gen.magazine 03-2015

TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS
gen
+ Dossier
Geld in de
familie
Hugenootse
vluchtelingen
in Nederland
Groeten uit
Canada
De zeven pijlers
van het
genealogisch
onderzoek
Wat was
de naam van
Christiaan?
JAARGANG 21 • NUMMER 3 • SEPTEMBER 2015

Word
Vriend!
familiekroniek
Hun leven was kamperen
verleden tijd
Geboortig uit Afrika
gen. TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS NUMMER 1 • MAART 2015
gen
gen
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS
Extra!
Nederlandse
adel
Dossier
Op zoek naar oude kampeerfoto’s trof ik in banken. Het budget was beperkt, maar af en op het marktpleintje uitgerust. Tegen de
ons familiearchief een vakantiedagboek aan toe een ‘choco’ om de dorst te lessen kon er ochtend werd nabij Varsseveld op een zeiltje
uit 1949. De broers Dick J. (1923) en Mart vanaf. Als ze na een dag fietsen op de plaats een slaapje gedaan. In een wiebelend bootje Nieuw in Eijsden:
Wassenaar (1925), Ans H. Fray (1922) en mijn van bestemming waren gekomen werden de - in het midden staand met de fiets aan de
schoonouders J.J.N. (Bob) Huter (1920) en taken verdeeld, één ging naar de bakker, de hand - werden ze met twee tegelijk de IJssel Internationaal
G.M. (Trudy) Huter-Reijmer (1925), allen uit ander naar de boer voor melk en eieren of overgeroeid.
Familiemuseum
Leiden, hadden besloten om gezamenlijk een naar de slager en kruidenier. Bob maakte in
fietskampeertocht te gaan maken in Twente,
In Utrecht eindigde de fietstocht. De reis
de Achterhoek en de Veluwe. Zij hadden elkaar
naar Leiden werd per trein gedaan - en daar
Met een bouwtekening
Van Coeverden
leren kennen in een kamp van de jongerenorganisatie
‘Nieuwe Koers’. Met een bouwtek-
zijn meegegaan. Bob en Trudy werden later Oeroud en zeer
aangekomen bleek helaas één fiets niet te
Tijdens de pauze van onze wekelijkse ik dat wij van negers zouden van afstammen. Carl Denig Zo naaiden
De huwelijkse bijlagen uit 1824 vertellen
repetitieavond raak ik in gesprek met medekoorlid
Rob. Als blijkt dat hij in het verleden rect taalgebruik natuurlijk. Het zal net na de bewijs werd een ‘akte van bekendheid’
werd dat toen gezegd, geheel Trudy politiek en Bob incor-
hun nog tentje. meer. Bij gebrek aan een geboorteening
van Carl Denig naaiden Trudy en Bob
mentoren bij de ANWB en hebben in Ommen
hun tentje. De anderen huurden er een. Alles
het goed kamperen onderwezen aan gezinnen
die ook deze aangename manier van
bij de tijd
genealogisch onderzoek heeft gedaan, vraag oorlog zijn geweest. Mijn vader vertelde over opgesteld. Volgens zijn eigen verklaring
moest met de fiets mee, dus: lichtgewicht en zijn reisverslag lyrische beschrijvingen van de
ik of hij misschien een mooie familiefoto de twee donkere vrouwen die in zijn ouderlijk
huis woonden toen hij een kind was, over ‘oud circa zesentwintig jaren’ en ‘geboortig
‘en ook naar het uiterlijk aanzien’ was hij
minimale bagage. Met een kampeerpaspoort prachtige natuur en de idyllische plaatsjes die vakantiehouden ontdekten. Toen zij op leeftijd
heeft; een foto waar een verhaal aan vast zit.
konden ze op mooie kampeerterreintjes staan. ze passeerden.
kwamen trokken ze er met een caravan op uit. Leenregisters
Dochter van Nederlandse barones
Jazeker heeft hij die, zegt hij, en zijn ogen
uit Afrika, zoo hij zegt van Delmina’. De
Heel veel jaren leidden zij de landgoedkampen
lichten op – voor het totaalbeeld vermeld ik
heer Buschman, zijn vroegere eigenaar,
Ver terug in de tijd
Op zaterdagochtend vertrokken Trudy en Na het ‘jassen van de piepers’ door de in het Paardenbos achter paleis Soestdijk. Het
hier even dat Rob Charles licht van haar, huid ‘Later pas begreep ik dat hij die hem als huisknecht van Suriname naar
Dick op de fiets naar Amsterdam om bij mannen werd er door de vrouwen gekookt. kamperen liet ze niet los. En nu, op hoge leeftijd,
worden de herinneringen gekoesterd.
en ogen is. Hij buigt zich naar me toe alsof hij het over zijn grootmoeder Nederland had meegenomen, verklaarde
Carl Denig de gehuurde tenten op te halen. Om de beurt werden ‘de vaten gewassen’.
Onderzoek Audrey Hepburn
een sprookje gaat vertellen: ‘Er was eens rond had die samen met haar
dat hij Charles kende vanaf het moment
De anderen, die ’s morgens nog moesten Eén keer werd er ’s nachts doorgefietst en
het jaar 1800 een Afrikaans jongetje, dat zuster bij hen inwoonde’ dat hij in Suriname aankwam ‘en alzoo ook
werken, sloten zich in de middag aan. Ze werd in Groenlo om half twee in de nacht Hugo Doeleman Hzn, Winterswijk
Stoplappen, merklappen
ontvoerd was, en naar Elmina werd gebracht,
van deszelfs vroeger lot en wegvoering in
scheepten in op een boot die hen ’s nachts
het fort aan de kust van wat nu Ghana is. Met hun haren die iedere dag werden gedaan slavernij volkomen kennis en wetenschap’
naar Kampen bracht. Aan boord waren geen In deze rubriek staan bijzondere foto’s, voorwerpen en familieverhalen centraal. Heeft u ook
en genealogie & Nederland
een schip ging hij naar Suriname, werd daar en dat dat een bewerkelijk ritueel was. Heel droeg. Eenmaal een ‘vrije neger’ liet Charles
bedden, er werd geslapen in stoelen en op een bijdrage voor deze rubriek, bel 070-3150596 of stuur een e-mail naar uitgeverij@cbg.nl.
op de slavenmarkt in Paramaribo verkocht en veel later pas begreep ik dat hij het over zijn zich dopen bij de missiekerk van de hernhutters,
waarbij hij de doopnaam Johannes
kreeg de naam Charles. Als jongeman ging grootmoeder had die samen met haar zuster
hij met zijn meester mee naar Nederland. bij hen inwoonde.’
kreeg. Het toeval wil dat ook Rob Charles
Daar trouwde hij in 1824 met een Rotterdams Zo’n tien jaar geleden kreeg Johannes zich op volwassen leeftijd heeft laten
JAARGANG 19 20 • NUMMER 12 • MAART MEI 2014 2014
meisje. Van die man heb ik een foto. Hij is Charles eindelijk een gezicht, toen Rob op dopen, van zijn Surinaamse betovergrootvader
wist hij toen nog niets.
mijn stamvader.’
het spoor van andere nazaten kwam. Zij
2205_Gen#2Cover_def.indd 1 hadden onder andere een kopie van zijn
Mensen van aanzien
22-05-14 15:03
De volgende koorrepetitie neemt hij de foto huwelijksakte en deze foto, genomen toen hij
mee en vervolgt zijn verhaal. ‘Als kind hoorde al een man op leeftijd was. Hij stierf in 1872. Lilian de Bruijn
gen. TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS NUMMER 2 • MEI 2014
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS
JAARGANG 21 • NUMMER 1 • MAART 2015
+ Dossier
Nederland
en de West
Het kadaster
en je stamboom
De held
Georges
Romedenne
Slavenhouders
en geldschieters
Hoe verder terug in de tijd, hoe schaarser de
bronnen. Wie leenmannen onder zijn voorouders
heeft, zit echter goed. In dat geval is het dankzij
bewaard gebleven leenregisters zelfs mogelijk om
de stamboom of kwartierstaat terug te voeren tot
in de Middeleeuwen. tekst Maarten van Bourgondiën
Voor € 40,- per jaar krijgen
vrienden van het CBG:
• 4 keer ons vernieuwde blad Gen.
(4x80 pagina’s)
• 500 gratis eenheden voor onze
Digitale Studiezaal ter waarde
van € 22,90
• Vriendenkorting op diensten
en publicaties
Ga naar www.cbg.nl
2 gen.

colofon
Gen. Tijdschrift voor familiegeschiedenis
verleden tijd
Over Sonja en vijf Onno’s
Gen. is het kwartaalblad van het
CBG | Centrum voor familiegeschiedenis
en wordt vier maal per jaar toegezonden
aan de Vrienden van het CBG
ISSN: 2352-2712
Oplage: 10.750; 21e jaargang
Redactie: Lilian de Bruijn, Conrad Gietman
(tevens coördinatie), Dimphéna Groffen;
‘Eigenlijk is dit het verhaal van Sonja’,
aldus Rob Wouters, ‘als zij er niet was
geweest lag dat album al lang in de plomp.’
redactieassistentie: Jos Jacobs-Smeele;
Wouters huurde in 1976 een pand aan de
Rechtboomssloot in Amsterdam, als opslag
voor zijn kuiperij. In een oude kast die daar
stond, vond hij een juten zak met daarin
hoofd redactie: Rob van een Drie
in leer gebonden album waarin pagina
na pagina zorgvuldig gedichten waren
overgeschreven in een fraai gekalligrafeerd
handschrift, soms verluchtigd met pentekeningen.
Het album had toebehoord aan
Aan dit nummer werkten mee:
Onno Dekker (1849-1919).
Bij het gemeentearchief op de Amsteldijk
probeerde Rob iets te weten te komen over
Marcel van der Beek; Guus mogelijke nazaten van deze Onno. Breugel;
Dat bleef
zonder succes, mede doordat hij zelf weinig
kaas had gegeten van genealogisch onderzoek
(‘Ik heb geoefend om het goed uit te
spreken’, zei hij toen we elkaar ontmoetten).
Leendert Brouwer; Sabine Craft-Giepmans;
Het album verdween in een kast en in 1990
deed hij nog eens een poging die nergens
op uitliep. Zijn Indische vrouw Sonja had iets
Claire van den Donk; Rudi Ekkart; Karen
met dat album, vooral vanwege de Indische
gedichten die het bevatte, over Java en
Lombok.
Begin 2012 overleed Sonja, vrij onverwacht
en veel te jong. Rob Wouters was lange
tijd tot niets in staat, maar voelde op een
bepaald moment ‘een schopje’, zoals hij
In een oude kast die daar
stond, vond hij een juten
zak met daarin een in leer
gebonden album
het noemt. ‘Alsof ze zei: doe dit, of doe dat.’
Zo ook kreeg hij als het ware opdracht om
nog één keer te proberen het album terug
te brengen naar de nazaten van Onno. Hij
wist inmiddels dat hij in Groningen moest
zoeken en ging simpelweg een paar weekenden
lang alle Dekkers in het telefoonboek
bellen. Dat had een zinloze onderneming
kunnen zijn, ware het niet dat hij na twaalf
Dekkers mijn schoonmoeder Dekker aan
Green; Eric Hennekam; Yvette Hoitink; Els
Kloek; Jan Krijff; David van der Linden;
Nel Marinus; Maarten van der Meer;
Jaap Moes; Yvonne Prins; Sophie Reinders;
Albert A.J. Scheffers; Ruud Straatman
E-mail: uitgeverij@cbg.nl
Basisontwerp en vormgeving:
Marinka Reuten
Tekeningen: Claudie de Cleen,
Marly Hendricks
Druk: Ten Brink, Meppel
Prijs voor losse nummers: € 15,-
(Vrienden € 10,-) inclusief verzendkosten
Commerciële advertenties in Gen.:
tarieven voor het plaatsen van commerciële
advertenties op aanvraag (tel. 070-3150595)
CBG | Centrum voor familiegeschiedenis
postadres: Postbus 11755,
2502 AT Den Haag
bezoekadres: Prins Willem-Alexanderhof 22,
2595 BE Den Haag
070-3150500 (algemeen);
070-3150510 (bestellingen);
070-3150570 (onderzoek en inlichtingen)
cbg.nl; e-mail: info@cbg.nl
© 2015 – CBG | Centrum voor
familiegeschiedenis
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
door middel van druk, fotokopie, microfilm
of op welke andere wijze ook zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming
van de uitgever.
Omslagfoto: De gravin van Limpurg-
Sontheim en haar dienaar Cocquamar
Crenequie, die op vijftienjarige leeftijd
in Berlijn werd gedoopt en daarbij zijn
christelijke naam Willem Philip Frederik
kreeg. Geschilderd door Rosine de
Gasc-Lisceweska. Coll. Museum Weesp
de lijn kreeg, die hem naar mij doorverwees.
Zo kwam de zoekvraag bij het CBG terecht,
alwaar mijn collega de puzzel binnen een
dag legde.
Het album van Onno Dekker ligt inmiddels
thuis bij zijn achterachterkleindochter Esther
Smits-Dekker. Zij stuurde me deze foto uit
1963 met vier generaties Dekker. ‘Rechtsonder
mijn overgrootvader Onno Jacob Dekker,
zoon van de Onno Dekker die het boek heeft
gemaakt. Linksboven mijn opa Onno Jacob
Dekker; linksonder mijn vader Onno Jacob
Dekker. Hij is helaas al in 1983 op 49-jarige
leeftijd overleden. De baby is mijn zus Bianca
Schijve-Dekker. Tot groot verdriet van mijn
opa is er geen mannelijke voortzetter van de
Onno Dekker-lijn meer gekomen. De laatste
Onno in lijn is nu mijn zoon van twaalf jaar:
Tijn Onno Ger Smits. Zijn roepnaam is Tijn,
maar door zijn eerste doopnaam Onno leeft
mijn vader nog voort!’
Lilian de Bruijn
gen. TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS NUMMER 3 • SEPTEMBER 2015
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS
gen
+ Dossier
Geld in de
familie
Hugenootse
vluchtelingen
in Nederland
Groeten uit
Canada
De zeven pijlers
van het
genealogisch
onderzoek
JAARGANG 21 • NUMMER 3 • SEPTEMBER 2015
Bij dit nummer
‘Poen, poen, poen, poen, ’t zal je gedacht zijn wat je allemaal met poen
ken doen’, zong Wim Sonneveld in de gedaante van Willem Parel in de
jaren zestig van de vorige eeuw. Geld speelt in veel familiegeschiedenissen
een heel belangrijke rol. Daarom belichten we in dit nummer – net na de
zomervakantie, nu veler beurzen wat platter zijn – het thema geld vanuit
verschillende invalshoeken. Zo hebben we een portrettenreeks van de
Dordtse familie Van Blijenburg, waaruit vele toezichthouders op de
muntproductie in Holland voortkwamen. In de familie Emants hielden
vier opeenvolgende generaties zich bezig met de controle op de kwaliteit
van het muntgeld. Op het eerste gezicht lijken ook heel wat familienamen
te maken te hebben met geld. Maar als je dieper graaft, blijkt die link met
geld in heel wat gevallen niet te kloppen.
Bezit en (dus ook) geld dat bij overlijden naar erfgenamen overgaat kan
in de vorm van memories van successie een prachtige bron voor
familiegeschiedenis creëren, waaruit veel over de wandel en vooral handel
van een voorouder kan worden afgelezen. En voor wie over enkele eeuwen
nog door zijn of haar familie wil worden herdacht: doe als Willem Lakeman,
uit wiens bezit nog jaarlijks geld aan zijn nazaten wordt uitgekeerd.
Genealogische kennis wordt vandaag de dag ook via de sociale media
gedeeld. In dit nummer een interview met Annemieke van der Vegt, die de
onderzoeksresultaten van haar spannende zoektocht naar haar Afrikaanse
voorvader aan het achttiende-eeuwse stadhouderlijk hof in Den Haag direct
deelt via een blog, Facebook, Twitter en Pinterest. Ze doet dat heel bewust
op deze manier, onder meer omdat ze zo makkelijk contact legt met allerlei
deskundigen. Misschien een voorbeeld dat navolging ‘verdient’ – om in de
sfeer van het geld af te sluiten.
Namens de redactie,
Wat was
de naam van
Christiaan?
dossier
Erfenissen
van de
oorlog
Rob van Drie
hoofd sector Expertise en plaatsvervangend directeur
ten geleide

inhoud
Dossier
Geld in
de familie
Wat was de naam
van Christiaan?
Bij toeval ontdekte Annemieke
van der Vegt dat ze rechtstreeks
afstamt van een Afrikaan die
halverwege de achttiende eeuw
als jongetje werd meegenomen
naar Nederland. Die ontdekking
vormde de aanzet tot een
spannende speurtocht naar
zijn leven. Sophie Reinders
interviewde haar.
8
Ballingschap
in grijstinten
De Hugenootse vluchtelingen
die eind zeventiende eeuw naar
Nederland kwamen, worden
vaak als geloofshelden neergezet.
David van der Linden nuanceert
hun ‘heldenstatus’ en plaatst
de ervaringen van deze Franse
ballingen in breder perspectief.
16
Klinkende
namen
Familienamen als Poen, Pennings
en Zondergeld vinden hun
oorsprong in ‘iets met geld’, zou
je denken. Leendert Brouwer
toont aan dat dit lang niet altijd
het geval hoeft te zijn.
32
verder in gen.
4 Nieuws
13 Vernoeming
14 NostalGen
21 Memo
22 Digitaal
29 CBG weet raad
57
58
60
68
70
Vrouwen en kinderen eerst
De zeven pijlers van het
genealogisch onderzoek
Pollen in beeld
Armoriaal
Archiefwijzer
72
74
80
82
@EricHennekam
Gesignaleerd
Diensten en
publicaties
Verleden tijd
2 gen.

‘Vrugtgebruik’ uit
het Lakemanfonds
In 1663 benoemde Willem
Lakeman al zijn nazaten van
moeders kant tot ‘eeuwiglijke’
erfgenamen; de beheerders van de
erfenis moeten jaarlijks uitkeren.
Nel Marinus is erfgenaam en
probeert de geschiedenis van de
Stichting Het Lakeman Fonds te
ontrafelen.
38
Memories van
successie
Veel mensen denken dat vooral van
de elite successiememories bewaard
zijn gebleven. Maar deze vaak
verrassend rijke bronnen zijn juist in
overgrote meerderheid overgeleverd
van mannen en vrouwen uit de lagere
standen. Jaap Moes doet een en
ander uit de doeken.
52
Groeten uit Canada
Rond de vorige eeuwwisseling
hielden emigranten naar Canada
contact met de familie in
Nederland door middel van
brief- en prentbriefkaarten.
Jan Krijff en Karen Green
verzamelden deze ‘minidagboeken’,
die een inkijkje bieden in de
levens in dat nieuwe land.
64
verder in dossier
24 De toezichthouders
30 Portret & verhaal
42 Een familie in het geld
46 De vormgevers van ons geld
gen. 3

nieuws
Roeline E. van Peschfonds
MAJOOR
VAN ORANJE
Donderdag 27 augustus
verscheen bij uitgeverij Balans
Jacobus Hojel, ooggetuige van de
beginjaren van ons koninkrijk,
geschreven door Hein Jongbloed.
Het zijn de memoires van
Jacobus Hojel die, in 1779 in Den
Haag geboren en al jong naar
het buitenland vertrokken, in
1813 als officier terugkeerde om
Nederland van de Fransen te
bevrijden. Hojel was ooggetuige
van talrijke belangrijke historische
momenten: de inhuldiging
van Willem I in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam, de Belgische
opstand in Brussel in 1830 en de
Tiendaagse Veldtocht een jaar
later. Hij reisde door het nog
jonge Nederland (per stoomboot
en trein) en schreef over zijn
belevenissen en over de mensen
die hij tegenkwam.
In juni 2015 werd het CBG verrast met het bericht dat de stichting door mevrouw
Roeline E. van Pesch (Deventer, overleden 15 mei 2015) tot haar enige erfgenaam
was benoemd. Mevrouw Van Pesch had een grote belangstelling voor genealogie.
In de CBG-collectie zijn van haar hand de Afstammings lijst der familie Van Pesch
en aangehuwden (Ommen, 2001) en het boek Mattheus Jacobsz, velleploter uit
Gulikerland. Geschiedenis van de familie Van Pesch vanaf 1628 (Deventer, 2006)
opgenomen. Met de financiële middelen die uit haar nalatenschap vrijkomen zal
door het CBG het Roeline E. van Peschfonds worden opgericht, waaruit onder
andere digitaliseringsprojecten zullen worden gefinancierd en bijzondere marketinginspanningen
worden ondersteund.
Als gevolg van de aanwijzing als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI-status)
hoeft het CBG in geval van nalatenschappen geen erfbelasting af te dragen. In de
meeste gevallen is bij schenking ook geen schenkbelasting verschuldigd.
Voor meer informatie hierover kunt u zich wenden tot mevrouw Carla Hoekstra,
controller CBG.
kort
LISSER DNA
Dankzij mw. drs. A.E.M.
Landheer-Roelants en mw. L. van
Wassenaer-Wiarda kan de lijst
van Lisser Wassenaars in 1622
(zie Gen. 21/2 pagina 67) worden
uitgebreid met twee gezinnen
in Noordwijk. Het gaat om twee
broers van Jan Pieter Jorisz uit
Lisse: Floris Pietersz met zijn
vrouw Trijntgen Dignumsdr en
zoons Joris, Arien, Jan, Cornelis,
Willem; en Dijrck Pietersz (hij
trouwde in 1623 met Jannegen
Jeroensdr, zoons: Pieter en Dirck).
Mannelijke nakomelingen in
mannelijke lijn kunnen meedoen
aan het DNA-onderzoek naar de
adellijke afkomst van de familie
(lisserdna@gmail.com).
ZOEKAKTEN
De website Zoekakten maakte in
juli een flink aantal films van de
burgerlijke stand van Gelderse en
Limburgse gemeenten op
FamilySearch doorzoekbaar.
Zie voor een overzicht
zoekakten.nl/nieuw.php.
DE BARONESSE
EN DE DOMINEE
In nummer 1 van deze jaargang
stond een artikel van Wim Coster
onder de titel ‘De baronesse, de
dominee en het kind’. De auteur
bereidt een boek voor over deze
familietragedie rond de weduwe
Johanna Theodora Pruimers,
geboren baronesse Van Dedem,
in de tweede helft van de negentiende
eeuw. Het boek zal in het
voorjaar van 2016 onder de (voorlopige)
titel Het Oordeel verschijnen
bij uitgeverij Balans.
‘DE DIKKE ZEVEN’ ONLINE
In 2002 verscheen het standaardwerk
Wie woonden waar
in Wageningen van de bekende
genealoog en heraldicus Anton C.
Zeven, die gedurende een periode
van zo’n dertig jaar zoveel mogelijk
gegevens over de huizen in de
Wageningse binnenstad en hun
eigenaren en bewoners verzamelde.
Vanwege de omvang werd
de boekenreeks ook wel ‘De Dikke
Zeven’ genoemd. Sinds kort is de
reeks digitaal te raadplegen op
wageningen.nl (> gemeentearchief).
WEBSITE RA RIVIERENLAND
Op 1 juli jl. ging de nieuwe website
4 gen.

24 uur met Willem &
Het verloren koninkrijk
Van 28 augustus 2015 tot 17 juli 2016 is in het Nationaal Archief de tentoonstelling
24 uur met Willem – Koning van Nederland en België te bezichtigen. De werkkamer
van Willem I staat centraal in deze tentoonstelling; daar ondertekende hij duizenden
Koninklijke Besluiten en legde daarmee de basis voor het huidige Nederland. De tentoonstelling
toont topstukken uit het Nationaal Archief, zoals de eerste grondwet en de eerste
troonrede, maar ook persoonlijke bezittingen van Willem I uit het Koninklijk
Huisarchief, zoals zijn werkkostuum, schrijfcassettes en persoonlijke aantekeningen.
Als pendant van deze tentoonstelling kan men van 15 oktober 2015 tot 28 maart 2016 in
het Stadsmuseum Gent de tentoonstelling Het verloren koninkrijk. Willem I en België gaan
zien. Dit jaar is het tweehonderd jaar
geleden dat Nederland en het latere
België werden samengevoegd tot het
Koninkrijk der Nederlanden. Het koninkrijk
hield vijftien jaar stand, van 1815 tot
1830. Korte tijd waren ‘Belgen’ en
Nederlanders inwoners van dezelfde
staat. Koning Willem I regeerde als een
onvervalst verlicht despoot, maar zette
ook sterk in op de ontwikkeling van de
industrie, de infrastructuur, het onderwijs
en het culturele leven.
In het zuiden stond men anders tegenover
koning Willem I dan in het noorden
– de Belgen gaven hem bijnamen als de
Koperen Koning en de Kanalenkoning en
schreven rond 1830 ‘wij willen Willem
weg’ op de muren. Voor meer informatie
over beide tentoonstellingen zie
gahetna.nl en stamgent.nl
AD HOEBEN
OVERLEDEN
Op 22 juli jongstleden is de
Brabantse heraldicus en vlaggenkundige
Adrianus Henricus
(Ad) Hoeben (geb. 20 nov. 1928)
overleden. Hoeben schreef in
1991 Brabantse heraldiek in historisch
perspectief. Daarin zette
hij de contouren neer van de
rijke Brabantse heraldiek.
Hoeben gaf in dat werk, maar
ook in het genealogisch tijdschrift
De Brabantse Leeuw, stevige en
gefundeerde kritiek op het gevierde
naslagwerk van J.P.W.A. Smit, die
volgens hem op het verleidelijke
maar glibberige pad van de
hypothese terecht was gekomen.
Afgezien van de vele artikelen
die Hoeben schreef voor De
Brabantse Leeuw, Gens Nostra en De
Nederlandsche Leeuw, heeft hij zijn
sporen verdiend met het naslagwerk
Noord-Brabants Wapenrepertorium
(2001). Door zijn werk in communicatie
en voorlichting wist hij
de nuchtere, moderne en vooral
wetenschappelijke toon te vinden
waar op dat moment behoefte
aan was. Hoebens bijdragen aan
de heraldiek, genealogie en banistiek
zijn van blijvende invloed.
van het Regionaal Archief Rivierenland
officieel en op ludieke
wijze ‘de lucht’ in. Sinds 1 januari
2014 zijn de archiefdiensten
Streekarchief Bommelerwaard
(SAB) en Regionaal Archief Rivierenland
(RAR) samengevoegd en
vanaf die tijd zijn alle archieven en
collecties op één plaats te raadplegen:
de studiezaal aan het J.S.
de Jongplein 3 te Tiel. In totaal
staan nu 3,7 miljoen beschrijvingen
online, waaraan al 1,4 miljoen
scans gekoppeld zijn, kan er
gezocht worden op 1,3 miljoen
persoonsnamen, zijn er 200
duizend krantenpagina’s doorzoekbaar
en staan de eerste
60 duizend afbeeldingen in de
beeldbank. Zie regionaalarchiefrivierenland.nl
OP ZEE GEBLEVEN
Bij het vissersmonument op de
kop van de haven in IJmuiden zijn
op 8 augustus 2015 plaquettes
onthuld met de namen van 319
IJmuidense vissers die op zee zijn
omgekomen in de periode van
1886 tot nu. Hiermee is er nu een
tastbare plek om hen te eren. De
onthulling werd verricht door nabestaanden
van de omgekomenen.
HUISPERSONEEL
IN NOSTALGEN
Voor het volgende nummer
van Gen. zijn we op zoek
naar foto’s van huispersoneel.
Dienstbodes, huisknechten,
tuinmannen, kindermeisjes of
baboes, allen van vóór 1940.
Stuur uw foto met beschrijving
van plaats, datum en namen
via We Transfer naar
uitgeverij@cbg.nl.
Uiterlijk 15 oktober 2015.
JAPANSE INTERNERINGS-
KAARTEN GEDIGITALISEERD
Het Nationaal Archief heeft 26
duizend interneringskaarten van
Nederlandse krijgsgevangenen
van Japanse interneringskampen
online toegankelijk gemaakt. De
persoonskaarten zijn in te zien
via de website gahetna.nl. Op de
gedigitaliseerde interneringskaarten
staan persoonlijke gegevens
van de krijgsgevangene, zoals
naam, militaire rang, nummer van
de krijgsgevangenschap, medische
gegevens en eventueel datum van
overlijden. De Japanse interneringskaarten
die in het Nationaal
Archief liggen, hadden aanvankelijk
alleen betrekking op militairen
gen. 5

nieuws
Famillement 2016 in Utrecht
Op donderdag 2 juni 2016 zal in
Utrecht de derde editie van
het Famillement plaatsvinden.
De organisatie van dit familiehistorische
publieksevenement is in handen
van Het Utrechts Archief en het CBG.
Na Maastricht 2012 en Leiden 2014
wordt met Utrecht 2016 het voornemen
om van het Famillement een
echte biënnale te maken gestand
gedaan. Het Famillement richt zich
op een breed publiek met een voor de
bezoekers gratis programma dat
zowel leken als gevorderden op het
terrein van (familie)geschiedenis veel
heeft te bieden. Het concept slaat aan
en het evenement trok in 2012 bij de
eerste editie circa vijftienhonderd, en
twee jaar later ruim tweeduizend
bezoekers.
De datum 2 juni is gekozen om de
jaarlijkse Stadsdag Utrecht luister bij
te zetten. Op 2 juni is Utrecht namelijk
jarig, dan viert de stad haar
stadsrechten (sinds 1122). Daarmee
verhuist het Famillement van de
herfst naar de zomer, hetgeen voor
het evenement allerlei nieuwe mogelijkheden
biedt. Ook worden op veler
verzoek de openingstijden vervroegd
naar 11.00-19.00 uur. Maar veel
zaken zullen natuurlijk gewoon blijven,
zoals de beurs waarop een groot
aantal regionale en (inter)nationale
deelnemende organisaties zich aan
het publiek presenteert, lezingen en
workshops. Uiteraard krijgt het
Famillement deze keer een Utrechts
accent. De plaats van handeling zal in
en om de vestiging van Het Utrechts
Archief aan de Hamburgerstraat zijn.
Via famillement.nl houden we belangstellende
deelnemers en bezoekers op
de hoogte van ontwikkelingen ten
aanzien van programma en organisatie.
Daar kunnen belangstellenden
ook een indruk krijgen van het programma
van en de deelnemers aan de
vorige edities. Organisaties die deel
willen nemen aan Famillement
Utrecht 2016 kunnen dit kenbaar
maken via famillement@cbg.nl. Ze
krijgen dan nadere informatie en een
registratieformulier toegezonden.
GESCHIEDENISFESTIVAL
18 OKTOBER
Op 18 oktober organiseert het
Historisch Nieuwsblad in Haarlem
een historisch evenement
met sprekers, debatten, lezinkort
van het Koninklijk Nederlands-
Indisch Leger. Sinds juni 2011
zijn daar de interneringskaarten
van de Koninklijke Marine aan
toegevoegd.
KWARTIERSTATEN VAN
KAATSKAMPIOENEN
Maandagavond 27 juli 2015 werd
in de Koornbeurs te Franeker
een bijzonder boek gepresenteerd.
Bert Looper, directeur van
Tresoar, en auteur Sytze Giezen
overhandigden samen een
genealogisch standaardwerk aan
de Koninklijke Permanente Commissie
(KPC) en aan het Kaatsmuseum.
Het boek, getiteld
Genealogie PC-winnaars 1854-
2014 bevat de kwartierstaten van
meer dan tweehonderd winnaars
van de jaarlijkse PC-kaatspartij.
RIJDENDE RECHTER OP
BEZOEK BIJ HET CBG
Deze zomer kreeg het CBG
bezoek van mr. Frank Visser voor
de opname van een aflevering
van het succesvolle, op onderzoek
door het CBG gebaseerde,
programma Verborgen Verleden.
Visser was speciaal geïnteresseerd
in militaire voorouders,
herkomst uit de Zuidelijke
Nederlanden en genealogische
bewijsvoering rond de oudste
generaties. Deze aflevering zal
begin 2016 worden uitgezonden.
MAAND VAN DE
GESCHIEDENIS
Oktober 2015 is de Maand van
de Geschiedenis, dit jaar met het
thema Tussen Droom & Daad.
Dromen doen we allemaal, maar
wanneer worden dromen werkelijkheid?
Wat waren de dromen
van vroeger die de wereld van nu
hebben geschapen? Met debatten,
workshops, lezingen, voorstellingen
en speciale rondleidingen
kunnen alle opa’s en oma’s,
mama’s en papa’s en (klein)kinderen
gisteren ontdekken om vandaag
te begrijpen. Op 31 oktober
2015 organiseert het Rijksmuseum
voor de vierde keer de Nacht van
de Geschiedenis. Zie voor een
overzicht van alle activiteiten
maandvandegeschiedenis.nl.
6 gen.

Stamboomcafé
Elke laatste dinsdag van de maand houdt
het CBG café. Het Stamboomcafé is inmiddels
een begrip onder genealogen. Iedereen
die geïnteresseerd is in familiegeschiedenis is
van harte welkom. Na een korte lezing over een
wetenswaardig onderwerp hebben de cafébezoekers
volop de gelegenheid elkaar te ontmoeten,
informatie uit te wisselen, oude contacten
aan te halen, nieuwe kennissen op te doen,
CBG-medewerkers te spreken, enzovoort.
Dinsdag 29 september komt Michel van Gent, auteur
in het juninummer van Gen., praten over archieven
uit de sportwereld als bron voor genealogisch
onderzoek. Dinsdag 27 oktober is Annemieke van
der Vegt bij ons te gast. Zij zal vertellen over haar onderzoek naar Christiaan van der
Vegt – elders in dit nummer kunt u een interview met haar lezen. Op 24 november
vertelt Henk Werk over de totstandkoming van zijn boek Groninger kermis, Werken
op reis met gebakkramen 1850-1961. Het Stamboomcafé wordt gehouden in de
Beresteynzaal van het CBG, van 16.00 tot 18.00 uur. U bent van harte welkom!
[ ]
TELEFONISCH VRIENDENSPREEKUUR
Met ingang van 7 september houdt het CBG een wekelijks telefonisch
spreekuur voor Vrienden, op dinsdag van 15.30-17.00 uur (tel. 070-3150571).
U kunt uw onderzoeks vragen dan voorleggen aan de ervaren medewerkers
van het team Onderzoek. Zij kunnen u adviseren over de aanpak van uw
onderzoek en u zo nodig in contact brengen met andere CBG-specialisten,
bijvoorbeeld op het terrein van heraldiek of naamkunde.
De genen
van mijn vader
Martine Letterie is al twintig jaar actief als
schrijfster van historische kinder- en
jeugdromans, met vaak een genealogische
invalshoek. Eind september verschijnt bij
uitgeverij Prometheus haar eerste ‘grotemensenboek’
over haar eigen familiegeschiedenis
vanaf 1600 met, zoals ze zelf
zegt, ‘in alle generaties steeds weer bijzondere
gewone mensen aan de onderkant van
de middenklasse. Sommigen boerden
goed, maar anderen kwamen in verzet
tegen hun lot als het tij keerde en probeerden
met wisselend succes hun leven in
eigen hand te nemen en er nog iets van te
maken. Zo stond de achttiende-eeuwse
beeldhouwer Cornelis Letterie aan het
hoofd van een goedlopende werkplaats en
bezat aan het eind van zijn leven meerdere
huizen, maar zijn kleindochter Cornelia
belandde letterlijk in de goot en tippelde
om het hoofd boven water te houden.’
gen, workshops en een stand-up
historyteller. Een greep uit het
programma: Diederik van Vleuten
kruipt in de huid van Churchill.
Annejet van der Zijl vertelt hoe zij
te werk gaat bij het schrijven van
haar boeken. De Britse rasverteller
Andrew Roberts vertelt hoe
één man, Napoleon ‘de Grote’,
het voor elkaar kreeg zoveel
dromen te laten uitkomen. Ad
van Liempt neemt ons mee naar
de oorlogsjaren. Luc Panhuysen
laat zien hoe geraffineerd Johan
de Witt was. Natuurhistoricus
en tv-persoonlijkheid Redmond
O’Hanlon kiest zijn drie favoriete
ontdekkingsreizigers. In de serie
Ooggetuigen vertelt Joris Voorhoeve
over het grootste Nederlandse
trauma: Srebrenica. Martin
Sommer interviewt de vijf kanshebbers
op de Libris Geschiedenis
Prijs en radioprogramma OVT
zendt live uit. Een conservator van
het Rijksmuseum toont bijzondere
schilderijen en voorwerpen die in
de Gouden Eeuw uit Azië werden
meegenomen.
Zie geschiedenisfestival.nl.
WIEWASWIE OP LIJST
BESTE WEBSITES
Het Amerikaanse Family Tree
Magazine stelt jaarlijks een lijst op
met de 101 beste websites voor
genealogie. WieWasWie staat dit
jaar voor de tweede keer op rij in
de lijst, deze keer als een van de
‘Best websites for vital records’.
DE AUTO VAN M’N OPA
Tussen 1906 en 1951 droegen
alle motorvoertuigen met een
Brabantse eigenaar een kenteken
dat begon met N (gevolgd door
een getal). Uiteindelijk zijn dat er
bijna honderdduizend geweest.
Van een groot aantal zijn naam en
woonplaats van de eigenaar bekend,
maar echt interessant wordt
het natuurlijk als er ook een foto
van zo’n auto of motor bewaard is
gebleven. De fraaie website
deautovanmnopa.nl is een initiatief
van het Brabants Historisch
Informatie Centrum met plaatjes
én verhalen over auto’s (en motoren)
die ooit met een Brabants
nummerteken rondreden.
GEN. DIGITAAL
Met ingang van 1 juli is Gen.
voor de Vrienden van het CBG
ook digitaal beschikbaar. De
nummers van maart, juni en
september 2015 kunnen op laptop
of pc online worden gelezen op
genmagazine.nl. Ook kan Gen.
via een speciale app worden
gedownload in de App Store of de
Play Store en vervolgens offline
worden gelezen op een tablet. De
links naar de Stores zijn rechts
onderaan de openingspagina van
genmagazine.nl te vinden.
gen. 7

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>

Nog geen
vriend van CBG?
Meld u dan
nu aan! >>