Oorlogswinter (Jan Terlouw) in pdf

In de jaren dertig, toen Hitler aan de macht kwam, werden de
joden in Duitsland meer en meer gesard en uitgescholden. In de
kranten werd geschreven dat alles wat slecht ging de schuld was
van de joden en dat ze eigenlijk het doodschoppen nog niet waard
waren. Jitzchak zag het met stijgende ongerustheid, met stijgend
onbegrip ook, gebeuren. En toen, in 1938, kwam de Kristallnacht.
Het was een nacht, waarin overal in Duitsland, in ieder geval in
de grote steden, bij de joden de ruiten werden ingegooid, de bezittingen
vernield, de banden van de auto's doorgesneden, enzovoorts.
Ook bij de Rosenthals, die een grote meubelzaak hadden, gebeurde
dit. De grote spiegelruiten gingen aan diggelen, de bekleding van
de bankstellen en stoelen werd stuk gesneden, de gladde tafelbladen
werden bekrast. Deze gebeurtenis deed Jitzchak besluiten Duitsland
voorgoed te verlaten. Niet om de schade die ze hadden geleden.
Niet omdat dit had kunnen gebeuren, maar omdat het Duitse volk,
hun buren en vrienden, niet protesteerden. Omdat er geen schande
werd gesproken. 'Daarom is onze zaak in Duitsland hopeloos,' zei
Jitzchak en hij nam zijn familie mee naar Nederland. Zo moedeloos
was hij over Duitsland, dat hij zijn Duitse naam afzwoer en de
Nederlandse van zijn vrouw aannam: Kleerkoper.
Helaas, op 10 mei 1940 trokken de Duitsers ons land binnen en
ze begonnen onmiddellijk ook de Nederlanders, die toevallig van
joodse afkomst waren, te treiteren en te sarren. Eerst mochten ze
niet in treinen en bussen en bioscopen en zo en ze moesten een gele
ster op hun jas dragen, waar 'Jood' op stond. Later werden ze gearresteerd
en in concentratiekampen gestopt en ten slotte zonder
pardon vermoord. Gewoon, als vee in een slachthuis. Bij duizenden.
Bij miljoenen. Je durft het alleen maar te fluisteren. Waarom werden
al die mensen vermoord? Omdat ze van joodse afkomst waren.
Dat was de enige reden. Je verstand staat erbij stil.
Natuurlijk probeerden de joden zich voor de Duitsers te verbergen.
Ze doken onder. Ook Jitzchak begreep dat zijn gezin groot gevaar
liep en hij maakte een afspraak met meneer Voerman, een goede
vriend van de familie, dat zij met z'n allen in het huis van de Voermannen
op zolder zouden gaan wonen. Het was te laat. Op een
71