Theo Witte - Lezen voor de Lijst

More documents

Recommendations

Info

In het kwalitatieve gedeelte is onderzochtop welke competentiesboeken/opdrachten bij leerlingeneen beroep doen. De kenmerkenvan de leerling als lezer worden dusvan deze twee parameters afgeleid.Met behulp van vragenlijsten wordtin hoofdstuk 4 nagegaan welkeboeken volgens het docentenpanelindicatief zijn voor een bepaald niveau.Van honderdeenenveertigboeken kan het niveau betrouwbaarworden bepaald: vier boeken sluitengoed aan bij niveau 1, elf bijniveau 2, drieënveertig bij niveau3, achtenzestig bij niveau 4, negenentwintigbij niveau 5 en tweeboeken sluiten goed aan bij niveau6. Zestien boeken krijgen een indicatievoor twee niveaus. Van negenentwintigboeken kan het niveauniet betrouwbaar worden bepaald,omdat de meeste panelledendeze boeken niet goed genoeg kennen.Daarmee weten we welke boekenvoor een bepaald niveau passend(noch gemakkelijk, nochmoeilijk) zijn en welke boeken relatiefmoeilijk of gemakkelijk zijn.Gebleken is dat de bandbreedtevan de meeste boeken drie niveausis: het optimale niveau (N), een niveaulager (N-1) en een niveau hoger(N+1). Buiten deze bandbreedtebestaat het risico dat de verwerkingscapaciteitvan de leerling onder-of overbelast wordt. Bij dezeresultaten viel het op dat het verschiltussen relatief gemakkelijkeboeken met minder literair prestige(zoals boeken van Giphart en Krabbé)en relatief moeilijke boekenmet meer literair prestige (zoalsboeken van Hermans en Grunberg)overeenkomt met het verschil tussenwat docenten als norm stellenvoor havo (N3) en vwo (N4).Het docentenpanel beoordeelt inhoofdstuk 5 eveneens via vragenlijstenzestig leesdossieropdrachtenop zes niveaus. Anders dan bij deboeken differentiëren de opdrachtenniet naar de niveaus. Zo blijkt40% van de opdrachten volgens dedocenten te passen bij vrijwel elkniveau. Uit een nadere analysekomt naar voren dat de docentenbij de vraag naar de passendheidvan een opdracht voor een bepaaldniveau eigenlijk slechts twee niveausonderscheiden: passend voorleerlingen met een betrekkelijk lage(N1, N2, N3) of een betrekkelijkhoge competentie (N4, N5, N6). Deopdrachten voor de lage niveausrefereren meestal aan de lezer ende opdrachten van de hoge niveauszijn meestal gerelateerd aan letterkundigeleerstof. Bij deze resultatenzijn enkele kanttekeningen teplaatsen. Ook bij dit onderzoek ishet opgevallen dat de overgang vanrelatief gemakkelijke naar relatiefmoeilijke opdrachten samenvaltmet het verschil tussen havo (N3)en vwo (N4). De tweede kanttekeningbetreft de formulering van deopdrachten. Het docentenpanelbleek veel moeite te hebben gehadmet de didactische interpretatie12
van de opdrachten: het doel van deopdracht was vaak onduidelijk, devragen waren te algemeen (staanvaak los van het boek en de leerstof)en de gevraagde presentatievormwas soms complex. Daaromkon bij de meeste opdrachten hetniveau niet betrouwbaar wordenvastgesteld.Op welke competenties de boekenen opdrachten bij leerlingen eenberoep doen, wordt eveneens inhoofdstuk 4 en 5 onderzocht. Doorhet docentenpanel hier kritisch ineen zogenoemde focusgroep overte ondervragen, wordt praktijkkennisverzameld over de literaire competentiesdie de docenten op elkniveau veronderstellen en over demoeilijkheid van boeken en opdrachten.De analyses van de uitsprakenvan het panel resulteren ineen competentiematrix voor deteksten en een competentiematrixvoor de opdrachten. Op basis vandeze competentiematrices zijn inhoofdstuk 4 en 5 competentieprofielenbeschreven.Elk niveau wordt getypeerd alseen bepaalde manier van lezen:belevend lezen (niveau 1); herkennendlezen (niveau 2); reflecterendlezen (niveau 3); interpreterend lezen(niveau 4); letterkundig lezen(niveau 5); academisch lezen (niveau6). Een manier van lezenwordt vooral bepaald door een literatuuropvattingen leesmotief. Inde beginfase heeft de leerling eenschoolpragmatische literatuuropvatting:literatuur moet omdat hetbij de opleiding hoort. In de daaropvolgende fasen ontdekt de leerlingdat het lezen van literatuur verscheidenefuncties heeft en tegemoetkomt aan verschillende behoeftes:je kunt je ermee vermaken(niveau 1), je leefwereld erin herkennenen zelfbevestiging vinden(niveau 2), je horizon ermee verbreden(niveau 3), er diepere betekenissenin ontdekken en esthetischvan genieten (niveau 4), je erletterkundig en cultuurhistorisch inverdiepen (niveau 5) en je er intellectueelmee voeden (niveau 6).Zie voor een samenvatting van decompetentieprofielen de bijlage.De ontwikkeling van literaire competentieis een cumulatief proces.Gezien de veranderingen op elk niveaurepresenteert het instrumentniet een gradueel continu proces,maar een stapsgewijs, discontinuproces waarbij elk stadium de basislegt voor het daarop volgende stadiumen nieuwe structuren wordengeïntegreerd in al bestaande structuren.De niveaus kunnen wordenopgevat als repertoires van handelingen,leesmanieren, die een leerlingflexibel kan hanteren. Flexibiliteitis dus een kenmerk van eenhoger niveau van literaire competentie.13
Page 1 and 2: Theo WitteHet oog van de meesterDe
Page 3 and 4: Introductie 4Deel IAlgemene en theo
Page 5 and 6: Met het onderzoek naar de literaire
Page 7 and 8: Hoofdstuk 1InleidingIn hoofdstuk 1
Page 9 and 10: noeg zijn voordat de leerling desta
Page 11: In deel II wordt het instrument ont
Page 16 and 17: Deel IIILiteraire ontwikkeling in d
Page 18 and 19: worden waargenomen: 77% heeftgedure
Page 20 and 21: de beginsituaties in de bovenbouwva
Page 22 and 23: MotivatieDe ontwikkeling van motiva
Page 24 and 25: Deel IVHet oog van de meesterJe gaa
Page 26 and 27: worden ingeperkt tot het hoe (werkv
Page 28 and 29: proces is het ook relevant naderond
Page 30 and 31: BijlageZes niveaus van literaire co
Page 32 and 33: Niveau 2Beperkte literaire competen
Page 34 and 35: kwesties zetten hen aan tot reflect
Page 36 and 37: TekstDe boeken die leerlingen van d
Page 38 and 39: Curriculum Vitae38

Theo Witte - Lezen voor de Lijst

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?