viWTA Is er plaats voor hernieuwbare energie in Vlaanderen?

“Is er plaats voor hernieuwbare energie in Vlaanderen?” viWTA- studie 2004 – PE03 -1
2 MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK EN PARTICIPATIE
Inleiding en probleemstelling
Tot in de jaren zestig bepaalde de overheid het beleid in een eenrichtingsproces,
waarvan de naleving met behulp van verschillende middelen werd afgedwongen.
Onder invloed van de nieuwe maatschappelijke emancipatiebewegingen ontstond
echter het idee dat besturen van de samenleving moet worden beschouwd als
tweerichtingsverkeer, waarin interactie en communicatie met de burger
sleutelbegrippen vormen. Het betrekken van verschillende partijen bij
beleidsvorming zou moeten leiden tot breder gedragen en daarmee betere
beleidsbeslissingen die gemakkelijker uitvoerbaar zijn.
Het denkkader dat in dit verband ontwikkeld werd omvat centrale begrippen als
draagvlak, participatie, samenlevingsopbouw, interactieve beleidsvorming.
Met betrekking tot hernieuwbare energieprojecten hebben ervaringen in binnen- en
buitenland bewezen dat diverse vormen van participatie essentieel zijn voor een
geslaagde realisatie. Dit geldt zowel voor grootschalige hernieuwbare energieinstallaties
als voor de marktgroei van decentrale hernieuwbare energiesystemen
door kleine private investeerders.
Specifiek met betrekking tot het onderzoeksthema “Is er plaats voor hernieuwbare
energie in Vlaanderen” willen we hier twee vragen behandelen:
1. hoe groot is het draagvlak voor hernieuwbare energie in Vlaanderen?
2. hoe kunnen diverse types van participatieprocessen dit draagvlak vergroten?
Om deze vragen te beantwoorden is dit hoofdstuk opgedeeld in vier luiken:
1. Begrippenkader: draagvlak, participatie en verwante begrippen
In het eerste luik van dit hoofdstuk zullen we de begrippen draagvlak en
participatie en de onderlinge relatie daartussen eerst verduidelijken, op basis van
literatuurstudie.
in het bijzonder zullen we het verrichte onderzoek in België kort in kaart brengen:
In dit deel stippen we ook verwante begrippen aan waarbij participatie een rol
speelt, zoals Multi-Stakeholder Proces, mediation en transitie.
2. Wettelijk kader voor participatie en Vlaams beleidskader
In een tweede beknopt luik gaan we kort in op het wettelijk kader dat de rol van
participatie inzake milieuaangelegenheden vastlegt en op de plaats voor
participatie in het Vlaams beleid.
3. Het draagvlak voor hernieuwbare energie in Vlaanderen
In het derde deel onderzoeken we het draagvlak voor hernieuwbare energie in
België en Vlaanderen, op basis van beschikbare onderzoeksresultaten per niveau
van draagvlak (voor een definitie: zie verder):
• maatschappelijk draagvlak: hiervoor steunen we op de resultaten van de
enquêtes die op Belgisch en Vlaams niveau werden afgenomen:
• bestuurlijk draagvlak:
- van de politieke partijen worden de recente standpunten over
hernieuwbare energie in kaart gebracht;
- wat betreft het lokale bestuurlijke draagvlak worden volgende indicatoren
besproken:
o de deelname aan de cluster energie van de
Samenwerkingsovereenkomst;
Deelrapport: belemmeringen, draagvlak en aanbevelingen 29/208