Theo Witte - Lezen voor de Lijst

In het kwalitatieve gedeelte is onderzochtop welke competentiesboeken/opdrachten bij leerlingeneen beroep doen. De kenmerkenvan de leerling als lezer worden dusvan deze twee parameters afgeleid.Met behulp van vragenlijsten wordtin hoofdstuk 4 nagegaan welkeboeken volgens het docentenpanelindicatief zijn voor een bepaald niveau.Van honderdeenenveertigboeken kan het niveau betrouwbaarworden bepaald: vier boeken sluitengoed aan bij niveau 1, elf bijniveau 2, drieënveertig bij niveau3, achtenzestig bij niveau 4, negenentwintigbij niveau 5 en tweeboeken sluiten goed aan bij niveau6. Zestien boeken krijgen een indicatievoor twee niveaus. Van negenentwintigboeken kan het niveauniet betrouwbaar worden bepaald,omdat de meeste panelledendeze boeken niet goed genoeg kennen.Daarmee weten we welke boekenvoor een bepaald niveau passend(noch gemakkelijk, nochmoeilijk) zijn en welke boeken relatiefmoeilijk of gemakkelijk zijn.Gebleken is dat de bandbreedtevan de meeste boeken drie niveausis: het optimale niveau (N), een niveaulager (N-1) en een niveau hoger(N+1). Buiten deze bandbreedtebestaat het risico dat de verwerkingscapaciteitvan de leerling onder-of overbelast wordt. Bij dezeresultaten viel het op dat het verschiltussen relatief gemakkelijkeboeken met minder literair prestige(zoals boeken van Giphart en Krabbé)en relatief moeilijke boekenmet meer literair prestige (zoalsboeken van Hermans en Grunberg)overeenkomt met het verschil tussenwat docenten als norm stellenvoor havo (N3) en vwo (N4).Het docentenpanel beoordeelt inhoofdstuk 5 eveneens via vragenlijstenzestig leesdossieropdrachtenop zes niveaus. Anders dan bij deboeken differentiëren de opdrachtenniet naar de niveaus. Zo blijkt40% van de opdrachten volgens dedocenten te passen bij vrijwel elkniveau. Uit een nadere analysekomt naar voren dat de docentenbij de vraag naar de passendheidvan een opdracht voor een bepaaldniveau eigenlijk slechts twee niveausonderscheiden: passend voorleerlingen met een betrekkelijk lage(N1, N2, N3) of een betrekkelijkhoge competentie (N4, N5, N6). Deopdrachten voor de lage niveausrefereren meestal aan de lezer ende opdrachten van de hoge niveauszijn meestal gerelateerd aan letterkundigeleerstof. Bij deze resultatenzijn enkele kanttekeningen teplaatsen. Ook bij dit onderzoek ishet opgevallen dat de overgang vanrelatief gemakkelijke naar relatiefmoeilijke opdrachten samenvaltmet het verschil tussen havo (N3)en vwo (N4). De tweede kanttekeningbetreft de formulering van deopdrachten. Het docentenpanelbleek veel moeite te hebben gehadmet de didactische interpretatie12