, Sneeuwbes. N oord Am.
221 S Symphoricarpus racemosa, Radijsboompje. Oost en N. 0. Am.
222 S Syringa vulgaris . . Gewone blauwe sering. L. 1753
223 S Syringa alba . . . Witte sering. 1796
124 S Tamarix arborea Boomachtige T. Zuid E. L. 1753
13

225 0 Tilia vulgaris
226 Tilia Americana.
. Gewone Iinde. E. 1819
221 Tilia grandfolia . . . Grootbladerige T. 1790
228 Tilia tomentosa argentea, Zilverlinde. Hongarije en Zuid Rus~
land. 1813
229 0 Ulmus campestris . . Gewone veldiep. E. L. 1753
230 J Ulmus campestris monumentalis.
231 Ulmus campestris suberosa.
232 J Ulmus campestris angustifolia, Smalbladerige U.
233 0 Ulmus montana Dampieri aurea, Goudbonte U.
234 E Ulmus montana crispa aurea.
235 J Ulmus montana fastigiata, Zuiliep.
236 Q Ulmus montana tricolor, Driekleurige U.
237 Ulmus plumosa (exoniensis). Pluimiep.
238 U Virgilia lutea (Cladrastis), Geelhoutboom. Am.
239 S Viburnum opulus sterile, Gewone V.
S W eigelia (Zie Diervilla).
240 Yulan (Magnolia) conspicua
1832
1869
1806
CONIFEEREN
241 R Abies pectinata . Zilverspar.
242 R Abies Nordmanniana. Nordman's edelden.
243 J Abies Douglasii . . Douglasspar.
244 R Araucaria imbricata Apenboom.
245 R Cedrus Deodara. . Voor~lndie.
246 R Cedrus Atlantica verticillata glauca.
14

247 0 Cedrus Libani . . . Libanon ceder.
248 R Chamaecyparis var. Lawsonia monumentalis glauca.
249 S Chamaecyparis pisifera filifera.
250 R Cryptomeria elegans . Japansche ceder.
251 R Cupressus Lawsonia monumentalis, Californie.
252 U Ginkgo biloba (Salisburia adiantifolia) Jap. noteboom.
253 J Juniperus sinensis
254 J Juniperus aurea .
255 R Picea excelsa . .
Chineesche jeneverbes. China en
Japan.
Gulden jeneverbes. China en Japan.
Fijnspar. E.
256 R Picea pungens var. glauca. ,Koster", Blauwspar van Koster.
(Boskoop).
257 R Pinus Cembra . . . Cembra Pijnboom.
258 S Retinospora sqarrosa . Japan.
259 R Sequoia gigantea (Wellingtonia), Mammouth den. Calif.
260 R Scindopitys verticillata Parasol spar. Japan.
261 R Taxodium distichum . Moeras cypres. Noord Am.
262 R Taxodium distichum pendulum.
263 S Taxus baccata .
264 S Taxus fastigiata
265 R Tax us Hibernica.
Gewone Taxus.
Zuilvormige T.
266 C Thuja Lobbii. . . . Levensboom. Noord Am.
15

E R R A T A.
No. l4 Aeacules moet zijn Aeaculua.
No. 15 Aeaculee rooet zijn Aeeculue.
No .. 22 ..h 1 tus moet zijn .l1.l.nun.
No. ~9 pyramidalus moet zijn pyramidalis.
No. 43 siringifol. moat zijn eyl:i:ne;~~:tc1.
Wo. 79 ivolucrata :maet. zi.in inToh;cre.tn.
No. &7 Europaaa.a moet zijn Europaea •
.No. 192 Looymanzi moet zijn Looym,:tn'3i.
No. ~27 graudfolia moet ~1Jn grn~ll~~lla.