Nota Beheer Provinciale vaarwegen Groningen 2011-2020

NOTA BEHEERPROVINCIALE VAARWEGENGRONINGEN(2011-2020)Status: definitief 12-12-2011

ColofonUitgave: Provincie Groningen (afd. Vaarwegen en Betonbouw en afd. Verkeer en Vervoer)Productie: Provincie GroningenFoto's: Provincie Groningen en http://www.tugspotters.com

INHOUDSOPGAVEInhoudsopgaveSAMENVATTING.................................................................................................................................. 11 INLEIDING.................................................................................................................................... 51.1 ALGEMEEN..........................................................................................................................................................................................61.2 DOELSTELLING ....................................................................................................................................................................................61.3 ACHTERGROND...................................................................................................................................................................................71.4 AANLEIDING .......................................................................................................................................................................................71.5 NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN .................................................................................................................................................91.6 LEESWIJZER...................................................................................................................................................................................... 102 BELEID RIJK ...............................................................................................................................112.1 INLEIDING ........................................................................................................................................................................................ 122.2 NOTA RUIMTE.................................................................................................................................................................................. 122.3 NOTA MOBILITEIT............................................................................................................................................................................. 122.4 LANDELIJKE MARKT- EN CAPACITEITSANALYSE BINNENVAART............................................................................................................ 132.5 VAREN VOOR EEN VITALE ECONOMIE ............................................................................................................................................... 142.6 RIJKSBEGROTING: FRIES-GRONINGSE KANALEN............................................................................................................................... 152.7 NOTA VERVOER GEVAARLIJKE STOFFEN............................................................................................................................................ 162.8 BELEIDSVISIE RECREATIETOERVAART NEDERLAND ............................................................................................................................... 162.9 KADERRICHTLIJN WATER (KRW)...................................................................................................................................................... 162.10 WATERWET ..................................................................................................................................................................................... 173 BELEID NOORD-NEDERLAND......................................................................................................... 193.1 INLEIDING ........................................................................................................................................................................................ 203.2 REGIOVISIE GOEDERENVERVOER NOORD-NEDERLAND..................................................................................................................... 203.3 VERSTERKING LOGISTIEKE POSITIE NOORD-NEDERLAND ................................................................................................................... 213.4 NETWERKANALYSE VAARWEGEN EN BINNENHAVENS NOORD-NEDERLAND....................................................................................... 223.53.6PLAN VAN AANPAK INVESTERINGEN FRIES-GRONINGSE KANALEN ................................................................................................... 24PLANSTUDIE VAARWEG LEMMER-DELFZIJL ........................................................................................................................................ 244 BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP 2009-2013)......................................................................... 254.1 INLEIDING ........................................................................................................................................................................................ 264.2 SCHOON EN VEILIG GRONINGEN .................................................................................................................................................... 264.3 KARAKTERISTIEK GRONINGEN.......................................................................................................................................................... 274.4 BEREIKBAAR GRONINGEN ................................................................................................................................................................ 294.5 ONDERNEMEND GRONINGEN.......................................................................................................................................................... 305 STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN ........................................................................ 315.1 INLEIDING ........................................................................................................................................................................................ 325.2 SCHOON EN VEILIG GRONINGEN .................................................................................................................................................... 325.3 KARAKTERISTIEK GRONINGEN.......................................................................................................................................................... 355.4 BEREIKBAAR GRONINGEN ................................................................................................................................................................ 375.5 ONDERNEMEND GRONINGEN.......................................................................................................................................................... 435.6 BEHEER EN EIGENDOM...................................................................................................................................................................... 436 STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT................................................................... 496.1 INLEIDING ........................................................................................................................................................................................ 506.2 VAARWEGTRAJECTEN EN TRAJECTONDERDELEN ................................................................................................................................506.3 TRAJECT 1: VAN STARKENBORGHKANAAL........................................................................................................................................ 556.4 TRAJECT 2: EEMSKANAAL, OUDE EEMSKANAAL ................................................................................................................................656.56.6TRAJECT 3: WINSCHOTERDIEP, RENSEL............................................................................................................................................. 77TRAJECT 4: A.G. WILDERVANCKKANAAL, ZIJTAK A.G.W. .............................................................................................................. 87

INHOUDSOPGAVE6.7 TRAJECT 5: NOORD-WILLEMSKANAAL............................................................................................................................................. 956.8 TRAJECT 6: ADUARDERDIEP.............................................................................................................................................................1036.9 TRAJECT 7: HOENDIEP....................................................................................................................................................................1116.10 TRAJECT 8: REITDIEP.......................................................................................................................................................................1196.11 OVERIGE PROVINCIALE VAARWEGEN .............................................................................................................................................124

INHOUDSOPGAVEBijlagenBijlage 1:Bijlage 2:Bijlage 3:Bijlage 4:Bijlage 5:Bijlage 6:Bijlage 7:Bijlage 8:Bijlage 9:Bijlage 10:Bijlage 11:Bijlage 12:TrajectkaartenDefinities kadeconstructies en bakprofielStandaard bedieningsregiemesVerkeershinderklassenIntensiteiten beroepsvaartIntensiteiten recreatievaartMinimum vaarwegprofielenOverzicht kunstwerkenOverzicht breedte vaarwegCEMT-klassenAfkortingen en begrippenGeraadpleegde literatuur

SAMENVATTINGSAMENVATTINGDe Nota beheer provinciale vaarwegen Groningen bevat de visie van de provincie Groningen op deprovinciale vaarwegen en de bijbehorende streefbeelden voor de periode 2011-2020.De provincie Groningen streeft naar een robuust vaarwegennetwerk dat in belangrijke mate bijdraagtaan de economische ontwikkeling van de provincie met daarbij een heldere verdeling tussen de takenvoor het Rijk, de Provincie en de regionale overheden.Voor de provincie Groningen is de nota een strategische nota. Op hoofdlijnen worden streefbeeldenaangegeven.De verdere uitwerking van maatregelen om de streefbeelden te bereiken met de bijbehorendekostenramingen vindt plaats in een nog op te stellen beheerplan.Wanneer in deze nota wordt gesproken over provinciale vaarwegen, dan worden daarmee devolgende vaarwegen bedoeld: Van Starkenborghkanaal, Eemskanaal, Oude Eemskanaal,Winschoterdiep, deel Rensel, A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W., Noord-Willemskanaal,Aduarderdiep, deel Hoendiep en het Reitdiep. Zie figuur 2 in paragraaf 1.5 voor een volledig overzichtvan de provinciale vaarwegen.DoelstellingDeze nota heeft tot doel om:‣ richting gebruikers (o.a. beroeps- en recreatievaart), burgers en bedrijven aan te geven voor welkedoeleinden de provinciale vaarwegen gebruikt kunnen worden; wat is er mogelijk en binnen welkerandvoorwaarden dient dit plaats te vinden;‣ richting andere overheden en beleidsvelden (binnen de Provincie) inzichtelijk te maken wat de langetermijnvisie is voor de provinciale vaarwegen;‣ richting te geven aan het bestuurlijke besluitvormingsproces dat vaak vooraf gaat aan de realisatievan nieuwe infrastructurele werken;‣ als provincie Groningen sturend te kunnen optreden; zowel op netwerkniveau als per vaarwegtrajectwordt een eenduidig beleid gevoerd;‣ het vaarwegenbelang (en daarmee het belang van de binnenvaart en recreatievaart) op de kaartte zetten;‣ een kader te geven voor het beheer en onderhoud van de provinciale vaarwegen;‣ een kader te geven voor nieuwbouw van kunstwerken e.d. op, over en langs de provincialevaarwegen.AchtergrondHet provinciale vaarwegennet is niet op alle punten ingericht op een toename van het vaarwegverkeer.Nu al is bekend dat er capaciteitsproblemen zullen optreden.Ook zullen de afmetingen van provinciale vaarwegen en kunstwerken zonder maatregelen eenbeperkende factor worden voor schepen en de mogelijke beladingsgraad (bijvoorbeelddiepgangbeperkingen, drielaagscontainervaart versus vierlaagscontainervaart en wel of geentweebaksduwvaart).Om te voorkomen dat hierdoor de ontwikkelingsmogelijkheden van de binnenvaart en de economischeontwikkeling van de regio beperkt worden, is het noodzakelijk als Provincie een duidelijke visie tehebben op het totale provinciale vaarwegennetwerk.AanleidingDiverse ontwikkelingen (o.a. maatschappelijk, economisch en bestuurlijk) zorgen ervoor dat er een steedsgrotere druk komt te staan op de ruimte op en rond de provinciale vaarwegen.Ook binnen de scheepvaart zelf zijn er de laatste decennia ontwikkelingen gaande die verdereruimtelijke aanpassingen van de vaarweginfrastructuur verlangen.Pagina 1

SAMENVATTINGNetwerk provinciale vaarwegenDe provincie Groningen heeft als doel het vaarwegbeheer te voeren over die vaarwegen waar nu of inde toekomst goederenvervoer over plaatsvindt. Vaarwegen met alleen recreatievaart of vrijwel geenscheepvaart zijn bij voorkeur in eigendom en beheer bij een andere partij dan de provincie Groningen.Bestaand algemeen beleidEr is divers bestaand beleid voorhanden dat op de één of andere manier van invloed is op devaarwegen van de provincie Groningen. Het beleid in deze nota is afgestemd op rijksbeleid enregionaal beleid (beleid voor Noord-Nederland en provinciaal beleid (POP)).Vaarwegen beleidDe bestaande beleidsvoornemens en visies op rijks- en regionaal niveau zijn vertaald in streefbeeldentoegespitst op de provinciale vaarwegen. Hierbij is sprake van algemene streefbeelden voor elkprovinciaal vaarwegtraject. Daarnaast is sprake van specifieke streefbeelden per vaarwegtraject en/ofdelen van het vaarwegtraject. Voor zover mogelijk zijn de streefbeelden verder uitgewerkt in functieeisen, zoals doorvaarthoogtes, -breedtes, etc.Realisatietermijn streefbeelden en functie eisenDe provincie Groningen zal een aantal streefbeelden en functie eisen niet op korte termijn kunnenrealiseren. Wel is het van belang dat bij toekomstige nieuwbouw- en onderhoudsprojecten destreefbeelden en functie eisen in deze nota worden nageleefd, zodat de streefbeelden wel op de langetermijn kunnen worden gerealiseerd.Andere maatschappelijke belangenDe streefbeelden geven het beeld weer waaraan het vaarwegnetwerk of vaarwegtraject zou moetenvoldoen. Bij infrastructurele projecten spelen echter meer (maatschappelijke) belangen dan alleen dievan de vaarweg. Per project zal een afweging gemaakt dienen te worden tussen belangen. Dit kanertoe leiden dat niet altijd het streefbeeld in deze nota zal kunnen worden bereikt. Afwijkingen vanstreefbeelden dienen in alle gevallen goed te worden gemotiveerd.RVW 2005Een zeer belangrijk algemeen streefbeeld van de provincie Groningen is om haar vaarwegen te latenvoldoen aan de Richtlijnen VaarWegen (RVW 2005). Een belangrijk doel van de richtlijnen is omlandelijk een uniform netwerk van vaarwegen te verkrijgen. De gebruiker weet waar hij aan toe is enkan zijn reis optimaal plannen. Dit alles komt uiteindelijk de concurrentiekracht van de binnenvaart tengoede.Kruisende wegenDrukke stroom- of gebiedsontsluitingswegen kruisen op een aantal locaties de vaarwegen. Op plaatsenwaar de doorvaarthoogte beperkt is ontstaat met name in de spits hinder voor het vaarweg- en hetwegverkeer. Er zijn plannen voor meer (fiets)bruggen over provinciale vaarwegen. Meer bruggenleveren meer hinder op voor de vaarweggebruiker. Ook geven meer bruggen verhoogde risico's opschadeaanvaringen en meer werk voor de bedieningscentrales.Uit het oogpunt van een goede doorstroming van het scheepvaart- en kruisend verkeer,verkeersveiligheid, aanlegkosten, exploitatiekosten en milieuschade is de provincie Groningen vanmening dat tijdens het verkenningsproces voor een nieuwe oeververbinding altijd de optie tunnel (ofaquaduct) dient te worden meegenomen in het proces.Bij een kosten-batenanalyse dient niet alleen gekeken te worden naar de benodigde investeringskosten,maar ook naar de beheer-, onderhouds- en bedieningskosten op lange termijn.Pagina 2

SAMENVATTINGIndien na afweging een tunnel (of aquaduct) niet haalbaar blijkt, wordt de voorkeur gegeven aan eenhoge vaste brug. Als ook deze optie niet haalbaar blijkt, bijvoorbeeld omdat de vaarweg onderdeeluitmaakt van de Staande Mastroute of omdat een vaste brug landschappelijk of stedenbouwkundig zeermoeilijk inpasbaar is, kan gekozen worden voor de aanleg van een beweegbare brug.Vergelijking beleid met bestaande situatieDe streefbeelden en functie eisen in deze nota zijn vergeleken met de bestaande situatie. De actiepuntenzijn vervolgens geïnventariseerd. De belangrijkste actiepunten zijn:‣ Als gevolg van het hanteren van de RVW 2005 worden vaarwegdieptes gerelateerd aanMaatgevend LaagWater (MLW) en doorvaarthoogtes bij bruggen aan Maatgevend HoogWater(MHW). In het verleden werden vaarwegdieptes en doorvaarthoogtes gerelateerd aan hetkanaalpeil. De consequenties hiervan zijn dat er in de toekomst dieper gebaggerd moet worden endat bruggen hoger aangelegd dienen te worden dan in het verleden.‣ Doorvaarthoogtes en -breedtes van veel bruggen voldoen niet aan de RVW 2005. Deze situatie lijkternstiger dan hij is. In bijna alle gevallen kan de scheepvaart veilig de bestaande bruggen passeren.Echter, er ontstaat voor het scheepvaart- en/of het wegverkeer meer hinder. Het oplossen van dezeactiepunten heeft dan ook bij de provincie Groningen geen hoge prioriteit (afgezien van de bruggenover de vaarweg Lemmer-Delfzijl). Als er echter sprake is van vervanging van een brug bijvoorbeeldals gevolg van het einde van de levensduur, dan is het van belang de doorvaarthoogtes en-breedtes op streefbeeldniveau te brengen.‣ Uit de dagelijkse praktijk is bekend dat op locaties waar leidingen de oeververdedigingsconstructiepasseren stabiliteitsproblemen kunnen optreden aan de oeververdedigingsconstructie en de erachterliggende waterkering. Veelal wordt dit veroorzaakt door een te ondiepe ligging van de kabel ofleiding. Op dit moment is niet bekend op welke locaties deze problemen spelen. Hiernaar dientonderzoek plaats te vinden.‣ Handhaving van het gebruik van de vaarweg is ook een taak van de provincie Groningen. Dehuidige handhaving schiet tekort. Er is behoefte aan een handhavingsnota waarin aangegeven wordtop welke manier het handhavingsbeleid dient te worden vormgegeven en welke personele enfinanciële consequenties dit heeft.‣ Er bestaan concrete plannen om de bediening van bruggen verder te centraliseren. Dit biedt eenmooie gelegenheid om ook de bedieningstijden van bruggen aan te passen conform de RVW 2005en BRTN 2008-2013.‣ Vaarwegen waarop op dit moment of in de toekomst geen goederenvervoer plaatsvindt dienen bijvoorkeur te worden overgedragen aan een gemeente, waterschap of andere partij. Op het laatstedeel van het Oude Eemskanaal, het Hoendiep ten oosten van de CSM brug en het Reitdiep tenzuiden van het Van Starkenborghkanaal is nog maar zeer beperkt sprake van goederenvervoer. Omdeze reden streeft de provincie Groningen naar overdracht van het eigendom en beheer van dezevaarwegen aan de desbetreffende gemeenten of waterschappen.De provincie Groningen is ook verantwoordelijk voor het nautisch beheer van het Drents Diep, devaargeul Zuidlaardermeer en het Oldambtmeer met toeleidingskanalen. Aangezien hier ook geengoederenvervoer plaatsvindt streeft de Provincie naar overdracht van haar taken aan dedesbetreffende gemeenten of waterschappen.‣ De Waterwet is op 22 december 2009 in werking getreden. De consequenties van de waterwetvoor de nota zijn nog niet geheel duidelijk en dienen in kaart gebracht te worden.Pagina 3

SAMENVATTINGPagina 4

INLEIDING1 INLEIDINGFoto: Van Starkenborghkanaal ter hoogte van de brug DorkwerdPagina 5

INLEIDING1.1 AlgemeenDe Nota beheer provinciale vaarwegen Groningen bevat de visie van de provincie Groningen op deprovinciale vaarwegen en de bijbehorende streefbeelden voor de periode 2011-2020.De provincie Groningen streeft naar een robuust vaarwegennetwerk dat in belangrijke mate bijdraagtaan de economische ontwikkeling van de provincie met daarbij een heldere verdeling tussen de takenvoor het Rijk, de Provincie en de regionale overheden.Voor de provincie Groningen is deze nota een strategische nota. Op hoofdlijnen worden streefbeeldenaangegeven.De verdere uitwerking van maatregelen om de streefbeelden te bereiken met de bijbehorendekostenramingen vindt plaats in een nog op te stellen beheerplan (incl. meerjarenplanning).De nota staat niet op zichzelf. Het is te beschouwen als een nadere uitwerking van het ProvinciaalOmgevingsplan (POP 2009-2013) lit [16]. Ook heeft de nota een sterke relatie met de NotaNormdoelstellingen. Voor een overzicht van de inbedding van de nota zie figuur 1.Provinciaal OmgevingsplanPOP 2009-2013Nota beheer provincialevaarwegen Groningen(2011-2020)Nota NormdoelstellingenFIGUUR 1: INBEDDING NOTA BEHEER PROVINCIALE VAARWEGEN GRONINGENIn deze nota wordt zoveel als mogelijk verwezen naar de meest actuele wet- en regelgeving. Voorzover veranderingen in wet- en regelgeving worden verwacht, is getracht daar op te anticiperen.Vanzelfsprekend is er altijd een kans dat onverwacht wet- en regelgeving verandert. Om hierop tekunnen anticiperen, zal 1x per 5 jaar worden bekeken in welke mate de nota nog actueel is. Indienwijzigingen noodzakelijk zijn, dan zullen deze 1x per 5 jaar in een nieuwe versie worden verwerkt.De nota geeft het beleid weer voor de periode 2011-2020. Aan het einde van deze periode (2020)zal de nota integraal tegen het licht worden gehouden. Indien er sprake is van voortzetting van het oudebeleid zal er sprake zijn van een update van de vorige versie. In geval het beleid wijzigt en relatiefgrote aanpassingen noodzakelijk zijn zal er sprake zijn van een compleet nieuwe nota.1.2 DoelstellingDeze nota heeft tot doel om:‣ richting gebruikers (o.a. beroeps- en recreatievaart), burgers en bedrijven aan te geven voor welkedoeleinden de provinciale vaarwegen gebruikt kunnen worden; wat is er mogelijk en binnen welkerandvoorwaarden dient dit plaats te vinden;‣ richting andere overheden en beleidsvelden (binnen de Provincie) inzichtelijk te maken wat de langetermijnvisie is voor de provinciale vaarwegen;‣ richting te geven aan het bestuurlijke besluitvormingsproces dat vaak vooraf gaat aan de realisatievan nieuwe infrastructurele werken;‣ als provincie Groningen sturend te kunnen optreden; zowel op netwerkniveau als per vaarwegtrajectwordt een éénduidig beleid gevoerd;Pagina 6

INLEIDING‣ het vaarwegenbelang (en daarmee het belang van de binnenvaart en recreatievaart) op de kaartte zetten;‣ een kader te geven voor het beheer en onderhoud van de provinciale vaarwegen;‣ een kader te geven voor nieuwbouw van kunstwerken e.d. op, over en langs de provincialevaarwegen.1.3 AchtergrondDe provincie Groningen bezit een uitgebreid netwerk aan vaarwegen en is daardoor aantrekkelijk voordiverse vormen van scheepvaart. Met name het Van Starkenborghkanaal, het Eemskanaal, hetWinschoterdiep en het A.G. Wildervanckkanaal spelen een belangrijke rol in het goederenvervoer overwater. Ze zijn daardoor van groot belang voor de provinciale economie.Niet geheel toevallig zijn de economische kernzones voor een belangrijk deel gesitueerd langs dezevaarwegen: de haven van Delfzijl bij het Eemskanaal, de zone Hoogezand-Veendam-Winschoten aanhet Winschoterdiep en het A.G. Wildervanckkanaal en de stad Groningen op het knooppunt van het VanStarkenborghkanaal, het Eemskanaal en het Winschoterdiep.Naast het goederenvervoer worden de provinciale vaarwegen intensief gebruikt door derecreatievaart. De verwachting is dat het aandeel recreatievaart de komende tijd nog gaat toenemen,mede door de toenemende vergrijzing.Het provinciale vaarwegennet is niet op alle punten ingericht op een toename van het vaarwegverkeer.Nu al is bekend dat er capaciteitsproblemen zullen optreden.Ook zullen de afmetingen van provinciale vaarwegen en kunstwerken zonder maatregelen eenbeperkende factor worden voor schepen en de mogelijke beladingsgraad (bijvoorbeelddiepgangbeperkingen, drielaagscontainervaart versus vierlaagscontainervaart en wel of geentweebaksduwvaart).Om te voorkomen dat hierdoor de ontwikkelingsmogelijkheden van de binnenvaart en de economischeontwikkeling van de regio beperkt worden, is het noodzakelijk als Provincie een duidelijke visie tehebben op het totale provinciale vaarwegennetwerk.1.4 AanleidingDiverse ontwikkelingen (o.a. maatschappelijk, economisch en bestuurlijk) zorgen ervoor dat er een steedsgrotere druk komt te staan op de ruimte op en rond de provinciale vaarwegen.Ook binnen de scheepvaart zelf zijn er de laatste decennia ontwikkelingen gaande die verdereruimtelijke aanpassingen van de vaarweginfrastructuur verlangen. In de volgende alinea's worden debelangrijkste aanleidingen kort toegelicht.Samenleving en bestuurVoor het maken van bestuurlijke keuzes is het noodzakelijk inzicht te hebben in alle belangen die spelen.Ook het vaarwegenbelang dient hierin objectief en transparant vertegenwoordigd te zijn.Vanzelfsprekend heeft het vaarwegenbeleid raakvlakken met andere beleidsterreinen: economie,ruimtelijke ordening, milieu, waterhuishouding, recreatie, cultuurhistorie en natuur. Vaak gaat het omverschillende belangen die elkaar ondersteunen. In een aantal gevallen gaat het om belangenwaartussen enige vorm van spanning bestaat. In deze nota is voor zover mogelijk rekening gehoudenmet deze belangen. Toch valt niet te voorkomen dat er spanningen met andere beleidsvelden blijvenbestaan.Pagina 7

INLEIDINGBenutting vaarwegenDe binnenvaart is een cruciaal onderdeel van de Nederlandse en Europese economie. In een land waarvervoer over wegen en spoor tot steeds grotere inpassingsproblemen leidt, zou onderbenutting van depotentie van de binnenvaart een gemiste kans zijn. Het gaat hierbij niet alleen om goederenvervoer,maar ook om het vestigingsklimaat voor bedrijven die gebruik maken van de binnenvaart en bedrijvendie leverancier zijn voor de binnenvaart (bijvoorbeeld de scheepsbouw).De Nederlandse binnenvaartvloot levert een geweldige vervoersprestatie. Het aandeel in Nederland isongeveer 40%. Een indrukwekkender beeld ontstaat echter wanneer de vergelijking wordt gemaakt opbasis van afstanden. Voor internationaal vervoer is de binnenvaart de grootste vervoerder met meerdan 55% van de vervoersprestatie.Ondanks deze indrukwekkende cijfers is nog veel reservecapaciteit aanwezig in het vaarwegennetwerk.Grofweg kunnen intensiteiten over de Nederlandse vaarwegen nog verdubbelen, mitscapaciteitsknelpunten worden aangepakt en achterstanden in beheer en onderhoud wordenweggewerkt.Een betere benutting van de Nederlandse en dus ook van provinciale vaarwegen heeft als consequentiedat er minder goederenvervoer over de wegen hoeft plaats te vinden. Ter vergelijking: 10 miljoen tonaan goederen levert grofweg een reductie op van 500 duizend vrachtwagenbewegingen. Debinnenvaart kan dus in belangrijke mate bijdragen aan de ontlasting van de weginfrastructuur.Milieu en veiligheidDe binnenvaart biedt op milieugebied grote voordelen. Het is een energiezuinige vorm van transport. DeCO 2 uitstoot is zeker in relatie tot het wegverkeer beperkt. Alertheid is echter geboden. Zonder verdereinnovaties op emissiegebied zal de binnenvaart langzaamaan haar voorsprong op het wegverkeerverliezen. Binnen het wegverkeer nemen de emissies in rap tempo af door o.a. schonere motoren.De binnenvaart is één van de veiligste manieren van transport. Ongelukken vinden sporadisch plaatsterwijl er toch veel vervoer van gevaarlijke stoffen plaatsvindt per binnenvaartschip. Afgezien van hetvervoer per pijpleiding wordt 80% van de gevaarlijke stoffen in Nederland vervoerd perbinnenvaartschip.Ontwikkelingen scheepvaartEr is een tendens zichtbaar van schaalvergroting in de binnenvaart. Deze tendens is al ettelijke decenniaaan de gang. Schepen worden groter en het aandeel aan kleine schepen neemt steeds verder af.Parallel aan deze tendens wordt er steeds meer gebruik gemaakt van technische innovaties en modernenavigatiemiddelen.Ook neemt de recreatievaart steeds verder toe en vertegenwoordigt een steeds grotere economischewaarde.Al deze ontwikkelingen vragen om een adequaat beheer (zowel nautisch als technisch) van deprovinciale vaarwegen om een veilige, vlotte en doelmatige doorvaart te garanderen.Pagina 8

INLEIDINGOntwikkelingen vaarweg Lemmer-DelfzijlDe vaarweg Lemmer-Delfzijl, waar het Van Starkenborghkanaal en het Eemskanaal deel van uitmaken,is een zeer belangrijke verbinding tussen Noord-Nederland, het westen van Nederland en NoordoostEuropa. Om deze reden valt de vaarweg in de categorie hoofdvaarweg.In de regel is het Rijk eigenaar en beheerder van hoofdvaarwegen. De vaarweg Lemmer-Delfzijl vormthier echter een uitzondering op. Het eigendom en beheer van deze vaarweg is in handen van deprovincies Fryslân en Groningen. Het Rijk draagt echter de kosten van het beheer en onderhoud.In 1991 is de bijdrage van het Rijk geactualiseerd in een nieuw convenant. Daarnaast zijn er verdereafspraken gemaakt over de opwaardering van de volledige vaarweg Lemmer-Delfzijl naar een klasseVa vaarweg, geschikt voor vierlaagscontainervaart en beperkte duwvaart. Zie hiervoor het "Plan vanAanpak Fries-Groningse kanalen" lit [14].1.5 Netwerk provinciale vaarwegenDe provincie Groningen heeft als doel het vaarwegbeheer te voeren over die vaarwegen waar nu of inde toekomst goederenvervoer over plaatsvindt. Wanneer in deze nota daarom wordt gesproken overprovinciale vaarwegen, dan wordt daarmee het netwerk aan vaarwegen bedoeld zoals is weergegevenin figuur 2.FIGUUR 2: OVERZICHT PROVINCIALE VAARWEGENPagina 9

INLEIDING1.6 LeeswijzerAls eerste wordt in hoofdstuk 2 een overzicht gegeven van het van belang zijnde rijksbeleid voorvaarwegen. In hoofdstuk 3 wordt hetzelfde gedaan voor de regio Noord-Nederland. Reeds bestaandprovinciaal beleid op het gebied van vaarwegen wordt beschreven in hoofdstuk 4.Het beleid uit de hoofdstukken 2, 3 en 4 wordt in hoofdstuk 5 concreet gemaakt in de vorm vanstreefbeelden. Deze streefbeelden zijn generiek voor het totale provinciale vaarwegennetwerk. Destreefbeelden zijn gegroepeerd rondom vier belangrijke beleidsthema's uit het POP 2009-2013, teweten: "Schoon en veilig Groningen", "Karakteristiek Groningen", "Bereikbaar Groningen" en"Ondernemend Groningen". Daarnaast zijn aparte streefbeelden benoemd voor beheer, onderhoud eneigendom.In hoofdstuk 6 worden de generieke streefbeelden per vaarwegtraject verder uitgewerkt. Het komt voordat op een bepaald vaarwegtraject wordt afgeweken van het generieke streefbeeld. In die gevallenwordt onderbouwd waarom wordt afgeweken. Ook wordt in hoofdstuk 6 de huidige situatie vergelekenmet de streefbeelden en functie eisen van de Provincie. Waar de huidige situatie niet overeenkomt methet streefbeeld of functie eis wordt het actiepunt benoemd.In figuur 3 is schematisch weergegeven op welke manier de Nota beheer provinciale vaarwegenGroningen is opgebouwd.Bestaand algemeen beleidBeleid Rijk (H2)Beleid Noord-Nederland (H3)Beleid Provincie Groningen (H4)Vaarwegen beleidStreefbeelden netwerk provinciale vaarwegen (H5)Streefbeelden per provinciaal vaarwegtraject (H6)Confrontatie beleid metbestaande situatieKnelpunten, actiepunten (H5, H6)FIGUUR 3: SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN DE OPBOUW VAN DE NOTA BEHEER PROVINCIALE VAARWEGEN GRONINGENPagina 10

BELEID RIJK2 BELEID RIJKFoto: Reitdiep ter hoogte van de brug WierumerschouwPagina 11

BELEID RIJK2.1 InleidingIn dit hoofdstuk wordt een korte samenvatting gegeven van het rijksbeleid op het gebied vanvaarwegen.De regel is dat het Rijk de zogenaamde hoofdtransportassen en hoofdvaarwegen in eigendom enbeheer heeft. In de provincie Groningen vormen het Van Starkenborghkanaal en het Eemskanaal(onderdeel van de vaarweg Lemmer-Delfzijl) een uitzondering op deze regel. Deze vaarwegen vallen inde categorie hoofdvaarweg en zijn toch in eigendom en beheer bij de provincie Groningen.Daarnaast doet het Rijk ook uitspraken over vaarwegen die deel uitmaken van het onderliggendevaarwegennetwerk.Uiteindelijk zal het provinciale beleid afgestemd moeten zijn op het rijksbeleid.2.2 Nota RuimteHet rijksbeleid voor de ruimtelijke ordening is weergegeven in de "Nota Ruimte, Ruimte voor ontwikkeling(2006)" lit [11]. Hierin is gekozen voor ruimtelijke ontwikkeling gekoppeld aan economische potentie.Daarbij wordt onder andere nadrukkelijk aandacht besteed aan het belang van mobiliteit eninfrastructuur.Het ruimtelijke beleid richt zich met name op de hoofdinfrastructuur die de belangrijkste grootstedelijkegebieden in Nederland (en in het buitenland) met elkaar verbindt. Deze hoofdverbindingsassen dienenvoor de bundeling van verstedelijking en economische activiteiten en voor de verbinding van Nederlandmet het buitenland. Het Eemskanaal en het Van Starkenborghkanaal worden in de Nota Ruimteaangeduid als "hoofdverbindingsas water".Naast een categorisering voor de vaarwegen op basis van hun functie voor de beroepsvaart bevat deNota Ruimte ook een categorisering voor de recreatievaart. Deze is gelijk aan die in de BeleidsvisieRecreatieToervaart Nederland (BRTN 2008-2013). Dat houdt in dat deze categorisering niet meervrijblijvend is, maar dat daaraan gehoor moet worden gegeven in lagere plannen zoals het regionalewaterhuishoudingsplan. In de provincie Groningen is het regionale waterhuishoudingsplan geïntegreerd inhet POP 2009-2013 en de daaronder liggende Nota Normdoelstelling.Het Rijk streeft naar een basiskwaliteit op de gehele hoofdinfrastructuur. Als zich hierin knelpuntenvoordoen heeft het oplossen van knelpunten op de hoofdverbindingsassen prioriteit boven knelpuntenelders in de hoofdinfrastructuur. De verkeerskundige uitwerking van deze strategie vindt plaats in deNota Mobiliteit.2.3 Nota MobiliteitDe "Nota Mobiliteit (2005)" lit [10] is een uitwerking van de Nota Ruimte op het gebied van verkeer envervoer. In deze nota zijn de hoofdlijnen van het verkeers- en vervoersbeleid tot 2020 vastgelegd,waaronder ook het beleid voor de scheepvaart.De binnenvaart wordt gezien als een betrouwbare, relatief veilige en milieuvriendelijke wijze vantransport. Mede door de strategische ligging van Nederland vervult de binnenvaart een belangrijkefunctie in het nationale en internationale goederenvervoer. Van al het transport op Nederlandsgrondgebied vindt ruim 40% over de vaarwegen plaats, waarvan ongeveer de helft bestaat uitbouwstoffen.Het beleid is erop gericht de concurrentiekracht van de Nederlandse binnenvaart te versterken, door hethoofdvaarwegennet te verbeteren en door een adequate aansluiting op internationale netwerken.Er worden twee knelpunten onderkend die een belemmering kunnen vormen voor de concurrentiekrachtvan de binnenvaart: het achterstallig onderhoud en de capaciteit van de vaarwegen.Het achterstallig onderhoud verstoort de betrouwbaarheid van het gehele vaarwegennetwerk. Bruggenen sluizen kunnen uitvallen. Beschoeiingen kunnen bezwijken en leiden tot aantasting van dijken en kaden.Pagina 12

BELEID RIJKDe beladingsgraad van schepen wordt beperkt wanneer niet op tijd wordt gebaggerd. Achterstalligonderhoud leidt tot hogere transportkosten en tot een daling van de totale kwaliteit van hetvaarwegennetwerk.Uit berekeningen blijkt dat groei van het goederenvervoer leidt tot specifieke capaciteitsknelpunten. Dituit zich in toenemende druk op de capaciteit van sluizen, bruggen en ligplaatsen en in beperkingen doorhet vaarwegprofiel. Naast de toename van de hoeveelheid goederenvervoer over water speelt ook desteeds toenemende afmetingen van schepen een rol.De ambitie van de rijksoverheid is om betrouwbare reistijden te kunnen garanderen voor debinnenvaart. Hiervoor wil men de bestaande en potentiële knelpunten op de belangrijkehoofdverbindingsassen oplossen door het treffen van maatregelen bij sluizen, bruggen, ligplaatsen e.d.Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de periode 2005-2010, waarin de capaciteitsknelpuntenworden aangepakt die al onderdeel uitmaken van het huidige Meerjarenprogramma Infrastructuur,Ruimte en Transport (MIRT), en de periode 2011-2020, waarin aandacht wordt besteed aan potentiëleknelpunten als gevolg van de groei van het goederenvervoer.Alle hoofdtransportassen (zoals de Waal en de Rijn) moeten in 2020 ten minste geschikt zijn voor klasseVIb-schepen en vierlaagscontainervaart. De doorgaande nationale hoofdvaarwegen, waaronder devaarweg Lemmer-Delfzijl, dienen ten minste geschikt te zijn voor klasse Va-schepen envierlaagscontainervaart.Naast de bestaande binnenvaart ziet het Rijk ook veel kansen voor nieuwe ontwikkelingen, zoalsdistributievaart via pallets, containerlijndiensten en transport van afvalstromen. Dergelijke ontwikkelingenvragen om een betere benutting van de kleinere vaarwegen en om een goede aansluiting op hethoofdvaarwegennet.Het Noord-Willemskanaal, Winschoterdiep en A.G. Wildervanckkanaal worden door het Rijkbijvoorbeeld gezien als route voor een potentieel distributienetwerk.Om dit alles te bewerkstelligen is een goede samenwerking tussen het Rijk en anderevaarwegbeheerders van belang. Decentrale overheden kunnen hun ruimtelijke ordeningsinstrumentariuminzetten om bijvoorbeeld extra groei van de binnenvaart te faciliteren, natte bedrijventerreinen terealiseren en de ontsluiting via het water te verbeteren.2.4 Landelijke Markt- en Capaciteitsanalyse binnenvaartBij de uitvoering van het beleid zoals verwoord in de Nota Mobiliteit ontstond er behoefte aan eenverdere onderbouwing van de keuzes die gemaakt moeten worden op het vlak van infrastructuur enmarktcondities en de rol die de rijksoverheid op zich moet nemen. Hiervoor is de "Landelijke Markt- enCapaciteitsanalyse Binnenvaart (2007)" lit [3] opgesteld.Uit deze analyse blijkt dat de binnenvaart marktleider is in internationaal vervoer en in bulkvervoer vanonder andere ertsen, kolen, zand en grind. In het containervervoer is het wegverkeer nog steedsmarktleider, maar het marktaandeel van de binnenvaart is wel sterk gegroeid.De belangrijkste succesfactor voor de binnenvaart is het hebben van natte vervoersrelaties. Wanneervoor- en/of natransport noodzakelijk is, neemt de transportafstand waarop binnenvaart nogconcurrerend kan zijn snel toe. Ook heeft de binnenvaart een sterke relatie met de zeehavens. Meer dan60% van de nationale en internationale vervoersbewegingen heeft een oorsprong of bestemming in eenzeehavengebied. Voor bepaalde bulkgoederenstromen – zoals ertsen, kolen en aardolieproducten – isdit zelfs meer dan 90%.Pagina 13

BELEID RIJKIn de toekomst zal het totale goederenvervoer (over weg, water, lucht en spoor) verder groeien enafhankelijk van de (inter)nationale handel mogelijk zelfs verdubbelen. Daarbij treedt een verschuiving opvan import van grondstoffen naar import van half- en eindfabricaten.Voor de binnenvaart – die traditioneel een sterke positie heeft in het transport van grondstoffen – heeftdit consequenties: het marktaandeel zal dalen ten gunste van het wegvervoer en het transport vanbulkgoederen zal stagneren of zelfs dalen. Wel gaat het containervervoer een belangrijkere positieinnemen in de binnenvaart. Naar verwachting zal het aandeel containers toenemen van 10% nu naarminimaal 20% in 2040.De binnenvaart kan – naast de bovengenoemde autonome marktontwikkelingen – extra marktaandeelwinnen door verlaging van de kostprijs, het wegnemen van knelpunten in de vaarwegeninfrastructuur,door innovaties aan schepen en overslag, door betere bereikbaarheid (met name toename van nattevervoersrelaties) en door verbetering van de infrastructuur in het buitenland.De belangrijkste factor voor de concurrentiepositie van de binnenvaart is de mogelijkheid om via hetwater van deur tot deur te kunnen vervoeren. De conclusie van het onderzoek is daarom dat het hebbenvan natte vervoersrelaties – zoals binnenhavens en natte bedrijventerreinen – van het grootste belang is.Het regionale ruimtelijke beleid moet er daarom op gericht zijn voldoende ruimte te reserveren voornatte bedrijventerreinen en laad- en losplaatsen.Daarnaast wordt geadviseerd om niet langer in te zetten op schaalverruiming van vaarwegen, maar opverbetering van de betrouwbaarheid van reistijden en aflaaddieptes. Momenteel heeft de binnenvaartte maken met lange wachttijden in de zeehavens, waardoor deze minder betrouwbaar is geworden enmarktaandeel heeft verloren aan andere vervoersvormen.De aanpak van wachttijden bij havens en sluizen zou daarom de hoogste prioriteit moeten hebben,evenals de aanpak van beperkingen in aflaaddieptes. Diepgangbeperkingen door bijvoorbeeldachterstallig onderhoud hebben een lagere beladingsgraad tot gevolg. Hierdoor stijgen detransportkosten aanzienlijk.Voor elke investering in de infrastructuur moet gekeken worden naar de vervoersketens waar dezebetrekking op heeft. De zwakste schakel in de keten bepaalt de positie van de binnenvaart. Het heeftbijvoorbeeld geen zin om vaarwegen te baggeren als niet ook de binnenhavens meegenomen worden.Het totaal aan vervoersketens vormt regionale netwerken die gezamenlijk de robuustheid van hetlandelijke netwerk bepalen.2.5 Varen voor een vitale economieDe conclusies van de Landelijke Markt- en Capaciteitsanalyse Binnenvaart zijn door het Ministerie vanVerkeer en Waterstaat vertaald in beleid voor de binnenvaart. Dit beleid is vastgelegd in debeleidsbrief "Varen voor een vitale economie: een veilige en duurzame binnenvaart (2007)" lit [23].De binnenvaart is van groot belang voor de ontlasting van de Nederlandse autowegen. Bovendien is hetvervoer over water een veilige en energiezuinige transportwijze.De ambities van het Rijk richten zich op de volgende vijf speerpunten:‣ versterken van de concurrentiepositie van de binnenvaart;‣ realiseren van een toekomstvast netwerk van vaarwegen en havens, uitgaande van een netwerk- enketenbenadering;‣ bereiken dat de binnenvaart op termijn de schoonste vervoersmodaliteit is;‣ permanent verbeteren van de veiligheid in de binnenvaart;‣ stimuleren van innovatie in de binnenvaart.Pagina 14

BELEID RIJKOm deze ambities te realiseren heeft het kabinet tien nieuwe maatregelen geformuleerd, die aanvullendzijn op reeds lopende maatregelen die al door voorgaande kabinetten zijn ingezet. Deze tien nieuwemaatregelen zijn:‣ ondersteunen van besluitvorming over de containerterminal Rotterdam als onderdeel van hetProgramma Randstad Urgent;‣ stimuleren van verbetering van afhandelingscondities voor containers voor de binnenvaart inRotterdam;‣ stimuleren van innovatie gericht op de binnenvaart op kleine vaarwegen (SBIR);‣ samenwerken met decentrale overheden in de netwerkaanpak, met als doel versterking van dezwakste schakels in de logistieke keten;‣ realisatie van "quick wins" voor verbetering van binnenhavens;‣ versneld invoeren van dynamisch verkeersmanagement op de vaarwegen;‣ versneld uitvoeren van het achterstallig onderhoudsprogramma vaarwegen uit het MIRT;‣ uitvoeren van het CO 2 -reductieprogramma VoortVarend Besparen;‣ oprichten van een Comité voor de binnenvaartveiligheid;‣ publicatie van een tijdelijke subsidieregeling voor het stimuleren van innovaties in de binnenvaart.2.6 Rijksbegroting: Fries-Groningse kanalenDe rijksbijdrage voor het onderhoud van de Fries-Groningse kanalen is vastgelegd in een convenant(1957) met de provincies Fryslân en Groningen. De bijdrage heeft betrekking op de vaarweg Lemmer-Delfzijl, het Van Harinxmakanaal (provincie Fryslân) en het Winschoterdiep (inclusief aansluitendgedeelte van de Rensel). De hoogte van de rijksbijdrage is in 1991 opnieuw vastgesteld in een nieuwconvenant lit [13].Naar aanleiding van het nieuwe convenant zijn afspraken gemaakt over de aanpak van sluizen,bruggen, beschoeiingen en waterbodems. Deze afspraken zijn in 1997 vastgelegd in het "Plan vanAanpak Investeringen Fries-Groningse kanalen" lit [14].In het rapport Commissie-Brinkman "Anders gestuurd, beter bestuurd, 2004" lit [1] is voorgesteld om devaarweg Lemmer-Delfzijl van de provincies Fryslân en Groningen over te dragen aan het Rijk en om hetVan Harinxmakanaal en het Winschoterdiep (inclusief een deel van de Rensel) te financieren via hetprovinciefonds.In een bestuurlijk overleg in 2006 is afgesproken dat de vaarweg Lemmer-Delfzijl in beheer enonderhoud blijft bij de provincies Fryslân en Groningen waarbij het beheer en onderhoud en deverantwoordingsrapportages in lijn komen met de overige hoofdvaarwegen in beheer bijRijkswaterstaat.Verder is afgesproken dat het Rijk en de provincies voor de hoofdvaarwegen (vaarweg Lemmer-Delfzijl)een nieuwe overeenkomst met financiële afspraken voorbereiden en voor de niet-hoofdvaarwegen (VanHarinxmakanaal en Winschoterdiep (inclusief een deel van de Rensel)) een afkoop van de huidigefinanciële overeenkomst voorbereiden.In 2007 zijn deze afspraken vastgelegd in een intentieverklaring tussen de Minister van Verkeer enWaterstaat en de provinciebesturen van Fryslân en Groningen lit [6]. Tegelijkertijd is een onderzoekuitgevoerd naar de kosten van de Fries-Groningse kanalen lit [8]. Het onderzoek richtte zich op dekosten voor onderhoud en exploitatie van het Winschoterdiep, het Eemskanaal, het VanStarkenborghkanaal, het Prinses Margrietkanaal (Fryslân) en het Van Harinxmakanaal (Fryslân).Ook zijn de onderhoudsachterstanden bij oeververdedigingsconstructies en waterbodems bepaaldevenals de vervangingskosten van bruggen en sluizen.Dit onderzoek is bedoeld ter ondersteuning van het overleg tussen de provincies Groningen en Fryslân enhet Rijk om tot nieuwe financiële afspraken te komen. Onderhandelingen hierover zijn nog gaande.Pagina 15

BELEID RIJK2.7 Nota Vervoer gevaarlijke stoffenVan de 78 miljoen ton gevaarlijke stoffen (exclusief transport via pijpleidingen) die jaarlijks binnenNederland vervoerd worden, wordt 61 miljoen ton vervoerd via de binnenvaart. De verwachting is datdit transport van gevaarlijke stoffen via de binnenvaart in de komende jaren met 15% tot 40% zaltoenemen.Om de veiligheid van het transport van gevaarlijke stoffen te verbeteren richt het Rijk zich in de "NotaVervoer gevaarlijke stoffen (2006)" lit [12] op twee sporen: het beheersen van de spanning tussen debelangen van ruimtebeslag en veiligheid, en het uitbreiden van het huidige beleidsinstrumentarium.Daarnaast komt er meer aandacht voor de vereenvoudiging en verduidelijking van regelgeving en voorafstemming met de rest van de keten, zoals regelgeving voor opslag en gebruik.Om invulling te geven aan het eerste spoor – afstemming tussen ruimtegebruik en veiligheid – gaat hetkabinet een Basisnet vaststellen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.Het Basisnet Water bestaat in principe uit de hoofdvaarwegen. Langs het Basisnet gaan ruimtelijkebeperkingen gelden, zoals een verbod op het realiseren van kwetsbare objecten. Het ruimtelijke beleidis er bovendien op gericht om bedrijven die transport van gevaarlijke stoffen nodig hebben langs hetBasisnet te plaatsen.De verantwoordelijkheid voor deze opgave wordt neergelegd bij de provincies. Het kabinet stimuleerthet vastleggen van provinciale basisnetten, om zo aansluiting van het landelijke Basisnet op hetonderliggende (vaar)wegennet te garanderen.Met name het traject Lemmer-Delfzijl heeft te maken met het rijksbeleid uit de nota. Op dit momentkunnen de consequenties van de nota op de vaarwegen niet goed worden ingeschat. Waarschijnlijk zaler langs hoofdvaarwegen een veiligheidszone gereserveerd dienen te worden waarbinnen niet magworden gebouwd. Een dergelijke zone zou heel goed samen kunnen vallen met de bebouwingsvrijeruimte genoemd in de Richtlijnen Vaarwegen 2005.2.8 Beleidsvisie Recreatietoervaart NederlandBegin 2009 is de nieuwe Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederland (BRTN 2008-2013) lit [4]gepubliceerd. De BRTN 2008-2013 is een visie op het behoud en de ontwikkeling van het landelijknetwerk van recreatieve vaarwegen en vervangt de BRTN 2000.De Stichting Recreatietoervaart Nederland (SRN) heeft in overleg met de provincies, in de nuvastgestelde BRTN 2008-2013, het basistoervaartnet geactualiseerd. De BRTN wordt tevensaangehaald als te voeren beleid in de Nota Ruimte, zie paragraaf 2.2.De BRTN 2008-2013 omvat vaarwegen, doorvaartmaten en een overzicht van de fysiek nautischeknelpunten per provincie. Het Rijk heeft in het kader van het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG)tot 2013 ruim 30 miljoen euro (landelijk) beschikbaar gesteld voor de verbetering van hetbasistoervaartnet.2.9 Kaderrichtlijn Water (KRW)De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn en heeft tot doel de ecologische en chemischewaterkwaliteit te verbeteren. De KRW werkt met een stroomgebied-benadering. Per stroomgebiedwordt aangegeven hoe de waterkwaliteit wordt verbeterd. Dit wordt vastgelegd in hetstroomgebiedsbeheerplan. Voor de provincie Groningen zijn dit de stroomgebiedsbeheerplannen voorde Eems en Rijn-Noord.De maatregelen en afspraken worden daarna opgenomen in de nationale- en regionale waterplannen:de Nota Waterhuishouding, de provinciale Waterhuishoudingsplannen (binnen de provincie Groningen isdit geïntegreerd in het POP 2009-2013), de Waterbeheerplannen van waterschappen enRioleringsplannen van gemeenten.Pagina 16

BELEID RIJKDe KRW kan invloed hebben op de inrichting van de vaarweg (bijvoorbeeld inrichting vannatuurvriendelijke oevers en materiaalkeuze). Toekomstige maatregelen (zowel nieuwe aanleg alsbeheer en onderhoud) dienen te zijn afgestemd met de waterkwaliteitsbeheerder (i.c. het waterschap)op de wensen uit de KRW. Bij het uitvoeren van toekomstige maatregelen wordt rekening gehouden metzowel de nautische doelstellingen van de betreffende vaarweg als de waterkwaliteitsdoelstellingeningevolge de KRW. In het nog op te stellen beheerplan wordt hier nader op ingegaan.2.10 WaterwetDe overheid staat voor grote opgaven in het waterbeheer. Om het beheer van de toekomst zo goedmogelijk vorm te geven en uit te voeren, is van belang dat het huidige wettelijke instrumentarium wordtgestroomlijnd en gemoderniseerd. Daarbij staat integraal waterbeheer centraal.De Waterwet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhangtussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Daarnaast levert de Waterwet een flinke bijdrage aankabinetsdoelstellingen zoals vermindering van regels, vergunningstelsels en administratieve lasten.De Waterwet vervangt de bestaande wetten voor het waterbeheer in Nederland:‣ Wet op de waterhuishouding;‣ Wet op de waterkering;‣ Grondwaterwet;‣ Wet verontreiniging oppervlaktewateren;‣ Wet verontreiniging zeewater;‣ Wet droogmakerijen en indijkingen (Wet van 14 juli 1904);‣ Wet beheer rijkswaterstaatswerken (het zogenaamde 'natte gedeelte');‣ Waterstaatswet 1900.Ook verhuist de saneringsregeling voor waterbodems van de Wet bodembescherming naar deWaterwet (dit gebeurt via de Invoeringswet). Naast de Waterwet blijft de Waterschapswet alsorganieke wet voor de waterschappen bestaan.Met de Waterwet zijn Rijk, waterschappen, gemeenten en provincies beter uitgerust om wateroverlast,waterschaarste en waterverontreiniging tegen te gaan. Ook voorziet de wet in het toekennen vanfuncties voor het gebruik van water zoals scheepvaart, drinkwatervoorziening, landbouw, industrie enrecreatie. Afhankelijk van de functie worden eisen gesteld aan de kwaliteit en de inrichting van hetwatersysteem.Een belangrijk gevolg van de Waterwet is dat de huidige vergunningstelsels uit de afzonderlijkewaterbeheerwetten worden gebundeld: zes vergunningen uit de bestaande "waterbeheerwetten" gaanop in één watervergunning. Voor de gebruiker betekent dit vooral minder administratieve handelingen.Voor het bevoegde gezag betekent het dat de vergunning aan alle aspecten van het waterbeheer moetworden getoetst.Knelpunt WaterwetDe Waterwet is op 22 december 2009 in werking getreden. De consequenties van de Waterwet voordeze nota zijn nog niet geheel duidelijk (actiepunt 2).Actiepunt Waterwet1 Inventariseren van de consequenties van de WaterwetPagina 17

BELEID RIJKPagina 18

BELEID NOORD-NEDERLAND3 BELEID NOORD-NEDERLANDFoto: Bijzonder transport Eemskanaal ter hoogte van de WoldbrugPagina 19

BELEID NOORD-NEDERLAND3.1 InleidingVervoersstromen houden niet op bij de provinciegrens. In dat perspectief is het belangrijk te beseffendat de provincie Groningen met haar economie onderdeel uitmaakt van Noord-Nederland. Naast deprovincie Groningen wordt dan gesproken over de provincies Fryslân en Drenthe. In dit hoofdstuk wordtbeschreven welk beleidsmatige zaken er spelen op de schaal van Noord-Nederland.3.2 Regiovisie Goederenvervoer Noord-NederlandIn 2004 heeft het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) 1 een regiovisie opgesteld voor hetgoederenvervoer in Noord-Nederland lit [18]. Deze regiovisie – die samen met vertegenwoordigers vanhet bedrijfsleven en belangenorganisaties is opgesteld – bevat doelstellingen en hoofdlijnen voor hetgemeenschappelijke goederenvervoerbeleid. De doelstelling van de regiovisie is een kader te biedenwaarbinnen provinciaal en lokaal goederenvervoerbeleid verder uitgewerkt kan worden. De regiovisieheeft o.a. ook haar uitwerking op het POP 2009-2013, zie hoofdstuk 4.In de Regiovisie Goederenvervoer Noord-Nederland zijn de doelstellingen in relatie tot de vaarwegenals volgt:‣ Duurzaam bovenregionaal locatiebeleid: Natte kavels reserveren voor bedrijven die deze aansluitinggebruiken. Actief acquisitiebeleid voor natte kavels. Logistieke dienstverleners dienen zich in denabijheid van logistieke knooppunten te vestigen.‣ Uitbouwen van (logistieke en infrastructurele) netwerken: Duidelijke keuze van locaties vanknooppunten in het noordelijke logistieke netwerk, zie figuur 4. Er wordt afgezien van verdereondersteuning van ontwikkeling van nieuwe terminals.‣ Modal shift en transportefficiency en transportbesparing: Het stimuleren van modal shift zal vooralgericht zijn op de binnenvaart en short sea. Transportefficiency is vooral een zaak van verladers envervoerders. Transportefficiency kan bewerkstelligt worden door een actief locatiebeleid.‣ Regionale bereikbaarheid: Infrastructurele knelpunten voor het goederenvervoer hebben een hogeprioriteit. Daarnaast wordt ingezet op een optimale benutting van de huidige infrastructuur.‣ Verbeteren verkeersveiligheid en externe veiligheid: Hierin staan geen ambities voor binnenvaart.‣ Versterken van de transportsector in Noord-Nederland: Versterken van de marktpositie van bestaandebedrijvigheid. Verdere ontwikkeling van de Noord-corridor op basis van bestaande logistiekestructuren.1 Samenwerkingsverband van de drie noordelijke Provincies Groningen, Fryslân en Drenthe.Pagina 20

BELEID NOORD-NEDERLANDBron: Operationeel Programma Noord-Nederland (2007-2013, SNN)FIGUUR 4: ECONOMISCHE KERNZONES NOORD-NEDERLAND3.3 Versterking logistieke positie Noord-NederlandBinnen het SNN wordt ook gewerkt aan het verstevigen van de positie van de regio op de zogenaamdeNoordelijke OntwikkelingsAs (NOA) lit [25], zie figuur 5. Het basisidee achter het concept is dat hetnoorden van Nederland op het gebied van goederenvervoer moet kunnen profiteren van de liggingtussen mainports als Rotterdam aan de ene zijde en Hamburg aan de andere zijde.Ook kan de regio volgens dit logistieke ruimtelijk economisch concept een zogenaamde"draaischijffunctie" vervullen richting regio's in het Noordoosten van Europa (Baltische Staten,Scandinavië).Pagina 21

BELEID NOORD-NEDERLANDBron: NordConnectFIGUUR 5: NOORDELIJKE ONTWIKKELINGSAS (NOA)Binnen het NOA is een viertal ontwikkelingslijnen vastgesteld:‣ optimaal gebruik van de positie van de regio;‣ inspelen op toenemende goederenstromen en investeringen uit Azië/China;‣ opvanglocatie voor Rotterdam (en wellicht Amsterdam);‣ betere benutting en vasthouden van comparatief arbeidsmarktvoordeel.In 2008 is de markt geconsulteerd en is bekeken of de markt zich herkent in het NOA concept en devoorgenomen ontwikkelingslijnen. Uit de consultatie bleek dat:‣ er een groot draagvlak was vanuit het bedrijfsleven;‣ bedrijven graag aan de slag willen met een aantal van de gedefinieerde projecten;‣ de overheid dit graag wil ondersteunen mits er duidelijk sprake is van samenwerking alsbasisvoorwaarde en inpasbaarheid binnen het NOA concept als resultante.In nauwe samenwerking met marktpartijen wordt nu onderzocht welke van de in de markverkenningbenoemde projecten het eerst voor een verdere uitwerking in aanmerking zouden moeten komen. 23.4 Netwerkanalyse vaarwegen en binnenhavens Noord-NederlandIn de beleidsbrief "Varen voor een vitale economie: een veilige en duurzame binnenvaart" geeft hetkabinet aan wat het wil doen aan stimulering van vervoer over water en het behouden van het netwerkvan binnenhavens, zie paragraaf 2.5. Het heeft echter weinig zin om te investeren in een vaarweg alsde grootste bottleneck voor bedrijven zit in de regionale bereikbaarheid van binnenhavens. Het Rijk wildaarom intensiever samenwerken met regionale overheden met als doel de zwakste schakels in degoederenvervoerketen te versterken.2 Sinds 2008/2009 is er sprake van een economische teruggang. De belangstelling bij het bedrijfsleven voor NOAprojecten is hierdoor (tijdelijk) behoorlijk afgenomen.Pagina 22

BELEID NOORD-NEDERLANDHet blijft de verantwoordelijkheid van gemeenten en provincies om te bepalen of het economisch belangvan activiteiten in een binnenhaven en de externe effecten daarvan opwegen tegen het belang vanandere gebruikers van de ruimte, zoals woningbouw of recreatie.In de Nota Mobiliteit is - in iets andere woorden - opgenomen dat provincies in samenwerking metgemeenten netwerkanalyses dienen te maken voor hun vaarwegen en binnenhavens. Zo'nnetwerkanalyse zou een goede basis zijn voor het identificeren van knelpunten en maatregelen om dezeknelpunten op te lossen.Uit de netwerkanalyse zouden ook relatief snel te realiseren projecten moeten rollen, zogenaamde"quick wins". Voor deze quick wins stelt het kabinet (landelijk) € 55 + € 7 miljoen beschikbaar. Hierbijgeldt dat de snel te realiseren projecten uiterlijk in 2011 moeten aanvangen en in 2013 dienen te zijnvoltooid.In reactie hierop is in 2008 een netwerkanalyse opgesteld voor de vaarwegen en de binnenhavens in deprovincies Groningen en Fryslân lit [9]. In de netwerkanalyse wordt rekening gehouden met een tweetalscenario's voor wat betreft het goederenvervoer in Noord-Nederland, zie tabel 1.OptimistischPessimistischTot 2020 [%] Tot 2040 [%] Tot 2020 [%] Tot 2040 [%]Zout 2,8 2,2 0,8 0,3Zand & grind & bouwmaterialen 0,5 1,0 -1,1 -1,1Chemische basisproducten 2,7 0,8 0,9 -0,1Overige droge bulk 0,6 1,5 -1,1 -0,4Natte bulk 2,2 0,9 0,2 -0,3Containers 4,3 3,8 1,5 0,5Bron: Netwerkanalyse vaarwegen en binnenhavens Fryslân en Groningen, Ecorys, 27 juni 2008, lit [9]TABEL 1: PROGNOSE JAARLIJKSE GROEICIJFERS (VOLUME EENHEDEN) VERVOER OVER WATER IN FRYSLÂN EN GRONINGENIn de netwerkanalyse zijn (met inachtneming van de scenario's voor het goederenvervoer) het huidige enhet toekomstige netwerk van binnenhavens in Noord-Nederland in beeld gebracht. Op basis hiervan zijnactiepunten bepaald.Knelpunten 3‣ Op verschillende plaatsen is het vaarwegennetwerk niet op meer, grotere en snellere schepenberekend. In de praktijk betekent dit dat vaarwegen soms niet diep genoeg zijn, te smal zijn, of datde capaciteit van sluizen tekort schiet.‣ Veel knelpunten doen zich voor op plekken waar andere infrastructuur de vaarweg kruist. Vooralvoor schepen in continue vaart zijn de brug- en sluisbedieningstijden een knelpunt.‣ Veel geplande bruggen voor de ontsluiting van bedrijventerreinen en vooral van nieuwe woonwijkenzijn te laag en/of zullen te vaak open moeten bij de voorspelde toekomstige verkeersintensiteit. Ditzorgt voor zowel het verkeer op het water als op de weg voor oponthoud.‣ Op provinciaal niveau lijkt er voldoende aanbod van (natte) bedrijventerreinen, echter er is welbovenregionale afstemming nodig m.b.t. de ontwikkeling van bedrijventerreinen.‣ Conflicterende belangen tussen havenfunctie en woonfunctie komen steeds meer voor doorontwikkeling van nieuwe woonwijken en herbestemming van binnenstedelijke havengebieden voorwoningen.3 Uit nadere bestudering van de netwerkanalyse is gebleken dat deze op een aantal punten onvolledig is. De Notaprovinciale vaarwegen Groningen vult ontbrekende zaken aan.Pagina 23

BELEID NOORD-NEDERLAND3.5 Plan van Aanpak Investeringen Fries-Groningse kanalenHet Rijk en de provincies Groningen en Fryslân hebben in 1991 een nieuw convenant gesloten voor hetonderhoud en de exploitatie van de Fries-Groningse kanalen. Zie paragraaf 2.6 voor de achtergrondhiervan.Naar aanleiding van dit convenant zijn afspraken gemaakt over de periodieke vervanging van sluizenen bruggen. Deze afspraken zijn in 1997 vastgelegd in het "Plan van Aanpak Investeringen Fries-Groningse kanalen" lit [14]. Het Plan van Aanpak is door de Provinciale Staten van de provinciesGroningen en Fryslân vastgesteld en is door de Minister van Verkeer en Waterstaat geaccepteerd alsverkenning.Het Plan van Aanpak diende voor het vaststellen van maatregelen, het plannen van geldstromen voorvervanging van kunstwerken en het vaststellen van overige maatregelen op de Fries-Groningse kanalen.Het plan heeft betrekking op de vaarweg Lemmer-Delfzijl (hoofdvaarweg), het Van Harinxmakanaal enhet Winschoterdiep (niet-hoofdvaarwegen).Er zijn onderhandelingen gaande om nieuwe afspraken te maken tussen het Rijk en de beide provincies.Tot die tijd blijft het Plan van Aanpak Investeringen Fries-Groningse kanalen van kracht.3.6 Planstudie Vaarweg Lemmer-DelfzijlDe "Planstudie Vaarweg Lemmer-Delfzijl, Langman fase 1 uitbouw tot klasse Va (2004)" lit [21] is eenvervolg op het Plan van Aanpak Investeringen Fries-Groningse kanalen. De planstudie met bijbehorendekostenraming dient ter onderbouwing van het verzoek aan de Minister van Verkeer en Waterstaat omeen realisatiebesluit voor het gehele project te nemen, conform de MIT-spelregels. Dit besluit is indecember 2004 genomen lit [17].Pagina 24

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)4 BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP 2009-2013)Foto: Van Starkenborghkanaal ter hoogte van de PaddepoelsterbrugPagina 25

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)4.1 InleidingIn het Provinciaal Omgevingsplan (POP) van juni 2009 lit [16] staat het provinciale beleid vermeld. HetPOP is een streekplan, een milieubeleidsplan, een regionaal waterplan en een verkeer- en vervoersplanineen. Het POP is geordend op basis van een aantal thema's, te weten:‣ Schoon en veilig Groningen‣ Karakteristiek Groningen‣ Bereikbaar Groningen‣ Ondernemend Groningen‣ Energiek Groningen‣ Wonen en leven in GroningenIn de volgende paragrafen wordt een samenvatting gegeven van de inhoud van het POP. Alleen dezaken die van belang zijn voor de vaarwegen zijn vermeld. Ook zaken die het vaarwegenbelang rakenof overlappen worden vermeld.Met name in de eerste vier thema's van het POP is provinciaal beleid terug te vinden over de provincialevaarwegen. Daarom is de inhoud van dit hoofdstuk ook gerangschikt langs deze vier thema's.4.2 Schoon en veilig GroningenWaterbodemsaneringOp grond van de Waterwet is het beheer van de waterbodem vanaf december 2009 integraalonderdeel van het beheer van het watersysteem. De waterschappen zijn dan in beginsel als bevoegdgezag verantwoordelijk voor de waterbodems van regionale wateren. De Provincie stimuleerthergebruik van baggerspecie. De provinciale omgevingsverordening bevat de regels voor(water)bodemsanering.BaggerwerkzaamhedenVoor onderhoudsbaggerslib, afkomstig uit watergangen, gaat de voorkeur uit naar verspreiding opaangrenzende percelen, op voorwaarde dat is aangetoond dat er geen risico bestaat voor devolksgezondheid en de landbouw (bijvoorbeeld bruinrot).De einddoelstelling voor het verwijderen en verwerken van baggerspecie is als volgt:‣ evenwicht tussen onderhoud en aanwas van waterbodems;‣ geen achterstallig onderhoud bij waterbodems;‣ waterbodemsaneringen zijn uitgevoerd;‣ niet verspreidbare baggerspecie wordt direct verwerkt en niet gestort.Veiligheid: Gevaarlijke stoffenDe Provincie werkt aan een provinciaal basisnet van routes voor het transport van gevaarlijke stoffen.Hierbij worden niet alleen de huidige risico's afgewogen, maar wordt ook rekening gehouden met detoekomstige invulling van bedrijventerreinen.Langs de aan- en afvoerroutes naar de Eemshaven en het Chemiepark Delfzijl komt een veiligheidszonewaarbinnen geen nieuwe kwetsbare objecten, zoals woningen, scholen en bejaardenhuizen gebouwdmogen worden.Pagina 26

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)Veiligheid: Boezemkaden 4De boezemkaden moeten samen met een aantal waterbergingsgebieden een waterstand kunnen kerenmet een gemiddelde kans van één keer per honderd jaar. De waterschappen zijn verantwoordelijk voorhet beheer en onderhoud aan de boezemkaden.De oeververdedigingsconstructies (zoals beschoeiingen) zijn vaak onderdeel van deze kaden. Dezeconstructies langs de provinciale vaarwegen vallen echter onder de verantwoordelijkheid van deprovincie Groningen. Vanzelfsprekend moeten de oeververdedigingsconstructies zo wordengedimensioneerd dat de veiligheid van de boezemkade gegarandeerd is. De boezemkaden moetenuiterlijk in 2015 aan de veiligheidsnormen voldoen.Samen met de waterschappen en de provincie Drenthe zal een studie worden uitgevoerd vanmaatregelen tegen wateroverlast vanuit de boezemsystemen. Deze studie moet duidelijk maken welkewaterhuishoudkundige maatregelen voor 2025 / 2030 moeten worden getroffen. Eveneens komt in dezestudie een eventuele aanscherping / actualisatie van de veiligheidsnormen aan de orde.Voor toekomstige versterkingen van de boezemkaden, de aanleg van natuurvriendelijke oevers enbaggeren is ruimte nodig. De provincie Groningen doet daarom samen met de waterschappenonderzoek naar de wenselijkheid om ruimte te reserveren voor toekomstige verbreding (zonering) langsboezemkaden.BodemdalingDe provincie Groningen doet de volgende onderzoeken naar de noodzaak van maatregelen om degevolgen van bodemdaling door aardgaswinning op de waterhuishouding op te vangen:‣ samen met het waterschap Hunze en Aa's wordt onderzoek gedaan naar maatregelen in deEemskanaal- en Dollardboezem om de gevolgen van de bodemdaling tot 2050 te voorkomen of tecompenseren;‣ samen met het waterschap Noorderzijlvest wordt onderzoek gedaan naar de noodzaak vanpeilverlaging in de derde schil van de Electraboezem, als onderdeel van het besluit over hetonderzoek Waterhuishoudkundige Infrastructuur Noordwest-Groningen (WING).EcologieDe provincie Groningen streeft de volgende ecologische doelen na op het gebied vanoppervlaktewaterkwaliteit:‣ voor de meren: een natuurlijker peilbeheer (voor de ontwikkeling van de oevers) en helder,plantenrijk water, waarbij de oevers fungeren als paai- en opgroeiplaats voor vissen en alsnatuurlijke slibvang;‣ voor de kanalen (dus ook de provinciale vaarwegen): een natuurvriendelijker inrichting (voor degrotere scheepvaartkanalen zijn de huidige gebruiksfuncties leidend, wel worden de vrijemigratiemogelijkheden voor vissen verbeterd).4.3 Karakteristiek GroningenEcologische Hoofdstructuur (EHS)In het komende decennium wordt de omvang en kwaliteit van natuur vergroot door samen met andereoverheden en organisaties de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) te realiseren. Hierbij is het belangrijk datde inrichting van de EHS integraal wordt benaderd. Dus naast de natuurdoelen ook voldoende aandachtvoor onder meer landschap, cultuurhistorie, recreatie, waterberging en milieukwaliteit.De verbindingen worden zoveel mogelijk gerealiseerd in samenhang met de uitvoering van andereprojecten, zoals waterberging, verhoging van boezemkaden, versterking van vaarrecreatie en aanlegvan natuurvriendelijke oevers en dergelijke. In 2018 moet de EHS gerealiseerd zijn.4 Zie bijlage 2 voor de definitie van boezemkadenPagina 27

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)Provinciale vaarwegen doorsnijden niet alleen EHS-gebieden maar vormen ook belangrijke “snelwegen”naar de bovenlopen van beken voor diadrome vissoorten (rivierprik). Habitatverbetering voor dezesoorten is ook langs deze doortrekroutes wenselijk.Ruimtelijke kwaliteitEen hoge ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving draagt bij aan de leefbaarheid en is ook vanuit hetoogpunt van duurzaamheid en als cultureel erfgoed van belang. Ruimtelijke kwaliteit heeft bovendieneen economische waarde. De herkenbaarheid, identiteit, sfeer en allure van een gebied bepalen medede aantrekkelijkheid ervan als woon- en werkomgeving.De provincie Groningen streeft naar een goed ingericht en verzorgd landschap, met duurzaam behoudvan de kernkarakteristieken van de verschillende landschapstypen. Daarvoor zijn nodig:‣ behoud en versterking van karakter, diversiteit en belevingswaarde van het landschap;‣ behoud en versterking van de cultuurhistorische, ecologische, archeologische en aardkundigewaarden van het landschap;‣ toevoegen van kwaliteit aan het landschap bij ruimtelijke ontwikkelingen.Bij nieuwe ingrepen in het landschap moet het streekeigen karakter van het gebied als vertrekpuntgenomen worden. Bij grootschalige ontwikkelingen van provinciaal belang, zoals de aanleg van nieuweinfrastructuur moet vanaf het begin van de planvorming rekening worden gehouden metlandschappelijke karakteristieken.RecreatievaartOm de veenkoloniën aantrekkelijker en toegankelijker te maken voor recreatie en toerisme wil deprovincie Groningen met behoud van de kanalen- en wijkenstructuur de kansen voor de vaarrecreatiebeter benutten. Daarnaast worden nieuwe kernkarakteristieken toegevoegd, bijvoorbeeld door hetrealiseren van een aantal landschappelijke, toeristisch-recreatieve verbindingszones tussen Westerwoldeen de Hondsrug.Het beleid van de provincie Groningen is verder gericht op het oplossen van knelpunten in de bestaanderoutestructuren voor de vaarrecreatie. Ook zullen zo veel mogelijk projecten uit de BRTN 2008-2013uitgevoerd worden. De activiteiten worden geconcentreerd op:‣ Verbetering en uitbreiding van voorzieningen voor watersport in het Lauwersmeergebied. Dit projectis in voorbereiding.‣ Realisering van een nieuwe vaarverbinding met Duitsland. Aan Duitse zijde is momenteel onderzoekgaande, de resultaten hiervan worden met de provincie Groningen besproken en op basis hiervanzal worden besloten hoe verder wordt gegaan.‣ Inventarisatie en zo mogelijk verbetering van de afstemming van de routegebonden vaarrecreatie inGroningen, Fryslân en Drenthe. Dit is geen project op zich, bij nieuwe projecten wordt altijd bekekenof er verbeteringen in de routegebonden vaarrecreatie mogelijk zijn.‣ Verdere harmonisatie en eventuele uitbreiding van de brug- en sluisbediening. Er is met nameaandacht voor verbetering van de bediening van bruggen voor recreatievaart op zondagen inOost-Groningen.‣ Aanleg van voorzieningen voor de kanosport. Dit is geen project op zich, bij nieuwe projecten wordtaltijd bekeken of het treffen van voorzieningen voor de kanosport kan worden meegenomen.‣ Opwaardering van de vaarwegbebording. De vaarwegbebording is op een aantal locaties aanverval onderhevig, de bebording zal op termijn worden aangepakt.‣ Onderzoek haalbaarheid noordelijke ontsluiting Oldambtmeer. De haalbaarheid is inmiddels metdiverse onderzoeken aangetoond, het projectplan is geschreven, de financiering is rond enGedeputeerde Staten heeft een positief besluit genomen.Pagina 28

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)WierdenherstelDe provincie Groningen stimuleert het herstel van wierden en essen door middel van financiëleondersteuning. De nota "Afgraven en weer aangevuld?" is hiervoor de leidraad bij het herstel vanwierden. Wanneer grond vrijkomt bij de uitvoering van werken wordt bekeken of deze kan wordeningezet voor het herstel van dijken, wierden en essen.BeheerBij het beheer van provinciale terreinen (waaronder wegen en bermen, baggerdepots enoeververdedigingsconstructies van kanalen) hanteert de provincie Groningen de Gedragscode voorprovinciale terreinen, bermen en oevers in het kader van de Flora- en faunawet (2008). Voor overigewerkzaamheden, die niet binnen de Gedragscode vallen, wordt de Flora- en faunawet gehanteerd.4.4 Bereikbaar GroningenSchakel tussen Randstad en ScandinaviëNoord-Nederland is een aantrekkelijke schakel tussen de Randstad en Scandinavië. Hiervoor zijn goedevoorwaarden aanwezig: ruimte, kennisinstituten, sterke economische sectoren (energie, life sciences, ICT,biotechnologie) en een uitgebreid stelsel van (vaar)verbindingen. Op de korte termijn ziet de Provinciede noodzaak voor verbetering van de weg-, spoor-, vaar- en vliegverbindingen.Als cruciale knelpunten worden ervaren:‣ slecht ontwikkelde verbindingen over water en spoor met vooral Noord-Duitsland en Scandinavië.Knelpunten zijn o.a. de zeesluis te Delfzijl en het ontbreken van een vlotte doorgaandespoorverbinding naar Bremen en Hamburg.‣ de te ondiepe vaargeul naar de Eemshaven 5 , deze beperkt de groeimogelijkheden van die haven.‣ de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl is nog niet overal toegankelijk voor vierlaagscontainervaart.Urgente projectenVoor de hoofdvaarwegen richt de provincie Groningen zich op de verruiming van de hoofdvaarwegLemmer-Delfzijl en de toegankelijkheid van de zijtakken. Samen met het ministerie van Verkeer enWaterstaat en de provincie Fryslân wordt gewerkt aan het geschikt maken van deze hoofdvaarwegvoor vierlaagscontainervaart en tweebaksduwvaart in gestrekte formatie.Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht voor capaciteitsvergroting van de zeesluis te Delfzijl,als koppeling tussen de verbeterde hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en de binnenvaartroutes naar Noord-Duitsland 6 . De bereikbaarheid van het industriecomplex Delfzijl over water is een knelpunt vanwege debeperkte schutlengte van de zeesluizen en de slechte bereikbaarheid van de Oosterhornhaven door dekrappe bochten.De provincie Groningen gaat onderzoeken in hoeverre er mogelijkheden zijn hier, door infrastructureleaanpassingen, verbetering in aan te brengen.Richtlijnen VaarWegen 2005 (RVW 2005)De algemene doelstelling van de provincie Groningen voor de provinciale vaarwegen is dat dezezodanige afmetingen en een zodanige inrichting hebben, dat ze onder normale omstandigheden zonderproblemen en veilig bevaren kunnen worden door de schepen waarvoor ze zijn aangewezen. Hierbijmoet worden gestreefd om de provinciale vaarwegen te laten voldoen aan de RVW 2005.5 Vaargeul naar de Eemshaven is rijkswater.6 Inmiddels is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar een volledige vernieuwing van de sluizen. Op basis van deresultaten van dit onderzoek wordt voorlopig niet tot vervanging over gegaan.Pagina 29

BELEID PROVINCIE GRONINGEN (POP)4.5 Ondernemend GroningenKernzonesEen van de uitgangspunten van het ondernemingsbeleid is het streven om stuwende bedrijvigheid tevestigen in de economische kernzones, zie figuur 4 in paragraaf 3.2. Dit wordt gestimuleerd door binnendeze zones betere vestigingsvoorwaarden te bieden dan daarbuiten. Voor bepaalde bedrijvigheid is deaanwezigheid van goede vaarverbindingen een belangrijke vestigingsvoorwaarde. Een voorbeelddaarvan is de scheepsbouw.De economische kernzones liggen voor een belangrijk deel aan hoofdvaarwegen. Deze nauwe relatietussen economische kernzones en hoofdvaarwegen biedt mogelijkheden voor het verbeteren van devestigingsvoorwaarden in de economische kernzones, en sluit bovendien goed aan bij de beleidslijn omhet goederenvervoer via water te bevorderen.LocatiekeuzeGebruik maken van de bestaande (natte) infrastructuur is ook één van de aspecten voor de locatiekeuzevan nieuwe bedrijventerreinen.In de gebieden rond het Winschoterdiep ligt de nadruk op gemengde bedrijventerreinen, met veelmogelijkheden voor industrie, transport en overslag.In de regio Delfzijl-Eemshaven ligt de nadruk op bedrijven die in zekere mate gebonden zijn aan eenzeehaven, zoals scheepsbouw, zeetransport, op- en overslag en industriële activiteiten met omvangrijkbulktransport.In de stad Groningen ligt de nadruk meer op hoogwaardige kennisindustrie, zoals biomedischebedrijven, ICT-ondernemingen en grote kantoorlocaties, waardoor de relatie met de vaarwegenbeperkter is dan de andere economische kernzones.BedrijventerreinenDe provincie Groningen voert een restrictief beleid voor uitbreiding van bedrijventerreinen. Dit houdt indat de aandacht niet uitgaat naar nieuwe bedrijventerreinen, maar dat het accent wordt gelegd oprevitalisering van bestaande bedrijventerreinen.Pagina 30

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN5 STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENFoto: Van Starkenborghkanaal, OostersluisPagina 31

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN5.1 InleidingIn de vorige hoofdstukken is zowel op rijks- als op regionaal niveau een weerspiegeling gegeven van dediverse beleidsvoornemens en visies op het gebied van vaarwegen. Een aantal zaken is daarbij nog vrijabstract gebleven en geven aanleiding om meer concreet te worden uitgewerkt.In dit hoofdstuk wordt het provinciaal beleid voor de provinciale vaarwegen concreter beschreven.Hiervoor zijn de diverse beleidsvoornemens en visies vertaald in zogenaamde streefbeelden. In dezealgemene streefbeelden wordt aangegeven op welke manier de provincie Groningen met haarprovinciale vaarwegen wil omgaan. In hoofdstuk 6 worden de streefbeelden nog verder uitgewerkt pervaarwegtraject.Om aansluiting te houden bij het POP 2009-2013 is ervoor gekozen om de streefbeelden te groeperenrondom vier beleidsthema's "Schoon en veilig Groningen", "Karakteristiek Groningen", "BereikbaarGroningen" en "Ondernemend Groningen". Daarnaast wordt apart aandacht besteed aan eigendom enbeheer.Streefbeelden geven het beeld weer waaraan een vaarwegtraject zou moeten voldoen. Bijinfrastructurele projecten spelen echter meer (maatschappelijke) belangen dan alleen die van devaarweg. Per project zal een afweging gemaakt dienen te worden tussen belangen. Dit kan ertoe leidendat niet altijd het streefbeeld uit deze nota zal kunnen worden bereikt. Afwijkingen van streefbeeldendienen in alle gevallen goed te worden gemotiveerd.5.2 Schoon en veilig Groningen5.2.1 VerkeersveiligheidOngevallenregistratieDe provincie Groningen streeft naar veilige provinciale vaarwegen. Dit houdt in dat de provincialevaarwegen veilig dienen te zijn voor gebruik door beroepsvaart en recreatievaart. Om grip te houdenop de veiligheid is een eerste vereiste dat op een transparante en eenduidige manier ongevallenworden geregistreerd. Van ongevallen maakt de provinciale inspectie scheepvaart of de KLPD verbaalop. Deze partijen houden ook de ongevallenregistratie bij.RISDe provincie Groningen ondersteunt de lijn die op rijksniveau is uitgezet ten aanzien van het 'RiverInformation Services' (RIS). RIS is gestart in 1993 en is gericht op al het vervoer over de Nederlandsebinnenwateren.RIS komt voort uit Europese besluitvorming, die mede op Nederlands initiatief tot stand is gekomen. RISheeft onder andere tot doel de concurrentiepositie te versterken van de binnenvaart in Europa. Dit kandoor verbetering van de uitwisseling van transportdata voor vervoersmanagement. Hiervoor worden ICTtoepassingengeïmplementeerd en streeft RIS standaardisering na van informatievoorziening encommunicatie. Daarnaast kent het project mogelijkheden voor aanvullende diensten, waarvan de kadersop dit moment niet precies vast staan.RIS heeft uiteindelijk tot doel voor en met de binnenschippers en andere belanghebbende partijengezamenlijk de volgende diensten te ontwikkelen, dan wel te ondersteunen:‣ vaarweg- en verkeersinformatie;‣ verkeersmanagement;‣ calamiteitenbestrijding;‣ informatie voor vervoerslogistiek;‣ informatie voor handhaving;‣ statistiek;‣ vaarwegheffingen en havengelden.Pagina 32

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENIVS'90Het Informatie- en Volgsysteem Scheepvaart is een eerste uitvloeisel van RIS. IVS'90 is eencomputersysteem van Rijkswaterstaat. Het systeem zorgt er voor dat de gegevens (van schip en lading)die bij het eerste object op de reis ingewonnen zijn, worden doorgestuurd naar alle volgende objectenop de reis van het schip. De gegevens reizen dus als het ware mee met het schip. Verder kunnen op basisvan data uit het IVS'90 analyses worden uitgevoerd op ontwikkelingen binnen het scheepvaartverkeer.Het systeem wordt gebruikt op een groot aantal objecten langs de belangrijkste vaarwegen inNederland. Binnen de provincie Groningen is het systeem in gebruik op de Gaarkeukensluis, deKinderverlatenbrug, de Oostersluis, de Rengersbrug, de centrale post Lauwersoog en de zeesluisFarmsum. De provincie Groningen zal de landelijke ontwikkelingen volgen en ondersteunen.Knelpunten IVS'90Op dit moment registreert Groningen Seaports zelf de scheepvaartbewegingen binnen haarbeheersgebied. Deze registratie is echter niet gekoppeld aan het IVS'90 systeem. Dit leidt erbijvoorbeeld toe dat scheepvaart vanaf de Oosterhornhaven vaak pas bij de Oostersluis wordtingevoerd in het IVS'90 systeem. Het is zeer wenselijk dat of het systeem van Groningen Seaports wordtgekoppeld aan IVS'90 of dat Groningen Seaports gaat werken met IVS'90 (actiepunt 2).Actiepunten IVS'902 Overleg met Groningen Seaports over invoering van IVS'90.HandhavingFeitelijk handhaaft de provincie Groningen (provinciale inspectie scheepvaart) voornamelijk deScheepvaartverkeerswet, het Binnenvaartpolitiereglement, de Wrakkenwet, de reguliere verordeningenen beleidsregels. Ook bezit de provincie Groningen sinds kort bevoegdheden op grond van deBinnenvaartwet.De provinciale inspectie scheepvaart handhaaft niet alleen, maar doet dit in samenwerking met deKoninklijke Landelijke Politiedienst KLPD. Met de KLPD is afgesproken dat hun inzet zich voornamelijkricht op ondersteuning bij schadevaringen, letsel en alcoholcontroles. Verder worden via de hulpofficiervan de KLPD processen-verbaal ingeleverd, getoets en afgehandeld.De provincie Groningen streeft naar continuering en intensivering van de samenwerking met de KLPD.Daarnaast zal worden aangedrongen op plaatsing van de handhavingswerkzaamheden onder directtoezicht van de korpschef van de KLPD. Op deze wijze kan optimaal het landelijk beleid wordengevolgd (van belang voor de corridor Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal) en wordenmeegedraaid in de handhavingsontwikkelingen.Voor de uitvoering van de handhavingstaken is het van belang dat er voldoende menskracht, materieelen materiaal voorhanden is om deze taken te kunnen uitvoeren.Pagina 33

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENKnelpunten handhavingInmiddels heeft de provincie Groningen per ingang van 1 juli 2009 extra handhavingstaken gekregenop grond van de Binnenvaartwet. Er is dus sprake van uitbreiding van het takenpakket. Op deprovinciale vaarwegen vindt geen andere politie inzet plaats dan ondersteuning van de KLPD.Om het handhavingsstreefbeeld te bereiken zoals verwoord in paragraaf 5.2.1 is het van belangduidelijke afspraken te maken met de KLPD en het Openbaar Ministerie (OM). Daarnaast is nu albekend dat de huidige capaciteit voor handhaving op de provinciale vaarwegen tekortschiet (actiepunt3).Actiepunten handhaving3 Opstellen van een handhavingsnota, waarin aangegeven wordt op welke manier hethandhavingsbeleid dient te worden vormgegeven en welke personele en financiëleconsequenties dit heeft.Interactie beroepsvaart-recreatievaartOp alle provinciale vaarwegen vindt zowel beroepsvaart als recreatievaart plaats. Met name tijdenshet watersportseizoen krijgt de beroepsvaart te maken met recreatievaart. Het is belangrijk dat beidegebruikers rekening met elkaar houden. In dit kader ondersteunt de provincie Groningen het initiatief"Varen doe je samen". Dit is een project van allerlei partijen zoals Rijkswaterstaat, alle provincies, eenaantal havenbedrijven en organisaties, zoals het Watersportverbond, HISWA, ANWB en KoninklijkeSchuttevaer. "Varen doe je samen" wil met goede informatie en aanbevelingen de risico’s beperken dieer zijn wanneer beroepsvaart en recreatievaart elkaar tegenkomen.RoeiersDe provincie Groningen staat op het standpunt dat er op belangrijke provinciale vaarwegen geenroeiactiviteiten mogen plaatsvinden 7 . Dit houdt in dat in principe op alle provinciale vaarwegenroeiactiviteiten uitgesloten zijn. Langs het Winschoterdiep (Aegir) en langs het Noord-Willemskanaal(Gyas) zijn echter roeiverenigingen aanwezig. Deze situatie is vanuit de historie gegroeid. Daaromworden roeiactiviteiten op het Winschoterdiep en het Noord-Willemskanaal toegestaan.De provincie Groningen verbindt voorwaarden aan het gedrag van roeiers op de vaarweg. Een roeierzal (net als de recreatievaart) op de hoogte moeten zijn van de relevante bepalingen uit deScheepvaartverkeerswet en het Binnenvaartpolitiereglement en zal zich moeten houden aan het model"Veilig varen doen we samen" lit [24].Knelpunten roeiersZowel op het Winschoterdiep als op het Noord-Willemskanaal ontstaan geregeld gevaarlijke situatiestussen de binnenvaart en roeiboten van roeiverenigingen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt dooronvoldoende kennis bij de roeiers over het gedrag op de vaarweg (actiepunt 4).Actiepunten roeiers4 In contact treden met de roeiverenigingen en duidelijk maken op welke manier roeiers zich op devaarwegen dienen te gedragen. Hieraan gekoppeld wordt actief gehandhaafd.7 Behoudens roei evenementen. Deze evenementen dienen ruim van tevoren te worden aangekondigd en hiervoor kan deprovincie Groningen onder voorwaarden al dan niet vergunning verlenen.Pagina 34

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENRichtlijnen Vaarwegen 2005 (RVW 2005)Een zeer belangrijk streefbeeld van de provincie Groningen is om haar vaarwegen te laten voldoen aande RVW 2005. In deze Richtlijnen is kennis en kunde samengebracht op het gebied van de binnenvaart.Een belangrijk doel van de richtlijnen is om landelijk een uniform netwerk van vaarwegen te verkrijgen.De gebruiker weet waar hij aan toe is en kan zijn reis optimaal plannen. Dit alles komt uiteindelijk deconcurrentiekracht van de binnenvaart ten goede.In die gevallen waaraan niet aan de richtlijnen kan worden voldaan zal gemotiveerd afgewekenworden. De motivatie en de gewijzigde streefbeelden worden per vaarwegtraject behandeld inhoofdstuk 6.5.2.2 Externe veiligheidGevaarlijke stoffenIn het kader van de Nota Vervoer Gevaarlijke stoffen wordt door het Rijk momenteel een 'basisnet' voorvervoer van gevaarlijke stoffen gedefinieerd. Langs dit basisnet gelden beperkingen ten aanzien o.a.bebouwing. Op dit moment zijn de consequenties nog niet volledig inzichtelijk. De provincie Groningenzal met het Rijk in contact blijven om het "basisnet" verder vorm te geven.Waterkeringen 8De provinciale vaarwegen hebben naast een vaarwegfunctie ook een water af- en aanvoerfunctie.Veelal worden de vaarwegen omgeven door waterkeringen (dijken), omdat het waterpeil hoger ligt danhet omringende land. De waterkeringen dienen in een goede staat te zijn. De Provincie is regievoerdervoor de regionale waterkeringen en stelt hiervoor veiligheidsnormen vast. De waterschappen hebben deverantwoordelijkheid om de waterkeringen aan de gestelde normen te laten voldoen.5.2.3 AfvalstoffenDe provincie Groningen streeft ernaar bij al haar scheepvaartsluizen mogelijkheden te hebben voorinzameling van huisvuil (van schepen). De vaarwegbeheerder heeft hiertoe de plicht op grond van "Hetverdrag inzake de verzameling, afgifte en inname van afval in de Rijn- en binnenvaart".5.3 Karakteristiek Groningen5.3.1 RecreatievaartDe toeristische sector is een belangrijke bedrijfstak binnen de provincie Groningen. Het provincialebeleid is erop gericht de mogelijkheden voor recreatie en toerisme in de komende jaren te versterken,met name door aanleg en kwaliteitsverbetering van de voorwaardenscheppende infrastructuur. Dit geldtook voor de vaarrecreatie, die een belangrijke rol vervult binnen de toeristische sector in Groningen.De provincie Groningen onderschrijft de uitgangspunten van de BRTN 2008-2013. De diverserecreatievaartklasses voor provinciale vaarwegen worden in deze nota als streefbeeldenovergenomen 9 .Een aantal provinciale vaarwegen is (gedeeltelijk) geschikt voor een hogere categorie recreatievaartdan in de BRTN is aangegeven. Hiervoor geldt het BRTN-uitgangspunt "Houden wat je hebt". Ditbetekent dat voor gedeelten van trajecten de huidige vaarmogelijkheden behouden moeten blijven, ookals de mogelijkheden op een ander deel van het betreffende traject beperkter zijn.8 Zie bijlage 2 voor definitie van waterkering.9 Eigenlijk is hier geen sprake van een streefbeeld, maar van een verplichting, zie o.a. paragraaf 2.2.Pagina 35

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN5.3.2 Ecologische HoofdstructuurDe Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is een netwerk van grote en kleine natuurgebieden waarin de natuur(plant en dier) voorrang heeft en wordt beschermd. Daarmee wordt voorkomen dat natuurgebiedengeïsoleerd komen te liggen en dieren en planten uitsterven en dat de natuurgebieden zo hun waardeverliezen.De provinciale vaarwegen doorsnijden op een aantal locaties de EHS. Op termijn, bijvoorbeeld bij(vervangings)werkzaamheden aan oeververdedigingsconstructies, worden mogelijkheden gecreëerd omde EHS te herstellen. Hierbij moet gedacht worden aan de aanleg van natuurvriendelijke oevers en aanfauna uitstapplaatsen. Ook buiten de EHS wordt hieraan de nodige aandacht besteed.5.3.3 Duurzame binnenvaartDe binnenvaart heeft een natuurlijke voorsprong op andere vervoersmodaliteiten vanwege haar lagereenergieverbruik per tonkilometer. De binnenvaart scoort dus goed op de uitstoot van CO 2 .Ontwikkelingen in de vervoersector, met name bij het wegvervoer, maken dat voor de binnenvaartinspanningen nodig zijn om ook op termijn de schoonste transportmodaliteit te blijven voor wat betreftluchtemissies als NO x en fijn stof. Om deze ambitie te realiseren zijn en worden op rijksniveau initiatievengenomen op het gebied van:‣ beperking luchtverontreiniging;‣ beperking waterverontreiniging;‣ beperking energiegebruik;‣ vrijwillig milieukeurmerk.In navolging van het Rijk stimuleert de provincie Groningen de toepassing van innovatieve technologieënom de scheepvaart duurzamer te maken en daarmee de luchtkwaliteit te verbeteren. Dit past ook bij deambitie om de regionale economie te versterken met activiteiten op het gebied van duurzame energie.5.3.4 PersonenvervoerOpenbaar vervoer over water – zoals ferry’s en waterbussen – komen niet voor op de provincialevaarwegen, evenmin zijn er veerponten. De enige vormen van personenvervoer zijn de charterschepenvan de Bruine Vloot en rondvaartboten.Voor personenvervoer worden schepen van uiteenlopende vorm en afmetingen gebruikt. Daardoor is hetmoeilijk hier specifieke streefbeelden en functie eisen voor de vaarwegen uit af te leiden. De eisen diede Bruine Vloot en de rondvaartboten aan de vaarwegen stellen overstijgen in het algemeen niet deeisen die door de beroeps- en recreatievaart worden gesteld.5.3.5 Wonen op het waterWonen op het water (woonboten, woonschepen of woonarken) langs de oeververdedigingsconstructiesvan provinciale vaarwegen is in principe niet toegestaan. In het Noord-Willemskanaal en in hetHoendiep zijn vakken aangewezen waar wonen op het water een mogelijkheid is. De provincieGroningen heeft hiertoe vergunning verleend. Het is verder aan de desbetreffende gemeente of wonenop het water op deze locaties is toegestaan en aan welke eisen de schepen moeten voldoen.Een bijzondere categorie die ook wordt meegenomen binnen dit thema zijn de historischebedrijfsvaartuigen, zoals tjalken, klippers, aken en kotters, die niet meer beroepsmatig gebruikt wordenmaar nu bewoond worden. Veel van dit soort schepen liggen op vaste plaatsen in diverse gemeenten.Echter, er is een tekort aan dit soort ligplaatsen omdat veel gemeenten hun grondgebied voor een grootdeel afsluiten voor wonen op het water.Pagina 36

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENDe provincie Groningen houdt zich in beginsel niet bezig met ligplaatsmogelijkheden voor historischebedrijfsvaartuigen of andere soorten vaartuigen geschikt voor bewoning, want het ruimtelijkordeningsbeleid en huisvestigingsbeleid is een taak van de desbetreffende gemeente.In het document “Varend Erfgoed in de Ommelanden, zomer 2009” staan de kansen en bedreigingenbenoemd voor het varend erfgoed volgens de Groninger Schippers. In nader overleg met de betrokkenpartijen zal worden bekeken in hoeverre de wensen van de Groninger Schippers kunnen wordengehonoreerd.5.4 Bereikbaar Groningen5.4.1 GoederenvervoerBulktransportHet gaat hierbij om de aanvoer, afvoer en doorvoer van droge en vloeibare lading in bulkvorm. Veelvoorkomende bulkgoederen zijn zand, grind, cement, veevoeder, schroot, olieproducten. Diversebetoncentrales en asfaltcentrales in de provincie Groningen maken gebruik van de provincialevaarwegen voor de aanvoer van grondstoffen. De provincie Groningen streeft ernaar alle provincialevaarwegen geschikt te houden voor bulktransporten.Containervaart 10Drielaagscontainervaart is op dit moment mogelijk op de vaarwegen Van Starkenborghkanaal,Eemskanaal en Winschoterdiep. Het Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal zullen op termijn geschiktgemaakt worden voor vierlaagscontainervaart. Gezien de ligging van de containerterminal inWesterbroek en Groningen Railport in Veendam is het gewenst om het Winschoterdiep (tot deaansluiting van het A.G. Wildervanckkanaal) en het A.G. Wildervanckkanaal geschikt te maken voordrielaagscontainervaart. Op dit moment worden geen ontwikkelingen gezien voor containervaart opandere provinciale vaarwegen.DuwvaartOp de vaarweg Lemmer-Delfzijl worden goederenstromen vervoerd die qua aard en omvang inprincipe geschikt zijn voor tweebaksduwvaart (o.a. veevoeder, zand, grind en zout). Verwacht wordt danook dat in de toekomst tweebaksduwvaart op de vaarweg zal verschijnen. Het aantal passages zalechter zeker in de beginperiode relatief laag zijn. Met het oog op de toekomst streeft de provincieGroningen ernaar om deze beperkte duwvaart mogelijk te maken.5.4.2 Kruisende wegenTunnel (aquaduct)Drukke stroom- of gebiedsontsluitingswegen kruisen op een aantal locaties de vaarwegen. Op plaatsenwaar de doorvaarthoogte beperkt is ontstaat met name in de spits hinder voor het vaarweg- en hetwegverkeer. Er zijn plannen voor meer (fiets)bruggen over provinciale vaarwegen. Meer bruggen levertmeer hinder op. Ook geven meer bruggen verhoogde risico's op schadeaanvaringen en meer werk voorde bedieningscentrales.Uit het oogpunt van een goede doorstroming van het scheepvaart- en kruisend verkeer,verkeersveiligheid, aanlegkosten, exploitatiekosten en milieuschade is de provincie Groningen vanmening dat tijdens het verkenningsproces voor een nieuwe oeververbinding altijd de optie tunnel (ofaquaduct) dient te worden meegenomen in het proces.Bij een kosten-batenanalyse dient niet alleen gekeken te worden naar de benodigde investeringskosten,maar ook naar de beheer-, onderhouds- en bedieningskosten op lange termijn.10 Hierbij is geen rekening gehouden met de zogenaamde "high-cube" containers. In de praktijk kunnen wel degelijk"high-cube" containers worden meegenomen als het schip wordt geballast.Pagina 37

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENVaste brugIndien na afweging een tunnel (of aquaduct) niet haalbaar blijkt, wordt de voorkeur gegeven aan eenvaste brug met een doorvaarthoogte en -breedte die voldoet aan de RVW 2005. Op basis van devaarwegklasse voor beroepsvaart kan met de RVW 2005 een minimale doorvaarthoogte en -breedteworden afgeleid.Indien de vaarweg hoofdzakelijk door recreatievaart wordt gebruikt, worden de minimaledoorvaarthoogte en -breedte uit de BRTN 2008-2013 gehanteerd.Beweegbare brugIndien na afweging een vaste brug niet haalbaar blijkt, bijvoorbeeld omdat de vaarweg onderdeeluitmaakt van de Staande Mastroute of omdat een vaste brug landschappelijk of stedenbouwkundig zeermoeilijk inpasbaar is, kan gekozen worden voor de aanleg van een beweegbare brug. Op basis van devaarwegklasse voor beroepsvaart kan met de RVW 2005 een minimale doorvaarthoogte (in gesloten enopen toestand) worden afgeleid.Indien de vaarweg hoofdzakelijk door recreatievaart wordt gebruikt, worden de minimaledoorvaarthoogte en -breedte uit de BRTN 2008-2013 gehanteerd.Intensiteit kruisende wegen bij beweegbare bruggenDe doorvaarthoogte van beweegbare bruggen dient in principe altijd te voldoen aan de RVW 2005.Echter, er kunnen zich gevallen voordoen, waarbij na afweging van de diverse maatschappelijkebelangen, de doorvaarthoogte conform de RVW 2005 een probleem blijft. In die gevallen kan van deRVW 2005 worden afgeweken onder de voorwaarde dat de kruisende weginfrastructuur een intensiteitheeft tot ca. 3000 motorvoertuigen per dag. Hierbij geldt dat het kruisende verkeer ondergeschikt isaan het vaarwegverkeer. De schepen hoeven niet te wachten en dit kan resulteren in een relatief hogeopeningsfrequentie van de brug.5.4.3 Kruisende leidingenVrije doorvaarthoogteOp provinciale vaarwegen die onderdeel uitmaken van de Staande Mastroute dient minimaal eendoorvaarthoogte van 30 meter gehandhaafd te worden. Voor de overige provinciale vaarwegenworden doorvaarthoogtes gehanteerd zoals valt af te leiden uit de RVW 2005.Ankers en spudpalenBij algeheel ligplaatsverbod is het gebruik van ankers en spudpalen verboden.Kabels en leidingenBij de aanleg van kabels en leidingen, onder, over of langs een provinciale vaarweg, dient te allen tijdevergunning te worden aangevraagd bij de provincie Groningen. Bij de beoordeling van devergunningaanvraag zal worden getoetst aan de Algemene Voorschriften Kabels en Leidingen van deprovincie Groningen.Pagina 38

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENKnelpunt kabels en leidingenDe huidige voorschriften voor kabels en leidingen dienen te worden geactualiseerd (actiepunt 5). Devoorschriften dienen o.a. te worden uitgebreid met nieuwe voorwaarden voor:‣ Kruisingen van kabels en leidingen met oeververdedigingsconstructies. Ter plaatse van dezekruisingen treden nogal eens problemen op, zoals verzakkingen of uitspoeling van grond achter dekade.‣ De minimaal benodigde gronddekking op kabels en leidingen in de vaarweg. Door een combinatievan een te ondiepe ligging en erosie (veroorzaakt door schroefstralen) ontstaan op steeds meerlocaties problemen ten aanzien van de gronddekking.Uit de dagelijkse praktijk is bekend dat op locaties waar leidingen de oeververdedigingsconstructiepasseren stabiliteitsproblemen kunnen optreden aan de oeververdedigingsconstructie en de erachterliggende waterkering. Veelal wordt dit veroorzaakt door een te ondiepe ligging van de kabel ofleiding. Op dit moment is niet bekend op welke locaties deze problemen spelen (actiepunt 6).Actiepunten kabels en leidingen5 Controle en actualisatie van de Algemene Voorschriften Kabels en Leidingen. Daarna vaststellingdoor GS.6 Onderzoek naar locaties waar stabiliteitsproblemen zijn te verwachten aanoeververdedigingsconstructies en waterkeringen als gevolg van een te ondiepe ligging vankabels en leidingen.5.4.4 SpitsuursluitingBeroepsvaartIn beginsel worden spitsuursluitingen niet toegepast. Spitsuursluiting maakt de vaarweg onaantrekkelijkvoor beroepsvaart, want die is gebaat bij een snelle betrouwbare doorvaart. In geval van bestaandekruisingen met druk wegverkeer (de stroom- en gebiedsontsluitingswegen) kan deze benadering in hetgeding komen. In die gevallen zal een spitsuursluiting een mogelijkheid blijven. Wel moet in de toekomstbij grootschalig onderhoud of vervanging van de brug gestreefd worden naar een situatie waarin eenspitsuursluiting achterwege kan blijven.RecreatievaartTen aanzien van de recreatievaart zijn spitsuursluitingen acceptabel. Ook op Staande Mastroutes zullenspitsuursluitingen mogelijk zijn. Door verbetering van de infrastructuur en betere verkeersbegeleiding endoor optimalisering van het vaarweggebruik zal de recreatievaart op termijn zodanig op despitsuursluitingen moeten kunnen anticiperen dat deze geen hinder meer vormt.5.4.5 Dynamisch verkeersmanagementOp druk belaste wegen is dynamisch verkeersmanagement al langer een ingeburgerd begrip. Op devaarwegen raakt het dynamisch verkeersmanagement ook langzaam ingeburgerd. Dynamischverkeersmanagement schept voorwaarden voor een vlotte en veilige afwikkeling van hetscheepvaartverkeer en daarnaast voor een efficiënte benutting van de capaciteit van de vaarwegen.Een belangrijk onderdeel van dynamisch verkeersmanagement is de centralisatie van afstandbedieningvan kunstwerken. Een groot aantal bruggen en sluizen wordt nu nog ter plekke bediend. Voor een goedverkeersmanagement is het noodzakelijk de bediening van deze zaken te centraliseren. De bedoeling isdat eind 2014 in de provincie Groningen vier centrale bedieningsposten zijn ingericht. Het gaat om dePagina 39

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENlocaties Oostersluis, Gaarkeukensluis, sluis bij Lauwersoog en de zeesluis Farmsum. Vanuit deze vierlocaties worden uiteindelijk alle bruggen en sluizen bediend.In vervolg hierop streeft de provincie Groningen ernaar om de bediening van alle kunstwerken op deprovinciale vaarwegtrajecten in eigen hand te krijgen, voor zover er sprake is van een significantgebruik van de vaarweg door de beroepsvaart.BedieningsregimesOm uniformiteit te krijgen in de aanvangs-, eind- en totaaltijden van de bediening wordt gestreefd naaraansluiting op de bedieningsregimes volgend uit de RVW 2005 (beroepsvaart) en BRTN 2008-2013(recreatievaart). Zie bijlage 3 voor een overzicht van de bedieningsregiemes.Foto: Bedienplek Oostersluis5.4.6 Ligplaatsen, loswallen en wachtplaatsenLigplaatsenAls gevolg van vaar- en rusttijden is het van belang dat langs de vaarwegen voldoende ligplaatsenaanwezig zijn. Het aanwijzen van ligplaatsen vindt plaats op grond van de Scheepvaartverkeerswet. Ditbetekent dat er een algemeen ligplaatsverbod van kracht is op alle provinciale vaarwegen, behoudensdie plaatsen waar de ligplaatsen door de provincie Groningen zijn aangewezen.In 2007 heeft er voor de vaarweg Lemmer-Delfzijl een onderzoek plaatsgevonden waarin deligplaatsbehoefte en de mogelijke knelpunten zijn geïnventariseerd lit [15]. Gebleken is dat degeografische spreiding van de bestaande ligplaatsen en kegelligplaatsen ruim aan de eisen voldoenzoals gesteld in de RVW 2005. Er zijn dus geen nieuwe locaties nodig.Geconcludeerd wordt verder dat de vaarweg Lemmer-Delfzijl voldoende ligplaatsen biedt.Om de omgeving ter plaatse van ligplaatsen zo min mogelijk te belasten wordt ernaar gestreefd omalle ligplaatsen uit te rusten met walstroom en stromend water. Een schip hoeft op deze manier geengebruik te maken van een eigen aggregaat. Dit resulteert in een reductie van geluid en tevens wordt deuitstoot van NOx en fijn stof teruggebracht.Pagina 40

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENDe kegelligplaatsen (ligplaatsen voor schepen met gevaarlijke stoffen) zal de provincie Groningenvoorlopig niet vrij geven voor de "gewone" binnenvaart.LoswallenDe provincie Groningen is voorstander van permanente loswallen langs de provinciale vaarwegen.Permanente loswallen geven een goede ontsluiting van “natte bedrijventerreinen”. Als voorwaarde geldtdat de loswal nautisch veilig is.De provincie Groningen staat tijdelijke loswallen langs de provinciale vaarwegen toe. Als voorwaardegeldt wederom dat de tijdelijke loswal nautisch veilig is. Daarnaast dient de locatie van de tijdelijkeloswal zo dicht mogelijk bij de eindbestemming te liggen van de goederen die worden overgeslagen. Ditter beperking van transportbewegingen over land.Zowel voor een permanente als tijdelijke loswal is een vergunning vereist van de afdeling Kanaalbeheervan de provincie Groningen. Het eigendom en beheer van loswallen is niet de taak van de provincieGroningen.WachtplaatsenConform de RVW 2005 dient er bij elke beweegbare brug of sluis voldoende wachtruimte aanwezig tezijn. Deze wachtruimte is bestemd voor schepen die moeten wachten op een opening van de brug of sluis,als gevolg van een reguliere sper, een spitsuursluiting of calamiteit. Een wachtplaats dient voldoenderuimte te bieden voor één maatgevend schip.Remming- en geleidewerkenRemming- en geleidewerken hebben ten doel door mechanische en visuele geleiding schade aan brug enschip te voorkomen of tenminste te beperken. De noodzaak om remming- en geleidewerken toe tepassen is af te leiden uit de RVW 2005.5.4.7 CommunicatieVoor gebruikers van de provinciale vaarwegen is het van belang om te weten op welke manier en onderwelke voorwaarden gebruik kan worden gemaakt van de provinciale vaarwegen. Heldere communicatievan de provincie Groningen richting gebruiker is hierbij van belang. Via internet zal worden voorzien ineen pagina specifiek gericht op de provinciale vaarwegen. Via deze pagina zal informatie overstremmingen, bedieningstijden en onderhoudswerkzaamheden e.d. worden gecommuniceerd. Deze notazal digitaal op deze internetpagina beschikbaar worden gesteld.Werkzaamheden op, langs, onder en over de provinciale vaarwegen worden ingedeeld in zogenaamdeverkeershinderklassen. Dit is op termijn de basis waarop de provincie Groningen werkzaamheden zalgaan communiceren. Een nadere onderbouwing van de verkeershinderklassen is beschreven in bijlage 4.5.4.8 Bovenmaatse scheepvaartElk vaarwegtraject heeft een vaarwegklasse. Dit houdt in dat schepen ongelimiteerd toegang hebbenwanneer zij afmetingen hebben die vallen binnen de maximale afmetingen van de betreffendevaarwegklasse. Vaak wordt de vaarweg ook gebruikt door scheepvaart met grotere afmetingen. Dit isbovenmaatse scheepvaart. Toegang van dergelijke schepen op de provinciale vaarwegen wordt binnende provincie Groningen geregeld op basis van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) en het vigerendevergunningenbeleid.Bovenmaatse schepen dienen ruim voor de reis een vergunning aan te vragen bij de provincieGroningen. Dit is ingesteld om toezicht te kunnen houden op dit type transport. Per traject zijn maximalescheepsafmetingen vastgesteld waarbinnen vergunning wordt verleend.Pagina 41

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN5.4.9 Bijzondere transportenBij bijzondere transporten moet worden gedacht aan het vervoer van brugdekken op pontons, het slepenvan zeeschepen vanaf de werf, vervoer van woonarken e.d. Per geval zal door de provincie Groningen(afdeling Kanaalbeheer) bekeken moeten worden of en onder welke voorwaarden bijzonderetransporten kunnen plaatsvinden. Veelal vinden bijzondere transporten plaats onder specialebegeleiding van de provinciale inspectie scheepvaart. Voor bijzondere transporten is een vergunningnodig op grond van het BPR.5.4.10 BaggerwerkzaamhedenDe provinciale vaarwegen hebben naast een scheepvaartfunctie ook een waterafvoerfunctie. Voor descheepvaartfunctie is de provincie Groningen verantwoordelijk. Voor de waterafvoerfunctie zijn dewaterschappen verantwoordelijk. De benodigde waterdieptes en profielvorm voortvloeiend uit de beidefuncties komen niet altijd overeen.Bij baggerwerkzaamheden worden in beginsel de volgende uitgangspunten gehanteerd:‣ is het benodigde profiel voor de vaarwegfunctie groter dan die voor de waterafvoerfunctie, dan isde provincie Groningen verantwoordelijk. De volledige kosten komen voor rekening van de provincieGroningen.‣ is het benodigde profiel voor de waterafvoerfunctie groter dan die voor de scheepvaartfunctie, danis het waterschap mede verantwoordelijk. De kosten voor het baggeren ten behoeve van descheepvaartfunctie zijn voor rekening van de provincie Groningen. De meerkosten voor het baggerenten behoeve van de waterafvoerfunctie zijn voor rekening van het waterschap.Het afvoeren en storten van baggerspecie gaat vaak gepaard met hoge kosten. De uitdaging is daaromeen goede toepassing te vinden voor de baggerspecie waardoor afvoer en stortkosten wordengereduceerd of kunnen worden vermeden. Met de inwerkingtreding van het nieuwe Besluitbodemkwaliteit komen nieuwe opties in beeld voor de toepassing van baggerspecie.5.4.11 BodemdalingDoor gaswinning is er in Noord Nederland sprake van bodemdaling. Dit heeft consequenties voor onderandere kunstwerken, waterkeringen en vaarwegen. Bij aanleg, verbouw en nieuwbouw dient rekening teworden gehouden met bodemdaling. Voor de financiering van maatregelen ter compensatie en/of tervoorkoming van nadelige gevolgen (schade) door bodemdaling is er een overeenkomst met de NAMgesloten.Ook treedt plaatselijk (met name in Veendam) bodemdaling op als gevolg van zoutwinning. De kostenvoor maatregelen ter compensatie van de nadelige effecten (schade) zijn voor rekening van deveroorzaker.Daarnaast kan het zijn dat bestaande beweegbare bruggen als gevolg van bodemdaling vaker moetenworden geopend.Knelpunt bodemdalingEffecten van bodemdaling op openingsfrequenties van bestaande beweegbare bruggen zijnonvoldoende bekend (actiepunt 7).Actiepunten bodemdaling7 Onderzoek naar de effecten van bodemdaling op de openingsfrequenties van bestaandebeweegbare bruggen.Pagina 42

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGEN5.4.12 Maximale vaarsnelheidDe maximale vaarsnelheden zijn afhankelijk van de grootte en de beladingsgraad van het schip. Opbasis van ervaringen uit de praktijk zijn per gewichtsklasse maximale vaarsnelheden bepaald. Ziehoofdstuk 6 voor maximale vaarsnelheden per vaarwegtraject.5.5 Ondernemend Groningen5.5.1 Laad- en losfaciliteiten natte bedrijventerreinenUitgangspunt binnen het provinciale beleid is dat scheepvaart en goederentransport wordengefaciliteerd. Dit betekent dat de vaarwegen zo goed mogelijk dienen te worden beheerd enonderhouden om de transportfunctie te waarborgen.Het beheer en onderhoud van laad- en losfaciliteiten valt hier echter niet onder. Laad- en losfaciliteitenzijn een aangelegenheid van het bedrijfsleven zelf. Initiatieven voor opwaardering of nieuwe aanlegvan laad- en losfaciliteiten worden ondersteund.Bij dit alles dient in acht te worden genomen dat de provincie Groningen een restrictief beleid voert tenaanzien van de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen. Er worden in beginsel geen nieuwe terreinenaangelegd. Er is met name aandacht voor revitalisering van bestaande (oude) natte bedrijventerreinen.5.6 Beheer en eigendom5.6.1 BeheerHet beheer van de provinciale vaarwegen kan onderscheiden worden in het technisch beheer (ook wel"bakbeheer" of "instandhouding van de bak") en het nautisch beheer (ook wel "verkeersmanagement")van de vaarweg. Beide vormen van beheer zijn complementair aan elkaar, maar vereisen verschillendedisciplines, vakbekwaamheden, verantwoordelijken en bevoegdheden binnen de provinciale organisatie.Technisch beheerHet technisch beheer is in juridische zin neergelegd in de Vaarwegenverordening. Dit is een autonomeverordening op basis van de Provinciewet. Binnen de provincie Groningen wordt deze verordeningaangeduid als "Kanalenreglement Groningen" (1974). In deze verordening is aangegeven dat (doorderden) zonder vergunning niets in, over, onder en langs de provinciale vaarweg mag worden gebouwd.Verder regelt de verordening de instandhouding en de bruikbaarheid van de provinciale vaarweg. Hetgaat daarbij op de eerste plaats om de onderhoudsplicht. De Provincie kan onderhoudsplichtigen vaneen beschoeiing of een werk in, op of over een provinciale vaarweg verplichten deze te herstellen, op teruimen of te verwijderen.Om de regelgeving van de diverse provincies te harmoniseren en een deregulering te bewerkstelligen isin IPO-verband een nieuwe modelverordening vaarwegen ontwikkeld en vastgesteld. Dezevaarwegenverordening is exclusief ingericht voor het technisch beheer. Het streven is om de huidigeverordening op korte termijn te vervangen door de nieuwe modelverordening. Er zijn signalen dieaangeven dat de nieuwe vaarwegenverordening deel gaat uitmaken van de omgevingsverordening.Hoe dit precies uitpakt is op dit moment onduidelijk.In het kader van B-AKWA (zie verderop in deze paragraaf) is er een verdeling gemaakt in beheertakendie de verantwoordelijkheid zijn van het waterschap en die de verantwoordelijkheid zijn van deprovincie Groningen. De provincie Groningen is verantwoordelijk voor het beheer van het nattePagina 43

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENvaarwegprofiel 11 . Dit houdt in het vaarwegprofiel (conform de RVW 2005) voor de scheepvaart en deoeververdedigingsconstructie. De waterkering, vaak het grondlichaam (dijk) naast de vaarweg, is inbeheer bij het waterschap.Technisch beheer wordt gevoerd over objecten vallend binnen het natte vaarwegprofiel. Het gaatdaarbij om de volgende objecten:‣ oeververdedigingsconstructies;‣ kunstwerken (bruggen, tunnels, sluizen, etc.);‣ nautische voorzieningen (wachtplaatsen en overnachtingsplaatsen);‣ waterbodems.In tabel 2 zijn de diverse taken vallend onder Technisch beheer weergegeven.Technisch beheerDagelijks beheer en onderhoudGrootschalig beheer en onderhoudTABEL 2: TAKEN TECHNISCH BEHEERTakenInspectiesCalamiteiten (o.a. aanvaringen, schades e.d.)Kleinschalig onderhoudInstandhoudingsmaatregelenAanleg- en verbetermaatregelenNautisch beheerHet nautisch beheer draagt zorg voor het bevorderen van een veilige, vlotte en doelmatige afwikkelingvan het scheepvaartverkeer. De wettelijke grondslag voor deze taakstelling is neergelegd in deScheepvaartverkeerswet (SVW).De Scheepvaartverkeerswet is de basis van alle verkeersregels voor de scheepvaart. In de SVW staanalgemene regels voor het veilige en vlotte verloop van het scheepvaartverkeer. De SVW is de"Wegenverkeerswet" voor de vaarweg. De SVW regelt onder meer:‣ de veiligheid en de doorstroming van het scheepvaartverkeer;‣ het instandhouden en onderhouden van vaarwegen;‣ het voorkomen of beperken van schade door het scheepvaartverkeer aanoeververdedigingsconstructies, dijken, bruggen en dergelijke;‣ het voorkomen of beperken van verontreiniging door scheepvaart.De verkeersregels voor het scheepvaartverkeer zijn verder uitgewerkt in het BinnenvaartpolitiereglementBPR). In het BPR staan bijvoorbeeld de voorrangregels, regels over verlichting en geluidsseinen, enverkeerstekens. De voorrangregels op de vaarweg zijn minder strak vastgelegd dan die op de weg.Van schippers wordt verwacht dat zij handelen vanuit het principe van "goed stuurmanschap".In de Binnenvaartwet (2009) zijn onder meer de eisen vastgelegd die aan de bouw, de inrichting en deuitrusting van een (vracht)schip worden gesteld. Ook regelt deze wet de eisen die aan devakbekwaamheid van schippers wordt gesteld, bijvoorbeeld wanneer een groot vaarbewijs vereist is.Het Besluit Administratieve Bepalingen Scheepvaartverkeer (BABS) bepaalt wanneer een officieelverkeersbesluit nodig is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het plaatsen van gebods- en verbodsborden.Een ligplaatsverbod wordt niet geregeld via een verkeersbesluit, omdat op de meeste vaarwegen aleen algemeen ligplaatsverbod (vanuit het BPR) geldt. Dan is juist een verkeersbesluit nodig voor hetaanwijzen van ligplaatsen waar schepen (tijdelijk) mogen aanmeren. Het BABS is dus voor descheepvaart wat het BABW is voor het wegverkeer.11 Zie bijlage 2 voor de definitie van het natte vaarwegprofielPagina 44

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENIn tabel 3 zijn de diverse taken vallend onder Nautisch beheer weergegeven.Nautisch beheerVeiligheidTakenHandhavingOntheffingenIncidentmanagementIJsbestrijdingVerkeersbegeleiding Statische- en dynamische informatievoorziening 1ObjectbedieningScheepvaartbegeleiding(1) Bij statische informatievoorziening moet gedacht worden aan vaarwegmarkering (verkeersborden, hectometerbordjes e.d.). Bijdynamische informatievoorziening moet gedacht worden aan onder andere matrixborden bij bruggen en sluizen.TABEL 3: TAKEN NAUTISCH BEHEEROm het nautische beheer op een adequate manier te kunnen uitvoeren is aanwezigheid op het water vanbelang. De provincie Groningen streeft naar voldoende menskracht, materiaal en materieel om o.a. devolgende taken te kunnen uitvoeren:‣ dieptebepaling vaarweg;‣ toezicht en handhaving;‣ hulpverlening en scheepvaartbegeleiding.Provinciale vaarwegHet beheer en onderhoud van de vaarweg strekt zich uit tot het natte vaarwegprofiel (dus waterbodemen oeververdedigingsconstructie). In de praktijk blijkt dat het beheer en onderhoud van met nameoeververdedigingsconstructies behoorlijk versnipperd is. Naast de provincie Groningen hebben diverseandere partijen (overheden, particulieren, bedrijven) delen in beheer en onderhoud.Mede gelet op het provinciale vaarwegenbelang is de provincie Groningen bereid om ondervoorwaarden (o.a. een goede afkoopregeling) het beheer en onderhoud van deoeververdedigingsconstructie langs de provinciale vaarwegen over te nemen.B-AKWAB-AKWA is de afkorting van Beleidsanalyse Kwantitatief Waterbeheer. Deze beleidsanalyse is eindjaren 80 van de vorige eeuw uitgevoerd door de provincie Groningen met als doel te bezien ofherschikking van taken in het waterbeheer noodzakelijk waren. Provinciale Staten besloten op gronddaarvan dat een aantal (uitvoerende) taken niet langer door de provincie Groningen uitgevoerdmoesten worden, maar door de waterschappen. Vervolgens zijn tussen de gezamenlijke waterschappenen de provincie Groningen onderhandelingen gevoerd die uiteindelijk uitmondden in de ondertekeningvan het Convenant "Herschikking taken in het waterbeheer" op 23 februari 1998 en uiteindelijk inovereenkomsten per waterschap (20 november 2000).Het Convenant "Herschikking taken in het waterbeheer" heeft er toe geleid dat de provincie Groningenverantwoordelijk is voor het beheer van het natte vaarwegprofiel. Dit houdt in, de waterbodem plus aanweerszijden de oeververdedigingsconstructies. De waterkering (veelal het grondlichaam naast devaarweg) is in beheer bij het waterschap. Zie bijlage 2 voor een weergave van beheergrens provincieGroningen en waterschap.Pagina 45

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENZonering 12Voor het instandhouden van de provinciale vaarweg en de oeververdedigingsconstructie en voor hetplaatsen van vaarwegmarkering is een oeverstrook 13 of berm noodzakelijk. In het kader van B-AKWA isafgesproken dat deze oeverstrook in eigendom en beheer is bij het desbetreffende waterschap. Te allentijde dient de strook echter bereikbaar te zijn voor de provincie Groningen.De zonering dient bij voorkeur aan te sluiten bij de RVW 2005. Dit houdt in dat er naast een oeverstrooksprake dient te zijn van een bebouwingsvrije ruimte aan weerszijden van de vaarweg. In het geval vanvervoer van gevaarlijke stoffen is er sprake van een risicocontour. Binnen een risicocontour met eennader te bepalen waarde mag niet worden gebouwd.Ondanks het feit dat de oeverstrook, bebouwingsvrije ruimte en het gebied binnen de risicocontourenformeel niet onder het beheer van de provincie Groningen vallen, wil de provincie Groningen weldegelijk invloed kunnen uitoefenen op de inrichting van deze zones. Deze invloed is verankerd in hetKanalenreglement. Activiteiten die zich afspelen binnen de verschillende zones zijn zodoendevergunningplichtig vanuit de provincie Groningen.De provincie Groningen doet samen met de waterschappen onderzoek naar de wenselijkheid om ruimtete reserveren voor toekomstige verbreding (zonering) langs boezemkaden (zie paragraaf 4.2). In ditonderzoek zal o.a. ook bekeken worden op welke manier een zonering hiervoor kan worden vastgelegd.OeververdedigingsconstructiesBij voorkeur dient bij vernieuwing van oeververdedigingsconstructies uitgegaan te worden van eennatuurvriendelijke inrichting (bijvoorbeeld uitgevoerd als talud met stortsteen). In gebieden waar dit inruimtelijke zin niet realistisch is kan uitgegaan worden van een verticale (damwand)constructie.Bij de aanleg van nieuwe oeververdedigingsconstructies dient tevens aandacht geschonken te wordenaan fauna uitstapplaatsen. Daar waar mogelijk dient elk vaarwegtraject te beschikken over voldoendefauna uitstapplaatsen. In dit kader is de provincie Groningen voornemens om een knelpuntenanalyse testarten.KunstwerkenBruggen en tunnels maken in principe deel uit van de kruisende wegverbinding. Het beheer enonderhoud is in die situatie de verantwoordelijkheid van de desbetreffende (spoor)wegbeheerder.Vanuit de vaarwegen geredeneerd is dit een niet gewenste situatie. De voorkeur gaat uit naaronderhoud en bediening in één hand. Hierbij wordt ernaar gestreefd om het onderhoud en bedieningvan kunstwerken in een provinciale vaarweg (met een belangrijke functie voor de beroepsvaart) onderte brengen bij de provincie Groningen. Dit houdt in dat de diverse verantwoordelijke beheerders opcontractbasis het onderhoud en de bediening kunnen uitbesteden aan de provincie Groningen. Hetonderhoud van spoorbruggen dient echter te allen tijde bij ProRail ondergebracht te zijn.Vaarwegdiepte en doorvaarthoogteIn het verleden werd de minimaal benodigde vaarwegdiepte en doorvaarthoogte bij bruggengerelateerd aan het kanaalpeil. In deze nota wordt van deze werkwijze afgestapt. Conform de RVW2005 worden de vaarwegdieptes gerelateerd aan Maatgevend LaagWater (MLW) endoorvaarthoogtes bij bruggen gerelateerd aan Maatgevend HoogWater (MHW).12 Is nog een discussiepunt in het kader van de Waterwet.13 Zie bijlage 2 voor definitie oeverstrook.Pagina 46

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENKnelpunten vaarwegdiepte en doorvaarthoogte bij bruggenHet relateren van de vaarwegdiepte aan MLW en de doorvaarthoogte bij bruggen aan MHW heeftvoor de meeste vaarwegen als consequentie dat in de toekomst enkele centimeters dieper gebaggerdmoet worden dan in het verleden. Ook betekent het dat de doorvaarthoogte bij bruggen enkelecentimeters hoger wordt dan in het verleden (actiepunt 8).In bijlage 8 zijn aannames gedaan voor MHW en MLW per vaarweg. Een nadere onderbouwing vanMHW en MLW is echter niet voorhanden (actiepunt 9).Actiepunten vaarwegdiepte en doorvaarthoogte bij bruggen8 Aanpassen van de vaarwegdiepte en aanpassen van de doorvaarthoogte bij bruggen. Tevensdient daarbij de stabiliteit van kaden en eventuele gevolgen voor vergunde kabels en leidingente worden beoordeeld. In bijlage 8 is per brug aangegeven of de doorvaarthoogte in orde is.De aanpassingen aan vaarwegdiepte en doorvaarthoogte hebben een lage urgentie en kunnenworden gerealiseerd op het moment dat grootschalig onderhoudsbaggerwerk of grootschaligevervanging van bruggen aan de orde is.9 In overleg met het desbetreffende waterschap dient per vaarweg de MHW en MLW bepaaldte worden.5.6.2 EigendomVaarwegDe provincie Groningen heeft als doel om alleen die vaarwegen in eigendom te hebben waarovergoederenvervoer plaatsvindt of gaat plaatsvinden. Vaarwegen waarop op dit moment of in detoekomst geen goederenvervoer plaatsvindt dienen bij voorkeur te worden overgedragen aan eengemeente, waterschap of andere partij. Het eigendom van de vaarweg strekt zich uit tot het eigendomvan het natte vaarwegprofiel (dus waterbodem en oeververdedigingsconstructie (exclusief dewaterkering/dijk)).KunstwerkenDe provincie Groningen acht het niet noodzakelijk het eigendom van alle kunstwerken (bruggen, sluizenen tunnels) in de vaarwegen te vergaren.Pagina 47

STREEFBEELDEN NETWERK PROVINCIALE VAARWEGENPagina 48

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6 STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PERVAARWEGTRAJECTFoto: Bijzonder transport, EemskanaalPagina 49

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.1 InleidingIn dit hoofdstuk worden per vaarwegtraject de generieke streefbeelden uit het vorige hoofdstukbeoordeeld. In een aantal gevallen is bijstelling van deze streefbeelden noodzakelijk. Gemotiveerd zalworden waarom er van het streefbeeld wordt afgeweken.De streefbeelden per vaarwegtraject worden in dit hoofdstuk tevens verder uitgewerkt in functie eisen,zoals doorvaarthoogtes, -breedtes, etc. Bij de toepassing van de functie eisen in de praktijk dient altijdnagegaan te worden of de eisen recht doen aan de situatie. De functie eisen zijn gerelateerd aan demeest voorkomende situaties en gebaseerd op de RVW 2005.6.2 Vaarwegtrajecten en trajectonderdelenHet provinciale vaarwegennetwerk heeft diverse functies. Het faciliteert goederenvervoer,recreatievaart, personenvervoer en bijzondere transporten. Op basis van deze functies is het provincialevaarwegnetwerk opgedeeld in een aantal vaarwegtrajecten. In totaal worden 8 vaarwegtrajectenonderscheiden, zie figuur 2 in paragraaf 1.5.De nummering van de trajecten is als volgt:1. Van Starkenborghkanaal2. Eemskanaal, Oude Eemskanaal3. Winschoterdiep, Rensel4. A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W.5. Noord-Willemskanaal6. Aduarderdiep7. Hoendiep8. ReitdiepBinnen de vaarwegtrajecten zelf is onderscheid gemaakt in verschillende trajectonderdelen. De grenzenvan trajectonderdelen zijn gelegd op locaties waar functies veranderen. Voorbeelden hiervan zijn onderandere een verandering van vaarwegklasse, een verandering van waterpeil of een dieptebeperking.In tabel 4 is per traject de indeling in trajectonderdelen weergegeven. Ook is per traject de redenaangegeven waarom het desbetreffende trajectonderdeel wordt onderscheiden.Pagina 50

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTrajectonderdelen van tot [km] Reden voor apart trajectonderdeel1a Van StarkenborghkanaalSplitsing Eemskanaal,Winschoterdiep(km 0)Brug benedenhoofdOostersluis(km 0,8)1b Van Starkenborghkanaal1c Van Starkenborghkanaal1d Van Starkenborghkanaal2a Eemskanaal2b Eemskanaal2c Oude Eemskanaal2d Oude Eemskanaal3a Winschoterdiep3b Winschoterdiep3c Winschoterdiep3c Rensel4a A.G. Wildervanckkanaal4b Zijtak A.G.W.(Industriehaven Veendam)5 Noord-Willemskanaal6 Aduarderdiep7 Hoendiep8a Reitdiep8b ReitdiepBrug benedenhoofdOostersluis(km 0,8)Splitsing Hoendiep(km 16,1)Brug benedenhoofdGaarkeukensluis(km 20,6)Splitsing VanStarkenborghkanaal,Winschoterdiep(km 0)Woldbrug(km 19,7)Splitsing Eemskanaal(km 0)Brug 15(km 1,5)Splitsing Eemskanaal, VanStarkenborghkanaal(km0)Zwedenbrug(km 12,3)Splitsing A.G.Wildervanckkanaal(km 22,4)Splitsing Winschoterdiep(km 35,6)Splitsing Winschoterdiep(km 0)Splitsing A.G.Wildervanckkanaal(km 0)Provinciegrens Drenthe(km 19,5)Splitsing VanStarkenborghkanaal(km 0)Spoorbrug Hoogkerk(km 10,5)Plataanbrug(km 6,5)Splitsing VanStarkenborghkanaal(km 9,3)Splitsing Hoendiep(km 16,1)Brug benedenhoofdGaarkeukensluis(km 20,6)ProvinciegrensFryslân (km 26,6)Woldbrug(km 19,7)Zeehavenkanaal(km 26,6)Brug 15(km 1,5)Oude zeesluis, brugbenedenhoofd(km 2,5)Zwedenbrug(km 12,3)Splitsing A.G.Wildervanckkanaal(km 22,4)Spoorbrug Groningen-Nieuwe Schans(km 35,6)Einde provinciale vaarweg(km 36,4)Haven van Wildervank(km 9,1)Einde zwaaikom(km 1,4)Zuiderhaven Groningen(km 28,3)Aansluiting Hoendiep(km 5,4)Voormalige grensgemeente Groningen(km 13,4)Splitsing VanStarkenborghkanaal(km 9,3)Aansluiting Zoutkamperril(km 35,9)Geen Staande MastrouteStaande MastrouteAnder kanaalpeilToegankelijk voor zeevaart 1Afsplitsing van EemskanaalAndere vaarwegklasseBeperkte toegang klasse VaBeperkte toegang klasse Va metbeperking diepgangGeen containervaart, geen toegangklasse VaAfsplitsing WinschoterdiepAfsplitsing A.G. WildervanckkanaalAndere vaarwegklasse(Kilometrering is niet exact)1) Het gehele Eemskanaal is toegankelijk voor zeeschepen afkomstig van scheepswerven in de provincie. Deze categorie vantransport valt echter onder de categorie "bijzondere transporten"waarvoor een ontheffing dient te worden aangevraagd. Op traject2b is "normale" zeevaart mogelijk (binnen gestelde afmetingen). Hiervoor wordt een grotere waterdiepte gegarandeerd.TABEL 4: VAARWEGTRAJECTEN EN GRENZEN TRAJECTONDERDELENPagina 51

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 52

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 1: Van StarkenborghkanaalZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 53

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 54

6.3 Traject 1: Van StarkenborghkanaalSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.3.1 Achtergrond en historieHet Van Starkenborghkanaal is in de jaren ’30 van de vorige eeuw aangelegd als onderdeel van devaarroute van Lemmer naar de stad Groningen en in 1938 officieel in gebruik genomen. Het is genoemdnaar de voormalige Commissaris der Koningin Edzard Tjarda van Starkenborgh Stachouwer. Het deeltussen Zuidhorn en de stad Groningen is nieuw aangelegd, het deel tussen Zuidhorn en de Friese grens iseen verbreding van het voormalige Hoendiep/Kolonelsvaart.6.3.2 Economische betekenisHet Van Starkenborghkanaal is één van de belangrijkste vaarwegen van de provincie Groningen. Hetmaakt deel uit van de vaarweg Lemmer-Delfzijl en de nationale Corridor 5 (Amsterdam-Delfzijl), en isdaarmee een onderdeel van het Nederlandse hoofdvaarwegennet. Internationaal gezien is het kanaalvan belang als schakel in de vaarroute via de haven in Delfzijl richting Duitsland en Noordoost-Europa.Regionaal gezien is het van belang als onderdeel van de verbinding tussen de provinciale economischekernzones en de randstad.6.3.3 StreefbeeldenVoor het Van Starkenborghkanaal (en Eemskanaal) is in 1997 een "Plan van aanpak investeringen Fries-Groningse kanalen" lit [14] opgesteld. Ook is in 2004 voor het Van Starkenborghkanaal een planstudieopgesteld lit [21]. Voor een samenvatting van het plan van aanpak en de planstudie zie paragraaf 3.6.De planstudie is een vervolg op het plan van aanpak. Uitgangspunt voor deze nota is dat destreefbeelden uit het plan van aanpak en de planstudie zoveel als mogelijk worden overgenomen.CEMT-klasseHet Van Starkenborghkanaal (1a t/m 1d) wordt intensief bevaren door de beroepsvaart. Voor eenbeeld van het aantal scheepvaartpassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerde tonnages,zie bijlage 5. Het aantal passages (beroepsvaart) schommelt rond de 15 duizend per jaar. Zowel hetgepasseerde laadvermogen als het totaal vervoerde tonnage laat een licht stijgende trend zien. Hetgepasseerde laadvermogen bevindt zich de laatste jaren boven de 20 miljoen ton, het totaal vervoerdetonnage zit net boven de 10 miljoen ton.Mede gebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit de "Netwerkanalyse vaarwegen enbinnenhavens Noord-Nederland lit [9]" (zie paragraaf 3.4) en de hierboven beschreven licht stijgendetrend is de verwachting dat het aantal passages en tonnages in de toekomst zal toenemen. Daarnaast isde verwachting dat het aandeel grote schepen verder zal gaan toenemen. Dit houdt verband metschaalvergroting in de binnenvaart.Op basis van de informatie zoals hierboven beschreven gecombineerd met de streefbeelden van het Rijk(zie paragraaf 2.3) wordt gestreefd naar een klasse Va vaarweg met een normaal profiel.ContainervaartDe containervaart wordt beschouwd als een groeisector, zie ook lit [21]. Gelet hierop en destreefbeelden voor containervaart in paragraaf 2.3 en paragraaf 5.4.1 wordt gestreefd naargeschiktheid voor vierlaagscontainervaart 14 .Bovenmaatse scheepvaart (tweebaksduwvaart gestrekte formatie)Op de vaarweg Lemmer-Delfzijl worden goederenstromen vervoerd die qua aard en omvang geschiktzijn voor tweebaksduwvaart (o.a. veevoeder, zand, grind en zout). De verwachting is dan ook dat in detoekomst tweebaksduwvaart op de vaarweg zal verschijnen. Het aantal passages zal echter zeker in de14 Hierbij is geen rekening gehouden met de zogenaamde "high-cube" containers. In de praktijk kunnen wel degelijk"high-cube" containers worden meegenomen als het schip wordt geballast.Pagina 55

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTbeginperiode vrij laag zijn. Met het oog op de toekomst wordt ernaar gestreefd om tweebaksduwvaartmogelijk te maken. Dit betekent dat een duwvaartcombinatie met een lengte van 193 meter (komtovereen met de lengte voor de Rijnvaart) en een breedte van 11,5 meter onder voorwaarden van devaarweg gebruik moet kunnen maken.BRTN-klasseNaast een belangrijke functie voor de binnenvaart heeft het Van Starkenborghkanaal ook eenbelangrijke functie voor de recreatievaart. De trajectonderdelen 1c en 1d maken onderdeel uit van deStaande Mastroute. Het traject tussen Zuidhorn en Groningen is door enkele vaste bruggen, hefbruggen(tafelbruggen) en een hoogspanningsleiding niet geschikt voor schepen met een staande mast. Jaarlijkspasseren zo'n 7,2 duizend recreatievaartuigen, zie bijlage 6.In de BRTN 2008-2013 worden de trajectonderdelen 1c en 1d aangeduid als een AZM-vaarweg. Dedelen 1a en 1b worden aangeduid als een AM-vaarweg. De vaarweg moet voldoen aan deze klasses.Pagina 56

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.3.4 Functie eisenIn tabel 5 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Van Starkenborghkanaal (km 0 - 0,8)Van Starkenborghkanaal (km 0,8 - 16,1)Van Starkenborghkanaal (km 16,1 - 20,6)Van Starkenborghkanaal (km 20,6 - 26,6)Trajectonderdeel 1a 1b 1c 1dCEMT-klasseVanorm.Vanorm.Vanorm.Vanorm.BRTN-klasse AM AM AZM AZMGebied Kust Kust Kust KustVaarweg 4Min. breedte vaarwegprofiel [m] 54 54 54 54Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 24 24 24 24Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 4,9 4,9 4,9 4,9.Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 5,2 5,2 5,2 5,2KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] 54 54 54 54Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 54 54 8,5 3 8,5 3Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] 9,1 9,1 9,1 9,1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW[m]4,0 4,0 9,1 3 9,1 3ZoneringOeverstrook [m] 5 5 5 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20 20 20 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30 30 30 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 12,5 1 /12,5 2 12,5 1 /12,5 2 12,5 1 /12,5 2 12,5 1 /12,5 2Max. vaarsnelheid 101-1200 ton [km/uur] 13,5 1 /11 2 13,5 1 /11 2 13,5 1 /11 2 13,5 1 /11 2Max. vaarsnelheid 1201-1600 ton [km/uur] 12 1 /10 2 12 1 /10 2 12 1 /10 2 12 1 /10 2Max. vaarsnelheid > 1600 ton [km/uur] 12 1 /9 2 12 1 /9 2 12 1 /9 2 12 1 /9 2Max. vaarsnelheid recreatievaart en passagiersschepen[km/uur]12,5 12,5 12,5 12,5GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,5Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 193/11,5/3,5 193/11,5/3,5 193/11,5/3,5 193/11,5/3,5BedieningBediening Maandag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Dinsdag - Vrijdag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Zaterdag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Zondag 0-24 0-24 0-24 0-24(1) Tot een diepgang van 1,5 [m](2) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](3) Een beweegbare brug kan alleen worden toegepast in combinatie met een vaste brug met een doorvaartbreedte van 54 [m](4) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 5: FUNCTIE EISEN TRAJECT 1: VAN STARKENBORGHKANAALPagina 57

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. breedte vaarwegprofielConform de RVW 2005 is een minimale breedte van het vaarwegprofiel nodig van 57 meter. In het"Plan van Aanpak investeringen Fries-Groningse kanalen" lit [14] wordt echter verwezen naar een naderonderzoek van het Waterloopkundig Laboratorium (inmiddels Deltares). Dit onderzoek wijst uit dat debreedte van het vaarwegprofiel naar 54 meter teruggebracht kan worden en dat er slechts aan éénzijde (de noordelijke zijde) een zijwindtoeslag benodigd is, omdat op de vaarweg de meeste legeschepen (meest gevoelig voor wind) in westelijke richting varen.Min. doorvaartbreedte vaste bruggenDe trajectonderdelen 1a en 1b maken geen onderdeel uit van de Staande Mastroute. Hierdoor kan eenhoog gelegen vaste brug worden toegepast met een doorvaartbreedte van minimaal 54 meter.De trajectonderdelen 1c en 1d maken wel onderdeel uit van de Staande Mastroute. Een vaste brug kandaarom alleen worden toegepast in combinatie met een beweegbare brug. De doorvaartbreedte vande vaste brug dient minimaal 54 meter te bedragen.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenDe trajectonderdelen 1a en 1b maken geen onderdeel uit van de Staande Mastroute. Hierdoor kanbijvoorbeeld een hefbrug worden toegepast met een doorvaartbreedte van minimaal 54 meter.In verband met de Staande Mastroute op de trajectonderdelen 1c en 1d dient de doorvaartbreedte vanbeweegbare bruggen minimaal te zijn afgestemd op recreatievaart met staande mast. Hierbij kanworden uitgegaan van het zogenaamde krappe AZM profiel (zie RVW 2005). De minimaledoorvaartbreedte wordt hiermee 8,5 meter.Grensmaten reglementaire scheepvaartGelet op de toekomstige ontwikkelingen van binnen klasse Va staat de provincie Groningen ruimerescheepsafmetingen toe dan die volgen uit de RVW 2005. De grensmaten zijn (l/b/d) 110,5/11,5/3,5meter.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten voor de bovenmaatse scheepvaart zijn afgestemd op het toekomstig gebruik van devaarweg door tweebaksduwstellen in gestrekte formatie. De grensmaten zijn (l/b/d) 190/11,5/3,5meter.BedieningVanuit de beroepsvaart wordt gepleit voor toepassing van 24-uurs bediening (ook in het weekend). Ookhet Rijk streeft dit na op de nationale corridor 5 (Amsterdam-Delfzijl). Gelet hierop streeft de provincieGroningen naar 24-uurs bediening van alle objecten vanuit de Gaarkeukensluis en Oostersluis.Pagina 58

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.3.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg een breedte heeft van 54 tot 60 meter. Er zijnenkele locaties waar de breedte enkele meters kleiner is dan 54 meter. Deze situatie is acceptabel.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door de opwaardering naar een klasse Va vaarweg, door eenwijziging van het referentiepeil (MLW in plaats van Kanaalpeil) en door de toepassing van een extraonderhoudsdiepte (actiepunt 10).KunstwerkenIn tabel 6 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 6 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8.Het blijkt dat vrijwel alle bruggen niet voldoen aan de functie eisen voor doorvaartbreedte en -hoogte(actiepunt 11).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeOostersluis, brug bovenhoofd 16/16 + 0,63/0,5 +Oostersluis 16/16 + nvt nvtOostersluis, brug benedenhoofd 16/16 + 2,12/0,5 +Busbaanbrug (vast) 1 28/54 - 6,42/9,1 -Busbaanbrug (bascule) 1 20/54 - 6,42/9,1 -Gerrit Krol-brug (fiets- en-30/54voetgangersbrug) 1 6,82/9,1 -Gerrit Krol-brug 21,8/54 - 2,12/9,1 -Gerrit Krol-brug (fiets- en-30/54voetgangersbrug) 1 6,82/9,1 -Noordzeebrug 34,85/54 - 6,32/9,1 -Walfridusbrug 2 54/54 + 9,12/9,1 +Paddepoelsterbrug 21,95/54 - 0,62/9,1 -Brug Dorkwerd 22/54 - 3,42/9,1 -Brug Aduard 22/54 - 3,42/9,1 -Brug Zuidhorn 22/54 - 3,42/9,1 -Spoorbrug Zuidhorn 2 22/54 - 6,42/9,1 -Gaarkeukensluis, brug+16/16benedenhoofd0,77/9,1 -Gaarkeukensluis 16/16 + nvt nvtBrug Eibersburen (vast) 54/54 + 9,23/9,1 +Brug Eibersburen (klap) 8,5/8,5 + 9,23/9,1 +(1) In beheer en eigendom bij gemeente Groningen(2) In beheer en eigendom bij ProRailTABEL 6: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN VAN STARKENBORGHKANAALZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.VaarsnelhedenDe maximale vaarsnelheden zijn reeds van toepassing.Pagina 59

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTGrensmatenDe eisen voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart (zie tabel 5) wijken af van de huidige praktijk(zie tabel 7) (actiepunt 12).Van Starkenborghkanaal (km 0 - 0,8)Van Starkenborghkannaal (km 0,8 - 16,1)Van Starkenbroghkanaal (km 16,1 - 20,6)Van Starkenborghkanaal (km 20,6 - 27,4)Huidige situatie 1a 1b 1c 1dCEMT-klasse V V V VGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2 110,5/11,5/3,2TABEL 7: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART VAN STARKENBORGHKANAAL, TRAJECT 1 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bediening van de bruggen is conform bedieningsregime 2 en voldoet daarmee niet aan de functieeisen voor bedieningsregime 1, volledige 24-uurs bediening gedurende de gehele week (actiepunt 13).Alignement vaarwegNet voorbij de spoorbrug Zuidhorn zijn twee relatief scherpe bochten aanwezig in de vaarweg. Conformde RVW 2005 is een grotere bochtstraal noodzakelijk (actiepunt 14).Remming- en geleidewerkenHet is onvoldoende inzichtelijk of de huidige remming- en geleidewerken bij bruggen en sluizen voldoenaan de eisen behorend bij een klasse Va vaarweg (actiepunt 15).WachtplaatsenHet merendeel van de bruggen is niet voorzien van wachtplaatsen. Bij de bruggen die wel voorzien zijn,zijn de wachtplaatsen te kort (actiepunt 16).LoswallenDe provincie Groningen streeft ernaar dat binnen het minimale vaarwegprofiel geen laad- enlosactiviteiten plaatsvinden. Op twee locaties is dit wel het geval, namelijk bij AOG en bij Offringa inGroningen (actiepunt 17).De veelgebruikte openbare loswal bij Aduard veroorzaakt veel vrachtverkeer door het centrum vanAduard. Met name transporten van bulkgoederen zoals zand en grind zorgen voor veel overlast enverkeersonveilige situaties. Bovendien is de loswal gelegen langs de vaarweg. Volgens de RVW 2005moet een loswal aan een vaarweg met meer dan 15 duizend vaarbewegingen per jaar gelegen zijn ineen zijtak (actiepunt 18).LigplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Pagina 60

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTKilometreringTen tijde van de aanleg van de Oostersluis is er ca. 50 meter vaarweg bijgekomen op het VanStarkenborghkanaal. De kilometrering is hier nog niet op aangepast (actiepunt 19).6.3.6 ActiepuntenIn deze paragraaf staan de te nemen acties vermeld om de geconstateerde knelpunten uit de vorigeparagraaf op te lossen. De termijn waarbinnen de acties worden uitgevoerd en de daarmee verbondenkosten worden niet in dit document inzichtelijk gemaakt. Dit zal plaatsvinden in het nog op te stellenbeheerplan provinciale vaarwegen.10 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel. Deze werkzaamheden zijnreeds deels uitgevoerd in het kader van de opwaardering vaarweg Lemmer-Delfzijl (fase 1).11 Aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. In het kader van deopwaardering van de vaarweg Lemmer-Delfzijl wordt er reeds gewerkt aan vervanging envernieuwing van de kunstwerken die niet voldoen. In fase 1 worden nog de brug Zuidhorn, brugAduard en de Noordzeebrug aangepakt. De spoorbrug Zuidhorn is nog onderdeel van discussiemet het Rijk. In fase 2 worden de Paddepoelsterbrug en de Gerrit Krol-bruggen aangepakt12 Na voltooiing van de opwaardering naar een klasse Va vaarweg dient het ontheffingenbeleidvoor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart aangepast te worden aan de nieuwe functieeisen.13 Overleg met het Rijk over extra financiële middelen voor afstandbediening van bruggen.14 Bochtverruiming Zuidhorn: de provincie Groningen is gestart met de voorbereidingen voor debochtverruiming.15 Onderzoek naar de staat van de huidige remming- en geleidewerken.16 Aanpassen van wachtplaatsen conform de eisen uit RVW 2005.17 Onderzoek naar aanpassing of verlegging van de loswal bij Aduard in overleg met degemeente Zuidhorn.18 Onderzoek naar een oplossing voor de laad- en losfaciliteiten in de vaarweg van AOG enOffringa.19 Na afronding van de opwaardering van het Van Starkenborghkanaal dient de kilometreringaangepast te worden. Dit dient plaats te vinden in overleg met de provincie Fryslân, aangezienhet Prinses Margrietkanaal doorgaat op de kilometrering van het Van Starkenborghkanaal.Pagina 61

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 62

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 2: Eemskanaal, Oude EemskanaalZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 63

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 64

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.4 Traject 2: Eemskanaal, Oude Eemskanaal6.4.1 Achtergrond en historieEemskanaalHet Eemskanaal is aangelegd tussen 1866 en 1876. Vooral waterhuishoudkundige motieven hebben eenrol gespeeld bij de aanleg. Door de ontginning van het gebied ten zuiden van de stad Groningen (deveenkoloniën) ontstond er steeds vaker wateroverlast in de stad Groningen. Het water kon onvoldoendesnel via het Reitdiep naar zee worden afgevoerd. Het Eemskanaal heeft gezorgd voor een drastischeverbetering van deze situatie. Naast de waterhuishoudkundige functie is het Eemskanaal door descheepvaart een steeds grotere economische rol gaan spelen.In 1959 is het Oude Eemskanaal afgesloten voor doorgaande scheepvaart. De scheepvaart maakt sinds1959 gebruik van de nieuwe zeesluizen Farmsum. In 1963 is het Eemskanaal verbreed en zijn diversenieuwe bruggen gerealiseerd.Oude EemskanaalIn 1959 werd de verbinding met de zee bij Delfzijl vervangen door een nieuwe verbinding. De oudeverbinding (Oude Eemskanaal) is sindsdien niet meer geschikt voor doorgaande scheepvaart. Het OudeEemskanaal (traject 2c en traject 2d) wordt alleen nog gebruikt door scheepvaart bestemd voor deaanwezige loswallen en scheepswerven. Verder wordt het Oude Eemskanaal vooral gebruikt doorrecreatievaart bestemd voor de jachthaven net voor de oude zeesluis.De belangrijkste functie van het Oude Eemskanaal is afwatering. De oude zeesluis aan het uiteinde vanhet Oude Eemskanaal wordt daarbij gebruikt als spuisluis 15 .6.4.2 Economische betekenisEemskanaalLangs het grootste deel van het Eemskanaal is weinig watergebonden bedrijvigheid. Net na deBorgbrug is een gemeentelijke loswal aanwezig en net na de Woldbrug ligt een loswal die in eigendomis bij de provincie Groningen en in erfpacht is uitgegeven aan Groningen Seaports.De binnenvaart is oostwaarts met name gericht op de bedrijvigheid nabij Farmsum en rondom deOosterhornhaven. Westwaarts vaart de binnenvaart met name door op het Van Starkenborghkanaalrichting Fryslân en uiteindelijk richting Randstad. Een veel kleiner deel is gericht op het Winschoterdieprichting Winschoten en Veendam.Internationaal gezien heeft het Eemskanaal een belangrijke doorvoerfunctie voor scheepvaart van ennaar België, Duitsland en Noordoost Europa.Oude EemskanaalDeze doodlopende tak heeft momenteel voor de binnenvaart een beperkte betekenis. Op het eerstedeel van de vaarweg (traject 2c) vindt nog scheepvaart plaats naar een aantal bedrijven gericht op descheepvaart. Langs het tweede deel (traject 2d) is nog diverse (kleinschalige) bedrijvigheid aanweziggericht op de scheepvaart. Langs de kades van traject 2d kunnen beroepsvaartuigen enrecreatievaartuigen afmeren. Ook is een kade ingericht voor gemotoriseerd varend erfgoed en erbevindt zich een jachthaven.6.4.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet Eemskanaal (traject 2a en traject 2b) wordt vrij intensief bevaren door de beroepsvaart. Voor eenbeeld van het aantal scheepvaartpassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerde tonnages,zie bijlage 5. Het aantal passages (beroepsvaart) schommelt rond de 14 duizend per jaar. Zowel hetgepasseerde laadvermogen als het totaal vervoerde tonnage laat een licht stijgende trend zien. Het15 Is in eigendom en beheer bij waterschap Hunze en Aa'sPagina 65

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTgepasseerde laadvermogen is de laatste jaren ongeveer 15 miljoen ton, het totaal vervoerde tonnagezit op ongeveer 8 miljoen ton.Mede gebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit de "Netwerkanalyse vaarwegen enbinnenhavens Noord-Nederland lit [9]" (zie paragraaf 3.4) en de hierboven beschreven licht stijgendetrend is de verwachting dat het aantal passages en tonnages in de toekomst zal toenemen. Daarnaast isde verwachting dat het aandeel grote schepen verder zal gaan toenemen. Dit houdt verband metschaalvergroting in de binnenvaart.Op basis van de informatie zoals hierboven beschreven gecombineerd met de streefbeelden van het Rijk(zie paragraaf 2.3) wordt gestreefd naar een klasse Va vaarweg met een normaal profiel.Telgegevens van de trajecten 2c en 2d (Oude Eemskanaal) zijn niet voorhanden. Bekend is echter dat deintensiteiten op deze trajecten laag zijn. Toch wordt er naar gestreefd om traject 2c beschikbaar tehouden voor klasse Va schepen. Dit in verband met de aanwezige bedrijvigheid (o.a. scheepswerven) nuen in de toekomst. Voor het laatste traject 2d wordt ingezet op toegang voor klasse IV schepen.Toegang voor klasse IV schepen dient gewaarborgd te zijn omdat schepen o.a. de bedrijven voormotorreparatie en onderhoud moeten kunnen bereiken.ContainervaartDe containervaart wordt beschouwd als een groeisector, zie ook lit [21]. Gelet hierop en destreefbeelden voor containervaart in paragraaf 2.3 en paragraaf 5.4.1 wordt gestreefd naargeschiktheid voor vierlaagscontainervaart 16 .Bovenmaatse scheepvaart (tweebaksduwvaart gestrekte formatie)Op de vaarweg Lemmer-Delfzijl worden goederenstromen vervoerd die qua aard en omvang inprincipe geschikt zijn voor tweebaksduwvaart (o.a. veevoeder, zand, grind en zout). De verwachting isdan ook dat in de toekomst tweebaksduwvaart op de vaarweg zal verschijnen. Het aantal passages zalechter zeker in de beginperiode relatief laag zijn. Met het oog op de toekomst wordt ernaar gestreefdom tweebaksduwvaart mogelijk te maken. Dit betekent dat een duwvaartcombinatie met een lengte van193 meter (komt overeen met de lengte voor de Rijnvaart) en een breedte van 11,5 meter van devaarweg gebruik moet kunnen maken.BRTN-klasseNaast een belangrijke functie voor de binnenvaart heeft het Eemskanaal ook een belangrijke functievoor de recreatievaart. Het gehele Eemskanaal maakt deel uit van de Staande Mastroute van Vlissingennaar Delfzijl. Jaarlijks passeren zo'n 6,5 duizend recreatievaartuigen, zie bijlage 6.In de BRTN 2008-2013 wordt het Eemskanaal aangeduid als een AZM-vaarweg. De vaarweg zalmoeten voldoen aan deze klasse.Voor de trajecten 2c en 2d (Oude Eemskanaal) zijn geen registraties voorhanden. Ook worden dezetrajecten niet behandeld in de BRTN. De trajecten zijn echter wel degelijk van belang voor derecreatievaart vanwege de aanwezigheid van een jachthaven in de buurt van de oude zeesluis.16 Hierbij is geen rekening gehouden met de zogenaamde "high-cube" containers. In de praktijk kunnen wel degelijk"high-cube" containers worden meegenomen als het schip wordt geballast.Pagina 66

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.4.4 Functie eisenIn tabel 8 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Eemskanaal (km 0 - 19,7)Eemskanaal (km19,7 - 26,6)Oude Eemskanaal (km 0 - 1,5)Oude Eemskanaal (km 1,5 - 2,5)Trajectonderdeel 2a 2b 2c 2dCEMT-klasseVanorm.Vanorm.Vanorm.IVkrap.BRTN-klasse AZM AZM - -Gebied Kust Kust Kust KustVaarweg 5Min. breedte vaarwegprofiel [m] 54 54 54 43,5Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 24 24 24 19Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 4,9 6 4,9 6 4,9 3,6Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 5,2 6 5,2 6 5,2 3,9KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] 22 1 22 1 22 1 16,5 1Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 19 4 19 4 19 14Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] 9,1 1 9,1 1 9,1 1 7,0 1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]9,1 9,1 9,1 7,0ZoneringOeverstrook [m] 5 5 5 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20 20 20 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30 30 30 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 13,5 2 /13,5 3 13,5 2 /13,5 3 6 6Max. vaarsnelheid 101-1200 ton [km/uur] 14 2 /12 3 14 2 /12 3 6 6Max. vaarsnelheid 1201-1600 ton [km/uur] 13 2 /11 3 13 2 /11 3 6 6Max. vaarsnelheid > 1600 ton [km/uur] 13 2 /10 3 13 2 /10 3 6 6Maximale vaarsnelheid recreatievaart enpassagiersschepen [km/uur]13,5 13,5 6 6GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,5 85/9,5/3,0Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 190/13/4,5 190/13/5,0 150/13/5,0 85/9,5/3,0BedieningBediening Maandag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Dinsdag - Vrijdag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Zaterdag 0-24 0-24 0-24 0-24Bediening Zondag 0-24 0-24 0-24 0-24(1) Er kan alleen een vaste brug worden toegepast in combinatie met een beweegbare brug. Dit in verband met de Staande Mastroute en demogelijkheden voor bijzondere transporten.(2) Tot een diepgang van 1,5 [m]. (3) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](4) Indien alleen een beweegbare brug wordt toegepast, dan dient deze met een dubbele doorvaartopening te worden uitgevoerd (dus 2x19m)(5) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7(6) Deze dieptes dienen gegarandeerd te worden tov de verhanglijn bij maximaal spuien in Delfzijl, zie tabel 9TABEL 8: FUNCTIE EISEN TRAJECT 2: EEMSKANAAL, OUDE EEMSKANAALPagina 67

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. breedte vaarwegprofielConform de RVW 2005 is een minimale breedte van het vaarwegprofiel nodig van 57 meter. In het"Plan van Aanpak investeringen Fries-Groningse kanalen" lit [14] wordt echter verwezen naar een naderonderzoek van het Waterloopkundig Laboratorium (inmiddels Deltares). Het onderzoek wijst uit dat debreedte van het vaarwegprofiel naar 54 meter teruggebracht kan worden en dat er slechts aan éénzijde (de noordelijke zijde) een zijwindtoeslag benodigd is. Dit omdat op de vaarweg de meeste legeschepen (meest gevoelig voor wind) in westelijke richting varen.Voor traject 2d wordt een minimale profielbreedte aangehouden van 43,5 meter (conform RVW 2005,klasse IV (krap profiel)).Min. doorvaartbreedte vaste bruggenHet Eemskanaal wordt gekarakteriseerd als een "open vaarweg". Dit in verband met de StaandeMastroute. Ook is de vaarweg van belang voor aan- en afvoer van bijzondere transporten (onderandere nieuw gebouwde zeeschepen van en naar de werven langs het Winschoterdiep). Een vaste brugkan daarom alleen worden toegepast in combinatie met een beweegbare brug. De doorvaartbreedtevan een vaste brug dient in dat geval minimaal 19,5 meter te bedragen (conform RVW 2005, klasseVa, krap profiel). In het kader van uniformiteit wordt echter gestreefd naar een doorvaartbreedte vanminimaal 22 meter. Het Eemskanaal maakt net als het Van Starkenborghkanaal en het PrinsesMargrietkanaal (in Fryslân) deel uit van de doorgaande vaarweg Lemmer-Delfzijl. Op het PrinsesMargrietkanaal wordt reeds een doorvaartbreedte toegepast van 22 meter. Deze breedte is ontstaanvanuit de historie (nog voordat er sprake was van de RVW 2005).Het Oude Eemskanaal is niet gekarakteriseerd als een "open vaarweg". Toch vindt hier recreatievaartplaats en als gevolg hiervan is het wenselijk het Oude Eemskanaal toegankelijk te houden voorrecreatieschepen met staande mast. Ook hier geldt dat alleen een vaste brug in combinatie met eenbeweegbare brug kan worden toegepast. Het eerste deel (traject 2c) wordt tevens toegankelijkgehouden voor bijzondere transporten. Dit leidt tot een doorvaartbreedte van 22 meter (uniformiteit)voor traject 2c en 16,5 meter (conform RVW 2005, klasse IV, krap profiel) voor traject 2d.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen 17Conform de RVW 2005 dient de doorvaartbreedte voor de trajecten 2a tot en met 2c te voldoen aanminimaal 16,5 meter (klasse Va, krap profiel), want als er sprake is van twee doorvaartopeningen danmogen de openingen voldoen aan het krappe profiel, zie RVW 2005. In het kader van uniformiteitwordt echter gestreefd naar een doorvaartbreedte van minimaal 19 meter. Het Eemskanaal maakt netals het Van Starkenborghkanaal en het Prinses Margrietkanaal (in Fryslân) deel uit van de doorgaandevaarweg Lemmer-Delfzijl. Op het Prinses Margrietkanaal wordt reeds een minimale doorvaartbreedtetoegepast van 19 meter. Deze breedte is ontstaan vanuit de historie (nog voordat er sprake was van deRVW 2005).Voor traject 2d kan volstaan worden met een doorvaartbreedte van minimaal 14 meter (klasse IV (krapprofiel)).Min. vaarwegdiepteHet Eemskanaal is een belangrijk boezemwater. Het speelt een grote rol bij de afwatering van zuidoostGroningen en delen van de provincie Drenthe. In tabel 8 is de minimale vaarwegdiepte enonderhoudsdiepte aangegeven. Dit zijn de dieptes die gegarandeerd worden.17 Indien alleen een beweegbare brug wordt toegepast (dus niet in combinatie met een vaste brug) dan dient deze opde trajecten 2a t/m 2c een doorvaartbreedte te hebben van 54 meter. Op het traject 2d dient in dat geval eendoorvaartbreedte van 43,5 meter te worden toegepast.Pagina 68

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTBij benutting van de volledige spuicapaciteit van de sluizen in Delfzijl kan er echter een aanzienlijkverhang ontstaan in de waterspiegel. Deze waterspiegeldaling treedt kortstondig op en is lager dan hetMaatgevend Laagwater. Dit betekent dat van west naar oost geredeneerd de vaarweg- enonderhoudsdieptes groter dienen te zijn dan in tabel 8 is aangegeven. Het Eemskanaal is daaromvanwege het waterafvoer belang opgedeeld in een aantal vakken met verschillende dieptes, zie tabel9.Trajectonderdeel 2a 2bkm 0-4 km 4-11 km 11-18 km 18-19,7 km 19,7-26,6Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 4,9 5,1 5,3 5,5 5,5Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 5,2 5,4 5,6 5,8 5,8TABEL 9: TE HANTEREN DIEPTES TRAJECTONDERDELEN 2A EN 2BGrensmaten reglementaire scheepvaartGelet op de toekomstige ontwikkelingen van scheepsafmetingen binnen klasse Va staat de provincieGroningen ruimere scheepsafmetingen toe dan die volgen uit de RVW 2005. De grensmaten voor detrajecten 2a tot en met 2c zijn (l/b/d) 110/11,5/3,5 meter. Voor traject 2d zijn de grensmaten (l/b/d)85/9,5/3,0 meter.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten op de trajecten 2a en 2b voor de bovenmaatse scheepvaart zijn afgestemd op hettoekomstig gebruik van de vaarweg door tweebaksduwstellen. Daarnaast wordt de vaarweg vanuit hetbelang van de waterkwantiteit (zie tabel 9) steeds dieper van west naar oost. Als gevolg van detoenemende diepte staat de provincie Groningen op traject 2b (van de Woldbrug tot aan de zeesluisFarmsum) schepen toe met een grotere diepgang. Verder geldt dat vanuit de historie schepen met eenbreedte van maximaal 13 meter worden toegelaten. Deze scheepsbreedte wil de provincie Groningenook in de toekomst (onder voorwaarden) toe kunnen laten. Dit leidt tot de volgende grensmaten voorbovenmaatse scheepvaart: traject 2a (tot aan Woldbrug) (l/b/d) 190/13/4,5 meter, traject 2b (vanWoldbrug tot de zeesluis Farmsum) (l/b/d) 190/13/5,0 meter.Voor traject 2c zijn de grensmaten (l/b/d) 150/13/5,0 meter. Voor traject 2d zijn de grensmaten(l/b/d) 85/9,5/3,0.BedieningVoor de trajecten 2a en 2b wordt vanuit de beroepsvaart gepleit voor toepassing van 24-uursbediening (ook in het weekend). Ook het Rijk streeft dit na op de nationale corridor 5 (Amsterdam-Delfzijl). Gelet hierop streeft de provincie Groningen naar 24-uurs bediening van alle objecten vanuit dezeesluis Farmsum en Oostersluis. De bediening voor de trajecten 2c en 2d wordt ook geregeld vanuit debeide sluizen. Daarom kan ook op de trajecten 2c en 2d 24-uurs bediening worden toegepast.Pagina 69

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.4.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg (traject 2a en 2b) een breedte heeft van 60meter. De minimaal waargenomen breedte is 58 meter. Deze situatie is acceptabel.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door de opwaardering naar een klasse Va vaarweg, door eenwijziging van het referentiepeil (MLW in plaats van Kanaalpeil) en door de toepassing van een extraonderhoudsdiepte (actiepunt 20).KunstwerkenIn tabel 10 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 10 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8.Het blijkt dat vrijwel alle bruggen niet voldoen aan de functie eisen voor doorvaartbreedte en -hoogte(actiepunt 21).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeDriebondsbrug (vast) 22/22 + 6,60/9,1 -Driebondsbrug (bascule) 22/19 + 6,60/9,1 -Borgbrug 16/19 - 0,78/9,1 -Bloemhofbrug 16/19 - 0,90/9,1 -Woldbrug 16/19 - 0,90/9,1 -Eelwerderbrug (vast) 1 27/22 + 5,24/9,1 -Eelwerderbrug (bascule) 1 19/19 + 5,30/9,1 -Farmsum, brug kleine zeesluis-7/12,5binnenhoofd (1)0,80/0,5 +Farmsum, brug grote zeesluis+16/16binnenhoofd (2)0,80/0,5 +Kleine zeesluis Farmsum (1) 7/12,5 - nvt nvtGrote zeesluis Farmsum (2) 16/16 + nvt nvtFarmsum, brug kleine zeesluis-7/12,5buitenhoofd (1)0,80/0,5 +Farmsum, brug grote zeesluis+16/16buitenhoofd (2)0,80/0,5 +Brug 15 2 16/14 + 0,80/7 -Oude zeesluis, brug benedenhoofd nvt nvtOude zeesluis 3 nvt nvt(1) In beheer en eigendom bij Rijkswaterstaat(2) In beheer en eigendom bij gemeente Delfzijl(3) In beheer en eigendom bij waterschap Hunze en Aa'sTABEL 10: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN EEMSKANAAL, OUDE EEMSKANAALZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.VaarsnelhedenDe maximale vaarsnelheden zijn reeds van toepassing. Niet bekend is of deze snelheden verhoogdkunnen worden na voltooiing van de opwaardering naar een klasse Va vaarweg (actiepunt 22).Pagina 70

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTGrensmatenDe eisen voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart (zie tabel 8) wijken af van de huidige praktijk(zie tabel 11) (actiepunt 23).Eemskanaal (km 0 - 19,7)Eemskanaal (km 19,7 - 26,6)Oude Eemskanaal (km 0 - 1,5)Oude Eemskanaal (km 1,5 - 2,5)Huidige situatie 2a 2b 2c 2dCEMT-klasse V V V VGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 144/13/4,5 144/13/5,0 144/13/5,0 -/-/-Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 144/13/4,5 144/13/5,0 144/13/5,0 -/-/-TABEL 11: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART EEMSKANAAL, TRAJECT 2 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bediening van de bruggen is conform bedieningsregime 2 en voldoet daarmee niet aan de functieeisen voor bedieningsregime 1, volledige 24-uurs bediening gedurende de gehele week (actiepunt 24).Alignement vaarwegIn het Eemskanaal zelf (trajecten 2a t/m 2d) zijn de bochtstralen voor de maatgevende scheepvaart(klasse Va) in orde. In de aftakking naar de Oosterhornhaven zitten wel te scherpe bochten (actiepunt25). Het tracé naar de Oosterhornhaven valt echter niet binnen het beheergebied van de provincieGroningen.Remming- en geleidewerkenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren. De huidige remming- en geleidewerken zijnin orde.WachtplaatsenAfgezien van de Eelwerderbrug en Brug 15 zijn alle bruggen en sluizen voorzien van wachtplaatsen.Echter, de wachtplaatsen zijn allen te kort (actiepunt 26).LoswallenNet na de Woldbrug bevindt zich een loswal (65 meter). Deze loswal is in eigendom van de provincieGroningen en in erfpacht bij Groningen Seaports. In het kader van een toekomstige vernieuwing van deWoldbrug wordt dit terrein in eigendom gehouden.LigplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.KilometreringOp dit moment loopt de kilometrering van het Eemskanaal ook door in het Oude Eemskanaal. Dit isvanuit beheersoptiek geen wenselijke situatie. Het Oude Eemskanaal dient een nieuwe kilometrering tekrijgen met het nulpunt op de splitsing met het Eemskanaal (actiepunt 27).Pagina 71

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTFinanciering baggeractiviteitenTot op heden worden baggeractiviteiten op het Eemskanaal volledig betaald uit provinciale middelen.Echter, de provincie Groningen staat op het standpunt dat de verantwoordelijkheid vanbaggeractiviteiten en de financiering ervan mede thuishoort bij het waterschap Hunze en Aa's, zieparagraaf 5.4.10 (actiepunt 28).Capaciteit zeesluizen Farmsum bij DelfzijlDe hoofdvaarweg Amsterdam - Lemmer - Delfzijl wordt inmiddels opgewaardeerd naar klasse Va engeschikt gemaakt voor vierlaagscontainervaart en tweebaksduwvaart in gestrekte formatie. Echter dehuidige zeesluis te Delfzijl voldoet niet aan de ontwerpuitgangspunten voor een klasse Va vaarweg. Metname de beperkte schutlengte van de zeesluis vormt een knelpunt. Daarnaast wordt incidenteel de kleineschutsluis benut voor de afvoer van overtollig boezemwater, hetgeen nautisch gezien een onwenselijkesituatie is.Inmiddels heeft een kosten-batenanalyse uitgewezen dat een vernieuwing van de sluis op korte termijngeen haalbare kaart is. Geadviseerd wordt om aan te koersen op een nieuwe sluis in 2030.Eigendom Oude Eemskanaal (2d)Zoals beschreven in paragraaf 5.6.2 streeft de provincie Groningen ernaar om vaarwegen waar geenberoepsvaart over plaatsvindt bij voorkeur over te dragen aan derden. Op het laatste deel van hetOude Eemskanaal (2d) vindt vrijwel geen beroepsvaart plaats. Bij voorkeur wordt het beheer eneigendom van dit traject (inclusief oeververdedigingsconstructies met ligplaatsen en de brug over deoude zeesluis) overgedragen aan het waterschap Hunze en Aa’s (actiepunt 29).SpitsuursluitingBij de Driebondsbrug en de Borgbrug geldt tussen 7.30 en 9.00 uur en tussen 16.00 en 18.00 uur eenspitsuursluiting voor de recreatievaart. Buiten de spitsuren wordt de Driebondsbrug voor staandemastschepen op de hele en halve uren bediend. Voor de Driebondsbrug is uitbreiding van despitsuursluiting voor recreatievaart gewenst, gelet op het belang en de verkeersintensiteit van deOostelijke Ringweg en gelet op het feit dat nagenoeg alle beroepsvaart onder de gesloten brug doorkan.Alternatieve toepassing baggerspecieEr bestaan plannen om op diverse locaties langs het Eemskanaal de waterkering te versterken. Deprovincie Groningen zal onderzoeken of en op welke manier baggerspecie kan worden ingezet om dezeversterking te bereiken.6.4.6 ActiepuntenIn deze paragraaf staan de te nemen acties vermeld om de geconstateerde knelpunten uit de vorigeparagraaf op te lossen. De termijn waarbinnen de acties worden uitgevoerd en de daarmee verbondenkosten worden niet in dit document inzichtelijk gemaakt. Dit zal plaatsvinden in het nog op te stellenbeheerplan provinciale vaarwegen.20 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel.21 Aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. In het kader van deopwaardering van de vaarweg Lemmer-Delfzijl wordt er gewerkt aan vervanging envernieuwing van de kunstwerken die niet voldoen. In fase 2 van dit project wordt bekeken of deBorgbrug, Bloemhofbrug en Woldbrug kunnen worden vernieuwd of vervangen.22 Na voltooiing van de opwaardering naar een klasse Va vaarweg dient onderzocht te worden ofde huidige maximale vaarsnelheden kunnen worden gehandhaafd of verhoogd.Pagina 72

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT23 Na voltooiing van de opwaardering naar een klasse Va vaarweg dient het ontheffingenbeleidvoor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart te worden aangepast aan de nieuwe functieeisen.24 Overleg met het Rijk over extra financiële middelen voor afstandbediening van bruggen.25 Onderzoek naar bereikbaarheid Oosterhornhaven, zie ook paragraaf 4.4.26 Aanpassen van wachtplaatsen conform de eisen uit RVW 2005.27 Nieuwe kilometrering van Oude Eemskanaal (trajecten 2c en 2d).28 Voor 2015 moet een deel van het Eemskanaal en het Oude Eemskanaal worden gebaggerd.Hier is sprake van een saneringsoperatie, waarvoor al een provinciaal besluit is genomen. Erdient overleg met waterschap Hunze en Aa's te worden gevoerd over verantwoordelijkheid enfinanciering van deze baggeractiviteiten (overleg is reeds gaande).29 Overdracht beheer en eigendom van het laatste deel van het Oude Eemskanaal (traject 2d) aanhet waterschap Hunze en Aa’s (inclusief oeververdedigingsconstructies met ligplaatsen en brugover de oude zeesluis).Pagina 73

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 74

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 3: Winschoterdiep, RenselZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 75

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 76

6.5 Traject 3: Winschoterdiep, RenselSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.5.1 Achtergrond en historieIn de periode 1618 tot 1628 werd tussen Foxhol en Zuidbroek het Schuitendiep aangelegd. Van 1634tot 1636 is deze in westelijke richting verlengd tot de Hunze (Drentse diep) en verder in oostelijkerichting tot Winschoten en de Pekel Aa. Het tracé van het kanaal is in de loop der tijd verschillendemalen aangepast. Aanvankelijk eindigde het kanaal in de Oosterhaven van Groningen, in het verlengdevan het huidige Schuitendiep, nu eindigt het bij de handelshavens van Groningen in het verlengde vanhet Van Starkenborghkanaal.Het huidige Winschoterdiep begint in Groningen op de kruising van het Eemskanaal en het VanStarkenborghkanaal en eindigt in Winschoten. De totale lengte van dit tracé is ruim 35 kilometer.Bij Winschoten takt de Rensel af van het Winschoterdiep. Het provinciale deel van de Rensel wordt in hetkader van deze nota als onderdeel beschouwd van deze vaarweg.6.5.2 Economische betekenisLangs het eerste deel (traject 3a) van het Winschoterdiep bevindt zich een aantal scheepswerven.Dit deel dient daarom ingericht te zijn voor transport van nieuwbouwschepen van deze werven.Het Winschoterdiep is een doorvoerroute voor containertransport naar de Groningen Railport inVeendam (gelegen langs het A.G. Wildervanckkanaal).Bij Westerbroek vinden transport- en distributieactiviteiten plaats, onder andere bij de MCScontainerterminal.Natte bedrijventerreinen langs het Winschoterdiep zijn te vinden in Groningen, Hoogezand-Sappemeer(Foxhol) en Winschoten. In Groningen grenzen de industrieterreinen Winschoterdiep en Gideon-Noordaan het Winschoterdiep. In Winschoten bevindt zich rondom de Rensel een nat bedrijventerrein van ca.150 ha. Een aantal bedrijven op dit terrein is volledig afhankelijk van aan- en afvoer per schip.6.5.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet Winschoterdiep wordt frequent bevaren door de beroepsvaart. De intensiteit is echter niet hoog.Voor een beeld van het aantal scheepvaartpassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerdetonnages, zie bijlage 5.Op traject 3a is sprake van jaarlijks 2 duizend passages. Het aantal passages is over de jaren redelijkconstant. Het gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerd tonnage zijn respectievelijk 2,5 miljoen en1,2 miljoen ton per jaar. Beide zaken laten een licht stijgende trend zien.Voor traject 3a geldt dat de registratie in bijlage 5 niet een volledig beeld geeft van de werkelijkesituatie. Er vinden op traject 3a ook scheepvaartbewegingen plaats binnen het traject. Deze worden metname veroorzaakt door sleepboten en andere scheepvaart met weinig laadvermogen (tussen deaanwezige scheepswerven onderling). Deze bewegingen worden niet geregistreerd.Dit leidt tot een onderschatting van het aantal passages met ongeveer 25%.Voor traject 3b laten de registraties een licht dalende trend zien. Het aantal passages schommelt rondde 1,5 duizend per jaar. Het gepasseerde laadvermogen en totaal vervoerde tonnage komen uit oprespectievelijk 1,5 miljoen en 0,7 miljoen ton.De meeste schepen op het Winschoterdiep varen door naar het A.G. Wildervanckkanaal. Daarom vindter op de trajecten 3c en 3d (richting Winschoten) beduidend minder scheepvaart plaats. De registratiesvoor dit laatste deel van het Winschoterdiep laten een gelijkblijvende trend zien. Uitzondering hieropvormt het jaar 2008, waarin de geregistreerde waarden beduidend lager zijn. Deze registratie is echterniet betrouwbaar.Pagina 77

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTGebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit de "Netwerkanalyse vaarwegen enbinnenhavens Noord-Nederland lit [9]" (zie paragraaf 3.4) en de te verwachten toename vanscheepvaart van het Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal (na voltooiing opwaardering) is deverwachting dat op de trajecten 3a en 3b het aantal passages en tonnages in de toekomst zaltoenemen. Daarnaast is de verwachting dat het aandeel grote schepen zal gaan toenemen, wanneer devaarweg een volwaardige klasse IV vaarweg is.Voor de trajecten 3c en 3d (het Winschoterdiep oostelijk van de splitsing met het A.G.Wildervanckkanaal) zijn de intensiteiten beduidend lager. De verwachting is dat ook hier het aantalpassages en tonnages licht zal toenemen.Op basis van de hiervoor beschreven informatie wordt gestreefd naar een vaarweg geschikt voorCEMT-klasse IV met een krap profiel.ContainervaartLangs het Winschoterdiep, ter hoogte van Westerbroek is een containerterminal aanwezig. In Veendambevindt zich de Groningen Railport waar containers overgeslagen kunnen worden.Gelet hierop dient het Winschoterdiep (trajecten 3a en 3b) geschikt te zijn voordrielaagscontainervaart 18 . Voor de trajecten 3c en 3d worden geen mogelijkheden voor containervaartgezien.Bovenmaatse scheepvaartOm het bovenmaatse scheepvaartverkeer op de trajecten 3a en 3b veilig te laten plaatsvinden zijn erpasseerplaatsen aanwezig op het Winschoterdiep.BRTN-klasseNaast een functie voor de binnenvaart heeft het Winschoterdiep ook een functie voor de recreatievaart.Jaarlijks passeren zo'n 4,5 duizend recreatievaartuigen traject 3a, zie bijlage 6.Van traject 3b zijn geen telgegevens voorhanden. De intensiteiten zijn echter lager dan die voor traject3a, aangezien een behoorlijk deel van de recreatievaart halverwege traject 3a via het Drentsche Diepafbuigt richting het Zuidlaardermeer.Traject 3c is van minder groot belang voor de recreatievaart. Jaarlijks passeren zo'n 1000recreatievaartuigen het traject, zie bijlage 6. Traject 3d heeft naar verwachting dezelfde intensiteitenals traject 3c.In de BRTN 2008-2013 wordt het gehele Winschoterdiep aangeduid als een BM route. De Rensel(traject 3d) is benoemd als DM route. Beide vaarwegen moeten voldoen aan deze klasses.18 Hierbij is geen rekening gehouden met de zogenaamde "high-cube" containers. In de praktijk kunnen wel degelijk"high-cube" containers worden meegenomen als het schip wordt geballast.Pagina 78

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.5.4 Functie eisenIn tabel 12 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Winschoterdiep (km 0 - 12,3)Winschoterdiep (km12,3 - 22,4)Winschoterdiep (km 22,4 - 35,6)Rensel (km 35,6 - 36,855)Trajectonderdeel 3a 3b 3c 3dCEMT-klasseIVkrap.IVkrap.IVkrap.IVkrap.BRTN-klasse BM BM BM DMGebied Land Land Land LandVaarweg 5Min. breedte vaarwegprofiel [m] 35,5 35,5 35,5 35,5Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 19 19 19 19Min. vaarwegdiepte tov MLW[m] 3,9 3,6 3,6 3,6Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 4,2 3,9 3,9 3,9KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] - 1 - 1 - 1 - 1Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 16 14,5 14 14Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] - 1 - 1 - 1 - 1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]7,0 7,0 6,4 6,4ZoneringOeverstrook [m] 5 5 5 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20 20 20 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30 30 30 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 11 3 /11 4 11 3 /11 4 11 3 /11 4 11 3 /11 4Max. vaarsnelheid 101-1300 ton [km/uur] 10 3 /8 4 8 3 /6 4 8 3 /6 4 8 3 /6 4Max. vaarsnelheid > 1300 ton [km/uur] 8 3 /6 4 8 3 /6 4 8 3 /6 4 8 3 /6 4Max. vaarsnelheid recreatievaart en passagiersschepen[km/uur]11 11 11 11GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/3,0 86/9,6/3,0 86/9,6/3,0 86/9,6/3,0Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,5 110,5/11,5/3,0 90/9,6/3,0 90/9,6/3,0BedieningBediening Maandag 6-22 6-22 6-22 6-22Bediening Dinsdag - Vrijdag 6-22 6-22 6-22 6-22Bediening Zaterdag 8-19 8-19 8-19 8-19Bediening Zondag 9-19 2 9-19 2 9-19 2 9-19 2(1) Over het Winschoterdiep dienen vaste bruggen niet te worden toegepast(2) In het winterseizoen (1 november - 31 maart) wordt niet bediend(3) Tot een diepgang van 1,5 [m](4) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](5) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 12: FUNCTIE EISEN TRAJECT 3: WINSCHOTERDIEP, RENSELPagina 79

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. vaarwegdiepteIn verband met de bijzondere transporten op traject 3a is gekozen om een grotere vaarwegdiepte toete passen. Op traject 3a is een vaarwegdiepte nodig van 3,9 meter beneden MLW met eenonderhoudsdiepte van 4,2 meter. Op de overige trajecten is een vaarwegdiepte van 3,6 meter benedenMLW met een onderhoudsdiepte van 3,9 meter noodzakelijk.Vaste bruggenHet eerste deel van het Winschoterdiep (traject 3a) is van belang voor bijzondere transporten van ennaar de diverse scheepswerven in het gebied. Daarom kan op traject 3a geen vaste brug wordentoegepast. Op de trajecten 3b t/m 3d kunnen vaste bruggen ook niet worden toegepast. Dit in verbandmet passerende recreatievaart, bijzondere transporten en bruguniformiteit op de vaarroute.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenConform de RVW 2005 dient de doorvaartbreedte minimaal 14 meter te bedragen (CEMT-klasse IV,krap profiel). In verband met de bijzondere transporten op traject 3a is op dit traject een groteredoorvaartbreedte van belang. Hier dient de doorvaartbreedte minimaal 16 meter te zijn.Deze afmeting is ontstaan vanuit de historie.Met het oog op het gebruik van de vaarweg door klasse Va schepen op de trajecten 3a en 3b moet dedoorvaartbreedte op traject 3b minimaal voldoen aan de breedte behorend bij een enkelstrooks klasseV profiel, dit is 14,5 meter.De doorvaartbreedte op de trajecten 3c en 3d moet 14 meter zijn.Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandDe doorvaarthoogte op de trajecten 3a en 3b dient te zijn afgestemd op een onbelemmerde doorgangvan drielaagscontainervaart (CEMT-klasse IV). Conform de RVW 2005 komt dit overeen met eendoorvaarthoogte van 7 meter boven MHW. Op de trajecten 3c en 3d vindt geen containervaart plaats.Hier is een doorvaarthoogte van 6,4 meter boven MHW voldoende.Grensmaten reglementaire scheepvaartDe grensmaten voor de trajecten 3a t/m 3d zijn (l/b/d): 86/9,6/3,0 meter. Een lengte van 86 meterblijkt in de praktijk een logische grensmaat te zijn, aangezien boven de 86 meter debemanningsregeling in werking treedt. Dit houdt in dat er afgezien van een schipper echtpaar een extrastuurman aan boord moet zijn.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten op het traject 3a voor de bovenmaatse scheepvaart zijn afgestemd op het gebruik vande vaarweg door klasse Va scheepvaart (l/b/d) 110,5/11,5/3,5 meter. Ook de grensmaten op hettraject 3b zijn afgestemd op het gebruik van de vaarweg door klasse Va scheepvaart, echter er issprake van een dieptebeperking. De grensmaten voor traject 3b zijn (l/b/d) 110,5/11,5/3,0 meter.Voor de trajecten 3c en 3d zijn de grensmaten (l/b/d) 90/9,6/3,0 meter.BedieningDe verwachting is dat het passerend laadvermogen over het eerste gedeelte van het Winschoterdiep(traject 3a en 3b) in de toekomst de grens van 2 miljoen ton zal overstijgen. Op grond hiervan is eenuitbreiding van de bedieningstijden gewenst. Deze uitbreiding dient dan ook te gelden voor de rest vanhet Winschoterdiep (3c) en Rensel (3d) vanwege de uniformiteit op de vaarroute. Door de beroepsvaarten het bedrijfsleven langs het Winschoterdiep wordt aangedrongen op verruiming van debedieningstijden. Ook wordt verzocht om het opheffen van de middagpauzes. Daarom wordt gestreefdnaar bediening van maandag t/m vrijdag tussen 6:00 en 22:00 uur. Zaterdags tussen 8:00 en 19:00uur. Ten behoeve van de recreatievaart wordt gestreefd naar bediening op zondag tussen 9:00 enPagina 80

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT19:00 uur (behalve in het winterseizoen (1 november - 31 maart)). Gestreefd wordt naar bediening vanalle objecten vanuit de Oostersluis.PasseerplaatsenIn het Winschoterdiep zijn passeerplaatsen aanwezig. De passeerplaatsen bieden de mogelijkheid omschepen elkaar te laten passeren. Het gaat dan met name om passages van bovenmaatse scheepvaarten bijzondere transporten. De huidge passeerplaatsen dienen gehandhaafd te blijven.6.5.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg een breedte heeft van 35 tot 40 meter. Er zijnenkele locaties waar de breedte beduidend minder is dan de vereiste 35,5 meter. Nagegaan moetworden of de knelpunten op de trajecten 3a en 3b kunnen worden weggenomen (actiepunt 30). Voor detrajecten 3c en 3d is de huidige breedte voldoende.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van het referentiepeil (MLW in plaats vanKanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte (actiepunt 31).KunstwerkenIn tabel 13 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 13 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8.Het blijkt dat vrijwel alle bruggen niet voldoen aan de functie eisen voor doorvaarthoogte. Vanaf deZwedenbrug voldoet ook de doorvaartbreedte vaak niet meer (actiepunt 32).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeOude Lage Euvelgunnerbrug 16/16 + 0,88/7 -Hoge Euvelgunnerbrug 1 16/16 + 6,60/7 -Nieuwe Lage Euvelgunnerbrug 16/16 + 0,88/7 -Gideonbrug 1 16/16 + 7,20/7 +Duinkerkenbrug 2 16/16 + 0,80/7 -Waterhuizerbrug 16/16 + 0,80/7 -Westerbroeksterbrug 16/16 + 0,72/7 -Rengersbrug 16/16 + 0,72/7 -Zwedenbrug 3 12,04/14,5 - 1,00/7 -Knijpsbrug 12/14,5 - 0,80/7 -Slochterbrug 12/14,5 - 0,65/7 -Noordbroeksterbrug 12/14,5 - 0,80/7 -Zuidbroeksterbrug 12/14,5 - 0,80/7Zuidbroeksluis 12/10,5 + nvt nvtKeersluis Zuidbroek 12/14 - nvt nvtBrug Rijksweg 33 1 12/14 - 3,75/6,4 -Eextersluis 12/10,5 + nvt nvtEexterbrug 12/14 - 0,30/6,4 -Graaf Adolfbrug 12/14 - 0,80/6,4 -Kloosterbrug 12/14 - 0,80/6,4 -Beertsterbrug 12/14 - 0,80/6,4 -Renselbrug 12/14 - 0,80/6,4 -(1) In beheer en eigendom bij Rijkswaterstaat(2) In beheer en eigendom bij gemeente Groningen(3) In beheer en eigendom bij gemeente Hoogezand-SappemeerTABEL 13: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN WINSCHOTERDIEP, RENSELPagina 81

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.GrensmatenOp dit moment wijken de eisen voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart (zie tabel 12) af vande huidige praktijk (zie tabel 14) (actiepunt 33).Winschoterdiep (km 0 - 12,3)Winschoterdiep (km 12,3 - 22,4)Winschoterdiep (km 22,4 - 35,6)Rensel (km 35,6 - 36,855)Huidige situatie 3a 3b 3c 3dCEMT-klasseIVkrap.IVkrap.IVkrap.IVkrap.Grensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/2,9 86/9,6/2,9 86/9,6/2,8 86/9,6/2,8Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,4/2,9 110,5/11,4/2,9 90/9,6/2,8 90/9,6/2,8TABEL 14: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, WINSCHOTERDIEP, RENSEL, TRAJECT 3 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bedieningstijden voldoen niet aan de functie eisen (actiepunt 34). Uitbreiding hiervan is gewenst.Alignement vaarwegEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Remming- en geleidewerkenOnder voorwaarden kunnen schepen van klasse Va gebruik maken van de vaarweg (trajecten 3a en3b). Voor klasse Va schepen moeten de remming- en geleidewerken bij bruggen hierop wordenaangepast (actiepunt 35).WachtplaatsenEen aantal bruggen is voorzien van wachtplaatsen. Echter, de wachtplaatsen zijn te kort (actiepunt 36).LoswallenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.LigplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.PasseerplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Pagina 82

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTKilometreringIn de huidige situatie is de kilometrering van het Winschoterdiep doorgezet naar de Rensel. In dezesituatie is het Winschoterdiep tussen het einde van traject 3c en de spoorbrug (150 meter) niet vankilometrering voorzien (actiepunt 37). Een praktische oplossing hiervoor is om de kilometrering van traject3c door te laten lopen tot aan de spoorbrug (beheer/eigendomsgrens) en de Rensel van een nieuwekilometrering te voorzien.SpitsuursluitingVoor de hooggelegen Euvelgunnerbrug in de Zuidelijke Ringweg vindt afstemming plaats met degemeente Groningen en Rijkswaterstaat over spitsuursluiting. Voor de overige bruggen is eenspitsuursluiting ongewenst (actiepunt 38).Sluizen Zuidbroek en EextersluisVoor de scheepvaart hebben de sluizen geen functie meer en ze staan daarom altijd open. Vanwege debeperking in doorvaartbreedte vormen de sluizen een obstakel voor de scheepvaart (actiepunt 39).6.5.6 Actiepunten30 Onderzoek naar acceptatie of oplossing van de breedte knelpunten in de vaarweg.31 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel. Deze werkzaamheden zijnreeds in voorbereiding.32 Op termijn aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. Dezeaanpassingen hoeven pas gerealiseerd te worden als er sprake is van een volledige vervangingvan de bruggen.33 Na voltooiing van de verdiepingswerkzaamheden op het Winschoterdiep en Rensel dient hetontheffingenbeleid voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart te worden aangepast aande nieuwe functie eisen.34 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.35 Aanpassen van remming- en geleidewerken t.b.v. klasse Va scheepvaart.36 Aanpassen van wachtplaatsen conform de eisen uit RVW 2005.37 Aanpassen kilometrering Winschoterdiep en Rensel.38 In overleg met de gemeente Groningen en Rijkswaterstaat vindt afstemming plaats omtrent despitsuursluiting voor de hooggelegen Euvelgunnerbrug in de Zuidelijke Ringweg.39 In overleg met het waterschap dient onderzocht te worden of de sluizen bij Zuidbroek en deEextersluis verwijderd kunnen worden. Voor de scheepvaart hebben de sluizen geen functiemeer, maar in het kader van veiligheid tegen overstromen kunnen de sluizen nog wel een functiehebben.Pagina 83

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 84

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 4: A.G. Wildervanckkanaal, zijtakA.G.W.Zie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 85

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 86

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.6 Traject 4: A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W.6.6.1 Achtergrond en historieHet A.G. Wildervanckkanaal is aangelegd in de 50’-er jaren van de vorige eeuw. Het is de vaarwegvanaf het Winschoterdiep tot in Wildervank, inclusief de zijtak naar de industriehaven in Veendam.6.6.2 Economische betekenisHet A.G. Wildervanckkanaal biedt toegang tot het havengebied in Veendam. Dit gebied bestaat uitdiverse bedrijventerreinen aan de oostelijke en westelijke kade van het kanaal. Belangrijke spelers langshet kanaal zijn Nedmag en Groningen Railport. Nedmag is verantwoordelijk voor de winning vanmagnesiumzout. De afvoer van op deze grondstof gebaseerde producten vindt o.a. plaats per schip.Groningen Railport is een belangrijk logistiek centrum en beschikt over faciliteiten voor het laden enlossen van containerschepen en bulktransporten en overslag naar wegtransport en railtransport.Momenteel vindt hier geen overslag van en naar de binnenvaart plaats. De eigenaar van GroningenRailport – Groningen Seaports – heeft echter wel plannen om de trimodale functie weer te ontwikkelen.6.6.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet A.G. Wildervanckkanaal (4a) wordt frequent bevaren door de beroepsvaart. De intensiteit is echterniet hoog. Voor een beeld van het aantal scheepvaartpassages, gepasseerd laadvermogen en totaalvervoerde tonnages, zie bijlage 5.Het aantal passages varieert rond de duizend per jaar. Het gepasseerde laadvermogen en totaalvervoerde tonnages schommelen rond respectievelijk 1 miljoen en 0,4 miljoen ton per jaar.De registraties laten een dalende trend zien. De dalende trend heeft zeer waarschijnlijk te maken metde economische teruggang. Met name het gebied rondom Veendam wordt de laatste tijd hardgetroffen. Daarnaast geldt dat de registratie voor het jaar 2008 niet volledig betrouwbaar is.Gebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit tabel 1, de te verwachten toename vanscheepvaart van het Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal (na voltooiing van de opwaardering) entoekomstige ontwikkelingen op het gebied van containervaart van en naar de Groningen Railport is deverwachting dat in de toekomst het aantal passages en tonnages weer zullen aantrekken. Daarnaast isde verwachting dat het aandeel grote schepen zal gaan toenemen, wanneer de vaarweg eenvolwaardige klasse IV vaarweg is.Op basis van de hiervoor beschreven informatie wordt gestreefd naar een vaarweg geschikt voorCEMT-klasse IV met een krap profiel.Telgegevens voor de zijtak van het A.G. Wildervanckkanaal (4b) zijn niet voorhanden. Bekend is echterdat intensiteiten op deze zijtak zeer laag zijn. Langs de zijtak is watergebonden bedrijvigheidaanwezig. In dat kader streeft de provincie Groningen ernaar om ook dit deel geschikt te houden voorklasse IV scheepvaart met een krap profiel.ContainervaartLangs het A.G. Wildervanckkanaal ter hoogte van Veendam bevindt zich Groningen Railport waartevens containers overgeslagen kunnen worden. Gelet hierop dient het A.G. Wildervanckkanaal(trajecten 4a en 4b) geschikt te zijn voor drielaagscontainervaart 19 .19 Hierbij is geen rekening gehouden met de zogenaamde "high-cube" containers. In de praktijk kunnen wel degelijk"high-cube" containers worden meegenomen als het schip wordt geballast.Pagina 87

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTBovenmaatse scheepvaartOm het bovenmaatse scheepvaartverkeer veilig te laten plaatsvinden zijn er passeerplaatsen aanwezigop het A.G. Wildervanckkanaal.BRTN-klasseHet A.G. Wildervanckkanaal is van beperkt belang voor de recreatievaart. Jaarlijks passeren zo'n 1000recreatievaartuigen het traject, zie bijlage 6.Het A.G. Wildervanckkanaal is een CM route en moet voldoen aan deze klasse.Pagina 88

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.6.4 Functie eisenIn tabel 15 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.A.G. Wildervanckkanaal (km 0 - 9,1)Zijtak A.G.W. (km 0 - 1,4)Trajectonderdeel 4a 4bCEMT-klasseIVkrap.IVkrap.BRTN-klasse CM -Gebied Land LandVaarweg 5Min. breedte vaarwegprofiel [m] 35,5 35,5Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 19 19Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 3,6 3,6Onderhoudsdiepte tov MLW [m] 3,9 3,9KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] - 1 - 1Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 14,5 14,5Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] - 1 - 1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]7,0 7,0ZoneringOeverstrook [m] 5 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 11 3 /11 4 11 3 /11 4Max. vaarsnelheid 101-1300 ton [km/uur] 8 3 /6 4 8 3 /6 4Max. vaarsnelheid > 1300 ton [km/uur] 8 3 /6 4 8 3 /6 4Max. vaarsnelheid recreatievaart en passagiersschepen[km/uur]11 11GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/3,0 86/9,6/3,0Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110/11,5/3,0 110/11,5/3,0BedieningBediening Maandag 6-22 6-22Bediening Dinsdag - Vrijdag 6-22 6-22Bediening Zaterdag 8-19 8-19Bediening Zondag 9-19 2 9-19 2(1) Over het A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W. dienen vaste bruggen niet te worden toegepast(2) In het winterseizoen (1 november - 31 maart) wordt niet bediend(3) Tot een diepgang van 1,5 [m](4) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](5) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 15: FUNCTIE EISEN TRAJECT 4: A.G. WILDERVANCKKANAAL, ZIJTAK A.G.W.Pagina 89

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTVaste bruggenOp het A.G. Wildervanckkanaal (traject 4a en 4b) zijn op dit moment geen vaste bruggen aanwezig.Vanuit de historie is hier altijd gekozen voor beweegbare bruggen, evenzo als op het Winschoterdiep.Voor het A.G. Wildervanckkanaal geldt "Houden wat je hebt" en daarom dienen ook in de toekomstgeen vaste bruggen te worden toegepast.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenConform de RVW 2005 dient de doorvaartbreedte minimaal 14 meter te bedragen (CEMT-klasse IV,krap profiel). Met het oog op het gebruik van de vaarweg door klasse Va schepen zal dedoorvaartbreedte echter minimaal moeten voldoen aan de breedte behorend bij een enkelstrooks klasseV profiel. Deze breedte is 14,5 meter.Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandDe doorvaarthoogte dient te zijn afgestemd op een onbelemmerde doorgang vandrielaagscontainervaart (CEMT-klasse IV). Conform de RVW 2005 komt dit overeen met eendoorvaarthoogte van 7 meter boven MHW.Grensmaten reglementaire scheepvaartDe grensmaten voor de trajecten 4a en 4b zijn (l/b/d): 86/9,6/3,0 meter. Een lengte van 86 meterblijkt in de praktijk een logische grensmaat te zijn, aangezien boven de 86 meter debemanningsregeling in werking treedt. Dit houdt in dat er afgezien van een schipperechtpaar een extrastuurman aan boord moet zijn.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten op het traject 4a en 4b voor de bovenmaatse scheepvaart is afgestemd op het gebruikvan de vaarweg door klasse Va scheepvaart (l/b/d) 110,5/11,5/3,0 meter, net als op de aansluitenderoute van het Winschoterdiep.BedieningBediening is gelijk aan die voor het Winschoterdiep.PasseerplaatsenIn het A.G. Wildervanckkanaal is een passeerplaats aanwezig. De passeerplaats biedt de mogelijkheidom schepen elkaar te laten passeren. Het gaat dan met name om passages van bovenmaatsescheepvaart en bijzondere transporten. De huidige passeerplaats dient gehandhaafd te blijven.6.6.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg een breedte heeft van 40 meter. De minimaalwaargenomen breedte is 34,5 meter. Dit is acceptabel.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van het referentiepeil (MLW in plaats vanKanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte (actiepunt 40).Pagina 90

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTKunstwerkenIn tabel 16 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 16 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8.Het blijkt dat alle bruggen niet voldoen aan de functie eisen voor doorvaarthoogte en -breedte.(actiepunt 41).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeSpoorbrug Zuidbroek 1 12,03/14,5 - 4,31/7 -Meedenerbrug 12/14,5 - 0,78/7 -Geert Veenhuizenbrug 12/14,5 - 0,80/7 -Fietsbrug "De Vrijheid" 12/14,5 - 0,80/7 -Industriebrug (Phoenixbrug) 12/14,5 - 0,92/7 -Brug Rijksweg 33 2 nvt nvt(1) In beheer en eigendom bij ProRail(2) In beheer en eigendom bij RijkswaterstaatTABEL 16: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN A.G. WILDERVANCKKANAAL, ZIJTAK A.G.W.ZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.GrensmatenOp dit moment wijken de eisen voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart (zie tabel 15) af vande huidige praktijk (zie tabel 17) (actiepunt 42).A.G. Wildervanckkanaal (km 0 - 9,1)Zijtak A.G.W. (km 0 - 1,4)Huidige situatie 4a 4bCEMT-klasseIVkrap.IVkrap.Grensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/2,9 -/-/-Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/2,9 -/-/-TABEL 17: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, A.G. WILDERVANCKKANAAL , ZIJTAK A.G.W. TRAJECT 4 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bedieningstijden voldoen niet aan de functie eisen (actiepunt 43). Uitbreiding van de bedieningstijdenis gewenst.Alignement vaarwegDe kruising met het Winschoterdiep is te krap. De bochtstralen voldoen niet aan de richtlijnen (actiepunt44).Pagina 91

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTRemming- en geleidewerkenIn het kader van het vergunningenbeleid voor klasse Va schepen moeten de remming- en geleidewerkenbij bruggen aangepast worden voor klasse Va schepen (actiepunt 45). Onder voorwaarden kunnenschepen van klasse Va namelijk gebruik maken van de vaarweg.WachtplaatsenEen aantal bruggen is voorzien van wachtplaatsen. Echter, de wachtplaatsen bij de bruggen zijn allen tekort (actiepunt 46).LoswallenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.LigplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.PasseerplaatsenEr worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.ZwaaikomKeermogelijkheden voor de bovenmaatse scheepvaart op het A.G. Wildervanckkanaal zijn niettoereikend (actiepunt 47).6.6.6 Actiepunten40 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel. Deze werkzaamheden zijninmiddels uitgevoerd.41 Aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. Deze aanpassingen hoevenpas gerealiseerd te worden als er sprake is van een volledige vervanging van de bruggen.42 Na voltooiing van de verdiepingswerkzaamheden op het A.G. Wildervanckkanaal dient hetontheffingenbeleid voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart te worden aangepast aande nieuwe functie eisen.43 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.44 Onderzoek naar de mogelijkheden voor verruiming van de splitsing met het Winschoterdiep.Hierbij dient tevens bekeken te worden in hoeverre een verruiming kan worden gecombineerdmet toekomstige werkzaamheden aan de brug in de N33 in het kader van een toekomstigeverdubbeling van de N33.45 Aanpassen van remming- en geleidewerken t.b.v. klasse Va scheepvaart46 Aanpassen van wachtplaatsen conform de eisen uit RVW 2005.47 Vergroten van de zwaaikom aan het einde van het A.G. Wildervanckkanaal.Pagina 92

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 5: Noord-WillemskanaalZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 93

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 94

6.7 Traject 5: Noord-WillemskanaalSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.7.1 Achtergrond en historieDe naar koning Willem III genoemde vaarweg is in de periode 1856-1861 aangelegd door eencommerciële maatschappij, de Noord-Willemskanaal Maatschappij. Dit in tegenstelling tot anderevaarwegen, die doorgaans door overheden aangelegd zijn. Na het faillissement van de Noord-Willemskanaal Maatschappij is de exploitatie van het kanaal in 1958 overgegaan naar het Rijk. Dieheeft het kanaal in de periode 1965 – 1975 verruimd en bij Assen omgelegd, zodat het kanaal geschiktwerd voor schepen met een laadvermogen tot 300 ton. Per 1 januari 1991 is het eigendom van hetGroninger deel van het Noord-Willemskanaal overgedragen aan de provincie Groningen.6.7.2 Economische betekenisHet Noord-Willemskanaal wordt op dit moment nog maar beperkt gebruikt door beroepsvaart. NabijHaren is een openbare loswal aanwezig. Deze loswal is eigendom van de gemeente Haren. Deberoepsvaart heeft over het algemeen de stad Assen als herkomst en/of bestemming.Naast een beperkte functie voor de beroepsvaart krijgt het Noord-Willemskanaal een steedsbelangrijker functie voor de recreatievaart. Het kanaal is hiervoor een belangrijke noord-zuid route.Naast de scheepvaartfunctie bezit het Noord-Willemskanaal ook een belangrijke waterafvoerendefunctie.6.7.3 StreefbeeldenCEMT-klasseDe beroepsvaart speelt op het Noord-Willemskanaal een ondergeschikte rol. De registraties (zie bijlage5) laten een min of meer gelijkblijvende trend zien. Het aantal passages schommelt rond de 400 perjaar. Het gepasseerde laadvermogen en de totaal vervoerde tonnages variëren rond de 240 duizenden 120 duizend ton per jaar. De verwachting is dat ook in de toekomst het kanaal een ondergeschikterol houdt voor de beroepsvaart.Momenteel wordt de vaarweg aangeduid als een klasse II vaarweg. Het beleid van de provincieGroningen is erop gericht om de vaarweg te laten voldoen aan een klasse II vaarweg met een krapprofiel. Is plaatselijk de huidige situatie ruimer bemeten dan geldt "Houden Wat Je Hebt".BRTN-klasseUit tellingen van de gemeente Groningen blijkt dat jaarlijks 3,4 duizend recreatievaartuigen devaarweg passeren, naast ongeveer 5 duizend passages van roeiboten. Het Noord-Willemskanaal is eenzogenaamde BM route. De vaarweg moet voldoen aan deze klasse.Wonen op het waterOp het Noord-Willemskanaal zijn door de provincie Groningen (op verzoek van de gemeenteGroningen) vakken aangewezen waar wonen op het water een mogelijkheid is. Het is verder aan degemeente Groningen of wonen op het water op deze locaties is toegestaan en aan welke eisen deschepen moeten voldoen.Pagina 95

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.7.4 Functie eisenIn tabel 18 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Noord-Willemskanaal (km 19,5 - 28,3)Trajectonderdeel 5CEMT-klasseIIkrap.BRTN-klasseBMGebiedLandVaarweg 5Min. breedte vaarwegprofiel [m] 23,8Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 13,2Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 3,4Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 3,7KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] 10Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 8,5Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] 6,1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]3,0ZoneringOeverstrook [m] 2Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 15Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 20VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 9 3 /9 4Max. vaarsnelheid > 100 ton [km/uur] 8 3 /6 4Max. vaarsnelheid recreatievaart en passagiersschepen[km/uur]9GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 65/7,5/2,6Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 65/7,5/2,6BedieningBediening Maandag 7-19Bediening Dinsdag - Vrijdag 7-19Bediening Zaterdag 9-19 1Bediening Zondag 9-19 2(1) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening op aanvraag(2) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) wordt niet bediend(3) Tot een diepgang van 1,5 [m](4) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](5) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 18: FUNCTIE EISEN TRAJECT 5: NOORD-WILLEMSKANAALPagina 96

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. doorvaartbreedte vaste bruggenHet Noord-Willemskanaal is geen Staande Mastroute en bijzondere transporten vinden niet ofnauwelijks plaats. Verder is het kanaal van ondergeschikt belang voor de beroepsvaart. Daarom hoevende bruggen niet aan CEMT-klasse II (krap profiel) te voldoen, maar kan worden volstaan met CEMTklasseII (enkelstrooks profiel).Voor vaste bruggen leidt dit tot een minimale doorvaartbreedte van 10 meter.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenConform de doorvaartbreedte bij vaste bruggen kan ook bij beweegbare bruggen volstaan worden metdimensies conform CEMT-klasse II (enkelstrooks profiel).Voor beweegbare bruggen leidt dit tot een minimale doorvaartbreedte van 8,5 meter.Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandDe doorvaarthoogte voor beweegbare bruggen dient afgestemd te zijn op een onbelemmerdedoorvaart van de recreatievaart. Dit leidt tot een doorvaarthoogte van 3 meter ten opzichte van MHW.Grensmaten reglementaire scheepvaartIn afwijking op de RVW 2005 worden grotere afmetingen toegestaan. Dit wordt veroorzaakt doorgroeiende scheepsafmetingen (ontwikkeling binnen de scheepvaart) en doordat vanuit de historie reedsgrotere afmetingen reglementair zijn toegestaan. De grensmaten zijn als volgt (l/b/d): 65/7,5/2,6meter.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten voor bovenmaatse scheepvaart zijn dezelfde als die voor de reglementaire scheepvaart.(l/b/d): 65/7,5/2,6 meter.BedieningVoor de beroepsvaart en recreatievaart wordt bediend van maandag t/m vrijdag van 7:00 tot 19:00uur. Ten behoeve van de recreatievaart zal ook in het weekend bediend worden van 9:00 tot 19:00 uur(van 1 april t/m 31 oktober). In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening opzaterdag op aanvraag en op zondag wordt niet bediend.SpitsuursluitingSpitsuursluiting op de bruggen over het Noord-Willemskanaal is onder voorwaarden acceptabel.6.7.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen het vaarwegprofiel een breedte heeft van 32 meter. Dit isacceptabel.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van het referentiepeil (MLW in plaats vanKanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte (actiepunt 48).KunstwerkenIn tabel 19 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 19 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8. Alleen deMeerwegbrug is in beheer en onderhoud bij de provincie Groningen. Deze brug voldoet niet aan defunctie eis voor doorvaarthoogte en net niet aan de functie eis voor doorvaartbreedte (actiepunt 49). Deoverige bruggen zijn in eigendom en beheer bij de gemeente Groningen (afgezien van de JulianabrugPagina 97

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT(Rijkswaterstaat)) en de spoorbrug Groningen (ProRail). Ook deze bruggen voldoen niet aan de functieeisen.DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeMeerwegbrug 8/8,5 - 0,80/3 -Van Ketwich Verschuurbrug 1 8,4/8,5 - 0,70/3 -Van Iddekingebrug 1 8/8,5 - 0,60/3 -Julianabrug 2 8/8,5 - 3,00/3 +Muntinghbrug 1 8/8,5 - 0,45/3 -Parkbrug 1 8/8,5 - 0,70/3 -Spoorbrug Groningen 3 9/8,5 + 0,80/3 -Van Hallbrug 1 9/8,5 + 0,85/3 -Eelderbrug 1 9,67/8,5 + 0,80/3 -(1) In beheer en eigendom bij gemeente Groningen(2) In beheer en eigendom bij Rijkswaterstaat(3) In beheer en eigendom bij ProRailTABEL 19: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN NOORD-WILLEMSKANAALDe spertijden van de Julianabrug worden met name door de recreatievaart als knelpunt ervaren, terwijlvanuit verkeersoogpunt juist uitbreiding van de spertijden gewenst is.ZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.Noord-Willemskanaal (km 19,5 - 28,3)Huidige situatie 5CEMT-klasseIIkrap.Grensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 65/7,5/2,5Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 65/7,5/2,5TABEL 20: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, NOORD-WILLEMSKANAAL TRAJECT 5 (HUIDIGE SITUATIE)Pagina 98

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTBedieningDe bedieningstijden voldoen niet aan de functie eisen (actiepunt 50). Uitbreiding van de bedieningstijden(voor met name de recreatievaart) is gewenst. Van belang is dat de gemeente Groningen meegaat meteen uitbreiding in de bedieningstijden, aangezien vrijwel alle bruggen door de gemeente wordenbediend.Voor wat betreft het alignement van de vaarweg, de remming- en geleidewerken, wachtplaatsen,loswallen en ligplaatsen worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.6.7.6 Actiepunten48 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel.49 Aanpassen van de Meerwegbrug. Deze aanpassing hoeft pas gerealiseerd te worden als ersprake is van een volledige vervanging van de brug.50 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.Pagina 99

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 100

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 6: AduarderdiepZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 101

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 102

6.8 Traject 6: AduarderdiepSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.8.1 Achtergrond en historieHet Aduarderdiep is in de 14e eeuw gegraven door monniken van het klooster van Aduard. Hetbestaande Aduarderdiep was te smal en te ondiep voor de steeds groter wordende schepen. Tussen1955 en 1965 is het Aduarderdiep verbeterd.Het noordelijke deel van het Aduarderdiep (ten noorden van het Van Starkenborghkanaal) is door deaanwezigheid van een aantal lage vaste bruggen alleen bereikbaar voor kleine recreatieve vaartuigen,en heeft daarom geen functie voor de beroepsvaart. Het beheer van dit deel van het Aduarderdiep is inhanden van het waterschap.In deze nota wordt uitsluitend gekeken naar het zuidelijke deel van het Aduarderdiep (tussen het VanStarkenborghkanaal en het Hoendiep).6.8.2 Economische betekenisHet Aduarderdiep is een zijtak van de doorgaande vaarweg Lemmer-Delfzijl en heeft een belangrijkefunctie in de ontsluiting van het bedrijventerrein Vierverlaten en het in ontwikkeling zijndebedrijventerrein Westpoort 2. Gelet op ontwikkelingen op deze bedrijventerreinen is de verwachtingdat het Aduarderdiep een steeds belangrijker zijtak gaat worden van de vaarweg Lemmer-Delfzijl.6.8.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet Aduarderdiep is toegankelijk voor beroepsvaart. De intensiteiten zijn nu laag. Voor een beeld vanhet aantal scheepspassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerde tonnages, zie bijlage 5.Uit de registraties komt een sterk wisselend beeld naar voren. Een trend is niet te ontdekken. Gemiddeldgenomen is er sprake van zo'n 600 passages per jaar. Het gepasseerde laadvermogen en totaalvervoerde tonnage komen uit op zo'n 500 duizend en 200 duizend ton.Bij de registraties dient te worden opgemerkt dat deze afkomstig zijn van het Hoendiep. Registratiesvoor alleen het Aduarderdiep zijn niet voorhanden (op dit moment wordt het Aduarderdiep wel apartgeregistreerd via IVS'90, echter dit gebeurt pas sinds kort).Scheepvaart met herkomst/bestemming Hoendiep vaart vrijwel altijd over het Aduarderdiep.Registraties van het Hoendiep zijn zodoende een goede indicatie voor het Aduarderdiep.Gebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit tabel 1, de toekomstige ontwikkelingen ophet gebied van beroepsvaart op de vaarweg Lemmer-Delfzijl en de ontwikkelingen van hetbedrijventerrein Westpoort 2, is de verwachting dat het aantal passages zal toenemen. Daarnaast is deverwachting dat het aandeel grote schepen zal gaan toenemen.Bovenstaande ontwikkelingen hebben tot gevolg dat er behoefte ontstaat aan toegang voor CEMTklasseVa schepen. In dit kader is reeds een onderzoek uitgevoerd naar de opwaardering van hetkanaal naar een CEMT-klasse V vaarweg, enkelstrooks profiel. Uit het onderzoek blijkt dat er eenefficiencywinst ontstaat voor de bedrijven die voor (ten noorden) van de Kinderverlatenbrug laden enlossen. Er kan met grotere schepen gevaren worden en er zijn minder scheepsbewegingen nodig voordezelfde hoeveelheid vervoer. Door het opwaarderen van het Aduarderdiep kan een "modal shift"ontstaan in de vervoersstromen.In 2009 is gebleken dat er onvoldoende financiële dekking voorhanden is voor een opwaardering naareen volwaardige CEMT-klasse V vaarweg met enkelstrooks profiel. De opwaardering is hiermee van debaan. In reactie hierop heeft de provincie Groningen het streefbeeld bijgesteld naar een vaarweg datvoldoet aan CEMT-klasse IV met een krap profiel. Dit streefbeeld komt overeen met die voor hetWinschoterdiep en A.G. Wildervanckkanaal.Pagina 103

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTBRTN-klasseHet Aduarderdiep heeft een relatief beperkte betekenis voor de recreatievaart. Het maakt geenonderdeel uit van de Staande Mastroute. Jaarlijks passeren zo'n 700 recreatievaartuigen hetAduarderdiep, zie bijlage 6.In de BRTN 2008-2013 wordt het Aduarderdiep aangeduid als een BM route. De vaarweg moetvoldoen aan deze klasse.Pagina 104

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.8.4 Functie eisenIn tabel 21 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Aduarderdiep (km 0 - 5,4)Trajectonderdeel 6CEMT-klasseIVkrap.BRTN-klasseBMGebiedLandVaarweg 3Min. breedte vaarwegprofiel [m] 35,5Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 19Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 3,6Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 3,9KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] 35,5Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 14,5Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] 7,0Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]3,0ZoneringOeverstrook [m] 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid alle categorieën [km/uur] 9GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/3,0Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 110,5/11,5/3,0BedieningBediening Maandag 7-19Bediening Dinsdag - Vrijdag 7-19Bediening Zaterdag 9-19 1Bediening Zondag 9-19 2(1) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening op aanvraag(2) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) wordt niet bediend, met uitzondering van de periode waarin de "bietencampagne"plaatsvindt. Tijdens deze periode zijn in het weekend andere bedieningstijden mogelijk.(3) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 21: FUNCTIE EISEN TRAJECT 6: ADUARDERDIEPPagina 105

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. breedte vaarwegprofielDe RVW 2005 geeft aan dat het Aduarderdiep gesitueerd is in de zogenaamde kuststreek. Dit betekentdat er een windtoeslag gehanteerd zou moeten worden van 15 meter. Het Aduarderdiep ligt echterzeer dicht bij de grens kuststreek-landstreek. De provincie Groningen kiest er daarom voor om hetAduarderdiep te laten voldoen aan de dimensies die gelden voor de landstreek.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenMet het oog op het gebruik van de vaarweg door klasse Va schepen moet de doorvaartbreedteminimaal voldoen aan de breedte behorend bij een enkelstrooks klasse Va profiel, dit is 14,5 meter.Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandVanwege de geringe intensiteit van beroepsvaart hoeft de doorvaarthoogte niet te worden afgestemdop de beroepsvaart. Wel dient deze afgestemd te zijn op een onbelemmerde doorvaart van derecreatievaart. Dit leidt tot een doorvaarthoogte van 3 meter ten opzichte van MHW.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten voor de bovenmaatse scheepvaart zijn afgestemd op het gebruik van de vaarweg doorklasse Va scheepvaart, echter er is sprake van een diepgangbeperking (l/b/d) 110,5/11,5/3,0 meter.BedieningVoor de beroepsvaart en recreatievaart wordt bediend van maandag t/m vrijdag van 7:00 tot 19:00uur. Ten behoeve van de recreatievaart zal ook in het weekend bediend worden van 9:00 tot 19:00 uur(van 1 april t/m 31 oktober). In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening opzaterdag op aanvraag en op zondag wordt dan in principe niet bediend. Uitzonderingen op debedieningstijden in het weekend zijn mogelijk in verband met de "bietencampagne". Alle objecten langshet Aduarderdiep worden bediend vanuit de Gaarkeukensluis.6.8.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg een breedte heeft van 35 tot 40 meter. Dit isacceptabel.De bodem van het nieuwe vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerde bodemniveau.Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van vaarwegklasse, door een wijziging van het referentiepeil(MLW in plaats van Kanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte (actiepunt 51).KunstwerkenIn tabel 22 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 22 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8. Alleen deTichelwerkbrug voldoet aan de functie eisen. De Nieuwklap brug en Kinderverlatenbrug voldoen niet(actiepunt 52).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeNieuwklap brug 11/35,5 - 6,57/7 -Tichelwerkbrug 1 14/14,5 - 3,22/3 +Kinderverlatenbrug 11/14,5 - 1,57/3 -(1) In beheer en eigendom bij gemeente GroningenTABEL 22: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN ADUARDERDIEPPagina 106

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.GrensmatenOp dit moment wijken de eisen voor reglementaire en bovenmaatse scheepvaart (zie tabel 21) af vande huidige praktijk (zie tabel 23) (actiepunt 53).Aduarderdiep (km 0 - 5,4)Huidige situatie 6CEMT-klasseIVkrap.Grensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/2,6Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 86/9,6/2,6TABEL 23: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, ADUARDERDIEP TRAJECT 6 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bedieningstijden voldoen niet aan de functie eisen (actiepunt 54). Uitbreiding van de bedieningstijdenis gewenst.Voor wat betreft het alignement van de vaarweg, de remming- en geleidewerken, wachtplaatsen,loswallen en ligplaatsen worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Keermogelijkheden scheepvaartOp dit moment is er onvoldoende ruimte om een klasse Va schip te laten keren in het Aduarderdiep(actiepunt 55).6.8.6 Actiepunten51 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel.52 Op termijn aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. Dezeaanpassingen hoeven pas gerealiseerd te worden als er sprake is van een volledige vervangingvan de bruggen.53 Na voltooiing van de opwaardering van het Aduarderdiep naar een volwaardige klasse IVvaarweg met een krap profiel dient het ontheffingenbeleid voor reglementaire en bovenmaatsescheepvaart aangepast te worden aan de nieuwe functie eisen.54 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.55 Aanleg van een zwaaikom ter hoogte van de bestaande insteekhaven van het industrieterreinVierverlaten.Pagina 107

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 108

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 7: HoendiepZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 109

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 110

6.9 Traject 7: HoendiepSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.9.1 Achtergrond en historieHet Hoendiep is in meerdere fasen tot stand gekomen. Het oudste deel is het stuk tussen Groningen enDe Poffert. In 1616 werd een verbinding gegraven tussen het Hoendiep en het Lettelberterdiep, hethuidige tracé tussen De Poffert en Enumatil. In 1657 werd het Hoendiep verlengd tot Noordhorn, dehuidige aansluiting op het Van Starkenborghkanaal. Overigens heette het Van Starkenborghkanaal totaan de Friese grens in het verleden ook Hoendiep. De naam van de weg langs het VanStarkenborghkanaal herinnert daar nog steeds aan.6.9.2 Economische betekenisHet Hoendiep loopt van het Van Starkenborghkanaal bij Zuidhorn naar het hart van de stad Groningen.Voor de beroepsvaart heeft het Hoendiep nauwelijks een functie, omdat de beroepsvaart de Gabrug bijde aansluiting op het Van Starkenborghkanaal niet kan passeren en omdat het Hoendiep niet voldoetaan de vereiste vaardiepte. Alleen het laatste deel van het Hoendiep (tussen de Spoorbrug Hoogkerk ende stad Groningen) is via het Aduarderdiep toegankelijk voor de beroepsvaart 20 . Er is dan ook eenduidelijk onderscheid te maken tussen het tracé van Noordhorn tot en met de Spoorbrug Hoogkerk (inbeheer bij het waterschap Noorderzijlvest), en het tracé van de Spoorbrug Hoogkerk naar de stadGroningen (in beheer bij de provincie Groningen).Het Hoendiep heeft een geringe functie voor de beroepsvaart. Het kanaal wordt nog steeds gebruiktvoor de aanvoer van kalk en cokes voor de CSM suikerfabriek. Er bestaan plannen om ook de aanvoervan suikerbieten via water te laten plaatsvinden. De status van deze plannen is op dit moment nietbekend.6.9.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet Hoendiep is toegankelijk voor beroepsvaart. De intensiteiten zijn laag. Voor een beeld van hetaantal scheepspassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerde tonnages, zie bijlage 5.Uit de registraties komt een sterk wisselend beeld naar voren. Een trend is niet te ontdekken. Gemiddeldgenomen is er sprake van zo'n 600 passages per jaar. Het gepasseerde laadvermogen en totaalvervoerde tonnage komen uit op zo'n 500 duizend en 200 duizend ton.Mede gebaseerd op de prognoses voor het goederenvervoer uit tabel 1 en de toekomstigeontwikkelingen op het gebied van beroepsvaart op de vaarweg Lemmer-Delfzijl is de verwachting dathet aantal passages slechts licht zal toenemen. Gelet op de geringe economische potentie van hetHoendiep wordt ernaar gestreefd om te behouden wat er is.Dit houdt in een vaarweg die voldoet aan CEMT-klasse IV met een enkelstrooks profiel.BRTN-klasseVan het Hoendiep zijn geen registraties van recreatievaartpassages beschikbaar. Het Hoendiep wordtniet aangeduid in de BRTN 2008-2013. Het Hoendiep heeft dan ook een beperkte betekenis voor derecreatievaart.20 Ook het Hoendiep van de Hoogkersterbrug tot en met de Spoorbrug Hoogkerk is toegankelijk voor beroepsvaart,vanwege de aanwezigheid van watergebonden bedrijvigheid. Dit deel valt echter niet onder beheer van de provincieGroningen, maar onder beheer van het waterschap.Pagina 111

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTWonen op het waterOp het Hoendiep zijn door de provincie Groningen (op verzoek van de gemeente Groningen) vakkenaangewezen waar wonen op het water een mogelijkheid is. Recentelijk is nog een aantal nieuwe vakkenaangewezen. Het is verder aan de gemeente Groningen of wonen op het water op deze locaties istoegestaan en aan welke eisen de schepen moeten voldoen.Pagina 112

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.9.4 Functie eisenIn tabel 24 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Hoendiep (km 10,5 - 13,4)Trajectonderdelen 7CEMT-klasseIVenkelstrooks.BRTN-klasse -GebiedKustVaarwegMin. breedte vaarwegprofiel [m] 19,0Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 9,5Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 3,6Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 3,9KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] 14,5Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 12,0Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] 7,0Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]1,0ZoneringOeverstrook [m] 5Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 30VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid alle categorieën [km/uur] 6GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 80/9,6/3,0Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 85/9,6/3,0BedieningBediening Maandag 7-19Bediening Dinsdag - Vrijdag 7-19Bediening Zaterdag 9-19 1Bediening Zondag 9-19 2(1) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening op aanvraag(2) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) wordt niet bediend, met uitzondering van de periode waarin de "bietencampagne"plaatsvindt. Tijdens deze periode zijn in het weekend andere bedieningstijden mogelijk.(3) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 24: FUNCTIE EISEN TRAJECT 7: HOENDIEPPagina 113

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTMin. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandVanwege de relatief geringe intensiteit van beroepsvaart hoeft de brughoogte niet te wordenafgestemd op de beroepsvaart. Ook de intensiteit van recreatievaart is laag. Dit leidt tot eendoorvaarthoogte van 1 meter ten opzichte van MHW.Grensmaten reglementaire scheepvaartDe grensmaten zijn (l/b/d) 80/9,6/3,0 meter. De scheepvaartlengte wordt enigszins beperkt door dekrappe bocht Aduarderdiep-Hoendiep. Hierdoor is geen scheepvaart mogelijk met een lengte groterdan 80 meter. Vanwege de zeer geringe intensiteiten aan beroepsvaart zal deze krappe bocht ook inde toekomst blijven bestaan.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten voor de bovenmaatse scheepvaart zijn dezelfde als die voor de reglementairescheepvaart (l/b/d) 80/9,6/3,0 meter.BedieningVoor de beroepsvaart en recreatievaart wordt bediend van maandag t/m vrijdag van 7:00 tot 19:00uur. Ten behoeve van de recreatievaart zal ook in het weekend bediend worden van 9:00 tot 19:00 uur(van 1 april t/m 31 oktober). In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening opzaterdag op aanvraag en op zondag wordt dan in principe niet bediend.Uitzonderingen op de bedieningstijden in het weekend zijn mogelijk in verband met de"bietencampagne". Alle objecten langs het Hoendiep worden bediend vanuit de Gaarkeukensluis.6.9.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg een breedte heeft van 35 meter. Dit is ruimerdan noodzakelijk.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van vaarwegklasse, door een wijziging van hetreferentiepeil (MLW in plaats van Kanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte(actiepunt 56).KunstwerkenIn tabel 25 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 25 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8. De bruggen blijken opdit moment net niet te voldoen aan de functie eisen (actiepunt 57).DoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeCSM brug (suikerbrug) 12/12 + 0,62/1 -Hoogkerksterbrug 11/12 - 0,55/1 -Jan Altinkbrug 1 11/12 - 4,12/1 +(1) In beheer en eigendom bij gemeente Groningen(2) In beheer en eigendom bij SuikerunieTABEL 25: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN HOENDIEPPagina 114

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.Hoendiep (km 10,5 - 13,4)Huidige situatie 7CEMT-klasseIVkrap.Grensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 80/9,6/2,6Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 85/9,6/2,6TABEL 26: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, HOENDIEP, TRAJECT 7 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bediening voldoet niet aan de functie eisen (actiepunt 58). Vanwege het zeer beperkte belang voorde beroepsvaart en recreatievaart heeft aanpassing van de huidige bedieningstijden geen haast.Alignement vaarwegDe splitsing Aduarderdiep/Hoendiep is op dit moment krap. Maatgevende schepen komende vanaf hetAduarderdiep hebben moeite om de krappe bocht net na de Kinderverlatenbrug door te komen.Vanwege het geringe belang voor de beroepsvaart ziet de provincie Groningen geen noodzaak totaanpassing van de situatie.Voor wat betreft de remming- en geleidewerken, wachtplaatsen, loswallen en ligplaatsen worden doorde beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Eigendom HoendiepOp het traject ten oosten van de CSM brug is geen beroepsvaart. Er is wel recreatievaart en het trajectis geschikt voor wonen op het water. De provincie Groningen streeft ernaar om dit deel van hetHoendiep over te dragen aan de gemeente Groningen (actiepunt 59).6.9.6 Actiepunten56 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel.57 Op termijn aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. Dezeaanpassingen hoeven pas gerealiseerd te worden als er sprake is van een volledige vervangingvan de bruggen.58 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.59 Overdracht van het Hoendiep ten oosten van de CSM brug aan de gemeente Groningen.Pagina 115

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 116

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTTraject 8: ReitdiepZie bijlage 1 voor de trajectkaart.Pagina 117

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTPagina 118

6.10 Traject 8: ReitdiepSTREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.10.1 Achtergrond en historieTot de aanleg van het Eemskanaal in 1876 was het Reitdiep voor de stad Groningen de enige openverbinding met de zee. In 1877 werd bij Zoutkamp een spui- en schutsluis gerealiseerd, waarmee heteffect van eb en vloed in de stad Groningen verdween.Momenteel is het Reitdiep een cultuurhistorische slagader in een grootschalig open dijken- enwierdenlandschap. Het is tevens een belangrijk watersysteem tussen stad en wad. De dijken langs hetReitdiep hebben een beschermde status.6.10.2 Economische betekenisHet Reitdiep loopt van de Noorderhaven in Groningen naar Zoutkamp. Het Reitdiep maakt deel uit vande Staande Mastroute, en heeft mede daarom een belangrijke functie voor de recreatievaart. Ook deBruine Vloot maakt veel gebruik van deze route.Voor de beroepsvaart heeft het Reitdiep nauwelijks een functie. De huidige vaarwegklasse is deels III(traject 8a) en deels II (traject 8b), waardoor alleen kleine beroepsvaart gebruik kan maken van dezevaarweg. Naast een functie voor de scheepvaart heeft het Reitdiep een belangrijke afwaterende functievoor Noordwest Drenthe en het westelijk deel van de provincie Groningen.6.10.3 StreefbeeldenCEMT-klasseHet Reitdiep is toegankelijk voor beroepsvaart. De intensiteiten zijn laag. Voor een beeld van het aantalscheepspassages, gepasseerd laadvermogen en totaal vervoerde tonnages, zie bijlage 5.Uit de registraties voor traject 8a komt een sterk wisselend beeld naar voren. Een trend is niet teontdekken. Gemiddeld genomen is er sprake van zo'n 200 passages per jaar. Zowel het gepasseerdelaadvermogen als het totaal vervoerde tonnage is zeer laag.Uit de registraties voor traject 8b komt een dalende trend naar voren. Vooral de laatste jaren is er nogmaar sprake van ongeveer 100 passages per jaar. Het gepasseerde laadvermogen en totaalvervoerde tonnage komt niet verder dan respectievelijk 30 duizend en 10 duizend ton per jaar.Vanuit historisch perspectief is traject 8a aangeduid als een klasse III vaarweg en traject 8b als eenklasse II. Het streven is om traject 8a in de toekomst te laten voldoen aan klasse III met een krap profiel.Voor traject 8b wordt gestreefd naar klasse II met een krap profiel.BRTN-klasseHet Reitdiep wordt intensief bevaren door de recreatievaart. Het maakt onderdeel uit van de StaandeMastroute. Jaarlijks passeren zo'n 6 duizend recreatievaartuigen het traject 8a en 9 duizend het traject8b, zie bijlage 6.In de BRTN 2008-2013 wordt het Reitdiep aangeduid als een zogenaamde AZM route. De vaarwegmoet voldoen aan deze klasse.Pagina 119

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.10.4 Functie eisenIn tabel 27 zijn alle na te streven functie eisen van de diverse trajectonderdelen samengevat. In dedaaropvolgende alinea's zijn de motivaties weergegeven in geval de functie eisen afwijkend zijn van deRVW 2005.Reitdiep (km 6,5 - 9,3)Reitdiep (km 9,3 - 35,9)8a8bCEMT-klasseIIIkrap.IIkrap.BRTN-klasse AZM AZMGebied Kust KustVaarweg 6Min. breedte vaarwegprofiel [m] 34,6 26,8Min. horizontale bodembreedte vaarwegprofiel [m] 16,4 13,2Min. vaarwegdiepte tov MLW [m] 3,3 3,3Min. onderhoudsdiepte tov MLW [m] 3,6 3,6KunstwerkenMin. doorvaartbreedte vaste bruggen [m] - 1 - 1Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggen [m] 10,5 9,0Min. doorvaarthoogte vaste bruggen tov MHW [m] - 1 - 1Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in geslotentoestand tov MHW [m]3,75 3,75ZoneringOeverstrook [m] 2 2Bebouwingsvrije ruimte (stedelijk) [m] 20 15Bebouwingsvrije ruimte (landelijk) [m] 25 20VaarsnelhedenMax. vaarsnelheid 0-100 ton [km/uur] 9 4 /9 5 9 4 /9 5Max. vaarsnelheid >100 ton [km/uur] 8 4 /6 5 8 4 /6 5GrensmatenGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 67/8,2/2,7 55/6,6/2,6Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 67/9,0/2,7 55/8,6/2,6BedieningBediening Maandag 7-20 7-20Bediening Dinsdag - Vrijdag 7-20 7-20Bediening Zaterdag 8-21 2 8-21 2Bediening Zondag 8-21 3 8-21 3(1) Over het Reitdiep dienen vaste bruggen niet te worden toegepast(2) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening op aanvraag(3) In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) wordt niet bediend(4) Tot een diepgang van 1,5 [m](5) Vanaf een diepgang van 1,5 [m](6) De exacte afmetingen van het minimale vaarwegprofiel zijn weergegeven in bijlage 7TABEL 27: FUNCTIE EISEN TRAJECT 8: REITDIEPPagina 120

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTVaste bruggenHet Reitdiep is een belangrijke Staande Mastroute. Hierdoor kunnen vaste bruggen niet wordentoegepast.Min. doorvaartbreedte beweegbare bruggenVanwege het geringe belang voor de beroepsvaart hoeven de doorvaartopeningen van beweegbarebruggen niet te voldoen aan het krappe profiel. Voor traject 8a geldt dat de doorvaartbreedteminimaal dient te voldoen aan een klasse III enkelstrooks profiel. Dit houdt een doorvaartbreedte in van10,5 meter. Op traject 8b is vanuit de historie een doorvaartbreedte ontstaan van afgerond 9 meter.Deze situatie wil de provincie Groningen in stand houden.Min. doorvaarthoogte beweegbare bruggen in gesloten toestandVanwege de relatief geringe intensiteit van beroepsvaart hoeft de brughoogte niet te wordenafgestemd op de beroepsvaart. De intensiteit van de recreatievaart is daarentegen hoog. Conform deeisen behorend bij AZM routes dient de doorvaarthoogte 3,75 meter ten opzichte van MHW tebedragen.Grensmaten reglementaire scheepvaartDe grensmaten voor traject 8a zijn (l/b/d) 67/8,2/2,7 meter. Voor traject 8b geldt (l/b/d) 55/6,6/2,6meter.Grensmaten bovenmaatse scheepvaartDe grensmaten voor de bovenmaatse scheepvaart zijn voor traject 8a dezelfde als die voor dereglementaire scheepvaart. Voor traject 8b zijn de grensmaten (l/b/d) 55/8,6/2,6 meter.BedieningVoor de beroepsvaart en recreatievaart wordt bediend van maandag t/m vrijdag van 7:00 tot 20:00uur. Ten behoeve van de recreatievaart zal ook in het weekend bediend worden van 8:00 tot 21:00 uur(van 1 april t/m 31 oktober). In het winterseizoen (van 1 november t/m 31 maart) is de bediening opzaterdag op aanvraag en op zondag wordt dan in principe niet bediend. Alle objecten langs hetReitdiep worden bediend vanuit de Gaarkeukensluis.6.10.5 Knelpunten huidige situatie - functie eisenIn deze paragraaf wordt de na te streven situatie vergeleken met de huidige situatie. Daar waar dehuidige situatie niet overeen komt met de na te streven situatie worden de knelpunten beschreven.VaarwegUit bijlage 9 blijkt dat over het algemeen de vaarweg breder is dan de functie eis. Deze situatie dientbehouden te worden.De bodem van het nieuwe minimale vaarwegprofiel ligt lager dan het in het verleden gehanteerdebodemniveau. Dit wordt veroorzaakt door een wijziging van het referentiepeil (MLW in plaats vanKanaalpeil) en door de toepassing van een extra onderhoudsdiepte (actiepunt 60).KunstwerkenIn tabel 28 is aangegeven of de bestaande kunstwerken voldoen aan de functie eisen voordoorvaartbreedte en -hoogte. Tabel 28 is gebaseerd op informatie uit bijlage 8. De bruggen blijkenover het algemeen te voldoen aan de eisen. Alleen de doorvaarthoogte wijkt in een aantal gevallen af(actiepunt 61).Pagina 121

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTDoorvaartbreedteDoorvaarthoogte tov MHWVoldoetVoldoetHuidige situatie /Huidige situatie /+ = ja+ = jafunctie eisfunctie eis- = nee - = neeZernikebrug 1 10/10,5 - 1,60/3,75 -Dorkwerdersluis 8,6/9 - nvt nvtDorkwerdersluis, brug-8,6/9benedenhoofd1,42/3,75 -Platvoetbrug 8,98/9,0 - 3,4/3,75 -Brug Wierumerschouw 8,8/9,0 - 2,02/3,75 -Wetsingersluis 8,85/9,0 - nvt nvtFietsbrug Wetsingersluis 8,85/9,0 - 3,42/3,75 -Ophaalbrug Garnwerd 9,0/9,0 + 1,64/3,75 -Brug Roodehaan (opening 1) 9,0/9,0 + 0,62/3,75 -Brug Roodehaan (opening 2) 9,0/9,0 + 0,62/3,75 -Sluis Lammerburen, brug-8,95/9,0benedenhoofd 2 0,62/3,75 -Sluis Lammerburen 8,95/7,5 + nvt nvtReitdiepbrug 9,0/9,0 + 3,17/3,75 -Reitdiepsluis 9,0/9,0 + nvt nvt(1) In beheer en eigendom bij gemeente Groningen(2) In beheer en eigendom bij gemeente De MarneTABEL 28: VERGELIJKING HUIDIGE SITUATIE MET FUNCTIE EISEN, KUNSTWERKEN REITDIEPZoneringEr zijn locaties langs de vaarweg met bebouwing binnen de bebouwingsvrije ruimte. Deze situatie wordtgeaccepteerd. Toekomstige bebouwing dient echter buiten de oeverstrook en bebouwingsvrije ruimte teworden aangelegd.Reitdiep (km 6,5 - 9,3)Reitdiep (km 9,3 - 35,9)Huidige situatie 8a 8bCEMT-klasse III IIGrensmaten reglementaire scheepvaart (l/b/d) [m] 67/8,2/2,5 50/6,6/2,4Grensmaten bovenmaatse scheepvaart (l/b/d) [m] 67/8,2/2,5 55/8,6/2,4TABEL 29: AFMETINGEN TOEGESTANE SCHEEPVAART, REITDIEP, TRAJECT 8 (HUIDIGE SITUATIE)BedieningDe bediening voldoet niet aan de functie eisen. Verruiming van de bediening is gewenst (actiepunt 62).Voor wat betreft het alignement van de vaarweg, de remming- en geleidewerken, wachtplaatsen,loswallen en ligplaatsen worden door de beroepsvaart geen knelpunten ervaren.Pagina 122

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECTEigendom Reitdiep (traject 8a)Op het Reitdiep ten zuiden van het Van Starkenborghkanaal (traject 8a) vindt nog maar weinigberoepsvaart plaats. De verwachting is dat de intensiteiten als maar lager worden in de toekomst. Deprovincie Groningen streeft ernaar om dit deel van het Reitdiep over te dragen aan de gemeenteGroningen (actiepunt 63).6.10.6 Actiepunten60 Baggerwerkzaamheden om te voldoen aan het vaarwegprofiel.61 Op termijn aanpassen van de bruggen die niet voldoen aan de functie eisen. Dezeaanpassingen hoeven pas gerealiseerd te worden als er sprake is van een volledige vervangingvan de bruggen.62 Uitbreiding van bedieningstijden, nadat centralisatie van afstandbediening is gerealiseerd.63 Overdracht van het Reitdiep ten zuiden van het Van Starkenborghkanaal (traject 8a) aan degemeente Groningen.Pagina 123

STREEFBEELDEN EN FUNCTIE EISEN PER VAARWEGTRAJECT6.11 Overige provinciale vaarwegenIn de provincie Groningen zijn enkele vaarwegen, waarvan de Provincie wel het nautisch beheer heeft,maar die niet door de beroepsvaart worden bevaren. Dit zijn het Drents Diep, de vaargeulZuidlaardermeer en het Oldambtmeer met toeleidingskanalen (actiepunt 64).6.11.1 Actiepunten64 Overdragen eigendom en beheer van het Drents Diep, de vaargeul Zuidlaardermeer en hetOldambtmeer met toeleidingskanalen.Pagina 124

BIJLAGE 1:TRAJECTKAARTEN

1Van Starkenborghkanaalbrug Aduard1bbrug Dorkwerd1dbrug EibersburenGaarkeukensluisGaarkeukensluis,brug benedenhoofd1cbrug Zuidhornspoorbrug Zuidhorn(Prorail)PaddepoelsterbrugWalfridusbrug(Prorail)Gerrit Krolbrug, fiets- en voetgangersbrug (Gem.Gron)Gerrit Krolbrug, fiets- en voetgangersbrug (Gem.Gron)NoordzeebrugGerrit KrolbrugBusbaanbrug(gem.Gron.)OostersluisOostersluis, brug benedenhoofdOostersluis, brug bovenhoofd 1aObjectensluisBruggenBasculebrugDraaibrugHefbrugOphaalbrugVaste brugKlap bruggrens trajectonderdeel0 0,5 1 kmTraject 1: Van Starkenborghkanaal

2Eemskanaal, Oude EemskanaalWoldbrugEelwerderbrug(Rijkswaterstaat)Oude zeesluis Delfzijl(Watersch. Hunze en Aa's)2bophaalbrugOude Zeesluis(Gem.Delfzijl)Brug 15Gem. Delfzijl)2c2d2bKleine zeesluisFarmsum Grote zeesluisFarmsumFarmsum, brug kleinezeesluis buitenhfd.Farmsum, brug grotezeesluis buitenhfd.zeesluisFarmsumFarmsum, brug kleinezeesluis binnenhfd.Farmsum, brug grotezeesluis binnenhfd.2aBloemhofbrugDriebondsbrugBorgbrugObjectensluisBruggenBasculebrugOphaalbrugVaste bruggrens trajectonderdeel0 0,5 1 kmTraject 2: Eemskanaal, Oude Eemskanaal

3Winschoterdiep, RenselOude Lage EuvelgunnerbrugHoge EuvelgunnerbrugNieuwe Lage EuvelgunnerbrugGideonbrug (Rijkswaterstaat)Duinkerkenbrug (Gem. Gron.)3aWaterhuizerbrugWesterbroeksterbrugRengersbrugZwedenbrug(Gem. Hoogezand/Sappemeer)KnijpsbrugSlochterbrugZuidbroeksluisNoordbroeksterbrug3bZuidbroeksterbrugbrug Rijksweg 33(Rijkswaterstaat)EextersluisEexterbrug3c3cGraaf AdolfbrugKloosterbrugBeertsterbrugKeersluis Zuidbroek3dRenselbrugObjectensluisBruggenBasculebrugOphaalbruggrens trajectonderdeel0 0,5 1 kmTraject 3: Winschoterdiep, Rensel

4A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W."Spoorbrug Zuidbroek(Prorail)" Meedenerbrug4aObjectenBruggen" Basculebrug" Draaibrug" Ophaalbrug" Vastebrug" Klapbrug´Geert Veenhuizenbrug "Fietsbrug "de Vrijheid" ""Industriebrug (Phoenixbrug)Brug Rijksweg 33(Rijkswaterstaat)"4b0 0,5 1 kmTraject 4: A.G. Wildervanckkanaal, zijtak A.G.W.

5Noord-WillemskanaalEelderbrug (Gem.Gron.)Van Hallbrug (Gem.Gron.)Spoorbrug Groningen(Prorail)Parkbrug (Gem.Gron.)Muntinghbrug (Gem.Gron.)Julianabrug (Rijkswaterstaat)Van Iddekingebrug (Gem.Gron)Van Ketwich Verschuurbrug (Gem.Gron.)5MeerwegbrugObjectenBruggenBasculebrugHefbrugOphaalbruggrens trajectonderdeel0 0,5 1 kmTraject 5: Noord-Willemskanaal

6AduarderdiepsNieuwklap6Fietsbrug Leegkerk(Gem.Gron.)KinderverlatenbrugObjectenBruggenHefbrugVaste brugDraaibruggrens trajectonderdeelMeerwegbrug0 0,5 1 kmTraject 6: Aduarderdiep

7HoendiepCSM brug (Suikerbrug)Hoogkerksterbrug7Jan Altinkbrug(Gem.Gron.)ObjectenBruggenBasculebrugDraaibrugMeerwegbrugOphaalbruggrens trajectonderdeel0 0,5 1 kmTraject 7: Hoendiep

8ReitdiepReitdiepsluisReitdiepbrugbrug Roodehaan8bsluis LammerburenSluis Lammerburen, brug benedenhoofd(Gem. De Marne)ophaalbrug GarnwerdWetsingersluisfietsbrug Wetsingersluisbrug WierumerschouwObjectensluisDorkwerdersluisPlatvoetbrugDorkwerdersluis, brug benedenhoofdBruggenBasculebrugDraaibrugOphaalbruggrens trajectonderdeel8aZernikebrug (Gem.Gron.)0 0,5 1 kmTraject 8: Reitdiep

BIJLAGE 2:DEFINITIES KADECONSTRUCTIES EN BAKPROFIEL

Verticale oeververdedigingsconstructieBeheer en eigendomwaterschapBeheer en eigendomprovincie♥KanaalpeilMLWKadeconstructie,boezemkade ofwaterkeringOeverstrookBebouwingsvrije ruimteMinimaal vaarwegprofiel(conform RVW 2005),tevens nat vaarwegprofielOeververdedigingsconstructieGlooiende oeververdedigingsconstructieEigendomwaterschapEigendomprovincieBeheerwaterschapBeheerprovincieKanaalpeilMLWKadeconstructie,boezemkade ofwaterkeringOeverstrookBebouwingsvrije ruimteNat vaarwegprofielOeververdedigingsconstructieMinimaal vaarwegprofiel(conform RVW 2005)

BIJLAGE 3:STANDAARD BEDIENINGSREGIEMES

Regime Maandag Dinsdag - Vrijdag Zaterdag ZondagTotaleweekuren1 0-24 0-24 0-24 0-24 1682 6-24 0-24 0-20 8-20 1463 6-22 6-22 8-20 9-17 1004 6-22 6-22 8-18 - 905 7-19 7-19 60TABEL 30: STANDAARD BEDIENINGSREGIMES BEROEPSVAART (RVW 2005)De vijf regimes gelden voor de volgende vaarwegen voor de beroepsvaart:Regime 1: hoofdtransportassen en andere van cruciaal belang geachte vaarwegenRegime 2: vaarwegen met jaarlijks meer dan 15 miljoen ton passerend laadvermogenRegime 3: vaarwegen met jaarlijks 5 tot 15 miljoen ton passerend laadvermogenRegime 4: vaarwegen met jaarlijks 2 tot 5 miljoen ton passerend laadvermogenRegime 5: vaarwegen met jaarlijks minder dan 2 miljoen ton passerend laadvermogenPeriode Verbindingswateren Ontsluitingswaterenwinter- en bergingsseizoen(1 november - 31 maart)maandag t/m zaterdagbediening op aanvraag 1maandag t/m zaterdagbediening op aanvraag 1voorseizoen en naseizoen(1 april - 31 mei) en(16 september - 31 oktober)maandag t/m zondagcontinue bediening 208:00 - 20:00 uurmaandag t/m zondagcontinue bediening 209:00 - 19:00 uurzomerseizoen(1 juni - 15 september)maandag t/m zondagcontinue bediening 208:00 - 21:00 uurmaandag t/m zondagcontinue bediening 209:00 - 19:00 uur1) als er geen reguliere bediening voor de beroepsvaart is2) continue bediening betekent tenminste vier maal per uurTABEL 31: MINIMUM BEDIENINGSREGIMES RECREATIEVAART (BRTN 2008-2013)

BIJLAGE 4:VERKEERSHINDERKLASSEN

Hinderklasse Beschrijving Communicatiemoment0 Geen hinder. Werkzaamheden waarbij de scheepvaart geen hinder ondervindt 6 weken1 Beperkte hinder, een gedragsaanpassing die door de uitvoering vanwerkzaamheden tijdens de passage van een werk aan de doorgaandescheepvaart wordt opgelegd. Dit kan zijn een beperking van de normalevaarsnelheid of een beperking van de beschikbare manoeuvreerruimte, een6 wekenoploopverbod of ontmoetingsverbod. Gezien de intensiteit van de scheepvaartwordt verwacht dat er geen sprake is van daadwerkelijke vertraging2 Korte vertraging met een vertraging van minder dan een half uur. 8 weken3 Vertraging met een lengte tot 2 uur met een maximum van 2 per etmaalwaarbij tussen het oponthoud in enkele uren vrije doorvaart wordt verleend.8 weken4 Een vertraging van lange duur van maximaal 2 etmalen 26 weken5 Een vertraging van uitzonderlijke lange duur langer dan een aaneengeslotenperiode van 2 etmalen.52 weken

BIJLAGE 5:INTENSITEITEN BEROEPSVAART

Scheepvaartpassages beroepsvaart25.00020.000Aantal passages [-]15.00010.0005.00002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Jaar [-]1: Van Starkenborghkanaal 2a, 2b: Eemskanaal 3a: Winschoterdiep 3b: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel 4a: A.G. Wildervanckkanaal 5: Noord-Willemskanaal 6: Aduarderdiep7: Hoendiep 8a: Reitdiep 8b: ReitdiepAantal passages (Bron: Telgegevens Provincie Groningen)1: Van Starkenborghkanaal2a, 2b: Eemskanaal3a: Winschoterdiep3b: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel2000 16.014 13.414 2.589 1.974 538 1.176 394 667 667 292 4282001 15.349 12.835 2.114 1.599 444 879 322 754 754 537 3862002 15.154 11.187 2.210 1.758 527 866 319 989 989 245 3352003 12.808 22.784 2.132 1.832 478 1.135 288 638 638 202 2122004 15.429 12.500 2.051 1.775 549 967 355 565 565 528 1282005 17.919 14.623 2.158 1.743 517 1.073 410 264 264 530 852006 16.446 14.690 2.316 1.525 533 962 333 502 502 205 862007 16.305 14.280 2.027 1.429 463 754 400 975 975 99 752008 14.689 11.753 2.142 1.021 182 323 478 336 336 98 844a: A.G. Wildervanckkanaal5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep7: Hoendiep8a: Reitdiep8b: Reitdiep

Gepasseerd laadvermogen beroepsvaart25.000.00020.000.000Gepasseerd laadvermogen [ton]15.000.00010.000.0005.000.00002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Jaar [-]1: Van Starkenborghkanaal 2a, 2b: Eemskanaal 3a: Winschoterdiep 3b: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel 4a: A.G. Wildervanckkanaal 5: Noord-Willemskanaal 6: Aduarderdiep7: Hoendiep 8a: Reitdiep 8b: ReitdiepGepasseerd laadvermogen [ton] (Bron: Telgegevens Provincie Groningen)1: Van Starkenborghkanaal2a, 2b: Eemskanaal3a: Winschoterdiep3b: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel2000 17.161.751 11.906.208 2.419.186 2.139.157 435.951 1.488.868 240.727 589.027 589.027 16.817 150.2922001 16.140.606 11.937.313 2.005.864 1.719.221 367.443 1.110.221 197.409 637.423 637.423 840 121.1512002 15.530.390 10.335.550 2.012.393 1.764.670 412.389 1.042.782 196.740 860.574 860.574 1.720 116.5602003 14.783.310 22.523.588 1.938.861 1.778.536 366.554 1.278.965 170.217 560.364 560.364 2.087 69.3452004 18.846.433 13.172.252 1.976.994 1.726.146 458.406 1.153.088 211.557 468.323 468.323 3.636 40.9802005 22.162.615 15.615.919 2.497.278 1.921.424 497.524 1.310.704 255.740 203.945 203.945 9.758 28.9852006 21.244.863 16.025.766 2.946.206 1.522.292 459.427 1.042.028 214.059 448.664 448.664 502 28.1782007 21.840.848 16.566.507 2.423.053 1.456.363 414.809 791.686 240.086 987.963 987.963 2.637 20.6312008 20.710.629 14.416.203 2.777.197 1.091.847 169.486 431.101 261.880 345.478 345.478 989 26.2954a: A.G. Wildervanckkanaal5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep7: Hoendiep8a: Reitdiep8b: Reitdiep

Totaal vervoerd beroepsvaart25.000.00020.000.000Totaal vervoerd [ton]15.000.00010.000.0005.000.00002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Jaar [-]1: Van Starkenborghkanaal 2a, 2b: Eemskanaal 3a: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel 4a: A.G. Wildervanckkanaal 5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep 7: Hoendiep 8a: ReitdiepTotaal vervoerd [ton] (Bron: Telgegevens Provincie Groningen)1: Van Starkenborghkanaal2a, 2b: Eemskanaal3a: Winschoterdiep3b: Winschoterdiep3c, 3d: Winschoterdiep, Rensel2000 9.480.918 6.463.571 1.069.976 980.887 213.280 655.957 127.643 250.399 250.399 0 71.8202001 8.816.550 6.419.881 867.947 785.519 172.936 488.134 100.598 282.248 282.248 0 58.0952002 8.482.411 5.501.235 879.896 809.768 209.671 457.636 98.895 354.623 354.623 0 56.4332003 7.913.967 11.228.345 776.462 723.644 171.843 504.520 67.569 226.100 226.100 0 30.2492004 9.954.987 7.458.865 770.343 726.944 212.133 457.383 96.286 184.061 184.061 0 17.3582005 11.586.750 8.103.075 1.059.779 832.299 243.227 546.495 129.466 74.888 74.888 0 10.8952006 11.087.531 8.159.699 1.270.921 688.341 212.480 464.912 105.558 214.803 214.803 0 10.4142007 11.054.342 8.282.493 1.085.572 679.754 210.792 379.369 114.507 323.476 323.476 436 9.6742008 10.368.523 7.047.210 1.195.998 603.484 116.416 298.669 240.498 126.687 126.687 0 11.1534a: A.G. Wildervanckkanaal5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep7: Hoendiep8a: Reitdiep8b: ReitdiepEr zijn geen registraties voorhanden voor de trajecten 2c, 2d, en 4a.

BIJLAGE 6:INTENSITEITEN RECREATIEVAART

Scheepvaartpassages recreatievaart10.0009.0008.000Aantaal passages [-]7.0006.0005.0004.0003.0002.0001.00002003 2004 2005 2006 2007 2008Jaar [-]1: Van Starkenborghkanaal 2a, 2b: Eemskanaal 3a: Winschoterdiep3c: Winschoterdiep 4a: A.G. Wildervanckkanaal 5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep 8a: Reitdiep 8b: ReitdiepAantal passages recreatievaart (Bron: telgegevens Provincie Groningen)1: Van Starkenborghkanaal2a, 2b: Eemskanaal3a: Winschoterdiep3c: Winschoterdiep2003 7.274 8.823 4.552 985 1.326 3.520 4.719 7.2642004 7.374 7.441 4.269 1.018 1.442 3.218 4.905 6.4112005 7.021 7.791 4.215 1.155 1.315 3.170 4.719 7.2612006 6.795 6.246 2.873 996 229 2.896 731 5.919 8.8412007 7.192 6.158 4.864 1.307 3.249 677 6.116 9.5032008 7.328 5.935 3.499 3.1154a: A.G. Wildervanckkanaal5: Noord-Willemskanaal6: Aduarderdiep8a: Reitdiep8b: ReitdiepEr zijn geen registraties voorhanden voor de trajecten 2c, 2d, 3b, 3d, 4a, en 7.

BIJLAGE 7:MINIMUM VAARWEGPROFIELEN

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:15:27, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:14:11, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:12:39, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:11:24, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:09:47, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:08:13, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:05:50, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:04:22, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:00:58, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 12:02:48, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:53:12, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:49:09, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:48:00, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:46:21, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:45:06, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:43:56, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:41:11, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:39:59, bwx936

M:\ACAD\ICB\Werkdir\BWX936NZ\Algemeen\VSK-WST-EEK-Principeschetsen-beleidsnota-vaarwegen.dwg, 4-4-2011 11:37:20, bwx936

BIJLAGE 8:OVERZICHT KUNSTWERKENOp de volgende pagina's wordt een overzicht gegeven van:‣ Kunstwerken in provinciale vaarwegen;‣ Kunstwerken buiten provinciale vaarwegen.Kunstwerken in provinciale vaarwegenDeze nota behandelt alleen het beleid voor provinciale vaarwegen. Dit zijn de vaarwegen in beheer eneigendom van de provincie Groningen. Het beleid is dus ook van toepassing op de kunstwerken in dezeprovinciale vaarwegen.Kunstwerken buiten provinciale vaarwegenDe provincie Groningen heeft ook diverse kunstwerken in beheer en eigendom buiten de provincialevaarwegen. Voor de volledigheid is in deze bijlage een opsomming gegeven van deze kunstwerken.Het beleid in deze nota is echter niet van toepassing op deze kunstwerken. Immers de wateren waaroverdeze kunstwerken zijn gelegen zijn in beheer bij o.a. waterschappen en gemeenten. De streefbeelden enfunctie eisen voor deze kunstwerken moeten in overleg met deze beheerders worden vastgesteld.

Kunstwerken in provinciale vaarwegenKunstwerkTypeKilometreringVaarwegtrajectKanaalBeheerderEigenaarOostersluis, brug bovenhoofd BKW Bascule 0,51 1a Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 16 ja 0,5 jaOostersluis Sluis Schutsluis 0,51 1a Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53/-0,93 16 190 194,8 16 ja jaOostersluis, brug benedenhoofd BKW Bascule 0,75 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 16 2,5 2,12 16 ja 0,5 jaBusbaanbrug Vast Vast 1,56 1b Van Starkenborghkanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 28 6,8 6,42 54 nee 9,1 neeBusbaanbrug BKW Bascule 1,56 1b Van Starkenborghkanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 20 6,8 6,42 54 nee 9,1 neeGerrit Krol-brug (fiets- en voetgangersbrug) Vast Vast 2,03 1b Van Starkenborghkanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 30 7,2 6,82 54 nee 9,1 neeGerrit Krol-brug BKW Draai 2,04 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 21,8 2,5 2,12 54 nee 9,1 neeGerrit Krol-brug (fiets- en voetgangersbrug) Vast Vast 2,05 1b Van Starkenborghkanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 30 7,2 6,82 54 nee 9,1 neeNoordzeebrug Vast Vast 2,84 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 34,85 6,7 6,32 54 nee 9,1 neeWalfridusbrug Vast Vast 3,67 1b Van Starkenborghkanaal Prorail Prorail -0,93 -0,55 -1,05 54 9,5 9,12 54 ja 9,1 jaPaddepoelsterbrug BKW Draai 5,55 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 21,95 1 0,62 54 nee 9,1 neeBrug Dorkwerd BKW Hef 7,73 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 22 3,8 3,42 6,8 54 nee 9,1 neeBrug Aduard BKW Hef 10,69 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 22 3,8 3,42 6,8 54 nee 9,1 neeBrug Zuidhorn BKW Hef 14,64 1b Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 22 3,8 3,42 6,8 54 nee 9,1 neeSpoorbrug Zuidhorn Vast Vast 15,29 1b Van Starkenborghkanaal Prorail Prorail -0,93 -0,55 -1,05 22 6,8 6,42 54 nee 9,1 neeGaarkeukensluis, brug benedenhoofd BKW Ophaal 20,57 1c Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 16 1,15 0,77 16 ja 9,1 neeGaarkeukensluis Sluis Schutsluis 20,59 1c Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93/-0,52 16 190 199 16 ja jaBrug Eibersburen Vast Vast 24,94 1d Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,52 -0,25 -0,69 54 9,5 9,23 54 ja 9,1 jaBrug Eibersburen BKW Klap 24,94 1d Van Starkenborghkanaal Provincie Groningen Provincie Groningen -0,52 -0,25 -0,69 8,5 9,5 9,23 8,5 ja 9,1 jaDriebondsbrug Vast Vast 1,17 2a Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 22 6,8 6,6 22 ja 9,1 neeDriebondsbrug BKW Bascule 1,17 2a Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 22 6,8 6,6 19 ja 9,1 neeBorgbrug BKW Ophaal 2,82 2a Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 0,98 0,78 19 nee 9,1 neeBloemhofbrug BKW Ophaal 12,43 2a Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1,1 0,9 19 nee 9,1 neeWoldbrug BKW Ophaal 19,74 2a Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1,1 0,9 19 nee 9,1 neeEelwerderbrug Vast Vast 21,78 2b Eemskanaal Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 27 5,44 5,24 22 ja 9,1 neeEelwerderbrug BKW Bascule 21,78 2b Eemskanaal Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 19 5,5 5,3 19 ja 9,1 neeFarmsum, brug kleine zeesluis binnenhoofd (1)BKW Bascule 25,86 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 7 1 0,8 12,5 nee 0,5 jaFarmsum, brug grote zeesluis binnenhoofd (2)BKW Ophaal 25,86 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 16 ja 0,5 jaKleine zeesluis Farmsum (1) Sluis Schutsluis 25,86 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 7 84 123 12,5 nee jaGrote zeesluis Farmsum (2) Sluis Schutsluis 25,86 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 16 119 146 16 ja jaFarmsum, brug kleine zeesluis buitenhoofd (1)BKW Bascule 26,02 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 7 1 0,8 12,5 nee 0,5 jaFarmsum, brug grote zeesluis buitenhoofd (2) BKW Ophaal 26,02 2b Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 16 ja 0,5 jaBrug 15 BKW Ophaal 1,51 2d Oude Eemskanaal Gemeente Delfzijl Gemeente Delfzijl 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 14 ja 7 neeOude zeesluis, brug benedenhoofd BKW Ophaal 2,48 2d Oude Eemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 nvt nvt nvt ja jaOude zeesluis Sluis Spuisluis 2,48 2d Oude Eemskanaal Waterschap Hunze en Aa's Waterschap Hunze en Aa's 0,53 nvt nvt nvt ja jaOude Lage Euvelgunnerbrug BKW Ophaal 0,87 3a Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1,25 1,05 16 ja 7 neeHoge Euvelgunnerbrug BKW Bascule 0,89 3a Winschoterdiep Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 16 6,8 6,6 16 ja 7 neeNieuwe Lage Euvelgunnerbrug BKW Ophaal 0,95 3a Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1,25 1,05 16 ja 7 neeGideonbrug BKW Bascule 2,36 3a Winschoterdiep Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 16 7,4 7,2 16 ja 7 jaDuinkerkenbrug BKW Ophaal 3,44 3a Winschoterdiep Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 16 ja 7 neeWaterhuizerbrug BKW Ophaal 5,67 3a Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 1 0,8 16 ja 7 neeWesterbroeksterbrug BKW Ophaal 7,7 3a Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 0,92 0,72 16 ja 7 neeRengersbrug BKW Ophaal 11,23 3a Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 16 0,92 0,72 16 ja 7 neeZwedenbrug BKW Ophaal 12,26 3b Winschoterdiep Gemeente Hoogezand/Sappemeer Gemeente Hoogezand/Sappemeer 0,53 0,73 0,33 12,04 1,2 1 14,5 nee 7 neeKnijpsbrug BKW Ophaal 13,1 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14,5 nee 7 neeSlochterbrug BKW Ophaal 15,36 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 0,85 0,65 14,5 nee 7 neeNoordbroeksterbrug BKW Ophaal 16,66 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14,5 nee 7 neeZuidbroeksterbrug BKW Ophaal 20,4 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14,5 nee 7 neeZuidbroeksluis Sluis Schutsluis 22,05 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 12 93 93 10,5 ja jaKeersluis Zuidbroek Sluis Keersluis 22,17 3b Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 12 14 nee jaBrug Rijksweg 33 BKW Ophaal 22,54 3c Winschoterdiep Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 12 3,95 3,75 14 nee 6,4 neeEextersluis Sluis Schutsluis 27,92 3c Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 12 100 100 10,5 ja jaEexterbrug BKW Ophaal 28,05 3c Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 0,5 0,3 14 nee 6,4 neeGraaf Adolfbrug BKW Ophaal 30,07 3c Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14 nee 6,4 neeKloosterbrug BKW Ophaal 31,9 3c Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14 nee 6,4 neeBeertsterbrug BKW Ophaal 34,08 3c Winschoterdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14 nee 6,4 neeRenselbrug BKW Ophaal 36,1 3d Rensel Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14 nee 6,4 neeSpoorbrug Zuidbroek BKW Bascule 0,35 4a A.G. Wildervanck kanaal Provincie Groningen Prorail 0,53 0,73 0,33 12,03 4,51 4,31 14,5 nee 7 neeMeedenerbrug BKW Ophaal 3,29 4a A.G. Wildervanck kanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 0,98 0,78 14,5 nee 7 neeGeert Veenhuizenbrug BKW Ophaal 7,01 4a A.G. Wildervanck kanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14,5 nee 7 neeKanaalpeil [m tov NAP]Maatgevend Hoge Waterstand[m tov NAP] (MHW), 1%overschrijding (indicatief)Maatgevend Lage Waterstand[m tov NAP] (MLW), 1%onderschrijding (indicatief)Doorvaartbreedte [m]Doorvaarthoogte tovKanaalpeil [m] (indien BKW, ingesloten toestand)Doorvaarthoogte tov MHW [m](indien BKW, in geslotentoestand)Doorvaarthoogte tovKanaalpeil open (BKW) [m]Schutlengte [m]Schutlengte maximaal tussensluisdeuren [m]Functie eis doorvaartbreedte[m]Breedte voldoet?Functie eis doorvaarthoogtetov MHW [m]Hoogte voldoet?

Kunstwerken in provinciale vaarwegenKunstwerkTypeKilometreringVaarwegtrajectKanaalBeheerderEigenaarFietsbrug "De Vrijheid" BKW Draai 7,33 4a A.G. Wildervanck kanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1 0,8 14,5 nee 7 neeIndustriebrug (Phoenixbrug) BKW Klap 0,15 4b Industriehaven Veendam Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 12 1,12 0,92 14,5 nee 7 neeBrug Rijksweg 33 Vast Vast 0,77 4b Industriehaven Veendam Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 nvt nvt nvt ja jaMeerwegbrug BKW Ophaal 22,52 5 Noord-Willemskanaal Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53 0,73 0,33 8 1 0,8 8,5 nee 3 neeVan Ketwich Verschuurbrug BKW Hef 25,92 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 8,4 0,9 0,7 6,36 8,5 nee 3 neeVan Iddekingebrug BKW Ophaal 26,45 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 8 0,8 0,6 8,5 nee 3 neeJulianabrug BKW Bascule 27,09 5 Noord-Willemskanaal Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat 0,53 0,73 0,33 8 3,2 3 8,5 nee 3 jaMuntinghbrug BKW Bascule 27,11 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 8 0,65 0,45 8,5 nee 3 neeParkbrug BKW Ophaal 27,61 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 8 0,9 0,7 8,5 nee 3 neeSpoorbrug Groningen BKW Ophaal 27,99 5 Noord-Willemskanaal Prorail Prorail 0,53 0,73 0,33 9 1 0,8 8,5 ja 3 neeVan Hallbrug BKW Bascule 28 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 9 0,95 0,75 8,5 ja 3 neeEelderbrug BKW Bascule 28,24 5 Noord-Willemskanaal Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 9,67 1 0,8 8,5 ja 3 neeNieuwklap Vast Vast 1,61 6 Aduarderdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 11 6,95 6,57 35,5 nee 7 neeTichelwerkbrug BKW Draai 4 6 Aduarderdiep Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 14 3,6 3,22 14,5 nee 3 jaKinderverlatenbrug BKW Hef 5,28 6 Aduarderdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 11 1,95 1,57 8 14,5 nee 3 neeCSM brug (suikerbrug) BKW Klap 11,09 7 Hoendiep Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 12 1 0,62 12 ja 1 neeHoogkerksterbrug BKW Ophaal 11,33 7 Hoendiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 11 0,93 0,55 12 nee 1 neeJan Altinkbrug BKW Ophaal 12,22 7 Hoendiep Gemeente Groningen Gemeente Groningen -0,93 -0,55 -1,05 11 4,5 4,12 12 nee 1 jaZernikebrug BKW Bascule 7,46 8a Reitdiep Gemeente Groningen Gemeente Groningen 0,53 0,73 0,33 10 1,8 1,6 10,5 nee 3,75 neeDorkwerdersluis Sluis Schutsluis 9,17 8a Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen 0,53/-0,93 8,6 70 70 9 nee jaDorkwerdersluis, brug benedenhoofd BKW Ophaal 9,26 8a Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 8,6 1,8 1,42 9 nee 3,75 neePlatvoetbrug BKW Bascule 9,48 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 8,98 3,78 3,4 9 nee 3,75 neeBrug Wierumerschouw BKW Draai 10,79 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 8,8 2,4 2,02 9 nee 3,75 neeWetsingersluis Sluis Keersluis 13,39 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 8,85 8,5 ja jaFietsbrug Wetsingersluis BKW Draai 13,39 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 8,85 3,8 3,42 9 nee 3,75 neeOphaalbrug Garnwerd BKW Ophaal 15,03 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 9 2,02 1,64 9 ja 3,75 neeBrug Roodehaan (opening 1) BKW Draai 24,05 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 9 1 0,62 9 ja 3,75 neeBrug Roodehaan (opening 2) BKW Draai 24,05 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 9 1 0,62 9 ja 3,75 neeSluis Lammerburen, brug benedenhoofd BKW Ophaal 29,68 8b Reitdiep Gemeente De Marne Gemeente De Marne -0,93 -0,55 -1,05 8,95 1 0,62 9 nee 3,75 neeSluis Lammerburen Sluis Schutsluis 29,68 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 8,95 50 50 7,5 ja jaReitdiepbrug BKW Bascule 35,36 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 -0,55 -1,05 9 3,55 3,17 9 ja 3,75 neeReitdiepsluis Sluis Keersluis 35,36 8b Reitdiep Provincie Groningen Provincie Groningen -0,93 9 8,5 ja jaKanaalpeil [m tov NAP]Maatgevend Hoge Waterstand[m tov NAP] (MHW), 1%overschrijding (indicatief)Maatgevend Lage Waterstand[m tov NAP] (MLW), 1%onderschrijding (indicatief)Doorvaartbreedte [m]Doorvaarthoogte tovKanaalpeil [m] (indien BKW, ingesloten toestand)Doorvaarthoogte tov MHW [m](indien BKW, in geslotentoestand)Doorvaarthoogte tovKanaalpeil open (BKW) [m]Schutlengte [m]Schutlengte maximaal tussensluisdeuren [m]Functie eis doorvaartbreedte[m]Breedte voldoet?Functie eis doorvaarthoogtetov MHW [m]Hoogte voldoet?

BIJLAGE 9:OVERZICHT BREEDTE VAARWEG

Traject 1: Van Starkenborghkanaal350300Breedte vaarweg [m]2502001501005000 5 10 15 20 25 30Afstand [km]Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofielTraject 2a, 2b: Eemskanaal120100Breedte vaarweg [m]8060402000 5 10 15 20 25 30Afstand [km]Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofiel

Traject 2c, 2d: Oude Eemskanaal8070Breedte vaarweg [m]60504030201000 0,5 1 1,5 2 2,5Afstand [km]3Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofielTraject 3: Winschoterdiep8070Breedte vaarweg [m]60504030201000 5 10 15 20 25 30 35 40Afstand [km]Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofiel

Traject 4a: A.G. WildervanckkanaalBreedte vaarweg [m]2001801601401201008060402000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Afstand [km]Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofielTraject 5: Noord-Willemskanaal4035Breedte vaarweg [m]3025201510500 5 10 15 20 25 30Afstand [km]Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofiel

Traject 6: Aduarderdiep454035Breedte vaarweg [m]3025201510500 1 2 3 4 5Afstand [km]6Huidige breedte vaarw egStreefbeeld breedte minimum vaarw egprofielTraject 7: Hoendiep6050Breedte vaarweg [m]4030201000 2 4 6 8 10 12Afstand [km]14Huidige breedte vaarwegStreefbeeld breedte minimum vaarwegprofiel

Traject 8: Reitdiep350300Breedte vaarweg [m]2502001501005000 5 10 15 20 25 30 35 40Afstand [km]Huidige breedte vaarw egStreefbeeld breedte minimum vaarw egprofiel

BIJLAGE 10:CEMT-KLASSEN

BIJLAGE 11:AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN

AfkortingenAVV Adviesdienst Verkeer en Vervoer (Rijkswaterstaat)AZM A-categorie vaarroute voor zeilboten en motorbotenBABS Besluit Administratieve Bepalingen ScheepvaartverkeerB-AKWA Beleidsanalyse KwantiteitBPR BinnenvaartpolitiereglementBRTN Beleidsvisie Recreatietoevaart NederlandBVGS Besluit Vervoer Gevaarlijke StoffenBZM B-categorie vaarroute voor zeilboten en motorbotenCEMT Indeling van de binnenvaartschepen in een beperkt aantal standaardtypen,opgesteld door Conférence Européenne des Ministres de TransportDRIP Dynamisch Route Informatie PaneelEHS Ecologische HoofdstructuurIPO Interprovinciaal OverlegIVS'90 Informatie- en Volgsysteem ScheepvaartKLPD Koninklijke Landelijke PolitiedienstMHW Maatgevend Hoogwater, de waterstand die gemiddeld 1% van de tijd wordtoverschreden.MIRT Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en TransportMLW Maatgevend Laagwater, de waterstand die gemiddeld 1% van de tijd wordtonderschreden.NOA Noordelijke OntwikkelingsasNVGS Nota Vervoer Gevaarlijke StoffenNVVP Nationaal Verkeers- en VervoersplanPOP Provinciaal Omgevingsplan 2009-2013RIS River Information ServicesRVW 2005 Richtlijnen Vaarwegen 2005SNN Samenwerkingsverband Noord-NederlandSRN Stichting Recreatietoevaart NederlandSVW ScheepvaartverkeerswetTEU Standardised Unit Equivalent of a 20 foot long containerWING Waterhuishoudkundige Infrastructuur Noordwest-Groningen

BegrippenAflaaddiepteMaximale diepgang van een schip.Bebouwingsvrije ruimte Zone die vrij is van bouwwerken, opgaande begroeiing endergelijke, die het functioneren van de vaarweg in gevaarbrengen. Zie bijlage 2.Beheerplan Vaarwegen Plan op tactisch niveau. Hierin wordt beschreven hoe vanuit dehuidige situatie naar de na te streven situatie gekomen wordt. Hetbeheerplan is een nadere uitwerking van de Nota beheerprovinciale vaarwegen Groningen en bevat onder andere de(financiële) consequenties.Boezemkade Zie bijlage 2.Bruine vlootVoormalige bedrijfsvaartuigen die (weer) in de vaart zijn alscharterschepen.DoorvaartbreedteDe kleinste breedte onder een brug of in een sluis, die bij MHW enMLW door het maatgevende schip kan worden benut, gemetenloodrecht op de vaarwegas.DoorvaarthoogteDe verticale afstand tussen MHW en de onderkant van eenoverspanning boven de vaarweg.Functie eisConcretisering van het streefbeeld in een getal of een waarde.HoofdtransportasEen hoofdtransportas is een vaarweg waarover jaarlijks tenminstevijf miljoen ton grensoverschrijdend goederenvervoer van en naarde Nederlandse zeehavens wordt vervoerd. Denk aan de Waal,de Rijn en het Amsterdam-Rijnkanaal.HoofdvaarwegEen hoofdvaarweg is een grote nationale vaarweg die deprovincies met elkaar verbindt, met een transportvolume vantenminste vijf miljoen ton per jaar of 10.000 containers.Hoofdverbindingsassen De hoofdinfrastructuur die de belangrijkste grootstedelijkegebieden in Nederland (en in het buitenland) met elkaar verbindt.Intermodaal vervoer Vervoer van goederen in dezelfde laadeenheid via meer dan éénvervoersmodaliteit, zonder de goederen zelf te behandelen.Kadeconstructie Zie bijlage 2.LigplaatsParallel aan de vaarwegas gelegen afmeergelegenheid voorovernachting of kortdurend verblijf.LoswalParallel aan de vaarwegas gelegen afmeergelegenheid vooroverslag van goederen.Modal shiftModal shift is de term voor het vervangen van een deel van hetvervoer over de weg door andere vormen van vervoer, met namevervoer per spoor en per schip.Nota Normdoelstellingen In het POP zijn functies toegekend aan waterhuishoudkundigesystemen. Bij die functietoekenning heeft een afweging vanbelangen plaatsgevonden. In Nota Normdoelstellingen worden denormdoelstellingen bij de waterfuncties uit het omgevingsplannader beschreven.OeverstrookStrook bestemd voor het instandhouden van de vaarweg enoeverbescherming en voor het plaatsen van aanwijzigingen aan hetscheepvaartverkeer. Zie bijlage 2.Oeververdedigingsconstructie Zie bijlage 2.Quick winsHet Rijk heeft 62 miljoen euro beschikbaar gesteld voor snel terealiseren maatregelen ter verbetering van de bereikbaarheid vanbinnenhavens. Dit geld kan bijvoorbeeld worden ingezet voor hetverdiepen van de havens of voor het uitbreiden van kades. Hierbij

geldt dat de projecten uiterlijk in 2011 moeten aanvangen en in2013 dienen te zijn voltooid.StreefbeeldNa te streven eindsituatie.Vaarweg Lemmer-Delfzijl Het totale traject van 118 km bestaat uit: het PrinsesMargrietkanaal (65 km), het Van Starkenborghkanaal (26,6 km) enhet Eemskanaal (26,4 km).Vaarwegdiepte (min) De verticale afstand tussen de maatgevende lage waterstand ende bodem van de vaarweg, gemeten op de as van de vaarweg.WachtplaatsAfmeerruimte waar schepen de eerstvolgende schutting of openingvan een sluis of brug kunnen afwachten.Waterkering Zie bijlage 2.

BIJLAGE 12:GERAADPLEEGDE LITERATUUR

lit [1] Anders gestuurd, beter bestuurd, de specifieke uitkeringen doorgelicht, Eindrapport,Stuurgroep doorlichting specifieke uitkeringen, Commissie Brinkman, 2004lit [2] Beleidsnota Provinciale vaarwegen en scheepvaart 2006, provincie Zuid-Holland afdelingDRM/VV, juni 2006lit [3] Beleidsstrategie Binnenvaart, Een landelijke markt- en capaciteitsanalyse, Ministerie vanVerkeer en Waterstaat (uitgevoerd door Policy Research Corporation), mei 2007lit [4] Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederland BRTN 2008-2013, Stichting RecreatietoervaartNederland (SRN)lit [5] Goederenvervoer in de netwerkanalyse Regio Groningen-Assen, Buck Consultants International,februari 2006lit [6] Intentieverklaring, verklaring inhoudende het uitspreken van de intenties ten aanzien van hetbeheer en onderhoud van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl met zijtakken in de provincieFryslân en de provincie Groningen, Minister van Verkeer en Waterstaat en GedeputeerdeStaten van de provincies Fryslân en Groningen, februari 2007lit [7] Knelpuntennota Winschoterdiep en A.G. Wildervanckkanaal, provincie Groningen dienstinfrastructuur afdeling civiele techniek, juni 1999lit [8] Kosten Fries-Groningsekanalen, Onderzoek naar kosten van Fries-Groningsekanalen voordialoog tussen de provincies Fryslân en Groningen en het rijk om tot nieuwe financiëleafspraken te komen, Infram, april 2007lit [9] Netwerkanalyse vaarwegen en binnenhavens Fryslân en Groningen, Ecorys, juni 2008lit [10] Nota Mobiliteit, hoofdstuk 5: Scheepvaart en havens: eerlijke concurrentie, Ministerie vanVerkeer en Waterstaat, september 2005lit [11] Nota Ruimte, Ruimte voor ontwikkeling, Ministeries van VROM, LNV, VenW en EZ, januari2006lit [12] Nota Vervoer gevaarlijke stoffen, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2006lit [13] Overeenkomst inzake het verlenen, van een rijksbijdrage voor het onderhoud en de exploitatievan het Van Starkenborghkanaal, het Eemskanaal en het Winschoterdiep met aansluitendgedeelte van de Rensel en voor de verruiming van het Van Starkenborghkanaal en inzake deoverdracht van het Noord-Willemskanaal, Minister van Verkeer en Waterstaat en deCommissaris der Koningin in de provincie Groningen, 1991lit [14] Plan van aanpak investeringen Fries-Groningse kanalen, eindrapport, provincie Fryslân,provincie Groningen, Rijkswaterstaat directie Noord-Nederland, juni 1997lit [15] Prognose Ligplaatsen vaarweg Lemmer-Delfzijl, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, mei2007lit [16] Provinciaal Omgevingsplan 2009-2013 (POP), provincie Groningen, juni 2009lit [17] Realisatiebesluit vaarweg Lemmer-Delfzijl, kenmerk DGG/TB/04/004824, 1 december2004lit [18] Regiovisie Goederenvervoer Noord-Nederland, Beter goed(eren) vervoer!,Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), januari 2004lit [19] Richtlijnen Vaarwegen RVW 2005, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, oktober 2006lit [20] Toekomstvisie Bureau Bediening - Bediening op afstand, provincie Groningen, juni 2009lit [21] Vaarweg Lemmer-Delfzijl Planstudie, Langman fase 1 uitbouw tot klasse Va, provincie Fryslân,provincie Groningen, januari 2004lit [22] Varen doe je samen, zie http://www.varendoejesamen.nllit [23] Varen voor een vitale economie, Een veilige en duurzame binnenvaart, Ministerie van Verkeeren Waterstaat, november 2007lit [24] Veilig varen doen we samen, zie http://www.vananaarbeter.nllit [25] Versterking logistieke positie Noord-Nederland, concept kadernotitie, Buck ConsultantsInternational, mei 2008