gen.magazine 01-2015
Tijdschrift voor familiegeschiedenis
Tijdschrift voor familiegeschiedenis
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS<br />
<strong>gen</strong><br />
+ Dossier<br />
Nederland<br />
en de West<br />
Het kadaster<br />
en je stamboom<br />
De held<br />
Georges<br />
Romedenne<br />
Slavenhouders<br />
en geldschieters<br />
Mensen van aanzien<br />
JAARGANG 21 • NUMMER 1 • MAART 2<strong>01</strong>5
Word<br />
Vriend!<br />
familiekroniek<br />
Hun leven was kamperen<br />
Op zoek naar oude kampeerfoto’s trof ik in<br />
ons familiearchief een vakantiedagboek aan<br />
uit 1949. De broers Dick J. (1923) en Mart<br />
Wassenaar (1925), Ans H. Fray (1922) en mijn<br />
schoonouders J.J.N. (Bob) Huter (1920) en<br />
G.M. (Trudy) Huter-Reijmer (1925), allen uit<br />
Leiden, hadden besloten om gezamenlijk een<br />
fietskampeertocht te gaan maken in Twente,<br />
de Achterhoek en de Veluwe. Zij hadden elkaar<br />
leren kennen in een kamp van de jongerenorganisatie<br />
‘Nieuwe Koers’. Met een bouwtekening<br />
van Carl Denig naaiden Trudy en Bob<br />
hun tentje. De anderen huurden er een. Alles<br />
moest met de fiets mee, dus: lichtgewicht en<br />
minimale bagage. Met een kampeerpaspoort<br />
konden ze op mooie kampeerterreintjes staan.<br />
Op zaterdagochtend vertrokken Trudy en<br />
Dick op de fiets naar Amsterdam om bij<br />
Carl Denig de gehuurde tenten op te halen.<br />
De anderen, die ’s mor<strong>gen</strong>s nog moesten<br />
werken, sloten zich in de middag aan. Ze<br />
scheepten in op een boot die hen ’s nachts<br />
naar Kampen bracht. Aan boord waren geen<br />
bedden, er werd geslapen in stoelen en op<br />
banken. Het budget was beperkt, maar af en<br />
toe een ‘choco’ om de dorst te lessen kon er<br />
vanaf. Als ze na een dag fietsen op de plaats<br />
van bestemming waren gekomen werden de<br />
taken verdeeld, één ging naar de bakker, de<br />
ander naar de boer voor melk en eieren of<br />
naar de slager en kruidenier. Bob maakte in<br />
Met een bouwtekening<br />
van Carl Denig naaiden<br />
Trudy en Bob hun tentje.<br />
zijn reisverslag lyrische beschrijvin<strong>gen</strong> van de<br />
prachtige natuur en de idyllische plaatsjes die<br />
ze passeerden.<br />
Na het ‘jassen van de piepers’ door de<br />
mannen werd er door de vrouwen gekookt.<br />
Om de beurt werden ‘de vaten gewassen’.<br />
Eén keer werd er ’s nachts doorgefietst en<br />
werd in Groenlo om half twee in de nacht<br />
op het marktpleintje uitgerust. Te<strong>gen</strong> de<br />
ochtend werd nabij Varsseveld op een zeiltje<br />
een slaapje gedaan. In een wiebelend bootje<br />
- in het midden staand met de fiets aan de<br />
hand - werden ze met twee tegelijk de IJssel<br />
overgeroeid.<br />
In Utrecht eindigde de fietstocht. De reis<br />
naar Leiden werd per trein gedaan - en daar<br />
aangekomen bleek helaas één fiets niet te<br />
zijn meegegaan. Bob en Trudy werden later<br />
mentoren bij de ANWB en hebben in Ommen<br />
het goed kamperen onderwezen aan gezinnen<br />
die ook deze aan<strong>gen</strong>ame manier van<br />
vakantiehouden ontdekten. Toen zij op leeftijd<br />
kwamen trokken ze er met een caravan op uit.<br />
Heel veel jaren leidden zij de landgoedkampen<br />
in het Paardenbos achter paleis Soestdijk. Het<br />
kamperen liet ze niet los. En nu, op hoge leeftijd,<br />
worden de herinnerin<strong>gen</strong> gekoesterd.<br />
Hugo Doeleman Hzn, Winterswijk<br />
In deze rubriek staan bijzondere foto’s, voorwerpen en familieverhalen centraal. Heeft u ook<br />
een bijdrage voor deze rubriek, bel 070-3150596 of stuur een e-mail naar uitgeverij@cbg.nl.<br />
<strong>gen</strong>. TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS NUMMER 2 • MEI 2<strong>01</strong>4<br />
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS<br />
<strong>gen</strong><br />
Extra!<br />
Nederlandse<br />
adel<br />
Dossier<br />
Nieuw in Eijsden:<br />
Internationaal<br />
Familiemuseum<br />
Van Coeverden<br />
Oeroud en zeer<br />
bij de tijd<br />
Leenregisters<br />
Ver terug in de tijd<br />
Onderzoek<br />
Stoplappen, merklappen<br />
en <strong>gen</strong>ealogie<br />
JAARGANG 19 20 • NUMMER 12 • MAART MEI 2<strong>01</strong>4 2<strong>01</strong>4<br />
Dochter van Nederlandse barones<br />
Audrey Hepburn<br />
& Nederland<br />
Hoe verder terug in de tijd, hoe schaarser de<br />
bronnen. Wie leenmannen onder zijn voorouders<br />
heeft, zit echter goed. In dat geval is het dankzij<br />
bewaard gebleven leenregisters zelfs mogelijk om<br />
de stamboom of kwartierstaat terug te voeren tot<br />
in de Middeleeuwen. tekst Maarten van Bourgondiën<br />
2205_Gen#2Cover_def.indd 1 22-05-14 15:03<br />
Voor € 40,- per jaar krij<strong>gen</strong><br />
vrienden van het CBG:<br />
• 4 keer ons vernieuwde blad Gen.<br />
(4x80 pagina’s)<br />
• 500 gratis eenheden voor onze<br />
Digitale Studiezaal ter waarde<br />
van € 22,90<br />
• Vriendenkorting op diensten<br />
en publicaties<br />
Ga naar www.cbg.nl
colofon<br />
Gen. Tijdschrift voor familiegeschiedenis<br />
verleden tijd<br />
Geboortig uit Afrika<br />
Gen. is het kwartaalblad van het<br />
Centraal Bureau voor Genealogie en<br />
wordt vier maal per jaar toegezonden<br />
aan de Vrienden van het CBG<br />
ISSN: 2352-2712<br />
Oplage: 10.750, 21ste jaargang<br />
Redactie: Maarten van Bourgondiën,<br />
Lilian de Bruijn, Conrad Gietman (tevens<br />
eindredactie), Dimphéna Groffen;<br />
beeldredactie: Guus van Breugel;<br />
redactieassistentie: Jos Jacobs-Smeele;<br />
hoofd uitgeverij: Ruud Straatman<br />
Aan dit nummer werkten mee:<br />
(in alfabetische volgorde): Leendert Brouwer;<br />
Tijdens de pauze van onze wekelijkse ik dat wij van negers zouden afstammen. Zo<br />
repetitieavond raak ik in gesprek met medekoorlid<br />
Rob. Als blijkt dat hij in het verleden rect taalgebruik natuurlijk. Het zal net na de<br />
werd dat toen gezegd, geheel politiek incor-<br />
<strong>gen</strong>ealogisch onderzoek heeft gedaan, vraag oorlog zijn geweest. Mijn vader vertelde over<br />
ik of hij misschien een mooie familiefoto de twee donkere vrouwen die in zijn ouderlijk<br />
huis woonden toen hij een kind was, over<br />
heeft; een foto waar een verhaal aan vast zit.<br />
Jazeker heeft hij die, zegt hij, en zijn o<strong>gen</strong><br />
lichten op – voor het totaalbeeld vermeld ik<br />
hier even dat Rob Charles licht van haar, huid ‘Later pas begreep ik dat hij<br />
en o<strong>gen</strong> is. Hij buigt zich naar me toe alsof hij het over zijn grootmoeder<br />
een sprookje gaat vertellen: ‘Er was eens rond had die samen met haar<br />
het jaar 1800 een Afrikaans jongetje, dat zuster bij hen inwoonde’<br />
ontvoerd was, en naar Elmina werd gebracht,<br />
het fort aan de kust van wat nu Ghana is. Met hun haren die iedere dag werden gedaan<br />
een schip ging hij naar Suriname, werd daar en dat dat een bewerkelijk ritueel was. Heel<br />
op de slavenmarkt in Paramaribo verkocht en veel later pas begreep ik dat hij het over zijn<br />
kreeg de naam Charles. Als jongeman ging grootmoeder had die samen met haar zuster<br />
hij met zijn meester mee naar Nederland. bij hen inwoonde.’<br />
Daar trouwde hij in 1824 met een Rotterdams Zo’n tien jaar geleden kreeg Johannes<br />
meisje. Van die man heb ik een foto. Hij is Charles eindelijk een gezicht, toen Rob op<br />
mijn stamvader.’<br />
het spoor van andere nazaten kwam. Zij<br />
hadden onder andere een kopie van zijn<br />
De vol<strong>gen</strong>de koorrepetitie neemt hij de foto huwelijksakte en deze foto, <strong>gen</strong>omen toen hij<br />
mee en vervolgt zijn verhaal. ‘Als kind hoorde al een man op leeftijd was. Hij stierf in 1872.<br />
Julie-Marthe Cohen; Wim Coster; Sabine<br />
Craft-Giepmans; Claire van den Donk; George<br />
Gubbels; Eric Hennekam; Yvette Hoitink; Els<br />
Kloek; Paul Koulen; Jochem Kroes; Maarten<br />
van der Meer; Christel Monsanto; Martin<br />
Spaans Azn, Aad van der Tang; Joost Welten;<br />
Martine Zoeteman-van Pelt<br />
E-mail: uitgeverij@cbg.nl<br />
Basisontwerp en vormgeving:<br />
Marinka Reuten<br />
Tekenin<strong>gen</strong>: Claudie de Cleen,<br />
Marly Hendricks<br />
Druk: Ten Brink, Meppel<br />
Prijs voor losse nummers: € 15<br />
(Vrienden € 10) inclusief verzendkosten<br />
Commerciële advertenties in Gen.:<br />
tarieven voor het plaatsen van commerciële<br />
advertenties op aanvraag (tel. 070-3150595)<br />
Centraal Bureau voor Genealogie,<br />
Centrum voor familiegeschiedenis<br />
postadres: Postbus 11755,<br />
2502 AT Den Haag<br />
bezoekadres: Prins Willem-Alexanderhof 22,<br />
2595 BE Den Haag<br />
070-3150500 (algemeen);<br />
070-3150510 (bestellin<strong>gen</strong>);<br />
070-3150570 (onderzoek en inlichtin<strong>gen</strong>)<br />
www.cbg.nl; e-mail: info@cbg.nl<br />
© 2<strong>01</strong>5 – Centraal Bureau voor Genealogie,<br />
Den Haag<br />
Niets uit deze uitgave mag worden<br />
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt<br />
door middel van druk, fotokopie, microfilm<br />
of op welke andere wijze ook zonder<br />
voorafgaande schriftelijke toestemming<br />
van de uitgever.<br />
Omslagfoto: Maria van Reygersberch,<br />
geportretteerd door Cornelis Jonson van<br />
Cuelen. Foto RKD – Nederlands instituut<br />
voor kunstgeschiedenis, Den Haag<br />
De huwelijkse bijla<strong>gen</strong> uit 1824 vertellen<br />
nog meer. Bij gebrek aan een geboortebewijs<br />
werd een ‘akte van bekendheid’<br />
opgesteld. Vol<strong>gen</strong>s zijn ei<strong>gen</strong> verklaring<br />
‘en ook naar het uiterlijk aanzien’ was hij<br />
‘oud circa zesentwintig jaren’ en ‘geboortig<br />
uit Afrika, zoo hij zegt van Delmina’. De<br />
heer Buschman, zijn vroegere ei<strong>gen</strong>aar,<br />
die hem als huisknecht van Suriname naar<br />
Nederland had mee<strong>gen</strong>omen, verklaarde<br />
dat hij Charles kende vanaf het moment<br />
dat hij in Suriname aankwam ‘en alzoo ook<br />
van deszelfs vroeger lot en wegvoering in<br />
slavernij volkomen kennis en wetenschap’<br />
droeg. Eenmaal een ‘vrije neger’ liet Charles<br />
zich dopen bij de missiekerk van de hernhutters,<br />
waarbij hij de doopnaam Johannes<br />
kreeg. Het toeval wil dat ook Rob Charles<br />
zich op volwassen leeftijd heeft laten<br />
dopen, van zijn Surinaamse betovergrootvader<br />
wist hij toen nog niets.<br />
Lilian de Bruijn<br />
<strong>gen</strong>. TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS NUMMER 1 • MAART 2<strong>01</strong>5<br />
TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS<br />
<strong>gen</strong><br />
JAARGANG 21 • NUMMER 1 • MAART 2<strong>01</strong>5<br />
Bij dit nummer<br />
Ieder familieverleden kent verzwe<strong>gen</strong> liefdes, toegedekte schandalen<br />
en geheimen die naar de mening van de betrokkenen voor eeuwig weggestopt<br />
moesten worden. Dat laatste was niet altijd even makkelijk. In<br />
Overijssel en ver daarbuiten gonsde het rond 1860 van de geruchten over<br />
de overspelige relatie van een charismatische dominee met een jonge,<br />
diepgelovige adellijke weduwe en over het kind dat uit die verhouding<br />
zou zijn geboren. Dat kind, een zoontje, bestond inderdaad. Het werd in<br />
het diepste geheim er<strong>gen</strong>s in het zuiden van Frankrijk ter wereld<br />
gebracht. Zijn hele leven zou deze zoon wrok blijven koesteren te<strong>gen</strong><br />
zijn moeder, door wie hij was verstoten. Historicus Wim Coster spoorde<br />
zijn nazaten op en reconstrueert voor Gen. deze geheime geschiedenis<br />
– die tegelijkertijd een ne<strong>gen</strong>tiende-eeuwse zedengeschiedenis is.<br />
In dit nummer van Gen. is er meer aandacht voor verbor<strong>gen</strong> geschiedenissen.<br />
Het dossier ‘Nederland en de West’ opent met een interview van<br />
Lilian de Bruijn met de makers van een documentaire over een groep<br />
Zeeuwse emigranten in Brazilië, die rond 1860 op zoek naar een beter<br />
bestaan in diepe armoede terechtkwamen. Hoewel zij door de achterblijvers<br />
in hun land van herkomst werden vergeten, bleven zij zelf hopen<br />
dat ze op een dag zouden worden teruggevonden.<br />
Hetzelfde dossier bevat een artikel over de sterke financiële belan<strong>gen</strong><br />
van tot de Nederlandse elite behorende families in de voormalige koloniën<br />
Berbice, Demerara en Essequebo. Het verdienmodel van de op slavenarbeid<br />
gebaseerde plantage-economie lijkt in de eerste helft van de<br />
ne<strong>gen</strong>tiende eeuw nog nauwelijks tot ethische vra<strong>gen</strong> te hebben geleid.<br />
Geen wonder dat deze geschiedenis lange tijd liever werd vergeten.<br />
Ruud Straatman<br />
namens de redactie<br />
+ Dossier<br />
Nederland<br />
en de West<br />
Het kadaster<br />
en je stamboom<br />
De held<br />
Georges<br />
Romedenne<br />
Slavenhouders<br />
en geldschieters<br />
Mensen van aanzien<br />
dossier<br />
Nederland<br />
en de West<br />
ten geleide<br />
DOSSIER NEDERLAND EN DE WEST <strong>gen</strong>. 27
inhoud<br />
Dossier<br />
Nederland<br />
en de West<br />
De baronesse, de<br />
dominee en het kind<br />
In 1862 werd Henri van Dedem<br />
geboren in de Franse plaats Hyères.<br />
Hij was de onwettige zoon van<br />
een baronesse en een getrouwde<br />
dominee. Hun relatie zorgde voor<br />
een schandaal in Nederland. Deze<br />
zomer ontmoette historicus Wim<br />
Coster nazaten van Henri. Dit gaf<br />
een bijzondere wending aan een<br />
tragische geschiedenis.<br />
8<br />
verder in <strong>gen</strong>.<br />
Io vivat!<br />
Jacob Swart maakte deel uit van<br />
een Leidse studentencompagnie<br />
die in 1815 naar Frankrijk trok<br />
om mee te doen aan de strijd<br />
te<strong>gen</strong> Napoleon. Op basis van het<br />
dagboek vertelt Joost Welten zijn<br />
deerniswekkende verhaal.<br />
20<br />
Braziliaanse<br />
koorts<br />
Tussen 1858 en 1862<br />
vertrokken zevenhonderd<br />
Zeeuwen naar Brazilië, op zoek<br />
naar een beter bestaan. Vergeten<br />
door het thuisfront koesterden<br />
ze het ‘Ollands’. Lilian de Bruijn<br />
interviewt Arjan van Westen en<br />
Monique Schoutsen, die een<br />
documentaire maakten over de<br />
geschiedenis van deze vergeten<br />
emigranten.<br />
28<br />
4 Nieuws<br />
17 Vernoeming<br />
18 Nostal<strong>gen</strong><br />
25 Memo<br />
26 CBG weet raad<br />
53 Vrouwen en kinderen eerst<br />
54<br />
56<br />
63<br />
64<br />
66<br />
Armoriaal<br />
Kijk op bronnen<br />
Digitaal<br />
@EricHennekam<br />
Gestorven voor<br />
België en Noorbeek<br />
70<br />
72<br />
80<br />
82<br />
Archiefwijzer<br />
Gesignaleerd<br />
Diensten en<br />
publicaties<br />
Verleden tijd<br />
2 <strong>gen</strong>.
Caribisch joods<br />
Portugese joden namen vanaf de<br />
zeventiende eeuw een prominente<br />
plaats in binnen de koloniale<br />
samenlevin<strong>gen</strong> in zowel Suriname<br />
als op Curaçao. Julie-Marthe Cohen<br />
beschrijft de geschiedenis van hun<br />
migratie vanuit Europa en hun<br />
vestiging in de West.<br />
36<br />
verder in dossier<br />
Slavenhouders<br />
en geldschieters<br />
De Nederlandse elite had grote<br />
financiële belan<strong>gen</strong> in de op<br />
slavenhandel gebaseerde plantageeconomie<br />
van Berbice, Demerara en<br />
Essequebo. Ook na de overdracht van<br />
de soevereiniteit van deze koloniën<br />
aan Engeland in 1815 bleef dat lang<br />
zo. Paul Koulen analyseerde voor<br />
Gen. een recent ontdekte inventaris<br />
van Nederlandse plantage-ei<strong>gen</strong>aren<br />
en hypotheekverstrekkers.<br />
46<br />
Mensen van<br />
aanzien<br />
Tijdens de tentoonstelling ‘Adellijke<br />
familieportretten op Duivenvoorde’<br />
zijn onder andere portretten rond het<br />
zeventiende-eeuwse echtpaar Jacob<br />
van Wassenaer en Jacoba van Lyere<br />
te zien. Sabine Craft-Giepmans,<br />
samensteller van de tentoonstelling,<br />
stelt deze schilderijen alvast aan de<br />
lezers van Gen. voor.<br />
58<br />
34 Portret & verhaal:<br />
de oude <strong>gen</strong>eraal op Novo Sion<br />
42 Curaçaose bruiden:<br />
huwelijken tussen Nederlandse<br />
mannen en lokale vrouwen op<br />
Curaçao in de ne<strong>gen</strong>tiende eeuw<br />
<strong>gen</strong>. 3
nieuws<br />
Vlaams Famillement in Antwerpen<br />
BRIDGING<br />
THE DISTANCE<br />
In 2<strong>01</strong>6 is het vierhonderd jaar geleden<br />
dat de Nederlander Dirk Hartog voet<br />
aan wal zette op de westkust van<br />
Australië. Het begin van een doorgaande<br />
lijn van betrekkin<strong>gen</strong> tussen de beide landen.<br />
Het project Bridging the Distance wil<br />
een bijdrage leveren aan de viering van<br />
het ‘Dirk Hartog jaar’. Halverwege de<br />
twintigste eeuw emigreerden meer dan<br />
honderdduizend Nederlanders naar<br />
Australië. De meesten van hen hebben<br />
inmiddels kinderen (en kleinkinderen).<br />
Bridging the Distance daagt uit om op<br />
zoek te gaan naar de ei<strong>gen</strong> (achter)neef of<br />
-nicht aan de andere kant van de wereld.<br />
Alle nieuwe connecties zullen als dubbelinterview<br />
opgetekend worden op de<br />
website. De dertig meest memorabele<br />
dubbelportretten worden gepubliceerd in<br />
een boek dat in 2<strong>01</strong>6 moet verschijnen.<br />
Heb je familie in Australië, of zou je mee<br />
willen helpen om verwanten te reconnecten?<br />
Neem dan contact op met de initiatiefnemers<br />
van Bridging the Distance.<br />
Zie bridgingthedistance.nl<br />
Op zaterdag 14 en zondag 15 maart viert Familiekunde Vlaanderen in het prachtige<br />
Felixarchief te Antwerpen zijn vijftigste verjaardag met een congres en een Dag<br />
van de Familiegeschiedenis (het Belgische ‘Famillement’). Het congres vindt op<br />
zaterdag plaats en heeft als thema ‘Belgische oorlogsvluchtelin<strong>gen</strong> naar Nederland<br />
en Engeland tijdens de Eerste Wereldoorlog’. Hieraan werd in de vorige aflevering<br />
van Gen. ook al de nodige aandacht besteed. De zondag staat helemaal in het teken<br />
van een grote publieksmanifestatie. Iedereen met belangstelling voor <strong>gen</strong>ealogie<br />
en familiegeschiedenis is van harte welkom.<br />
Zie voor het interessante programma met lezin<strong>gen</strong> van bekende sprekers, workshops<br />
en presentaties: familiekunde-vlaanderen.be/50jaar/zondag/programma.<br />
kort<br />
DIGITALISERINGS-<br />
PROJECTEN<br />
Het Centraal Bureau voor Genealogie<br />
zoekt vrijwilligers om onze<br />
omvangrijke en unieke collectie<br />
familieadvertenties en bidprentjes<br />
nog verder te ontsluiten. Hebben<br />
we in de afgelopen jaren de periode<br />
1795 tot 1970 ontsloten, nu<br />
willen we werken aan de periode<br />
2000-2<strong>01</strong>4.<br />
Het werk aan de ontsluiting van<br />
de advertenties en bidprentjes<br />
kunt u thuis doen. Wel dien je een<br />
keer naar het CBG te komen voor<br />
instructie. Heb je interesse, meld<br />
je dan aan via onze website of<br />
bel 070 315 0544 (Dave van der<br />
Wijngaard).<br />
AANGEPASTE<br />
OPENINGSTIJDEN<br />
Op Goede vrijdag, 3 april, is de<br />
studiezaal van het Centraal<br />
Bureau voor Genealogie gewoon<br />
open. Op dinsdag 5 mei en donderdag<br />
14 mei is de studiezaal<br />
gesloten vanwege Bevrijdingsdag<br />
en Hemelvaartsdag.<br />
EVERT ROELOF BIJL<br />
In juni 2<strong>01</strong>1 schreef Marco Bijl<br />
voor Genealogie een artikel over<br />
zijn betovergrootvader Evert Roelof<br />
Bijl (1794-1851), die meevocht<br />
tijdens de Slag bij Waterloo. Hij<br />
kondigde toen aan een roman<br />
over zijn voorvader te zullen<br />
schrijven. Die roman is er nu, 674<br />
pagina’s dik. Het boek is te bestellen<br />
via de website van de auteur:<br />
http://home.scarlet.be<br />
TENTOONSTELLING<br />
JOODS HISTORISCH MUSEUM<br />
NOG TOT 14 JUNI<br />
De tentoonstelling over vier<br />
eeuwen joodse geschiedenis in<br />
Suriname en Curaçao is nog tot<br />
14 juni te bezichti<strong>gen</strong>. Zie ook<br />
pagina 36.<br />
ADELLIJKE<br />
FAMILIEPORTRETTEN<br />
De tentoonstelling ‘Adellijke<br />
familieportretten op Duivenvoorde’<br />
in Kasteel Duivenvoorde,<br />
Laan van Duivenvoorde 4 te<br />
Voorschoten, loopt van 18 april tot<br />
en met 24 oktober. Zie verderop in<br />
dit nummer het artikel van Sabine<br />
Craft-Giepmans.<br />
4 <strong>gen</strong>.
WIEWASWIE<br />
Dag van de familiegeschiedenis<br />
11 april 2<strong>01</strong>5<br />
Uitgeverij Atlas Contact, het Nationaal<br />
Archief en het Centraal Bureau voor<br />
Genealogie organiseren op zaterdag<br />
11 april de Dag van de familiegeschiedenis. Je<br />
maakt kennis met <strong>gen</strong>ealogisch onderzoek en<br />
krijgt sessies over verschillende thema’s van<br />
Sytske Visscher (CBG), Jan Brokken, Marijke<br />
Hilhorst, Jannetje Koelewijn en Nelleke Noordervliet.<br />
Hoe gaan auteurs van een familieverhaal<br />
te werk? Wat zijn hun technieken? Hoe<br />
gaan zij om met (archief)onderzoek? Wat moet<br />
je juist wel of juist niet doen? En hoe ga je om<br />
met de grens tussen werkelijkheid en verbeelding?<br />
Locatie: Nationaal Archief/CBG, naast<br />
het Centraal Station in Den Haag. Tijdstip:<br />
12.30 – 18.00. Kosten: €75,- inclusief koffie/<br />
thee en borrel, het boek De wil en de weg van<br />
Jan Brokken én een vrijkaartje voor de tentoonstelling<br />
Blikvangers. Als deelnemer kun je vanaf<br />
11.00 uur in het Nationaal Archief terecht. Je<br />
ontvangt dan een gratis goodiebag. Boek je vóór<br />
15 maart, dan betaal je slechts €70,-.<br />
Na 15 maart is de entreeprijs €75,-.<br />
Abonnees van Historisch Nieuwsblad betalen<br />
€65,-. Aanmelden kan via:<br />
historischnieuwsblad.nl/familiegeschiedenis<br />
Nieuwe<br />
zoekhulp<br />
WatZitErin<br />
Dankzij zoekakten.nl zijn<br />
de eerste scans van Zuid-<br />
Hollandse aktes uit Family-<br />
Search aan WieWasWie gekoppeld.<br />
Het betreft de burgerlijke stand van<br />
de gemeentes onder het Historisch<br />
Archief Westland én de gemeentes<br />
Kralin<strong>gen</strong> en Zoetermeer. Aan de<br />
huwelijksaktes zijn ook scans van<br />
de huwelijksbijla<strong>gen</strong> gekoppeld.<br />
Sinds kort is het mogelijk om via Wie-<br />
WasWie gezinskaarten uit het Haags<br />
gemeentearchief<br />
te<br />
raadple<strong>gen</strong>.<br />
De collectie<br />
omvat<br />
767.215 kaarten<br />
uit de periode 1913-1939.<br />
Met de nieuwe zoekhulp WatZitErin<br />
kun je snel uitzoeken wat WieWas-<br />
Wie van een specifieke gemeente<br />
aan gegevens en scans bevat. Het<br />
zoekscherm vervangt de inhoudsopgave<br />
in Excel of PDF-formaat:<br />
wiewaswie.info/inhoud/watziterin.<br />
php. Per gevonden plaats zie je<br />
welke soorten bronnen de database<br />
bevat; welke periode deze<br />
deelcollectie bestrijkt; de hoeveelheid<br />
documenten die het betreft; of<br />
en hoeveel scans aan de collecties<br />
zijn gekoppeld; welke archiefinstelling<br />
de collectie beschikbaar stelt.<br />
KEES MULDER 1946-2<strong>01</strong>5<br />
Op 2 februari 2<strong>01</strong>5 overleed<br />
Kees Mulder. Hij schreef talloze<br />
publicaties over onderscheidin<strong>gen</strong><br />
en ridderordes, onder andere<br />
Honderd jaar helden: Carnegie<br />
Heldenfonds (samen met Martin<br />
Spaans) en Voor Ons en Ons Huis:<br />
Meer dan honderd jaar Huisorde<br />
van Oranje 1905-2005 (2<strong>01</strong>1)<br />
(samen met Peter Christiaans).<br />
Zelf was hij Lid in de Orde van<br />
Oranje-Nassau.<br />
OOST-EUROPESE<br />
VOOROUDERS<br />
De website van The Foundation<br />
for East European Family<br />
History Studies biedt een mooi<br />
startpunt voor onderzoek naar<br />
Oost-Europese roots. Het gebied<br />
wordt breed gedefinieerd: van<br />
Noorwe<strong>gen</strong> tot Armenië en van<br />
Griekenland tot Rusland. De beste<br />
ingang is via de kaart waar men<br />
kan klikken op het gewenste land,<br />
waarna de bezoeker wordt doorgeleid<br />
naar een lijst met websites<br />
van relevante organisaties, bronnen<br />
en landkaarten. Er is ook een<br />
lijst met verwante websites. Zie<br />
feefhs.org<br />
OVERHEIDSDOCUMENTEN<br />
Via de website loep.com kun je<br />
razendsnel allerlei online documenten<br />
doorzoeken die worden<br />
gepubliceerd door gemeente,<br />
provincie of rijk. Natuurlijk ook<br />
leuk om je ei<strong>gen</strong> achternaam daar<br />
eens te googlen.<br />
RAAD EN LEENHOF<br />
VAN BRABANT<br />
Nieuw op BHIC.nl: het archief<br />
van de Raad en het Leenhof van<br />
Brabant van 1591 tot 1795. Het<br />
archief is digitaal doorzoekbaar<br />
en van veel stukken zijn scans<br />
gemaakt. Meer dan 65 duizend<br />
personen, 37.400 plaatsen en<br />
2900 resoluties zijn toegankelijk<br />
gemaakt.<br />
NIEUW HERALDISCH<br />
GENOOTSCHAP<br />
Op 18 november j.l. is de Stichting<br />
Nederlands Genootschap voor<br />
Heraldiek opgericht. Deze onafhankelijke<br />
organisatie maakt zich<br />
sterk voor het stimuleren van een<br />
verantwoorde heraldische praktijk<br />
in Nederland. Een en ander wordt<br />
gerealiseerd door de uitgave van<br />
een heraldisch tijdschrift, dat<br />
vier keer per jaar zal verschijnen,<br />
wapenregistratie, een heraldische<br />
website en een jaarlijkse<br />
heraldische dag. Iedereen die de<br />
heraldiek een warm hart toedraagt,<br />
kan vanaf € 25,- per jaar<br />
vriend worden van de stichting.<br />
Informatie en aanmeldin<strong>gen</strong> via<br />
de secretaris. Het bestuur van<br />
de Stichting Nederlands Genootschap<br />
voor Heraldiek bestaat uit:<br />
<strong>gen</strong>. 5
nieuws<br />
STAMBOOMCAFÉ<br />
Elke laatste dinsdag van de maand houdt het CBG café. Het<br />
Stamboomcafé is inmiddels een begrip onder <strong>gen</strong>ealo<strong>gen</strong>.<br />
Iedereen die geïnteresseerd is in familiegeschiedenis is van<br />
harte welkom. Na een korte lezing over een wetenswaardig onderwerp<br />
hebben de cafébezoekers volop de gele<strong>gen</strong>heid elkaar te ontmoeten,<br />
nieuwe kennissen op te doen, oude contacten aan te halen,<br />
informatie uit te wisselen, CBG-medewerkers te spreken, enzovoort.<br />
Dinsdag 31 maart demonstreert CBG-medewerker Jacques Verheijden<br />
hoe je als onderzoeker de site zoekakten.nl zo optimaal<br />
mogelijk kunt gebruiken. Dinsdag 28 april is Marijke van Faassen<br />
bij ons te gast. Zij is werkzaam bij het Huy<strong>gen</strong>sinstituut en doet<br />
onderzoek naar de Nederlandse naoorlogse emigratie naar Australië.<br />
In mei, dinsdag de 26ste, vertelt Jean Jacques Vrij over de Surinaamse<br />
Susanna Dumion (Suriname 1713-Haarlem 1818) en haar sociale<br />
omgeving. Het Stamboomcafé wordt gehouden in de Beresteynzaal<br />
van het CBG, van 16.00 tot 18.00 uur. Toegang en eerste consumptie<br />
zijn gratis. Ben je van plan te komen, meld je dan aan op<br />
stamboomcafe@cbg.nl, o.v.v. de datum.<br />
kort<br />
John Halie, voorzitter; Hans H.<br />
Duit<strong>gen</strong>ius, vice-voorzitter; Jan<br />
van der Spek, secretaris; Wibo<br />
Boswijk, penningmeester; en jhr.<br />
Frans van Rijckevorsel van Kessel.<br />
Secretariaat: Goudwespmeent 37,<br />
1218 GN Hilversum, e-mail:<br />
jimss.bv@gmail.com.<br />
KINDEREVACUATIES<br />
In het Haags Historisch Museum<br />
is van 22 april tot en met 16<br />
augustus een aangrijpende<br />
expositie te zien over de ongeveer<br />
veertigduizend kinderen die<br />
in de Hongerwinter vanuit het<br />
stedelijke westen van het land zijn<br />
geëvacueerd om te voorkomen<br />
dat ze van de honger zouden<br />
sterven. De reddingsacties vonden<br />
plaats onder zeer moeilijke<br />
omstandigheden. Zeventig jaar<br />
na de Hongerwinter wordt dit<br />
indrukwekkende verhaal opnieuw<br />
voor het voetlicht gebracht. In de<br />
tentoonstelling vertellen zeven<br />
personen over hun ervarin<strong>gen</strong>.<br />
Daaronder zijn vier Ha<strong>gen</strong>aars<br />
die als kind ‘naar de boeren’ zijn<br />
gegaan.<br />
DAGCURSUS HENNEKAM<br />
Op maandag 20 april 2<strong>01</strong>5 geeft<br />
Eric Hennekam bij het CBG<br />
opnieuw een cursus ‘Geavanceerd<br />
via internet personen en archieven<br />
zoeken’. Veel <strong>gen</strong>ealo<strong>gen</strong><br />
en andere archiefonderzoekers<br />
(historici, auteurs) gebruiken<br />
standaard bronnen op internet<br />
om informatie over hun familie en<br />
over archieven te zoeken. Maar er<br />
is veel meer te vinden door een<br />
andere zoekmethode te gebruiken.<br />
In deze ééndaagse cursus<br />
geeft Eric Hennekam stapsgewijs<br />
aan hoe je te werk kunt gaan. De<br />
cursisten krij<strong>gen</strong> elke keer korte<br />
opdrachten om online de kennis<br />
in de praktijk te bren<strong>gen</strong>. Met<br />
verrassende resultaten.<br />
De cursus duurt van 9.30 tot<br />
16.00 uur. Kosten bedra<strong>gen</strong> € 80,-<br />
per cursusdag (te voldoen na ontvangst<br />
van een factuur) – inclusief<br />
koffie en thee; exclusief lunch.<br />
Aan de cursus kunnen maximaal<br />
veertien personen deelnemen.<br />
Aanmelden is mogelijk tot uiterlijk<br />
twee weken voor de cursusdag via<br />
cursus@cbg.nl. Vermeld daarbij:<br />
6 <strong>gen</strong>.
Europäische Stammtafeln<br />
De Duitse uitgeverij Vittorio Klostermann<br />
heeft bekendgemaakt te stoppen<br />
met de uitgave van het bekende<br />
naslagwerk Europäische Stammtafeln.<br />
Het eerste deel van deze serie verscheen<br />
in 1935 onder de titel Stammtafeln<br />
zur Geschichte der europäischen<br />
Staaten en het naslagwerk groeide uit<br />
tot 29 delen met meer dan vierduizend<br />
(deel)<strong>gen</strong>ealogieën. Voor Nederlandse <strong>gen</strong>ealo<strong>gen</strong> en historici zijn vooral van belang<br />
de vijf delen ‘Zwischen Maas und Rhein’, die <strong>gen</strong>ealogieën bevatten van vele<br />
geslachten die een grotere of kleinere rol spelen in de middeleeuwse en vroegmoderne<br />
Nederlanden. Het vijfde en laatste deel van deze subreeks verscheen in 2<strong>01</strong>3.<br />
Naast alle waardering was er ook wel kritiek op het naslagwerk, vooral vanwege het<br />
ontbreken van voetnoten, de ouderwetse, wat onbeholpen vormgeving, en het af en<br />
toe overnemen van speculatieve afstammingsreeksen (vooral in de eerste delen).<br />
Maar er was vooral lof, met name voor de laatste bewerker, Detlev Schwennicke, die<br />
niet alleen recente literatuur verwerkte in zijn <strong>gen</strong>ealogieën, maar ook zelf kritisch<br />
onderzoek deed, onder meer in oorkondenboeken.<br />
[ ]<br />
WINNAAR GESCHIEDENIS ONLINE<br />
De tweejaarlijks toegekende Geschiedenis Online Prijs is dit jaar<br />
gewonnen door Historiek.net. In totaal werden er ruim twintigduizend<br />
stemmen uitgebracht op 275 door het publiek <strong>gen</strong>omineerde websites<br />
en apps. Historiek kreeg 2209 stemmen. Canon Sociaal Werk werd<br />
tweede met 1467 stemmen. Als derde eindigde Zoekakten.nl.<br />
FAMILIEVERHALEN<br />
SCHRIJVEN<br />
IN GRONINGEN<br />
Zaterdag 14 maart 2<strong>01</strong>5 is er de mogelijkheid<br />
deel te nemen aan een workshop<br />
Familieverhalen bij de Groninger Archieven,<br />
Cascadeplein 4 te Gronin<strong>gen</strong>, onder<br />
leiding van schrijfster Tanny Dobbelaar en<br />
archiefmedewerkster Jona van Keulen. Op<br />
deze dag kun je zelf onderzoeken hoe je de<br />
verhalen over je familie tot leven kunt wekken.<br />
Daarbij kom je ook meer te weten over<br />
de bronnen die je kunt gebruiken om je<br />
familieverhaal meer diepte te geven. De<br />
schrijfsessies worden afgewisseld met korte<br />
lezin<strong>gen</strong>, onder meer over de compositie<br />
van een familiegeschiedenis. De workshop<br />
is niet speciaal gericht op mensen met<br />
Groninger voorouders; de nadruk ligt op<br />
schrijven en zoeken in het algemeen.<br />
Speciale kennis of vooropleiding is niet<br />
nodig. Belangrijker is je motivatie: vind je<br />
het leuk om een dag lang je ei<strong>gen</strong> familieverhaal<br />
te onderzoeken? Neem een foto<br />
mee van het familielid waar je over zou<br />
willen schrijven. Aanmelding via info@<br />
groningerarchieven.nl o.v.v. workshop<br />
14 Familieverhalen. Dit is ook het adres<br />
voor nadere informatie.<br />
‘cursus Eric Hennekam 20 april’.<br />
Gelieve bij aanmelding duidelijk je<br />
adresgegevens voor facturering te<br />
vermelden. De aanmelding is pas<br />
definitief wanneer het factuurbedrag<br />
is voldaan.<br />
NIEUWE ENGELSEN IN DE<br />
MIDDELEEUWEN<br />
De website Englands immigrants<br />
1330-1550 (englandsimmigrants.<br />
com) is een database met meer<br />
dan 64 duizend namen van mensen<br />
die zich tussen de Honderdjarige<br />
Oorlog en de Reformatie<br />
in Engeland vestigden. Onder<br />
hen bevinden zich ook meer<br />
dan tweeduizend Nederlandse<br />
emigranten.<br />
BLIKVANGERS<br />
In het Nationaal Archief bevindt<br />
zich het grootste fotoarchief<br />
van Nederland, met vijftien<br />
miljoen foto’s uit de afgelopen<br />
170 jaar. In de tentoonstelling<br />
‘Blikvangers’ is een deel van deze<br />
verrassende collectie voor het<br />
eerst te zien. Ruim 450 vintageafdrukken<br />
laten Nederland en<br />
de wereld zien door de o<strong>gen</strong> van<br />
bekende en minder bekende<br />
fotografen. Zij legden expedities<br />
en verre reizen vast, maar ook<br />
conflicten en rampen.<br />
Op de tentoonstelling zijn foto’s<br />
te zien van onder meer: Emmy<br />
Andriesse, Eva Besnyö,<br />
Henk Blansjaar, Robert Capa,<br />
Ed van der Elsken, Paul Huf,<br />
Johan van der Keuken, Aart Klein,<br />
Cas Oorthuys, Pieter Oosterhuis,<br />
Willem van de Poll, Erich Salomon<br />
en Alexandrine Tinne.<br />
LIEGEN FOTO’S?<br />
Zijn foto’s waar? Of lie<strong>gen</strong> ze er<br />
op los? Kun je ei<strong>gen</strong>lijk wel<br />
onpartijdig fotograferen? Die<br />
vra<strong>gen</strong> onderzoekt Else Kramer<br />
tijdens een gratis online cursus<br />
geïnspireerd door foto’s uit het<br />
Nationaal Archief die te zien<br />
zijn in de fototentoonstelling<br />
Blikvangers. Aan de hand van drie<br />
opdrachten ga je aan de slag met<br />
waarheid in de fotografie. Foute<br />
framing, de titel-carrousel en<br />
meer laten je ervaren hoe ingewikkeld<br />
de relatie tussen beeld<br />
en waarheid ei<strong>gen</strong>lijk is.<br />
Meedoen is gratis<br />
en aanmelden kan via<br />
www.elsekramer.nl/fotolie<strong>gen</strong>.<br />
<strong>gen</strong>. 7
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Nog geen<br />
vriend van CBG?<br />
Meld u dan<br />
nu aan! >>
Change language