JAARVERSLAG 2008 - Alamire Foundation
JAARVERSLAG 2008 - Alamire Foundation JAARVERSLAG 2008 - Alamire Foundation
3.1.5.2. Straight from the Source Projectomschrijving Titel Projectverantwoordelijke Bart DEMUYT Projectmedewerkers In samenwerking met Stratton BULL Diewer VAN DER MEIJDEN 30 Jaarverslag 2008 Stichting Cappella Pratensis DIAMM, Oxford University & Harvard University (Villa I Tatti, Firenze) Straight from the Source. Het laatmiddeleeuwse muziekmanuscript als toegangspoort tot de muzikale cultuur van de Lage Landen Toelichting In de 15de en de 16de eeuw vormden de Lage Landen een belangrijk centrum voor de Europese muzikale wereld. De zangers, zangmeesters en componisten, gevormd in de vele koorscholen waren gewild in heel Europa. Ook de productie van muziekhandschriften behoorde tot de Europese top, met schitterende verluchte bronnen als dragers van een even schitterend polyfoon repertoire. Het corpus van handschriften vervaardigd aan het begin van de 16de eeuw in de ateliers van Petrus Alamire in Mechelen en Brussel vertegenwoordigt het summum van deze traditie. De handschriften zijn tegelijkertijd onze belangrijkste geschreven bronnen voor de (in hoofdzaak religieuze) muziek zelf. Met het project Straight from the Source wil de Alamire Foundation de 51 Alamire koorboeken toegankelijk maken voor het wetenschappelijk onderzoek van de uitzonderlijke composities (noten/tekst/miniaturen) en het onderzoek naar hoe deze werden uitgevoerd. We hopen zo het muzikaal religieuze erfgoed van de Lage Landen op te waarderen en het de plaats te geven die het toekomt. Het project bestaat dan ook uit verschillende facetten. Digitale ontsluiting Het DIAMM‐team (Digital Image Archive of Medieval Music / www.diamm.ac.uk) van de Oxford University (met als Project Directors Dr. Margaret BENT, Dr. Julia CRAIG‐MCFEELY & Prof. Dr. Thomas SCHMIDT‐BESTE) deed een beroep op de Alamire Foundation om mee te werken aan de digitale ontsluiting van alle Petrus Alamire manuscripten voor onderzoek en praxis. Het doel van dit facet is meervoudig: ‐ alle 51 handschriften en enkele fragmenten scannen/fotograferen met de meest geavanceerde apparatuur, waardoor de ca. 17 000 kleurafbeeldingen in het corpus digitaal volledig tot hun recht komen. ‐ het corpus integraal beschikbaar maken via het internet ‐ elke bron op het web voorzien van metadata Het DIAMM‐web biedt de mogelijkheden om alle manuscripten te vergroten en uitgebreid te (onder)zoeken, waardoor dit een grote meerwaarde biedt voor het onderzoek. Polyphonic Academy Een tweede facet van het project Straight from the Source is gericht op het plaatsen van de digitale beelden in de context van uitvoeringspraktijk. Door het musiceren uit deze bronnen zelf komt de uitvoerder rechtstreeks in contact met de muziek zoals de componist die geschreven heeft. Samen met het Nederlandse vocaal
31 Jaarverslag 2008 ensemble Cappella Pratensis wil de Alamire Foundation deze praktijk stimuleren door middel van een digitale “Polyphonic Academy”, een resource centre in de vorm van een website voor uitvoerders van polyfonie die (willen) zingen uit originele notatie. De Alamire‐bronnen vormen de leidraad voor de Academy om dieper in te gaan op het onderzoek naar hoe men de originele bron kan uitvoeren, hoe men de informatie van ca. 500 jaar geleden kan hertalen naar een hedendaagse context. De Polyphonic Academy maakt werk van het onderzoek naar en het vervaardigen van bruikbare "edities" van Alamire handschriften. Onderzoek naar en uitwerking van tekstplaatsing, muzikale frasen, musica ficta, bezetting en het wegwerken van mogelijke onnauwkeurigheden zijn hierbij noodzakelijk. Op termijn zal de Polyphonic Academy ook een discussieforum bevatten rond al deze themata, waardoor de site zal inspelen op de trend naar Web 2.0 toepassingen. Verder kunnen de inzichten van wetenschappers, musici en melomanen, die tot uiting zullen komen via de Polyphonic Academy, uitmonden in essays en concerttoelichtingen, waardoor dit initiatief een directe invloed kan hebben op de praxis. Uitgave van facsimilia De Alamire Foundation wenst de hoogkwalitatieve digitale beelden eveneens beschikbaar te maken via papieren facsimile uitgaven van eenzelfde kwaliteit. Dit zijn facsimile’s bestaande uit zo getrouw mogelijke reproducties van de originelen met wetenschappelijke omkadering door prof. dr. David BURN, K.U.Leuven. Hiervoor wordt samengewerkt met Brepols Publishers, een betrouwbare en gerenommeerde partner in de uitgave van wetenschappelijk onderbouwde kunstboeken. Festival van Vlaanderen Antwerpen Laus Polyphoniae 2010: ‘Corpus Alamire’ Op basis van de bevindingen van het project Straight form the Source besliste het Festival van Vlaanderen Antwerpen – Laus Polyphoniae, editie 2010 zijn inhoudelijk thema hierop af te stemmen. Er komen 30 concerten in het teken van de muziekhandschriften uit de ateliers van Petrus Alamire, naast concertinleidingen, workshops, een colloquium en een digitale tentoonstelling in de kathedraal van Antwerpen, die nadien zal rondreizen door Vlaanderen en Europa. Stand van zaken In het eerste werkjaar werden al heel wat zaken uit de bovenstaande projectomschrijving gerealiseerd. Vooreerst werd het samenwerkingsverband met Oxford University nader uitgewerkt. In Londen werd een aanvang gemaakt met de digitalisering door de integrale opname van een koorboek voor Hendrik VIII en Catherine van Aragon uit ca. 1513 (British Library MS Royal 8G.vii). Er werden afspraken gemaakt voor een eerste digitaliseringssessie in Vlaanderen in het voorjaar van 2009. Hiervoor werd de medewerking verworven van diverse instellingen: Stadsarchief Mechelen, Stadsarchief Tongeren en de Rijksarchieven in de Provinciën van Brugge, Gent en Anderlecht. Vervolgens werden contacten gelegd met de Illustre Lieve Vrouwe broederschap te ’s Hertogenbosch, het Plantijn‐Moretusmuseum in Antwerpen en het Catharijneconvent te Utrecht voor een tweede digitaliseringssessie in de zomer van 2009. Ook hier kon op medewerking van alle betrokkenen worden gerekend. Er werden verkennende gesprekken gevoerd met Brepols Publishers, die uiteindelijk akkoord gingen met een samenwerking voor de uitgave van de wetenschappelijke facsimile. Er werden verschillende voorbereidingen getroffen voor de digitale tentoonstelling rond Petrus Alamire in het kader van Festival van Vlaanderen, Laus Polyphoniae (augustus 2010). Enkele inhoudelijke delen van de Polyphonic Academy werden reeds voorbereid en uitgewerkt. Er werd een nieuwe website ontworpen voor de Alamire Foudation, waarin de Polyphonic Academy zal worden geïmplementeerd. Overzicht van de reeds gedigitaliseerde handschriften en fragmenten van het Alamire Corpus: Land Bewaarplaats Siglum België Brugge, Rijksarchief in de Provinciën Aanwinsten 756 (fragment) Brussel, Algemeen Rijksarchief Fonds Sint‐Goedele 5170 Brussel (Anderlecht), Rijksarchief in de Provinciën, Archieven No. 9423 (fragment) van Sint‐Goedele No. 9424 (fragment) Gent, Rijksarchief in de Provinciën Varia D3360b (fragment)
- Page 1 and 2: K.U.Leuven - O.E. Musicologie JAARV
- Page 3 and 4: INHOUD 1 Jaarverslag 2008 INHOUD ..
- Page 5 and 6: 3 Jaarverslag 2008 5.3.5. Corpus Al
- Page 7 and 8: 1. ORGANIGRAM Situatie 01.01.2008 t
- Page 9 and 10: 2. OPDRACHT 7 Jaarverslag 2008 Alam
- Page 11 and 12: 9 Jaarverslag 2008 dan ook compleme
- Page 13 and 14: 11 Jaarverslag 2008 3.1.1.2 Het mee
- Page 15 and 16: 13 Jaarverslag 2008 BOUCKAERT, B.,
- Page 17 and 18: 15 Jaarverslag 2008 muziekgeschiede
- Page 19 and 20: 17 Jaarverslag 2008 Artikel in boek
- Page 21 and 22: 19 Jaarverslag 2008 zich, in samenw
- Page 23 and 24: VAN DAMME, S. (2007). Recensie: Way
- Page 25 and 26: 23 Jaarverslag 2008 fasen van de cr
- Page 27 and 28: Organisatorisch comité: Sofie TAES
- Page 29 and 30: 27 Jaarverslag 2008 Vooreerst wordt
- Page 31: 29 Jaarverslag 2008 Inga BEHRENDT g
- Page 35 and 36: 3.2. PROJECTEN IN OPDRACHT 3.2.1. R
- Page 37 and 38: 3.2.2. Inventarisatie van het Muzie
- Page 39 and 40: Publicatie 37 Jaarverslag 2008 TAES
- Page 41 and 42: 3.2.5. Hodie Papa voluit habere mis
- Page 43 and 44: 3.3. VALORISATIE VAN HET ONDERZOEK
- Page 45 and 46: 3.3.1.2. Journal of the Alamire Fou
- Page 47 and 48: 3.3.3. Eigen projecten inzake valor
- Page 49 and 50: 3.3.4. Wetenschappelijk advies, lez
- Page 51 and 52: 49 Jaarverslag 2008 14.02.2008 MANN
- Page 53 and 54: 51 Jaarverslag 2008 22.10.2008 MANN
- Page 55 and 56: Begeleiden en/of beoordelen van doc
- Page 57 and 58: 3.6. VERNIEUWING WEBSITE Toelichtin
- Page 59 and 60: 57 Jaarverslag 2008 Vooreerst kan d
- Page 61 and 62: 5. KRACHTLIJNEN VOOR DE WERKING 200
- Page 63 and 64: 5.2.2. Doctoraatsonderzoek (Aspiran
- Page 65 and 66: Promotor David BURN Projectmedewerk
- Page 67 and 68: 5.2.5. Hercules 1‐financieringspr
- Page 69 and 70: 67 Jaarverslag 2008 • Polyphonic
- Page 71 and 72: 69 Jaarverslag 2008 Toelichting Op
- Page 73 and 74: 5.4. VALORISATIE VAN HET ONDERZOEK
- Page 75 and 76: 73 Jaarverslag 2008 polyfonie in de
- Page 77 and 78: Projectverantwoordelijke Sofie TAES
- Page 79 and 80: 5.6. ONTWIKKELING WEBSITE Projectve
3.1.5.2. Straight from the Source<br />
Projectomschrijving<br />
Titel<br />
Projectverantwoordelijke Bart DEMUYT<br />
Projectmedewerkers<br />
In samenwerking met<br />
Stratton BULL<br />
Diewer VAN DER MEIJDEN<br />
30<br />
Jaarverslag <strong>2008</strong><br />
Stichting Cappella Pratensis<br />
DIAMM, Oxford University &<br />
Harvard University (Villa I Tatti,<br />
Firenze)<br />
Straight from the Source. Het laatmiddeleeuwse muziekmanuscript als toegangspoort tot de muzikale cultuur<br />
van de Lage Landen<br />
Toelichting<br />
In de 15de en de 16de eeuw vormden de Lage Landen een belangrijk centrum voor de Europese muzikale<br />
wereld. De zangers, zangmeesters en componisten, gevormd in de vele koorscholen waren gewild in heel<br />
Europa. Ook de productie van muziekhandschriften behoorde tot de Europese top, met schitterende verluchte<br />
bronnen als dragers van een even schitterend polyfoon repertoire. Het corpus van handschriften vervaardigd<br />
aan het begin van de 16de eeuw in de ateliers van Petrus <strong>Alamire</strong> in Mechelen en Brussel vertegenwoordigt het<br />
summum van deze traditie. De handschriften zijn tegelijkertijd onze belangrijkste geschreven bronnen voor de<br />
(in hoofdzaak religieuze) muziek zelf.<br />
Met het project Straight from the Source wil de <strong>Alamire</strong> <strong>Foundation</strong> de 51 <strong>Alamire</strong> koorboeken toegankelijk<br />
maken voor het wetenschappelijk onderzoek van de uitzonderlijke composities (noten/tekst/miniaturen) en<br />
het onderzoek naar hoe deze werden uitgevoerd. We hopen zo het muzikaal religieuze erfgoed van de Lage<br />
Landen op te waarderen en het de plaats te geven die het toekomt. Het project bestaat dan ook uit<br />
verschillende facetten.<br />
Digitale ontsluiting<br />
Het DIAMM‐team (Digital Image Archive of Medieval Music / www.diamm.ac.uk) van de Oxford University (met<br />
als Project Directors Dr. Margaret BENT, Dr. Julia CRAIG‐MCFEELY & Prof. Dr. Thomas SCHMIDT‐BESTE) deed<br />
een beroep op de <strong>Alamire</strong> <strong>Foundation</strong> om mee te werken aan de digitale ontsluiting van alle Petrus <strong>Alamire</strong><br />
manuscripten voor onderzoek en praxis. Het doel van dit facet is meervoudig:<br />
‐ alle 51 handschriften en enkele fragmenten scannen/fotograferen met de meest geavanceerde apparatuur,<br />
waardoor de ca. 17 000 kleurafbeeldingen in het corpus digitaal volledig tot hun recht komen.<br />
‐ het corpus integraal beschikbaar maken via het internet<br />
‐ elke bron op het web voorzien van metadata<br />
Het DIAMM‐web biedt de mogelijkheden om alle manuscripten te vergroten en uitgebreid te (onder)zoeken,<br />
waardoor dit een grote meerwaarde biedt voor het onderzoek.<br />
Polyphonic Academy<br />
Een tweede facet van het project Straight from the Source is gericht op het plaatsen van de digitale beelden in<br />
de context van uitvoeringspraktijk. Door het musiceren uit deze bronnen zelf komt de uitvoerder rechtstreeks<br />
in contact met de muziek zoals de componist die geschreven heeft. Samen met het Nederlandse vocaal
Change language