DIGITAAL

RESPECT VOOR TRADITIES
Wie er even bij stilstaat komt tot de ontdekking dat we allemaal onze geliefde tradities
hebben. Of het nou gaat om een kusje voor het slapengaan, een bruidstaart
aansnijden, carnaval vieren of het familiediner met kerst, het zijn allemaal tradities.
Daarom verbaast het me iedere keer dat er mensen zijn die doen alsof het gaat
om cultuur van een minderwaardig soort, over rariteiten. Tradities zijn het cement
van de samenleving, het is datgene, waarmee we ons identificeren. Hoe individualistisch
onze samenleving ook mag zijn, tradities vier je meestal samen. Samen
werken aan een corsowagen, een surprise maken voor een ander, meelopen met
de Vierdaagse, het zijn allemaal bindende elementen.
Alleen de ambachtslieden werken vaak alleen en juist in die sector is er sprake van
een verhoogde waardering. Nadat decennia lang de meeste aandacht is gegaan
naar hoofdarbeid, beginnen mensen steeds meer de waarde te beseffen van het
echte handwerk. Vormgevers wenden zich tot ambachtslieden om nieuwe producten
uit te voeren, omdat de ambachtsman of -vrouw de kennis en de vaardigheid
bezit, de eigenschappen van de materialen kent en een heel product kan maken
met zijn of haar eigen handen.
Ik denk dat het in deze snel veranderende wereld niet lang kan duren voordat er
ook een opleving komt in de waardering voor tradities die zorgen voor een goede
sfeer onderling, voor herkenning en eigenheid. Die ook flexibel zijn en nieuwe
vormen binnenlaten. Die essentiële kenmerken gemeen hebben met tradities die
afkomstig zijn uit andere culturen, die onze cultuur verrijken. Die ervoor zorgen
dat nieuwkomers in Nederland mee kunnen doen, dat zij ook staan te juichen bij
het Zomercarnaval in Rotterdam of meelopen in de Sint-Maarten lichtjesoptocht
in Utrecht.
Neem het Volksfeest in Winterswijk. Wat is dat, het ‘volk’? Dat is juist zo fijn: ‘het
volk’ betreft iedereen. Huidskleur, geloofsrichting, leeftijd of functie: het doet er
niet toe. Er mogen dan mensen met hogere en lagere functies in een plaats wonen,
rangen en standen vallen weg bij tradities. Natuurlijk vindt niet iedereen alle
tradities leuk. Carnaval vieren… het moet je liggen. Valkerij… daar moet je hart
naar uitgaan.
Waar ik hier voor pleit, is de erkenning van ieders tradities als passend bij hem of
haar, zonder ze langs een lat te leggen, zonder ze een waardeoordeel toe te kennen
of er neerbuigend over te praten. Tradities zijn tenslotte geen kwestie van het
hoofd, maar van het hart. Het is waar een mens van houdt, wat hij graag wil blijven
doen en waarvan hij hoopt dat zijn nazaten het met net zoveel liefde willen doen.
Dat verdient respect.
Als plotseling alle tradities zouden wegvallen, zou iedereen figuurlijk zijn huis
kwijt zijn, daar ben ik van overtuigd. Het is als de vis die niet weet dat hij in het
water woont, tot het moment dat het opdroogt. Laten wij goed zorgen voor ons immaterieel
erfgoed, voor we verschrikt moeten omkijken
en inzien hoe belangrijk het was.
Inhoud
IMMATERIEEL ERFGOED
4 De fanfare moet blijven
9 Feest! In musea
15 Anansi vertelcultuur
21 Klompen zijn bedreigd erfgoed
TRADITIES
24 Magic van generatie op generatie
30 Bosnische tradities
34 Het hoogste paasvuur
PROJECTEN
29 Het nieuwe ambacht
33 De verhalen van batikdoeken
38 Ambacht van vakwerkbouw
NIEUWS
42 Boek over vissersleven
43 Tentoonstelling over Tielsche
kermiskoek
43 Eten bij de kunstenaar
INGEZONDEN
41 Reactie
INEKE STROUKEN
hoofdredacteur
Kijk ook op
www.immaterieelerfgoed.nl
2 Immaterieel Erfgoed 2016 nummer 3 Immaterieel Erfgoed 2016 nummer 3
3