Refresh augustus 2016

victoria
vertelt!
column Victoria Koblenko
Bananen
Een van de vroegste herinneringen aan mijn jeugd is aan onze boomgaard. Om het huis heen hadden mijn
opa en oma nog decennia voor mijn geboorte fruitbomen geplant met de hoop, in combinatie met een
aanzienlijke moestuin, zelfvoorzienend te worden van puur, onbespoten groenten en fruit. In de jaren tachtig
was dit nog altijd een grote luxe in de Sovjet Unie. Terwijl mijn oma naast haar reguliere baan zorgde dat er
gezaaid en geoogst werd, beproefde ik als kind de klimwaardigheid van de verschillende boomsoorten.
De perzik, daar viel geen eer aan te behalen. De perenboom
daarentegen, een reus, is altijd de onneembare vesting gebleven.
Voor het meeste succes zorgden toch de appelbomen. Ze waren
in de meerderheid en dus een logische bron voor vergelijkend
takkenonderzoek voor mijn eerste boomhut. Als je eruit viel was
je in een paar koprollen weer veilig. De straf van zo’n koprol was
een paar kleerscheuren of een sensatie van een verdwaalde
brandnetel in het hoge gras. Heel soms, maar dan moest je wel
heel ver rollen, een klein schaafwondje van een bramenstruik aan
de rand van de appelgaard.
Maar er waren ook enkele kersenbomen. Deze waren een
garantie voor hardnekkige vlekken. Niet alleen in de door mijn
moeder met liefde gemaakte kleren, maar ook in mijn relatie
met haar. Ze kon zich maar moeilijk neerleggen bij het feit, dat
haar dochter de voorkeur gaf aan klimmen in bomen boven
het dragen van beeldschone, handgemaakte poppenkleertjes.
Natuurlijk was ze al lang blij dat ik me als enig kind prima alleen
kon vermaken. Gezien de blaren op haar handen door de
handwas liet ze wel dwingend haar voorkeur blijken om mijn
klimkunsten bot te vieren in de boom met de wítte kersen in
plaats van de zwartrode kriek.
Die kriek was overigens wel een aanleiding voor een van de
gezelligste nazomertradities in die tijd. Badkuip vol kersen
klaarmaken voor de ‘winterslaap’. Geen ander groenten of fruit
inmaken in weckpotten was een groter schouwspel dan dit.
Mijn oma kwam met een aantal buurvrouwen bijeen om een
zomeravond lang de pitten uit de kersen te prikken. Hun purperen
handen baadden in het kersenbloed. De druipende schorten
deden vermoeden, dat de dames in alle gezelligheid een massamoord
hadden gepleegd en nu het lijk in kleine stukjes aan het
inmaken waren voor zoete jam voor bij de thee tijdens de koude
wintermaanden. Heerlijk!
Hun purperen handen
baadden in het kersenbloed
Mijn opa had een vergelijkbaar ritueel met de buurman, waarbij
ze in een oude wasmachine, vermaakt tot sapcentrifuge, appelsap
maakten, maar als schouwspel viel dat in het niet bij de kersenmoord
van mijn oma. Maar wie pas echt opzien baarde was mijn
vader. In 1989 bracht hij een paar dozen fruit in huis, dat we tot
dan toe alleen op tv hadden gezien. Fruit waarin we niet zelfvoorzienend
konden worden en waarvan mijn oma niet wist hoe
ze het in moest maken. Bananen! De hele straat kwam kijken.
Victoria Koblenko (35) is actrice, presentatrice en schrijfster. Ze is geboren in de Oekraïne en woont sinds haar 12 e in Nederland.
35