Dorpskroniek van Ankeveen over het jaar 1887

De welvaartstoename sedert 1860 kwam voornamelijk ten goede aan de
beter gesitueerden. De lonen van de arbeiders stegen niet maar de prijzen
van levensmiddelen daalden enigszins, mede als gevolg van een agrarische
crisis.
Van a! deze grote en snelle veranderingen was in de laatste decennia van
de 19e eeuw in Ankeveen, zoals in aile plattelandsdorpen in Nederland,
nog maar weinig te bespeuren. Ankeveen had zijn bloeiperiode als vervenersdorp
lang achter zich. Enige welstand bestond er bij boerenveehouders,
maar de meesten moesten zich met hard werken een uiterst
karig bestaan veroveren en waren bij ziekte of andere omstandigheden
aan chronische armoede overgeleverd.
Nijverheid en industrie brachten in de dorpen geen welvaart, omdat deze
in de steden geconcentreerd waren.
Het was in Ankeveen, evenals in andere dorpen gewoon, dat het bevolkingsoverschot,
dat geen werk kon vinden, naar de naburige steden vertrok
(in 1887 12 mannen en 2 vrouwen). De technische vooruitgang
bereikte de dorpen ook pas na de eeuwwisseling.
De toestand van de wegen maakte het in de dorpen onmogelijk om van
fiets of auto gebruik te maken. De wegen in de dorpen van Utrecht en
Holland bestonden nog uit onverharde smalle paden, die hoogstens ten
behoeve van de paarden, in het midden van een rijtje klinkers waren voorzien.
Ook was van openbare verlichting in Ankeveen nog geen sprake.
De kindersterfte in het dorp was in die jaren nog steeds hoog te noemen.
De werkloosheid, voornamelijk in de winter, was boger dan in de steden.
Het revolutionaire besef bestond rond de eeuwwisseling nog niet op het
platteland, zoals in de steden, die a! gewekt waren door strijders als
Domela Nieuwenhuis en anderen. Evenmin nog het streven naar sociale
hervorming, zoals aan katholieke en protestante zijde gepropageerd werd
door R.K. werkliedenverenigingen en Patrimonium. Deze kwamen pas
ver na de eeuwwisseling in Ankeveen tot stand.
Nog lange tijd leefde de dorpsbewoner zijn sober bestaan zonder direct
verlangen naar iets beters, verder. Het veeleisende werk en stukje land
namen heel zijn aandacht in beslag. Bovendien waakte zowel de wereldlijke
als de geestelijke overheid op het plarteland er zorgvuldig voor, dat
deze sociale onbewustheid niet door schadelijke invloeden van buitenaf
werden verstoord.
Het Ieven in Ankeveen werd in die tijd door zijn isolatie echter wei
bepaald door een sterk saarnhorigheidsgevoel. Ondanks latere invloeden
van buitenaf is dit in Ankeveen altijd zo gebleven: De vele uitingen van
gemeenschapszin in de loop van zo'n honderd jaar, waarvoor talloze
vrijwilligers zich steeds weer inzetten en zullen inzetten, zijn hier het
bewijs van.
2