Ons Rijwiel Nummer Bijvoegsel van Het Volk woensdag 20 maart ...

PnstbtiF"_VanderveldeDe,var»''DeDeAangiftehoetrachtteSTADSEDITIEBUREAUX TE AMSTERDAM;Keizersjzrnrht 376.—503Telefoon «5260(1 (4 lijnen). Nachtlijnenvoor de Itedaktie- Binnenland32602 en 32441 : —Buitenland 32604.—Voor de hezoreing 32R01 Postcheque-en fïirodienst 21°76:dienst (Jiro-(ïemeente Amsterdam V 4500Politiek hoofdredakteur: J. F. ANKERSMIIHET VOLKDAGBLAD VOOR DE ARBEIDERSPARTIJtEM ENTVPRIJ. voor ochtenden avondblad hij vooruitbet. p. w. 30 ets. met weekblad De Notenf« w #cr,' K »wf£ Vrouw 54 cts- met neifle uitgaven 43» ets. Per 3« m.: f„f 4.40 en f5.57. 3.«0. fS.O7.„De Notenkr. f 1.30. „He Prol. Vrouw" f 0.50. Voor het Buitenl. bij gelijktijdige ver*, vanochtend eji avondeditie resp. f 7.40. f 9.05. f 8.15, f 9.80: bij afzond, ver-s. reep. f 8.90. f 10.55, f 9.65. f 11.3 a „DeADVKBTENTIEN voor de geheele «>plaag I—b regel» f3.—, elke regel meer60 cent. Ingezonden Mededeelingenf 1.20 per regel, tsie paginc. f3- perregel. Winkeliers annonces uitsluitendvoor de editie. 35 et. p.regel. Bij kniitrakt speciaal tarieffamilieberichten 85 oente per repel.Arheidersvergadermgen en Werkzoekenden per repel 20 cent da' het voorstelvan den lielgischen Hond in ieder gevalzeer voorzichtig is geweest. Wie de feiten kentzooals ik ze hier heb aangegeven, zal inzien,dat het met de beste bedoelingen tegenoverNederland genomen is."Het belangrijkste nieuws.Ons speciaalrijwielnummer.De „Scliuttevaer" en haar bemanning in denAtlantischen Oceaan opgepikt.De konservatief te East Toxteth behoudt zijnzetel met verlies van 6.447 stemmen.

vrouwman.•In/'vStadsnieuws.Moeilijke kinderen!Dikwerf bij tijdig deskundigondersoek veel leedde voorkomenOnze jeugd niet principieel verschillend vande vroegere.„Bestaan er eigenlijk wel moeilijke en normalekinderen ?"Met, deze woorden ving dr. A. Groen e-tel d. psj chiator aan liet medisch paedajjogis>chkonsuHatie-bureau voor moeiliiko kinderen,gisterenavond zijn lezing over „lets overmoeilijke kinderen" voor de vereenigiug „Pro.TuvfiTifcnte" aan.Moeilijke kinderen e.n makkelijke kinderenïijn zoo op het oog een absolute tegenstellingin hun uiterlijke verschijnselen, aldus veTvolgdebpreker. Toch is de grens vaak lastig te trekken.Ten gevolge van een lijden of een ziekte gevenkipderen soms moeilijkheden, die hadden voorkomenkunnen woraen door een vroegtijdigdeskundig imderzoek. Daardoor komt het ookwéil voor. dat een vroeger ooogenschijnlijk normaalkind op laieren leeftijd zich als een abnormaalontwikkelt. De klip wordt pas later ontdekt,maar de moderne diepte-psycholoog zouhaar wellicht reeds eerder hebben opgemerkt.JMi het ontdekken van een overtreding of misdrijfmoet de psycholoog het oorzakelijk verhandtrachten te leggen tusschen de voorgeschiedenisen het gepleegde feit.Straf.De vraag, of en wanneer een mensch of kindstraf, verdient, hangt af van bet stadium, waariade kuituur verkeert, in hoeverre de wraakgevoelensder samenleving tegen den enkelingtot uiting, kunnenkomen.Wat weten wij eigenlijk vande psyche vanhet. normale kind afï Ouders en opvoedershebben tot taak om zich althans iets van depsychologie eigen te maken. Er bestaat nogheel veel onwetendheid over de kinderziel endaarvan is heel veel kinder- en ook ouderleedhet gevolg. Het lichamelijk en geestelijk geweld,dat volwassenen vaak tegen_ kinderengébruiken, kan het grootste onheil in de kinderzielstichten.Men moet de kinderziel benaderen van hetgezichtspunt uit van de onverbrekelijke dneeenhfiid:kind De ziel van— —vrouw en kind wordt nog steeds getoetst aandie van den man. De vrouw is min of meerals de tegenstelling ■ van den man geschetst.De moderne psychologie is dit simplistischstandpunt te boven.Man-vrouw-kind.—Iïk de doorloopende reeks man vrouwkind staat het laad het dichtst bij de natuur.Hét vormt als zoodanig een lichamelijke engeestelijke eenheid. De Kunstmatige scheidingtusfechen vóelen, denken, willen en doen is bijhet kind daarom nog veel betrekkelijker danbij de volwassenen, liet iDstinkt is krachtigerontwikkeld, de eenheid met de omgeving isinniger bij het kind. Indrukken werken dieperin op het kind. Het kind is daarom gevoeligeren tevens konservatiever dan de volwasseneen heeft een grootere neiging om zich in eenbepaalde lichting te verhezen, hetzij in degoeae, hetzij in de verkeerde.Persoonlijke opvattingen beslissen vaak, ofwij een kind moeilijk, normaal of gemakkelijknöiénjen. Ook de omstandigheden zijn daarbijvan invloed. Daarmede moet men echter heelyoorziehtig zijn. Indien het kind per ongelukiets vsn ons oordeel hieromtrent opmerkt, bertflster groot gevaar, voor het opkomen vanren besef van slf-rke minderwaardigheid.Nietgeneraliseeren.Het. i.-> onjuist en onwetenschappelijk iemandte beoordeelen naar een of andere aan den daggftredrtri eigenttJiap. De methode van den moderneniisyeholootr maakt den indruk van twee--lgehtigheicj op den leek. De oudere psychologiemaakte de fout van het generaliseeren,meende uit een enkele handeling gevolgtrekkingente inwm maken ten opzichte van dekonstitutie. Maar rif moderne psycholoogtracht, inzii-ht te krijgen omtrent de omstandigheden.Wanneer een kind tweemaal achterrikaar -teelt, dan doet dit dat volgens de modernepsychologie niet altijd uit steelzucht. Zijonderzoekt, waarom het kiirid "juist totdiefstal kwam. En dan kan het gebeuren, datblijkt, dat het kind uit wraakzucht, uit protesttegen do z.g. vaderlijke moraal heeft gehandeld.Een kind heeft neiging tot identificeoren.Onbewust soms vergrijpt het zich tegende samenleving uit wraak tegen den vader,dien liet [identificeert mei die samenleving.Het moeilijke kind moet zooveel mogelijkvan Dormalu gezichtspunten uit worden behandeld.Het. komt voor, dat een kind door eenfelle innerlijke bewogenheid schijnbaar zijnintellekt verliest. Door deskundige leiding kandit verholpen worden.Een ander verschijnsel is de z.g. straffconger,voortvloeiend uit een heftige neigingtot zelfbestraffing. Onbewust heeft het kind,ook na de bestraffing, een groot schuldbesefovergehouden. Het misdrijf uit schuldbewustzijnkan daarvan het gevolg zijn.Schuld bekennen.Verwant daarmee is de drang naar schuldbekennen. Deze ontstaat uit de neiging om betbegane feit op do een of andere wijze nog ëen3te heieven. Dit is ook een soort zelfbestraffine.Vele opvoedings- en kinderprobleraen rijn igezinsproblemen, zijn huwelijksproblemen. Al- :gezien van den openlijken strijd, die in sommigehuwelijken voorkomt, bestaat er somsonbewust een strijd tusschen man en vróuw omde macht, om de invloedssfeer. Deze metingtusschen de krachten van man en vrouw vindtvaak een goed sportterrein in de opvoeding vanhet kind. Te vaak worden de kinderen gebruiktals band tusschen de echtelieden, hetgeenniet altijd in het belang van het kind is.,Het geweten van het kind liidt bewust of onbewostonder de disharmonie der ouders.Ten slotte een enkel woord over het schrikbeeldvan de tegenwoordige moderne jeugd.Laat men zich toch niet laten ontmoedigendoor bet waandenkbeeld, als zou de tegenwoordigejeugd zoo bijzonder moeilijk zijn.Principieel verschilt zij niet van die van devorige generatie. Zeker, ook deze tijd beeft zijnproblemen, maar vergelijkingen met andereperioden zijn onvruchtbaar, aldus eindigde spr.zijn luid toegejuichte rede.Oud-KommissarisG. van Asperen overleden,—DEVENTEK, 19 Maart- den ouderdon)van 62 jaar is heden te Lochem overleden deheer C. van Asperen, oud-kommissarisvan politie te Amsterdam.ren werd denAugu^baan begon hij te Haarlem,spekteur werd. aangesteld.de hij al spoedig voor die inde hoofdstad, waar hij 1Wat de fiets is bij ons....Hij doorliep de verschillenderangen en werd 14December 1907 kommissa- VAN ASPEREIfris van politie. •Den latenJanuari '1909 trad hij in funktie in de tweedesektie (J. D. Meijerplein), welke sektie hij totzijn eervol ontslag heeft beheerd.Meermalen nam hij ook het hoofdkotiimissariaatwaar, ook gedurende de lange riektevan den heer A. J. Marcusse.De begrafenis zal a.s. Vrijdag des middagsom 3 uur te Lochem plaat-s hebben.Alliance Israélite Universelle._De beer L. Snapper, voorzitter van hetUitvoerend Komitee der Alliance Jsiaólite Universelle,bericht ons. dat, voor ben, die j.l.Maandagavond niet konden worden toegelatenin bet Koloniaal Instituut, zal worden overwogenbinnenkort een tweeden Propaganda-•F'instavoud ' belegden.Hij verzoekt daarbij mede te deelen, dat hethet Uitvoerend Komitee buitengewoon spijt,dat de deuren om 3 uur 10 minuten geslotenmoesten worden, in verband eenerzijds met deonverwacht groote opkomst, anderzijds omdatde zaal, volgens voorschrift van het KóloniaalInstituut, om 11 uur moest zijn ontruimd eneen tijdig begin dus noodig was.Binnen enkele dagen hoopt het UitvoerendKomitee der Alliance nadere mededeelingen tejHibliceereu.De ncKsiiu l- hcL vervoermiddel bij uitnemendheid in de groote steden van Oost-Azië. /.ij hebben tioee fietswielen en er ir. ren man. die het lichte wagenlietrekt. Ja, die ricksha'i znn onvermoeibaar.Konflikt tusschen Steenzettersvereenigingen.De leden van de R.K. organisatie gepost.Tusschen de R.K. organisatie van steenzettersE.M.O.R. en Je steenzettersvereeniging~Eendracht maakt macht" is dezer dagen eenkonflikt uitgebroken.Aan eerst genoemde organisatie is door hetgerueentebeütuur een werk, bestaande in hetTossen van met steenen geladen Bchepen, liggendein de 'Hugo de Grootkade bij de VanÉeigersbergenstraat, opgedragen, welk werkdoor leden van de R.K. organisatie sedertMaandag j.l. wordt ujtge.voerd.De andere organisatie is van oordeel, dat ditwerk baar leden toekomt op grond van hetfeit, dat zij ook vroeger soortgelijke opdrachtenvan het gemeentebestuur heeft vervuld.In verband hiermede vordert zij van het bestuurvan E.M.O.S. dat het zijn leden zal opdragendit werk niét te verrichten.Aangezien dit bestuur daartoe niet bereid is,wordt sedert j.l. Maandag het werk door ledenvan „Eendracht maakt macht" gepost en wordende leden der R.K. organisatie van en naarhet. werk begeleid.Dit heeft vooral gisterenmiddag tot grootevolksverzamelingen aanleiding gegeven.De : leden van de R.K. organisatie wordenn.L met een vrij groote politiemacht, te paarden'te roet, naar hun woningen gebracht, gevolgddoor ledem van „Eendracht ..maaktdacht", die per rijwiel den tocht meemaken;«sjEen cen ander;:bracht gisterenmiddag omstreeksvijf uur in- bet Bilderdyk- en-Van Lennepkw&rtierhonderden nieuwsgierigen op _debeen. Er. gebeurde echter niets, dat de politiea&nleidiriK tot optreden gaf.Fietsrijder door auto gedood.Zenuwachtig geworden door autosignalen.Gistermiddag omstreeks vijf uur is op denHaarlemmerdijk een 42-jarige man der Gasfabriek,die in gezelschap van een vriend perfiets huiswaarts ging, door een hem achteroprijdendenauto aangereden.Blijkbaar was de man zenuwachtig gewordendoor de signalen, die de chauffeur gaf en vreekhij verkeerd uit.. Hij werd daarop aangeredenen van zijn fiets geslingerd.In ernstigen toestand werd de man oDgenooienen per autohraneord naar het Wilhelminagasthuisvervoerd. Daar is hij kort na aankomstoverleden.A.J.C.Jonge Volk-bespreking.1 In aansluiting op het bericht in het avondblad,waarin werd medegedeeld, dat de„Jonge Volk"-besnrekingen in ~'t Ilonk" en„Jeugdhuis Oost. niet doorgaan, dient dat.ook die in ~de Toorts" niet wil plaats vinden.Uit de Federatie.Gisteravond werd de gedelegeerden-vergade-tring, ter behandeling varf het verslag der raadsfractie,voortgezet. -Nadat nog eenige gedelegeerden bet woordhadden gevoerd, wetaeu jcij door den voorzit-,;tft'r' der fraktie, pg. P> oekni a n. naar geinoegender vergadgrinp beantwoord.De Stem des Volks.t Da repetitie van het mannenkoor van ~Do•Stem des Volks" kan dour bijzondere omstandighedenhedenavond niet doorgaan. Zi) zalworden gehouden Zondagmorgen vanin ~Concordia''. Weesperplein.In de stad der Dogen: VenetiëAmsterdam wordt wel eens liet Noordelijk Venetic genoemd. Maar terwijl bij ons,ondanlh het vele water, het verkeer hoofdzakelijk langs de wegen is geleid, is inVenetië de gondel nog een voornaam vervoermiddel.Soc. Dem. Vrouwenklub.10—12 uurTen gevolge van den feestavond van Groep9 gaat de leesklub ten huize van p.g. II u i t e r,Haarlemmerplein, Donderdagavond niet doorVerkiezingsfonds.De sohijvenschuurders, werkzaam op de gemeenschappelijkewerkplaats, hebben nietelkaar en mét enkele leden van het daar werkzamepersoneel een verkiezingsfonds opgericht.De Nijverheidsschool inbuurt R.Toegankelijk voor leerlingen vanalle gezindten.In „Handwerkers Vriendenkring" vond gisteravondde jaarvergadering plaat* van deVereeniging tot oprichting en instandhoudingeener Nijverheidsschool in buurt R, welke vereenigingbegin Februari j.l. in de Valckenierstraafcde Nijverheidsschool „A. B. Davids"-heeft geopend.Het financieel verslag van den penningmeester,den heer A. Abrara, werd goedgekeurden den heer Abrain, die deze funktiewegens drukke werkzaamheden neerlegde, dsnkgebracht, voor de wijze ;waarop hij sedert deoprichting der vereeniging het financieele beheerheeft gevoerd.In het jaarverslag over 1925, door den sekretaris,onzen partijgenoot Is. Santcroos,Dlz. uitgebracht, wordt uitvoerig gememoreerdwat door bet bestuur, in overleg met de regeeringen met het gemeentebestuur is verricht,;ter voorbereiding van de vestiging der school.Ten einde een indruk te geven va.n de beteekenisdezer Nijverheidsschool als inrichtingtot het geven van vak-onderwijs wordt medegedeeld,dat zich in de verschillende lokaliteiten,gelegen op de gelijkstraatsche verdio»ping aan werktuigen en toestellen o.a. bevio»den: een houtlintzaagrmachine, «en amandelpers-.en-, eetit amandolpelmacbine,*«en ifaengmachine,een cierklutsraachiDe, vier- .metaaldraaibanken,een metaalboormachine, een ventilatorvoor rookafeuiging en een blower voorwind-aanblazing, de laatsten ten behoeve vantwaalf smidsvuren. Verder een heeteluchtoven,een gasbakoven en een electrische bakoven,verder twee lijmstoven, acht electrijchostrijkijzers, reven Daaimachines van verschillendetypen, eenige persen en een kartónsnymacbine.Een aantal dezer werktuigen wordtgedreven door twaalf electro-motoren, met eéngezamenlijk vermogen van 20J P.K.Een en ander ten gebruike bij het onderwijsaan leerling metaalbewerkers, -houtbewerkers,-lederbewerkers, -kleermakers, -naaisters 'enlingeriewerksters en -banketbakkers._Hoewel het lesrooster zoodanig is ingericht,-dat op den Zaterdag en op de Joodsche feestdagengeen onderwijs worat gegeven, wordt mhet verslag vastgelegd, dat de school daardoornochtans in geenen deele het karakter vaneen bijzondere Joodsche school heeft verkregen,maar is en zal blijven, een ondér het beheerder vereeniging staande neutrale overheidsschool,toegankelijk zoowel voor Joodscheals niet-Joodscho kinderen.Bij het in gebruik -nemen der school bedroeg,het aantal leerlingen 39, maar na eenige wekenwas het maximum aantal, voor het eerste.kursushalfjaar,ti.l. 48 bereikt. Bij de a.s. Septeso»herplaatsing- zullen ook meisjesleerlingen wordentoegelaten.De vereeniging telde op 31 December j.L 217leden w.o. eli aangesloten organisaties.Naar aanleiding van dit jaarverslag werdeen geanimeerde duskussie gevoerd.Bij" de bestuursverkiezing werden de periodiekaftredende leden, dé heeren M. B. Nijkerk,Sal. E. Asscher en A. Abram, bij akklamatieherkozen. In de funktie van penningmeesterwerd als nieuw bestuurslid gekozende beer D. de Marcas.Een18-jarig meisje doodgereden.Chauffeur van vrachtauto verliestzijn stuur.—EINDHOVEN, 19 Maait. Hedenmiddagcirca één uur heeft in de Lymbeek«traat teEindhoven een doodelijk autó-óngeluk plaat»gehad, waarbij de 18-jarige Jaccba Fertojjszoodanig wera gewond, dat zij zeer spoedigaan de gevolgen overleed.Op do hoogte van de lucifersfabrieken verloorde chauffeur, die den vrachtwagen d®rfirma Notten bestuurde, wegens een defekt,het beheer over het stuur. Mejuffrouw Hértogs,die vergezeld van haar vriendin daarreed, werd geraakt, waardoor de meisjestegen den grond werden gesmakt.Mejuffrouw Hertogs_ werd doodelijk gewond,terwijl haar vriendin ernstig Licham».lijk letsel bekwam.Kapelaan Hakvoort kon nog geestelijkshulp verleenen, doch toen de dokter kwamkon hij slechts den dood konstateeren.De Commissaris van politio en rechercheurStuiveling waren spoedig aanwezig om eeaonderzoek uaar de schuldvraag in teDe chauffeur is in voorloopige arrest gesteld.

deze?In„liebDat. .dezeworden.HetInBegrooting van Defensie.CARR7 POTHUIS—SMITDan ia aan de orde de begrooting vandefensie.OARKY POTHUIS—SMIT wijst op de algemeenebeschouwingen, waarin zij haar oordeelover bewapeningen ontwapening heeft gegeven.Zij wil thans op enkele spéciale kwestieswiizen: den steun aan de mobilisatie-slachtoffersen de' oud-gepensiónneérden. Voor deeersten is thans een kommissie ingesteld,-doch,de laatsten hebben evenzeer noodig. Ook-bij de oud-gepeßrshffltieerden wordt, vaak bitterearmoe geledere en'bteb thans bestaande onderroekgelijkt te veel op armenzorg. Spreeksterdringt aan op de instelling van een kommissieook voor de oud-gepensionneerden.Wat de ontwapening betreft, schijnt deminister het debat te vermijden; hijschijnt het vervelend te vinden. Hij verwijstalleen'naar een artikel van professor Fra n-Coi k, die meende dat de Volkenbond nietijverde voor ontwapening maar voor internationaalrecht. Deze geleerde Bchijnt dus temeenen, dat de Volkenbondsgedachte v - ver--eenigbaar is met bewapening.Voorts zou „de toestand van Europa" geenaanleiding tot ontwapening geven. DochMoud e 1 s heeft reeds betoogd, dat hetchristelijk is, goed voor to gaan. Spreeksterzet uiteen, met welke vreeselijke middelen alsKifgasseu, bakterien, zeer vèrdragend geschut,bommen uit vliegtuigen, onderzeeërs, enz. dcbeschaving zal worden gediend. Voorts wijst zijOf de rede van kapitein Van don Bergover de Btelselmatige vernieling van landstrekenin oorlogstijd. Is het gebruik van zulkeafschuwelijke pfaktijkeh voor de Nederlandschechristenen geen zonde?Betuigingen van vredelievendheid.No heeft minister De Geer bij de algemeenebeschouwingen nadrukkelijk getuigdvan zijn vredelievendheid en minister Limboo y ral er wel niet anders over denken Erzijn generaals, die in civiel zeer beminnelijkemenschen zijn. Doch als vaklieden treden zeanders op; dan zijn ze een voortdurend gevaarvoor den vrede, ook omdat ze geen politiekeverantwoordelijkheid dragen. In oorlogsomstandighedenzijn de vaklieden in bun element.!Daarom brengen ze den vrede in voortdurendgevaar. Bij den aanbouw der torpedojagers isEERSTE KAMERDe ondoeltreffendheid vanhet militair geweld.Rede van pge. Pothuis—Smit voor Ontwapening.De heer Verkouteren ende kommune.Was de vreeselijke wraak derbourgeoisie op de kommunardschristelijk?Burgemeesters als propagandistenvoor gewapende korpsen.—'s-GRAVENHAGE, 19 Maart. de hedengehouden zitting van de Eerste Kamer werdeen aantal kleine wetsontwerpen afgehamerd.De vóórnaamste daarvan zijn: onteigening aande Hooglandscbe Kcrkgracht te Leiden, wettelijkevoorziening in verband met het makenvan een nieuwe kiezerslijst te Leiden, onderhandscheverkoop van do voormalige rijkskweekschoolvoor onderwijzers te Nijmegen,herziening van de klassifikatie voor de personeelobelasting van Eindhoven verkoop van eenaffuit-loods te Neuzen, onderhandsche verkoopvan domeingrond te Brunssum, ruilingvan grond onder Schipluiden met de Koöp.Warpioeziersvereeniging Delftsche groenteveiling"te Delft, onteigening voor den aanlegvan een weg Buitenhuizen—Vrouw enverdriet—Zaandijk,overneming van de brug bijDen Hoorn in den rijksweg Delft—Maassluis,goedkeuring van het verdrag met Duitschlandin zake luchtverkeer, onteigeningen in de gemeenteGroede ten bate van den provincialenweg Groede—Nieuwvliet, enz.een telegram van gelukwensch aan don Indischenvlootkommand&nt gezonden ia verband„wet de schoone aanwinst". Wat het nietjuister geweest, als zelfs de regeering hierliever gesproken had van ..droeve noodzakelijkheid7, 1No« erger was het geval te Breda, waar eenkoloniaal gevecht in scène werd gezet. Datwas een terging voor de Indische bevolking.De afschuw van den oorlog was hier volkomenverdwenen.Bewapening,is alleen al verkeerd, omdat hetonmogelijk is, met een "oorlog een ideëel doelte bereiken- Wel is het resultaat materieelevernietiging, terwijl ook iederen oorlog ommacht en rijkdom wordt begonnen. Oorlog isdus steeds een kwaad, een zqnde. De 8. D.A. P. acht militair geweld ondoeltreffend omtot eenige maatschappelijke rechtsorde tekomen.De kommune.Wat leeft de- heer V e rlc o u t e r e n tochin de oude sfeer! Hij heeft het ma&r altijdover de K o m m u n e, maar weet hij ook opwelke onmenschelijke wijze de Parijsche bourgeoisiewraak nam op de Kommunards t Deheer Ver kouteren, droomt maar altijdvan verborgen wapenen... kan toch geenChristendom heetenJ De socialisten zullen dewaarheden daarvan overnemen en verder uit*dragen. De vreedzame samenleving der volkerenis het socialistisch ideaal. • .De minister staat feitelijk op hetzelfdestandpunt als de heer Verkout ore n ; hijwil geen afbreuk doen aan- de gevechtswaardevan leger en vloot. Deze bewindsman heeft veelmuwtie_ noodig en hij laat militarisme en grootindustrieeen bondgenootschap sluiten. Dat i«buitengewoon gevaarlijk en afkeurenswaardig*Het partikulier kapitaal mag geen belang hebbenbij een oorlog. Ook_ontwapening brengtongetwijfeld moeilijkheden, doen ze kunnennooit zoo groot zijn als die, aan bewapeningverbonden. Spreekster en haar partijgenootenzullen dus tegen de begrooting stemmen.Een keurvendel!MENDELS komt nog eens terug op het keurvendel„Kennemer Jagers", dat de villa's bijLeiden tegen*>het stad-•aU» 1 1 _-'U-Bche gepeupel zal verdedigenonder leidingvan een officier bij dehuzaren. De minister-presidentzegde een 'onderzoektoe, doch zei,: dat de-leidersdezer ondernemingbij ..Defensie" thuishoorden. ,De regeeringonderzoekt nu ... vondhet dus blijkbaar een•raar zaakje, evenals deburgerlijke pers, die hetdooazweeg. Hoe kanzoo'n vrijbuiterskorps MENDELSbuiten wMivvu wet •» vuen ourecht t vv>u wwor-"UI"den opgericht en in stand gebonden T vraagtspreker. Worden de resultaten van dit onderzoekaan de Kamer medegedeeld en bekend gemaakt,zoodat we er over kunnen praten t Datspreker dit vraagt, zit niet in rijn onrustig geweten,gelijk de _heer Verkouteren verondersteld.Het is met zijn levensvreugde nogbest in orde. (V rooi ij kh e i d,) Doch sprekeris leergierig en wil graag alles weten, wathem als volksvertegenwoordiger aangaat Sprekerheeft in het „Handelsblad" gelezen vaneen vergadering van het provinciaal-gewestNoord-Holland van den Vrijwilligen Landstorm.Voorzitter is de heer Verkouteren ....dus. Vaterland kannst ruhig sein".(Groote vreugde.) Alle burgemeestersvan kaffergemeenten in Noord-Holland zijn ervoorts lid van. (Vroolijkhei d.) Op diemanier maakt men van den Vrijwilligen Landstormeen instituut, waarin de officieren„ambtshalve" zitting hebben.Welke wettelijke basis?Op welke wettelijke basis steunt dat alles tSpreker wil het graag juridisch begrijpen enzoo mogelijk juridisch waardeeren .. .alleenjuridisch. (V roolij k h e i d.) Er is nu eeninstituut van lieden, die zich bereid hebben verklaardop een anderen tijd op te kooien danverplicht is. Wanneer wordt die bereidverklaringingewilligd? Als de ledea willentDe MINISTER minister wil!De MINISTER knikt ja.. MENDELS: Maar dan' is hy ook nooit zekervan zijn mannetjes. Dan kan hij ze wel eensoproepen op een moment, dat ze er zelf geenzin in hebben. (V reugd e.) Spreker vindthet belastinggeld op die manier niet goed besteed;als we toch zulk soort waar moetenhebben, moet ze ten minste goed wezen.(O roo t e vrooiij k h e i d.) Mogen allesoldaten met groot verlof ook instituten gaanvormen met gewestelijko komitees, landdagen,enz. ? vraagt spr.Of zou de minister daar spoedig tegen optredeni? Spreker kritiseert ook het optreden vande talrijke dorpsburgemeesters als propagandistenvan de gewapende korpsen. Hebben dieburgemeesters de beschikking over voordeelen.dle 2e aan de gegadigden in uitzicht kunnenstellen ? Of bezitten ze aUeen de macht, dat deweigeraars in het verdomboekje komen testaan ? Spreker zou gaarne antwoord bekomenop deze simpele vragen.Het loodswezen.Ll>/DEIJER bespreekt het' loodswezën. Hetia een nadeel, dat dit or» militair* lè«st is geschoeidDe minister ontKent dit, doch dat kanenkel in theorie zijn. -In de praktijk zijn deMistig, doch warmer.De Bilt verwacht: Zwakken noordoostelijkentot znid-oostelijken wind; inhet noorden mistig tot licht of half bewolkt;in het zuiden helder tot Echtbewolkt; droog weer; warmer in hetnoordon.V erdere vooruitzichten:Onzeker.direkteuren enz. nog deoude militairen, diestramme gehoorzaamheidwenschen. Het loodspersoneelbezit nog geenrechtspositie .isgeregeld bij het algemeenreglement, doch daarbijis ze al zeer weiniggeregeld. Spreker wijstop de aktie van denC.N.A.B. voor een betererechtspositie en hoopt,dat de minister er haastmee zal maken.De loodsdienst in hetzesde distrikt (Wester- LINDEIJERSchelde) is zeer zwaar.Talrijke scheepsongevallen komen binnengaatsvoor. Volgens den minister hebben debinnenloodsen te Vlissingen elke maand 13dagen dienst en 17 dagen rust. Doch sprekerheeft eens een versje gehoord, dat luidde:'t Is alles theorieMaar de praktiek, die komt er ook nog bie."Spreker heeft zelfs cijfers, waaruit blijkt, datin een jaar 248 dagen is gewerkt, waartegendus maar 117 dagen rust stonden. Dat warendus geen 13, maar 20 dienstdagen per maand,waarvan enkele Zondagen. Heeft de rechterzijde,die zoo voor Zondagsrust is, daartegengeen bezwaar?Men kan gerust vragen voor oververmoeidheid,schrijft de minister. Doch vaak wordt dit alseen soort dienstweigering beschouwd, terwijlvoor de kollega's de dienst verzwaard wordt,omdat er geen reservepersoneel is. Er is dusajle reden om het loodspersoneel in het zesdedistrikt uit te breiden. Twee jaar geledenheeft men gezegd, dat uitbreiding moest wachtenop het verdrag met België. We wachtendaar nog op, doch sindsdien steeg het aantalgeloodste schepen van 1737 (1926) tot 2057(1927) en 2188 (1928). Spreker dringt dus aanpp spoedige uitbreiding van het aantal loodsen•in het zesde distrikt.•:De heer KOSTER (v.b.) kritiseert dehouding - .van den minister tegenover viceadmiraalGoos s e n, die een aanval had gedaanop de fusieplannen van den minister. Hijacht het fnuikend voor de ambitie der marineofficierenals hun vroegere chef op zoo persoonlijke.wijze door den minister wordt afgekamd.heer VERKOUTEREV (c. h.) zwelgt opnieuwin historische beschouwingen. De komipunardsvan 1871 kregen slechts, wat ze verdienden,D

Postbustegen__tlUUHEAUX TE AMBTUKÜAM:Keizprscrnrht 370.—503Telefoon 32R00 (4 Nacbtli.inenvoor de Kedaktie: Binnenland32602 en 32441 :Buitenland 32604.—Post-l'heque- en (Jirodienst 21970:Girodienst Gemeente AmsterdamV 4500.HETVOLKWOENSDAG 20 MAART 1929Jp&rv PICCOLO-ADVERTENTIEN71 *oor de gebeele editi»W f 2.— per 20 woorden.■ elke 13 woorden meetf I.—. Ditsluitend tooiAmsterdam f I.— per 2CVJ-. woorden, elke 10 woorPn meer O.Sa»Pl\\9£6'-MINISTER KAN BIJ DE WERKVERSCHAFFING MinisterKan (1) en de Rijksinspekteur voor de werkverschatnng, p.g.Meyer de Vries (2), bij de baggerwerken voor het nieuwe kanaalZwartsluis—Rouveen, in de buurt van Staphorst.HOE OUD BEN JE, VRINDJE? Met kennersblik bekijken dezetwee bezoekers van de Paaschveetentoonstelling te Breda hetgebit van een eersten prijswinner, in de afdeeling slaehtpaarden.Uit het gebit valt n.l. de ouderdom op te maken.ƒ1000 PER DAG. De filmspeler•Conrad Veidt is uit Amerika inBerlijn teruggekeerd. Voor 2 maandenspelen krijgt hij er 100.000 Mark.EEN HOLLANDSCHE WOLKEN-KRABBER. Op den Benoordenhoutschewegin Oen Haag is een grootflatgebouw'in aanbouw.HOERA, WIJ ZIJN OVER! De Duitscheschoolkinderen .Paschen naareen hoogere klasse. bevorderd.ZONEN VAN EEN STERVEND VOLK. Eens waren deze arme menschen opperhoofdenvan Indianenstammen. De Amerikaansche „beschaving"bracht hen tot den bedelstaf.EEN GROOTE VERBETERING. Zoo langzamerhand begint de straatwegAmsterdam—Haarlem berijdbaar te worden. Thans Is ook de nieuweLiebrug voor het verkeer open gesteld.NIET DE GESCHIKTE PLAATS. Doordat hij al te laag over het huis van NU HET WEER VOORJAAR WORDT. Op delijn ouders te St. Maur (Frankrijk) wilde vliegen, kwam da piloot André Amsterdhtnsche grachten worden deLaborie op het dak terecht, waarboomen afgaborsteldhij zware schade aanrichtte;zelfom kreeg hij gelukkig geen letsel.de larven uit de schors te verwijderen.GOEDE OOGEN NOODIG! Om op de klok van het Paramount theater inNew York te kunnen ilen hoe laat het Is, moet men niet al te bijziend iljn.Tel het aantal étages van dit enorme gebouw maar eensl

.Het..."De•door"TWEEDE BT ADWOENSDAG 20 MAART, 1929Slepende ziektenPe r.-k. dr. KORTENHORST stelt voor tebepalen:»,De Raad vad Arbeid is bevoegd te bepaleu,dat aan verzekerden geen ziekengeld wordt uitgekeerdbij slepende ziekte, die. zij het metinsschenpoozen, ongeschiktheid tot weiken tengevolge beeft.Gelijke bevoegdheid, als in het voorgaand lidomschreven, komt toe aan bet bestuur der bedrijfsvereniging."Vermeden moet worden, dat de ziekteverzekeringontaardt iri een verkapte invaliditeitsverzekering.Is de laatste verzekering niet ruimTWEEDE KAMER.TALRIJKE AMENDEMENTENOP DE ZIEKTEWET.De R.K. arbeidersafgevaardigde Kuiper wil geen slaafvan de R.K. vakbeweging zijn.Hij stemt tegen alle door haargevraagde verbeteringen.De heer Nolens zinspeelt op effektbejagmet het oog op de verkiezingen!Aangenomen is bet araendement-Aalberae,waardoor do bepaling, dat bij algemeenenbestuursmaatregel voor een uitkeering aanrSißr.huwde moeders een bijzondere regelingjKntroffen zou kunnen worden, is vervallen. DitVieteekcnt tevens een afwijzing van het amendcment-Duijs,dat die bepaling had kunnenredden. Niet slechts de rechterzijde, maar ookde burgerlijke, linkschc groepen stemden voorhet ame.ndement-Aalberse. Voor de politiekechristen en was „het beginsel" ermede gemoeid,voor de linksche groepen de theorie,dat de bepaling, na de eenmaal gevallen beslissing,in de wet niet paste. De ongehuwdemoeders en haar kinderen kunnen er slachtoffervs.ii worden.Wst da grootte van de uitkeering betreft,is de tachtig percent in het regeeringsvoorstelgehandhaafd en zijn het honderd percentamendement-L.de Visser en het zeventig percent-'iwnendempnt-VanGijn verworpen. Dr.Kortprihorst miste den moed, voor het laatsteamendeipent te stemmen, maar behalve vanden Vrijheidsbond kreeg het nog de stemmenvan twee christelijk-historischen. Ook dewachtdagen-bepaling is gebleven, zooals zijluidde.Voor de andere amendementen, welke werdénafgehandeld, verwijzen wij naar ons verslag.Over het belangrijke amendement-Duijs,om' , werkloozen een half jaar onder de verzekeringte doen vallen, is nog niet gestemd.Bij bet debat daarover beeft de heer Kuiperzich weer eens ontzaggelijk geblameerd. Hij isgeen pakjesdrager jvan de vakbeweging, neen,'hij, ik de kruier van de kapitalisten, voor wiehij de lakten op de ruggen der arbeiders laadt.Oiize kameraden hebben weer een goede gelegenheid'om dat den katholieken arbeidersduidelijk te maken. Ook moet men letten op debestrijding van het amendement door den heerSmeenk. Mogen duizenden christelijke arbeidersweldra blijk geven, geléérd te hebben!Wijziging van de Ziektewet.—'s-GRAVENH AQE, 19 Maart. TweedeKamer is in haar hedenmiddag voortgezettevergadering met de behandeling van de wijzigingder Ziektewet verder gegaan.Arheidstherapie.De Ziektewet bepaalt, dat de Kroon voorhet gebied van een bepaalden Raad van Arbeid,kan vaststellen, dat bij gedeeltelijke ongeschiktheid,indien de verzekerde in de gelegenheidis tot het verrichten van een deel vanzijn arbeid, slechts een deel van het ziekengeldzal worden uitgekeerd, in verhouding tot doverloren geschiktheid.De r.-k. dr. KORTENHORST verdedigt eenamendement, om in plaats hiervan te bepalen..Ingeval het :op aanwijzing van een geneeskundige,die voor de kontrole van verzekerdenis aangewezen door het bestuur van den Raadvan Arbeid, onderscheidenlijk het bestuurbedrijfsvereeniging,derin het belang van den ziekenarbeider moet worden geacht, dat deze eengedeelte van zijn arbeid verricht, zal, indiende verzekerde in de gelegenheid wordt gesteldtot het verrichten van dien arbeid, het ziekengeldde helft bedragen."Spr. wyst er op, dat het wel eens voor hetherstel van een patiënt gewenscht is. dat dezeden arbeid ten deele hervat.schatten van de mate van invaliditeitis vaak zeer moeilijk. Daarom is het beter,in zulke gevallen het ziekengeld op de halveuitkeenng te bepalen, terwijl de betrokkenarbeider daarenboven de helft van zijn loongeniet.Voorts moet de bepaling gelden niet alleenvoor Raden van Arbeid, maar ook voor bedrijfsvereenigingen.DUYS bestrijdt dit amendement krachtiir.Minister SLOTEMAKER DE BRUïNE meent,dat D nyi vergeet, dat het beginsel derarbeidstherapie reeds in de Ziektewet staat, enbeeft tegen het amendement geen bezwaar,pits bepaald wordt, dat de arbeider dan ookhet halve loon moet krijgen.Dr. KORTENHORST vult zijn amendementftldus aan, waarna de Kamer het zonder stemminggoedkeurt.genoeg, b.v. doordat de daarbij gestelde eischenten aanzien van het begrip: invaliditeit tezwaar zijn, dan dienen deze eischen verzachtte worden.DUYS bestrijdt dit amendement, herinnerendeaan het debat, over deze zaak bij de Ziektewetgevoerd. Dr. Kortenhorst had bijde behandeling der invaliditeitswetswijzigingonlangs blijk kunnen geven van ?ijn. bedoeling,een goede regeling te treffen, rfiaar zooals deInvaliditeitswet nu luidt, komt bij . aannemingvan het amendement geen behoorlijke regelingtot stand.Minister SLOTEMAKER DE BRUïNE zegt,dat dr. Kortenhorst zelf ook een invaliditeitswetswijziging.noodig acht, waardoor debetrokkenen opgevangen kunnen worden. Zulkeen wijziging moet dr. Kortenhorst afwachten.Het is nu niet het goede oogenblikvoor zijn amendement.Dr. KORTENHORST trekt zijn a,mendementin.Aanvullende uitkeering.De Ziektewet bevat een bepaling, waardoorde verzekerde een aanvullende verzekering bijeen partikulier. foDds. kan aangaan, zoodanigdat hij tot het bedrag van zijn loon kan kómen.De c.-h. dr. DE VISSER vraagt den ministerinlichtingen over de wijze, waarop deze bepalingzal worden uitgevoerd, omdat de hervórmingder partikuliere kassen ermee in verbandstaat. Minister SLOTEMAKER DE BRUïINEzegt, dat dit den minister aangaat, die de wetzal moeten uitvoeren, welk antwoord dr. DEVISSER niet bevredigt, die vraagt, waarom debepaling, die een verzekerde verhindert, ziphbij partikuliere fondsen zoo te verzekeren, dathij in totaal méér dan 100 pCt. van zijn loonontvangt, eigenlijk noodig is.Minister SLOTEMAKER DE BRÜïNE zegt,daarop'nu niet té kunnen ingaan, daar dezekwestie bij de voorbereiding van het debatniet aan de orde is geweest.DUYS keuré de bepaling af, die arbeiderszal achterstellen bij 'ambténaren, dié bij ziektehun volle traktement, betaald krijgen en wienhet toch niet verboden is, zich daarnaast tegenziekte te verzekeren.Na nog eenig debat laat de Kamer het artikelonder den hamer doorgaan.Kontrôle.De Kamer neemt zonder hoofdelijke stemmingaan een amendement-Van Gijn om.jtebepalen:- ,-.i~ >:r. "v we>„Bij algemeenen maatregel van bestuur kunnenvoorschriften gegeven worden omtrent dedoor den Raad van Arbeid, onderscheidenlijkde bedrijfsvereeniging, uit te oefenen .kontroieop de verzekerden gedurende de ongeschiktheidtot werken".Het ligt, zegt, de v.b. prof. V a n G ij n, inde bedoeling,.dat de Raden van Arbeid' en debedrijfsvereenigingen regelen kunnen stellenomtrent de kontroie op de verzekerden gedurendeden tijd, dat zij ziekengeld trekkenHet scknnt eenter wenschelijk in het belangvan uniformiteit en samenwerking, dat ookeénige algemeeno regelen kunnen worden gesteldbij algemeenen maatregel van bestuur.Minister SLOTEMAKER DE BRUINE ishet daarmede eens.Geneeskundige behandeling.De v.b. prof. VAN GIJN verdedigt eenamendement, dat bedoelt, niet slechts teeischen, dat de verzekerde, om ziekengeld teontvangen, zich Rtelt onder geneeskundige behandeling,doch ook, dat hij onder zoodanigebehandeling blijft gedurende het geheele verloopder ziekte.Voorts wordt volgens dat amendement vastgelegd,dat de Raden van Arbeid en de bearijfsvereenigingenkontrolevoorschriften kunnengeven, en bepaald, dat het ziekengeld geheelof deels kan worden geweigerd; als de verzekerdezich niet aan die voorschriften houdt.Er wordt tegen gewaakt, dat zulke voorschriftende grenzen van het redelijke overschrijden,waarvoor het bestuur van den Raad vanArbeid en dat van de bedrijfsvereeniging-voldoendewaarborgen bieden, terwijl bovendienhet ziektereglement der_ bedrijfsvereeniginggoedkeuring van den minister behoeft.Verlies van recht op uitkeering.De r.k. dr. KORTEN-HOIIST verdedigt een amenmentom te bepalen, dat deuitkecring geheel of gedeeltelijkkan worden ingehoudenals de ziekte is veroorzaaktdoor onzedelijkheidof grove schuld (deZiektewet spreekt van „eenbekend onzedelijk gedrag")én door sportwedstrijden enVoorts, als de ziekte is ontstaanbij verrichten vanwerkzaamheden voor eigen KOUTENrekening.HORST'SCHAPER bestrijdt hetainendement-Kortenborst, dat, wat de onzedelijkheidbetreft, aanleiding kan geven totallerlei onkiesehe nasporingen. Goed is de bestaandemaatstaf van minister Ta lm a, eenbekend onzedelijk gedrag. Niet voet geven aanachterdocht en kletspraatjes! Ziekte door sportwedstrijdenwil dr. Kortenhorst uitsluiten,maar waar is het einde dan? Waarom danniet ziekte door stoeien? Verrichten van werkvoor eigen rekeningen door arbeiders buitenden 8-urendag keurt spr. af. Maar als ziektedaarbij ontstaan, wordt, uitgesloten, krijgt menalierlei moeilijkheden, want hoe uit te maken,waar het zit?De a.r. dr. BEUMER bestrijdt het amendement-Korte n borst, dat elementen vanwillekeur bevat.De r.k. mgr. NOLENS zegt, dat dr. Kortenhorsteen kouventie van Genève, waarophij zich beroepen heeft, niet juist begrepenheeft. Ook in verband niet de vermelding vanziekten, door sportwedstrijden ontstaan, koestertspr. bedenkingen.Minister SLOTEMAKER DE BRUïNE heefttegen het amendement-V a n Gij n geen bezwaar,njaar bestrijdt het amendement-Korten h o r s t, dat de voorsteller daarnaintrekt, waarna de Kamer het amendement-Van Gijn zonder stemming aanneemt.Na afloopder verzekering.Do v.b. prof. VAN GIJN verdedigt amendementen,ingegeven door den volgenden gedachtengang.Hij. wil .niet, dat een arbeidster, die in hethuwelijk treedt, of een werknemer, die eeneigen zaakje begint, enz. nog een maand verzekerdmoet blijven. Slechts indien hij aannemclijkv kau -maken, dat de ziekte verbandhoudt "mét zijn. laatste dienstbetrekking, kand&arto.e aanleiding bestaan. In alle andere ge-Vallen kan de vrijwillige verzekering uitkomstbieden.. Voorts komt het herhaaldelijk voor, dat eenarbeider ongeschikt is voor zijn laatsten arbeid,doch wel anderen arbeid kan doen. Zoo kanJjet voorkomen, dat een arbeider niet in staatis sjöuwerswerk te doen of glasblazerswerk,maar wel kan worden opgeleid voor portier ofklerk. In zoodanige gevallen zou een artikelder wet deze beroepsomvorming in den wegstaan, daar hij steeds ongeschikt blijft voorhet verrichten van zijn laatsten arbeid, en duszes maanden recht op 80 pCt. van zijn laatsteloon blijft behouden. Voert men het begrip„passenden arbeid" hier in, dan wordtdeze moeilijkheid voorkomen.Wat is ongeschiktheid totwerken?De r.k. dr. KORTENHORST verdedigt eenamendement opa te bepalen, dat ongeschikt istot werken, wie ongeschikt is tot het verrichtenvan den arbeid, waarmee hij in zijn onderhoudplacht te voorzien. Als de arbeider nuDe vélocipède in het jaar 1818.Zoo is de menschl Heden heeft hij een stokpaardje, 'dat hij vol vreugde berijdt,dal al zijn gedachten schijnt in te nemen en waarvan hij onophoudelijk spreekt enmorgen is het in een hoek geworpen en bijna vergeten. Dal is ook fat lot'geweestvan het stokpaardje, genaamd vélocipède.IVat maakte die wieier- eenige maanden geleden niet een opgang. Zelfs onze taalgeleerdenhielden zich met hem bezig en offerden aan het speelgoed der mode eenschat van kritiek en vernufti En thans?Arme vélocipède 1 Hij is zoo goed als in het vergeetboek geraakt en de jeugd bekommertzich evenmin meer om hem. als de mannen van het woordenboek, waarin teeeniger tijd (wanneer?) het woord zal prijken, als niemand zich meer het voorwerp,herinnert, waarvan het de naam is.'jHoli. illusti, Aprü jSjo.JFrank Heine en WardHermans.Nog meer „onthullingen”.De „N. 11. Crt." bevat thans uittreksels uit•het „verweerschrift" van Ward Hermans.Zij komen vrijwel overeen met wat hij reedsaan een korrespondent van het blad vertelde.Het zijn weer allerlei mededeelingen op gezagvan den handelaar in valsche stukken Frank"Heine. Het loont de moeite niet ze weer overto drukken.eens dit, dan weer dat baantje bij de handheeft, zouden moeilijkheden kunnen ontstaan.Het kan zijn, dat de arbeider den arbeid,waartoe hij zich laatstelijk had verbonden,wellicht niet kan uitvoeren, maar allenarbeid, dien hij te voren verrichtte, wel kandoen.Korte perioden van werkloosheid.De r.k. heer KUIPER verdedigt een amendementom te bepalen, datde termijn van twee maandengeacht wordt, niet tezijn onderbroken door werk.loosheid gedurende tenhoogste 6 werkdagen.. Zoowordt voorkomen, dat darechten een korte onderbrekingder verzekering,_als bij verandering vandienstbetrekking of anderekorte werkloosheidsperioden,verloren gaan. ?? i T f.De a.r. heerKUIPERSMEESgzegt 0.a., pr'incipieelc -eupraktische bezwaren te hebbentegen het amendement-D u ij s, o.mhetomdatniet bevorderlijk is voor een spoedig herstelvan den zieken werklooze.De kommunist DE VISSER verdedigt hetamendement-Duijs.Minister SLOTEMAKER DE BRUINE beveelthet amenderaent-K u i p e r bij de Kameraan en heeft tegen het amendement-K or te n-horst geen bezwaar. Hij bestrijdt het amendement-Du ij s, dat een nieuw element in dewet zou brengen, daar de Ziektewet niet de. bedoelingheeft, voor werkloozen in het algemeente gelden. Spr. heeft tegen het eerste amendement-Va n Gij n geen ernstige bezwaren, albeveelt hij het niet aan, maar is wel tegentweedehetamendement.De r.-k- heer KUIPER zegt, dat het R.-K.Werkliedenverbond niet van spr. eischt, dat hijhier kruiersdiensten verricht. Spr. geeft zijneigen oordeel. Het amendement-D u ij s kan bepaaldewerkloozen brengen in een konflikt tusschenhun geweten en Bun belangen en dat is°nredelnk, om niet te zeggen onzedelijk.DUIJS zegt, dat hij opzettelijk zijn amendementaanvankelijkniet heeft ingediend,omdat hijvond, dat het opden weg derkatholieke fraktielag dat te doen,nadat het R.-K.Werkliedenverbondgeadresseerdhad. (Gelachen rumoer.)Toen vandie zijde een amendementuitbleef,waren wij wel verplicht,wederomook voor de katholiekearbeiders opte komen. (R u-m oer.) De heerKuiper heeftgelijk, als hij zegt,dat hij niet deslaaf is der katho-Werkloozen.Volgens het regceringsontwerp heeft, wie delaatste twee maanden voor het einde zijnerverzekering onafgebroken verzekerd is gejyeest,bij ongeschiktheid tot werken binnen eenmaand na het einde zijner verzekering aanspraakop ziekengeld, alsof hij verzekerd wasgebleven.DUIJS verdedigt een amendement om te bepalenniet „binnen een maand", maar „binnenzes maanden". Hij beroept zich op het adresvan het R. K. Werkliedenverbond, waarin, gegevende tegenwoordige langdurige periodenvan werkloosheid, een termijn van een maandonvoldoende wordt genoemd.De r.k. heer LOERAKKER interrumpeertop een wijze, die DUIJS aanleiding geeft, teverklaren, dat, als de heer Loerakkerniet weet, wat het R.K. Werkliedenverbondwil, spr. het wel weet.De r.k. dr. KORTEXHORST: Waarom steltu niet een jaar voor 1DUIJS: Ómdat wij rekening houden met derealiteit.SCHAPER: Met de gesteldheid- van deKamer 1lieke vakbeweging.Maar hij bestrijdtalles wat n «•••jviw unv/o auuuuszij vraagt. Dat is óók een manier, waarop menslaaf kan zijn. En de heer Kuiper laat zichdaarvoor steeds opnieuw gebruiken. Zou hetniet van meer goeden smaak getuigen, als deheer Kuiper zulk werk aan dr. K o r t e n-horst overliet?De fr.-k. mgr. NOLENS zegt, dat zijn fraktieook adressen van de grootindustrie enz. bestudeert,maar zelfstandig haar houding vast stelt.Spr. zinspeelt op effektbejag in het land, nu destembus in het zicht i3.DÜIJS : Dat heb ik nooit gedaan.Mgr. NOLENS: Neen, neen, maar men zouhet kunnen doen. (Gelach.) Spr. meent,dat de werkloosheidsverzekering bet amendement-Du ij s onnoodig maakt.DUIJS: Bijziekte is er geen werkloosheidsuitkeering.Stemming over de amendementen morgen.Te kwart voor zes wordt de vergadering ver-(lacl££L

Onder~'ledenDeDeBePt«mberthans19Kinderlijke kunst.Wagtongow s kunst was kinderlijk, zorgdevoor plotselinge verrassingen, rythmen, verstrooiing.De tooneelruimte beschouwde hij*1» een gerationaliseerde materie. Hij schiepden „doel-vorm", waariu hij zoowel de komischeimprovia akte als het tragische engrotesque kon vertoonen.Spr. behandelt na de pauze de direkte gevolgender revolutie van 1917. Kort na de omwentelingwas alle vorm verdwenen. RuslandZr» 4B tooneel en millioenen speelden erop. De massa speelde op straat cn pas latergestalte in de opvoeringen. Zoo werdin de openlucht de verovering van het Winterpaleisgespeeld, waaraan 4000 mensehen, velesoldaten, tanks en kanonnen deelnamen.Meyerhold ia de man geweest, die terechtde_ Lenin der tooneel-revolutie genoemd.Hij maakte het theater tot een orgaan vanhet klassebewustzijn. Voor hem bestond geenzielekultuur, ja de menschen interesseerdenhem zelfs met. Het ging slechts om de menschc?•Kunst en Letteren.„Het theater in Sovjet-Rusland.”Een voordracht van dr. AlfredHackel.—AMSTERDAM, 19 Maart. grootebelangstelling hield hedenavond in een der gehoorzalenvan de Universiteit dr. AlfredHac k e 1 een inleiding over „Het theater inSovjet Rusland". Deze voordracht-avond wasgeorganiseerd door de Volksuniversiteit en hetGenootschap Nederland-Nieuw Rusland.Dr. Hack'el begint met er op te wijzen,dat het theater door alle eeuwen heen in Ruslandeen zeer groote rol heeft gespeeld. DeRus is zeer ontvankelijk, leergierig en uiterstgevoelig. Daardoor ziet hij het tooneel als werkelijkheid.De schijnwereld verdwijnt.De sociaal-politieke toestand deed, evenalsde bijzondere geaardheid van het volk, zijn invloedop tiet tooneel gelden. De groote gaveom zijn gedachten vorm te geven, bepaaldeverder den aparten bouw van het Russischetooneel.De laatste eeuw.Spr. geeft dan een overzicht van de ontwikkelingvan het Russische theater in de laatsteeeuw.Stanislawski is van een niet te overschattenbeteekenis geweest. Deze grondleggervan het moderne tooneel in en buiten Rusland,die Rein hardt onder zijn leerlingen telde; deze filosoof en baanbreker, bracht hetrealisme op het tooneel. Hij deed net ensemblespelontstaan door van akteurs „zielespelers"te maken, wier scheppingskracht uit het onderbewustzijnvoortsproot.Uit- deze psychologisch-naturalistische schoolzijn de hervormers Tairoff en Wsgtongow opgestaan. Deze, gingen veel verder danhun leermeester. De eerste veroorzaakte in 1916reeds een revolutie, door van het theater geenafbeelding, doch een zinnebeeld te maken. Hettooneel wilde hij zelfstandigheid geven en losmakenvan het litteraire juk en de schilderkunst.Hij greep terug naar de improviseerendekunst van de Comoedia dell' Arte.Den uiterlijken tooneelvorm veranderde hijtotaal. Hij schiep den psycho-vorm, waarin devereischte stemming reeds dadelijk tot standkwam en de akteurs zich geheel vrij bewegenkonden.STANISLAWSKIDe Lenin der tooneelrevolutie.htazuslawski, voor wiens onderbewustzijn hijde rationa] iseenr.g van het bewustzijn in deplaats stelde. Hij materialiseerde de idee vanhet kommunisme, welke door do3vande lichamen werd uitgedrukt.Het is voor Meyerhold een bijkomstigheidwat er gespeeld wordt. Hoofdzaak is hoeer wordt gespeeld. Alles richt zich op aktie.ledere stilstand is uit den booze. Hij wil debeweging op de toehoorders overbrengen enbeschouwt de zaal als een organische aanvullingvan het tooneel.Spr. eindigt zijn met lichtbeelden verduidelijktevoordracht twee voorbeelden _meti vanRnssische vormgeving :'een voor-revolutionnairpebouw en een modern ontwerp voor een eedenkteeken,dat de Sovjet-Republiek in eenbeweegbare konstruktie van staal en glas e svmboliseert..i L^ eo' .staat geheel tegenoverj^.a.. cen, dankwoord aan den spreker wordtde bijeenkomst gesloten.Van herstellerswerkplaats tot moderne fabriek.Buitenland.DE VALSCHE STUKKEN,Bijeenkomst met Hermanste 's Gravenhage.Geen kandidaat voor de frontpartij bij de verkiezingen.—BRUSSEL, 19 Maart (Part.). „Schel--de", het orgaan van de frontpartij, publiceertvanmorgen het protokol van eenkomst 18 Maart j.l.' ta 'sden tuaschen Declerck en Herman Vos, Kaineiyvan de frontpartij en Ward Hermans;Dézo bijeenkomst was bepaald op 15 Maart .teRozendaal, doch kon wegens misverstand nietdoorgaan. Het officieel verslag van deze bijeenkomstluidt als volgt:„Ondergeteekenden, Dederck en HermanVos en Ward Hermans, bijeengekomen op 13Maart 1929 te 's Uravenhage, hebben na een in.het bijzijn van twee getuigen door de beideeerstgenoemden, in opdracht van den partijraadder Vlaamsche nationalisten, afgenomenverhoor van laatstgenoemde, de drie volgendepunten opgesteld als samenvatting van hetonderhoud:Ten eerste: De heer Ward Hermans verklaartonder eede, dat hij voor de hem overhandigdeen in het „Utreehtsch Dagblad" gepubliceerdestukken geen enkel bedrag, hoegering ook, voor zichzelf heeft behouden ;Ten tweede: De heer Ward Hennaus verklaart,eveneens onder eede, dat hij nooit ofnimmer in dienst heeft gestaan van de Duitschespionnage of er verbindingen mee heeft onderhouden.Ten derde: Do beide eerstgenoemden nemenvoorts kennis van het besluit van den heerWard Hermans, dat, voor geval hij, ten eindezijn vrijheid van handelen te behouden, nietnaar \ laanderen terug keert, hij tot vrijwaringvan de offensieve kracht van de Vlaamschenationalisten in den komenden verkiezingsveldtochtiedere kandidatuur voor de wetgevendeverkiezingen zal afwijzen.Onderteekend, na voorlezing, besluiten ondergeteekendendit proces-verbaal openbaar temaken. Den Haag, 13 Maart 1920. Volgen dedrie handteekeningen."Piano-avond Dai Buell.Dit ene hebben de altisten, die voor demikrofoon spelen, ten minste voor op bun kollega's,die in de konserfczaal optreden. Zij kunnenten minste veronderstellen voor duizepdente spelen of te zingen.Ik weet niet of deze Amerikaanse pianistezich enige voorstelling gemaakt heeft van deomgeving, waarin zij hier zou optreden. Deminste verwachtingen moeten echter nog teleurgesteldzijn bij de aanblik van deze lege zaal,waarin een handjevol onverschillige toehoordersverspreid zat. . Het is best mogelik datzij meer stijlgevoel bezit dan zij deze avondtoonde. Men kan het haar bezwaarlik kwaliknemen, dat zij haar programma wat koel-zakelikachter elkaar afspeelde. Zij kan tiet ons,die verschenen waren, van de andere kant nieteuvel duiden, dat we bij haar geroutineerd,maar verstrooid spel, niet wa.mHaarwerdenprogramma was dat van honderdenvoor haar; da bekepde klassieken en romantici,met voor afwisseling een paar kleine stukkenvan gematigde Russen Skriabine enpoussow.:Dat ook do werken der besten dood gespeeldkunnen worden, schijnen deteuitvoerendenwillen inzien.nietReeds staat weer een kleintiental nieuweprogramma aangekondigd.piano-avondenDe rijwielindustrie heeft zich niet in één slag den na&m verworven,dien zij thans heeft en die huur in staat stelt het nationalemilüoenenheir„ vap peddelaars te voorzien van een goed uitgerusten vertrouwenwekkend karretje. Daarvoor .is noodig geweestTeklamé, veel en kostbare réklanie, bestond behoefte aan shows ententoonstellingen, jaar in, jaar uit gehouden.Maar voor alles moest daartoe een produkt worden vervaardigd,waarmee men die rek lam e durfde te maken, een artikel, dat, als dereklame tot koopen had gelokt, geen desillusie kon wekken.En om een dergelijk voortbrensel te verkrijgen was weer noodigeen technisch meesterschap,' waardoor elk onderdeel kon wordenafgewerkt, zóó, dat falen op een kritiek moment uitgesloten zou zijn.Nietaltijd heeft de nationale industrie dit meesterschap getoond.Vergelijken wij de_ onbeholpen, stuntelige werkplaatsen, waarinvoor 20 jaar de rijwielframes werden in elkaar geknutseld met behulpvan een sjofel soldeertafeltje, een lakoventje, een aambeeld en eenmonteerttaodaard, met een modern ingerichte fabriek voorzien vangroote lichte ruimten, tallooze motoren, een perfekt werkendeemailleerinrichting, een roteerend nikkelbad, van zandblaas ensoldeer-dompelinrichting, dan zien wij hoe ingrijpend de veranderingis.Neen, natuurlijk, was een dergelijke revolutie niet het werk vanenkele dagen, noch de teak van enkele personen.Een aantal der besten, der meest deskundigen, zwermden uit naarDuitachland, België en Engeland en bracht het nieuwste mee.Zoo wordt thans een frame, niet meer met een kwast gelakt,zoodat de dekkende laag zich ongelijk van dikte over de buizenverdeelt, maar met lak begoten, waardoor een gelijkmatige emailleeringwordt bereikt.De te vernikkelen deelen worden in een draaiend nikkelbad meteen vaste en stevig houdende laag van het glimmende en roestwerendegoedje bedekt»Maar vooral de soldeering, de handeling, waarop het voor debetrouwbaarheid misschien het meest aankomt, voldoet nu aanveel hoogere eischen. Het gestel wordt niet in één maal en door éénman gemaakt en daarna gesoldeerd, waardoor ongelijke en ongewenschtespanningen ontstaan, die schadelijk moeten zijn. In eengroot aantal dèelqandelingen worden de benoodigde stukken metwiskundige zekerheid aaneengezet en stuk voor stuk gesoldeerd,waarna het geheel goed wordt gericht.Wat vroeger door één man achtereenvolgens werd afgemaakt, isthans het werk geworden van een groot aantal arbeiders, van wieelk zich met zijn gespecialiseerde taak volkomen vertrouwd heeftgemaakt. Zoo is in de grootste fabrieken alleen een tiental werkliedennoodig om het rijwiel te monteeTen, dat den aanstaandenkooper glanzend en glimmend zal toelachen.glanzend en glimmend zal toelachen.De rijwielindustrie is grootindustrie geworden.met gelijksoortig1\ F. S.Amerika en hetHaagsche Hof.Toetreding eerst mogelijk, nadatveertig staten het voorbehoudvan Amerika hebben bekrachtigd.(Van onzen korrespondent.)—GENÈVE, 19 Maart. juristenkonferentievoor de behandeling van verschillendekwesties met betrekking tot het Haagsche InternationaalGerechtshof heeft vandaag haarritting, die 10 dagen heeft geduurd, kunnenslttiten. Nieuws is er de laatste dagen nietmeer gebeurd. _De voornaamste beslissingenzijn reeds de vorige week gevallen. Deze weekhebben de besprekingen voornamelijk hetkarakter gebad van het brengen van redaktiewijzigingen.Op alle punten is ten slotte overeenstemmingverkregen, ook raet dén AmerikaanElihu Root, zoódat er alleszins reden bestaatover het werk tevreden te zijn. Als gevolgvan deze juristen-konferentie mag menthans verwachten 1. dc toetreding van Amerikatot het : Ilaagsche Hof en 2. een uitbreidingvan het aantal rechters in het wereldgerechtshof,tengevolge daarvan een voortdurenddoorloopende zitting van het Hof zooalsbij de gewone nationale rechtbanken en eensnellere behandeling van de aan het Hofonderworpen kwesties.Iets over de voorgeschiedenis.Met betrekking tot Amerika's toetredingtot bet Hof is het misschien niet overbodig opte mérken, dat de Amerikaansche Senaat inJanuari 1928dé. toetreding tot het wereldgerechtshofheeft goedgekeurd mits de anderestaten, die alle lid van den Volkenbond zijn,een aajita.l voorbehouden van Amerika daarbijaanvaardden. Een konferentie werdAugustustoen in1926 te Genève gehouden, ondervoorzitterschap van prof. Van Eijsingf, waaralle voorbehouden op één uitzondering nawerden aangenomen, n.L het recht van Ameriicaom zich er tegen te verzetten, dat deVolkenbondsraad in een bepaalde kwestie hetrfv«'r S an rï t Hafgßche Hof zonOver dit voorbehoudinwinnen.maakten de Volkenbondsstatenvan hun kant weer een voorbehoud, datCoohdge niet werd aangenomen.De z.£ A° te '"stemming. want men had reedsüLiAmerika tot de konferentie uitgenookónferenHe «?e^erlng 7 a ,n om aan de#Keggen, nog eens met elkaar te gaanKonferentie-Eysinga deel tetuurlijknemen had na-de moeilijkheden daarvan zeer verri«+A e^Vre^gde hoorde men te Genève dus,tJhans T an zijn eisch tot onvooraanvaardingvan de8e pt envoorbehouden4011 onderhandelingen bereidwasV^t*n£«L e Pracht £?nhei

houtenwiebijna"Ontdekking der luchtband.Dunlop's groote verdienste.Al lachte men hem aanvankelijkuit om zijn ideeën.f" Da Traag, welke uitvinding* of verbetering de'fiets het meest geholpen heeft aan de enormejverbreiding, die dit voertuig bezit, is wel geirechtigdbij een zoo geperfektionneerde machineals het tegenwoordige produkt. Het is niet—'moeilijk om deze vraag op te lossen alleaan het rijwiel zijn ook van toepassinggebracht in andere machniea en dikwijlsis, wat reeds elders werd toegepast, doodgewoonvoor de fiets pasklaar gemaakt. Kogellagers,men kan er van overtuigd zijn, dat zijook zonder de fiets bestaan zouden, evengoedals transmissiekettingen.Maar ~de" uitvinding, die de fiets van eengebrekkig voertuig maakte tot het zacht-voortglijdende,licht-beweegbare, soepel-veerenderijwiel onzer dagen, dat over de aangepastewegen als het ware 6troomt zonder moeite voorden berijder, dat niet slechts voor forschgebouwdeknapen, die een stootje verdragen kwnnen;maar ook voor ranke, teere meiskes geschiktis, dat is: zal het tegenspreken ï— —de luchtband.De eerste fietsbanden waren eigenlijk gewone—wagenwielen raderen met een ïjzerèhband'er om. Welk een twijfelachtig genot hetwas om op zulk een velicopède over de hobbeligewegen te bonken, kan ieder zich indenken,dié wel eens jongens op een afgedankte fietszonder banden hoorde rijden. Ken heele verbeteringwas het dan ook al, toen deze ijzerenbaoden vervangen werden door den veerendenruober, die door den ingespannen arbeid vanden Amerikaan Goodyear geschikt voor verwerkingwas' gemaakt. Goodyear vond namejijk!in'lB44 het vulkaniseeren van rubber uit, en hijpaste het daardoor verkregen produkt in 1374toe voor het maken van massieve rijwielbanden.'Deze banden geleken sterk op de gumnaibandjes,welke tegenwoordig nog gebruikt worden voorkinderwagens, waarbij zij, door de veel grooteremechanische veering, beter voldoen, dan bij eenrijwiel.In 1883 bereed een jonge zoon van een veeartste Belfast een driewieler, hetgeen in dientijd een normaal type fiets was. Die veaartszoonheette, naar zijn vader J. ■B. Dunl o p.De jongeman vond het fietsen wel aardig, maarBkm ,t'BBfc&riÜi:'4#'V.•• ••;-«• • .•?*••.. 7 L • •__J. B. DUNLOP.bet verschrikkelijke stooten beviel hem maarmatig. Hij vroeg zijn vader of deze er wp,t opwist en Dunlop Sr. kreeg de „i d e e". de doodeenvoudigeidee, die ons den luchtband bracht.Evenals zoovele uitvindingen, was de oplossingheel simpel, maar zij vereißchte net dat «enesprankje genie, dat de onderzoekers vóór hemmisten.De jonge Dunlop had opgemerkt, dat een rubberbuis,zooals bij het blusschen van brand werdbenut, veerend was, wanneer de lucht er nietuit kon ontsnappen. Wanneer ik nu eens zoo'nbuis om mijn fietswielen maakte? peinsde Dunlop.Hij kocht vellen rubbér, plakte die eamentot een buis en legde die buis om de velgen vaqzijn fiets, welke hij van vlak hout had latenmaken. De buis en de velgen omwikkelde hijmet canvasstrooken, zoodat de buis goed vastzat, plakte op het loopvlak met solution weereen band rubber en de oervorm van de luchtbandwas gereed! Het rijden op deze bandenmoet héérlijk geweest zijn... wij gelooven, dathet ons eefater thans niet erg zou meevallen!Zooals met vele uitvindingen het geval is, hadook d? jonge Dunlop met moeilijkheden te kampenbij bet in praktijk brengen van zijn vinding.Hij bestelde rubberbuizen van de maat, die hijnoodig had, maar de levering duurde geruimeotijd, want de leverancier vond het-zoo'n,,idioot"idee. Geld, om de zaak behoorlijk op touw tezetten, kon de jonge Dunlop ook al moeilijkkrijgen.leren hebben, echter lantasics en de uitvindervoDd in Dublin een papierfabrikant, H a rv e yd u Cros, bereid om hem te .steunen. En aandiefis onverzettelijke en onuitputtelijke energieis hét eigenlijk te danken, dat de luchtband deplaats veroverde, die hij verdient. Harvev duCros vormde een maatschappij met een kapitaalvaii 25.000 Pond Sterling, en men begon deluchtbanden te fabriceereu De rijwielfahrikantenwilden er echter eerst niet aan en het publiekvermaakte zióh over de menschen, die nenop brandslangen wilden laten rijden.De zonen van Harvey du Cros verschenen methun rijwielen echter op wedstrijden en het behoeftgeen verwondering te wekken, dst ?jj erde priizén weghaalden. Dat opende de oogen vande fabrikanten en de luchtbanden hadden gewonnenspel! De maatschappij werd verkochtvoor het vijf en twintigvoudige van het aanvangskapitaalen de nieuwe maatschappij begonte werken een kapitaal van vijf rnillioenPond Sterling.Toen was e' ook geld voor verdere proefnemingen.Het duurde niet lang of de geplakteluchtband was vervangen door den soepelendunnen binnenband met den sterken, beschermendenbuitenband er omheen. Waarbij dannog als een van de belangrijkste verbeteringenmoet worden genoemdde uitvinding van denstaaldraad-baud. welke den buitenband' eigenlijkzonder bevestiging, alleen door dén staaldraadvan den buitenband, die door den luchtdrukin den binnenband tegen de gebogen velgwordt aangedrukt, onwrikbaar tegen de velgvastklemt.IIJIFaèr/^da/Ouderwetsche degelijkheidModerne constructieLage prijzen\ R S. STOKVIS & ZONEN/AMSTERDAM ROTTERDAM GRONINGEN r'I I ",. U' -, '■! .'.I, Ij ■■■"'Pi!' U.K..._|'jl IM—liiin I I;i'

,En—vermochtendezenvaninomzóó(NederlandschHoogtepunten in dewielersport.Jaap Eden en Moeskops.Won Jaap, omdat hij altijd harder—fietste dan een ander, BigPete is allereerst taktikus.Zoolang het rijwiel bestaat, bestaan ook de■wielerwedstrijden. De nienseh meet zich nu eenmaalgaarne op elk gebied met zijn mede-Hiensch en het is dus zeer begrijpelijk, dat menook, zoodra het rijwiel in zwang kwam, op deftets trachtte elkander de loef af te steken.Er ontwikkelde zich zeer spoedig, naast betffebruik van het rijwiel als middel van verkeer,een levendige wielersport en reeds enkele jarenna de uitvinding van de fiets, organiseerdemen allerwege wedstrijden, die. zich aanstonds,wegens hun spannend karakter, in een grootebelangstelling mochteu verheugen.Ook in ons land, dat temidden der sportievenaties op allerlei gebied steeds een eervolleplaats heeft ingenomen, viel de wielersport ingoede aarde en van het eerste tijdperk af,waarin de wielersport tot bloei kwam, teldeJvedcrland onder zijn renners tal van menschen,die tot de meest geduchte tegenstanders,zoowel in binnen- als buitenland, gerekendmoeten worden.Namen als Picn Kiderlen en Scheltema Beduinzijn daarvan het bewijs en nog lal van anderenwisten zich in de negentiger jaren in deeerste rijen te scharen.Toch verbleeken hun sterren alle bij liet verschijnenvan die groote, schitterende ster aanhet sportfirmament, die in 1893 zou opgaan.1893! Het jaar van Jaap Eden.T n .Tiinnori /-lof*.*or»In Januari van datjaar had Edea te Arasterdamhet wereldkampioenschapop deschaats gewonnen, waarbijhij de sterkste Noorscnehardrijders versloeg.Met één slag wasJaap, die het type vaneen echten ronden sportjongen_was, geweldigpopulair geworden eniedereen sprak vanJaap Eden.Maar niet alleen opde schaats, ook op defiets, zou Edentoonen' een man van buitenge-~woneJAAP EDEN.kapaciteiten te zijn. Aanvankelijk ginghet praatje, dat hij niet aan wielerwedstrijdenzou deelnemen, maar dit was gauw de werelduit, .toen hij in April reeds aan een wegwedstrijddeelnam en...onmiddellijk opverbluffende wijze won voor den toenmaals bekendenrenner Van der Griendt.—De Bondsfeesten den A. N. W.. 8.,welke aanvankelijk het leidende lichaam op wielersportgebiedwas, doch later het wielrennenafstond aan den Ned. Wielerbond en zich uitsluitend—aan het toerisme wijdde Juli teArnhem gehouden, toonden reeds aan, dat hijde snelste rijder van Holland was. Hij won denationale kampioenschappen over 1 en 5 K.M.,waarbij hij o. m. Scheltema Beduin sloeg.Zijn naam was gemaakt!hierbij bleef het niet. Want waar hij zichin Nederland op de wielerbanen vertoonde,waar hij startte, op de baan zoowel als op denweg, daar won hij. En of de wedstrijden nugingen over 1 of 100 K.M., Jaap liet al zijntegenstanders met verbluffend gemak achter enKees Witteveen noch —Matthieu Cordangwiens opkomst met die van Eden samenvalthem te houden.Jaap Eden verschijnt.Als beroepsrijder.In dezen tijd stak ook het professionalismeden kop op. Drie jaar bleet Jaap Eden als amateurgroots triomfen vieren, tot hij in ISOfi,zooals zoovelen, tot de beroepssport oversing.Nimmer heeft een renner zoo een publiek totextase weten te brengen als Jaap Eden deed.Z:jn komst op de baan werkte elektriseerend,zijn daden brachten de toeschouwers tot explosies_van geestdrift.Wal hij deed was sport in den zuiveren zinvan het woord, ilij liet zich niet in met trucjesof gekonkel, maar reed, zóó hard, dat zelfs desnelste onder zijn tegenstanders eenvoudigstilstond bij hem vergeleken.Kn hij ble.ef bescheiden.Een typisch staaltje van zijn kunnen en zijnmentaliteit.: In 1891 neemt hij deel aan dewereldkampioenschappen op de schaats. IlijMOESKOPSsional, was hij in zijn glansperiode. De Fran-6che lichtstad werd echter ook hem noodlottigen voor er twee jaar verstreken waren, was ervan de grootheid van Jaap Eden weinig overgebleven.Hoe groot echter zijn populariteit geweest is,moge blijken uit het feit, dat thans nog denaam van Jaap Eden aan eiken schooljongenbekend is en met eerbiedige .bewonderingwordt uitgesproken.Voor enkele jaren is Jaap Eden in Haarlemvrijwel vergeten gestorven."Met het verdwijnen van Jaap Eden van hetwielertooneel wordt een perioae van bijzonderenbloei van de Nederlandsche wielersport afgesloten.Piet Moeskops.Sterren van een schittering ajs die van Edenbehooren tot de groote zeldzaamheden en zoomoeten wij ook hier ongeveer twintig jaarwachten voor opnieuw het firmament gedekoreerdwordt met een Eter, wier licht de wereldzou verblinden:Piet Moeskops!Het is thans nojj niet de tijd om. met zekerheideen vergelijking te kunnen trekken tusschenEden en Moeskops. De laatste, vijfvoudigwereldkampioen, is nog niet aan het eindevan zijn Latijn •. ,fDoch ook op de fiets bleef hij ongenaakbaar.Hij klopte al zijn tegenstanders zooals hij wilde,hij liep van hen weg, ioodra hem dit gewenschttoescheen, lapte hen wanneer hij daaïraardigheid in had.Hij won wereldkampioenschap op wereldkampioenschap,spelenderwijs vaak.In 1896, toen hij naar Parijs trok als profes-Geheel compleet, met bel, bagagedrager, seinlicht,pomp, tasch, gereedschap en oliekan.Gepatenteerde kettingkastbevestiging. (Nederlandsch Octrooi 12955).Gepatenteerde -kettingkast-sluiting. Octrooi 14430).PRIJZEN GEHEEL COMPLEET VANAF ff 70.-Verkrijgbaar bij Magneet Agenten door hetgeheele land. Ook op gemakkelijke condities.N.V.MAGNEET RIJWIELEN FABRIEKAMSTERDAM-NEDERLANDSCHE INDUSTRIE-150ARBEIDERSVERKRIJGBAARBIJ ELKENRijwielhandelaarftI NV. RIJWIEL. EN MACHINEFABRIEK If „DE AMSTEL" naardew-BUISUM |I OnberispelijktopkwaliteitEEN GOED RIJWIELIS NIET COMPLEETtenziju^mgemonteerd met het origineeleWeigert alle imitaties!•'( .■ -r ■ ■.'aas =''==tHERBERT TERRY & SONS Ltd.HOLLAND DEPARTMENTOir. A. BRONKHORST.ukLAAN VAN MEERDERVOORT 478-480DEN HAAQ .TEL. 33151.Tel. Adres uTerry".en afwerking 2314-45 I| ; Prijzen van I 70.— af =| Vraagt^gelliu^reerde prijscouNet zooveel auto's als bij ons fietsen.4>- HET BESTE NEDERLANDSCHE RIJWIEL§TEGEN DEN LAAGSTEN PRIJSFABRIKANTOVERAL VERKRIJGBAAR. PRIJSCOURANTEN GRATIS EN FRANCO |A. GAASTRA-HEERENVEENIIWH,.-- Ir 11fl \IJ]YZ*FBi % |Aut uurlijk is hel in Amerika, want daar neemt de auto de plaats in, welke bij onste lande het rijwiel heeft veroverd. Een parkeerplaats te Miami op Florida.EYS,NKRUWÏELENSinds 1886 aan de spits.Fabrieken te Amersfoort.

ONSRIJWIELNUMBERop.metAMSTERDAMHIJ VOEGSEL VAN iHET VOLK* WOENSDAG 20 MAART 1929;Hoe de rijwielindustriein enkele jaren groeide.Buitenlandsch fabrikaat teruggedrongen.j BOSCH Fietslicht is:Ons land levert per jaar300.000 fietsen.Het afbetalingssysteem alsmiddel om het afzetgebied te vergrooten.Dat intussohen niet vo'ledig als zoodanig konworden beschouwd, want veelal' beperkte zichde ondernemer tot bet 10 elkaar zetten van deuit bet buitenland aangevoerde onderdeden.Maar met den stijgenden afzet en den groeiendeninvloed kregen de energieken allengs meermoed en maakten zich in grootere mate onafhankelijkvan.den invoer uit het buitenland.Daaroij kwamen de moeilijkheden voorDuitschland, ten gevolge van de veranderd*geldswaarde, om tégen lagen prijs een degelijkexportartikel te fabriceeren, een geleffenheid,waarvan de Hollandsche industrie onmiddellijkgebruik maakte.De vraag steeg, de konkurrentie verminderde.Niet veel minder dan 2 millioen rijwielen werdentoen reeds in ons land gc- en verbruikt,de maximum-looptijd van zoo'n rijwiel wordtop tien jaar geschat, dus waren 200.000 rijwielenjaar noodig, zonder op eventueele uitreidmgte rekenen, ten einde aan de geregeldeEervraag te voldoen. Welk een persjpektiei vooreen zich ontwikkelende nationale industrie 1Aanvankelijk kampten de kleinsten met deEngelsche- en Duitsche mode, zij maaktenHofiandsehe rijwielen ... Engelsche ofEngelschklinkende merken en het heeft zeergeniimen tijd geduurd aleer de namen op debalhoofdbuis van het rijwiel in overeenstemmingwaren gebracht met den. oorsprong vanhet maaksel.Wi&r komen al die rijwielen vandaan tWie van ons zou zich die vraag niet gesteldhebben, als hij al naar zijn gezondheid, wijsgeerignet hoofd schuddend met iets van „hoe ist gosmensche mogelijk" of gespannen toekijkend,in afwachting van het oogenblik. dat hetmisloopen moet, b middags in één der spitsurenin het hartje van de noofdstad, naar deonafgebroken file van rijwielen stond te kijkendie met beangstigende aaneengeslotenheid voorbijrolde.Inderdaad. Waar komen ze alle vandaan 1En nu bedoelen wij niet in de eer6te plaatsvan welke der talrijke rijwielhandelaren, wanthet is wenig belangrijk te weten bij wie de uitgebreideschare van moedige peddelaars, temidden van grootestadsch-zenuwjagend verkeer,nog schned heeft voor bet op afbetalinggekochte rijwiel. Maar wat ons meer interesseertis, waar halen die handelaren al dat rollendmateriaal, één van styl en bouw in grootelijnen en onnoembaar talrijk, gevarieerd op allerleioriderdeelen en -deeltjes vandaan 1Zouden wij deze vraag een tiental jaren geledenhebben gesteld, om van een meer in netverleden liggend tijdperk maar niet te spreken,'dan zou het antwoord wel heel eenvoudigte «even zijn geweest. \•.j Hoogstens had er dan strijd kunnen ontstaanov«r hefc kwantum rijwielen, dat uit Duitsèfaianden dat, wat uit Engeland werd'ingevoerd. Dochdit verschil van meening zóu al gauw zijn opgelost,want de beslissing zou zonder meer zijngeweest: De groote massa der tweewielers, degoedkoope, mooi ppgedirkte, maar meestal zooz'waarloopende, die welke voor den arbeidendenstand bestemd waren, komen uit Duitschland;de kleinere hoeveelheid, de dure, elegante,sportieve modellen, waarop de gezeten burgerman,de kantoorbediende in zijn vrijen tijd,de namaak-bourgeois zich langs 's heeren stratenvoortbeweegt, is uit Engeland geimporteerd.Het Duitsche fabrikaat.Wie herinnert zich nie de groote Duitscbe•machine met klokkenlager, groot kamwiel,mooie bloemen, althans dütke gouden lijnen, ophet emaille, met het smalle diepgebogen stuurtje,het chocoladekleurig zadel en met de talnjkekenteekenen van voor „de markt" te zijngefabriceerd? Deze rijwielen, de eerste, die bij,de enorm gestegen vraag der werkende klassenaar een goed en goedkoop vervoermiddel, werdeningevoerd, gingen er als „koek" in.Maar niet minder van zelf sprdkend dan demet sprongen omhoog gaande invoer der Duitscbemachine, was de afkeer van ieder, diemaar iets om stand of om uiterlijk vertoon gaf,,om zoo'n rijwiel te berijden. De vraag vani ieder, die trots was op geld, afkomst, noogeboord ..of. niets, ging uit naar een „Engelsch"rijwiel.Alles wat goed was, heette „Engelsch", alleswat ordinair was..„Duitsch van Hollandschwerd in hetgesproken.Dat hierbij vergissingen werden gemaakt,behoeft geen betoog en dat menig sluwezakenman van dezen • nogal onberedeneerdenvoorkeur heeft geprofiteerd, spreekt van zelf,alg we de koopers en de zakenlui kennen.Duitscbe rijwielen met Engelsche merken'vonden grif koopers en moge bij andere trans-het „Made in Germany" (Inëortartikelen luitschland gefabriceerd) wel eens een verkeerdelading hebben gedekt, hier geschieddedikwerf het omgekeerde.->In elk geval, net Engelscbe produkt gold alssuperieur, het Hollandscbe bestond niet, ofwerd als een aardige variteit beschouwd.Bij tienduizenden werden rijwielen ingevoerduit de beide groote industrieele landen en nogin 1920 bleef de invoer uit Duitschland alleenniet ver onder de twee honderd duizend rijwielen-De fabrikage van het bij uitstek nationalegebruiksartikel wat bijna volledig in handenvan andere landen.De kans keert.Totdat... de kans ging keeren.Oude fabrikanten in dit land. als Fongers,Simplex, Ëurgers, hadden altyd wel een vri]behoorlijk aantal rijwielen afgeleverd, maarhel buitenlandsch produkt won het toch nogaltijd.Na den oorlog kwam een aantal nieuwefabrieken snel op, oude weiden verbeterd entechnjsob beter uitgerust voor den konkurrentiestrijden al grooter werd het vértrouwen iniet voortbrengsel van nationalen bodem.Vertrouwen gewonnen.Doch dat was in een tijd, toen feitelijk hetpleit reeds gewonnen was, de produktie gestegenmet het aantal gebruikte rijwielen, datnu met veel minder dan 3 miLlioen zal zijn enhet vertrouwen van den konservatieven Hollandschenverbruiker gewonnen.De rijwielindustrie is thahsOeèn bij uitsteknationale, zooals het rijwiel een typisch nationaarvervoermiddel is en gij berijdt thans enmet een terecht gerust geweten uw Fongers,Simplex, Magneet, Germaan, Gazelle,. 'Bato,zooals gij vroeger uw echte Raleigh, Elswick,Rover, Swift en iloyal Enfield of valsche FlyingArrow, Quick en Flower bereed.Dit wil niet zeggen, dat alle import is stopgezet,maar wel, dat het leeuwendeel uit onseigen land komt. En niet alleen de goedkoopesoorten. De meeste fabrieken maken een heeleserie modellen en in de meest uiteenloopendekwaliteiten, de besten, die met de prachtigsteEngelsche machines kunnen wedijveren in uitvoeringen duurzaamheid, maar ook ue ~gammelste', die het meest afgeraffelde produit vanDuitschenaar de kroon steken.Tegenover een invoer van 30.000 rijwielen enrywielframes stond in 1827 een uitvoer van20.200, zcodat in totaal 18.800 stuks rijwielenmeer werden uitgevoerd, hetgeen op een totaalvan 300.000, die in ons land worden gemaaktvan weinig beteekenis is.Wij bevinden ons intusschen in een mindergunstige situatie dan in de beide voorafga&ndajaren, want in 1925 werden 1800 rijwielenmeer uit- dan ingevoerd en in 1926 bedroeghet. mvoe r-overschot nog slechts 9500rijwielen.Dat de toename van het verbruik in zoo ontzettendsnel tempo is gegaan, is meer te wijtenaan een bedenkelijke faktór. De groote fabrieken,die belang hebben bij massa-verkóp, ingerichtals ze zijn op groote produktie, waarbijde winst afhangt van net opvoeren vanzet totden om-de grens der capaciteit, suggereeijen demassa door hun dure reklame-kampagnes,eendatrijwiel een onmisbaar bezit is.Afbetaling.Het gevolg hiervan is, dat omgezien ruoestworden naar de mogelijkheid om die groote nietkoopkrachtige,althans niet voldoende koopkrachtigemassa aan een rijwiel tenelpen.kunnenDat kon alleen door het afbetalings-systeem.leder kan wel of wordt verondersteld te kennen,een paar gulden per week betalen. De éénsleepte, den ander mede. Konkurrcntie dwongte volgen en zoo nam het funeste Afbetalingssysteemals een sneeuwbal toe, zoothans praktisch wordena 1 e rijwielen op afbetalingverkocht omdat het zoo gemakkelijk is en...omdat daardoor de capaciteit derkonfabriekenworden opgevoerd tot haar hoogste expansie.Nog hooren wij niet van fraude en korruptie,van taJlooze veroordeelingen, zooala bü denstofzuiger. Waarschijnlijk omdat een eenmaalbereden rijwiel niet zoo heel veel waarde meervoor den verkoop heeft en men eerder naareen schikking zoekt, dan dat de verkooper hetgebruikte wiel terug zou willen hebben.Maar hoe zal het gaan, alt bij een slechterekonjunktuur, bij lagere loonen of grootere werkloosheid,wanbetaling toeneemt. Hoe zal hetgaan met de rijwielahndelaren, de fabrikanten,de tallooze belanghebbenden bij dezen tak vangrootindustrie, die op den wankelen bodem van„afbetaling" wordt opgebouwd.Maar laat ons thans andere klanken hooren.Niet zoo somber 1Prijs f11.50Ongeëvenaard helder wit licht.VERKRIJGBAAR BIJ DEN ERKENDEN RIJWIELHANDELN.V. WILLEM VAN RIJN, Keizersgracht 171, AMSTERDAMTelefoon 42621 (3 lijnen),RIJWIELEN MOTOREN-Prijzen vanaf I 07.— 1 oyl. 44 PK. I 700.— /JPjlVerkrijgbaar bU de Offlol&ele SimplexagentenSIMPLEXFABRIEKEN—2215—60| Denkt om Uw 11 band@n!IUhebtmeer aan een mlddelmatis rijwielmet goede banden, dan aan een soedrijwiel met middelmatige banden.Het zijn voornamelijk de banden, die desenoesens van het wielrijden bepalen.U weet het: DUNLOP-banden sarandeerenhet hoosste genot I Neemt daarom■saßgaaw—wag ■. ■ ■ i ifiJgaMaMMßßWwwpi

•levertTELEFOONmijnen_aanNederland veroverd door de fiets.||j|Nederlandsch^^(8 JÜNCKER J.C.R 1}»RIJWIELEN W;p| De fiets waarover piW men niet redetwist.JÜNCKER&C2RJMff'lartl KEIZERSGRACHT 301■ O%#lH Mwmam AMSTERDAM ——■deNederlandsche Junclcer J.CR. Rijwielen*Nederlanders steunt de Nederlandsche industrie.Berijdt op Necferlandschen bodem, Nederlandsche Rijwielen.GEEM MASSAPRODUCT.SCHITTERENDWt Alle modellen, Luxe*( Transportp||wi6'en en Carrierssteeds in ruime sorteering in voorraad bijJ. BOL's Rijwiel- en RadiohandelKEIZERSGRACHT 301 —b/d. WOLVEN STRAAT 37562BETALING IN OVERLEG MET DEN KOOPER 163—7^GERMAANRIJWIELENN.V. RIJWIELINuUSTRIEF.&J.VAN WERVEN, MEPPELfff -^caav.Btuw.«^s3'pMEiïï©'*»■««&. oeuiO®®"DIT MERK WAARBORGT U KWALITEITWij zijn de eenigste fabriek in Holland die deRijwielen „PARKER IS EER EN" volgens eengepatenteerd Amerikaansch procédé.Vraagt inlichtingen bij onze Agenten omtrent ditsys eem, en Uw keuze bij aanschaffing van eenRijwiel is bepaald. 8203—€0NV. NATIONALE RIJWIELFABRIEK „BATO" TIELEn wij hebben het niet eens gemerkt, voor dezeverovering een feit was.Ongekende wijziging in hetverkeer.Men beeldt in Amerika een Hollander af als Volendammer.Als Wielrijder ware beter.Ik herinner me nog, hoe op een klein dorpjein het Oosten van ons land een waaghals zichvertoonde op een hoogen tweewieler. Hoe hijde treedjes opklom naar zijn hooge zitplaatsen toen op zijn massieve banden, terwijl zijnkleine achterwiel een opvallende geneigdheidtoonde tot jolige kapriolen, met een zeer matig(gangetje weghobbeldev Nauwelijks zijn veertig jaren verloopen en vaneen vehikel voor overmatig sportief aangelegdeen over een welgevulde beurs beschikkendestervelingen is het rijwiel het meest gebruiktevervoermiddel geworden. In- datzelfde dorpjerijdt nu de boerenarbeider op de fiets naar zijnwerk, brengt de winkelierster per rijwiel boodschappen rond en gaat een deel der jeusd opden vluggen tweewieler naar de dichtstbii liggendegroote plaats ter hoogere burgerschool.Een geweldige verandering.Wanneer wg vergelijken met veertig jaren geleden,zijn wg ons sterk bewust, dat een geweldigeverandering heeft plaats gegrepen in dewijze, waarop het menschdom zich ove» denEen kynomobieLEr is een tijd geweest, dat op het plattelandhet vervoermiddel dreigde te ontstaan, dat metweg verplaatst, maar is het niet merkwaardig, weidschen naam kynomobiel werddat die evolutie zich heeft genoemd: eenvoltrokken, zonder kombinatie. van driewieler en trekhond. De onberekenbaarheidvan den vierbeenigen motordat wij er eigenlijk voldoende erg in hacMen.Wat het vracht- en personenverkeer per as betreft,heeft de verandering zich minder onop-benevens de lage prijs der automobielen datheeft er vermoedelijk sterk toe bijgedragen,vallend voltrokken. Maar de verovering van ons deze moderne hondenkar geen groote ontwikkelingsmogelijkheidhad. Trouwens de honden-land door het riiwiel was een feit, voordat menzich er voldoende rekenschap van kon geven. kar zelf. waarover de meeningen overigens uiteenloopen,heeft van het rijwiel een grooteWat het rijwiel in ons land beteekent. wordtmen zich het sterkst bewust, wanneer men de konkurrentie ondervonden. De bakker, de melk.grenzen over gaat. Zeker, de Belgen hebben hun boer, de manufakturenventer, de vischboer,veto's, echter meer in den vorm van race- dan verschijnen meer op de fiets dan per hondentraktie.De tweewieler laat zich zonder ver-van toerkarretjes. in Frankrijk en Duitßchlandwordt eveneens gefietst, maar waar vindt men zet gebruiken voor bet vervoeren van dikwijlsdie karavanen van wielrijders als te Amsterdam ongedacht groote en zware vrachten en er zijnin de Leidschestraat, te Rotterdam over de ware virtuosen in het balaneeeren opgestaan,Maasbrug, karavanen, die in de spitsuren's morgens en 's avonds het overige verkeervolmaakt overvleugelen? Als ik niet vreesde Henverkeersdiensten te kort te doen, zou ik haastgezegd hebben terroriseeren : !Kopenhagen.»Maar eerst goed heb ik de beteekenis van?net rijwiefl in ons y.erkeer begrepen in Kopenhagen,~Pen|mar;ien*sflorissantehoofdstad, die~in menig opzicht'Hollaridsche kenmerken vertoont,maar wel het sterkst in de overtuigendewijze," waarop de wielrijders bezit nemen vande straten. Toen ik in die vreemde stad in deochtenduren naar dien ononderbroken voortjakkerendenBtroom van wielrijders niet—te vergeten wielrijdsters! : —oogen uitkeek,werd het mij als een volmaakt nieuwegewaarwording bewust: maar zoo is het inons land ook, in de groote steden, als de RC.holenen de kantoren aanvangen, op het plattelandals de arbeid begint.Eigenaardig dat men zelf midden in eenmerkwaardig verschijnsel kan leven en het nauwelijksopmerken, en het pas scherp ziet, wanneermen elders tegenover een dergelijk verschijnselkomt'te staan!Of de geweldige ontwikkeling van het rijwielals middel van verkeer nu al of niet duidelijkzichtbaar is geweest, doet er ten slotte mindertoe. Het blijft er niet minder merkwaardig om,dat, een oorspronkelijk uitsluitend als luxeartikel;gebezigdvoertuig in enkele tientallenjaren zjch metamorfoseerde tot het meest demokratischevervoermiddel ter wereld! Watligt de tijd nog betrekkelijk kort achter ons.dat in een klasse van opgeschoten schooljongensde bezitter van een rijwiel onmatig benijdwerd en zijn populariteit in rechte verhoudingstond tot de vrijgevigheid waarmee hij kamerrdengelegenheid schonk het te bestijgen. Eenrijwiel als belooning voor met goed gevolgdoorstaan examen, dat een langjarige schoolperiodebekroonde, werd met dezelfde uitbundigevreugde begroet als thans een auto of eenmotorfiets. Doch de schoolgaande jeugd vanthans vindt het dood-vanzelfsnrekend, dat .zij,wanneer de afstand naar school eenige kilometersbedraagt, uitgerust wordt met een tweewieler,zij 't dan misschien een afleggertje vaneen oudere generatie. Fiets, spons en griffeldoosbehooren. tot de onmisbare attributen vanhet moderne schoolkind, tenzij de afschaffingder leien aan de poëzie van de bruine boon inde sponzendoos reeds een einde heeft gemaakt.die met de meest uiteenloopende voorwerpenbestapeld en behangen en met slechts een handtot hun beschikking langs 's heeren wegenscheren.De transportfiets, 't zij twee- of driewieler,neemt in het verkeer, zoowel op het land als dede stad, een groote plaats in, en er wordt meervracht mee vervoerd dan men oppervlakkigzou denken. Of ze ekonomisch kan ik nietbéoordeejen," maar vast staat,-dat dé driewielige-transportfietsenl de" mehsehelijke ' arbeidskracht,-die-re moét voortbewegen,-dikwijl» veelte hooge eischen stellen.Toerisme.De sociale funktie van het rijwiel in engerenzin, als hulpkracht bij allerlei soorten vanarbeid, behoeft geen nadere toelichting. DeNederlandscha arbeider kan zijn fiets niet ontberenen ook voor de tienduizenden, die er inde steden mee naar hun werk rijden, heeft zijeen uitgesproken- ekonomische beteekenis.Doch ook het rijwieltoerisme, dat in ons landzoo uitermate sterk ontwikkeld is, heeft eensociale waarde, omdat het de gelegeneidschept om de schoonheid der natuur tefrootezoeken en de kennis op allerlei gebied uit tebreiden. Het brengt menschen van allerlei soortop voet_ van gelijkheid en kameraadschap metelkaar in aanraking en doet bevolkingen vanuiteenloopende mentaliteit elkaar beter verstaan.Wat het rijwiel in dien zin voor den Hollanderbeteekent, kan men het best zien opvaartsdag en Hemel-den tweeden Pinksterdag, wanneerstad en land bun bevolking tegen elkaaruitwisselen en allen in den avond naar hunhaardsteden weerkeeren met verfriscbten geesten nieuwe indrukken.Er is geen beter middel om ons eigen landmet. zijn merkwaardige kultiiursehatten en zijnonovertroffen natuurschoon te leeren kennendan op de fiets, en het is van groote beteekenisdat duizenden in de vakantie huneigen land 't zij alleen peddelende, 't zij gecombineerdmet kampeergenoegens, gaan ontdekken.Men heeft in 't buitenland, en vooral inAmerika, nogal eens de nare gewoonte om denHollander voor te stellen op klompen en in eenwigden Volendammer broek. Er is feitelijk maaréén goede manier, waarop men den Hollanderkan afbeelden: dat is op de fiets!De fiets beheerscht het stadsbeeld.Op het platteland.In de stad is de fiets niet onontbeerlijk, omdattrams en autobussen klaar staan voor denmodernen mensch, die een half uur loopèn uitekonomische overweging of uit gemakzuchtachterwege laat, maar op het platteland is zijvolstrekt onmisbaar. Voor de arbeiders in deeerste plaats. Zoowel de bouwarbeiders als deambachtslui moeten zich ter-wille van hetzwaar gewonnen stukje dagelijksch brood overzulke groote afstanden verplaatsen, dat hetgemis van een rijwiel praktisch broodeloosheidbeteekent of tot een overmatige physiekeinspanning leidt, welke voor geen mensch isvol te houden.Men denke zich eens in, hoe het b.v. zoumoeten gaan als het bedienend personeel vaneen zich over groote afstanden verplaatsende'dorschmaehine zich te voet naar de plaats vanzijn arbeid zou moeten begeven !Of men stpllezich eens voor, hoe 4de arbeiders in werkverschaffinghet klaar moestpn spelen

—metdoorhijmede•.-samenenhoeveelbeterWedstrijd,genoegens. Eerst werd gestart op s.g. loopfietsen. Daarna op die handige, hooge karretjes. En ten slotte op minder gevaarlijke rijwielen.Het rijwiel, pas na eeuwen volmaakt.Al ging het snel sedertde „loop-fietsen”.Een zoon van Pierre Michauxwas de eerste wielrijder.Het zou onjuist zijn te veronderstellen, dat degedachte om zich voort te bewegen door middelvan een machine, dip door den mensch zelf inbeweging wordt gebracht, bijzonder nieuw is.Men moet zeer ver in de geschiedenis teruggaanom de sporen daarvan terug te vinden enHet mag zelfs onmogelijk geacht worden, denjuisten oorsprong van wat wij thans de fietsnoemen, aan te geven.Het schijnt, dat de Óhineezen reeds tweeeeuwen vóór Christus een wagen gekend hebben,die door de inzittenden zelf werd voortbewogenen voorts blijkt uit 'n dokument in deKoninklijke Bibliotheek te Dreeden, dat in 1447een wagen door de straten van Meurmingen geredenneeft, waarvan de beweegkracht de——wind raderen op de wielen werd overgebracht.Algemeen wordt echter aangenomen, dat deeerste toepassing van deze ideeën wordt■teruggevonden in het voertuig, dat in 1603 dooreen Franschman, dr. Rich a r d te LaRochelle, werd gekonstrueerd en dat verscheidenejaren in de Parijsche straten is te zien geweest.Dit voertuig, dat „de wagen van Ozanam"genoemd wordt, bezat drie wielen enwerd met twee wipplanken voortbewogen.Zooals men echter op nevenstaande afbeeldingziet, werd dit werk door een tweeden manuitgevoerd en kon de eigenaar er zijn gemakvan nemen.In 1703 vervaardigde de Duitscher StephenF a r f_l e r uit Altdorf een soortgelijk voertuig,—dat hij was aan beide beenen verlamdbehulp van een handslinger voortbewoog.In 1774 gaf de „Universal Gazette" eenbeschrijving van, een machine op vier wielen,die in beweging gebracht werd door twee menschenen 5 jaar later kon men in Versailles eenvervoermiddel zien, dat met armen en beenenvoortbewogen werd.De eerste „fiets”.In 1761 echter kwam het eerste voertuig totstand, dat de meeste pvereenlfomst vertoontmét dé Jietsj-zóoals wij' 'kênrién,-.Set; was de Duifcsone baron D ra i s vo nSauerbronn, die een machine vervaardigdemet twee wielen, waarvan het voorste omeen as draaibaar was. De berijder zette zichschrijlings, over een plank, welke de beide wielenverbonden en bewoog door het voortdurendafzetten met de teenen deze ~draisine" voort.Een loopmachine dus.Veel pleizier beleefde de uitvinder echter nietvan zijn geesteskind, want overal waar hij zichermede vertoonde, 'werd hij danig uitgelachen.Nochtans heeft deze „draisine" den stoot gegevennaar een beter en gemakkelijker voortbewegingsmiddeLSpoedig werden er kleine verbeteringenaangebracht en een tijdlang warenUzanam-wagen.deze loopmachines zeer in zwang. Vooral inEngeland, waar men de machine „hobby-horse"noemde, was het rijden daarop een geliefkoosdesport, waarvoor men zelfs parken aanlegde.Aan een ler, een zekeren KirkpatrickMac M i l l a n, komt de eer toe, dit bezwaarte hebben overbrugd en door het toepassen vande z.g. cranks het loopen door een mechanischetrapbeweging te hebben vervangen. Dezecranks waren bevestigd aan het achterwiel enhet voortbewegen geschiedde door hefboomen.Evenwel, tot algemeen gebruik kwam het voertuignog lang niet en nadat de Post .er ondermeer proeven genomen had, zonder_succes, was de idee langen tijd van de baan.Eindelijk,in 1555, kwam eèn Fransche wapensmid,Pi er re M.chaux, die een „drai-sine" ter reparatie gekregen had, óp de * gedachteaan net voorwiel een paar pedalen téverbinden, waarmede hij het voertuig zou kunnenvoortbewegen zonder met de voeten dengrond te raken.Een zijner zoons slaagde er, na tallooz» proefnemingen,in zich op deze machine in evenwichtte houden en haar te; doen vooruitgaan. Dofiets ;was uitgevonden!Alle machines, die hieraan waren voorafgegaan,waren wel is waar uit een oogpunt vaneenvoudige proefnemingen, merkwaardig, maarniet praktisch en het is de. toepassing van hetpedaal, die den weg geëffend heeft naar he|moderne rijwiel. ;.Weldra werden aan het Michaux'sche rijwielverbeteringen aangebracht, welke het rijdenaangenamer en de snelheid, waarmede men zichverplaatsen kon, grooter maakten.De Engelschman S a w a y e r te Dover konistrueerde in 1857 een machine, welke reeds zooveelgeriefelijks bood, dat hij het instrumentkadeau deed aan den toenmaligen Prins vanWales (later koning Edward VII), die er eendruk gebruik van maakte. Deze machine konongeveer 7 a 8 K.M. per uur afleggen.Langzamerhand verbreidde het rijwiel zich enomstreeks 1865 deed het zijn intrede ook inWedstrijdfiets uit de vorige eeuw.De eerste rijwiel-fabrikant.Spoedig werd de machine nagemaakt en het■was de smid W. Stij n i s 'te Hendrik-Ido-Ambacht, die met recht de eerste Nederlandscheriiwielfabrikant genoemd mag worden.Met het veelvuldiger gebruik kwamen ook deveranderingen en zoo zien wij langzamerhandhet achterwiel kleiner en het voorwiel grooterworden, tot wij ten slotte komen aan het rijwiel,dat ouderen onder ons nog wel kennen zullenen dat. zich omstreeks 1870 reeds in een vrijgroote populariteit mocht verheugen.Uit deze dagen dateert ook de stichting vande Nederlandsche rijwielindustrie, welke thanstot zoo grooten bloei gekomen is.In 1809 reeds waren bij de firma H. H. Timmeren Co. op de Schans te Amsterdam rijwielente koop en... te huur en in verschillendeplaatsen werden reeds wedstrijden georganiseerd.-; 4 Het rijwiel had zijn intrede in het volksleven-gedaan!Weg met de Rijwiel-belasting!„Men kan evengoed onze schoenen, zakdoekenen potlooden treffen”.De heffing is hatelijk,- technischslecht en onbillijk.Het rijwiel was eens een luxe, speelgoed vootwie tijd en geld te over hadden. Men was erfier en zuinig op, poetste er heel de week aanen liet het des Zondags bij mooi weer op denweg bewonderen. De goede buitenlieden moes-,ten niets van deze steedsche nieuwigheid hebben,strooiden glasscherven en kopspijkertjes,om de banden te doen springen.Dat is alles lang voorbij. De fiets is een voorwerpvan dagelijksch gebruik geworden, in dflstad en op het land. leder heeft er een en zijwordt voor alles gebruikt. De arbeider rijdt erop naar zijn werk. Moeder de vrouw haalt, haarvoor den dag als zij boodschappeij moet doen.De kinderen trappen er op naajf school. Wijkunnen haar niet meer missen. Zij is een deelvan ons zelf geworden, een verlengstuk van onzebeenen.De buitenlanders maken er grapjes inee. Zijverzekeren in hun kranten, dat onze kleintjeser op geboren worden en dat wij er achtfer beigrafenissen meê rijden.Onmisbaar.Dat is overdreven, als veel wat men van onsvertelt.Maar toch is in alle kringen onzer maatschappijde fiets zoo iets algemeens en gewoon?,dat wij ons het leven zonder haar nauwelijkskunnen denken.Desniettemin heeft de Nederlandsche wetigever het oirbaar gevonden onze fiets te belasten,• eerst met ƒ 3. —per jaar, nu met hetplaatje van ƒ 2.50.Een ~verteringsbelasting" heet zij in do belasting-technieken zij wordt door' ons allen ge-N.V. MAGNEET RijwielenfabriekAMSTERDAM.Nederlandsche industrie, ISO arbeiders.MAGNEET RIJWIELEN «7A„worden geleverd vanaf B M nin geheel complete uitvoering, d. w. z.: met bel, bagage»drager, seinlicht, tasch, pomp, gereedschap en oliekan.

flmbonplein——Hoor3TelefoonTelefoon.De fiets.Fietsen is geen leervak opschool. Daarom... kennenalle kinderen het.De fiets, die vroeger velocipede heette, stamtin regelrechte Lijn af van, de trapnaai-maohineen den koffiemolen. Zij werd aanvankelijk alszeer onfatsoenlijk beschouwd, doch dit bezwaaris in den huidigen tijd door de korte rokkenröodaopgeheven, ' 'Men wil wel eens beweren, dat de fiets is uitgevondenvoor de slagers- en kruideniersiongéns,maar dat is niets dan vuige laster. Hetschijnt zelfs bewezen te zijn, dat de fiets is uitgevondenvoor luie menschen en om den schoenmakereen loer te draaien; Ook schijnt hetwaar te zijn, dat rijwielfabrikanten en -ner6tel-Ifers er een middel in zagen om geld t.e verdienen,en dat daarom tot de uitvinding werdovergegaan.jr In ieder geval staat vast, dat er minder mooiebedoelingen aan ten grondslag lagen.''In zake de schuldvraag heerscht vrij grooteeenstemmigheid. Meer althans dan omtrent deontdekking van Amerika, welke Cólumbus opzijn geweten zou hebben, maar waarvan verluidt,dat de Indianen hem juist een dag warenMr geweest.: Voor de uitvinding van de fiets is een zekeremijnheer Drais von Sauerbrónri verantwoordelijkte stellen. Hii was boen 32 jaar, zoodat menhem deze uitvinding moeilijk als een onbezonnendaad kon aanrekenen. Hij maakte in- 1816een loop-fiets, maar omdat iD die dagen er noggeen Amerikaansche millionnairs waren, diezijn patent kochten, heeft hij er niet veel zijdebij gesponnen.Integendeel.' Dat nebben later anderen gedaan. MijnheerDrais von Sauerbroivn ia doodarm gestorven,wat hij voor zijn fatnóea als uitvinder oók moeilijkanders kon doen. ...Eftj* standbeeld is niet voor.hem opgericht.Wèl voor Laurens Janszoon Koster'.•• •-fEr werd vroeger niet zooveel gefietst alstegenwoordig.\\etenschappelijke onderzoekingenhebben aangetoond, dat dit komt, doordater vroeger:le. Niet zooveel fietsen waren,'2e. Xiet zooveel menschen konden fietsen.Tegenwoordig fietst iedereen, belialve.de menschen,die loopen, trammen of in een automobielrijden. De fietsers, die zoo langzamerhand eenbijzonder ras vormen, zijn halsstarrig de meeningtoegedaan, dat zij onder en boven de wetzijn, welke meening echter door de verkeersagentenbestreden wordt en waarvan de hieruitvoortspruitende geschillen voor den kantonrechterbeslecht worden.Fietsen is erg gemakkelijk, als men het kan.Het leeren is echter nogal moeilijk, vooral voordengeen, die daarbij helpen mag.In dc leerperiodes hebben lantaarnpalen en.,hoornen een groote aantrekkingskracht en wordendikwijls omarmd.Rij het opstappen heeft men de keuze tusschenhet „stepje" en de kans op een dubbelebreuk. Het laatste schijnt het meest begeerenswaardte zijn. Zit men er echter eenmaal op,dan behoeft men slechts te trappen om vooruit'te komen.Over het algemeen worden fietsen gebruiktom snel ergens te kunuen komen. Dat lukt hetVieste wanneer men deD wind achter heeft. Heeftmen een zwaren wind tegen, dan kan men beterafstappen en de fiets aan de hand nemen, hoewelzij daarop kennelijk niet gebouwd is.Fietsen is geen leervak op de scholen. Daaromkennen alle kinderen het. De schoolmeesterskennen het ook.. Het best rijden slagersjongens en kruideniersbedienden.Daarna komen de fiets-akrobaten,die in theaters optreden. Hoe dit mogelijk is,begrijpt niemand, daar de bewuste jongens,meestal niet rijden, doch, met éón been op hettrottoir, handende ovèr iet stuur, naar bijzongebdurtenisaen.staan t.» kijken.. PietMin wordfei ook gebruikt om boodschaptenweg te brengen.'In ons land is de fiets geweldig populair, vandaar.dat de rijwielbelasting is ingevoerd. Dezeis ecnter niet. populair.Men zegt. dAt vijf-zesde van de bevolking vanNederland fietst. Het overige zesde deel zijn dezuigelingen en de grijsaards.Aan de fietsers danken de verkeersagentenhun bestaan. Vroeger warén er fjeen verkeersagenten,ïimar toen werden >de ziekenhuizen tevol. Bovendien hi«ld het te veel tijd op, omalle in den knoop, geraakte fietsen te ontwarren.Men beweert wei eens, dat „fiets" het eerste•woord is, dat een kind zegt. Dat komt zoo Eenmoeder zat met haar kindje voor het raam. Eiging een fiets voorbij. Er gingen vele fietsenTOorbii. Het kind maakte. blaasgeluidjes.je, man, hij „fiets", zeide deverrukte' moeder, dié, zooals alle jonge moeders,een bijzondere mtellligentie bij hun overigensgewone kinderen plegen te ontdekken.„ _ ,Ja,, antwoordde de man, even verrukt en.vertelde het aan ieder, die onder zijn bereik-kwam.-De fiets is zéér .populair 1Gelakte velgen, maar dan eenremnaaf.De evolutie schrijdt voort.H«t evolutie-tijdperk van het rijwiel is.schijnbaar sedert lang voorbij. Oppervlakkigbeschouwd ziet dan ook een model IÖ2O er nietveel anders uit dan het produkt dat in 1905,als nieuwste snufje op een R.A.1.-tentoonstellingte zien was. In werkelijkhei4 echter is ookhier gestadige verbetering waar te nemen.ilnde laatste jaren is het de elektrische verlichting,die meer en meer'ingang heeft gevonnadatgoede dynamo's, dié door het vöorwiwworden aangedreven, in toepassing kwamen.De meeat ingrijpende verandering echtervindt haar oorzaak in het feit, dat het rijwielmeer en"-meer vjw luxe- of ruiver sportartikeltot dagelijksch gebruiksvoorwerp is geworden,hetgeen een andere en meer doelmatige Oplossingvan het remvraagstuk in de hand werkte,n.l. de toepassing der rijwielremnaaf.Heel vroeger, toen de luchtband nog onbekendwas werden voornamelijk handremmengebezigd. Massieve of halfmassieve banden kondendaar ook best tegen, maar toen de luchtbandkwam. vond men hut voor- het behouddaarvan verkieselijker remmen te vervaardigen,,die niet op den band maar op de velgen werkten.Daarvoor konden gelakte velgen niet gebezigdworden, daar anders de remblokken hetlak dadelijk zouden hebben beschadigd. Erwerden duk nikkelen velgen hiervoor genomen,of velgen, die ten minste een breede streep nikkelhadden daar, waar bet velgblok op de velgwerkte. Dit systeem voldeed ook vrij goed, zoolanghet rijwiel na iederen tocht een goedeschoonmaak onderging.Door vuil, dat op de velgen en remblokkengaat zitten, wordt n.l. anders ook het bestenikkel na verloop van eenigen tijd doorgeschuurd,met het gevolg, dat roest intreedt. Metis nu eenmaal onmogelijk steeds dadelijk denoodige schoonmaak ter hand te nemen. VandaarEet stijgend gebruik der remnaaf.Zij ondervangt op gelukkige wijze de aangehaaldebezwaren. Tegelijk wielnaaf en vrijwiel,kan zij,, door een lichte terugtreedbeweging, a!arem gebruikt worden. Men schept de mogelijkheidterug te keeren tot de gelalcte velg of aanhet rijwiel, de velgen inbegrepen, een praktischekleur te geven, waarop de sporen vanveelvoudig gebruik in weer en wind minderduidelijk zijn waar te nemen.Deze uitvinding verzekert den berijder dusvan een vervoermiddel, dat ook bij veelvoudiggebruik in weer en wind minder aan zorgen onderhoud van hem vergt. Geen wonder, dattegenwoordig haast geen rijwiel meer zonderdit remsysteem wordt afgeleverd.Advertentiën.'BtiißaiiiiiiiaiaaiißßiiiiiißiiiiiiiiiiMiiiiiiiißiaiiiiiiiiiiiiHiiiEiiEN? ï 'ïiy.wi6^l i