Oorlogswinter (Jan Terlouw) in pdf

6
Een novembermorgen in 1944. 't Is doodstil in het dorp. Geen vliegtuig
waagt zich in deze dichte, laaghangende bewolking. Auto's zijn
er bijna niet meer. De hele nacht heeft het zachtjes geregend. Nu
is het vrijwel droog, maar uit de kletsnatte bomen druppelt nog
steeds water. Het is windstil. Grijze mistroostigheid, waar je maar
kijkt. De straten glimmen van de nattigheid. Een zwarte kat rent
huiverend de stràat over en verdwijnt in een schuurtje.
Het dorp is in de greep van de angst. Wie niet per se hoeft, komt
z'n huis niet uit. Een vrouw op klompen haalt toch nog een paar
vergeten, doorweekte kledingstukken van de waslijn. Ze kijkt schuw
om zich heen en verdwijnt zo gauw mogelijk weer naar binnen. Waar
het vandaan is gekomen weet niemand, maar het gerucht is door
/ het dorp geslopen. Gisteravond, of vannacht, wie weet het, heeft
een patrouille in het bos het half vergane lijk gevonden van een
Duitse soldaat. Hij moest al wel een week of zes dood zijn, zei men.
Doodgeslágen. De Duitsers zouden eerst gedacht hebben dat hij
was gedeserteerd, zei het gerucht. Nu wisten ze dat hij was vermoord.
Wat gaat er nu gebeuren? Hoe zullen de Duitsers wraak nemen? Er
zijn vreselijke dingen bekend over moordpartijen die zijn aangericht
na aanslagen op Duitse militairen. Wat is er waar van dergelijke
verhalen? Hoe kunnen de mensen zich verdedigen? Ze kunnen
zich immers niet verdedigen. Iedereen houdt zich stil. Niemand wil
opvallen. Laag en dreigend hangen de zwarte wolken boven het
dorp. De angst schuift er onderdoor, nestelt zich in de straten, in de
tuinen, in · de huizen. Roerloos wacht het dorp op de dingen die
komen moeten.
Om tien uur, die ochtend, raasde een overvalwagen door de Vlank.
Nu durven ze, dacht menigeen, nu de zware bewolking hen be-
51