Theo Witte - Lezen voor de Lijst

Hoofdstuk 1InleidingIn hoofdstuk 1 schets ik de belangrijksteontwikkelingen in de afgelopenveertig jaar in het onderwijs inhet algemeen en het literatuuronderwijsin het bijzonder. Vervolgensworden enkele structurele problemenvan het literatuuronderwijsbesproken. Sinds de invoering vande tweede fase in 1998/1999 werdeen nieuw examenprogramma voorliteratuur van kracht, dat ondermeer de ontwikkeling van de literairecompetentie van leerlingen alsdoel heeft. Dat is een mooi streven,maar niet eenvoudig te verwezenlijken,want er is weinig bekendover het literaire ontwikkelingsprocesvan adolescenten in de contextvan het literatuuronderwijs. Bovendienheeft het literatuuronderwijsgeen gestructureerd curriculum.Tegelijkertijd wordt in het onderwijsde noodzaak tot interne differentiatiesterker en wordt er van docentenmeer didactisch maatwerk verwacht.Dat is geen sinecure. Voorveel docenten is het niet duidelijkhoe zij recht kunnen doen aan devaak grote verschillen die zij in hunklassen aantreffen. Voor literatuuronderwijsontbreekt het aan een literatuurdidactischreferentiekaderdat helpt om verschillen tussenleerlingen te herkennen en ook omverschillende fasen in het ontwikkelingsprocesvan leerlingen te onderscheiden.Evenmin bestaat erkennis over welke teksten en leeractiviteitenin verschillende fasenhet literaire ontwikkelingsprocesstimuleren en welke didactische ingrepende ontwikkeling van literairecompetentie positief kunnen beïnvloeden.Behalve met deze didactischevragen kampt het literatuuronderwijsmet een maatschappelijk probleem.In de media is het literatuuronderwijsonderwerp van discussieen wordt er getwijfeld overhaar socialiserende taak om leerlingenvoldoende literaire bagage meete geven. Deze discussie ontbeertmeestal een empirische basis, omdater weinig bekend is over welkedoelen het literatuuronderwijs bijhavo- en vwo-leerlingen realiseert.Deze praktische en theoretischeproblemen vormen de achtergrondvan dit onderzoek naar de literaireontwikkeling van havo- en vwoleerlingen.Het eerste hoofdstukwordt besloten met de onderzoeksvragenen doelstellingen van hetonderzoek.Hoofdstuk 2Literaire ontwikkelingin theoretisch perspectiefIn dit hoofdstuk wordt een algemeenontwikkelingstheoretisch kadergeschetst. Ontwikkelingspsychologenlijken het erover eens datde kern van de theorievorming vanhun discipline wordt gedomineerddoor twee vragen: (1) Welke psychologischestadia doorlopen indivi-7