(2005-2007) Theses van Jan VERVOORT. Tijdens de academiej

Historisch onderzoek aan de Vlaamse universiteiten rond de wielersport(2005-2007)Theses van Jan VERVOORT.Tijdens de academiejaren 2005 - 2007 werd aan de Universiteit Antwerpen eennieuwe licentiaatverhandeling succesvol afgewerkt. Hieronder volgt eensamenvattingen van deze theses.Jan VERVOORT, Op onbekende Spaanse wielerpaden. Belgen in de Vuelta, deRondes van het Baskenland en van Catalonië en de weerklank ervan in de Belgischepers (1924-1950), Antwerpen, Universiteit Antwerpen, Faculteit Letteren,Departement Geschiedenis, 2007, 135 p. (promotor: prof. H. De Smedt; Copromotor:Prof. D. Vanysacker)Deze tesis brengt het verhaal van het ontstaan en de evolutie van dewielerwedstrijden, “La Vuelta al País Vasco” (de Ronde van het Baskenland, sinds1924), “Volta Ciclista a Catalunya” (de Ronde van Catalonië, eerste editie in 1911) ende “Vuelta a España” (de Ronde van Spanje, sinds 1935) voor de periode 1924-1950met bijzondere aandacht voor de Belgen die eraan deelnamen. Het gaat over driewielerrondes in Spanje, een land dat rond de periode 1936-1939 verstoord werd doorinterne politieke strijd en problemen die hun weerslag hadden op de wielersport ende sportontwikkeling in het algemeen.De Ronde van het Baskenland kende een voortvarend begin. De wedstrijd werd voorhet eerst ingericht in 1924 en kon tot 1930 op een internationaal deelnemersveldrekenen. Daarna werd de ronde - in de door Jan bestudeerde periode - nog maar éénmaal, in 1935 georganiseerd. Een jaar na de oprichting won de Belg Gust Verdijck deronde. In 1928 en 1929 deed een andere landgenoot het hem na, met name MauriceDewaele. Dat de Belgen goed presteerden in die ronde lag aan het feit dat ze voorFranse merkenploegen reden. Deze ploegen zagen in de Baskische ronde decommerciële waarde en namen maar al te graag deel om hun fietsmerknaam meerbekendheid te geven. Spanje stond, wat het wielrennen aanging, nog niet op hetniveau van Frankrijk en België. De industrialisatie, die zich voornamelijk in hetnoorden van Spanje situeerde, kende een trage groei, grotendeels te verklaren doorde politieke onstabiliteit. Het had ook zijn invloed op de wielersport: de Spaansewielerfabrikanten kwamen pas echt van de grond vanaf 1930. Spanje was bijgevolgtijdens de Baskische ronde een interessante markt voor de Spaanse wielermerken.Tijdens de Ronde van Spanje 1935 en 1936 drukten de Spaanse wielermerken wel hunstempel op de wedstrijd. Orbea en BH vormden in die jaren de enige ploegen waaralle deelnemers onder gehuisvest en verdeeld werden.De Ronde van Catalonië kon niet op dezelfde bijval rekenen die de Baskische rondehad. Pas vanaf begin de jaren 1930 zakten er geregeld Belgen af. Van 1932 tot 1936,vlak voor de Spaanse Burgeroorlog, konden de Belgen sterke prestaties voorleggen:Antoon Dignef, Alfons Deloor en Jef Huts wisten tal van ritoverwinningen enereplaatsen te behalen in de eindstand. Door hun sterke prestaties kregen ze ookuitnodigingen voor de eerste editie van de Vuelta. Vanaf 1946 kwamen de Belgenweer afgezakt naar Catalonië. Frans Bonduel kwam het dichtst bij de eindzege maarverloor zijn leiderstrui in 1936 tijdens de laatste etappe.In de Ronde van Spanje presteerden de Belgen het best. De gebroeders Gustaaf enAlfons domineerden de eerste twee edities (1935 en 1936), met 2 eindzeges voor

Gustaaf. In 1936 brak de Spaanse Burgeroorlog uit met alle gevolgen van dien. Vanaf1947 waren de Belgen weer present en Ward Van Dijck – begeleid door GuillaumeDriessens, won meteen.De weerklank in de Belgische pers van de verschillende Spaanse wielerrondes wasechter beperkt. Spanje moest opboksen tegen de buitenlandse rittenwedstrijden alsde Ronde van Zwitserland en de Ronde van Frankrijk die meer aanzien genoten.De Ronde van het Baskenland kon aanvankelijk wel op de nodige aandacht rekenen:Zeker in “Sportwereld” verschenen uitgebreide verslagen. Dit was het gevolg van hetfeit dat Karel Van Wijnendaele zelf naar Spanje trok in 1925 en er uitvoerig verslagvan uitbracht. In de meeste kranten kon er slechts een korte technische beschrijvingaf en werden enkel de uitslag en de algemene stand weergegeven. Wanneer een Belgwon viel er soms een korte nabeschouwing te lezen.De Catalaanse ronde moest het met heel wat minder aandacht stellen. De interessewas niet groot omdat er pas Belgen voor het eerst aan de start verschenen in 1929.Pas na de Tweede Wereldoorlog was er meer aandacht, al schommelde die met deprestaties van de landgenoten. Kranten als “Sporting” en “Het Nieuwsblad” kwamendan ook geregeld terug op de vooroorlogse edities waarin de Belgen sterk reden. “DeGazet van Antwerpen” of “Het Volk” hielden het bij uitslagen en standen.Over de Ronde van Spanje vond Jan ruimere bijdragen terug in de meeste kranten.Het ging wel om langere technische of beschouwende verslagen, met af en toe brievenvan deelnemende renners. Enkel in “Sportwereld”, “Het Nieuwsblad” en na WO2 in“Sporting” waren er ook voor- en nabeschouwingen. In vergelijking met deberichtgeving over de Tour de France of de Giro, waren de artikels wel beduidendkorter. Het leek of de Spaanse ronde én de prestaties van de Belgen niet naar waardewerden geschat. Het was “Sportwereld” dat een ander geluid liet horen en duidelijkstelde dat de geleverde prestaties van de Belgen in Spanje van grote waarde waren:“Er zijn sportmenschen die weinig of geen waarde hechten aan deze prestatie in eenronde die wel eens meer had van een toeristische reis of van een kluchtspel dan vaneen werkelijke koers. Deze menschen overdrijven.” (01-06-1936).Samengevat kan gesteld worden dat tijdens de eerste helft van de 20 ste eeuw deBelgische wielrenners het goed tot zeer goed deden in de Spaanse rondes. Zeker invergelijking met de overige buitenlanders. De weerklank ervan in de Belgische perswas evenwel niet in verhouding tot hun prestaties.Dries Vanysacker