Publicatie boekje - Innovatief in Werk

Bouwen op eigen kunnenHet verhaal achter het jongerenproject vanStichting Dir en Vereniging SOMVAO

Bouwen op eigen kunnenHet verhaal achter het jongerenproject vanStichting Dir en Vereniging SOMVAODit boekje is tot stand gekomen in opdracht van Stichting Dir en Vereniging SOMVAOmet financiële ondersteuning van de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSVP).Het is geschreven door Marga Verheije van Warner Strategy and Fundraising.Mei 2008vormgegeving: Beelders, bureau voor grafische communicatiedrukwerk: Drukkerij Liebeek, Barendrechtpapier: Oxford (FSC gecertificeerd)

InhoudVoorwoord 4Inleiding 61. Hoe het tot stand kwam 8De aanleiding 8Van idee tot project 9Interview Legesse Tujo 122. De uitgangspunten 14Projectbeschrijving 20Interview Abdikarim Mohamud 243. In de praktijk 26Van start 26De activiteiten 30Interview Mohamed Khalifmusse 34De eigen ruimte 40Overdracht van de kennis en ervaring naar anderen 40Interview Mustafé Ibrahim 424. Het resultaat 44Interview Emebet Getu 505. Hoe verder? 52Interview Berhan Mahari 54

Bouwen op eigen kunnen | VoorwoordVoorwoordHet is vier jaar geleden sinds we voor het eerst bij elkaarkwamen om te praten over “onze” jongeren. Met “onze”jongeren bedoelen we de jongeren met een Somalische enEthiopische achtergrond die we ontmoeten door ons werkvoor Stichting Dir en Vereniging SOMVAO. We merkten dat dejongeren voor veel keuzes staan m.b.t. hun toekomst en dat zebehoeften hebben aan ondersteuning daarbij. Graag wildenwe vanuit onze organisaties daarin voorzien. Onze gesprekkengingen erover hoe we die steun konden bieden op een manierdie de jongeren zou aanspreken.Nu kijken we terug op het project “Bouwen op eigen kunnen”.Door middel van dit project hebben ongeveer 120 jongerenbeter zicht gekregen op hun eigen kansen en mogelijkhedenen hebben ze concrete stappen genomen om hun toekomstvorm te geven. Wij zijn trots op wat de jongeren bereikt hebben.Daarvoor spreken we onze hartelijke dank uit aan iedereen diebij dit project betrokken is.Allereerst willen we de subsidiegevers bedanken die het projectfinancieel gesteund hebben en daarmee hun vertrouwenuitgesproken hebben in ons werk en onze jongeren. Dankaan: Stichting Instituut Gak, Europees Vluchtelingen Fonds,Gemeente Amsterdam, Skan Fonds, Stichting Doen, AMJV Fonds,Stichting Kinderpostzegels, Cordaid, Oranjefonds, Ministerie vanJustitie, Steunfonds Amsterdam en de Nederlandse Stichtingvoor Psychotechniek.Verder willen we de coaches bedanken die de jongeren begeleiden.Zij zijn degenen die zich met volle overgave inzetten alsvertrouwenspersoon, inspirator en bemiddelaar. Dank aan:Musse Hersi, Mohamud Abdelkarim, Ubah Halane, Leta Misigna.Ook willen we de organisaties en personen bedanken op wiensdeskundigheid en ervaring we een beroep konden doen voor ditproject. Met name gaat onze dank uit naar VluchtelingenwerkAmsterdam, DWI, Meldpunt Discriminatie, GGD, Jeugdzorg,Jellinek, Stichting Pharos en het Wereldpand.Ook de ouders van de jongeren willen we hier graag noemen.Zij waren bereid om hun kinderen deel te laten nemen aanhet project en stelden zich open om zelf meer te leren overopvoeden in Nederland.Maar vooral willen we de jongeren bedanken die actief en opeen positieve manier deelgenomen hebben aan de activiteiten.Zij waren steeds bereid om elkaar te steunen en van elkaar teleren en om activiteiten te organiseren. Zij hebben het projectgemaakt tot wat het is: de mogelijkheid om in vertrouwdeomgeving inzicht te krijgen in eigen kunnen en daaraan vorm tegeven door open te staan voor anderen en de buitenwereld.Wij hebben Marga Verheije van Warner Strategy and Fundraisinggevraagd om een boekje te schrijven over ons project.Het resultaat heeft u nu in handen. Hiermee willen we graag dekennis en de ervaring die we opgedaan hebben met het projectoverdragen aan anderen. Ons streven is om het jongerenprojectook in de komende jaren voort te zetten. Wij nodigen u uit omdaar aan deel te nemen.Legesse Tujo, algemeen coördinator Stichting Dir en jongerencoachAli Waare, directeur Vereniging SOMVAOSanne Nagelhout, projectcoördinator “Bouwen op eigen kunnen”

Bouwen op eigen kunnen | InleidingInleiding“Ik heb geleerd om afspraken na te komen”, “ik heb geleerdom de ander te respecteren ook al verschillen we van mening”,“ik ben geholpen bij mijn studiekeuze”, “ik heb geleerd hoe ikbeter kan omgaan met mijn ouders, er zijn thuis nu minderproblemen”. Dit zijn een paar reacties van de jongeren diedeelnemen aan Bouwen op eigen kunnen.Bouwen op eigen kunnen is het jongerenproject van StichtingDir en Vereniging SOMVAO voor Ethiopische en Somalischejongeren uit Amsterdam en omgeving. Met behulp van eencoach en door deelname aan groepsactiviteiten krijgen dejongeren meer zicht op hun mogelijkheden en kansen. En zeworden geholpen bij hun zoektocht naar hun eigen identiteit,hun doel in het leven en hun plek in de samenleving.Het project is in mei 2005 van start gegaan. Nu, drie jaar lateris het tijd om de balans op te maken. In dit boekje wordt zowelterug- als vooruitgekeken. Wat zijn de resultaten van het project,wat ging goed en waar is bijstelling nodig? Op welke manierkan het project gecontinueerd worden en hoe kunnen anderenvan dit project leren?In dit boekje volgen we het project vanaf het begin.In hoofdstuk 1 is beschreven hoe het project tot stand gekomenis. Hoofdstuk 2 gaat in op de uitgangspunten van het project.Hier kunt u lezen wat Bouwen op eigen kunnen speciaal maakten wat de verschillen zijn met andere coachingsprojecten voorjongeren. Hoofdstuk 3 gaat over de uitvoering van het project.In dit hoofdstuk worden de activiteiten uitgebreid beschreven.Hoofdstuk 4 legt de resultaten vast. Omdat het veelal ontbreektaan kwantitatieve gegevens is gebruik gemaakt van eigenwaarnemingen en is beschreven wat de deelnemers te meldenhebben over het project. Het boekje sluit af met het hoofdstuk“Hoe verder?” Daarbij wordt gewezen op aspecten die in hetvervolg extra aandacht verdienen.In elk hoofdstuk vindt u kaders met specifieke aanbevelingenen tips. Verspreid door het boekje staan voorbeelden vanresultaten en korte interviews met jongeren en coaches. Leestu die vooral. Zij hebben het project gemaakt tot wat het is: Eenjongerenproject, opgezet door een tweetal zelforganisaties, omtrots op te zijn!De informatie voor dit boekje is verzameld door middel vangesprekken met jongeren en coaches. Daarnaast is gebruikgemaakt van evaluaties, enquêtes en de verslagen die StichtingDir en SOMVAO gedurende het project maakten.De methode, de activiteiten en de resultaten van het project zijnvastgelegd met als doel om als handleiding en inspiratiebronvoor anderen te dienen. Dit is ook één van de doelstellingen vanhet project: zorgen dat anderen van Bouwen op eigen kunnenkunnen profiteren bij het opzetten van soortgelijke projecten.

Bouwen op eigen kunnen | Hoe het tot stand kwamBouwen op eigen kunnen1. Hoe het tot stand kwam1) Wanneer in dit boekjesprake is van Ethiopischeen Somalische jongerenworden jongeren bedoelddie een vluchtelingenachtergrondhebben verbondenaan deze landen. Een deelvan de jongeren heeft deNederlandse nationaliteit.De aanleiding“Onze jongeren zijn kwetsbaar. Ze leven tussen twee culturen.We zagen regelmatig dat het met Ethiopische jongeren nietgoed ging. Sommigen kwamen zelfs in het criminele circuitterecht. In 2004 zat ik in het bestuur van Stichting Dir. We wildengraag iets voor onze jongeren doen”, vertelt Legesse Tujo dievanaf het begin als jongerencoach bij het project betrokken is.Ook bij SOMVAO werd gesignaleerd dat Somalische jongerenvaak niet goed in staat zijn om zich te redden in de complexeNederlandse samenleving. Ze zijn niet goed voorbereid op dekeuzes die ze moeten maken. De organisaties raakten hierovermet elkaar in gesprek en langzamerhand ontwikkelde zich deplannen en de opzet voor Bouwen op eigen kunnen.In de projectomschrijving formuleren de organisatieshet als volgt: “Steeds vaker zijn er signalen vanuit onzeeigen gemeenschap maar ook in de media en vanjongereninstellingen dat Ethiopische en Somalische jongeren 1zich niet thuis voelen in Nederland en soms zelfs op hetverkeerde pad raken. Deze problemen hebben dieper liggendeoorzaken die verbonden zijn aan het vluchtelingenschapen ontheemding. Er overheerst een gevoel van uitsluitingvan de Nederlandse samenleving maar ook van desamenleving van het land van herkomst. Identiteitscrisis enaanpassingsproblemen kunnen zich uiteindelijk vertalen inachterstand op school en bij deelname aan betaalde arbeid”.Ali Waare, directeur van SOMVAO geeft aan dat in de Somalischeen Nederlandse samenleving anders omgaan wordt met deopvoeding van kinderen. “De Nederlandse samenleving isindividualistisch. Iedereen wordt geacht voor zichzelf te kunnenzorgen. Binnen de Somalische gemeenschap is het collectivismede bindende factor. Het is bijvoorbeeld de gewoonte datde gehele gemeenschap deelneemt aan de opvoeding vanjongeren. Wanneer Somaliërs naar Nederland komen is datvanzelfsprekende netwerk niet meer aanwezig. Ouders staaner alleen voor als het gaat om de opvoeding van hun kinderen.Dat is extra moeilijk omdat ze zelf grote problemen hebbenom zich aan te passen aan hun nieuwe omgeving. Daarnaastzijn er ook veel jongeren die alleen naar Nederland komen ofopgroeien in eenoudergezinnen. Als zelforganisatie voelen weons verantwoordelijk. We willen dat het goed gaat met onzejongeren”.Van idee tot projectDe afgelopen jaren zijn in Nederland veel projecten ontwikkeldom jongeren te begeleiden. Projecten in alle soorten en maten.Het jongerenproject van Dir en SOMVAO onderscheidt zich vanandere projecten omdat het geheel ontwikkeld en uitgevoerdwordt door zelforganisaties. Het project is daardoor een echtexperiment. Dir en SOMVAO besloten daarom ook om hunkrachten te bundelen. Legesse Tujo vertelt: “We hadden in hetverleden al succesvol samengewerkt. We hadden ondervondendat we van elkaar kunnen leren en elkaar aanvullen. Wehebben vertrouwen in elkaar en weten ook dat we in staat zijnom gezamenlijk een complex project tot een goed einde tebrengen. We hadden dit ook al aangetoond naar verschillendesubsidiegevers”.

10 Bouwen op eigen kunnen | Hoe het tot stand kwamAl tijdens de eerste planvorming realiseerden Dir en SOMVAOzich dat een project van een aantal maanden niet veel zin zouhebben. Ali Waare formuleert de reden hiervoor als volgt:“Dan zouden we alleen maar verwachtingen bij de jongerenkunnen wekken maar die niet kunnen realiseren. Daarnaastwilden we ook ervaring op doen met het project en ruimtecreëren voor bijstelling en aanpassing”.De organisaties hebben veel tijd besteed aan het maken van deprojectbeschrijving. Zorgvuldig is onderzocht wat men met hetproject wilde bereiken (doelstellingen), voor wie het bestemdis (doelgroep) en is nagedacht over de aanpak (methode enactiviteiten) en de deskundigheid die nodig is om het projectuit te voeren. Vervolgens is een planning gemaakt, zijn deverwachte resultaten geformuleerd (streefcijfers t.a.v. het aantaldeelnemers en succesvolle begeleiding) en is een gedetailleerdebegroting opgesteld. Tijdens dit proces is ook gekeken naarandere jongerenprojecten en Ethiopische en Somalischejongeren zijn een aantal malen geraadpleegd. Hen werdgevraagd aan welke ondersteuning en activiteiten ze behoeftehebben. In het najaar van 2004 was het document waarin hetdriejarige project beschreven wordt, inclusief begroting endekkingsplan, klaar. Daarmee kon de fondsenwerving van startgaan. Dir en SOMVAO zien hierop terug als een spannendeen intensieve periode die uiteindelijk goede resultatenopleverde. De fondsenwerving verliep succesvol. Verschillendesubsidiegevers toonden zich bereid om het project financieelte ondersteunen. In het voorjaar van 2005 kon het projectdaadwerkelijk van start gaan.aandachtspuntentotstandkoming· Voldoende tijd: Neem ruim voldoende de tijd om plannen teontwikkelen. Bij dit project lag tussen het eerste idee en dedaadwerkelijke start ongeveer een jaar. In die tijd heeft eenaantal mensen een groot aantal uren aan de totstandkomingvan het project besteed. Dit vraagt dus een grote investeringen een lange adem.· Voldoende capaciteit: Zorg dat er bij de uitvoerendeorganisaties voldoende deskundigheid en ervaring isom het project te ontwikkelen en op te schrijven en daarnade fondsenwerving te realiseren.· Sterk partnerschap: Bij projecten die door meerdereorganisaties uitgevoerd worden is het belangrijk omal van te voren afspraken te maken over verdeling vanverantwoordelijk-heden en taken. Onderzoek daarbij ookof de verwachtingen t.a.v. het project en de verdeling vansubsidie overeenstemmen. Hiermee voorkom je mogelijkeconflicten.· Leer van anderen en raadpleeg degenen waarvoor het projectbestemd is.

12 Bouwen op eigen kunnen | InterviewLegesse Tujo: coach Stichting Dir“Bouwen op eigen kunnen biedt een vertrouwde omgevingwaarin de jongere zich kan ontwikkelen maar staat ook openvoor de buitenwereld”Legesse is in 1982 uit Ethiopië naarNederland gevlucht. Vrienden die aleerder naar Nederland gegaan warenhielpen hem bij het aanvragen van eenbeurs bij de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. In 1984 is Legessebegonnen met een studie psychologie.Hij deelde de collegebanken metNederlandse jongeren die net van hetVWO kwamen. Legesse was ouder enhad al veel meegemaakt omdat hijpolitiek actief was geweest in Ethiopië.In 1990 is hij afgestudeerd. Nadat hijvrijwilligers-werk is gaan doen bijVluchtelingenwerk Amsterdam vondhij al snel betaald werk o.a. bij hetdetentiecentrum Jongerenopvang inAsterdam en bij de Stichting Parlan inAlkmaar die AMA’s begeleid. Vrij snelna zijn aankomst in Nederland isLegesse zich actief in gaan zettenvoor de Ethiopische gemeenschap.Legesse was één van de oprichters vanStichting Dir in 2000. Toen duidelijkwerd dat Bouwen op eigen kunnenvan start kon gaan is Legesse gevraagdom jongerencoach te worden omdathij veel ervaring heeft met het werkenmet jongeren. Legesse doet het werkmet veel plezier. Hij is trots op hetdoorzettingsvermogen van de jongerenen ziet dat een aantal van hen echt eensleutelrol is gaan vervullen. Ze voelenzich verantwoordelijk voor het projecten zetten zich in voor andere jongeren.Legesse ziet dat het in het algemeengoed gaat met de jongeren die deelnemen aan het project. Ethiopischejongeren volgen steeds vaker eenHAVO of VWO opleiding en stromendan door naar universiteit of HBO.Ze voelen zich thuis in Nederland.De droom van Legesse is dat er in detoekomst jongeren uit andere culturendeel kunnen nemen aan het project,bijvoorbeeld uit Eritrea, Sudan, Burundien Rwanda. Door het project kunnen dejongeren elkaar leren kennen en kunnenverschillen overbrugd worden.

14 Bouwen op eigen kunnen | De uitgangspuntenBouwen op eigen kunnen2. De uitgangspunten“We hadden elkaar dus gevonden. Dir en SOMVAO wildensamen een jongerenproject uit gaan voeren. We zijn eerst onzeuitgangspunten op een rijtje gaan zetten en hebben keuzesgemaakt ten aanzien van bijvoorbeeld de doelgroep”, herinnertLegesse Tujo zich.· Uitgangspunt 1 Elke jongeren heeft talentMet de keuze voor de naam Bouwen op eigen kunnen benadrukkenDir en SOMVAO het potentieel van de jongeren. De jongerenworden niet als probleem gezien. Elke jongere heeft talenten.Via het project leren de jongeren die talenten te ontdekken ente benutten.· Uitgangspunt 2 Het project is een combinatie van individuelebegeleiding en groepsactiviteitenDir en SOMVAO besloten dat het project een combinatie zouzijn van individuele begeleiding (coaching) en deelname aangroepsactiviteiten. Uitgangspunt is dat iedere jongere gekoppeldwordt aan een coach die op kan treden als vertrouwenspersoonen ondersteuning kan bieden bij individuele vragen.De persoonlijke ontwikkeling van de jongere staat hierbijcentraal. Daarnaast merkten de organisaties dat de jongerenbehoefte hebben om om te gaan met leeftijdgenoten en omsamen leuke dingen te doen. Door de groepsactiviteiten hebbende jongeren het gevoel dat ze deel uitmaken van een gemeenschapen dat ze ergens bij horen. Door deze activiteiten lerenze ook de Nederlandse samenleving beter kennen. Ze komenop nieuwe plekken, krijgen nieuwe ervaringen en leren mensenkennen die ze anders niet zouden ontmoeten.Verder kunnen de jongeren ook veel van elkaar leren. Jongerendienen als voorbeeld voor elkaar.· Uitgangpunt 3 We werken preventiefDe organisaties bepaalden dat het een preventief project moestzijn. Gericht op jongeren die net een extra steuntje in de rugnodig hebben bij het duidelijk krijgen en het bereiken van hundoelen met betrekking tot school, werk en toekomst. Jongerendie het slechte pad op zijn gegaan komen niet in aanmerking.De reden hiervoor is dat Dir en SOMVAO niet de capaciteitenhebben om deze jongeren te begeleiden. Ook zouden dezejongeren een negatief effect kunnen hebben op de anderedeelnemers.· Uitgangspunt 4 Brug tussen het land van herkomst enNederlandHet project heeft als doel om de brug te slaan tussen de cultuurvan het land van herkomst en de Nederlandse samenleving.Daarom zijn de coaches afkomstig uit de eigen gemeenschap enworden de ouders nadrukkelijk bij het project betrokken.De coaches uit de eigen gemeenschap kennen de achtergronden de cultuur van de jongeren. Ze hebben de problemenwaarmee de jongeren worstelen vaak zelf aan den lijve ondervonden.Een deel van de problemen komt voort uit onbegriptussen ouders en jongeren. De coaches kunnen optreden alsbemiddelaar doordat ze zowel de taal van de ouders als van dejongeren spreken.De coach neemt daarnaast ook actief deel aan de Nederlandsesamenleving en kan de jongere ook daarin begeleiden en deweg wijzen. De toekomst van de jongere ligt in Nederland. Doorhet project leert de jongere meer aspecten van de Nederlandsesamenleving kennen.

16 Bouwen op eigen kunnen | De uitgangspunten· Uitgangspunt 5 De jongeren participeren actiefBouwen op eigen kunnen is een project ván de jongeren.De jongeren hebben inspraak bij de keuze van de activiteitenen zijn betrokken bij de organisatie hiervan. Ze kunnen zelfinitiatieven nemen. Als ze dat niet doen, heeft het project henveel minder te bieden. Jongeren die al enige tijd bij het projectbetrokken zijn helpen en ondersteunen de nieuwe deelnemers.Eén van de jongens zegt: “we praten veel met elkaar en houdenelkaar in de gaten. Als ik merk dat het met een andere jongenniet goed gaat, vraag ik wat er aan de hand is en probeer ik hemte helpen”.· Uitgangspunt 6 Jongeren afkomstig uit verschillende landenkomen met elkaar in contactEthiopië en Somalië zijn in conflict met elkaar. Door het projectleren Ethiopische en Somalische jongeren in Nederland elkaarkennen en zien ze elkaar niet als vijanden. Dir en SOMVAO willenhiermee ook het belang en de mogelijkheden van samenwerkingtussen verschillende zelforganisaties aantonen. In hetproject is daarom ook aandacht voor overdracht van kennis naarandere migrantenorganisaties en Nederlandse instellingen. Aaneen aantal activiteiten is ook deelgenomen door Nederlandsejongeren.uitgangspuntenvan het project· combinatie van individuele begeleiding engroepsactiviteiten· preventie, een extra steuntje in de rug· bouwen op eigen kunnen: centraal staan demogelijkheden van de jongeren· begeleiding vanuit de eigen gemeenschap met eenopen blik naar de buitenwereld· deskundige en betrokken coaches vanuit de eigengemeenschap· het project sluit aan bij de wensen en behoeften vande jongeren, de activiteiten zijn zowel leerzaam als leuk· de jongeren dragen zelf verantwoordelijkheid voor hetproject· jongeren die al langer aan het project deelnemen geven ophun beurt weer ondersteuning aan nieuwe deelnemers· het project richt zich ook op ouders en leraren· jongeren vanuit verschillende culturen worden met elkaarin contact gebracht· overdracht van opgedane kennis en ervaring naaranderen is één van de doelstellingen

18 Bouwen op eigen kunnen | Stichting DIR en SOMVAOStichting DirStichting Dir is een zelforganisatie van Ethiopiërs in Amsterdam. Dir is in november2000 opgericht door een groep Ethiopiërs die de positie van landgenoten inNederland wilde verbeteren. In het Amhaars, de nationale taal van Ethiopië,betekent Dir een dunne draad. Dit verwijst naar het Ethiopische gezegde dat veledunne draden samen een leeuw kunnen vastbinden. Dit is precies wat de stichtingvoor ogen heeft; de krachten bundelen om de positie van Ethiopiërs in Nederlandte verbeteren. Specifieke aandacht gaat uit naar vrouwen en jongeren. Dir is er ingeslaagd om een aantal sociale ondernemingen op te richten. Een goed voorbeeldis de koffiewinkel Buna Bet in de van Woustraat in Amsterdam. Dir is ook actief ophet gebied van ontwikkelingssamenwerking en voert veel projecten in Ethiopië uit.SOMVAODe Somalische Vereniging Amsterdam en Omgeving (SOMVAO) is eenzelforganisatie ten behoeve van de Somalische gemeenschap in Amsterdam enomgeving. SOMVAO is in 1993 opgericht, toen de vluchtelingenstroom uit Somaliëop zijn hoogtepunt was. De vereniging is vooral gericht op het verlenen van hulpen diensten op juridisch, maatschappelijk, sociaal en cultureel gebied. SOMVAObeschikt in Amsterdam Noord over een goede kantoorlocatie, voorzien van eengrote ruimte voor sociale en culturele activiteiten en twee leslokalen. Wekelijkskomen hier enkele honderden Somaliërs om elkaar te ontmoeten, samen te bidden,deel te nemen aan taalles, computerles of voorlichtingsbijeenkomsten.De samenwerking tussen Dir en SOMVAOSinds 2003 werken Stichting Dir en SOMVAO intensief samen. Dit ondanks hetverschil in taal en religie en de geschiedenis van vijandelijkheden tussen Ethiopiëen Somalië. In Nederland blijken vluchtelingen uit de beide landen vooral veelgemeen te hebben. Het gaat om relatief kleine groepen en daarom minderzichtbaar dan bijvoorbeeld Turken of Marokkanen. Een goed voorbeeld vansamenwerking is het project Tesfa Himilo. (Tesfa betekent hoop in het Amhaarsen Himilo betekent toekomst in het Somalisch). Dit project is gericht op socialeactivering en werkgelegenheid voor Ethiopiërs en Somaliërs.

20 Bouwen op eigen kunnen | De projectbeschrijvingde projectbeschrijvingDoelstellingHet doel van Bouwen op eigen kunnen is om per jaar veertigjongeren uit de Somalische en Ethiopische gemeenschapte begeleiden bij het ontwikkelen en de uitvoering van eentoekomstplan. In drie jaar tijden zullen ongeveer 120 jongerenbetrokken raken. Ze worden geholpen bij de zoektocht naar hundoel in hun leven en hun plek in de samenleving. De jongerenleren om zelfstandig te worden en hun verantwoordelijkheid tenemen.De activiteitenHet project bestaat uit vijf verschillende onderdelen:· Coaching: het individuele contact tussen jongere en coach:elke jongere wordt gekoppeld aan een coach. De jongeregeeft aan waar hij hulp nodig heeft. Dit kan liggen op hetgebied van school, beroepskeuze, werk, relaties met anderen.· Groepsactiviteiten: de jongeren kunnen deelnemen aancursussen, themabijeenkomsten, huiswerkbegeleiding enculturele, ontspannende en sportactiviteiten.· Informele ontmoeting tussen de jongeren in een eigenruimte: de jongeren kunnen bij elkaar komen om te praten,om zich te ontspannen en om ideeën uit te wisselen en omelkaar te helpen bij bijvoorbeeld huiswerk. De ruimte kan ookgebruikt worden voor bijeenkomsten en voor feestjes· Overdracht van kennis en ervaring naar anderen: regelmatigworden er bijeenkomsten georganiseerd voor ouders, anderezelforganisaties, hulpverlenende instellingen over het projecten thema’s die gaan over integratie van jongeren met eenvluchtelingenachtergrond in Nederland.· De ontwikkeling van een overdraagbaar model: de ervaringdie opgedaan wordt met het project wordt vastgelegd engedeeld met anderen door het maken van een boekje entijdens een presentatie.De jongerenHet project richt zich specifiek op Ethiopische en Somalischejongeren, zowel jongens als meisjes, tussen 14 en 25 jaar die inAmsterdam en omgeving wonen. De deelname is vrijwillig. Dejongere geeft zelf aan welke ondersteuning hij of zij verwachten waarbij hulp nodig is. Dit kan gaan om school, studiekeuze,problemen thuis, zoeken naar stage of werk. Er wordt gestreefdnaar een diverse groep die bestaat uit jongeren die langerof korter in Nederland wonen. Ook AMA’s (vluchtelingen dieminderjarig zijn en zonder ouders of toegewezen voogd naarNederland vluchten en asiel aanvragen) zijn welkom.De jongste groep deelnemers zal vooral geholpen wordenmet het behalen van goede schoolresultaten en de keuze voorvervolgopleiding. Iets oudere deelnemers worden geholpen bijhet vinden van stageplaatsen en bij beroepskeuze. De oudstedeelnemers worden begeleid bij het vinden van werk. Daarnaastis er veel aandacht voor de relatie met anderen, zelfvertrouwenen discipline en het vinden van de eigen identiteit en plek in desamenleving.De coachesDe coach motiveert en ondersteunt de jongere. De coach isvertrouwenspersoon, kennisbron en bemiddelaar. De coachneemt geen taken over van ouders of docenten en werkt aanvullendop de reguliere begeleidingssystemen in het onderwijsen de jeugdzorg. Coaches zijn geen hulpverleners. De coacheszijn afkomstig uit de Somalische of Ethiopische gemeenschap.Zowel Dir als SOMVAO selecteren vrouwelijke en mannelijkecoaches. In de teams zit werkervaring op het gebied van psychologie,maatschappelijk werk en pedagogiek. Coaches hebbeneen voorbeeldfunctie en zijn maatschappelijk succesvol. Ze zijnpragmatisch ingesteld, kunnen luisteren, analyseren, adviserenen begeleiden. De coaches hebben een goede beheersing van deNederlandse taal. De coaches hebben humor en vinden het leukom met jongeren te werken.

22 Bouwen op eigen kunnen | De projectbeschrijvingProjectcoördinatorHet project wordt gecoördineerd door de projectcoördinator.De coördinator zorgt voor de bekendmaking van en voorlichtingover het project en voor werving, selectie en training vande coaches. De coördinator is ook verantwoordelijk voor deverslaglegging van het project en de verantwoording naar desubsidiegevers. De coördinator bewaakt de planning en hetbudget.Verwachte resultatenElk jaar worden ongeveer twintig Somalische en twintigEthiopische jongeren begeleid. Het project is succesvolals 60 tot 70% hiervan goed functioneert op school, eenstartkwalificatie haalt of werk vindt. 80% voelt zich meerbetrokken bij de Nederlandse samenleving: ze nemen deel aancursussen en sportactiviteiten, zijn geïnteresseerd in politieken maatschappij en hebben meer contact met Nederlanders.De jongeren met taalachterstand hebben taallessen gevolgd.Een kwart van de jongeren organiseert zelf activiteiten in hetkader van het project en speelt een rol bij de begeleiding vanjongeren die zich nieuw aanmelden. Twee keer per jaar wordenbijeenkomsten georganiseerd om het project te presenteren enom met anderen te praten over het begeleiden van jongerenmet een vluchtelingenachtergrond. Na afloop van het projectverschijnt een handleiding waardoor de ervaringen die met hetproject zijn opgedaan overgedragen worden.Hulp bij studiekeuzeHet komt regelmatig voor dat de jongere hulp nodig heeft bij het maken van destudiekeuze. Abdikarim Mohamud, een van de coaches bij SOMVAO vertelt datjongeren vaak niet goed weten wat een bepaald beroep inhoudt. Hij geeft hetvoorbeeld van een jongen die een opleiding voor toerisme en horeca volgde. Toen hijstage liep kwam hij er achter dat hij alcohol moest schenken. De jongen kwamdaardoor in conflict met zijn geloof. Een soortgelijk probleem overkwam een meisjedat in de zorg wil gaan werken. Ze moest daarvoor stage in een bejaardentehuislopen en moest daar ook mannen verzorgen en wassen. Het meisje wilde bijnamet haar opleiding stoppen. Abdikarim heeft er voor gezorgd dat ze stage bij eenkinderdagverblijf kon doen. Daarnaast zijn ze gaan bekijken welke richting het meisjeuiteindelijk zou gaan kiezen. De keuze is gevallen op doktersassistent.Abdikarim zorgt er nu voor dat jongeren al eerder na gaan denken over hunstudiekeuze. Tijdens de themaweekenden en bijeenkomsten gaat het vaak overstudiekeuze. Er wordt dan iemand uitgenodigd die vertelt hoe je een keuze kan makenen hoe je kan achterhalen wat een bepaald beroep inhoudt. Ook komen er mensenuit de eigen gemeenschap die vertellen hoe zij hun keuze gemaakt hebben en die meervertellen over het beroep dat ze uitoefenen. Tijdens de bijeenkomsten met oudersgaat het ook vaak over school- en beroepskeuze.

24 Bouwen op eigen kunnen | InterviewAbdikarim Mohamud: coach SOMVAO“Als coach schakel je tussen jongere, ouders en school. Je draagt bijaan begrip voor elkaar”Abdikarim woont nu zeven jaar inNederland. Hij is 27 jaar. Zodra hij inNederland aankwam heeft hij asielaangevraagd. Hij had het geluk datzijn broer al hier woonde. Abdikarimmocht bij hem intrekken. Zijn broerheeft hem veel advies gegeven enhem gestimuleerd om door te zetten,ook toen het nog onduidelijk was ofAbdikarim een verblijfsvergunning zoukrijgen. Hij is zijn broer hiervoor ergdankbaar. Abdikarim heeft eerst detaal- en schakelklas gevolgd. Dat washeel intensief. Tijdens dit jaar kreeghij te horen dat hij niet in Nederlandmocht blijven. Toch heeft hij eenbeurs aangevraagd bij de UAF en ishij informatica gaan studeren aan deHogeschool van Amsterdam. Lateris alsnog positief besloten over deasielaanvraag van Abdikarim. Hij is in2007 als ingenieur afgestudeerd enheeft nu een betaalde baan.In 2004 ging Abdikarim voor heteerst naar een bijeenkomst vanSOMVAO. Hij leerde er veel mensenkennen. Al snel werd hij gevraagd omhuiswerkbegeleiding te geven. Hijgeeft wiskundeles, Somalische taal- enkoranlessen. Abdikarim werkt graagmet jongeren, hij wil ze graag ietsleren. In 2005 werd hij gevraagd om alscoach actief te worden in het projectBouwen op eigen kunnen. Eerst heefthij trainingen gekregen waarin hijleerde hoe je omgaat met kinderen inde puberleeftijd. Hoe voer je gesprekkenmet ze en met hun ouders, hoe ga jeom met groepen? Daarnaast heeft hijveel geleerd van de vrouwelijke coach bijSOMVAO die maatschappelijk werkster is.Abdikarim merkt dat een deel van dejongeren weinig succesvolle voorbeeldenin hun omgeving ziet van Somaliërs diezich goed redden in Nederland. Sommigejongeren zien daarom niet in waaromze zich in zouden zetten, ze zijn negatiefover hun toekomst in Nederland.Abdikarim vindt het belangrijk omdeze jongeren te overtuigen dat ze welkansen en mogelijkheden hebben. Hij iser trots op dat hij met dit project hieraaneen bijdrage kan leveren.

26 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijkBouwen op eigen kunnen3. In de praktijkVan start: bekendmaking van het project en wervingen selectie van coaches en deelnemers.“Stichting Dir en SOMVAO gaan gezamenlijk een jongerenprojectuitvoeren. We zoeken coaches en deelnemers”. Dit is heelbeknopt de boodschap waarmee het project van start ging.De praktijk is natuurlijk complexer. Zodra bekend is dat ergenoeg subsidie is om het project uit te voeren is de wervingvan de coaches van start gegaan. Via de radioprogramma’s, hetnetwerk en de websites van beide organisaties is de vacaturebekend gemaakt met het volgende profiel:· Een persoon met een Somalische of Ethiopische achtergrond· Hij/zij kan goed opschieten met jongeren· Heeft een sociale achtergrond, een afgeronde HBO of WOstudie· Werkervaring op het gebied van psychologie, maatschappelijkwerk of pedagogiek· Weet goed de weg naar jeugdinstanties, scholen,de gemeente, werk en andere betrokken partijen· Goede beheersing van de Nederlandse taal(spreken en schrijven)· Om te voorkomen dat geslacht een obstakel wordt voor dejongeren om open te praten, zoeken we in ieder geval eenSomalische vrouw en man en een Ethiopische vrouw en man.Na de sollicitatieronde, waarbij vier coaches geworven zijn, isdoor de projectcoördinator een voorbereidingstraining voor decoaches georganiseerd. Hier konden de coaches elkaar en hetproject leren kennen. Tijdens de training zijn de uitgangspuntenvan de aanpak uitgelegd, de principes van coaching (sturingop zelfsturing) en de verschillende fasen van coaching.Daarnaast is aandacht besteed aan de samenwerking metjongereninstanties, ouders en leraren. Gesproken is over de rolen verantwoordelijkheden van de coach. Wat doet een coachwel en wat niet. Hoe stelt een coach grenzen?Afgesproken is dat de coaches elkaar regelmatig zullenontmoeten om ervaringen uit te wisselen en een bepaaldonderwerp verder uit te diepen. Tijdens deze bijeenkomstenis stil gestaan bij onderwerpen als: het organiseren vanactiviteiten voor jongeren, het stimuleren van jongeren omverantwoordelijkheid te nemen voor het project, het werven vanvrijwilligers en rolmodellen, het begeleiden van groepen.De werving van de jongeren vond ook plaats door middel vande radioprogramma’s, de websites en door aan iedereen diebij Stichting Dir en SOMVAO betrokken is, te vertellen over hetproject. Daarnaast vonden er vier voorlichtingsbijeenkomstenplaats waarvoor zowel ouders als jongeren uitgenodigd werden.Deze bijeenkomsten waren ook bedoeld om toestemmingvan de ouders te krijgen. In het begin waren sommige ouderssceptisch over de coaching. Ze vroegen zich af waarom hunkinderen deze extra steun nodig hadden. Investering in derelatie met de ouders was daarom belangrijk.

28 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijkOnder de Somalische jongeren was meteen veel belangstelling.De Ethiopische jongeren bleken terughoudender. Daarom is ervoor hen eerst begonnen met laagdrempelige inloopbijeenkomstenwaarbij ze de coaches konden spreken en meer overhet project konden horen. Ethiopische jongeren die zich daarnaaanmelden benaderden op hun beurt weer andere jongeren.Mond tot mond reclame werkt het beste voor deze doelgroep.Nadat jongeren zich aangemeld hadden vonden de intakegesprekkenplaats. Bij de aanmelding werd gekeken of dejongere voldoet aan het profiel van de doelgroep en of dejongere gemotiveerd is om deel te nemen. Vervolgens werdcontact gezocht met de ouders of verzorgers. Het project gingvan start met 21 Somalische en 20 Ethiopische jongeren. Elk jaarzijn er nieuwe jongeren geworven. Omdat een aantal jongerenmeerdere jaren betrokken is gebleven bij het project is deomvang van de groep gegroeid. Het aantal meisjes en jongensis steeds ongeveer gelijk geweest. De gemiddelde leeftijd van dejongeren was 18 jaar. De grootste groep deelnemers volgde eenVMBO opleiding.Relatie ouders – kinderen:De ouders zijn opgegroeid in het land van herkomst. Ze wonen nu in Nederland maarspreken de taal vaak slecht, zijn werkloos of hebben een baan met een lage statusen hebben weinig contact met de Nederlandse samenleving. Daardoor hebben ze weiniggrip op de opvoeding van hun kinderen en weten ze vaak niet hoe ze hun kinderenmoeten helpen. Dit geeft veel onzekerheid. De jongeren op hun beurt vertellen weinigthuis en luisteren niet haar hun ouders. Tijdens gesprekken en bijeenkomstenzorgen de coaches ervoor dat ouders en jongeren meer inzicht krijgen in elkaarssituatie. De jongeren zien dat hun ouders hun wel willen helpen maar vaak nietweten hoe ze dat moeten doen. De ouders leren om beter te praten over het levenen de keuzes van hun kinderen.tips met betrekking totde opstartfase· Neem de tijd voor de werving en de selectie van de coaches.Maak eerst een profiel en zorg dat de coaches elkaaraanvullen qua kennis en ervaring.· Neem de tijd voor het inwerken en trainen van de coaches.Zorg ervoor dat de coaches het project echt goed in devingers krijgen.· Maak afspraken met de coaches over training enterugkoppeling van informatie en organiseer bijeenkomstenwaarop ervaring uitgewisseld kan worden.· Neem de tijd voor de werving en de aanmelding van dejongeren. Realiseer je dat deze doelgroep vooral viamondelinge informatie geworven wordt.· Geef voorlichting aan zowel ouders als jongeren.· Zorg dat de ouders/verzorgers instemmen met het feit dathun kind mee gaat doen aan het project.· Toets elke potentiële deelnemer aan het profiel van dedoelgroep.· Check goed of de deelnemers gemotiveerd zijn.· Let op de samenstelling van de groep. Zorg dat er ongeveerevenveel jongens als meisjes deelnemen van verschillendeleeftijden.

30 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijkDe activiteiten· CoachingHet coachingstraject start met een intakegesprek. Het doel vanhet intakegesprek is om een beeld te krijgen van de jongere t.a.v.opleiding, leefsituatie, zelfvertrouwen, zicht op eigen kansen enmogelijkheden, vragen en behoeften t.a.v. coaching.Na de intakegesprekken heeft de koppeling tussen coaches enjongeren plaats. Daarbij is gelet op de interesses van de jongere,de hulpvraag die de jongere heeft en met name bij SOMVAOspeelt het geslacht van de jongeren een rol. Het voorstellen vande jongeren aan de coaches is gebeurd tijdens een bijeenkomstwaarop de coaches zich op een open en leuke manierpresenteerde. De sfeer was ontspannen waardoor de coaches enjongeren makkelijk met elkaar in gesprek raakten.Na deze kennismakingsbijeenkomst is de daadwerkelijkecoaching van start gegaan. In het begin bleek het soms lastigom afspraken te maken met jongeren. In sommige gevallenlag dat aan de jongeren zelf (ze namen hun telefoon niet op ofvergaten een afspraak), maar ook aan ouders die vergaten doorte geven dat de coach gebeld had. In de loop van het traject is ditverbeterd toen de jongere meer vertrouwd raakte met de coachen de positieve effecten merkten.In principe duurt het coachingstraject een jaar. Zeker in debeginfase is het contact intensief. Ongeveer één keer in de tweeweken vindt er een gesprek plaats. Tussendoor is er vaak ook nogtelefonisch contact. Afgesproken is dat de jongere altijd naarde coach mag bellen. Allereerst is vastgelegd wat de jongerevan de coaching verwacht. Waar dient aan gewerkt worden enhoe kan dit zichtbaar gemaakt worden? Vragen van de jongerenhebben vaak betrekking op begeleiding t.a.v. school, hulp bijstudie- en beroepskeuze, relatie met ouders, relatie met leraren,hulp bij het maken van keuzes, functioneren in een groep,toename van zelfvertrouwen. Daarna zijn afspraken gemaaktwelke acties ondernomen gaan worden. Voorbeelden zijn:huiswerkbegeleiding, bemiddeling tussen ouders en jongere,of jongere en school, hulp bij het zoeken van een stageplaats,oplossen van een specifiek probleem zoals schulden. De coachheeft contact gezocht met de mentor op school en met de oudersof verzorgenden en hen aangemoedigd om zelf contact op tenemen als daartoe aanleiding is. De coach houdt steeds goedin de gaten of afspraken en voornemens tijdig gerealiseerd zijn.De coach zorgt er voor dat de jongere goed zicht houdt op devoortgang. Hierdoor weet de jongere wat goed gaat en wanneerer nog een tandje bij moet.tips met betrekking tot coaching· Zorg voor een goede intake. Breng de mogelijkheden, kansen, vragen en problemenvan de jongere helder in beeld.· Zorg voor een goede koppeling tussen coaches en jongeren. Laat beide partijenbevestigen dat ze vertrouwen in elkaar hebben en zich in zullen zetten om goedsamen te werken. Maak afspraken over de frequentie van de gesprekken entelefonisch contact.· Leg de afspraken m.b.t. het coachingstraject schriftelijk vast. Zet op papier wat dedoelstelling is m.b.t. de begeleiding, welke acties ondernomen zullen worden ennaar welk resultaat toegewerkt wordt. Doe dit zo concreet mogelijk.· Spreek goed af welke acties door de jongere en welke door de coach ondernomenzullen worden.· Maak afspraken wanneer en op welke manier ouders en leraren eventueelbenaderd zullen worden.· Let er zeker in het begin goed op dat de jongere zich aan de afspraken houdt.· Coaching gaat niet alleen over het oplossen van problemen. Het gaat ook over watgoed gaat, gedeelde interesses, het verwoorden van ambities.· Peil regelmatig hoe het staat met de voortgang van het behalen van de doelen.Leg dit ook schriftelijk vast en maak de jongere hier bewust van.· Evalueer het coachingstraject halverwege en aan het einde van het jaar.

32 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijk· groepsactiviteitenEssentieel onderdeel van Bouwen op eigen kunnen zijn degroepsactiviteiten. Dit zijn themabijeenkomsten, thema-weekenden, sportactiviteiten, cursussen, huiswerkbegeleidingen ontspannende activiteiten zoals uitstapjes en feesten.De jongeren bepalen gezamenlijk de thema’s voor debijeenkomsten en de weekenden en nemen zoveel mogelijkde organisatie van de activiteit in eigen hand. Een groepjeactieve deelnemers vormt de jongerenadviesraad. Zij vervulleneen leidersrol. De projectcoördinator en de coaches letten er opdat de activiteiten naast leuk ook leerzaam zijn.· themabijeenkomstenPer bijeenkomst wordt een onderwerp behandeld dat dejongeren bezig houdt. Tijdens een brainstormsessie wordt hetthema gekozen. Daarna wordt een gastspreker uitgenodigd omeen presentatie te geven. Ook wordt er op gelet dat de jongerenactief aan de bijeenkomst deel kunnen nemen.Voorbeelden van themabijeenkomsten die plaats vonden zijn:a. Stage zoeken en discriminatie:Aanwezig waren gastsprekers van het Meldpunt Discriminatieen van het Jongerenloket van DWI. Allereerst werd deworkshop ‘Discriminatie: check jezelf’ gegeven. Volgens deprojectcoördinator reageerden de deelnemers enthousiastop het materiaal en deden ze actief mee aan de discussieover vooroordelen. Het gesprek ging over de vraag wanneeren waarom je je gediscrimineerd voelt en hoe je daarop kanreageren. De jongeren kregen informatie hoe ze officieelmelding kunnen doen van discriminatie.Daarna volgde een workshop over banen en stages. De centralevraag was: Hoe presenteer je jezelf tijdens een sollicitatie?36 jongeren hebben deelgenomen aan de bijeenkomst. Naastjongeren van Dir en SOMVAO zijn ook jongeren van de Angolesejongerenorganisatie JAN uitgenodigd.b. VerslavingJongeren komen steeds eerder met drugs in aanraking. Insamenwerking met de GGD en Jellinek (centrum voor hulp envoorlichting over verslaving) is een workshop gehouden omde jongeren voorlichting te geven over de effecten van metname soft- en harddrugs. Middels een test, quiz en een aantalstellingen over alcohol en soft drugs werden de jongerengestimuleerd om actief deel te nemen. In het begin was dit nietgemakkelijk omdat ze nog nooit eerder in een groep over ditonderwerp gesproken hebben. Later kwamen ze los en steldenvragen. De jongeren gaven aan dat ze veel van de bijeenkomstgeleerd hebben. Deze bijeenkomst heeft ze aan het denkengezet.c. PolitieEen Turkse agent uit de regio Gooi- en Vechtstreek heeft eenvoorlichtingsbijeenkomst gegeven over de politieacademie envertelt hoe de politie in het algemeen werkt. Voor de jongerenwas dit een goede gelegenheid om meer te leren over de politieen veel vragen te stellen aan een politieagent.d. Maatschappelijke participatieTijdens deze bijeenkomst ging het over actief deelnemen aande Nederlandse samenleving en het opzetten van een eigenproject. Een van de jongere zegt over deze bijeenkomst: “Het isduidelijk geworden dat we zelf initiatief moeten nemen als weiets willen bereiken en niet altijd op anderen moeten wachten”.e. Seksualiteit en intimiteitStichting Pharos (kenniscentrum voor vluchtelingen en gezondheid)heeft voorlichting geven over seks en intimiteit. Hierbijis onder andere aandacht besteed aan de consequenties vanonveilig vrijen. Dit sloot goed aan bij een eerder bijeenkomst bijde GGD die ging over seksueel overdraagbare aandoeningen enhiv/aids.

34 Bouwen op eigen kunnen | InterviewMohamed Khalifmusse“Door het project heb ik veel andere jongeren leren kennen. Wezijn echt vrienden geworden. Ik help nu de jongeren die nieuw bijhet project komen. Als je iemand kan helpen, waarom zou je hetdan niet doen?”Mohamed is 5 jaar geleden naar Nederlandgekomen. Zijn vader was al hier.Het begin was heel lastig. Mohamedmoest erg wennen. Het verschil tussenSomalië en Nederland was erg groot enMohamed sprak de taal niet. Nu gaathet een stuk beter met hem. Hij volgtnu MBO techniek op niveau 2. Hiernawil hij niveau 3 gaan doen. Mohamedwil graag vliegtuigmonteur worden.SOMVAO en het project Bouwen opeigen kunnen zijn heel belangrijk voorMohamed. Hij heeft hier veel geleerden veel andere jongeren leren kennen.Mohamed merkt dat ze in elkaargeïnteresseerd zijn en elkaar kunnenhelpen. Mohamed neemt vooral deelaan de groepsactiviteiten. Hij verteltover de bijeenkomst met politieke partijen.Mohamed verwachtte daar nietveel van. Maar het bleek erg leuk te zijnomdat ze zelf actief met elkaar in debatmochten gaan. Het is ook belangrijkdat ouders bij het project wordenbetrokken, vindt hij. Mohamed vindthet leuk dat hij door het projectEthiopische jongeren heeft leren kennen.Hier in Nederland blijken ze hetgoed met elkaar te kunnen vinden.Misschien kunnen ze in de toekomstwel een bijdrage leveren aan het oplossenvan de problemen tussen Somalieen Ethiopië, zegt hij. Hij heeft minderbehoefte aan de individuele begeleidingomdat hij een oom heeft die goed deweg weet in Nederland. Die heefthem bijvoorbeeld geholpen bij zijnstudiekeuze. Mohamed houdt erg veelvan voetballen. Omdat het in de zaal dieSOMVAO huurt om te zaalvoetballenvaak heel vol is, heeft Mohamed nu eenzaaltje in Zaandam geregeld. Zo zorgthij ervoor dat meer jongeren samenkunnen sporten.

36 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijk· themaweekendMinstens één keer per jaar wordt een weekend georganiseerdmet een overnachting. Het weekend is een combinatie vanbinnen- en buitenactiviteiten. Doel is dat de jongeren elkaarbeter leren kennen en zich echt kunnen verdiepen in bepaaldethema’s. Ook vindt er een evaluatie van het project Bouwen opeigen kunnen plaats. De jongeren wordt gevraagd hoe ze vindendat het gaat en welke suggesties ze hebben voor de toekomst.In 2006 stond het weekend in het teken van politieke participatie.Politici van GroenLinks en de PvdA hebben eerst uitgelegdhoe de Nederlandse politiek in elkaar zit. Daarna stond de vraagcentraal wat de politiek jongeren te bieden heeft. Ten slotteis de groep in tweeën gedeeld en is een Lagerhuisdiscussiegespeeld. De stellingen waren: “er moeten meer vrouwen in depolitiek” en “iedereen moet op straat Nederlands spreken”. Dejongeren hebben met veel enthousiasme deelgenomen aan dediscussies. Een van jongere zegt: “Ik verwachte niet veel vandeze bijeenkomst, maar het was erg leuk. Het was goed datwe niet alleen hoefden te luisteren maar dat we zelf de rol vanpoliticus mochten spelen”.In maart 2008 vond voor de Somalische jongeren een weekendplaats in Lunteren. Het thema van het weekend was beroeps- enstudiekeuze. Op zondag zijn daarbij ook de ouders aanweziggeweest. De ouders hebben vaak andere ideeën over de keuzesdan hun kinderen. Vaak schatten ze de mogelijkheden van hunkinderen niet goed in omdat ze te weinig kennis hebben overhet Nederlandse school- en opleidingssysteem. Tijdens hetweekend konden ouders en jongeren hierover met elkaar ingesprek gaan.· sportElke week kunnen de jongeren samen voetballen in de Jan vanGalenhal in Amsterdam-West. Dit wordt erg door de jongensgewaardeerd. Een jongen die bijna altijd van de partij is zegt:“Ik voetbal graag en ik vind het fijn om de andere jongens elkeweek te zien. Nu weet ik goed hoe het met de anderen gaat”.Teams van Dir en SOMVAO hebben daarnaast deelgenomenaan het WK Amsterdam en een eigen voetbaltoernooi voorSomalische en Ethiopische jongeren. Ethiopische jongerenhebben deelgenomen aan een groot Ethiopisch Europeessporttoernooi in Delft. Voor de meisjes was er volleybal, voorde jongens voetbal. Daarnaast is in Amstelveen een zaalvoetbaltoernooigehouden waar aan ook Nederlandse teamsdeelnamen.· excursiesRegelmatig worden excursies gehouden. De jongeren komendaardoor op plekken waar ze anders niet snel zouden komen.Een groep van zestien jongeren heeft een bezoek aan het AnneFrankhuis gebracht, ongeveer even veel jongeren namen deelaan een stadsexcursie ‘mijn stad Amsterdam’. Ook tijdens deweekenden vinden steeds excursies plaats.· cursussenDe jongeren kunnen o.a. deelnemen aan taalcursussen en computerlessen.Jongeren van SOMVAO hebben een speciale cursusgekregen om een eigen website te bouwen. Voor de meisjes iseen cursus zelfverdediging en empowerment georganiseerd.

38 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijk· huiswerkbegeleidingIedere week kunnen de jongeren deel nemen aan huiswerkbegeleiding.Het kan daarbij gaan om het bijspijkeren vanspecifieke vakken maar ook wordt hulp geboden bij het makenvan opdrachten en werkstukken.Voor jongeren die behoefte hebben aan speciale begeleidingwordt extra bijles geregeld. Een aantal jongeren bleek moeitete hebben met wiskunde. Eerst wordt binnen de eigen gemeenschapgezocht of iemand kan helpen. Als dit niet lukt wordt dejongere aangemeld bij externe studiebegeleiding.· feestDe jongeren hebben zelf verschillende feesten georganiseerd.Voorbeelden zijn het Ethiopisch nieuwjaar en een kerstviering.Aan het einde van de Ramadan hebben de jongeren bij SOMVAOsuikerfeest georganiseerd. In 2007 hebben de Ethiopischejongeren een feest georganiseerd met een avondvullend programma.Eerst werd er gegeten. Daarna vond een Ethiopischemodeshow plaats. Het hoogtepunt van de avond was eenzelfgeschreven toneelstuk. “Het stuk ging erover hoe het is omEthiopiër in Nederland te zijn. Wat gebeurt er als je zelf hier aleen tijd woont en iemand tegenkomt die net uit Ethiopiëhierheen komt. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?”vertelt Emebet Getu, één van de organisatoren. Na het stukwas er live muziek en tenslotte een DJ. Een jaar later kijken dejongeren nog met veel plezier terug naar deze avond en zijn zetrots dat ze dit allemaal zelf georganiseerd hebben.tips met betrekking totgroepsactiviteiten· Betrek de jongeren actief bij de keuze en de organisatie van degroepsactiviteiten.· Geef jongeren de kans om zich tot leiders en organisatorente ontwikkelen. Geef hen verantwoordelijkheid voor deactiviteiten. Maak duidelijke afspraken met deze jongeren.· Zorg voor een goede balans tussen “leuke” en “leerzame”activiteiten.· Geef de jongeren de kans en de mogelijkheid om activiteitente ondernemen waardoor ze nieuwe ervaringen opdoen.· Zorg dat er een goede balans is tussen activiteiten die voorjongens en voor meisjes aantrekkelijk zijn.· Maak de groepsactiviteiten niet te vrijblijvend. Dit betekent datde jongeren geacht worden om actief deel te nemen.· Zorg er voor dat de jongeren nieuwe ervaringen opdoen enaspecten van de Nederlandse samenleving ontdekken waarmeeze niet vanzelfsprekend in aanraking komen.

40 Bouwen op eigen kunnen | In de praktijkDe eigen ruimteDe jongeren kunnen bij elkaar komen bij Stichting Dir enSOMVAO. Regelmatig spreken ze hier af om samen dingente organiseren. Daarnaast kunnen ze elkaar op vaste tijdenontmoeten tijdens de cursussen en huiswerkbegeleiding. Ookis er in Amsterdam Oost een ruimte gehuurd waar een groepjongeren wekelijks bij elkaar kan komen. Het blijkt vooralsnogmoeilijk om een permanente ruimte te bieden waar een grotegroep jongeren bij elkaar kan komen en zomaar binnen kanlopen.Overdracht van de kennis en ervaring naar anderenDir en SOMVAO vinden het belangrijk dat anderezelforganisaties en instellingen die zich bezig houden metjongerenproblematiek geïnformeerd worden over Bouwen opeigen kunnen. Informatieoverdracht vindt op verschillendemanieren plaats. Hier volgt een aantal voorbeelden.Dir en SOMVAO nemen beide actief deel aan het VIP(Vluchtelingen, Integratie, Participatie), een landelijk netwerkvan zelforganisaties. VIP biedt de mogelijkheid om kennis uit tewisselen en om gezamenlijk activiteiten te ontwikkelen tijdensthemabijeenkomsten. Bouwen op eigen kunnen is in dit kaderaan andere zelforganisaties gepresenteerd.Aan een Sudanese en Burundese zelforganisatie die werkenin Den Haag en Rotterdam is specifiek voorlichting gegevenover de methode, aanpak en resultaten van het project. Dir enSOMVAO streven ernaar om in de toekomst intensief met dezeorganisaties te gaan samenwerken.Aan medewerkers van Vluchtelingenwerk Amsterdam is hetproject gepresenteerd in een voorlichtingsbijeenkomst. Daarbijging het vooral over de inzet van de coaches. Dir en SOMVAOhebben Vluchtelingenwerk uitgenodigd om gebruik te makenvan de ervaring die opgedaan is met het project. Op de jaarlijkseGemeentedag is het project gepresenteerd in het Amsterdamsegemeentehuis. Bezoekers kregen uitleg over het project enkonden informatie meenemen. De uitleg is door de jongerengegeven maar ook een aantal ouders was aanwezig.Voor nieuwkomers in Amsterdam zijn twee voorlichtingsbijeenkomstengeorganiseerd. Door de Pardonregeling is ereen nieuwe groep jongeren die zich nu in Amsterdam vestigt.Tijdens een drukbezochte bijeenkomst ging het niet alleen overhet project. De jongeren hadden veel behoefte aan informatieover opleidingsmogelijkheden, huisvesting en gezondheidszorg.Regelmatig zijn er bijeenkomsten over de rol van oudersbij de opvoeding van hun kinderen. Veel jongeren met eenvluchtelingenachtergrond groeien op in eenoudergezinnen. Er isvaak weinig contact tussen ouder en jongeren. De jongeren diealleen met hun moeder opgroeien missen een vaderfiguur. Zijluisteren vaak niet naar hun moeder. Bij deze bijeenkomsten zijnvertegenwoordigers van Bureau Jeugdzorg aanwezig.Gedrag op schoolOnderdeel van het project Bouwen op eigen kunnen is dat de coaches contactonderhouden met de schoolmentor van de jongeren die zij coachen. De mentorenhebben soms weinig tot geen contact met de ouders en vinden het daarom prettig omvia de coach meer informatie over de jongere te krijgen. Een van de mentoren vroegzich af waarom de Somalische jongens vaak erg brutaal zijn, slecht luisteren engeen gezag boven zich dulden. De coach heeft uitgelegd dat veel van de jongeren alleendoor hun moeder opgevoed worden. Ze missen daardoor een vaderfiguur. Thuiszijn ze de baas en hebben ze het voor het zeggen. Dat gedrag vertonen ze ook opschool. Doordat de mentor nu beter het gedrag van de jongens kan duiden is hij instaat om zijn leerlingen hier beter op aan te spreken.

42 Bouwen op eigen kunnen | InterviewMustafé Ibrahim“Het is goed om van verschillende kanten steun te krijgen. Dusniet alleen van je ouders. Bij SOMVAO kan ik altijd met vragenterecht en de jongeren die deelnemen leren veel van elkaar”.Mustafé was zes jaar toen hij vanuitSomalië in Nederland terecht kwam.Hij kwam na de zomervakantie aan enis toen meteen naar de basisschoolgegaan. De eerste twee jaar warenerg moeilijk. Hij sprak geen woordNederlands. Die tijd ligt nu gelukkig alver achter hem. Hij voelt zich hier nuthuis. Zijn toekomst ligt in Nederland.Mustafé volgt op het ROC Bijlmer derichting beveiliging. Eerst heeft hijhandel gedaan maar dit is een veel beterekeuze. Mustafé heeft veel plannenvoor de toekomst. Hij wil hard werken,ervaring opdoen met leiding geven enmisschien bij de marechaussee.Mustafé ging eerst naar een moskee inAmsterdam Oost. Daar hoorde hij verhalenover SOMVAO. Bij SOMVAO voeldehij zich meteen thuis omdat er veeljongeren van zijn leeftijd zijn. Mustaféneemt actief deel aan de activiteitenvan Bouwen op eigen kunnen en helptzelf mee met het organiseren ervan.Mustafé vertelt dat hij met veel vragendie hij heeft terecht kan bij Abdikarimen dat hij er in geslaagd is om zelfde problemen waarmee hij zat op telossen. Op zijn beurt zorgt hij er nuvoor dat andere jongeren niet dezelfdeproblemen krijgen.

44 Bouwen op eigen kunnen | Het resultaatBouwen op eigen kunnen4. Het resultaatHet is belangrijk dat anderen in hen willen investeren. Dit geeftzelfvertrouwen. Op hun beurt willen de jongeren daarom ookiets betekenen voor anderen.Zowel de jongeren als de coaches bevestigen het keer opkeer. Ze zijn trots op hún jongerenproject. De coaches en deprojectcoördinator wijzen op het belang van activiteiten doorzelforganisaties die zich specifiek op jongeren richten en waarde wensen en de behoeften van de jongeren centraal staan. Dejongeren zijn erg te spreken over de combinatie van individuelebegeleiding en groepsactiviteiten. Ze hebben behoefte aan eenplek waar er naar hen geluisterd wordt en waar hen geleerdwordt om aan de toekomst te denken, aan een persoon diehen advies geeft en aan de mogelijkheid om andere jongerente ontmoeten en samen met hen activiteiten te ondernemen.Deelname aan het project geeft hen een positief gevoel endraagt bij aan hun eigenwaarde.Dir en SOMVAO hebben het project regelmatig geëvalueerd.De jongeren hebben een uitgebreide open vragenlijst ingevuldwaarin ze hun mening kunnen geven. Daarnaast is gebruikgemaakt van een anonieme vragenlijst met een aantalstellingen. Regelmatig vinden er bijeenkomsten plaats waaropde jongeren onder begeleiding van de coaches praten over hetproject. Ook tijdens de coachingsgesprekken wordt regelmatiggeëvalueerd. Ook voor dit boekje is met een aantal jongeren encoaches gesproken om hun bevindingen vast te leggen.Omdat het project ingezet wordt als een preventief instrumentis het moeilijk om kwantitatieve resultaten te geven. Het is nietgoed mogelijk om te achterhalen waar de jongere gestaan hadzonder het project en of een bepaald resultaat daadwerkelijkhet effect is van de begeleiding.Stagebemiddeling:Wel kan gesteld worden dat de meeste doelen, die vooraf entussentijds gesteld zijn door de jongeren en coaches, gehaaldzijn. De jongeren hebben een stageplek gevonden, een bewustestudiekeuze gemaakt, een bepaald vak bijgespijkerd, gaan beterom met hun ouders, gedragen zich beter op school, hebbenmeer contact met andere jongeren, zijn er in geslaagd om eenbepaalde activiteit te organiseren. De jongeren geven aan dat zehet gevoel hebben dat ze ergens bij horen.Voor veel jongeren is het moeilijk om een stageplek te vinden terwijl dit wel eenessentieel onderdeel van hun opleiding is. De coaches besteden daarom veel tijdhieraan. Zij helpen de jongere bij het zoeken naar een geschikte plek en bij het leggenvan de contacten. Binnen het eigen netwerk wordt gezocht naar personen die viahun werk een stageplek kunnen aanbieden. Zowel Dir als SOMVAO zijn daarnaastdoor het CABO (Centrale Administratie Bestuursbureau Onderwijs) officieel erkendals stageplek. Beide organisaties bieden de mogelijkheid voor een korte en een langestage op het gebied van sociale dienstverlening, administratie, secretariaat en ict.

46 Bouwen op eigen kunnen | Het resultaatDe jongeren doen de volgende uitspraken over het project:· een coach helpt je om zelfstandig dingen op te pakken· door het project blijf ik op het rechte pad· met de coach praat ik over school en over het leven· ik heb nu meer zelfvertrouwen· ik ben blij dat ik zoveel andere jongeren heb leren kennen· de themabijeenkomsten vond ik heel nuttig. Ik leerde dingenover alcohol en drugsverslaving die ik nog niet wist· wat ik vooral leuk vind aan het project is dat het niet alleenom coaching gaat maar ook om de gezelligheid. Dit met debedoeling dat jongeren elkaar beter leren kennen en ookopenlijker met elkaar praten· we hebben gepraat over ouders, over vroeger, over deverschillen tussen ons en onze ouders. Ik heb nu meer begripvoor hun situatie.· ik kan nu beter communiceren met mijn ouders en hebminder problemen thuis.· ik heb geleerd om beter om te gaan met anderen. Vroegerging ik meteen vechten als iemand iets vervelends tegen mezei. Nu ga ik niet meteen slaan, maar zeg iets terug.De jongeren geven ook aan wat ze moeilijk vinden:· ik vind het moeilijk om over alles te praten.· ik vind het moeilijk om te accepteren dat je hard moetwerken en hard moet leren om het te halen· sommige jongeren nemen het project niet serieus, datirriteert me. Ze snappen niet dat het voor hen zelf is· soms beginnen we ergens enthousiast aan, bijvoorbeeld hetorganiseren van activiteiten maar we hebben dan moeite omiets af te makenTijdens de evaluatie die door Dir en SOMVAO gedaan is isspeciaal stil gestaan bij de schoolresultaten. Cijfers aan hetbegin van het jaar zijn vergeleken met het eind van het jaar.Ook is gesproken met mentoren van zeven scholen. Dit heeftvoor 2006 het volgende beeld opgeleverd: alle jongeren zijnover naar het volgende jaar. Over het algemeen halen dejongeren iets hogere cijfers dan het vorige jaar. Geen van dejongeren is voortijdig gestopt met school.De mentoren geven aan dat een deel van de jongeren somsextreem pubergedrag vertoont. Ze zijn druk in de klas, brutaalen soms agressief, ze ruimen hun spullen niet op, vergetenhun boeken enz. De mentoren merken dat het gedrag van dejongeren vooruitgaat. De mentoren reageren positief op hetcontact met de coaches.Ook aan de coaches is een vragenlijst voorgelegd. Daarnaastheeft de projectcoördinator regelmatig gesprekken met hen.De coaches zien dat de meeste doelen gehaald worden. Decoaches vertellen dat de jongeren waarmee ze werken overhet algemeen goed coachbaar zijn en dat de problemen niette complex zijn. Slechts bij één op de tien jongeren zien zeweinig tot geen resultaat. Dit betekent niet dat het altijd evengemakkelijk gaat. Coaches geven aan dat ze alert moetenblijven.

48 Bouwen op eigen kunnen | Het resultaatHet blijft zoeken naar de beste manier om jongeren te prikkelen,om er voor te zorgen dat ze de juiste informatie geven, om er voorte zorgen dat de jongeren zich houden aan afspraken.Ook zijn er soms problemen waar de coach niets aan kan doen.De coaches hebben veel contact met de ouders. Een van decoaches zegt: “Daarover zijn goede afspraken gemaakt met dejongeren. Er gebeurt niets achter de rug van de jongeren om. Doorhet project zijn ouders nu beter op de hoogte van het Nederlandsschoolsysteem, keuzes die gemaakt moeten worden, belang vantoetsen en het belang van contact tussen ouder en school”.Zowel coaches als projectcoördinator wijzen op het belangvan het samenwerken met instanties die zich richten opjongerenproblematiek. Verschillende organisaties zijn op dehoogte gebracht van Bouwen op eigen kunnen en wordenuitgenodigd voor de informatiebijeenkomsten. Er is met nameregelmatig contact met DWI/Jongerenloket, DiscriminatieMeldpunt, Vluchtelingenwerk Amsterdam en de GGD. Dezecontacten zijn belangrijk voor de themabijeenkomsten en voorhet doorverwijzen van de jongeren.tips met betrekking totde resultaten· Zorg dat de resultaten van het project goed vastgelegdworden.· Houdt de informatie over de deelnemende jongerengoed bij. Naam, contactgegevens, leeftijd, opleiding,gezinsituatie etc.· Houdt de voortgang die de jongeren maken goed bij.Wat was de situatie aan het begin t.a.v. aspecten alsschool, werk, specifieke problemen en wensen en welkeontwikkeling is er waar te nemen.· Koppel de informatie regelmatig terug naar de jongere.· Evalueer het project regelmatig via enquêtes, interviewsen tijdens groepsgesprekken.· Vraag ook aan ouders, leraren, stagebegeleiders enz. hunmening over het project.· Zorg er voor dat problemen tijdig gesignaleerd wordenen handel hiernaar.

50 Bouwen op eigen kunnen | Het resultaatEmebet Getu“Het jongerenproject gaat echt uit van de wensen en behoeftenvan de deelnemers. Dat is erg belangrijk”.Emebet was acht toen ze vanuitEthiopië naar Nederland kwam. Haarmoeder woonde al hier. Emebet hadeen nichtje dat tweetalig was en datnaar dezelfde school ging. Dat was ergbelangrijk. De eerste tijd moest haarnichtje vaak voor haar tolken. Emebetstudeert nu orthopedagogiek aan dehogeschool InHolland. Ze zit in hetlaatste jaar. Bij haar studie heeft ze veelhulp gehad van Legesse. Emebet kentStichting Dir al lang. Ze is vanaf hetbegin bij het jongerenproject betrokken.Emebet merkt dat jongeren die alwat ouder zijn als ze naar Nederlandkomen het vaak moeilijk hebben. Dezejongeren nemen vaak makkelijkerdingen aan van leeftijdgenoten, heeftze gemerkt. De groepsactiviteitenen themabijeenkomsten zijn ergbelangrijk. Emebet merkt dat bijnaiedereen serieus meedoet aan detrainingen en debatten. Het is ookbelangrijk dat de deelnemers meerleren over hun land van herkomst.Volgens Emebet kan je pas goedintegreren in een nieuw land als je jeeigen afkomst kent. Speciaal zijn deweekenden waaraan deelgenomenwordt door Somalische en Ethiopischejongeren. Emebet vindt het belangrijkom zoveel mogelijk mensen metverschillende achtergronden te lerenkennen. Samen met een aantal anderenis Emebet een tijdje heel actief geweest.Ze hebben samen een toneelstukgemaakt over cultuurverschillen en deopvoering en een feest georganiseerd.Dat was een groot succes. Emebetmerkt op dat het belangrijk is dat dejongeren een duidelijk doel hebben.Als dat er niet is vervelen ze zich alsnel. Jongeren willen best actief zijnmaar het moet ook duidelijk zijn wat zeervoor terug krijgen.Emebet vindt dat er met het projectveel meer bereikt wordt dan in dedoelen en resultaten te omschrijvenis. Ze zegt: “Vaak ben je je er niet eensbewust van. Maar je leert anderemensen kennen, je hoort ergens bij,je kunt iets voor anderen betekenen.Dat is erg belangrijk”.

52 Bouwen op eigen kunnen | Hoe verder?Bouwen op eigen kunnen5. Hoe verder?“Dit is zo’n mooi project. Het moet echt door gaan en er moetennog veel meer jongeren bijkomen”, zegt Behran, een van deEthiopische jongeren.De jongeren hebben veel behoefte aan contacten binnen deeigen gemeenschap. Het draagt bij aan hun zelfvertrouwen, hetontwikkelen van de eigen identiteit en meer begrip voor hunouders. Daarnaast is het echter belangrijk om een open houdingnaar de buitenwereld te ontwikkelen en het project ook goedte gebruiken om meer prikkels te krijgen vanuit de Nederlandsesamenleving.Behran is niet de enige met deze wens. Alle betrokkenen bij Diren SOMVAO zijn overtuigd van het belang van voortzetting vanhet project. Beide organisaties zien dat na de pardonregelingeen nieuwe groep jongeren naar Amsterdam komt. Ook dezejongeren wil men de mogelijkheid geven om gecoacht te wordenen om samen met andere jongeren activiteiten te ondernemen.Omdat de projectfinanciering bijna ten einde loopt wordt er nuhard gewerkt aan het vinden van vervolgfinanciering.Ten opzichte van het eerste project wordt daarbij gestreefd naarde volgende veranderingen:· meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid bij de jongeren· jongeren die al gecoacht zijn treden op hun beurt op als rolmodelen coach voor de nieuwe jongeren· de samenwerking niet beperken tot SOMVAO en Dir maaruitbreiden met andere zelforganisatiesDaarnaast is het belangrijk om alert te blijven op de volgendezaken:Het project is in eerste instantie strak geleid, veel werd vante voren gepland en alles werd schriftelijk vastgelegd. In deloop van het project kon er flexibeler gereageerd worden opde wensen en de behoeften van de jongeren. Het is echter vanbelang om afspraken en voortgang van het project goed vast teblijven leggen omdat jongeren behoefte hebben aan duidelijkheiden graag zicht houden op de voortgang die ze boeken.tips voor het vervolg· Maak goed gebruik van de opgedane ervaring.· Maak goed gebruik van het netwerk van de organisaties.Het gaat daarbij om mensen die bijles kunnen geven ofvoorlichting over een bepaald beroep· Zorg dat er voldoende menskracht en deskundigheid aanwezigis om het project uit te voeren en continuïteit te waarborgen.· Let er op dat de uitvoerende organisatie voldoende ervaringheeft om een meerjarig project administratief en beleidsmatiguit te voeren en financieel te verantwoorden.· Zorg tijdig voor werving en training van nieuwe coaches. Zorgdat er voldoende coaches beschikbaar zijn.· Betrek de jongeren die deelgenomen hebben als rolmodel enbuddy voor nieuwe jongeren. Zorg dat deze jongeren daarvoorook getraind en begeleid worden.· Voor een deel kan het project draaien op vrijwillige inzet maarer zijn ook taken en activiteiten die betaald moeten worden.Maak daarover duidelijke afspraken.· Blijf de uitgangspunten en de resultaten goed in de gatenhouden en schriftelijke vastleggen· Blijf goed gebruik maken van de contacten met Nederlandseinstellingen en individuele hulpverleners en leraren.· De rol van de projectcoördinator is essentieel ook als hetproject loopt.· Zoek naar nieuwe samenwerkingsverbanden met anderezelforganisaties en blijf leren van andere coachings- enjongerenprojecten.

54 Bouwen op eigen kunnen | Hoe verder?Berhan Mahari“Bij Dir vragen ze steeds: Wat wil je, wat ga je doen, wat heb jenodig om dit te bereiken? Ze helpen je daarbij en leren je dat je hetuiteindelijk zelf moet doen”.Berhan was 18 toen hij naar Nederlandkwam. Het eerste jaar hier wist hij echtniet wat hij moest doen. Hij leerde niets.De begeleiding van Stichting Dir is ergbelangrijk voor Berhan. “Ze kijken watje kunt en wat je wil maar beslissingenmoet je zelf nemen”, zegt hij. “Mijnvader wilde mij wel helpen, maar ikmerkte dat ik ook hulp en advies vananderen nodig had”. Door de trainingenen de ondersteuning van Dir leerdeBerhan dat hij zelf verantwoordelijk wasvoor zijn eigen toekomst. Dir heeft ervoor gezorgd dat Berhan het voorbereidingsjaarvoor de hogeschool kon gaandoen. De sociale dienst wilde dit nietbetalen omdat ze dachten dat het tehoog gegrepen was. Dir heeft geholpenbij het vinden van studiefinanciering.Berhan studeert nu electronica aan deHogeschool van Amsterdam. Hij heefteen stageplaats aangevraagd bij Philipsen wil later een eigen beveiligingsbedrijfopzetten.Berhan vindt het belangrijk dat zoveelmogelijk jongeren deel kunnen nemenaan het jongerenproject. Hij zegt: “Doorde pardonregeling weten jongerennu waar ze aan toe zijn. Als ze mogenblijven moeten ze nu echt aan huntoekomst gaan werken”. In de toekomstzou Berhan graag zien dat het projectnog meer uit de jongeren zelf komt.Hij vindt het belangrijk dat ze eeneigen ruimte hebben om elkaar vaakte kunnen zien, bij te kletsen en elkaarin de gaten te houden. En natuurlijkom zelf activiteiten te organiseren.Berhan vindt het belangrijk dat ookNederlandse autochtone jongeren deelnemen aan de activiteiten. Berhanmaakt nu radioprogramma’s en hijorganiseert feesten. Hij is er achter gekomendat hij een goede DJ is. Hij draaitgraag Ethiopische muziek omdat hij deEthiopische cultuur met anderen wildelen. “Het gaat goed met mij. Ik wil dathet ook goed met anderen”, zegt Berhanals we afscheid nemen.

SOMVAOStichting DirNieuwpoortstraat 90-D1055 RZ AmsterdamTel: 020-6180613Email: dir@dirnet.nlwww.dirnet.nlSOMVAOHamerstraat 241021 JW AmsterdamTel: 020-6360794Email :info@somvao.nlwww.somvao.nl