JAARVERSLAG 2008 - Alamire Foundation

28
Jaarverslag 2008
3.1.5. Wetenschappelijke projecten met steun van gemeenschaps‐ of private fondsen
3.1.5.1. Inventarisatie van Antifonaria bewaard in Vlaanderen
Projectomschrijving
Projectverantwoordelijke Pieter MANNAERTS
Projectmedewerkers
Met steun van de Vlaamse Gemeenschap
Titel
Inventarisatie van Antifonaria bewaard in Vlaanderen
Toelichting
Sarah Ann LONG
Inga BEHRENDT
Het huidige Vlaanderen was in de middeleeuwen tegelijkertijd één van de dichtst bevolkte en meest geletterde
regio’s van Europa, rijk aan abdijen, begijnhoven, conventen en kloosters. Deze religieuze instellingen hebben
gedurende eeuwen het gregoriaans gecultiveerd en zichzelf en anderen van muziekhandschriften voorzien. Al
is er doorheen de eeuwen veel verloren gegaan, het mag duidelijk zijn dat het tot dusver gekende
bronnenmateriaal dat die instellingen hebben verworven en geproduceerd, zeker in kwantitatief en kwalitatief
opzicht de moeite loont. Ondanks de rijkdom van het materiaal ontbreekt het aan een goed overzicht van
gregoriaanse handschriften in Vlaanderen.
Dit project zet een eerste stap via de inventarisatie van handgeschreven antifonaria in Vlaanderen uit het
Ancien Régime. Antifonaria zijn handschriften die het gregoriaans voor het officie of getijdengebed bevatten;
qua repertoire zijn deze omvangrijke bronnen bijzonder representatief voor de bijdrage van de regio aan het
gregoriaans. Doel van het project is om het gregoriaans erfgoed in Vlaanderen een sterkere en internationale
uitstraling te geven. Zowel voor, tijdens als na de bloeiperiode van de Vlaamse polyfonie bleef het gregoriaans
als een constante aanwezig in het Vlaamse muziekleven en leverde een belangrijke bijdrage tot het repertoire,
die op Europese schaal weerklank vond.
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap, en in samenwerking met verschillende partners (Resonant,
Universiteitsbibliotheek Gent) zal het project deze handschriften ontsluiten voor zowel een musicologisch
publiek van specialisten, de archief‐ en biblitotheeksector, als voor het ruimere cultureel geïnteresseerde
publiek, via inventarisatie in enkele gespecialiseerde repertoria (RISM, Cantus Source List), via de digitalisatie
en indexering (Cantus Database) van de oudste en belangrijkste handschriften, en via publicaties, lezingen,
concerten en workshops.
Stand van zaken
Een projectvoorstel werd tegen 15 maart 2008 ingediend bij de Vlaamse gemeenschap; het voorziet in een
driejarig project, waarvoor echter jaarlijks een rapport en een nieuwe aanvraag voor het volgende jaar dienen
te worden ingediend.
Het voorstel werd aanvaard, wat mogelijk maakte dat Sarah Ann LONG als wetenschappelijk medewerker het
project kon aanvatten in november 2008. Omdat het projectvoorstel voorzag in een opstart in juni, kon ook