JAARVERSLAG 2008 - Alamire Foundation

11
Jaarverslag 2008
3.1.1.2 Het meerstemmige religieuze muziekrepertoire uit Noord‐Frankrijk van ca. 1370 tot ca.
1550 als normatief referentiepunt voor het ontstaan en de bloei van de renaissancepolyfonie
Projectomschrijving
Titel
Promotor Ignace BOSSUYT
Projectverantwoordelijke Bruno BOUCKAERT
Het meerstemmige religieuze muziekrepertoire uit Noord‐Frankrijk van ca. 1370 tot ca. 1550 als normatief
referentiepunt voor het ontstaan en de bloei van de renaissancepolyfonie
[The polyphonic sacred repertory from the North of France c. 1370–1550 as a normative point of reference for
an understanding of the origin and flourishing of renaissance polyphony]
Toelichting
De academiejaren 2006‐07 en 2007‐08 vormden de laatste fase in de realisatie van het postdoctoraal
onderzoeksmandaat naar het muziekleven in Noord‐Frankrijk dat B. BOUCKAERT in opdracht van het FWO‐
Vlaanderen voerde. Als belangrijkste realisatie dient vooreerst de publicatie, medio 2007, te worden vermeld
van de omstandige monografie Mémoires du chant. Le livre de musique d’Isidore de Séville à Edmond de
Coussemaker. Het vormt het wetenschappelijke resultaat van een reeks belangwekkende initiatieven
georganiseerd in 2005/2006 (vier wetenschappelijke muziektentoonstellingen onder de titel Cantus21.
Patrimoine musical du Nord de la France, een internationaal wetenschappelijk colloquium, drie
concertproducties en tal van lezingen voor een breed publiek; cf. toelichting in de vorige jaarverslagen Alamire
Foundation vzw). In deze rijk geïllustreerde monografie wordt op basis van een selectie van ca. 150 uiterst
waardevolle (en vaak nagenoeg onbekende) muziekhandschriften, ‐drukken en archivalia een eerste grondig
overzicht geboden van het muziekleven in de Noord‐Franse regio van de vroege middeleeuwen tot het begin
van de zeventiende eeuw. Aspecten die hierbij aan bod komen, zijn de evolutie van de muzieknotatie, de
codificatie van liturgische gezangen door de eeuwen heen, de verluchting van muziekmanuscripten, de context
van het muziekleven in religieuze instellingen, de grote activiteit in de regio op het vlak van de middeleeuwse
muziektheorie, evenals de opkomst, de bloei en de verspreiding van de polyfone muziek. Eén hoofdstuk bevat
bovendien fundamenteel nieuw onderzoeksmateriaal (vooral aangereikt door B. BOUCKAERT) met betrekking
tot de rol en de betekenis van Edmond de Coussemaker (1805‐1876), algemeen beschouwd als één van de
vaders van de Franse musicologie en pionier op het vlak van de studie van de middeleeuwse muziek in Noord‐
Frankrijk. Aan elk document werd een apart item gewijd, dat voorzien werd van een codicologische
beschrijving, een gedetailleerd overzicht van de inhoud (vaak nu voor het eerst beschikbaar) en een duidend
wetenschappelijk commentaar, gevolgd door een bibliografie. De artikelen werden gerealiseerd door een
vijftienkoppig internationaal team van auteurs. Bruno BOUCKAERT droeg in belangrijke mate bij als auteur (ca.
70 pp.), vooral met artikelen over de polyfone muziekbronnen en over de documenten van en over Edmond de
Coussemaker. Als initiatiefnemer van deze realisatie, nam hij de introductieteksten voorafgaand aan drie
hoofdstukken voor zijn rekening, stelde de uitgebreide bibliografie samen, en stond hij tevens in voor de
algemene hoofd‐ en eindredactie. Een internationale editorial board stond garant voor de kwaliteit van de
bijdragen.
Daarnaast werden tijdens het postdoctoraal mandaat diverse themata verder uitgediept die deels eerder aan
bod kwamen. Hiertoe werd nieuw onderzoek gevoerd in Lille (Bibliothèque municipale, Archives
départementales du Nord), Douai (Bibliothèque municipale), Valenciennes (Bibliothèque municipale), Mons
(Archives du royaume), Cambrai (Médiathèque municipale), Tours (studieverblijf in het CESR) en Parijs