INHOUD

INHOUD 

4 Abonnementen: informatie en series 

49 Extra concerten 

67 Algemene informatie 

68 Plattegrond Grote Zaal 

69 Concertkalender 

1

WIJ 

ONTMOETEN 

U GRAAG 

IN HET 

NIEUWE 

SEIZOEN! 

2

3

BESTEL NU UW ABONNEMENT 

+ In één bestelling alles geregeld voor het hele seizoen 

+ De mooiste stoelen in de zaal 

+ Per serie gemiddeld één concert gratis 

+ Met korting en voorrang kaarten bestellen voor extra concerten 

+ Ruilservice indien u verhinderd bent 

HOE BESTELLEN ? 

> ONLINE 

www.concertgebouworkest.nl/series 

> TELEFONISCH 

telefoon: 020 305 10 15 

ma-vr 9.30-12.30 uur | 25 februari - 11 maart tot 17.00 uur 

> SCHRIFTELIJK 

via het bestelformulier (op aanvraag) 

Administratiekosten abonnementspas: online € 4, telefonisch € 6, schriftelijk € 8 

Administratiekosten e-tickets: online € 2,50, telefonisch € 3,50 

WANNEER BESTELLEN ? 

> 25 februari 2016 startdatum bestellen abonnementen 

> 31 maart 2016 sluitingsdatum voor het verlengen van uw series 

> 1 juni 2016 startdatum bestellen van losse kaarten 

Uitgebreide informatie over de bestelprocedure en algemene voorwaarden 

vindt u op de website via www.concertgebouworkest.nl/series 

English information about subscriptions can be found at www.rcoamsterdam.com/series 

4

DE ABONNEMENTENSERIES 

pagina 14 

Serie A 

6 of 3 concerten 

pagina 30 

Serie F 

3 concerten 

Actueel, Avontuurlijk, Aangrijpend 

Hedendaagse en actuele ontwikkelingen binnen een 

rijke symfonische traditie, met dit seizoen onder meer 

opdrachtwerken van Ali-Zadeh, Rijnvos, Wigglesworth 

en Zivkovic en veel muziek van Mahler en Bernstein. 

Familieserie 

Kinderen maken samen met hun (groot)ouders kennis 

met de wereld van het Koninklijk Concertgebouworkest. 

Zoek het avontuur in drie aansprekende concerten met 

inspirerende interactieve inleidingen. 

pagina 18 

Serie Bwo - Serie Bdo 


pagina 34 

Serie H Nieuw (voorheen Serie AAAdo) 

3 concerten 

Het Groot Symfonisch Repertoire 

In de grootste en oudste abonnementenserie van het orkest 

hoort u werken van onder anderen Mozart, Beethoven, 

Brahms, Bruckner en Mahler gedirigeerd door maestro’s 

als Daniele Gatti, Mariss Jansons en Herbert Blomstedt. 

Horizon 

Verrassende concerten rondom een actueel thema, met 

nieuwe opdrachtcomposities van Richard Rijnvos en Ryan 

Wigglesworth. Ruim een uur horizonverleggende muziek 

met een Voorprogramma en na afloop de Entrée Late Night. 

pagina 22 

Serie D Vernieuwd 

8 concerten 

pagina 38 

Serie S 

3 concerten 

De Klassiekers 

Een reis langs de meest geliefde klassiekers, zoals het 

Requiem van Mozart, de Vijfde symfonie van Mahler en de 

Derde symfonie van Beethoven, onder leiding van beroemde 

dirigenten onder wie Bernard Haitink en Daniele Gatti. 

Essentials 

Drie concerten op de zaterdagavond. Maak kennis met 

essentiële symfonische meesterwerken van Schubert, 

Wagner en Bernstein, op onnavolgbare wijze toegelicht 

door de energieke presentator Thomas Vanderveken. 

pagina 26 

Serie E 

8 concerten 

pagina 42 

Serie Z 


De Grote Maestro’s 

Vooraanstaande dirigenten laten in de serie E hun inter pre - 

taties van symfonische werken horen. Naast chef-dirigent 

Daniele Gatti zijn dat onder anderen Bernard Haitink, 

Herbert Blomstedt, Valery Gergiev en John Eliot Gardiner. 

De Matinee 

Een uitgebalanceerde serie. Uw zondagmiddag is waardevol 

besteed met solisten en dirigenten van wereldfaam, 

en prachtige muziek van bijvoorbeeld Beethoven, 

Tsjaikovski, Bruckner, Mahler, Elgar, Ravel en Poulenc. 

5

EEN NIEUW 

TIJDPERK 

Geachte muziekliefhebber, 

Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft een nieuwe 

chef-dirigent. Vol elan, enthousiasme en ideeën beginnen 

Daniele Gatti en het orkest aan hun eerste gezamenlijke 

seizoen. Tijdens de zomertournee langs belangrijke zalen 

en festivals in Europa geven zij het startschot voor RCO 

meets Europe: gedurende tweeënhalf seizoen zal het 

Concertgebouworkest optreden in alle 28 lidstaten van de 

Europese Unie. Daarbij gaat het orkest duurzame samenwerkingen 

aan met een jeugdorkest uit ieder land. Zo 

vieren we verleden en toekomst van het unieke mozaïek 

van meerstemmigheid dat Europa heet. Op pagina 62 leest 

u meer over dit ambitieuze project. 

Vliegende start 

RCO Opening Night op 9 september vormt de officiële 

inauguratie van Daniele Gatti als onze chef-dirigent. 

Op het programma staat onder meer Mahlers Lieder eines 

fahrenden Gesellen met de befaamde bariton Christian 

Gerhaher als solist. Het is de feestelijke opening van een 

seizoen waarin Daniele Gatti op vele facetten van het 

orkest zijn stempel drukt: hij is aanwezig in bijna alle 

abonnementenseries, leidt een tournee door China, 

dirigeert een Familieconcert, geeft een directie-masterclass 

en voert met het orkest Richard Strauss’ Salome uit bij 

De Nationale Opera. De zevende chef-dirigent in de 

geschiedenis van het orkest maakt een vliegende start. 

6

Innovatie 

Daniele Gatti past bij het Concertgebouworkest omdat 

hij met respect voor de symfonische traditie de blik op de 

toekomst gericht houdt. Innoveren vanuit een grote kennis 

van de traditie, waar nodig door risico’s te nemen, daarin 

herkent het orkest zichzelf. Dit seizoen zien we dat onder 

meer in de vernieuwde serie Horizon, de opvolger van AAA, 

en in opvallende opdrachtcomposities en wereldpremières. 

We spelen nieuwe werken van huiscomponisten Detlev 

Glanert (Requiem voor Jheronimus Bosch) en Richard Rijnvos, 

van de Britten James MacMillan en Ryan Wigglesworth, 

van de jonge Nederlander Joey Roukens, van Djuro Zivkovic 

uit Servië en de Azerbeidjaanse Franghiz Ali-Zadeh. 

Gastdirigenten 

Het Concertgebouworkest is zeer gelukkig met de terugkeer 

van twee geliefde titeldirigenten: onze eredirigent 

Bernard Haitink leidt de Zevende symfonie van Bruckner, 

conductor emeritus Mariss Jansons de Zevende van Mahler. 

Ook Jaap van Zweden verwelkomen we terug. Met Gustavo 

Gimeno en Alan Gilbert besteden we in februari veel 

aandacht aan componist-dirigent Leonard Bernstein 

(1918-1990). Andris Nelsons zet zijn Sjostakovitsj-cyclus 

voort met de Elfde symfonie. Met Semyon Bychkov gaat 

het orkest op tournee naar de Verenigde Staten. Andere 

bekende dirigenten met wie het orkest graag opnieuw 

samenwerkt zijn onder meer Herbert Blomstedt, 

Iván Fischer, John Eliot Gardiner, Antonio Pappano, 

Kirill Petrenko en Valery Gergiev. 

Vassiljeva, solofluitist Kersten McCall, solofagottist Gustavo 

Núñez, solohoornist Félix Dervaux en solotrombonist 

Jörgen van Rijen. 

Met Daniele Gatti begint het Concertgebouworkest vol 

vertrouwen aan een nieuw tijdperk. Dat is nodig in een 

wereld waarin maar al te vaak vergeten wordt hoe belangrijk 

polyfone klassieke muziek is als springlevend erfgoed 

en als spiegel van culturele diversiteit. Onze orkestleden en 

hun nieuwe chef-dirigent zullen er alles aan doen om dat 

uit te dragen en zo te helpen kunst en cultuur hoger op de 

Nederlandse en de Europese agenda te krijgen. We nodigen 

u uit om er getuige van te zijn bij een of meer van onze 

concerten. 

Jan Raes, algemeen directeur 

Solisten 

De Georgische violiste Lisa Batiashvili is dit seizoen onze 

Artist in Residence. Zij is te horen in vioolconcerten van 

Tsjaikovski, Prokofjev en Sjostakovitsj, kamermuziekconcerten 

met orkestleden en studenten van de Academie 

van het Koninklijk Concertgebouworkest en de RCO Club 

Night. Onder de topsolisten die het podium met ons delen 

zijn voorts violisten Janine Jansen en Leonidas Kavakos 

en pianisten Emanuel Ax, Yefim Bronfman, Radu Lupu 

en Arthur en Lucas Jussen. Zes orkestleden treden op als 

solist: concertmeester Liviu Prunaru, solocelliste Tatjana 

7

Conductor emeritus Mariss Jansons (hier te zien in São Paulo op 23 juni 2013) 

dirigeert op 28, 29 en 30 september 2016 de Zevende symfonie van Mahler. 

8

Eredirigent Bernard Haitink (hier te zien na de Negende symfonie van Mahler op 13 mei 2011) 

dirigeert op 16, 17 en 19 februari 2017 de Zevende symfonie van Bruckner. 

9

EUROPEAAN 

IN AMSTERDAM 

Daniele Gatti start als zevende chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest. 

Hij vertelt over het repertoire, over wat jonge dirigenten moeten leren, 

en over RCO meets Europe: het orkest zal in alle lidstaten van de EU optreden. 

‘Het is een signaal, een duidelijk en eerlijk signaal.’ 

Is Daniele Gatti een Europeaan? Een volmondig ‘ja’ is zijn 

antwoord, ‘ik voel me zeer Europees’. Hij is opgeleid in 

Milaan, was jarenlang chef in Londen, dirigeert regelmatig 

in Berlijn, Wenen en Bayreuth, heeft de afgelopen acht 

jaar in Parijs een bepalende rol gespeeld als chef-dirigent 

van het Orchestre National de France, en komt nu 

naar Amsterdam. Europa is Daniele Gatti’s thuisbasis. 

Hij ervaart weinig grote culturele verschillen, wat sommigen 

ook beweren. ‘Italiaanse dirigenten hebben altijd veel 

Duitse muziek gespeeld, gefilterd door hun Latijnse blik. 

Omgekeerd waren Herbert von Karajan en Carlos Kleiber 

voortreffelijke Verdi- en Puccini-interpreten. Die uitwisseling 

is juist interessant. De muziek zelf heeft geen grenzen.’ 

Signaal 

Wat is cultuur? Het is buitenkant. Ik kom uit het Zuiden, 

jij uit het Noorden, misschien zijn wij opener en anderen 

wat gereserveerder. Soms is het moeilijker om tot iemands 

hart door te dringen. Maar als je het eenmaal bereikt 

hebt, reageren alle harten en zielen op dezelfde manier.’ 

Dat is wat RCO meets Europe betekent, vindt Daniele Gatti: 

‘We brengen de mensen in heel Europa muziek, van hart tot 

hart. De status van het orkest doet niet ter zake. Vooral het 

samenspelen met jonge musici uit elk land (Side by Side) is 

zo’n geweldig idee. Het is een signaal, een duidelijk en 

eerlijk signaal. Het zou geweldig zijn als het niet alleen 

blijft bij het eenmalig meespelen van een werk met het 

Concertgebouworkest, maar dat het navolging krijgt, 

dat het idee door andere orkesten wordt geadopteerd.’ 

Schakel 

Sinds zijn debuut als gastdirigent bij het Concertgebouworkest 

in 2004 is Daniele Gatti vrijwel jaarlijks teruggevraagd. 

‘Ik denk dat er meteen een goede band was, die 

jaar na jaar groeide. Een lange relatie die geleidelijk heeft 

geleid tot mijn aanstelling als chef-dirigent. Het is een 

avontuur dat we samen zijn aangegaan. Het was een teken 

van vertrouwen dat het orkest mij vroeg in 2010 de Vijfde 

symfonie van Mahler te dirigeren.’ 

Daarna volgden de Negende, de Derde en de Zesde. En dan 

nu, aan het begin van het nieuwe seizoen, Mahlers Tweede. 

‘Bij een orkest van dit niveau en deze historische betekenis 

vind ik het belangrijk rekening te houden met de erfenis 

ervan. Als je dan wordt gevraagd als chef-dirigent volg je 

een aantal zeer grote dirigenten op en moet je niet het 

repertoire helemaal gaan veranderen en ombuigen, het is 

belangrijker dat iedere chef zijn eigen stempel drukt op het 

10

kernrepertoire: Mahler, Bruckner, Strauss, Brahms. Ik hoop 

het boeket van interpretaties dat mijn voorgangers hebben 

gecreëerd verder te verrijken. Ik ben slechts een volgende 

schakel in die ketting.’ 

Gebalanceerd 

‘Daarnaast wil ik heel graag samen andere kanten van het 

symfonische repertoire uitwerken, in de eerste plaats het 

Franse repertoire en dat van de Tweede Weense School, dat 

trouwens allemaal sterk verband houdt met Mahler. Het 

Franse repertoire dat ik heel graag met het orkest wil 

uitvoeren omvat niet alleen Ravel en Debussy – we spelen 

bijvoorbeeld diens Jeux, een fantastisch werk dat veel te 

weinig wordt gespeeld – maar ook werken van bijvoorbeeld 

Saint-Saëns en Dutilleux. 

Ik neem wat dat betreft mijn eigen erfenis mee. Mijn 

ervaringen in Parijs hebben mij geholpen door te dringen 

tot de ziel van de Franse muziek. Met het Concertgebouworkest 

wordt het een herontdekking, we kunnen samen 

een nieuwe visie op het repertoire ontwikkelen. 

Het mooie is dat we op tournee een aantal programma’s 

presenteren – met kernrepertoire zoals Bruckners Vierde 

symfonie aan de ene, en met Frans twintigste-eeuws 

repertoire aan de andere kant. Het levert een perfect 

gebalanceerd palet op.’ 

Geloven in de muziek 

Daniele Gatti ziet een ononderbroken lijn van de Weense 

Klassieken via Wagner en Mahler naar Debussy en Ravel, 

Berg en Schönberg, en verder. Ook muziek van nu heeft zijn 

aandacht. ‘Er is veel muziek die het verdient vaker gespeeld 

te worden. Ik ben geïnteresseerd in alle partituren die ik 

begrijp, die me uitnodigen tot een uitvoering en waar ik 

iets persoonlijks over kan zeggen. In Parijs heb ik afgelopen 

seizoen met vijf Franse componisten samengewerkt; die 

vind ik allemaal erg goed. Als uitvoerende musici moeten 

we kunnen geloven in de muziek om haar toegankelijk te 

maken voor het publiek. Zo heb ik Schönbergs Moses und 

Aron bij de Wiener Staatsoper gedirigeerd, en door de 

goede chemie met het orkest speelden we het alsof het 

Puccini was. We geloofden in de muziek. Hoewel de 

muziek compleet atonaal is, sloeg dat over op het publiek. 

Als uitvoerders hebben we de verplichting een romantische 

relatie met de muziek aan te gaan om de connectie met 

het publiek te maken.’ 

Masterclass 

In Amsterdam zal Daniele Gatti jaarlijks jonge dirigenten 

op weg helpen met een masterclass. ‘Dat doe ik heel graag, 

omdat ik zelf als student nooit de kans kreeg om met een 

professionele dirigent van het hoogste niveau te werken. 

Ik denk dat het overbrengen van mijn kennis en ervaring 

op jonge mensen het beste en vrijgevigste is dat ik kan 

doen. 

Dat dit kan met het Koninklijk Concertgebouworkest is 

voor jonge dirigenten een unieke kans. Want plotseling 

hebben ze een van de beste instrumenten denkbaar voor 

zich. Om daarmee te werken, en aan te voelen hoe zo’n 

orkest werkt, kan zeer belangrijk zijn voor hun verdere 

ontwikkeling. 

Een toporkest weet hoe ver het kan gaan. Het is alsof je 

een superpaard leert te berijden. Voor een jonge dirigent 

kan het een heel goede ervaring zijn om te merken dat op 

dit niveau – mits je zelf een bepaald technisch niveau mee - 

neemt – alle technische problemen al opgelost zijn. Het 

gaat er niet om wat voor interpretatie je wilt, die kunnen 

ze allemaal spelen, maar hoe je van het orkest precies kunt 

krijgen wat je verlangt. Wat ik in de afgelopen veertig jaar 

heb geleerd is dit: het belangrijkste is om tijdens een 

repetitie te luisteren. Naar je innerlijke gehoor en tegelijkertijd 

naar wat de musici van het orkest jou bieden. 

Op dat moment zullen dirigent en orkest een partnership 

aangaan. En dat is belangrijk, omdat het effect heeft op het 

publiek. Dirigent en orkest kunnen het soms oneens zijn, 

maar ze staan op gelijke voet. De dirigent moet gebruik 

maken van de professionaliteit van de musici en trachten 

het beste uit hen te halen.’ 

11

12

HISTORISCHE 

SEIZOENsOPENING 

De tweede RCO Opening Night van het Koninklijk Concertgebouworkest 

markeert de inauguratie van Daniele Gatti als chef-dirigent. 

‘Er lag donderdagavond een paarse loper langs de hele 

lengte van de aanbouw van Het Concertgebouw in 

Amsterdam. Een rode is maar gewoontjes. Binnen in het 

Concertgebouw waren in de bloemversieringen paarse 

tinten aangebracht, en alle tiptop uitziende concert gangers 

– dresscode black tie – liepen met een al even paars programmablad.’ 

Zo beschreef dagblad Trouw met lichte 

verbazing de ambiance van de allereerste RCO Opening 

Night op 10 september 2015. En het werd een zeer geslaagde 

avond met een hapje en een drankje, maar vooral met 

prachtige muziek: ‘Koningin Máxima, beschermvrouwe 

van het orkest, hoorde hoe Yo-Yo Ma Sjostakovitsj’ Eerste 

celloconcert adembenemend speelde, en hoe Daniele Gatti 

met groot gevoel voor balans dirigeerde’. Een nieuwe 

traditie was geboren. 

RCO Opening Night is meer dan een feestelijk concertmet-diner: 

de opbrengsten komen ten goede aan onder 

meer de Orkestacademie, waar jonge talentvolle musici 

worden opgeleid als orkestmusicus. Zo is RCO Opening 

Night niet alleen een manier om samen het nieuwe seizoen 

te vieren, maar ook om met elkaar de toekomst van de 

symfonische muziek veilig te stellen. 

Op 9 september 2016 vindt de tweede RCO Opening Night 

plaats, opnieuw met een walking dinner en mogelijkheden 

de musici in de foyers te ontmoeten. Deze historische 

avond markeert de inauguratie van Daniele Gatti als 

chef-dirigent van het Concertgebouworkest. Daarbij mag 

Mahler niet ontbreken: de befaamde bariton Christian 

Gerhaher zingt diens Lieder eines fahrenden Gesellen. 

Speciale aandacht verdient ook het openingswerk, 

Beethovens Ouverture ‘Egmont’, dat het orkest zij aan zij 

speelt met de jonge musici van het JeugdOrkest Nederland. 

Hiermee maakt dit concert tevens deel uit van RCO meets 

Europe, een tournee langs alle Europese lidstaten waarbij 

steeds een jeugdorkest uit het betreffende land meespeelt. 

Naast werken van Schubert, Respighi en Verdi kunt u 

bovendien nog enkele muzikale verrassingen verwachten. 

RCO Opening Night 

vrijdag 9 september 

walking dinner 18.00 uur | concert 20.15 uur 

Daniele Gatti, dirigent 

Christian Gerhaher, bariton 

Openingswerk Side by Side met JeugdOrkest Nederland 

Beethoven Ouverture ‘Egmont’ 

Schubert Entr’acte nr. 3 uit ‘Rosamunde’ 

Mahler Lieder eines fahrenden Gesellen 

Respighi Fontane di Roma 

Verdi Ouverture ‘I vespri siciliani’ 

bestel- en prijsinformatie 

Abonnementhouders kunnen tegelijk met hun series 

kaarten bestellen voor RCO Opening Night. 

Online kiest u zelf uw favoriete stoelen in de zaal: 

www.concertgebouworkest.nl/series. 

Prijs Rang 1+ € 275, Rang 1 € 235, Rang 2 en 3 € 180 

inclusief walking dinner dress code: black tie 

13

14

DE MAN DIE 

A 

GEEN ‘NEE’ 

KON ZEGGEN 

Een van de kleurrijkste muzikale persoonlijkheden van de afgelopen eeuw 

was dirigent/componist Leonard Bernstein (1918-1990). 

Het Concertgebouworkest eert hem met drie concertprogramma’s. 

Zonder Leonard Bernstein had de muziekwereld er anders 

uitgezien – kleurlozer, vooral. Zijn optredens als dirigent 

waren overrompelend: klassieke én modernere muziek 

maakte hij toegankelijk voor een breed publiek, met een 

aanstekelijk enthousiasme. In zijn eigen composities – de 

musical West Side Story voorop – sloeg hij een brug tussen 

populaire muziek, jazz en de concertzaal. Iedereen die 

met hem samenwerkte of zijn concerten bijwoonde was 

het erover eens: de energie van deze man was onweerstaanbaar. 

Bernstein voelde zijn publiek even goed aan 

als de muziek die hij uitvoerde. Bekijk een paar filmpjes 

op Youtube en je ziet steeds weer zijn gevoel voor swing, 

zelfs wanneer hij Beethoven dirigeert, en zijn enorme 

inlevingsvermogen. Muziek was bij Bernstein altijd een 

rijk gevulde tafel die hij met iedereen wil delen, nooit een 

elitair onderonsje. 

Zulke flamboyante kunstenaars verdwijnen nooit helemaal 

uit het publieke geheugen. Een kwart eeuw na zijn dood is 

Bernstein nog altijd springlevend – en anders zorgen zijn 

< Leonard Bernstein met concertmeester Jan Damen, 

september 1950 

hypervitale composities daar wel voor. Omdat hij zo’n 

briljant dirigent was begreep hij het orkest als geen ander. 

Jongleur 

Bernsteins doorbraak was even spectaculair als de carrière 

die erop volgde. Als 25-jarige assistent-dirigent bij de 

New York Philharmonic moest hij op het laatste moment 

de ziek geworden maestro Bruno Walter vervangen – 

zonder enige voorbereiding. De aanwezige radiomicrofoons 

intimideerden hem niet; het concert was een daverend 

succes en de uitzending maakte hem op slag een nationale 

ster. Een jaar later scoorde hij als componist met een 

sy m fonie, een ballet en een Broadway-show: totaal 

verschillende werken, maar stuk voor stuk origineel en 

zeer Amerikaans. Daarnaast ontpopte hij zich ook nog als 

een charismatische tv-persoonlijkheid die klassieke muziek 

op een onweerstaanbare manier ‘uitlegde’ aan jonge (en 

oudere) kijkers. 

Het buitenland was intussen ook al gevallen voor de 

opzwepende manier waarop hij zowel klassiek repertoire 

als eigentijdse muziek benaderde. Bij het Concertgebouworkest 

werd hij een geliefde gastdirigent, en elke keer 

15

veerde het publiek op – evenals het orkest, want zijn 

omgang met musici was even direct als ontwapenend. 

Bernstein hanteerde zijn talenten als een jongleur. ‘Ooit 

moet ik beslissen wat ik wil worden als ik groot ben,’ zei hij 

op zijn achtendertigste. Maar een definitieve keuze tussen 

componeren en dirigentschap stelde hij steeds weer uit. 

Eigentijdse thematiek 

Een hoogtepunt kwam in 1956. Naast zijn aanstelling als 

chef-dirigent van de New York Philharmonic voltooide hij 

West Side Story, een musical die opera-achtige romantiek 

verbond met Latijns-Amerikaanse dans en rock-’n-rollelementen. 

Het werd een mijlpaal, mede door de eigentijdse 

thematiek: Amerika mocht dan een dream factory 

zijn, maar het theater kon niet langer de ogen sluiten 

voor jeugdcriminaliteit en immigrantenproblematiek. 

Door de muziek evenwel werd de musical een voltreffer. 

De spectaculaire dansen werden afzonderlijke repertoirestukken, 

geliefd bij alle orkesten ter wereld, en songs als 

Maria en I feel pretty behoren onderhand tot het culturele 

erfgoed van de Verenigde Staten. Ze klinken nog altijd 

even catchy. In West Side Story is Bernstein een typische 

crossover-componist die ‘hoge’ en ‘lage’ muziek met elkaar 

verbindt – precies zoals zijn voorloper George Gershwin 

had gedaan. 

Trefzeker 

Het losjes combineren van verschillende stijlen zie je bij 

heel veel Amerikaanse componisten, maar zelden zo 

overtuigend als bij Bernstein. Zijn vrienden noemden 

hem ‘de man die nooit nee kan zeggen’ en iets daarvan 

hoor je terug in zijn muziek: hij gaf toe aan elke impuls, 

van neo-barok tot swing, van zwelgend-romantisch tot 

hoekig-modern. De vroege Eerste symfonie, ‘Jeremiah’, 

bijvoorbeeld, zit vol indringende ‘klaagzangen’ die zijn 

joods-religieuze kant tonen. In de musical-muziek is 

hij de trefzekere showman. Het vioolconcert getiteld 

Serenade is een compleet zelfportret, met afwisselend 

tedere, energieke, ernstige en clowneske passages. 

Met zijn complexe karakter kon hij in elk stuk dat hij 

schreef zichzelf zijn en toch steeds weer nieuw klinken. 

Serie A 

Actueel, Avontuurlijk, Aangrijpend 

Muziek die actueel is, toegankelijk, en midden in de 

maatschappij staat. Dat typeert Leonard Bernstein. 

Verschillende kanten van zijn muzikale oeuvre hoort u 

in de serie A op 3 februari, als het Concertgebouworkest 

Bernsteins Eerste symfonie afzet tegen diverse songs en 

instrumentale dansen uit de musical West Side Story. 

Daarnaast klinkt muziek van Bernsteins Mexicaanse 

voorganger Silvestre Revueltas en een nieuw werk van 

huiscomponist Richard Rijnvos. 

Net als Bernstein staan componisten van nu vaak in directe 

verbinding met de klassiek-romantische traditie, terwijl 

hun muziek tegelijkertijd refereert aan wat ons nu bezighoudt, 

en zelfs vooruit kijkt. Dat kunt u ervaren in de 

succesvolle serie A, waarin het Concertgebouworkest 

werken uit de vorige en huidige eeuw uitvoert, vaak in 

samenhang met muziek van daarvoor. Zo laat chef-dirigent 

Daniele Gatti op 21 oktober de verwantschappen tussen 

Alban Berg en diens voorgangers Richard Wagner en 

Gustav Mahler horen. En de Britse componist-dirigent 

Ryan Wigglesworth combineert op 12 mei werken van 

zijn landgenoten Edward Elgar, Benjamin Britten en 

Oliver Knussen met een eigen opdrachtcompositie. 

Eerbiedwaardige tradities kunnen ook in het heden op 

een zinvolle manier vorm krijgen. Het Koninklijk Concertgebouworkest 

gaf twee levende componisten uit verschillende 

religieuze tradities opdracht tot het schrijven van 

nieuwe passiemuziek. Het resultaat hoort u op 7 april, 

gecombineerd met werk van Debussy. In de serie A, 

kortom, overziet u gedurende zes rijk gevulde avonden 

het verleden, het heden en de toekomst van de klassieke 

muziek. 

Wilt u meer muziek van Leonard Bernstein horen? 

Tussen 2 en 11 februari loopt het Concertgebouworkest 

alvast vooruit op zijn 100e geboortedag in 2018. 

Met ook in de series Essentials (S) en Horizon (H) 

De Symfonische dansen uit ‘West Side Story’, en de 

Serenade – gecombineerd met werk van Sibelius en de 

Nederlander Joey Roukens – in de series B en E. 

16

ACTUEEL AVONTUURLIJK AANGRIJPEND 

1 hele serie 6 concerten 

2 halve series 3 concerten 

Serie A 

Serie A1 Serie A 2 

aanvang concert 20.15 uur | inleiding 19.15 uur 

regulier (één rang) € 266 | Concertvrienden € 244 

aanvang concert 20.15 uur | inleiding 19.15 uur 


A 

1 vrijdag 23 september 

i.s.m. Flamenco Biënnale 

Nederland 

inleiding door Ernestina van de Noort 

Xian Zhang, dirigent 

Mayte Martín, zang 

Belén Maya, dans 

Kersten McCall, fluit 

Turina La procesión del Rocío 

Nono Y su sangre ya viene cantando 

w 

Sotelo Muros de dolor… III 

(Nederlandse première) 

Falla El amor brujo 

2 vrijdag 21 oktober 

inleiding door Bart Hermans 


Wagner delen uit ‘Götterdämmerung’ 

Mahler Adagio uit ‘Symfonie nr. 10’ 

Berg Drei Orchesterstücke 

3 vrijdag 3 februari 

i.s.m. The John Adams Institute 

inleiding door Florian de Backere 

Gustavo Gimeno, dirigent 

Sasha Cooke, mezzosopraan 

Rijnvos nieuw werk 

(opdrachtcompositie, wereldpremière) 

Bernstein Symfonie nr. 1, ‘Jeremiah’ 

w 

Revueltas Sensemayá 

Bernstein songs 

Bernstein Symfonische dansen uit 

‘West Side Story’ 

4 vrijdag 7 april 

inleiding door Thea Derks 

Martyn Brabbins, dirigent 

Mark Padmore, tenor 

Evez Abdulla, bariton 

Groot Omroepkoor 

Debussy Fragments symphoniques uit 

‘Le martyre de Saint-Sébastien’ 

Ali-Zadeh Nasimi Passion 


Zivkovic The Mystical Sacrifice 


5 vrijdag 12 mei 

i.s.m. Uitgeverij De Fontein 

inleiding door Magda de Meester 

Ryan Wigglesworth, dirigent 

Félix Dervaux, hoorn 

Britten Four Sea Interludes uit ‘Peter 

Grimes’ 

Wigglesworth nieuw werk 


Knussen Hoornconcert 

w 

Elgar Variations on an Original Theme, 

‘Enigma’ 

6 vrijdag 23 juni 

i.s.m. Holland Festival 

inleiding door Joel Ethan Fried 

Pietari Inkinen, dirigent 

Alexander Gavrylyuk, piano 

Stravinsky Symphonies d’instruments 

à vent 

Kurtág Petite musique solennelle 


Prokofjev Pianoconcert nr. 1 

Bartók Concert voor orkest 

17 

Rondom de concerten 

Inleiding 

Voorafgaand aan de concerten vindt 

om 19.15 uur een inleiding plaats in 

de Koorzaal. De gratis toegangskaart 

hiervoor kunt u vanaf 1 juni 2016 

bestellen via de Concertgebouwlijn 

of aan de kassa. 

Meet the Artists 

Na afloop van de concerten bent u 

welkom in de Spiegelzaal voor een 

ontmoeting met de uitvoerenden. 

Gespreksleider is Joel Ethan Fried. 

Bestellen, rangen en plattegrond 

Eenvoudig en snel bestellen via: 


T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 

Rangen en plattegrond, zie pagina 68. 

eerste uitvoering door 

het w Koninklijk Concertgebouworkest 

i

B 

BAANBREKENDE HITS 

Debussy en Stravinsky stonden beiden ooit voor 

het Concertgebouworkest om hun eigen muziek te dirigeren. 

Daniele Gatti brengt drie van hun meest opzienbarende 

werken samen in één programma. 

Daniele Gatti leidt in januari drie composities, met de 

natuur als verbindend thema, die de grote muzikale 

veranderingen van rond 1900 belichamen: Prélude à 

l’après-midi d’un faune en La mer van Claude Debussy, en 

Igor Stravinsky’s Le sacre du printemps. Alle drie werden 

ze indertijd al snel ingelijfd bij het standaardrepertoire 

van het Concertgebouworkest. Beide componisten 

kwamen naar Amsterdam om met het orkest hun werk 

uit te voeren. 

Nieuwe adem 

Op 22 december 1894 werd in Parijs de moderne muziek 

geboren. Tenminste, als we twintigste-eeuwse kopstukken 

als Pierre Boulez en Leonard Bernstein mogen geloven. 

Want op die dag werd Claude Debussy’s Prélude à l’après-midi 

d’un faune voor het eerst uitgevoerd, en ‘met de fluit van de 

faun vond de toonkunst een nieuwe adem’, aldus Boulez. 

Toch was de wereldpremière van het korte orkestwerk 

geen wereldschokkende gebeurtenis. Daarvoor liggen de 

vernieuwingen te subtiel besloten in Debussy’s dromerige 

muziek. De ritmiek is vloeiend en onregelmatig, afgeronde 

thema’s ontbreken, de harmonie heeft zowel tonale als 

atonale trekken. Juist dat vervagen van alle grenzen werd 

bij de première als zodanig weldadig ervaren dat het 

publiek massaal een encore verlangde. 

Algemeen Handelsblad roemde de ‘teere doorschijnende 

toonschildering’ en de ‘bijzondere kleur’ van de Prélude. 

Sindsdien heeft het bijna 250 keer bij het orkest op de 

lessenaar gestaan. 

La mer is al net zo’n wonder van verkapte innovatie. 

Debussy’s orkestrale drieluik bevat ongehoorde orkestratievondsten 

en breekt op geraffineerde wijze met de wetten 

van vorm en harmonie die eeuwenlang de klassieke muziek 

domineerden. Na de Parijse première in 1905, die rampzalig 

verliep, werd het al gauw een wereldwijde hit. Bij 

het Concertgebouworkest zijn Debussy’s ‘drie symfonische 

schetsen’ altijd geliefd geweest; sinds 1910 heeft het orkest 

La mer bijna 275 keer uitgevoerd. 

In februari en maart 1914 dirigeerde Claude Debussy zelf 

zijn Prélude à l’après-midi d’un faune bij het Concertgebouworkest. 

Hij bleek een opzienbarend genuanceerd dirigent. 

‘Hij slaat de maat bijna bewegingloos maar ongehoord 

precies en duidelijk’, vond componist en criticus Matthijs 

Vermeulen. Het Amsterdamse publiek adoreerde Debussy: 

niet alleen tijdens het concert werd hij beloond met 

langdurige ovaties, na afloop werd hij door een applaudisserende 

menigte bij de artiesteningang opgewacht. 

Debussy, alhoewel gedeprimeerd en doodziek, schreef in 

een telegram naar huis dat het een ‘concert parfait’ was. 

Vier jaar later stierf hij aan prostaatkanker. 

Tien jaar later verzorgde Willem Mengelberg met het 

Concertgebouworkest de Nederlandse première. Het 

18

19

Stravinsky’s triomf 

Inmiddels was Debussy als vernieuwer voorbijgestreefd 

door Igor Stravinsky, die naam maakte met spectaculaire 

balletmuziek. In mei 1913 vestigde de Rus met Le sacre 

du printemps voorgoed zijn reputatie. Debussy’s zachte 

contouren zijn hier ver te zoeken. Met zijn alsmaar 

doordenderende wringende akkoorden, onverwachte 

ritmische accenten en scherpe overgangen schreeuwde de 

Sacre het uit: een gewelddadige nieuwe tijd kondigde zich 

aan. Na de berucht rumoerige première in Parijs verwierf 

Stravinsky’s Sacre – met dank aan dirigent Pierre Monteux 

– geleidelijk een vaste plek op de muziekpodia. 

In Wenen en Berlijn kon Monteux het publiek niet meteen 

overtuigen. Maar in Nederland, waar hij in 1924 met het 

Concertgebouworkest het werk introduceerde, sloeg het – 

ondanks enkele felle tegenstanders – onmiddellijk aan. 

Toen Stravinsky ruim een maand later zelf soleerde in zijn 

Concert voor piano en blazers deed hij in populariteit niet 

onder voor Debussy. Later dat jaar dirigeerde de Rus zijn 

Suite ‘De vuurvogel’ in Amsterdam. ‘Ik hou van dit orkest’, 

schreef hij. In februari 1926 keerde hij terug, onder meer 

om – twee keer op een dag – Le sacre du printemps te 

dirigeren. Met beide keren langdurige en luidruchtige 

ovaties tot gevolg. 

Serie B 

Het Groot Symfonisch Repertoire 

Voor het eerst in de geschiedenis van het Concertgebouworkest 

staan Prélude à l’après-midi d’un faune, La mer en Le 

sacre du printemps bij elkaar in één concertprogramma. Het 

wordt op 11 en 12 januari onder leiding van Daniele Gatti 

uitgevoerd in de serie B. Wie dit seizoen een abonnement 

neemt op deze oudste en grootste serie van het Koninklijk 

Concertgebouworkest, wordt getrakteerd op drie verschillende 

concerten met de chef-dirigent. Velen kijken reikhalzend 

uit naar zijn vertolking van Mahlers Tweede 

symfonie. Wilt u nog meer muziek van Mahler? Conductor 

emeritus Mariss Jansons leidt de Zevende symfonie en 

Semyon Bychkov combineert Mahlers Vijfde met Theatrum 

bestiarum van huiscomponist Detlev Glanert. Andris 

Nelsons vervolgt zijn integrale Sjostakovitsj-cyclus met 

de Elfde symfonie, Jaap van Zweden dirigeert de Achtste. 

En wie kan Dvořák en Beethoven onder leiding van Herbert 

Blomstedt weerstaan? Dat alles en nog veel meer hoort 

u in de serie B. 

Stravinsky zou tot 1937 nog regelmatig als gastdirigent 

en/of als solist met het Concertgebouworkest optreden. 

De Sacre groeide uit tot een standaardwerk dat vooral bij 

Eduard van Beinum, Bernard Haitink en Riccardo Chailly 

vaak op de lessenaars stond. 

Het Concertgebouworkest is altijd nauw blijven samenwerken 

met vooraanstaande componisten, die vaak tevens 

dirigent waren – of zijn. Richard Strauss stond vele malen 

voor het orkest. Gustav Mahler voerde met het Concertgebouworkest 

zes van zijn symfonieën en de Kindertotenlieder 

uit. Over Leonard Bernstein, met wie het Concertgebouworkest 

vooral in de jaren tachtig een band opbouwde, leest 

u meer op pagina 15. Op pagina 35 maakt u kennis met een 

jonge componist-dirigent die dit seizoen voor het eerst het 

Concertgebouworkest leidt: Ryan Wigglesworth. 

20

HET GROOT SYMFONISCH REPERTOIRE 

2 hele series 12 concerten 


Serie Bwo (woensdag) of Bdo (donderdag) 

Serie Bwo 1 (woensdag) of Bdo 1 (donderdag) 

aanvang 20.15 uur 

Serie Bwo 2 (woensdag) of Bdo 2 (donderdag) 

B 

serie rang 1+ rang 1 rang 2 rang 3 

Bwo € 1224 € 964 € 720 € 510 

Bdo € 1438 € 1090 € 794 € 550 

serie rang 1+ rang 1 rang 2 rang 3 

Bwo 1 of Bwo 2 € 612 € 482 € 360 € 255 

Bdo 1 of Bdo 2 € 719 € 545 € 397 € 275 

1 wo 14 / do 15 september 


Annette Dasch, sopraan 

Karen Cargill, mezzosopraan 


Mahler Symfonie nr. 2, ‘Auferstehung’ 

2 wo 28 / do 29 september 

Mariss Jansons, dirigent 

Mahler Symfonie nr. 7 

3 wo 12 / do 13 oktober 

Andris Nelsons, dirigent 

Håkan Hardenberger, trompet 

Wagner Voorspel ‘Lohengrin’ (Serie Bwo) 

Wagner Voorspel ‘Parsifal’ (Serie Bdo) 

Gruber Aerial (trompetconcert, 

Nederlandse première) 

Strauss Tod und Verklärung 

Strauss Till Eulenspiegels lustige Streiche 

4 wo 9 / do 10 november 

Trevor Pinnock, dirigent 

Gustavo Núñez, fagot 

Haydn Symfonie nr. 52 

w 

Weber Fagotconcert 

Mozart Symfonie nr. 39, KV 543 

5 wo 23 / do 24 november 

Semyon Bychkov, dirigent 

Glanert Theatrum bestiarum 


6 wo 14 / do 15 december 


Lisa Batiashvili, viool 

Prokofjev Vioolconcert nr. 2 

Stravinsky Jeu de cartes 

Ravel Daphnis et Chloé, suite nr. 2 

7 wo 11 / do 12 januari 


Debussy Prélude à l’après-midi d’un faune 

Debussy La mer 

Stravinsky Le sacre du printemps 

8 wo 8 / do 9 februari 

Alan Gilbert, dirigent 

Liviu Prunaru, viool 

Roukens nieuw werk 


Bernstein Serenade (vioolconcert) 

Sibelius Symfonie nr. 4 

9 wo 8 / do 9 maart 

Herbert Blomstedt, dirigent 

Tatjana Vassiljeva, cello 

Dvořák Celloconcert 

Beethoven Symfonie nr. 7 

10 wo 29 / do 30 maart 


Yefim Bronfman, piano 


Sjostakovitsj Symfonie nr. 11, 

‘Het jaar 1905’ 

11 wo 17 / do 18 mei 

Jaap van Zweden, dirigent 

Denis Kozhukhin, piano 


Sjostakovitsj Symfonie nr. 8 

12 wo 14 / do 15 juni 

Kirill Petrenko, dirigent 

Radu Lupu, piano 

Mozart Pianoconcert nr 21, KV 467 

R. Strauss Symphonia domestica 


Dineren in de Spiegelzaal 

Voorafgaand aan de concerten, 

om 18.15 uur, kunt u dineren in de 

Spiegelzaal. Abonnementhouders 

ontvangen in juli bericht over het 

bestellen van diners. Dit kan ook via 

www.concertgebouworkest.nl/diners. 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 




21

22

D 

WIE SCHREEF 

MOZARTS NOTEN ? 

Mozarts Requiem is een echte klassieker. 

Niet alleen omdat het een prachtig aangrijpend werk is, 

maar ook vanwege de waas van geruchten en mystiek die het omgeeft. 

< 

De jonge weduwnaar 

Dat het Requiem van Wolfgang Amadeus Mozart bestaat 

hebben we te danken aan een zekere Graaf Franz Walsegg 

von Stuppach. Deze jonge aristocraat was een groot 

muziek liefhebber en liet regelmatig componisten muziek 

schrijven voor uitvoeringen in zijn optrekje, Schloss 

Stuppach. Hij betaalde goed, maar maakte nooit de namen 

van de componisten bekend. Soms maakte hij er een spel 

van om de componist te raden; vaker nog liet hij composities 

doorgaan voor zijn eigen werk. In februari 1791 verloor 

Graaf von Walsegg zijn twintigjarige vrouw Anna (zelf was 

hij toen 28). Ter nagedachtenis aan haar organiseerde hij 

een dienst, waarbij de dodenmis getoonzet moest worden 

door de beste componist van het moment. Maar dan wel 

onder zijn naam. 

Mozarts dood 

Zo kwam het dat Mozart enkele maanden voor zijn dood 

werd benaderd door een anonieme tussenpersoon, die 

namens deze graaf een requiem bestelde. Mozart ontving 

de helft van het honorarium als voorschot en begon. Hij 

hield zich strikt aan de Latijnse teksten van de traditionele 

Thomas Hengelbrock dirigeert op 23 maart 2017 

het Requiem van Mozart. 

requiemmis, hoewel hij het Graduale en het Tractus achterwege 

liet, die indertijd doorgaans eenstemmig werden 

uitgevoerd. 

Toen Mozart op 5 december 1791 stierf, had hij alleen van 

het Introitus – de opening – alle orkesten vocale partijen 

uitgeschreven. Het Kyrie liet hij na in een zetting 

voor vierstemmig koor en basso continuo (een baspartij 

met door cijfers aangegeven harmonieën). Omdat het in 

de achttiende eeuw gebruikelijk was dat het orkest bij 

fugatische werken de continuopartij volgde, wordt gedacht 

dat Mozart mogelijk nooit de orkestpartijen zou hebben 

uitgeschreven. Het Sanctus, het Benedictus, het Agnus 

Dei en de Communio ontbreken; van andere delen had 

Mozart slechts de eerste maten uitgeschreven, bij wijze 

van geheugensteuntje voor als hij eraan toe zou komen. 

Voltooiing 

Omdat Mozarts weduwe Constanze de nog ontbrekende 

helft van het honorarium goed kon gebruiken, deed zij 

in grote haast diverse pogingen het Requiem te laten 

voltooien. Jacob Freystädtler orkestreerde een deel van 

het Kyrie, Joseph Eybler van de sequentia. Maximilian 

Stadler hield zich bezig met het Offertorium. Uiteindelijk 

leverde de bevriende componist Franz Xaver Süssmayr – 

die Mozart eerder had geholpen bij het schrijven van 

23

de opera La clemenza di Tito – een compleet Requiem af. 

Onduidelijk is of Süssmayr instructies van Mozart tot zijn 

beschikking had, of dat hij bijvoorbeeld het Agnus Dei – 

dat gelijkenissen vertoont met het Gloria uit Mozarts Mis 

in C groot, KV 220 – helemaal zelf componeerde. 

Graaf von Walsegg ontving de partituur, schreef deze over 

en liet het eind 1793 voor het eerst onder zijn naam uitvoeren. 

Hij wist niet dat Constanze een extra kopie had laten 

maken en het Requiem in druk had laten verschijnen. Al op 

2 januari 1793 werd het onder Mozarts eigen naam uitgevoerd 

tijdens een benefietconcert voor Constanze en haar 

twee kinderen. 

Mythologie 

Mozart had altijd al een zwakke gezondheid gehad, maar 

waaraan hij precies overleed is onduidelijk. Al snel na 

zijn dood deden allerlei geruchten de ronde. Aleksandr 

Poesjkins toneelstuk Mozart en Salieri uit 1830 en Rimski- 

Korsakovs gelijknamige opera zouden het (ongefundeerde) 

idee versterken dat Mozart vergiftigd zou zijn door zijn 

jaloerse vakbroeder Antonio Salieri. Dit gegeven staat ook 

aan de basis van Peter Shaffers toneelstuk Amadeus uit 1979. 

Hierin geeft een mysterieuze boodschapper Mozart opdracht 

tot het schrijven van een requiem, waarna Mozart 

– tijdens het koortsachtige werkproces – gaat geloven dat 

het een dodenmis voor hemzelf betreft en de boodschapper 

dus zijn dood aankondigde. Vooral sinds de immens 

populaire, op het toneelstuk gebaseerde, film uit 1984 van 

Miloš Forman heeft dit verhaal in het collectieve geheugen 

postgevat en bijgedragen aan de mythologie rondom het 

Requiem. 

Minder dan de helft van de noten is van Mozart zelf. Zo 

beschouwd is het Requiem niet zozeer een compositie van 

Mozart alleen, als wel een collectief meesterwerk omgeven 

door mysterie en mythevorming, en de claim to fame van 

een excentrieke graaf die zonder deze muziek nagenoeg 

vergeten zou zijn. 

Serie D 

De Klassiekers 

Meer dan ooit doet de serie D zijn naam ‘De Klassiekers’ 

eer aan. Voortaan is ieder concert in de serie opgebouwd 

rondom een echte klassieker uit de muziekgeschiedenis: 

een werk dat tot de verbeelding spreekt, een breed publiek 

wereldwijd in het hart raakt. Zoals Mozarts Requiem. Het 

Concertgebouworkest voert het op 23 maart uit onder 

leiding van Thomas Hengelbrock, die daarvoor zijn eigen 

Balthasar-Neumann-Chor en gespecialiseerde solisten 

meeneemt. 

Een andere onverwoestbare klassieker is het Weihnachtsoratorium 

van Bach. In december 2015 voerde het orkest 

onder leiding van Jan Willem de Vriend de eerste drie delen 

uit, tijdens de Kerstmatinee van 2016 valt Trevor Pinnock 

de eer te beurt de tweede helft (deel 4 tot en met 6) te 

dirigeren. 

Tot de klassiekers uit de late negentiende en vroege twintigste 

eeuw behoren Mahlers Vijfde symfonie en La valse 

van Ravel. En natuurlijk Bruckners Zevende, een van zijn 

meest populaire symfonieën, die het Concertgebouworkest 

uitvoert met eredirigent Bernard Haitink. Zo biedt de serie 

D in acht concertprogramma’s een gevarieerde reis langs 

de beroemdste mijlpalen van de symfonische muziek onder 

leiding van de meest vooraanstaande dirigenten. 

De klassiekers: 

Ravel La valse 



Bach Weihnachtsoratorium, delen 4-6 

Bruckner Symfonie nr. 7 

Mozart Requiem 

Dvořák Symfonie nr. 7 

Beethoven Symfonie nr. 3, ‘Eroica’ 

Omgekeerd: zou het werk net zo beroemd zijn geworden 

als Mozart het zelf had kunnen voltooien en het dus, volgens 

plan, onder auteurschap van Walsegg was gebleven? 

24

DE KLASSIEKERS 


Serie D 


rang 1+ rang 1 rang 2 rang 3 

regulier € 695 € 530 € 400 € 290 

Concertvrienden € 630 € 490 € 370 € 265 

VERNIEUWD 

D 

1 donderdag 6 oktober 

Stéphane Denève, dirigent 

Lucas en Arthur Jussen, piano 

Smit Silhouetten 

Poulenc Concert voor 2 piano’s en orkest 

Roussel Symfonie nr. 3 


2 donderdag 20 oktober 





3 woensdag 16 november 


Emanuel Ax, piano 

Mozart Pianoconcert nr. 22, KV 482 


4 vrijdag 23 december 


Marlis Petersen, sopraan 

Ursula Eittinger, alt 

Daniel Behle, tenor 

Michael Nagy, bas 

Nederlands Kamerkoor 

Bach delen 4-6 uit 

‘Weihnachtsoratorium’, BWV 248 

5 donderdag 16 februari 

Bernard Haitink, dirigent 


Debussy Trois nocturnes 


6 donderdag 23 maart 

Thomas Hengelbrock, dirigent 

Katja Stuber, sopraan 

Terry Wey, alt 

Andreas Weller, tenor 

Reinhard Mayr, bas 

Balthasar-Neumann-Chor 

Schubert Stabat Mater in g klein 

w 

Schubert Symfonie nr. 8, ‘Onvoltooide’ 

Mozart Requiem, KV 626 

7 donderdag 20 april 

Iván Fischer, dirigent 

Jörgen van Rijen, trombone 

Bartók Hongaarse schetsen 

MacMillan Tromboneconcert 



8 woensdag 3 mei 

Myung-Whun Chung, dirigent 

Leonidas Kavakos, viool 

Brahms Vioolconcert 

Beethoven Symfonie nr. 3, ‘Eroica’ 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 




25

we doen het 

nog steeds 

voor de muziek 

Lucas en Arthur Jussen voeren met het Koninklijk 

Concertgebouworkest Poulencs Concert voor twee piano’s en orkest uit. 

De terugkeer van de ambitieuze pianobroers. 

In 2012 beleefden Lucas en Arthur Jussen, toen nog 

maar negentien en zestien jaar oud, hun debuut bij het 

Koninklijk Concertgebouworkest. Ze soleerden in Mozarts 

Concert voor twee piano’s en orkest, KV 365, het werk dat ze 

al speelden als piepjonge kindsterren. Opnieuw werden ze 

in de pers bejubeld, inmiddels als twee serieus te nemen 

jonge pianisten. Dat maakt benieuwd naar hun optreden 

in oktober met het Concert voor twee piano’s en orkest van 

Francis Poulenc. 

Het is een maandag in september als Arthur en Lucas een 

dag lang interviews geven in een Baarnse uitspanning. 

De meeste gesprekken gaan over de nieuwste cd met 

concerten voor twee piano’s en orkest van Mozart, met 

The Academy of St. Martin-in-the-Fields en dirigent 

Neville Marriner. Maar met net zoveel bereidwilligheid en 

enthousiasme vertellen ze over hun ontwikkeling sinds 

hun eerste optreden met het Concertgebouworkest. Er zijn 

gebakjes bij de koffie, want Arthur viert precies deze dag 

zijn negentiende verjaardag, Lucas is nu tweeëntwintig. 

Durven ze zich inmiddels beroepspianisten te noemen? 

Dat klinkt de broers te nuchter in de oren. Lucas: ‘Het was 

voor ons altijd een beleving, dat is niet ineens anders.’ 

Ook voor Arthur dekt het woord ‘beroep’ niet de lading van 

hun pianistenbestaan. Alsof het applaus het enige doel is 

en je na vijf concerten toe bent aan een dagje vrij op de 

bank: ‘… zo voelt het dus absoluut niet! We doen het nog 

steeds voor de muziek.’ 

Hollandse jongen 

Feit is wel dat beide broers inmiddels definitief voor het 

pianovak hebben gekozen. Lucas sloeg indertijd als eerste 

zijn vleugels uit en studeerde enige tijd bij Menahem 

Pressler in de Verenigde Staten. ‘Ik was achttien en veruit 

de jongste van zijn studenten. De meesten van hen waren 

al afgestudeerd en hadden genoeg aan één les per maand. 

Hij kon fantastische dingen zeggen over een stuk dat je al 

beheerste. Maar ik had op dat moment meer behoefte aan 

iemand die me wekelijks stuurde.’ Lucas ging vervolgens 

naar Spanje om te studeren bij de Russische pianist Dmitri 

Bashkirov aan de Escuela Superior de Música Reina Sofia 

van Madrid. ‘Bashkirov was een totaal andere leraar dan 

Pressler, een Rus pur sang, met een enorme liefde voor 

Russisch repertoire. Met hem ging ik Rachmaninoff en 

Prokofjev spelen. Bij zo iemand ben je bijna bang om daar 

26

27

als Hollandse jongen mee aan te komen, maar het was 

heel leuk, en een heel nieuwe invloed.’ 

Arthur koos, anders dan zijn oudere broer, bewust niet 

voor verandering, maar voor behoud van de situatie die 

hem simpelweg goed beviel. Als student aan het Conservatorium 

van Amsterdam kan hij zijn lessen bij Nederlands 

beroemdste pianopedagoog Jan Wijn vervolgen. ‘Ik heb al 

zes jaar les bij hem, hij kent de hele voorgeschiedenis en 

gaat daar fantastisch mee om.’ Uniek maatwerk dus, voor 

een niet doorsnee-student die de luxe kent om door middel 

van concerten volledig vertrouwd te raken met de muziek. 

‘Hoe vaker je stukken speelt, hoe vrijer je wordt op het 

podium’. 

Andere culturen 

Ook Poulencs Concert voor twee piano’s en orkest is voor de 

broers bekende materie. Lucas: ‘Poulenc was heel erg geïnteresseerd 

in de klanken en beelden van andere culturen. 

Dat stuk is doordrenkt van verschillende sferen en indrukken, 

en die moeten er allemaal uitkomen. Hoe het eerste 

deel begint en eindigt: dat is een wereld van verschil. 

Het is nooit vijf bladzijden achter elkaar hetzelfde.’ Ze 

waren nog tieners toen ze er in 2009 succesvol mee debuteerden 

in de ZaterdagMatinee; sindsdien speelden ze het 

met diverse orkesten en dirigenten, onder wie Stéphane 

Denève. Lucas: ‘Hij is een Fransman, voor wie Poulenc 

net zoveel betekent als Russische muziek voor Russen. 

We voelden meteen zijn sterke bevlogenheid voor het stuk. 

Dus samen met hem én het Concertgebouworkest moet 

het helemaal goed komen. En het is muziek waar je 

absoluut niet bij in slaap kunt vallen.’ Arthur: ‘...en anders 

wordt je wel wakker van die grote trom.’ 

Serie E 

De Grote Maestro’s 

Op 7 oktober voeren de gebroeders Jussen Poulencs Concert 

voor twee piano’s en orkest uit onder leiding van Stéphane 

Denève in de serie E van het Koninklijk Concertgebouworkest. 

De Franse dirigent debuteerde in 2013 op overtuigende 

wijze bij het orkest en is dit seizoen een van de 

Grote Maestro’s die u aan het werk kunt zien in de serie E. 

Daartoe behoort natuurlijk ook chef-dirigent Daniele Gatti; 

hij leidt op 16 september Mahlers Tweede symfonie en op 13 

januari Bruckners Vierde symfonie voorafgegaan door Bergs 

Vioolconcert met Janine Jansen. Bruckner horen we ook bij 

eredirigent Bernard Haitink: de Zevende symfonie. Valery 

Gergiev dirigeert Wagner, met Semyon Bychkov speelt het 

orkest Mahlers Vijfde. Onder John Eliot Gardiner klinkt werk 

van Mahler en Elgar, en bij de Hongaarse meester Iván 

Fischer staat naast Dvořák en Bartók een gloednieuw werk 

van James MacMillan op het programma, waarin onze 

solotrombonist Jörgen van Rijen mag schitteren. 

Naast Poulencs Concert voor twee piano’s dirigeert 

Stéphane Denève ook de twintigste-eeuwse 

klassieker La valse van Ravel en minder bekend 

– maar zeker niet minder boeiend – werk van Albert 

Roussel en de Nederlander Leo Smit. Dit programma 

maakt ook deel uit van de series D, ‘De Klassiekers’, 

en Z, de matinee van het Concertgebouworkest. 

28

DE GROTE MAESTRO‘S 


Serie E 



€ 766 € 590 € 444 € 326 

1 vrijdag 16 september 






2 vrijdag 7 oktober 







3 vrijdag 25 november 




4 vrijdag 9 december 

Valery Gergiev, dirigent 

Michael Volle, bariton (Wotan) 

Christine Goerke, sopraan (Brünnhilde) 

Heidi Melton, sopraan (Sieglinde) 

Wagner Derde bedrijf uit ‘Die Walküre’ 

5 vrijdag 13 januari 


Janine Jansen, viool 

Berg Vioolconcert 

Bruckner Symfonie nr. 4, ‘Romantische’ 

6 vrijdag 17 februari 





7 vrijdag 3 maart 

John Eliot Gardiner, dirigent 

Ann Hallenberg, mezzosopraan 

Elgar Cockaigne 

w 

Mahler Rückert-Lieder 

Elgar Symfonie nr. 2 

8 vrijdag 21 april 









Voorafgaand aan de concerten, 

om 18.15 uur, kunt u dineren in de 

Spiegelzaal. Abonnementhouders 

ontvangen in juli bericht over het 

bestellen van diners. Dit kan ook via 

www.concertgebouworkest.nl/diners. 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 




29

F 

in de 

schijnwerpers 

Het Familieabonnement biedt drie aansprekende concerten met inleiding 

voor muziekliefhebbers vanaf ongeveer acht jaar. Dit seizoen spelen bij 

alle drie de concerten virtuoze solisten mee met het orkest. 

In het seizoen 2016/17 is de variatie bij het Familieabonnement 

groter dan ooit. Twee symfonieën van Dvořák tonen 

heel verschillende kanten van deze boeiende componist 

uit de Romantiek. Een virtuoos vioolconcert, kleurrijke 

muzikale avonturen uit de twintigste eeuw van Bartók, 

Poulenc, Ravel en de Nederlander Leo Smit, en zelfs een 

compleet nieuw muziekstuk: het komt allemaal voorbij in 

de Familieserie. 

Wat alle drie concerten gemeen hebben is dat er een soloconcert 

wordt gespeeld: een stuk voor solist en orkest dus. 

De solist staat dan vooraan het podium naast de dirigent, 

in de schijnwerpers, en speelt samen met het orkest (en 

soms er dwars tegenin). 

Duivels moeilijk 

De solist die op 8 januari voor het orkest staat is Lisa 

Batiashvili. De beroemde violiste uit Georgië is in het 

seizoen 2016/17 Artist in Residence bij het Concertgebouworkest. 

Dat houdt in dat ze gedurende het seizoen veel 

met het orkest samenwerkt. Ze speelt kamermuziek met 

orkestleden en studenten van de orkestacademie, en treedt 

meerdere keren op met het orkest. In de serie F is ze te 

horen met het Vioolconcert van Tsjaikovski. De Russische 

componist schreef het voor een vriend, de violist Leopold 

Auer. Maar deze vond het werk ‘onspeelbaar’ en weigerde 

het uit te voeren. De première vond dus pas jaren later 

plaats met een andere solist. 

Onspeelbaar bleek het niet te zijn, maar wel duivels moei - 

lijk. Het publiek vond het maar moeilijk te volgen; het 

boegeroep was niet van de lucht. Toch groeide het werk al 

snel uit tot een van de meest geliefde vioolconcerten ooit 

geschreven. Zelfs Auer, die er eerst niet aan wilde, zou er 

triomfen mee vieren. 

Dat doet tegenwoordig ook Lisa Batiashvili. Maar nog niet 

lang. ‘Als kind, en ook toen ik studeerde, hoorde ik het 

overal om me heen’, vertelt ze. ‘Maar juist omdat er zoveel 

traditie in zit, heb ik het als student nog niet willen spelen. 

Ik wilde wachten tot het moment dat ik er aan toe was 

en er fris en onbevangen tegenover kon staan. Dat moment 

kwam drie jaar geleden. Met dirigent/pianist Daniel 

Barenboim werkte ik aan een ander stuk toen hij opeens 

zei: ‘Lisa, ik wil dat je terugkomt om Tsjaikovski te spelen’. 

Pas toen heb ik me in de partituur verdiept. Het is heel gek 

om een stuk te studeren dat je uit je hoofd kent en toch 

niet automatisch in je vingers hebt. Ik moest echt bij nul 

beginnen en dat was een interessante ervaring.’ 

Inleiding van de Familieserie in de Koorzaal > 

door Jurgen van Harskamp 

30

31

Blij en vereerd 

Meestal heeft een solist geen vaste orkestbaan, maar reist 

hij of zij de hele wereld over om met verschillende orkesten 

te spelen. Maar soms is het iemand die ook in een orkest 

speelt. In het Concertgebouworkest zitten veel musici die 

zo goed zijn dat ze ook als solist kunnen optreden, en dat 

ook regelmatig doen. Een van hen staan dit seizoen in 

de Familieserie voor zijn eigen orkest: Jörgen van Rijen, 

een van de twee aanvoerders van de trombones bij het 

Concertgebouworkest. 

Voor hem schrijft de Schotse componist James MacMillan 

een gloednieuw tromboneconcert. MacMillan staat erom 

bekend dat hij moderne muziek schrijft waarin heel veel 

verschillende dingen gebeuren, maar die toch gemakkelijk 

te volgen is; muziek die doet denken aan dramatische 

verhalen en spannende films. Het Concertgebouworkest 

heeft al eerder met veel succes composities van hem uitgevoerd. 

Bijvoorbeeld in december 2015 nog de Nederlandse 

première van zijn Derde pianoconcert. 

‘De trombone is een fantastisch, veelzijdig en verrassend 

instrument waar veel meer mee kan dan de meeste mensen 

weten’, vertelt Jörgen van Rijen, ‘maar zijn niet zo heel veel 

tromboneconcerten die van alle mogelijkheden van het 

instrument gebruikmaken. Daarom ben ik ongelooflijk 

blij en vereerd dat een geweldige en vooraanstaande 

componist als James MacMillan speciaal voor mij een 

heel nieuw concert schrijft. In de stukken die ik van 

MacMillan heb gespeeld, viel het mij steeds op dat hij zo 

mooi gebruik maakte van de trombone. Daarom vroeg 

ik hem of hij misschien interesse had om een tromboneconcert 

te schrijven. Tot mijn vreugde zei hij direct ja! 

Mede omdat hij zelf vroeger trompet heeft gespeeld, 

heeft hij veel affiniteit met koperblaasinstrumenten en 

ik verwacht dan ook dat het een ontzettend mooi, verrassend 

en spannend stuk zal worden. Ik zie enorm uit naar 

de wereldpremière!’ 

drijven, van Mozart en Indonesische gamelanmuziek tot 

muziek die honderd jaar geleden in Parijse café’s klonk. 

De solisten in deze muzikale wereldreis zijn Lucas en 

Arthur Jussen. Op pagina 26 lees je meer over deze beroemde 

Nederlandse pianobroers! 

F 

Serie F 

Familieabonnement 

Het Familieabonnement is een serie van drie concerten, 

waarin ouders en grootouders hun (klein)kinderen kunnen 

laten kennismaken met de wereld van het Koninklijk 

Concertgebouworkest. U krijgt met de kinderen zitplaatsen 

op de podia achter het orkest, zodat u de musici en de 

dirigent goed kunt zien. 

Voorafgaand aan de concerten is er een inleiding voor de 

kinderen. Een uur voor aanvang van het concert worden zij 

ontvangen in een van de foyers van Het Concertgebouw. 

Daar krijgen ze achtergrondinformatie over de muziek die 

tijdens het concert wordt gespeeld. Ook vertellen de musici 

iets over hun instrument en is er ruimte om vragen te 

stellen. Als (groot)ouder of begeleider bent u natuurlijk 

ook van harte welkom bij deze inleidingen. Kaarten en 

informatie over de inleidingen krijgt u toegestuurd. 

Alle concerten van het Familieabonnement maken 

ook deel uit van de serie Z. Twee van de drie concertprogramma’s 

kunt u ook tegenkomen in de series 

D en E: het programma waarin Jörgen van Rijen 

soleert in MacMillans nieuwe tromboneconcert en 

dat waarin Lucas en Arthur Jussen te horen zijn in 

Poulencs Concert voor twee piano’s en orkest. 

En het eerste concert van de Familieserie? Daar wordt een 

stuk voor orkest en twee solisten gespeeld: het Concert 

voor twee piano’s en orkest van de Fransman Francis Poulenc. 

Een stuk waarin allerlei soorten muziek naar boven komen 

32

FAMILIESERIE 


Serie F 

aanvang concert 14.15 uur, inleiding 13.15 uur 

F 

kinderen 8 t/m 16 jaar € 40 inclusief lidmaatschap jongerenvereniging Entrée 

begeleider € 170 

1 zondag 9 oktober 







2 zondag 8 januari 

Antonio Pappano, dirigent 


Tsjaikovski Vioolconcert 

Dvořák Symfonie nr. 9, ‘Uit de nieuwe 

wereld’ 

3 zondag 23 april 








Inleiding 

Voorafgaand aan de concerten wordt 

een inleiding georganiseerd, speciaal 

voor de kinderen in de Familieserie. 

Uiteraard zijn (groot)ouders ook 

welkom. Abonnementhouders van de 

Familieserie ontvangen nader bericht 

over deze inleidingen. 

Begeleider en kind 

De Familieserie is alleen verkrijgbaar 

in begeleider-kindcombinatie. 

Minimaal één begeleider per twee 

kinderen. 

Inclusief lidmaatschap Entrée 

De kinderen krijgen bij hun 

abonnement een seizoen lang het 

lidmaatschap van jongerenvereniging 

Entrée cadeau, ter waarde van € 20. 

www.jouwentree.nl 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 




33

34

IN DIENST VAN 

HET COMPONEREN 

Ryan Wigglesworth geldt als een van de belangrijkste Britse musici van 

zijn generatie. Hij maakt zijn debuut bij het Koninklijk Concertgebouworkest met 

een speciaal hiervoor gecomponeerd stuk en werken van andere Britse componisten. 

Zoals veel Britten begon ook Wigglesworth (Sheffield, 

1979) zijn muzikale carrière als koorknaap. Hij groeide op 

in Wincobank, een weinig welvarende wijk van Sheffield 

waar zijn ouders een slagerij dreven. Ze maakten zelf geen 

muziek, maar hadden wel een paar klassieke lp’s in huis, 

van componisten als Beethoven en Berlioz. Die beluisterde 

hij gretig en als zesjarige zong hij het lijflied van zijn lagere 

school met zo’n ‘gênante vurigheid’ mee, dat de leiding hem 

voor een auditie naar de kathedraal van Sheffield stuurde. 

Hij werd onverwijld opgenomen in het jongenskoor. 

Geobsedeerd 

‘Ik was een jongetje uit de verkeerde buurt van de stad’, 

zegt Wigglesworth hierover, ‘maar muziek werd mijn wereld. 

Ik had het geluk dat Graham Matthews, de organist 

van de kathedraal, me onder zijn hoede nam’. Na de lagere 

school reisde hij dagelijks naar de King Edward’s School 

aan de andere kant van de stad, waar hij ‘geobsedeerd 

raakte door de muziek die we uitvoerden’. 

Al snel ging hij ook eigen stukjes componeren en op 

zijn vijftiende werd hij toegelaten tot de prestigieuze 

Charterhouse School in Surrey, een eeuwenoude kostschool 

die veel aandacht besteedt aan cultuur. Hierna studeerde 

hij piano, compositie en directie aan de Guildhall School of 

Music and Drama en de Universiteit van Oxford, waar hij 

ook enige tijd Organ Scholar is. In deze – betaalde – functie 

deed hij praktische ervaring op als begeleider en dirigent 

van diensten met koormuziek. 

In 2008 brak Wigglesworth landelijk door toen hij het 

BBC Symphony Orchestra dirigeerde in zijn speciaal voor 

dit orkest gecomponeerde Sternenfall. Hierna buitelden de 

opdrachten over elkaar heen, waarbij hij zijn aandacht verdeelde 

over piano spelen, dirigeren en componeren. Lastig 

vindt hij die combinatie niet: ‘Als ik dirigeer of piano speel, 

leer ik een betere componist te worden. Hoe werk ik een 

idee helder uit, met welke notatie breng ik mijn boodschap 

het beste over op de uitvoerder, hoe breng ik een akkoord 

in balans. Alles wat ik doe staat in dienst van het componeren, 

mijn kernbezigheid.’ 

Geheimen en schaduwen 

Over zijn invloeden zegt hij: ‘Alle muziek die je raakt, 

wordt op de een of andere manier onderdeel van je DNA. 

Zo kan de uiterst efficiënte en strenge muziek van William 

Byrd een enorme emotionele impact hebben; Berlioz giet 

zijn ideeën in een ongelooflijk elektrificerende, stuwende 

ritmiek. Beethoven is als Shakespeare: een universum op 

zich. Maar wat je uiteindelijk leert van de grote meesters 

is techniek, niet stijl. Techniek geeft je het gereedschap 

om uit te drukken wat je wilt zeggen.’ 

35

Horizon (voorheen serie AAAdo) 

Zijn grootste inspirator is Oliver Knussen, net als hij zowel 

dirigent als componist: ‘Zijn muziek is het beste bewijs 

dat je als componist moet schrijven wat je zelf altijd hebt 

willen horen, niet wat je denkt dat je zou moeten componeren. 

Het Hoornconcert is een van zijn beste werken: 

betrekkelijk kort, maar het voelt als een lange reis. Het is 

zeer doorwrocht, karakteristiek, kleurrijk, met soms een 

zweem van een nachtsfeer. Maar bovenal is het ontzettend 

mooi.’Knussens Hoornconcert sluit volgens Wigglesworth 

naadloos aan bij de Enigma-variaties van Elgar: ‘Zowel 

Knussen als Elgar bouwt zijn muziek vaak op uit geheime 

muzikale codes en cijfers, en het antwoord op Elgars 

“raadsel” zal misschien nooit gevonden worden. Beide composities 

bergen talloze geheimen en schaduwen in zich.’ 

Of er een relatie bestaat met zijn eigen compositie, kan 

hij nog niet zeggen, deze is nog in de maak: ‘Ik hoop het 

orkest de kans te geven zijn eigen klank te etaleren. Het 

is ongelooflijk enerverend je muziek uitgevoerd te horen 

met dezelfde intensiteit en persoonlijkheid als waarmee 

het Koninklijk Concertgebouworkest Mahler en Bruckner 

speelt. Ik ben opgegroeid met platen van dit orkest en ken 

het van concerten in Londen en in Het Concertgebouw in 

Amsterdam. Hun verfijnde klank is uniek, hun manier van 

musiceren is altijd levendig. Ik zie enorm uit naar onze 

samenwerking.’ 

U maakt kennis met Ryan Wigglesworth in de nieuwe serie 

Horizon. In deze interdisciplinaire serie, die de voormalige 

AAA donderdag vervangt, voegt het orkest door middel van 

compositieopdrachten nieuw werk aan het symfonische 

repertoire toe, en presenteert deze in thematische samenhang 

met ‘moderne klassiekers’ uit de twintigste en 

eenentwintigste eeuw. De concerten worden georganiseerd 

in samenwerking met wisselende culturele partners. De 

serie Horizon hangt nauw samen met de gelijknamige 

cd-serie die het orkest uitbrengt op RCO Live. Op de zes 

Horizon-cd’s die tot nu toe verschenen staan veel werken 

die geschreven werden in opdracht van het orkest en de 

afgelopen jaren bij het Concertgebouworkest hun wereldpremière 

beleefden. Wat blijft ten opzichte van AAA? Het 

Voorprogramma, waarin een prominente spreker zijn of 

haar visie geeft op het thema van het concert, en het altijd 

verrassende Entrée Late Night Café. Het Concertgebouworkest 

blijft de symfonische horizon verleggen. 

Nieuw is het aan het orkestprogramma voorafgaande event 

Horizon Appetizer in VondelCS, een sprankelend aperitief 

met kamermuziek, spreker en kunst. 

Ryan Wigglesworth leidt in de serie Horizon werk van 

hemzelf en zijn landgenoten Knussen en Elgar in een 

concert met als thema British Intelligence: muziek vol 

typisch Britse raadsels, mysteries en verborgen structuren. 

De Chinese dirigente Xian Zhang dirigeert een concert 

in samenwerking met de Flamenco Biënnale, waarin 

Andalusië als smeltkroes van culturen centraal staat. En 

Gustavo Gimeno toont verschillende kanten van Leonard 

Bernstein, van extra context voorzien door Sensemayá van 

Silvestre Revueltas en een nieuw werk van huiscomponist 

Richard Rijnvos. 

In de serie A hoort u het door Ryan Wigglesworth 

gedirigeerde programma aangevuld met Four Sea 

Interludes van Britten. Vijf andere boeiende concerten 

maken deel uit van de serie A, met onder andere 

werk van Wagner, Mahler en Berg onder leiding van 

Daniele Gatti en een concert met nieuw geschreven 

passies. 

36

Horizon 


Serie H 

aanvang concert 2 1.15 uur | Voorprogramma 20.15 uur 


NIEUW 

(voorheen Serie AAAdo) 

1 donderdag 22 september 

Smeltkroes Andalusië 

i.s.m. Flamenco Biënnale Nederland 

Voorprogramma door Stefan Brijs 






(Nederlandse premiére) 


2 donderdag 2 februari 

Bernstein: East Side West Side 


Voorprogramma door Arnon Grunberg 



Rijnvos nieuw werk 



w 




3 donderdag 11 mei 

British Intelligence 


Voorprogramma door Sophie Hannah 






w 

Elgar Variations on an Original Theme, 

‘Enigma’ 


Horizon Appetizer 

Van 18.00 tot 19.00 uur vindt in 

VondelCS in het Vondelpark Horizon 

Appetizer plaats, een sprankelend 

aperitief met kamermuziek, spreker en 

kunst. Kaarten via www.vondelcs.nl 

Voorprogramma 

Voorafgaand aan de concerten vindt 

een Voorprogramma plaats in de Grote 

Zaal (20.15 uur). Het Voorprogramma is 

gratis toegankelijk op vertoon van uw 

concertkaart. 

Entrée Late Night Café 

Na afloop van de concerten organiseert 

jongerenvereniging Entrée het 

Late Night Café (gratis toegankelijk). 

Programmatoelichting 

Bij deze concerten ontvangt u het 

Horizon-programmaboek kosteloos 

aan de zaal. In Preludium staat extra 

achtergrondinformatie (zie pagina 53). 






T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 


Bestel nu, en ontvang de nieuwe CD Horizon 7 gratis! 

37

38

THOMAS 

S 

KOMT TOT 

VANDERVEKEN 

DE ESSENTIE 

De concertserie Essentials is mede door de vlotte babbel van Thomas Vanderveken 

een groot succes. In de Vlaamse presentator schuilt een pianist 

en hartstochtelijk muziekliefhebber. 

Voor Thomas Vanderveken is het Concertgebouw een 

mythische plek waar hij graag vertoeft. Sinds 2014 verzorgt 

hij er voor de serie Essentials de inleidingen, ook wel TOM 

Talks genoemd, met een knipoog naar de bekende TED 

Talks. 

‘Ik vind het aanbod van Essentials ongelofelijk luxe, omdat 

je gegarandeerd een symfonisch meesterwerk te horen 

krijgt, en op sommige avonden ook een aanstormend 

talent. Die keuze is dus al voor je gemaakt. Door op zaterdagavond 

om 21.00 uur te beginnen, krijgen mensen met 

een druk bestaan de kans om voor het concert eerst rustig 

te eten of de kinderen in bed te leggen.’ 

Vanderveken heeft inmiddels heel wat ervaring in het 

presenteren van klassieke muziekprogramma’s. Hij begon 

bij de Vlaamse radiozender Klara waarvoor hij diverse 

radioprogramma’s maakte, zoals de Top 75 van de klassieke 

muziek. Sinds 2008 voorziet hij in België het jaarlijks terugkerende 

Nieuwjaarsconcert door de Wiener Philharmoniker 

van televisiecommentaar. In 2015 won hij een televisiester 

voor zijn talkshow Alleen Elvis blijft bestaan. Met zo’n 

achtergrond schudt hij zijn TOM Talks vast zo uit zijn 

mouw? ‘Geenszins. Ik bereid me altijd grondig voor door 

veel te luisteren en te lezen over de desbetreffende werken. 

Vervolgens maak ik er een opbouwend verhaal van met 

een kritische toon, waarin ook ruimte is voor een lach. Het 

Amsterdamse publiek is erg open-minded en toegankelijk, 

wat zo’n inleiding geven extra leuk maakt. Een TOM Talk is 

maar een kleine ingreep, maar geeft de avond wel meteen 

een frisse start.’ 

Nieuw jasje 

De presentator vindt dat er creatiever kan worden omgegaan 

met de presentatie van klassieke muziek en dat 

daarin vooral geen taboes mogen bestaan. ‘Naast de 

traditionele concertvorm zijn er talloze manieren om 

concerten toegankelijker te maken. Het lijkt soms alsof er 

weerstand is om de van oorsprong negentiende-eeuwse 

39

Essentials 

concerttraditie te veranderen. In de tijd van Paganini 

stond de concertzaal op zijn kop wanneer hij optrad. 

Pas later – eind negentiende eeuw – ontstond de huidige 

sacrale sfeer waarbij het publiek stil zit en stil is. Dat gaat 

niet altijd samen met wat er op het podium speelt.’ 

Vanderveken erkent dat niet voor iedereen toeters en bellen 

nodig zijn. Desondanks vindt hij dat de huidige concertvorm 

soms in een nieuw jasje mag worden gestoken. 

‘Je kunt veel extra’s aan een concert toevoegen door een 

vertaalslag te maken naar de huidige maatschappij. Een 

bepaald publiek heeft dat gewoon nodig. Iedereen kijkt 

met andere ogen en luistert met andere oren. Door met 

klassieke muziek alleen maar in de traditionele vorm door 

te gaan, worden we niet alleen een mausoleum maar 

maken we onszelf bovendien overbodig. Dat mag niet 

gebeuren.’ 

Essentials is een reeks van drie concerten op zaterdagavond, 

vooral voor muziekliefhebbers die nog niet vaak 

het Concertgebouworkest bezochten. U maakt er kennis 

met een ‘essentieel’ meesterwerk, uitgevoerd onder leiding 

van een vooraanstaand dirigent. U hoeft niet in haast het 

restaurant te verlaten om het concert te halen: Essentialsconcerten 

beginnen om 21.00 uur. Thomas Vanderveken 

geeft op het podium van de Grote Zaal op zijn unieke 

energieke wijze uitleg over het programma. 

Het eerste Essentials-concert van het seizoen, op 10 

decem ber, is gewijd aan Wagner. De Russische dirigent 

Valery Gergiev leidt het complete laatste bedrijf van 

Die Walküre, een van de vier opera’s van de cyclus 

Der Ring des Nibelungen. Iedereen zal het begin herkennen, 

de ‘Walkürenritt’. Duizelingwekkende muziek over heldhaftige 

mythische figuren. 

Machtig apparaat 

Zijn kennis over muziek deelt Vanderveken voornamelijk 

door erover te spreken. Dat hij zelf professioneel musicus 

is, laat hij vaak achterwege. De presentator studeerde 

piano aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel, 

maar treedt niet of nauwelijks meer op. ‘Ik ben nooit een 

fantastische pianist geweest dus is het beter voor iedereen 

dat ik niet meer speel. Het was ook nooit mijn doel om 

concertpianist te worden, ik wilde voornamelijk muziek 

leren maken.’ Vanwege zijn drukke werkzaamheden gaat 

hij soms te weinig naar concerten. ‘Wanneer ik lang niet 

in een concertzaal geweest ben en dan de eerste noten 

van een symfonieorkest klinken, grijpt mij dat altijd zeer 

aan. Zo’n enorm orkest is een machtig apparaat waarbij ik 

mij heel nederig voel. Vaak ontroert me dat zozeer dat de 

tranen over mijn wangen rollen. Dat bevestigt bovendien 

weer dat er niets gaat boven een live-uitvoering.’ 

Gustavo Gimeno was ooit soloslagwerker bij het Concertgebouworkest, 

maar heeft zich de laatste paar jaar razendsnel 

ontwikkeld tot een veelgevraagd dirigent. Met hem 

duiken we op 4 februari in de melodieuze wereld van 

Leonard Bernstein, de Amerikaanse alleskunner die bij velen 

het bekendst is van West Side Story en andere musicals. 

In het openingswerk van het derde en laatste Essentialsconcert 

introduceert het orkest een jonge, internationaal 

doorbrekende solist. Wie dat is en wat het openingswerk 

is maken we een maand van tevoren bekend. Thomas 

Hengelbrock dirigeert daarna de Achtste symfonie, die 

Schubert onvoltooid achterliet toen hij op 31-jarige leeftijd 

stierf; zonder twijfel een hoogtepunt van het symfonische 

repertoire. 

40

ESSENTIALS 

S 


Serie S 

aanvang 2 1.00 uur 

rang 1+ rang 1, 2 en 3 

€ 143 € 124 

1 zaterdag 10 december 






2 zaterdag 4 februari 







3 zaterdag 25 maart 


verrassingswerk met jonge solist 



TOM Talk 

De Vlaamse presentator Thomas 

Vanderveken geeft op het podium 

informatie over het programma. 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 


41

42

Zo ’n concert 

Z 

moet door 

je ziel gaan 

In het seizoen 2016/17 is Lisa Batiashvili 

Artist in Residence bij het Concertgebouworkest. 

De gelauwerde violiste licht de gezamenlijke plannen toe. 

Al is de Grote Zaal al jarenlang bekend terrein voor haar, 

toch kwam deze uitnodiging als een verrassing. ‘Ik heb een 

aantal keren met het Concertgebouworkest gespeeld, en 

dat was altijd een heerlijke ervaring, maar meestal krijg je 

een dergelijke uitnodiging van orkesten die je heel goed 

kennen. Daarom was ik verrast. Heel blij verrast! Er staan 

verschillende projecten op ons programma, zoals het spelen 

van kamermuziek met een aantal leden van het orkest. En 

natuurlijk optredens met het Concertgebouworkest. Ik 

verheug me er enorm op om met deze fantastische musici 

een aantal van mijn dierbaarste concerten te mogen spelen.’ 

Het programma werd zo samengesteld dat het past bij de 

dirigenten die in de betreffende periode voor het orkest 

staan. ‘Ik wilde bijvoorbeeld het Vioolconcert van Tsjaikovski 

heel graag met Antonio Pappano doen, terwijl voor 

Sjostakovitsj’ Eerste vioolconcert Vladimir Jurowski ideaal 

is. Daniele Gatti is de enige van deze drie topdirigenten 

met wie ik nog niet eerder heb gewerkt. Met hem ga ik het 

Tweede vioolconcert van Prokofjev spelen en ik kijk er naar 

uit. Het zal in alle gevallen zeker een inspirerende samenwerking 

worden met het orkest.’ 

Na aan het hart 

De drie Russische vioolconcerten die Batiashvili met het 

orkest zal uitvoeren, bieden haar ruimschoots gelegenheid 

haar alom geroemde veelzijdigheid te etaleren. ‘Prokofjev 

verschilt heel sterk van Sjostakovitsj’, zegt ze. ‘Meer dan 

dat zij beiden uit hetzelfde land komen, hebben ze niet 

gemeen. Prokofjev is bijvoorbeeld veel minder “sovjet”. Zijn 

muziek is bijna kamermuziekachtig, heeft meer te maken 

met liefde, romance, ballet en theater, terwijl Sjostakovitsj 

ons een complete spiegel van het sovjetleven voorhoudt. 

Dit vioolconcert gaat al bijna mijn leven lang mee: mijn 

vader, die ook violist was, speelde het; hij was een groot 

bewonderaar van Sjostakovitsj en had zelfs foto van hem in 

zijn kamer hangen. Zijn muziek is heel dramatisch en ligt 

me na aan het hart omdat ik in Georgië met die klanken 

ben opgegroeid. Ik kan de angst en de eenzaamheid van de 

mensen in de Sovjet-Unie nog voelen – wat je als kind ondergaat 

vergeet je nooit. Alles in dit concert weerspiegelt 

de geest van die tijd, de angst, de wanhoop, de agressie. 

43

Dit vioolconcert is een heel persoonlijk verhaal en met 

het orkest vertel ik dat verhaal dat ook mijn verhaal is.’ 

De romantische ziel 

Met het Vioolconcert van Tsjaikovski heeft Batiashvili een 

bijzondere verstandhouding. Omdat het zo’n bekend stuk 

vol traditie is wilde ze het lange tijd niet spelen, totdat ze 

drie jaar geleden werd overgehaald door Daniel Barenboim. 

‘Het is lang gezien als een erg lastig concert, maar het is 

uitstekend voor de viool geschreven: heel virtuoos, logisch 

van opbouw. Het moet wel autobiografisch zijn. Het is het 

meest oprechte dat ik niet alleen van hem, maar van wie 

dan ook ken - de hartenkreet van een complexe persoonlijkheid 

die veel pijn, maar ook liefde heeft gekend. 

Maar hoe eerlijk en hartverscheurend ook, deze muziek is 

heel fragiel. Er wordt nogal eens overdreven romantisch 

mee omgegaan, met een overdaad aan emotie, alsof het 

een suikerzoet stuk taart is, met teveel room. Maar als 

je de diepte in gaat, dan komt er een ander stuk tevoorschijn 

dan je altijd had gedacht. Dan zie je dat het een van 

Tsjaikovski’s meest perfecte werken is, met een ongelooflijk 

sterke structuur waarin elke noot betekenis heeft. 

De eerlijkheid en eenvoud van een geniale componist als 

Tsjaikovski moet je respecteren; daar hoef je niet te veel 

aan toe te voegen. Natuurlijk, zo’n concert moet door je 

ziel gaan, je moet het je eigen maken, maar daarvoor heb 

ik genoeg aan de noten. 

Het is een grote uitdaging iets nieuws toe te voegen 

aan een concert dat al duizenden keren gespeeld is. Dat 

gebeurt door het in je op te nemen, het bijna fysiek door 

je heen te laten gaan. Dat maakt het nieuw, want iedere 

musicus heeft een heel eigen persoonlijkheid. Als je daar 

niet op vertrouwt, moet je ophouden met spelen. 

Het zijn alle drie heel fysieke werken. Wat wel eens wordt 

vergeten is dat grote concerten niet alleen verbeeldingskracht 

en mentale stabiliteit vereisen, maar ook flink wat 

fysieke inspanning om elke noot op z’n plek te krijgen. 

Gelukkig heb ik mijn prachtige Guarneri del Gesù om 

me daarbij te helpen! We verheugen ons allebei op ons 

Amsterdamse avontuur.’ 

Serie Z 

De mooiste zondagmiddagen 

Lisa Batiashvili voert de vioolconcerten van Tsjaikovski en 

Sjostakovitsj uit in de serie Z, de zondagmatinee van het 

Koninklijk Concertgebouworkest. Op 8 januari dirigeert 

Antonio Pappano na Tsjaikovski’s Vioolconcert de al even 

geliefde Negende symfonie van Dvořák, ‘Uit de nieuwe wereld’. 

Op 19 maart staat Vladimir Jurowski voor het orkest om op 

Sjostakovitsj’ Eerste vioolconcert Bruckners Eerste symfonie te 

laten volgen. 

Het zijn zomaar twee van de acht zondagmiddagen met 

de mooiste symfonische muziek in het seizoen 2016/17. 

De serie Z biedt vele hoogtepunten! Zo kijken velen reikhalzend 

uit naar Mahlers monumentale Tweede symfonie 

onder leiding van de kersverse chef-dirigent Daniele Gatti 

en naar Bruckners Zevende symfonie geleid door eredirigent 

Bernard Haitink. De broers Lucas en Arthur Jussen keren 

terug bij het orkest met Poulencs Concert voor twee piano’s 

en orkest – daarover leest u meer op pagina 26. U wilt meer 

Mahler? Dat kan: Ann Hallenberg zingt diens Rückert- 

Lieder onder leiding van John Eliot Gardiner. En op 23 april 

soleert Jörgen van Rijen in de wereldpremière van het 

Tromboneconcert van James MacMillan. 

F 

Artist in Residence 

Sjostakovitsj’ Eerste vioolconcert speelt Artist in 

Residence Lisa Batiashvili ook in de serie D, met het 

Vioolconcert van Tsjaikovski is ze ook te horen in de 

serie F, het Familieabonnement. Wilt u meer van 

Lisa Batiashvili horen en zien? In de serie B voert ze 

Prokofjevs Tweede vioolconcert uit. Van dichtbij is 

ze te bewonderen tijdens een kamermuziekconcert 

samen met leden van het Concertgebouworkest in de 

serie Close-up (zie pagina 54) en tijdens de RCO Club 

Night op 11 maart 2017. 

44

DE MATINEE 


Serie Z 



€ 766 € 590 € 444 € 326 


Serie Z1 Serie Z2 



€ 383 € 295 € 222 € 163 

Z 

1 zondag 18 september 






2 zondag 9 oktober 







3 zondag 8 januari 





wereld’ 

4 zondag 19 februari 





5 zondag 5 maart 




w 



6 zondag 19 maart 

Vladimir Jurowski, dirigent 


Sjostakovitsj Vioolconcert nr. 1 


7 zondag 23 april 








Brunchen in de Pleinfoyer 

Voorafgaand aan de concerten kunt 

u om 12.00 uur brunchen in de 

Pleinfoyer. Deze brunch is vanaf 1 juni 

te bestellen via de Concertgebouwlijn 

0900 671 83 45 (€ 1 p/g). 




T 020 305 10 15, ma-vr, 9.30 - 12 .30 uur. 


8 zondag 7 mei 




Beethoven Symfonie nr.3, ‘Eroica’ 



45

OUD 

EN TOCH NIEUW 

Nieuwe passies laten schrijven door componisten met 

verschillende achtergronden: zo houdt het Koninklijk Concertgebouworkest 

oude tradities fris en actueel. 

Tradities zijn er om in ere te houden. Tegelijkertijd 

verandert de wereld voortdurend en kan niet alles bij 

het oude blijven. Het Concertgebouworkest, stevig 

geworteld in de klassiek-romantische traditie, is altijd 

op zoek naar manieren om deze relevant te houden. 

In het seizoen 2016/17 leidt dat bijvoorbeeld tot een 

unieke passieuitvoering. Deze maakt deel uit van 

een mooie selectie Extra concerten die bij te bestellen 

zijn als u een abonnement neemt. 

Passietraditie 

Het is de oudste traditie van het Concertgebouworkest: 

de passieuitvoering. Al in het allereerste abonnemen tenseizoen 

begon het orkest met vrijwel jaarlijkse uitvoeringen 

van de twee grote passies van Bach, met name diens 

Matthäus-Passion. Deze passieuitvoeringen vonden altijd 

plaats op uitnodiging van Toonkunstkoor Amsterdam 

of een andere toonkunstvereniging. In 1932 gaf Willem 

Mengelberg de aanzet tot een eigen jaarlijkse Palm - 

zondag uitvoering van de Matthäus-Passion, een traditie 

die zelfs niet door de oorlog werd onderbroken. Nikolaus 

Harnoncourt gaf in 1977 de aanzet tot een systematische 

afwisseling van de Matthäus- en de Johannes-Passion. 

In 2009 werd voor het eerst gekozen voor een hedendaagse 

passie: de mede in opdracht van het orkest 

geschreven St John Passion van James MacMillan. 

Vier jaar later, in 2013, werd Frank Martins indrukwekkende 

Golgotha (1948) uitgevoerd met Pasen. 

Nieuwe perspectieven 

Opnieuw vier jaar later gaat het Concertgebouworkest nog 

een stapje verder. Om de passie eens vanuit heel andere 

perspectieven te bekijken dan de protestantse, verleende 

het opdrachten aan twee hedendaagse componisten, 

en draagt zo bij tot de creatie van nieuwe passiemuziek 

met een divers palet aan culturele invloeden. Franghiz 

Ali-Zadeh (1947), afkomstig uit Azerbeidjan, baseert haar 

Nasimi Passion op de mystieke poëzie van de veertiendeeeuwse 

hurufi-dichter Nasimi Imadeddin. In de muziek van 

Ali-Zadeh vermengen zich de klassieke traditie en experimentele 

technieken uit het Westen en traditionele muziek 

uit haar geboorteland. Als componiste en pianiste is ze 

in de voormalige Sovjetstaten jarenlang een belang rijke 

promotor van de muziek van de Tweede Weense School 

geweest, maar ook van bijvoorbeeld Messiaen en Crumb. 

Omgekeerd is ze een belangrijke ambassadeur van muziek 

uit Azerbeidjan. Onder anderen Mstislav Rostropovitsj, 

Yo-Yo Ma, Evelyn Glennie, Hilary Hahn en het Kronos 

Quartet voerden haar werken uit. 

Bachs Matthäus-Passion met Collegium Vocale Gent, 

onder leiding van Philippe Herreweghe, april 2014 

> 

46

47 

>

Componist, violist en altviolist Djuro Zivkovic is geboren in 

Belgrado en al ruim vijftien jaar woonachtig in Stockholm. 

Zijn muziek kenmerkt zich door heel eigen harmonische 

technieken en is virtuoos geïnstrumenteerd. Zijn ervaringen 

als improvisator sijpelen regelmatig door in zijn 

composities, die vaak een duidelijke verhalende lijn bezitten. 

In december 2013 won hij de prestigieuze Grawemeyer 

Award. Als Serviër gaat Zivkovic in zijn nieuwe passie The 

Mystical Sacrifice uit van de orthodoxe paasliturgie, waarin 

niet zozeer martelaarschap en tragedie centraal staan, als 

wel vergiffenis en verlossing. 

Mysteriespel 

Naast de twee nieuwe passies klinkt Debussy’s muziek bij 

Gabriele D’Annunzio’s mysteriespel Le martyre de Saint- 

Sébastien, eveneens een niet-protestants passieverhaal 

waarin verschillende tradities worden vermengd: het 

christendom en de heidense (met voorjaar en Pasen verbonden) 

Adonis-cultus. Bij de première in 1911 veroorzaakte 

het muziektheaterwerk niet alleen daarom een schandaal, 

maar ook omdat de rol van St. Sebastiaan werd gespeeld 

door een vrouw, en dan ook nog een joodse. De aartsbisschop 

van Parijs verbood katholieken de voorstelling te 

bezoeken. Het mysteriespel is nooit populair geworden, 

maar Debussy’s instrumentale muziek betovert concertbezoekers 

wereldwijd. 

U kunt ook kiezen voor minder gewijde klanken. 

Zoals Richard Strauss’ symfonische gedicht Symphonia 

domestica onder leiding van de aanstaande chef van 

de Berliner Philharmoniker Kirill Petrenko op 16 juni. 

De muziek van Strauss behoort tot het DNA van het 

Concertgebouworkest. Dat geldt ook voor Bruckner; 

diens Eerste symfonie hoort u op 16 maart onder leiding van 

Vladimir Jurowski. De Rus leidt ook het Eerste vioolconcert 

van zijn landgenoot Sjostakovitsj; soliste is Artist in 

Residence Lisa Batiashvili. 

‘De nieuwe passie’ maakt ook deel uit van de 

serie A, samen met nog vijf avontuurlijke concert - 

programma’s. 

Gevarieerde selectie 

‘De nieuwe passie’ maakt deel uit van een mooie en gevarieerde 

selectie Extra concerten die te bestellen zijn als 

u een abonnement neemt. Daarbij vindt u ook de Zevende 

symfonie van Mahler onder leiding van conductor emeritus 

Mariss Jansons. 

De jaarlijkse Kerstmatinee bestaat sinds 1975. In het 

seizoen 2015/16 leidde Jan Willem de Vriend met kerst de 

eerste drie delen van Bachs Weihnachtsoratorium. Op 25 

december 2016 maakt Trevor Pinnock de klus af. De Brit 

dirigeert de delen 4 tot en met 6, bijna een halve eeuw na 

de enige eerdere uitvoering van deze drie ‘cantates’ onder 

Karl Richter. 

48

EXTRA CONCERTEN 

1 vrijdag 30 september | 20.15 uur 



2 zondag 25 december | 14.15 uur 

Kerstmatinee 









3 donderdag 16 maart | 20.15 uur 





4 vrijdag 24 maart | 20.15 uur 








w 



5 zondag 9 april | 14.15 uur 

De nieuwe passie 











6 vrijdag 16 juni | 20.15 uur 





7 woensdag 28 juni | 10.00 uur 

Masterclass dirigeren 

Daniele Gatti en het Koninklijk 

Concertgebouworkest 

kaarten bestellen 

Als abonnementhouder kunt u nu 

al kaarten bestellen voor een mooie 

selectie extra concerten, met 10% 

korting (m.u.v. Rang 1+). Online kiest 

u zelf uw favoriete stoelen via www. 

concertgebouworkest.nl/series. 

Let op: het programma van deze 

extra concerten kan ook in uw serie 

voorkomen. Bekijk hiervoor de 

concertkalender achterin. 

De reguliere verkoop voor losse kaarten 

start 1 juni 2016. Zie voor prijzen 

de concertkalender achterin. 



49

Honorine Schaeffer, academiste 2012/13, 

toegetreden tot het orkest in augustus 2014. 

‘Ik ben trots als ik zie hoe 

de Academie zich heeft ontwikkeld. 

Het is leuk om die jonge musici zo 

enthousiast te zien. En er komen 

steeds meer donateurs bij.’ 

Oprichter van een Fonds op Naam, 

die samen met haar man de start van 

de Academie van het Koninklijk 

Concertgebouworkest mogelijk maakte. 

50

Verbonden 

met het orkest 

Nieuwe instrumenten, een kinderconcert, de orkestacademie of 

een concertante opera mede mogelijk maken: als donateur kunt u 

een persoonlijke bijdrage leveren aan het Koninklijk Concertgebouworkest. 

Ontdek uw manier om het orkest te ondersteunen. 

‘Vijf jaar geleden kwam ik in Amsterdam wonen en bezocht 

een concert van het Koninklijk Concertgebouworkest. Ik 

was natuurlijk onder de indruk. Van de sfeer, het gebouw, 

de muziek. Het was voor mij een ontdekking. Vanaf het 

balkon kun je het enthousiasme en de passie van de musici 

goed zien. Dat straalt over. En je gaat de musici herkennen: 

de paukenist, twee violisten en meer musici. Dan voel je 

je betrokken bij en medeverantwoordelijk voor die grote 

familie.’ 

Gouden Gilde 

Zo begon het voor deze donateur en voor veel andere 

muziekliefhebbers. Zij willen zich inzetten voor de 

kwaliteit en de toekomst van het orkest. Veel donateurs 

zijn toegetreden tot het Gouden Gilde. Maar er zijn meer 

mogelijkheden: een Fonds op Naam bijvoorbeeld. Daarvan 

bepaalt u de naam en de specifieke doelstelling. 

Speciaal 

Donateurs hebben een streepje voor bij het orkest. Er zijn 

speciale concerten of ontvangsten waar musici iets over 

het komende concert vertellen of zich met kamermuziek 

van een onverwachte kant laten zien. Na het concert 

kunt u met de musici napraten. Regelmatig wordt aan 

donateurs de mogelijkheid geboden mee te reizen met een 

tournee, en zo leren zij het orkest van binnenuit kennen. 

Doel 

‘Het was de beste beslissing die 

we ooit genomen hebben’ 

- Marga en Rick Donehoo, donateurs, 

na terugkomst uit Wenen van hun eerste reis met het orkest 

Voor iedereen is de aard van de bijdrage weer anders. 

Sommige muziekliefhebbers worden geraakt door de klank 

van een viool, hoorn of cello bijvoorbeeld, en willen bijdragen 

aan de aanschaf van een nieuw instrument voor een musicus. 

Die kan zich daarmee verder ontwikkelen en bijdragen aan 

een nog betere klank van het Koninklijk Concertgebouw - 

orkest. Een andere donateur ondersteunt jong talent via de 

Academie van het Koninklijk Concertgebouworkest. Deze 

talenten kunnen dan een heel seizoen in vele programma’s 

meespelen met het orkest, kamermuziekoptredens verzorgen, 

lessen krijgen van orkestleden en trainingen volgen. 

51

Mogelijk maken 

Weer anderen maken bijzondere concerten mogelijk, zoals 

de semi-geënsceneerde opera Lohengrin van Richard Wagner 

in december 2015. En natuurlijk zijn er mensen die kinderen 

in aanraking willen brengen met klassieke muziek, juist 

omdat in het reguliere onderwijs steeds minder mogelijkheden 

zijn. Zij ondersteunen de Familieconcerten, zodat 

kinderen samen met hun ouders of grootouders hun eerste 

concert kunnen beleven. Of ze helpen mee educatieve apps 

voor in de klas te ontwikkelen. 

‘Iedereen moet weten dat Nederland 

zo’n fantastisch orkest heeft’ 

- Inge van Verschuer, donateur 

Bernard Haitink het Eerste pianoconcert van Beethoven. 

Ik dacht: wat gebeurt hier? Dat was zo iets ongelofelijks. 

Ik voelde me steeds meer verbonden met het orkest. Er zouden 

meer van zulke ervaringen volgen. Mahler 1 in Wenen in 

2013 onder leiding van Mariss Jansons bijvoorbeeld. Ik wilde 

een bijdrage leveren. Het orkest zorgt voor de kostbaarste 

herinneringen in mijn leven.’ 

Zo kan iedereen het orkest op zijn of haar manier 

ondersteunen. Wat is uw manier? 

Neemt u voor meer informatie of een persoonlijk gesprek 

contact op met de Stichting Donateurs Koninklijk Concertgebouworkest: 

donateurs@concertgebouworkest.nl, 

telefoon 020 305 1010 www.concertgebouworkest.nl/steun 

Kroongilde 

Steeds meer muziekliefhebbers hebben het orkest opgenomen 

in hun testament. Samen vormen zij het Kroongilde. 

Albert Meurer is een van hen: ‘Het was in januari 1982. 

Murray Perahia speelde met het orkest onder leiding van 

52

Preludium 

uw concert begint hier 

In Preludium, het programmablad van Het Concertgebouw en het Koninklijk Concertgebouw orkest, 

vindt u programmatoelichtingen en biografieën bij bijna alle concerten die door Gebouw en Orkest 

worden georganiseerd. Interviews, nieuwsfeiten, achtergrondartikelen en columns maken het 

maandblad compleet. Voor de digitale lezer zijn de concertprogramma’s te vinden op 

www.preludium.nl. Met één klik is uw programma te printen en mee te nemen naar het concert. 

U bent al abonnee vanaf € 25 per seizoen! 

Meer info en abonneren: www.preludium.nl 

53

KAMERMUZIEK 

Wilt u de musici van het Koninklijk Concertgebouworkest ook eens van dichterbij zien – 

en horen? Dat kan! Al vele jaren verzorgen zij kamermuziekconcerten in de Kleine Zaal 

onder de noemer Close-up: orkestleden op het vriendenpodium. 

De intieme concerten worden georganiseerd door Concertvrienden, 

de Vereniging Vrienden van Het Concertgebouw 

en het Koninklijk Concertgebouworkest. Ze vormen een 

bijzondere gelegenheid om orkestleden eens in kleine 

bezetting mee te maken en van hun individuele kwaliteiten 

te genieten. In twee series van drie concerten presenteren 

de orkestleden een veelzijdig palet aan klassieke kamermuziek. 

De gevarieerde programma’s bevatten bekende, maar 

vaak ook juist onbekende werken die de moeite waard zijn 

gehoord te worden. Ook zijn er dit seizoen weer portretconcerten 

waarin een orkestlid centraal staat: solofagottist 

Gustavo Núñez en solotrombonist Bart Claessens hebben 

beiden een persoonlijk en avontuurlijk programma samengesteld. 

Er is een concert met componisten die met name 

bekend zijn vanwege hun prachtige filmmuziek en veel 

muziek van Leonard Bernstein. Op 18 december 2016 vormen 

orkestmusici samen met Lisa Batiashvili, dit seizoen Artist 

in Residence bij het Concertgebouworkest, een strijksextet. 

Als extra concert buiten de series om is er deze keer een 

muziekvoorstelling rondom het thema ‘dieren’ voor alle 

leeftijden met de zeer jonge meesterverteller Nino Pen. 

Mis het niet! De voorverkoop voor dit concert start op 

1 juni 2016. 

Trombonisten Bart Claessens, Nico Schippers en Martin Schippers 

54

CLOSE-UP 

2 hele series 3 concerten in de Kleine Zaal 

aanvang: dinsdag 20.15 uur | zondag 14.15 uur 

enkele serie Vrienden € 80 niet-Vrienden € 95 

Series I & II Vrienden € 150 niet-Vrienden € 180 

Serie I 

dinsdag 15 november 2016 

Filmmuziek 

Marc Daniel van Biemen, viool 

Annebeth Webb, viool 

Jeroen Woudstra, altviool 

Jérôme Fruchart, cello 

Vincent Cortvrint, fluit 

Hein Wiedijk, klarinet 

m.m.v. Frank van de Laar, piano 

Bernstein Sonate voor klarinet en piano 

Korngold Romance-Impromptu 

Rota Trio 

Herrmann Souvenir de voyage 

dinsdag 28 maart 2017 

Portretconcert: 

Bart Claessens, trombone 

Omar Tomasoni, trompet 

Bert Langenkamp, trompet 


Perry Hogendijk, tuba 

m.m.v. Jeroen Bal, piano 

Dutilleux Choral, cadence et fugato 

Castérède Sonatine 

Jongen Aria et polonaise 

Sulek Sonate ‘Vox Gabrieli’ 

Schnyder Rhythm in Blue 

Bernstein Elegy for Mippy II 

Arnold Koperkwintet 

Bernstein Dance suite voor koperkwintet 

Crespo Suite Americana voor 

koperkwintet 

dinsdag 13 juni 2017 

‘Pieces of Eight’ 

Marijn Mijnders, Leonie Bot, viool 

Edith van Moergastel, altviool 

Maartje-Maria den Herder, cello 

Olivier Thiery, contrabas 

Arno Piters, klarinet 

Simon Van Holen, fagot 

Fons Verspaandonk, hoorn 

Widmann Octet 

Schubert Octet 

Serie II 

zondag 25 september 2016 

Portretconcert: 


Junko Naito, viool 

Anna de Vey Mestdagh, viool 

Roland Krämer, altviool 

Fred Edelen, cello 

Georgina Poad, contrabas 

Simon Van Holen, contrafagot 

m.m.v. Christina Edelen, klavecimbel 

en Midori Kitagawa, piano 

Telemann Sonate in f klein 

Weber Andante e Rondo Ungarese 

Boutry Interférences 

Saint-Saëns Sonate 

Olthuis Introductie en allegro 

Devienne Kwartet voor fagot en strijktrio 

Vivaldi Concert voor fagot, strijkkwintet 

en klavecimbel 

zondag 18 december 2016 

Artist in Residence: 


Ursula Schoch, Jelena Ristic, viool 

Frederik Boits, Vincent Peters, altviool 

Johan van Iersel, Julia Tom, cello 

m.m.v. Fredrika Brillembourg, 

mezzosopraan 

Puccini Crisantemi voor strijkkwartet 

Respighi Il tramonto 

Wolf Italiaanse serenade 

55 

Tsjaikovski Souvenir de Florence voor 

strijksextet 

zondag 12 februari 2017 

Bernstein 

Tjeerd Top, viool 

Michael Waterman, viool 

Yoko Kanamaru, altviool 

Chris van Balen, cello 

Mariya Semotyuk, fluit 

Davide Lattuada, klarinet 

m.m.v. Jeroen Bal, piano 

Copland Pianokwartet 

Bernstein Vioolsonate 

Diamond Pianokwintet 

Ives Largo 

Bernstein Pianotrio 

EXTRA concert 

zondag 30 april 2017 

Concert voor alle leeftijden 

Keiko Iwata, viool 

Benedikt Enzler, cello 

Dominic Seldis, contrabas 

Julie Moulin, fluit 

Miriam Pastor Burgos, hobo 

Olivier Patey, klarinet 

Helma van den Brink, fagot 

Jaap van der Vliet, hoorn 

m.m.v. Nino Pen, spreker 

Berio Opus Number Zoo 

Ridout Ferdinand de stier 

Ligeti Zes bagatellen 

Dorff Three Little Pigs 

Strauss/Hasenöhrl Till Eulenspiegel 

einmal anders

BENVENUTO 

MAESTRO 

GATTI 

GLOBAL PARTNERS OF THE ROYAL CONCERTGEBOUW ORCHESTRA 

56

Daniele Gatti, Yo-Yo Ma and the Royal Concertgebouw Orchestra Amsterdam, 

57 

RCO Opening Night 2015 © Anne Dokter

58

VOOR DE vOLGENDE 

GENERATIE 

De symfonische traditie levend houden en zorgen dat ze 

ook voor de volgende generatie relevant blijft, 

dat doet het Koninklijk Concertgebouworkest op vele manieren. 

Voor kinderen ontwikkelt het Concertgebouworkest 

educatieve apps en worden Familieconcerten ontwikkeld. 

Ook denkt het orkest graag aan de musici van morgen door 

bij te dragen aan de ontwikkeling van toptalent: de orkestleden 

geven regelmatig masterclasses en de Academie van 

het Koninklijk Concertgebouworkest heeft al vele succesvolle 

orkestmusici opgeleid. 

RCO Kids 

Onder de noemer RCO Kids schaart het orkest zijn concerten 

en apps die gericht zijn op kinderen en jongeren. Want 

symfonische muziek is er voor iedereen. Voor kinderen 

vanaf 6 jaar zijn er de Familieconcerten, waarin symfonische 

muziek op een speelse en interactieve manier wordt 

geïntroduceerd. De concerten – twee per seizoen – nodigen 

uit tot actieve deelname, zowel van te voren als tijdens en 

na het concert. Ter voorbereiding op het concert wordt aan 

de jonge concertbezoeker via www.rcokids.nl een voorbeleving 

aangeboden. Op de dag van het concert zelf is er een 

inleiding specifiek voor kinderen. Achteraf is er online een 

nabeleving van het concert te vinden. 

Op 2 oktober neemt het orkest de kinderen mee in een 

nieuw verhaal, Reis door de nacht, aan de hand van delen 

uit Mahlers Zevende symfonie. Aan de verhaallijn van dit 

muzikale avontuur hebben kinderen zelf meegeschreven. 

Het Familieconcert op 10 juni wordt gedirigeerd door de 

nieuwe chef-dirigent, Daniele Gatti. Dan lopen allerlei bijzondere 

karakters uit beroemde composities een muzikale 

modeshow. 

Apps 

Onder de vlag van RCO Kids verschijnen ook de educatieve 

apps die het Koninklijk Concertgebouworkest samen met 

uitgeverij Follow a Muse ontwikkelt voor kinderen op de 

basisschool. De pc-versies van deze apps zijn gratis voor 

scholen en kunnen gebruikt worden op het digibord. 

De eerste app in de reeks, gewijd aan Prokofjevs Peter en 

de wolf, won de Gouden Apenstaart tijdens de Kinder 

Media Awards 2015 en slaat – net als de apps Schilderijen 

van een tentoonstelling en Romeo en Julia – enorm aan op de 

Nederlandse scholen. Elke app bevat zes kant-en-klare 

lesbrieven voor een project van drie à vier weken. De apps 

gaan uit van een brede educatieve context en zijn dan ook 

vooral bedoeld voor de kerndocent; uiteraard kan een 

vakdocent muziek er ook mee uit de voeten. 

De pc-apps voor het primair onderwijs zijn gratis 

dankzij bijdragen van Stichting Donateurs Koninklijk 

Concertgebouworkest en het Jacobson Fonds. 

59

Academie van het Koninklijk 


Hoe kan een toporkest in de toekomst verzekerd blijven 

van de beste musici, die begrijpen hoe het in een orkest 

werkt? Door ze zelf op te leiden! De Academie van het 

Koninklijk Concertgebouworkest biedt elk seizoen plaats 

aan enkele jonge, zeer getalenteerde musici, die deel nemen 

aan producties terwijl ze worden begeleid door leden van 

het orkest. Samen met hen spelen ze kamermuziekconcerten 

op diverse locaties. Daarnaast volgen zij lessen, 

workshops en trainingen. Sinds 2015 leren de academisten 

ook hun kennis en enthousiasme van muziek over te brengen 

op groepen mensen zonder veel kennis van klassieke 

muziek, met name schoolkinderen. 

De orkestacademie heeft sinds haar oprichting in 2003 al 

vele succesvolle musici afgeleverd. De meesten spelen in 

beroepsorkesten; maar liefst zes van hen maken inmiddels 

deel uit van het Concertgebouworkest. 

Partners 

Samenwerkingen tussen muziekinstellingen zijn belangrijk 

voor talentontwikkeling. Zo werken de orkestacademie en 

de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Brussel regelmatig 

samen. 

Met het Conservatorium van Amsterdam heeft het 

Koninklijk Concertgebouworkest een bijzondere band. 

Vier maal per seizoen werken orkestleden aan kamermuziekproducties, 

samen met leerlingen van de Sweelinck 

Academie, de nationale opleiding voor jong toptalent van 

het conservatorium. Leerlingen worden gestimuleerd om 

orkestrepetities te bezoeken en worden er ontmoetingen 

met solisten georganiseerd. Ook steunt het orkest de 

Nationale Master Orkestdirectie en draagt het bij aan 

het samenwerkingsverband Méér Muziek in de Klas. 

Sinds 2015 werkt het orkest samen met connect2music, 

dat blinden en slechtzienden helpt bij muziekactiviteiten. 

Visueel gehandicapte kinderen worden uitgenodigd voor 

de Familieconcerten, en op de Amsterdamse Visio school 

krijgen blinde en slechtziende kinderen muziekonderwijs 

van academisten. 

De orkestacademie en de Familieconcerten worden 

gesteund door de Stichting Donateurs Koninklijk Concertgebouworkest 

en daaraan verbonden fondsen op naam. 

Lees meer op www.rcokids.nl en 

www.concertgebouworkest.nl/toptalent. 

Familieconcerten 

1 zondag 2 oktober | 13.00 uur 

inloop en musici ontmoeten vanaf ca. 12.20 uur 

Familieconcert: Reis door de nacht 

Joshua Weilerstein, dirigent 

Mahler delen uit ‘Symfonie nr. 7’ 

2 zaterdag 10 juni | 13.00 uur 

inloop en musici ontmoeten vanaf ca. 12.20 uur 

Familieconcert: Muzikale catwalk 


Ravel delen uit ‘Ma mère l’oye’ 

Stravinsky Suite nr. 1 

Tsjaikovski karakteristieke dansen uit ‘De notenkraker’ 

Abonnementen informatie 

Abonnementhouders kunnen tegelijk met hun series 

kaarten bestellen voor de Familieconcerten. 

Online kiest u zelf uw favoriete stoel in de zaal: 


60

Vrienden dragen Gebouw en Orkest op handen 

Concertvrienden zijn van fundamentele betekenis voor het behoud én de toekomst van 

Het Concertgebouw en het Koninklijk Concertgebouworkest. Een belangrijke ambitie van 

Concertvrienden is ervoor te zorgen dat ook een nieuwe generatie muziekliefhebbers haar 

weg naar Het Concertgebouw weet te vinden. Dit doen we onder meer door jongeren, 

via jongerenvereniging Entrée, voor een bescheiden bedrag welkom te heten bij vele concerten. 

Wordt u ook Vriend? 

U bent al Vriend vanaf € 40 per seizoen. Onder de 35 jaar? Word dan lid van Entrée. 

Meer info en aanmelden: www.concertvrienden.nl en www.jouwentree.nl 

61

Het 

Orkest 

MEETS EUROPE 

op reis 

Dublin | 27 aug 2016 

National Youth Orchestra of Ireland 

Het Koninklijk Concertgebouworkest gaat graag en veel 

op tournee. Zo bereikt het orkest muziekliefhebbers in de 

belangrijkste concertzalen wereldwijd. Bovendien dragen 

tournees bij aan de artistieke verdieping en flexibiliteit 

van het orkest: het spelen in verschillende zalen biedt de 

musici steeds nieuwe perspectieven in het samenspel, en 

meerdere uitvoeringen op rij leiden tot grotere vrijheid en 

verrijking van de interpretatie. 

In augustus 2016 vangt het orkest met Daniele Gatti 

een uniek tourneeprogramma aan: RCO meets Europe. 

Gedurende tweeënhalf seizoen zal het orkest optreden in 

alle 28 lidstaten van de Europese Unie. In elk land speelt 

het orkest een openingswerk samen met een lokaal 

jeugdorkest: Side by Side. Ook worden in sommige landen 

masterclasses gegeven. Het orkest wil zo duurzame banden 

aanknopen met nieuwe generaties musici uit heel Europa. 

Net als het Concertgebouworkest – met zijn 120 musici uit 

ruim 25 landen – is ook Europa een veelstemmig geheel van 

culturen. Hier ontstond de polyfonie: het samenspel van 

verschillende en gelijkwaardige stemmen de basis van een 

rijke muziektraditie. Het Koninklijk Concertgebouworkest 

tracht met RCO meets Europe kunst, cultuur en educatie 

hoger op de Nederlandse en Europese agenda te krijgen. 

Het orkest blijft niet alleen binnen de Europese grenzen. 

In het seizoen 2016/17 steekt het Concertgebouworkest ook 

de Atlantische Oceaan over voor concerten in de Verenigde 

Staten onder leiding van Semyon Bychkov. Met Daniele 

Gatti wordt opgetreden in China. 

Ljubljana | 1 sep 2016 

Ljubljana International Orchestra 

Amsterdam | 9 sep 2016 

JeugdOrkest Nederland 

Brussel | 23 okt 2016 

Symfonieorkest Koninklijk Conservatorium Brussel 

Luxemburg | 24 okt 2016 

jonge musici uit de Benelux 

Turijn | 25 okt 2016 

jonge musici van De Sono Associazione per la Musica 

Athene | 26 okt 2016 

jonge musici uit Griekenland 

Wenen | 18 nov 2016 

Webern Symphonie Orchester 

Bratislava | 19 nov 2016 

HILARIS, slovak chamber orchestra 

met jonge musici van de Slovak Philharmonic 

Londen | 17 dec 2016 

National Youth Orchestra of Great Britain 

In 1961 keerde het orkest terug naar de Verenigde Staten > 

voor 43 concerten in 40 staten. 

62

63

KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST 

Beschermvrouwe 

Hare Majesteit Koningin 

Máxima 

Titeldirigenten 

Daniele Gatti, chef-dirigent 

Bernard Haitink, eredirigent 

Riccardo Chailly, 

conductor emeritus 

Mariss Jansons, 

conductor emeritus 

Nikolaus Harnoncourt, 

honorair gastdirigent 

Stichtingsbestuur 

Wiet Pot, voorzitter 

Paul Schnabel, 

penningmeester 

Leonie Bot 

Bart Claessens 

Louise Fresco 

Jan Hommen 

Yvonne van Rooy 

Martijn Snoep 

Tjeerd Top 

Ambassadeurs 

Hedy d’Ancona 

Sjoerd van den Berg 

Louis de Bièvre 

Kees Blekxtoon 

Jan Maarten Boll 

Dorian van der Brempt 

Gerlach Cerfontaine 

Walter Etty 

Rokus de Groot 

Lodewijk Hijmans van den 

Bergh 

Aukelien van Hoytema-van 

der Beugel 

Cees van Lede 

Jan Willem Loot 

Paul Luijten 

Ruud van Ommeren 

Robert Reibestein 

Roelf Rogaar 

Wim Scherpenhuijsen Rom 

Tom de Swaan 

Maarten van Veen 

Jan Willem Verloop 

Alexander van Wassenaer 

Hans Zwarts 

Orkestleden 

Eerste viool 

Vesko Eschkenazy, 

concertmeester 

Liviu Prunaru, 

concertmeester 

Tjeerd Top 

Marijn Mijnders 

Ursula Schoch 

Marleen Asberg 

Keiko Iwata-Takahashi 

Tomoko Kurita 

Henriette Luytjes 

Borika van den Booren 

Marc Daniel van Biemen 

Christian van Eggelen 

Sylvia Huang 

Mirte de Kok 

Junko Naito 

Benjamin Peled 

Nienke van Rijn 

Jelena Ristic 

Valentina Svyatlovskaya 

Michael Waterman 

Tweede viool 

Henk Rubingh 

Caroline Strumphler 

Susanne Jaspers 

Jae-Won Lee 

Anna de Vey Mestdagh 

Paul Peter Spiering 

Herre Halbertsma 

Marc de Groot 

Arndt Auhagen 

Leonie Bot 

Sanne Hunfeld 

Mirelys Morgan Verdecia 

Sjaan Oomen 

Jane Piper 

Eke van Spiegel 

Annebeth Webb 

Joanna Westers 

Altviool 

Ken Hakii 

Michael Gieler 

Saeko Oguma 

Frederik Boits 

Roland Krämer 

Guus Jeukendrup 

Jeroen Quint 

Eva Smit 

Eric van der Wel 

Martina Forni 

Yoko Kanamaru 

Vilém Kijonka 

Edith van Moergastel 

Vincent Peters 

Jeroen Woudstra 

Cello 

Gregor Horsch 

Tatjana Vassiljeva 

Johan van Iersel 

Fred Edelen 

Benedikt Enzler 

Arthur Oomens 

Chris van Balen 

Jérôme Fruchart 

Christian Hacker 

Maartje-Maria den Herder 

Honorine Schaeffer 

Julia Tom 

Contrabas 

Dominic Seldis 

Pierre-Emmanuel de Maistre 

Théotime Voisin 

Mariëtta Feltkamp 

Carol Harte 

Rob Dirksen 

Georgina Poad 

Nicholas Schwartz 

Olivier Thiery 

64

Fluit 

Emily Beynon 

Kersten McCall 

Julie Moulin 

Mariya Semotyuk-Schlaffke 

Piccolo 

Vincent Cortvrint 

Hobo 

Alexei Ogrintchouk 

Nicoline Alt 

Kyeong Ham 

Althobo 

Miriam Pastor Burgos 

Klarinet 

Calogero Palermo 

Olivier Patey 

Hein Wiedijk 

Es-klarinet 

Arno Piters 

Basklarinet 

Davide Lattuada 

Fagot 

Ronald Karten 

Gustavo Núñez 

Helma van den Brink 

Jos de Lange 

Contrafagot 

Simon Van Holen 

Hoorn 

Félix Dervaux 

Laurens Woudenberg 

Peter Steinmann 

Sharon St. Onge 

Fons Verspaandonk 

Jaap van der Vliet 

Paulien Weierink-Goossen 

Trompet 

Miroslav Petkov 

Omar Tomasoni 

Hans Alting 

Jacco Groenendijk 

Bert Langenkamp 

Trombone 

Bart Claessens 

Jörgen van Rijen 

Nico Schippers 

Tenor-/Bastrombone 

Martin Schippers 

Bastrombone 

Raymond Munnecom 

Tuba 

Perry Hoogendijk 

Pauken 

Marinus Komst 

Nick Woud 

Slagwerk 

Mark Braafhart 

Bence Major 

Herman Rieken 

Harp 

Petra van der Heide 

Gerda Ockers 

= aanvoerder(s) 

Directie en Staf 

Algemene Zaken 

Jan Raes, algemeen directeur 

Marjolein Schulting 

Personeel en Organisatie 

Marja Verhoogt 

Brigit van den Broek 

Artistiek 

Joel Ethan Fried, 

adjunct-directeur 

Mieke Bleeker 

Mark van Dongen 

Educatie 

Michael Klier 

Planning / Productie 

Lisette Castel 

Stephan Heber 

Karlijn Riedijk 

Orkestinspectie 

Peter Tollenaar 

Harriët van Uden 

Orkestbibliotheek 

Douwe Zuidema 

Marianne Butijn 

Podiumstaf 

Johan van Maaren 

Ton van der Meer 

Jan Ummels 

Zakelijk 

David Bazen, 

adjunct-directeur 

Public Relations 

Marian van den Beuken 

Akira Dieters 

Martijn Voorvelt 

Receptie 

Olga Beemster 

Inge Neijenhoff 

Tine Vlam 

Marketing en verkoop 

Wietske Kuiper 

Jacoba de Boer 

Agnes van den Ham 

Marieke Mulder 

Renske Vrolijk 

Mediaproducties 

Marcel van Tilburg 

Tourneezaken 

Else Broekman 

Inge Neijenhoff 

Manon Wagenmakers 

Financiële administratie 

Robbert Jan van der Maal 

Ilyas Bouharrou 

Noëlle Claessens-Houben 

Jacques Koekoek 

Carolina Kreeft 

Mieke de Louwer 

Development 

Anne Christin Erbe 

Merel Geerlings 

Henriëtte Henny 

Jan Meddens 

Gerdine Niemans 

Hanna Philips-de Man 

65

RCO 14005 (2SACD) 

RCO15002 (13CD + DVD) 

RCO 08004 (SACD) 






RCO LIVE 

verkrijgbaar in de cd-speciaalzaak en via WWW.RCO-LIVE.COM 

MOZART REQUIEM 

GENIA KÜHMEIER, SOPRANO 

BERNARDA FINK, CONTRALTO MARK PADMORE, TENOR 

GERALD FINLEY, BASS 

NETHERLANDS RADIO CHOIR 

RCO 13002 (SACD + BluRay) RCO 13003 (SACD + DVD) 

RCO 14004 (2CD) 


RCO 09001 (2SACD) 

ROYAL CONCERTGEBOUW ORCHESTRA 

BRUCKNER SYMPHONY NO. 5 

NIKOLAUS HARNONCOURT 



RCO 14108 (3Blu-Ray) RCO 14109 (3DVD) 

wwww.concertgebouworkest.nl 

66 

RCO 14106 (Blu-Ray) RCO 14103 (DVD) 

14106_bruckner5_bd.indd 1 24-07-14 14:57

ALGEMENE INFORMATIE 

ADRES 

Koninklijk Concertgebouworkest 

Jacob Obrechtstraat 51, 1071 KJ Amsterdam 

Postbus 78098, 1070 LP Amsterdam 

telefoon 020 305 10 10 

info@concertgebouworkest.nl 

www.concertgebouworkest.nl 

facebook.com/RoyalConcertgebouwOrchestra 

@RCOamsterdam 

instagram.com/RCOamsterdam 

youtube.com/rcolive 

CONCERTEN IN HET CONCERTGEBOUW 

Tenzij anders aangegeven vinden de concerten 

plaats in de Grote Zaal van Het Concertgebouw, 

Concertgebouwplein 10 te Amsterdam. 

Bij elk concertkaartje is inbegrepen: 

• Drankje voorafgaande aan concert en in pauze 

(tenzij anders aangegeven) 

• Garderobe 

• 25% korting in Q-park Museumplein (door middel van 

voucher via kassa en garderobe Het Concertgebouw) 

RUILSERVICE 

Wilt u toch liever op een andere dag naar het concert? 

Maak gebruik van de ruilservice! 

www.concertgebouworkest.nl/ruilservice 

EXTRA SERVICE ABONNEMENTHOUDERS 

• Mogelijkheid betaling in drie termijnen 

• Extra ruilservice: indien de online ruilservice geen 

uitkomst biedt, kunt u in de week van het concert uw 

abonnementsconcert ruilen voor een ander concert met 

hetzelfde programma, indien beschikbaar. 

ABONNEMENTEN & KLANTENSERVICE 

www.concertgebouworkest.nl/series 

klantenservice@concertgebouworkest.nl 

telefoon 020 305 10 15 ma-vr 09.30-12.30 uur, 

25 februari - 11 maart tot 17.00 uur 

LOSSE KAARTEN 

Losse kaarten 

(vanaf 1 juni 2016 voor seizoen 2016/17) 

www.concertgebouworkest.nl 

Concertgebouwlijn 0900 671 83 45 

(dagelijks 10.00-17.00 uur, € 1 per gesprek) 

Kassa Concertgebouw 

(ma-vr 13.00-19.00 uur en za-zo 10.00–19.00 uur, 

indien geen avondconcert tot 17.00 uur) 

colofon 

samenstelling Marian van den Beuken en Esther van Helvoort 

redactie Martijn Voorvelt en Wietske Kuiper 

beeldredactie Anne Christin Erbe en Akira Dieters 

tekstbijdragen Michiel Cleij (pag. 15-16), 

Thea Derks (pag. 35-36), Myrthe van Dijk (pag. 26-28), 

Inge Jongerman (pag. 39-40) en 

Henriëtte Posthuma de Boer (pag. 43-44) 

grafisch ontwerp Atelier René Knip en Olga Scholten 

lithografie en druk robstolk®, Amsterdam 

fotografie Maria Austria (pag. 14), Marco Borggreve (p. 2-3, 6), 

Christina Chouchena (pag. 12, 54), Anne Dokter (p. 1, 8, 19, 47, 56-57), 

Benjamin Ealovega (pag. 34), Aram Goudsmit (pag. 30), 

Florence Granddidier (pag. 22), Sammy Hart/DG (pag. 42), 

Dirk Kikstra (pag. 27), Ronald Knapp (pag. 9), Peter Tollenaar (pag. 38), 

Renske Vrolijk (pag. 50, 52) 

cover: Alle dirigenten van het seizoen 2016/17 worden welkom 

geheten in diverse in Amsterdam veel gesproken talen. 

67

PLATTEGROND GROTE ZAAL 

RANG 1+ 

RANG 1 

RANG 2 

RANG 3 

RANG 4 

rolstoelplaats 

68

2017 CONCERTKALENDER SEIZOEN 2016-17 

2017 

FEBRUARI 

do 2 feb | 21.15 uur 

Horizon prijs 6 

Bernstein: East Side West Side 


Voorprogramma 20.15 uur, 

Arnon Grunberg 




Rijnvos nieuw werk (opdrachtcompositie, 

wereldpremière) 



vr 3 feb | 20.15 uur 

Serie A prijs 5 


inleiding 19.15 uur, Florian de Backere 



Rijnvos nieuw werk (opdrachtcompositie, 



w 





za 4 feb | 21.00 uur 

Essentials prijs 6+ 







w 

eerste uitvoering door het Koninklijk 


wo 8 feb | 20.15 uur 

Serie B-wo prijs 4 

do 9 feb | 20.15 uur 

Serie B-do prijs 4 

za 11 feb | 20.00 uur 

Heerlen RABOzaal 

Alan Gilbert, dirigent 

Liviu Prunaru, viool 

Roukens nieuw werk (opdrachtcompositie, 


Bernstein Serenade 

Sibelius Symfonie nr. 4 

do 16 feb | 20.15 uur 

Serie D prijs 1+ 

vr 17 feb | 20.15 uur 

Serie E prijs 1+ 

zo 19 feb | 14.15 uur 

Serie Z prijs 1+ 





MAART 

do 2 mrt | 20.15 uur 

Het Concertgebouw: serie Wereldberoemde 

Symfonieokersten 

vr 3 mrt | 20.15 uur 

Serie E prijs 3 

zo 5 mrt | 14.15 uur 

Serie Z prijs 3 




w 



wo 8 mrt | 20.15 uur 


do 9 mrt | 20.15 uur 


vr 10 mrt | 20.15 uur 

Eindhoven Muziekgebouw Frits Philips 

Herbert Blomstedt, dirigent 

Tatjana Vassiljeva, cello 

Dvořák Celloconcert 

Beethoven Symfonie nr. 7 

do 16 mrt | 20.15 uur 

Extra concert prijs 3 

vr 17 mrt | 20.00 uur 

Antwerpen Koningin Elisabethzaal 

zo 19 mrt | 14.15 uur 






do 23 mrt | 20.15 uur 

Serie D prijs 1 

vr 24 mrt | 20.15 uur 

Extra Concert prijs 1 








w 



GLOBAL PARTNERS KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST 

za 25 mrt | 21.00 uur 



verrassingwerk met jonge solist 


wo 29 mrt | 20.15 uur 


do 30 mrt | 20.15 uur 


vr 31 mrt | 20.00 uur 

Frankfurt Alte Oper 






BESTELLEN ABONNEMENTEN 

APRIL 

za 1 apr | 20.00 uur 

Brussel BOZAR 






PRIJZEN & BESTELLEN 

vr 7 apr | 20.15 uur 


inleiding 19.15 uur, Thea Derks 

zo 9 apr | 14.15 uur 

De nieuwe passie prijs 4 











abonnementen online: abonnementen telefonisch: abonnementen schriftelijk: 

www.concertgebouworkest.nl/series 020 305 10 15 ma-vr 9.30-12.30 uur via het bestelformulier (op aanvraag) 

BESTELLEN LOSSE KAARTEN VANAF 1 JUNI 

losse kaarten online: losse kaarten telefonisch: losse kaarten kassa: 

www.concertgebouworkest.nL Concertgebouwlijn 0900 671 83 45 kassa van Het Concertgebouw 

(dagelijks 10-17 uur, € 1 per gesprek) 

PRIJZEN LOSSE KAARTEN Voor informatie over de rangen kijkt u op de plattegrond op pagina 68. 

rang 1 + rang 1 rang 2 rang 3 rang 4 beperkt zicht 

prijs 1+ € 140 € 105 € 75 € 56 € 35 

prijs 1 € 129 € 97 € 68 € 53 € 30 

prijs 2 € 102 € 76 € 58 € 42 € 25 

prijs 3 € 91 € 64 € 48 € 36 € 25 

prijs 4 € 80 € 58 € 42 € 33 € 25 

prijs 5 € 48 € 48 € 48 € 48 € 23 

prijs 6 € 43 € 43 € 43 € 43 € 23 

prijs 6+ € 51 € 44 € 44 € 44 € 23 

Bovenstaande prijzen zijn geldig tot 1 juni 2016. Daarna gelden de prijzen zoals vermeld op de website. 

do 20 apr | 20.15 uur 


vr 21 apr | 20.15 uur 


zo 23 apr | 14.15 uur 

Serie Z + Serie F prijs 3 







wo 26 apr | 22.30 uur 

Koningsnachtconcert 

Jules Buckley, dirigent 

Popgroep/gastartiest 

MEI 

wo 3 mei | 20.15 uur 


do 4 mei | 20.30 uur 

Parijs Philharmonie 

zo 7 mei | 14.15 uur 





Beethoven Symfonie nr.3, ‘Eroica’ 

do 11 mei | 21.15 uur 


British Intelligence 


Voorprogramma 20.15 uur, 

Sophie Hannah 






w 

Elgar Variations on an Original Theme: 

‘Enigma’ 

vr 12 mei | 20.15 uur 



inleiding 19.15 uur, Magda de Meester 



Britten Four Sea Interludes uit ‘Peter 

Grimes’ 




w 

Elgar Variations on an Original Theme: 

‘Enigma’ 

wo 17 mei | 20.15 uur 


do 18 mei | 20.15 uur 


Jaap van Zweden, dirigent 

Denis Kozhukhin, piano 


Sjostakovitsj Symfonie nr. 8 

JUNI 

vr 9 jun & ma 12 jun | 20.00 uur 

zo 18 jun | 13.30 uur 

wo 21, za 24 & di 27 jun | 20.00 uur 

Amsterdam Muziektheater 

De Nationale Opera 


R. Strauss Salome 

za 10 jun | 13.00 uur 

Familieconcert: Muzikale catwalk 

prijs € 17,50 en € 14 (t/m 12 jaar) 


Ravel delen uit ‘Ma mère l’oye’ 

Stravinsky Suite nr. 1 

Tsjaikovski karakteristieke dansen uit 

‘De notenkraker’ 

w 



wo 14 jun | 20.15 uur 


do 15 jun | 20.15 uur 


vr 16 jun | 20.15 uur 

Extra concert prijs 2 





vr 23 jun | 20.15 uur 


i.s.m. Holland Festival 

inleiding 19.15 uur, Joel Ethan Fried 

Pietari Inkinen, dirigent 

Alexander Gavrylyuk, piano 

Stravinsky Symphonies d’instruments 

à vent 

Kurtág Petite musique solennelle 



Bartók Concert voor orkest 

wo 28 jun | 10.00-13.00 

do 29 jun | 10.00-13.00 

vr 30 jun | 10.00-13.00 

Masterclass dirigeren prijs € 25 

Daniele Gatti 

JULI 

zo 2 jul | 13.30 uur 

wo 5 jul | 20.00 uur 

Amsterdam Muziektheater 

De Nationale Opera 


R. Strauss Salome 

vr 7 jul | 20.00 uur 

Robeco SummerNights 

John Wilson, dirigent 

Bernstein delen uit ‘West Side Story’, 

‘Trouble in Tahiti’, ‘On the Town’, 

‘Wonderful Town’, ‘Candide’ en ‘Peter Pan’

2016 KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST 

2016-17 

AUGUSTUS 

vr 2 sep | 19.15 uur 

Grafenegg Wolkenturm (openlucht) 

do 22 sep | 21.15 uur 


OKTOBER 

do 20 okt | 20.15 uur 


NOVEMBER 

vr 18 nov | 19.30 uur 

Wenen Musikverein 

wo 14 dec | 20.15 uur 


JANUARI 

do 18 aug | 20.00 uur 


Smeltkroes Andalusië 

zo 2 okt | 13.00 uur 

vr 21 okt | 20.15 uur 

vr 4 nov | 19.30 uur 

Openingswerk Side by Side met 

do 15 dec | 20.15 uur 

vr 5 jan | 20.00 uur 


Sol Gabetta, cello 


Familieconcert: Reis door de nacht 


‘s-Hertogenbosch Sint-Janskathedraal 

Webern Symphonie Orchester 


Keulen Philharmonie 

zo 28 aug | 19.30 uur 

Weber Ouverture ‘Oberon’ 

Voorprogramma 20.15 uur, Stefan Brijs 

Joshua Weilerstein, dirigent 

inleiding 19.15 uur, Bart Hermans 

Jheronimus Bosch 500 

za 19 nov | 18.00 uur 

vr 16 dec | 19.30 uur 

zo 8 jan | 14.15 uur 

Luzern Kultur- und Kongresszentrum 

Schumann Celloconcert 


Mahler delen uit ‘Symfonie nr. 7’ 


za 5 nov | 14.15 uur 

Bratislava Reduta Concert Hall 

Londen Barbican Centre 


di 30 aug | 20.30 uur 




Amsterdam Het Concertgebouw 




Salzburg Grosses Festspielhaus 


do 6 okt | 20.15 uur 


NTR ZaterdagMatinee 

HILARIS, slovak chamber orchestra 




vr 9 sep | walking dinner 18.00 uur 




Markus Stenz, dirigent 

en jonge musici van de Slovak 

Prokofjev Vioolconcert nr. 2 



aanvang concert 20.15 uur 


vr 7 okt | 20.15 uur 

Aga Mikolaj, sopraan 

Philharmonic 

Stravinsky Jeu de cartes 


Debussy Jeux 

RCO Opening Night 



zo 23 okt | 20.00 uur 

Ursula Hesse von den Steinen, 


Ravel Daphnis et Chloé, suite nr. 2 

wereld’ 

Dutilleux Métaboles 

Prijs rang 1+ € 275, rang 1 € 235, 


zo 9 okt | 14.15 uur 

Brussel BOZAR 

mezzosopraan 


Saint-Saëns Celloconcert nr. 1 

rang 2 en 3 € 180 

Serie Z + Serie F prijs 3 


Gerhard Siegel, tenor 


za 17 dec | 14.30 uur 

wo 11 jan | 20.15 uur 

Stravinsky Petroesjka 

inclusief walking dinner 

vr 23 sep | 20.15 uur 


Symfonieorkest Koninklijk 

Christof Fischesser, bas 


Londen Barbican Centre 


dress code: black tie 



Conservatorium Brussel 

David Wilson-Johnson, spreker 



do 12 jan | 20.15 uur 

do 25 aug | 20.00 uur 




ma 24 okt | 20.00 uur 


National Youth Orchestra of 



JeugdOrkest Nederland 

inleiding 19.15 uur, 


Luxemburg Philharmonie 

Leo van Doeselaar, orgel 

wo 23 nov | 20.15 uur 

Great Britain 

wo 18 jan | 19.30 uur 

za 27 aug | 20.00 uur 


Ernestina van de Noort 



Glanert Requiem voor Jheronimus Bosch 



Shanghai Oriental Art Center 

Dublin National Concert Hall 

Christian Gerhaher, bariton 



jonge musici uit de Benelux 


do 24 nov | 20.15 uur 

Wagner Voorspel ‘Die Meistersinger von 

vr 20 jan | 19.30 uur 


Beethoven Ouverture ‘Egmont’ 


di 26 okt | 20.30 uur 


Nürnberg’ 

Peking National Grand Theatre 

National Youth Orchestra of Ireland 

Schubert Entr’acte nr. 3 uit ‘Rosamunde’ 


wo 12 okt | 20.15 uur 

Athene Megaron 

wo 9 nov | 20.15 uur 

vr 25 nov | 20.15 uur 



ma 29 aug | 19.30 uur 

Mahler Lieder eines fahrenden Gesellen 

Kersten McCall, fluit 







Luzern Kultur- und Kongresszentrum 



Respighi Fontane di Roma 

Verdi Ouverture ‘I vespri siciliani’ 


Nono Y su sangre ya viene cantando 

w 


do 13 okt | 20.15 uur 


za 15 okt | 18.00 uur 

jonge musici uit Griekenland 



do 10 nov | 20.15 uur 


vr 11 nov | 20.00 uur 

di 29 nov | 20.00 uur 

Washington Kennedy Center 

wo 30 nov | 20.00 uur 


vr 23 dec | 20.15 uur 

Debussy La mer 

Stravinsky Le sacre du printemps 


wo 14 sep | 20.15 uur 


Dortmund Konzerthaus 

Nürnberg’ 

Zutphen Hanzehof 

New York Carnegie Hall 


vr 13 jan | 20.15 uur 

Schumann Celloconcert 

Serie B-wo prijs 1+ 






zo 25 dec | 14.15 uur 



SEPTEMBER 

do 1 sep | 20.00 uur 

do 15 sep | 20.15 uur 

Serie B-do prijs 1+ 

vr 16 sep | 20.15 uur 


zo 18 sep | 14.15 uur 

wo 28 sep | 20.15 uur 

Serie B-wo prijs 1+ 

do 29 sep | 20.15 uur 

Serie B-do prijs 1+ 

Håkan Hardenberger, trompet 

Wagner Voorspel ‘Lohengrin’ (12, 15 okt) 

Wagner Voorspel ‘Parsifal’ (13 okt) 

Gruber Aerial (trompetconcert, 

Nederlandse première) 



wo 25 okt | 20.30 uur 

Turijn Lingotto/ 


Haydn Symfonie nr. 52 

w 

Weber Fagotconcert 

Mozart Symfonie nr. 39, KV 543 



DECEMBER 

Kerstmatinee prijs 1 





do 19 jan | 19.30 uur 

Shanghai Oriental Art Center 

za 21 jan | 19.30 uur 

Peking National Grand Theatre 


Ljubljana Cankarjev Dom 

Serie Z prijs 1+ 

vr 30 sep | 20.15 uur 


Auditorium Giovanni Agnelli 

wo 16 nov | 20.15 uur 

vr 9 dec | 20.15 uur 


Janine Jansen, viool 



Extra concert prijs 1+ 






Berg Vioolconcert 

Ljubljana International Orchestra 



jonge musici van De Sono 

zo 20 nov | 11.00 uur 

za 10 dec | 21.00 uur 






vr 14 okt | 20.30 uur 

Associazione per la Musica 

Wenen Musikverein 





Parijs Philharmonie 




Dutilleux Métaboles 



Wagner Voorspel derde bedrijf 



Debussy Jeux 

Wagner Voorspel ‘Lohengrin’; 

‘Die Meistersinger von Nürnberg’ 



Stravinsky Petroesjka 

Voorspel en Karfreitagszauber uit ‘Parsifal’ 







Entrée Late Night Café 

na afloop concert, pagina 37 

Meet the Artists 

na afloop concert, pagina 17 

Side by Side 

Openingswerk samen met 



Nürnberg’ 

Inleiding of Voorprogramma 

informatie pagina 17 


informatie pagina 21 

jeugdorkest uit desbetreffende land, 

zie pagina 62 

w 



w 


Concertgebouworkest

INHOUD

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?